MAANDBLAD VAN DE LIBERALE VAKBOND

AFGIFTEKANTOOR BRUSSEL X MAANDBLAD VAN DE LIBERALE VAKBOND Vr ijuit 76 ste jaargang - april 2005 Richtlijn Bolkestein : TERUG NAAR AFZENDER Geniet van onze Topvoordelen die u in het midden van dit nummer vindt Het gezond verstand haalt het met een (groot) syndicaal duwtje in de rug, namelijk de manifestatie. De verklaringen die gedaan zijn sinds het begin van de Europese Top van Brussel hebben zich gericht op de ontwerprichtlijn inzake de liberalisering van de diensten, ook wel gekend als de richtlijn Bolkestein. Verschillende staatshoofden en regeringsleiders vonden het goed om een krachtig signaal te geven aan de Commissie opdat ze het ontwerp herziet of zelfs intrekt. De Liberale Vakbond herinnert eraan dat zij zich altijd bewust geweest is van het potentieel dat de dienstenontwikkeling op zich in Europa inhoudt. Zowel op het vlak van werkgelegenheid als in het voordeel van de consument. Maar het is duidelijk gebleken dat de Commissie de gevolgen van het ontwerp, zoals het voorgesteld is, aanzienlijk heeft onderschat. De vakbonden hadden gelijk om zich te mobiliseren om het ontwerp, in zijn huidige vorm, tegen te houden. De 60.000 manifestanten hebben de Ministerraad de kans gegeven om zich bewust te worden van de risico's op sociale dumping die het voorstel van de Europese Commissie met zich meebrengt. De Liberale Vakbond blijft in elk geval waakzaam en zal de grootste aandacht besteden aan de aanpassingen die de Europese parlementsleden aan het ontwerp zullen aanbrengen. 3 4 20 OF 50? Een Europese richtlijn voorziet de verplichting tot het informeren en adviseren van de werknemers bij economische en sociale problemen. Moet dat vanaf 20 werknemers of vanaf 50? 6TEXTIEL In de verschillende sectoren zijn op dit ogenblik onderhandelingen over een nationaal akkoord voor 2005-2006 aan de gang. Niet overal verloopt dat even vlot, bijvoorbeeld in de textielsector. 22 SPORTFEEST Om de 85ste verjaardag van ACVLB Aalst te vieren, wordt op 21 mei een groots Vlaams regionaal sportfeest op touw gezet. Op het programma : sport, eten, en een heleboel artiesten. MANIFESTATIES Het Europees Vakverbond heeft andermaal bewezen dat het een groot aantal mensen op de been kan brengen. De opkomst voor de Euromanifestatie, en ook de Jongerenmars, was massaal. 8HANDELSVERTEGENWOORDIGER Na het einde van de arbeidsovereenkomst zal de handelsvertegenwoordiger onder bepaalde voorwaarden recht hebben op een uitwinningsvergoeding. Wat zijn die voorwaarden? 30 DIENSTENCHEQUE De dienstencheques zijn een betaalmiddel voor het leveren van huishoudhulp aan particulieren. We doen voor u het systeem nog eens gedetailleerd uit de doeken.

