Verkenning nieuwe fenomenen, geweld in de openbare ruimte Workshop 1 Geweld onder invloed Trimbos Instituut drs. Ninette van Hasselt Verschillende groepen professionals hebben te maken met bezoekers die drank en drugs gebruiken. Veel uitgaansgeweld wordt veroorzaakt door mensen die onder invloed zijn van deze middelen. Hoe herken je drank en drugs-gebruik? In hoeverre dragen deze middelen bij aan agressie? En welke aanpakken werken bij de bejegening van mensen die onder invloed zijn? Recent onderzoek biedt inzicht en handvatten. Workshop 2 Lokaal geweldbeleid met impact CCV Marjolijn van Hest De voordelen van en voorwaarden voor integraal lokaal geweldbeleid: Is geweld een hot issue bij lokaal bestuur, politie en ketenpartners? En wilt u een samenhangend, flexibel en resultaatgericht geweldbeleid? Maak het beleid integraal! Integraal geweldbeleid betekent een structurele aanpak van geweld, die verschillende geweldthema s omvat, samenhangend wordt uitgevoerd en een grote impact heeft. In deze workshop maakt u kennis met de voordelen van Integraal Geweldbeleid, en wat ervoor nodig is om geweld integraal aan te pakken. Wie draagt bij, hoe pak je het aan en wat levert het op? Het stappenplan Integraal Geweldbeleid (http://www.hetccv.nl/dossiers/geweld/index?filter=stappenplan) van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (het CCV) vormt de basis van de workshop. Bovendien wordt geput uit praktijkervaringen van diverse gemeenten. Workshop 3 Veilige Publieke Taak en jongeren Bureau Halt Nanette Kistemaker Agenten die uitgescholden worden, ambulancebroeders die gehinderd worden in hun werk en conducteurs die geconfronteerd worden met agressieve reizigers. Het zijn veelgehoorde voorbeelden van agressie tegen werknemers met een publieke taak. Juist jongeren blijken relatief vaak daders en omstanders van agressie en geweld tegen de publieke taak. Vaak onder druk van de groep of tijdens het uitgaan met een slok op. Hoe komt dat en wat is de link? Tijdens de workshop bekijken we hoe we agressie door jongeren in een vroeg stadium kunnen voorkomen. Welke aanpak werkt? Wat stellen we als norm? En hoe gaan we om met norm- en grensoverschrijdend gedrag? Deze vragen gaan we samen onderzoeken. Workshop 4 Slachtofferhulp Nederland: what s in it for me? Slachtofferhulp Nederland Dineke Peterse Als je slachtoffer wordt van een geweldsincident kun je de gevolgen van een incident vaak niet gelijk overzien. Na een incident van een paar minuten kunnen de gevolgen complex en langdurig zijn. Tijdelijk niet kunnen werken, lichamelijk letsel, maar ook veel vragen over het strafproces. Slachtofferhulp Nederland laat slachtoffers van ernstige geweldsmisdrijven bijstaan door beroepskrachten. De casemanager is een beroepskracht die slachtoffers ondersteunt, de belangen van het slachtoffers behartigt en samenwerkt met de ketenpartners. De afspraken met de ketenpartners zijn vastgelegd in het Protocol Maatwerk (EGL), waarbij de belangen en behoeften van het slachtoffer centraal staan. Tijdens de workshop zal Dineke Peterse samen met een slachtoffer van geweld ingaan op de praktijk van maatwerk leveren aan slachtoffers. Wat kan Slachtofferhulp Nederland doen voor slachtoffers en wat levert een goede samenwerking op voor de ketenpartners?