2 internationaal MAURITAANSE VROUWEN IN SYNDICALE DYNAMIEK In Mauritanië zijn de werkende vrouwen amper georganiseerd en nauwelijks betrokken in de bestuursorganen van de vakbonden. De plaatselijke vakbond CGTM (Confédération Générale des Travailleurs de Mauritanie), die zich bewust is geworden van het belang van hun rol, heeft sedert het congres van 2001 een vrouwen- en jongerendepartement opgericht. Het is met het doel om vrouwen hun verantwoordelijkheden te doen opnemen, dat er bij het Internationaal Verbond van Vrije Vakverenigingen (IVVV) een verzoek is ingediend voor de versterking van de capaciteiten van de werkende vrouwen. Het project dat opgericht is door de Liberale Vakbond (ACLVB), in samenwerking met de Beweging voor Internationale Solidariteit (BIS), heeft voordeel gehaald uit de financiering van de Directie-Generaal voor Ontwikkelingssamenwerking. Dit financieringsakkoord tracht een succesvolle samenwerking te bevorderen om de syndicale structuren in de ontwikkelingslanden te ontwikkelen en te verstevigen. De hoofddoelstellingen zijn : de bescherming van de democratie in het algemeen en van de syndicale rechten in het bijzonder, de vermindering van de ongelijkheden tussen mannen en vrouwen, de actie tegen de armoede en ook de verbetering van levensomstandigheden, de verbetering van de kwaliteit van het werk, de bijdrage aan de duurzame vrede en de vermindering van de individuele conflicten, het opnemen van de verantwoordelijkheden door vakbondsmannen en -vrouwen op het vlak van het maatschappelijke middenveld. Het specifieke doel is om de vrouwen ruimer te betrekken in het syndicale leven om er hun aanwezigheid te versterken en ze te helpen beter verantwoordelijkheden op te nemen tussen de syndicale gesprekspartners en de vertegenwoordigers van de burgermaatschappij. Zulk een houding zou wel eens resultaat kunnen boeken zoals een stijging van het aantal actieve vrouwen in de vakbonden, de promotie van de syndicale vorming, de motivatie van werkende vrouwen op het vlak van syndicale activiteit en de verbetering van hun technische vorming. Actieplan De verschillende activiteiten die in dit kader gevoerd zijn in samenwerking met de ACLVB en BIS, hebben een zeer positieve impact gehad op het syndicale niveau van vrouwen van CGTM. Het is zo dat de inspraakbevorderende werkgroep voor de formulering van het actieplan van de vrouwen voor 2004 de uitwerking van het actieplan van het jaar en de referentietermen van de activiteiten heeft toegestaan. De werkzaamheden van deze werkgroep bestonden uit drie delen. Het eerste deel had betrekking op de informatie. Men wou een website creëren om de syndicale en professionele vorming te bevorderen. Het tweede deel had betrekking op de oprichting van een experimentele kredietverzekering met als doel de syndicale motivatie van de werkneemsters te bevorderen. Het derde betrof de cyberbureautica of het vormingscentrum. De werking ter plaatse uit zich in de syndicale modernisering om het prestatievermogen van de vrouwen te verbeteren en om hen de moderne technologische hulpmiddelen te leren beheersen. Projecten in eigen handen nemen De verwezenlijking van het project illustreert de precisie van het standpunt uiteengezet door Louis Michel, Europees Commissaris. Tijdens zijn toespraak op het buitengewoon congres van de ACLVB legde hij in het bijzonder de nadruk op de doorslaggevende rol die de vakbonden moet spelen in de ontwikkelingspolitiek van de verschillende landen. Het principe dat de betrokken bevolkingsgroepen deze projecten in eigen handen nemen, vormt het distinctief kenmerk en de essentiële kracht van dit project. Inderdaad, de verantwoordelijke van BIS heeft altijd rekening gehouden met het feit dat het om een partnerschap gaat dat de verschillende acteurs verenigd in de keuze van de prioriteiten. Lala AÏCHA, Projectleider Mauritanië

actualiteit 3 INFORMATIE EN ADVIES VANAF 20 OF 50 WERKNEMERS In de Nationale Arbeidsraad hebben de vakbonden en de werkgevers geen akkoord kunnen bereiken over het aantal actieve werknemers vanaf hetwelk het bedrijf zijn personeelsleden moet informeren en consulteren over de economische en sociale problemen die rechtstreeks betrekking hebben op hen. H Het interprofessioneel akkoord is uiteindelijk niet afgesloten, maar gaat er toch komen omdat het debat over de eindeloopbaan door de regering is overgenomen. In dit debat delen de werkgevers en vakbonden niet echt dezelfde mening over de te ontwikkelen oplossingen: men kan zeggen dat de relaties tussen de sociale partners momenteel gespannen zijn! En dit laat zich gevoelen in de Nationale Arbeidsraad : enkele voorbeelden van complexe dossiers met moeilijke conclusies. 20 of 50 werknemers? Een Europese richtlijn die al van maart 2002 dateert, voorziet de verplichting tot het informeren en adviseren van de werknemers door middel van vertegenwoordigers en dat naar aanleiding van economische en sociale problemen die het bedrijf rechtstreeks aangaan. Deze richtlijn moest omgezet worden in Belgisch recht voor maart 2005. Na lang discussiëren en twijfelen, hebben de werkgevers en vakbonden geen akkoord bereikt over een oplossing die ze beide verdedigen. Ze hebben hun grote onenigheid uitgedrukt in een bericht dat door de Nationale Arbeidsraad uitgegeven is op 24 maart jongstleden. Voor de werkgevers bestaat de verplichting slechts vanaf 50 werknemers. Voor de bedrijven waarop de verplichting pas betrekking heeft (tussen 50 en 100 werknemers), moet het informeren en het consulteren op een lichte manier gebeuren om de door de Europese richtlijn vastgelegde verplichtingen op een eenvoudige en formele manier na te komen. Van syndicale kant uit is het duidelijk dat het tijd is om eindelijk iets te voorzien voor de actieve werknemers in de KMO s en om een oplossing te vinden die afgestemd is op 20 werknemers zoals de richtlijn het voorziet in haar transpositiemogelijkheden. We hebben een pragmatische positie aangenomen die als doel heeft alle organen die vandaag de dag bestaan, te gebruiken. Dit wil men doen door hun aanwezigheid te generaliseren vanaf 20 werknemers. Niets rechtvaardigt dat in ons tijdperk de werknemers van kleinere bedrijven in volslagen onzekerheid verkeren wat de sociale en financiële gezondheid van hun bedrijf betreft, evenals over de toekomst van het bedrijf, die toch ook hun toekomst is! En de paternalistische antwoorden van die werkgevers van het in mijn bedrijf ken ik iedereen en iedereen mag zich tot mij richten -type kunnen niet voldoende zijn. Zonder te veralgemenen, is het ook in die bedrijfjes dat men de meeste misleidende handelswijzen vaststelt en de meeste druk op de werknemers legt, hetgeen logischerwijze veel angst bij hen opwekt, zowel wat hun werk als hun toekomst betreft. Dat moet simpelweg stoppen. Het is tijd om ook deze bedrijven eens volwassen te laten worden op het vlak van informatie en advies, met vrij gekozen vertegenwoordigers. Telearbeid : Een ander Europees dossier voor om te zetten in Belgisch recht Het gaat hier om een kaderakkoord dat afgesloten is tussen de Europese sociale partners. Het legt een aantal kadermaatregelen en rechten voor de telewerknemers vast. De voordelen die men aan telearbeid toeschrijft, zijn groot : meer jobs, minder verplaatsingen, een groter gemak om het familiale leven te combineren met het professionele leven. Er zijn ook risico s : isolement van de werknemer, vaagheid wat lonen