Workshop 5 s Zijn we hufterproof? Agressie en geweld als straatgedrag door jongeren en ouderen tijdens je werk Training- en adviesbureau W.G. van der Wal Patrick Smelt & Winny van der Wal Ongewenst gedrag zoals bedreiging, mishandeling en openbare geweldpleging binnen de publieke ruimte worden in toenemende mate gepleegd door daders die onderdeel uitmaken van de straatcultuur. Er ontstaat al snel grensoverschrijdend gedrag. Gezagsdragers worden geconfronteerd met en zijn zelf vaak onderdeel van straatgedrag. Hierbij kan sprake zijn van een vicieuze cirkel, waarbij geweld over en weer kan plaatsvinden. Dit kan resulteren in interventies die niet alleen op feiten zijn gebaseerd. Het contact, de confrontatie en omgang met (groepen) jongeren en ouderen en bijbehorende straatcultuur staan centraal. Aan de hand van een power point presentatie met geïntegreerde internetfilmpjes worden praktijkincidenten besproken en geanalyseerd op straatniveau. De workshop is voor politie, gemeenten, veiligheidshuizen en ketenpartners, praktisch en op maat. Workshop 6 Wat zijn de psychosociale gevolgen van geweld, bedreiging en beveiligd worden voor politieke ambtsdragers? Impact Esther Tossaint Openlijke geweldpleging, mishandeling en bedreiging van politieke ambtsdragers is de afgelopen jaren toegenomen blijkt uit recent onderzoek. Agressie en geweld in de publieke sector komt dus veelvuldig voor en laat zich niet gemakkelijk terugdringen. In deze workshop gaan we dieper in op de psychosociale gevolgen van bedreiging voor de bedreigde gezagsdragers. Daarnaast zal besproken worden wat de effecten zijn van het beveiligd worden voor zowel de persoon zelf als voor diens sociale omgeving en hoe hiermee rekening te houden in de omgang en communicatie met de beveiligde persoon. Ook de invloed van dit fenomeen op bestuurlijk niveau zal aan de orde komen. De nieuwste inzichten op dit gebied zullen op interactieve wijze met elkaar gedeeld worden. De workshop zal geleid worden door Esther Tossaint. Zij is GZ-psycholoog, trainer en adviseur op het gebied van opvang en nazorg na schokkende gebeurtenissen. Zij is werkzaam voor Impact, het Landelijk kennis en adviescentrumpsychosociale zorg en veiligheid bij schokkende gebeurtenissen en voor het Instituut voor Psychotrauma. Workshop 7 s Creatief denken over slachtofferschap Politieacademie & Eenheid Midden Nederland (voorm. Politie Flevoland) Roel Holvast & Agnes Houweling Slachtoffers van geweld on top of mind in deze creatieve workshop Wat zouden we met elkaar allemaal kunnen bedenken om slachtoffers van geweld nog beter te ondersteunen? Ons doel is eenvoudig, de uitvoering vaak complex. Dat komt doordat men vaak vanuit de eigen organisatie denkt of welke rol de ander zou moeten oppakken. Terwijl eigenlijk het slachtoffer centraal zou moeten staan. In deze workshop gaan we buiten onze eigen denkkaders denken om te komen tot innovatieve ideeën om slachtoffers van geweld nog beter te ondersteunen. Gijs van Beeck Calkoen, expert op het gebied van creatieve denktechnieken gaat ons in deze workshop hierin begeleiden. We houden daarbij in ons achterhoofd dat slachtoffers van geweld globaal dezelfde behoeften hebben als andere slachtoffers, maar dat bepaalde behoeften als belangrijker ervaren worden dan andere. Zo is het gevoel van schaamte vaak groter en wordt dit bijvoorbeeld als belangrijke reden genoemd om geen aangifte te doen. Ook ervaren ze vaker angst voor represailles en hebben daarom meer behoefte aan bescherming. De behoefte aan hulp of (preventie)maatregelen en/of advies hoe om te gaan met problemen a.g.v. het delict is groter. Met uw hulp en tijdsinvestering creëren we in deze workshop kansrijke ideeën voor ondersteuning van slachtoffers van geweld!