betreft, vermenging van het familiale leven met het professionele, De omzettingsdatum van dit akkoord nadert (juli 2005). Na de stopzetting van de gesprekken hebben de sociale partners een nieuwe start genomen door te steunen op de werkelijkheden op het terrein. Enkele grote en kleine bedrijven hebben hun concrete ervaring meegedeeld aan de Nationale Arbeidsraad. Dit heeft het dossier losgemaakt. Zowel van syndicale kant als van werkgeverskant heeft men zich rekenschap kunnen geven van het feit dat oplossingen gemakkelijker doorgevoerd kunnen worden dan men aanvankelijk dacht. Het vooruitzicht van een akkoord komt opnieuw zachtjes tot leven. Dit kan slechts een voordeel zijn voor het sociaal en interprofessioneel overleg! Olivier VALENTIN

4 actualiteit INVESTEREN IN EEN Een Belgische syndicalist kon zich gemakkelijk verloren voelen op zaterdag 19 maart tussen de 75.000 betogers die uit alle uiteinden van Europa kwamen om te betogen voor meer jobs en sociale rechten en tegen de Bolkesteinrichtlijn. Zich verloren voelen, maar ook gesteund. Het Europees Vakverbond heeft andermaal bewezen dat het een groot aantal mensen op de been kan brengen, wat indruk heeft gemaakt op de Europese leiders. Vakbonden die sterk van elkaar verschillen met één stem laten spreken is een stunt, zeker nu deze organisaties het grondig oneens zijn over het in te nemen standpunt over de Europese grondwet, en dit veeleer omwille van politieke redenen dan om syndicale motieven. Deze betoging had verschillende doelstellingen. Vlak voor de Europese Lentetop was het nodig om de Europese leiders aan te sporen opdat ze zouden investeren in sociale maatregelen : oriëntering, opleiding en begeleiding van werkzoekenden, voortdurende vorming voor werknemers, strijd tegen discriminaties, veiligheid op het werk Het EVV vraagt een echt Europees investeringsplan om de werknemers te steunen die te maken krijgen met de gevolgen van de globalisering en delokalisaties.

actualiteit 5 SOCIAAL EUROPA Het is zinloos werknemers opleidingen te laten volgen als bedrijven geen jobs creëren. Door de toepassing van het groei- en stabiliteitspact te flexibiliseren hebben de Europese Lentetop en de Raad voor 'Economische en Financiële Zaken' (ECOFIN) wat meer economische zin gegeven aan de regels die het fiscale kader van Europa bepalen. De Europese leiders hebben afgesproken om de ontwerprichtlijn inzake de liberalisering van de diensten te herzien. John Monks, Secretaris-generaal van het EVV, was tamelijk tevreden over deze beslissing : Het EVV heeft een veldslag gewonnen, maar nog niet de oorlog. Nu is het noodzakelijk om te garanderen dat elke nieuwe richtlijn over diensten aan strenge normen moet voldoen en niet mag zijn ontworpen om de arbeidsomstandigheden op een lager niveau te brengen en de openbare diensten te ondermijnen. De manifestatie is al verleden tijd, nu gaat het werk verder achter de schermen van de Europese Commissie en van het Europees Parlement. Waakzaam blijven is meer dan ooit de boodschap.

6 actualiteit Textiel OVERLEG BLIJFT BELANGRIJK De onderhandelingen over een CAO voor 2005-2006 verlopen in de verschillende sectoren niet echt vlot. De textielsector is daar een voorbeeld van. De werkgeversfederatie Febeltex verwijst te pas en te onpas naar de concurrentie met de lageloonlanden, met name China. De communicatie tussen werkgevers en werknemers in het paritair comité verloopt dan ook allesbehalve vlot. DDe onderhandelingsmarge in de textielsector is dan ook klein en indicatief. De sector kent in vergelijking met de andere industrieën in België niet de hoogste lonen. Veel textielarbeiders hebben een hoge sectoranciënniteit en zijn loyaal gebleven aan de sector. Daar staan enkele sociale voordelen tegenover. En kan men nu, omdat het economisch moeilijk gaat, aan de werknemers in de sector gaan vertellen dat, juist omdat zij zo trouw zijn gebleven aan de sector, er misschien geen koopkrachtverhoging komt en dat zij misschien ook bijkomend moeten inleveren op de sociale voordelen, vraagt Petra Fostier, Nationaal Sectoraal Verantwoordelijke voor het textiel, zich af. Voor de Liberale Vakbond blijft het principe van solidariteit absoluut prioritair. Lageloonlanden Natuurlijk mag men de ogen niet sluiten voor de problemen waarmee de sector geconfronteerd wordt. De concurrentie met de lageloonlanden is moordend. Petra Fostier : De import van goedkoop textiel uit China neemt alsmaar toe. China is nu al goed voor 30 % van de kledinginvoer in Europa. In realiteit wil dat zeggen dat Chinese exporteurs onze markten zullen overspoelen en nu al overspoelen, nog grotere volumes aan nog scherpere prijzen zullen dumpen. Textiel is nog nooit zo goedkoop geweest en het aanbod van goedkoop textiel is nog nooit zo groot geweest, behalve wellicht voor de merken maar daar stelt zich dan het probleem van de namaak. Sedert 1 januari 2005 is er bovendien de volledige vrijmaking van de wereldhandel en de laatste beschermende invoerquota in de Europese Unie werden dan ook afgeschaft. Dit is slecht nieuws, het goede nieuws is wel dat het Belgische interieurtextiel en het technisch textiel het zeer goed doen en in deze segmenten wordt groei verwacht. De Belgische textielindustrie heeft een moeilijk jaar 2004 achter de rug en 2005 belooft weinig beterschap. Nochtans is het productievolume van de Belgische textielsector vorig jaar met 2 % gestegen ten opzichte van 2003. Dat was de eerste stijging in 3 jaar. Daarmee scoort de Belgische textielindustrie beter dan het Europees gemiddelde sinds 2000, wat overigens een topjaar was. Vanaf dan is de Europese textielindustrie alleen maar achteruit gegaan, aldus Fostier. Voor 2004 moeten we wel nuanceren, de eerste 3 kwartalen van dat jaar waren goed maar vorig jaar is wel in mineur geëindigd, denk bijvoorbeeld aan de sluiting van Fabelta Ninove (zie pagina 10). Lonen De textielfederatie stelt dat België de hoogste loonkost heeft na Zwitserland. Nu kan je België niet vergelijken met Zwitserland en heeft de invloed van de sterke euro ten opzichte van de goedkope dollar samen met de schommeling van de grondstofprijzen veel meer impact op de kosten van de textielsector dan het gewicht van de loonkosten. Fostier : De subsectoren die echt qua loonkost heel zwaar waren zoals het breigoed zijn zo goed als uit België verdwenen. Langs de ene kant stelt de federatie dan ook dat de lonen hoog zijn en daardoor geen concurrentiepositie in Europa meer kan uitgebouwd worden, langs de andere kant heb ik het gevoel dat zij toch wel van twee walletjes willen eten want juist door het wegvallen van die invoerquota hebben Europese en Belgische producenten ook de weg gevonden naar goedkope loonlanden om daar te gaan produceren en dan eigenlijk meer winst te maken of ruimere marge te hebben. De logica van het kapitalisme, wellicht extreem gesteld : wat niet rendabel is, heeft geen reden van bestaan. Overleg Voor de ACLVB blijft sociaal overleg in de textielsector van groot belang. Gelukkig voor onze werknemers hebben wij in België een goed gestructureerd sociaal overleg. Een platform waar de belangen van alle partijen behartigd kunnen en moeten behartigd worden, aldus Fostier die meteen ook erkent dat het niet makkelijk zal zijn. Het zal moeilijk zijn en het is moeilijk om in de huidige economische recessie een goede en aanvaardbare collectieve arbeidsovereenkomst te sluiten, maar dit moet absoluut mogelijk blijven.