Workshop 8 s Vroegsignalering & persoonsgerichte aanpak verwarde dreigers volgens de 3A-methodiek Eenheid Rotterdam (voorm. Politie Rotterdam-Rijnmond) Frank van Riet & Tanya van Neerbos Afgelopen jaren hebben in Nederland diverse incidenten plaatsgevonden, waarbij verwarde personen (dreigers) / gewelddadige eenlingen betrokken waren. Bij nader onderzoek bleek in veel gevallen dat deze dreigers bij meerdere instanties en ketenpartners bekend waren en vooraf signalen hadden afgegeven. De afdeling Gedragsanalyse en het Team Dreigingsinschattingen (TDI) van de politie Rotterdam hebben de 3A-methodiek ontwikkeld om de groep verwarde personen eerder in beeld te krijgen, vaak nog voordat er sprake is van een concrete dreiging. Naast vroegsignalering is het doel van deze methodiek via een persoonsgerichte aanpak de dreiging te voorkomen of weg te nemen. Deze methodiek behelst een stappenplan welke systematisch doorlopen wordt, te weten: Aanleiding: (verzamelen van signalen en risicofactoren, die regionaal door verschillende instanties, zoals GGZ, RARR, Lokaal Zorgnetwerk, scholen, wijkteams politie en diverse coördinatoren binnen en buiten de politie afgegeven worden); Analyse: (beoordelen van de signalen en risicofactoren); Aanpak: (persoonsgerichte interventie) In onze presentatie geven wij kort een uiteenzetting over de methodiek. In dit gedeelte hebben wij enkele afbeeldingen opgenomen met als doel de toehoorders interactief bij de presentatie te betrekken. Daarna geven we aan de hand van casussen aan op welke manier de aanpak in de praktijk wordt toegepast. Hierin is ook gelegenheid om te kijken naar praktijkvoorbeelden en ervaringen van de toehoorders. Workshop 9 Inzet duizenden vrijwilligers uit de doelgroep bezoekers bij een megaevenement De Feestfabriek Ronnie Degen Het Zwarte Cross Festival in de Achterhoek is inmiddels uitgegroeid tot een uniek Nederlands evenement, waar enkele honderdduizenden mensen op afkomen. In de loop der jaren is, soms door incidenten, veel geleerd om de risico s te minimaliseren en flink in te zetten op het gewenste gedrag van de bezoekers. De herkenbare code onder en de aanspreekbaarheid van de doelgroep, maakt het mogelijk strakke spelregels op het terrein af te spreken en te handhaven. De basis en het succes van de aanpak begint echter bij gastheerschap; vele medewerkers, niet zijnde beveiligers of politie, worden ingezet om vanaf de aankomst van de bezoekers direct contact te maken en te onderhouden, om zo het gewenste gedrag te versterken. Over de visie hierachter en de invloed op veiligheid van dit concept, waarbij sfeerbeheer en campingburgemeesters bekende termen zijn, gaat deze workshop. Workshop 10 Daders OM Marigo Teeuwen Marigo Teeuwen deed onderzoek naar licht verstandelijk gehandicapte (LVG)- jongeren in het strafrecht én naar psychosociale problemen bij etnische jongeren. Beide groepen zorgen voor veel overlast, geweld en criminaliteit: zowel thuis, op school als op straat. Hoe groot is de LVG-groep in onze samenleving, en waarom zijn licht verstandelijk gehandicapte jongeren in het strafrecht eigenlijk zo fors oververtegenwoordigd? Welke delicten plegen LVGjongeren, en wat is de reden dat zij zich vaak zo bedreigend en agressief naar de buitenwereld opstellen? In welke mate is er een relatie tussen hun handicap en het gepleegde delict? En tot slot, kan de omgeving de-escalerend naar deze jongeren optreden? Voor het interactief bespreken van deze vragen put Teeuwen uit de 120 door haar bestudeerde dossiers van delinquente LVG-jongeren én uit interviews met jeugdreclasseerders, politie, kinderrechters en officieren van justitie jeugd. Publicaties: Verraderlijk gewoon: Licht verstandelijk gehandicapte jongeren, hun wereld en hun plaats in het strafrecht; http://www.swpbook.com/1564 Zware bagage: http://dare.uva.nl/document/171612