actualiteit www.jobdumping.de JOBS VOOR DE LAAGSTE BIEDERS 7 In Ideze tijden van hoge werkloosheid nemen werknemers blijkbaar geen sterke positie meer in. Als we bovendien weten dat oplossingen die onze buurlanden aannemen uiteindelijk ook Belgische politici en werkgevers beïnvloeden, dan moeten we ongerust zijn over een nieuwe trend die uit Duitsland komt overwaaien. Sinds oktober 2004 schuilt er achter het veelzeggende internetadres www.jobdumping.de een website die gericht is op online sollicitaties. Grote en kleine ondernemingen, particulieren en organisaties bieden jobs aan en maken het maximumbedrag bekend dat ze bereid zijn te betalen. Geïnteresseerde kandidaten moeten het bedrag intikken dat ze wensen te krijgen in ruil voor hun diensten. Het is logisch dat de job waarschijnlijk naar de laagste bieder zal gaan. Deze website moet geen enkele controle vrezen van de regels van het sociaal recht. De enige vereiste is dat de toekomstige werkgever een betaalde job moet aanbieden aan een minimumloon van 5 euro per uur! België kent gelukkig een officieel minimumloon waardoor er maar weinig ruimte overblijft voor dit soort praktijken. In een systeem per omgekeerd opbod is het best mogelijk dat de kandidaat-werknemer onder het niveau van het minimumloon zal duiken. Sociale dumping blijft dus niet beperkt tot Zuidoost-Azië! Michèle BAECK De Liberale Vakbond streeft voortdurend naar een vlotte communicatie met zijn leden. Waar mogelijk benutten we de voordelen van de elektronische media. Beschikt u over een e-mailadres, maak het dan kenbaar aan uw plaatselijk secretariaat. Het e-mailadres van uw zone is onder meer terug te vinden op de website van ACLVB : www.aclvb.be Opgelet : denk er ook aan uw secretariaat op de hoogte te brengen indien uw (geregistreerd) e-mailadres is veranderd! HEEFT U EEN E-MAILADRES?

8 arbeidsrechtbank ONTSLAG VAN EEN HANDELSVERTEGENWOORDIGER Essentieel aan een tewerkstelling als handelsvertegenwoordiger is het bezoeken van bestaand cliënteel en/of het opsporen van nieuwe klanten. Na het einde van de arbeidsovereenkomst zal de handelsvertegenwoordiger onder bepaalde voorwaarden recht hebben op een vergoeding omwille van het cliënteel dat hij heeft aangebracht. Wat zijn die voorwaarden en op welk bedrag kan de vertegenwoordiger dan aanspraak maken? CBegrip handelsvertegenwoordiger Enkel werknemers met het statuut van handelsvertegenwoordiger komen in aanmerking voor een uitwinningsvergoeding. De taak van de werknemer zal er met name in bestaan cliënteel op te sporen en te bezoeken met het oog op onderhandelingen of het afsluiten van zaken. Het gaat daarbij zowel om het behouden van het bestaand cliënteel als het aanbrengen van nieuwe klanten. Of de werknemer al dan niet met een commissieloon wordt betaald is niet relevant (Arbeidshof Antwerpen 4 maart 1996). De bediende die zich op het bestaan van een arbeidsovereenkomst voor handelsvertegenwoordigers beroept om een uitwinningsvergoeding te vorderen, moet bewijzen dat de handelsvertegenwoordiging het voornaamste voorwerp van zijn overeenkomst uitmaakt. Werknemers die deze taak slechts bijkomstig uitoefenen vallen niet onder het statuut van handelsvertegenwoordiger : de handelsvertegenwoordiging moet hun voornaamste opdracht zijn (Cassatie 28 juni 1999). De bediende wiens activiteiten zowel technische als commerciële aspecten vertoont, maar die niet bewijst welke van beide aspecten doorslaggevend is, kan zich niet beroepen op de hoedanigheid van handelsvertegenwoordiger (Arbeidshof Antwerpen 13 februari 2004). Bedienden die, naast hun werk binnen de onderneming, er slechts af en toe mee belast worden bezoek te brengen aan cliënteel zijn geen handelsvertegenwoordigers (Arbeidshof Brussel 16 mei 2003). 1 ste voorwaarde: beëindiging arbeidsovereenkomst De overeenkomst moet ofwel beëindigd zijn door de werkgever zonder dringende reden ofwel door de werknemer omwille van een dringende reden in hoofde van zijn werkgever. De handelsvertegenwoordiger heeft dus geen recht op een uitwinningsvergoeding indien hij zelf ontslag nam, indien zijn overeenkomst voor bepaalde duur een einde nam door het bereiken van de voorziene einddatum, indien hij ontslagen werd om dringende reden, indien de arbeidsovereenkomst beëindigd werd in onderling akkoord of indien de werkgever de overeenkomst beëindigde wegens overmacht. Volgens het Hof van Cassatie verliest de handelsvertegenwoordiger zijn recht op een uitwinningsvergoeding wanneer die na het ontslag door zijn werkgever zelf zijn tegenopzegging geeft (Cassatie 20 januari 1992; Cassatie 26 november 1990; Arbeidshof Luik 14 maart 2002). Wanneer de overeenkomst in eerste instantie werd beëindigd door de werkgever maar tijdens de lopende opzeggingstermijn in onderling akkoord vervroegd beëindigd werd, heeft de werknemer evenmin recht op een uitwinningsvergoeding (Arbeidshof Gent 28 februari 2000). 2 de voorwaarde: tewerkstelling van 1 jaar De handelsvertegenwoordiger kan slechts aanspraak maken op een uitwinningsvergoeding indien hij minstens 1 jaar tewerkstelling heeft. Het moet wel gaan om 1 jaar tewerkstelling als handelsvertegenwoordiger (Arbeidshof Gent 28 februari 2000). De werknemer moet minstens gedurende 1 jaar op een bestendige wijze als handelsvertegenwoordiger gewerkt hebben (Arbeidsrechtbank Oudenaarde 2 maart 2000). Niet alleen effectieve prestaties komen in aanmerking, maar tevens alle periodes van schorsing van de overeenkomst (Cassatie 2 juni 1986; Cassatie 12 september 1983; Arbeidshof Gent 24 september 2003; Arbeidshof Brussel 9 september 1998). Ook de tijdens de opzeg gepresteerde periode komt in aanmerking (Arbeidshof Luik 5 februari 1976 en 2 februari 1976; Arbeidshof Brussel 22 april 1975 en 5 januari 1972; Arbeidshof Gent 8 december 1975), in tegenstelling tot de periode gedekt door de verbrekingsvergoeding. 3 de voorwaarde: aanbreng van cliënteel De handelsvertegenwoordiger heeft slechts recht op een uitwinningsvergoeding indien hij cliënteel heeft aangebracht. Er is cliënteel zodra de mogelijkheid van toekomstige bestellingen kan worden overwogen (Arbeidshof Luik 17 januari 2002). De aanbreng van cliënteel moet over de hele tewerkstellingsperiode als handelsvertegenwoordiger worden beoordeeld (Cassatie 29 september 1999). Er is niet vereist dat het aangebrachte cliënteel aanzienlijk is (Cassatie 24 maart 1986; Arbeidshof Gent 27 februari 2004; Arbeidshof Brussel 17 januari 1996), doch er kan geen sprake zijn van aanbreng van cliënteel wanneer het aantal aangebrachte klanten onbeduidend is (Cassatie 15 juni 1988; Arbeidshof Luik 13 februari 2003). Het is niet noodzakelijk dat er een stijging is van het zakencijfer (Arbeidshof Luik 23 februari 1984; Arbeidsrechtbank Dinant 18 januari 1983) en omgekeerd betekent een hoger zakencijfer niet automatisch dat er cliënteel werd aangebracht (Cassatie 31 maart