Workshop 11 s De aanpak van geweld tegen handhavers en hulpverleners OM Liesbeth Schuijer & Mariska Wijnbelt Tijdens oud en nieuw zijn de ruiten van een ambulancewagen die onderweg was naar een verkeersongeval vernield door baldadig publiek. Hoe vaak zien we dergelijke nieuwsberichten de laatste jaren niet voorbij komen? Zij versterken het beeld dat gezagsdragers met een publieke taak zoals ambulancepersoneel, politieagenten of brandweermannen de laatste jaren in toenemende mate worden geconfronteerd met geweld door burgers bij de uitoefening van hun functie. Het nieuwsbericht dat hierboven werd aangehaald, stond echter al op 2 januari 1960 in Het Nieuwsblad van het Noorden. Zo nieuw is het geweld tegen mensen met een publieke taak dus niet. Om nader te duiden waarom geweld tegen hulpverleners juist nu zoveel politieke en bestuurlijke aandacht krijgt, heeft een groep van vijf studenten aan de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur (NSOB) in 2012 onderzoek gedaan naar de aanpak van geweld tegen handhavers en hulpverleners. Deze groep werd begeleid door voormalig super-pg mr. Arthur Docters van Leeuwen. In dit onderzoek is gekeken naar de perceptie van het fenomeen geweld tegen handhavers en hulpverleners bij verschillende (beroeps-)groepen. Hoe kijken: - politici en bestuurders op nationaal niveau - lokale bestuurders - managers van politie-brandweer en ambulancezorg - professionals aan tegen het fenomeen geweld tegen handhavers en hulpverleners? Hoe ervaren zij het verschijnsel, hoe zien zij het Haagse beleid en welke aanpak stellen zij voor? In de workshop worden de resultaten van dit onderzoek gepresenteerd en bediscussieerd. De workshopleiders zijn Liesbeth Schuijer en Mariska Wijnbelt. Zij maakten beiden deel uit van de onderzoeksgroep aan de NSOB. In het dagelijks leven zijn zij werkzaam als officier van justitie. Workshop 12 s s Geweld tegen politieambtenaar: Doorontwikkeling opvang na gebeurtenis Eenheid Noord-Nederland (voorm. Politie Friesland) & Eenheid Amsterdam (voorm. Politie Amsterdam-Amstelland) Frank Eggens, Olivier Heslinga & Susanne Heijligers Er blijft ons alles aan gelegen om agressie en geweld tegen de politie te stoppen en de stijgende cijfers zijn derhalve verontrustend. Om het tij te keren zullen bestuursrechtelijke, civielrechtelijke of strafrechtelijke maatregelen niet worden geschuwd. Waarbij uiteraard ook ingezoemd wordt op het voorkomen ervan. De landelijke normstelling en het ingezette beleid blijven hierbij onverminderd van kracht. De uitvoeringsregeling GTPA werd in febr. 2010 van kracht; echter waar staan we nu? Wat willen we bereiken? Hoe staat het met de positie van de politieman/ vrouw die slachtoffer is geworden? Hoe ziet de eenduidige landelijke regeling GTPA binnen de nationale politie eruit? Allemaal zaken die we in de workshop nader willen belichten en waarbij we jullie betrekken om te duiden wat nog beter kan en wat nog ontwikkeld zou moeten worden. De workshopleiders zijn Susanne Heijligers en Olivier Heslinga, beiden jurist in de eenheid Amsterdam en Frank Eggens, landelijk voorzitter expertgroep GTPA. Workshop 13 Geweld op straat: dierenmishandeling en wat daarmee samen kan hangen Departement Klinische en Gezondheidspsychologie Faculteit Sociale Wetenschappen Universiteit Utrecht Dr. Marie Jose Enders-Slegers Steeds meer worden we er ons van bewust dat in veel gevallen geweld tegen dieren niet op zichzelf staat. Onderzoek uit de VS, Canada, Australië, Nieuw Zeeland, Engeland maar ook in Nederland (Enders & Janssen, 2009 en Garnier & Enders, 2012) toont verbanden aan met huiselijk geweld en andere vormen van crimineel gedrag. In deze workshop worden de achtergronden van deze relatie belicht, de kenmerken van de daders besproken en worden situaties geschetst uit de praktijk van de (dieren) politie waarin dierenmishandeling in openbare ruimten plaatsvond. Er zal worden gediscussieerd over de mogelijke manieren om met een dergelijke situatie om te gaan.
Workshop 14 Het Cardiff model, preventie van letselslachtoffers van geweld door samenwerking met ziekenhuizen Eenheid Amsterdam (voorm. Politie Amsterdam-Amstelland) Valérie Peeck Anderhalf jaar geleden verscheen in het Nederlandse Tijdschrift voor Geneeskunde een artikeltje met de volgende kop: Britse artsen en politie werken samen tegen geweld en het werkt. Het ging over het Cardiff model; een werkwijze waarbij anonieme gegevens over letselslachtoffers van geweld die zich bij de Eerste Hulp post van het ziekenhuis meldde, gedeeld worden met gemeente en politie. Hierdoor kreeg men beter zicht op het geweld in de stad en konden gerichte maatregelen genomen worden. Het resultaat was een daling van 30% van de letselslachtoffers van geweld. In samenwerking met diverse partners is de Eenheid Amsterdam een pilot gestart om deze werkwijze in Nederland in te voeren en te onderzoeken of het hier tot een soortgelijk resultaat kan leiden. Indien succesvol zal een landelijk uitrol volgen. Tijdens deze workshop hoort u meer over deze veelbelovende aanpak.