arbeidsrechtbank 9 1976; Arbeidsrechtbank Brussel 17 september 1999). Het louter handhaven of behouden van het bestaande cliënteel kan volgens bepaalde rechtspraak niet beschouwd worden als een aanbreng van cliënteel (Arbeidshof Brussel 13 februari 2004). In principe moet de vertegenwoordiger het bewijs leveren van het aangebrachte cliënteel. Indien in de arbeidsovereenkomst echter een concurrentiebeding werd ingelast, is er een weerlegbaar vermoeden dat hij cliënteel heeft aangebracht (Cassatie 22 juni 1981), zelfs wanneer de geldigheidsvoorwaarden van het beding niet vervuld waren (Arbeidshof Brussel 20 april 2004; Arbeidshof Luik 11 mei 1998; Arbeidshof Antwerpen 11 december 1992). 4 de voorwaarde: nadeel voor de handelsvertegenwoordiger Indien de werkgever kan aantonen dat uit de beëindiging van de arbeidsovereenkomst geen nadeel voortvloeit voor de vertegenwoordiger, is er geen uitwinningsvergoeding verschuldigd. Uit de loutere vaststelling dat de handelsvertegenwoordiger na het einde van de overeenkomst dezelfde klanten bezoekt, mag niet afgeleid worden dat er geen schade is, tenzij kan aangetoond worden dat deze klanten effectief het nieuwe product aankochten (Arbeidshof Antwerpen 4 februari 2004). De werkgever zal het bewijs moeten leveren dat de vertegenwoordiger er effectief in slaagde hetzelfde cliënteel aan te brengen bij zijn nieuwe werkgever (Cassatie 21 december 1981; Arbeidshof Brussel 6 mei 2003; Arbeidshof Luik 19 maart 1998). Het nadeel voortspruitend uit het verlies van cliënteel moet beoordeeld worden op het ogenblik van het einde van de overeenkomst. Wanneer de ex-werknemer zijn activiteiten voortzet waardoor hij cliënteel kan behouden, mag echter rekening worden gehouden met feiten die dagtekenen van na de beëindiging van de overeenkomst (Cassatie 10 maart 2003). De handelsvertegenwoordiger wiens arbeidsovereenkomst werd beëindigd, heeft geen recht op een uitwinningsvergoeding indien hij tengevolge van een hartinfarct definitief onbeschikbaar wordt voor de arbeidsmarkt, aangezien de door hem aangebrachte klanten in ieder geval voor hem geen nut meer kunnen hebben (Arbeidshof Antwerpen 15 november 1983). Het louter feit conventioneel brugpensioen aan te vragen volstaat op zichzelf niet om het recht op een uitwinningsvergoeding te doen verliezen (Cassatie 20 maart 2000). Bedrag uitwinningsvergoeding Philippe NORMAN De uitwinningsvergoeding is gelijk aan 3 maanden loon indien de vertegenwoordiger minder dan 5 jaar anciënniteit heeft. Per bijkomende schijf van 5 jaar tewerkstelling wordt deze vergoeding verhoogd met 1 maand.

10 bedrijvig FABELTA - Ninove HHet doek is voor Fabelta Ninove gevallen. In VRIJUIT februari brachten wij u reeds het relaas van de aangekondigde sluiting (179 arbeiders/bedienden verliezen hun job), de eerste contacten met de directie in het kader van de wet-renault en vooral de hoop van de mensen op een goed sociaal plan. Dat wij op dit verhaal terugkomen heeft vooral te maken met het feit dat kort na de vorige publicatie deze zaak een totaal andere wending heeft gekregen. Inderdaad, daar waar de directie in eerste fase aangaf dat een billijk sociaal plan bespreekbaar was, bleek op de vergadering van 15 februari plots dat de directie geen verder mandaat had om te onderhandelen. De plaats van de directie werd ingenomen door een advocaat, namelijk de raadsman van de familie De Clercq. Deze wist te vertellen dat Fabelta eigenlijk in virtuele staat van faillissement vertoefde en dat enkel de wettelijke opzegtermijnen en de eveneens wettelijk voorziene sluitingspremies konden betaald worden. Dat was uiteraard een donderslag bij heldere hemel voor alle werknemers van Fabelta. Zij hadden ondermeer gehoopt op een brugpensioenregeling vanaf 50 of 52 jaar en voor de anderen een zo hoog mogelijke afscheidsvergoeding. SCHMIDT BELGIUM - Wommelgem Bij Schmidt Belgium werden de onderhandelingen hervat (zie VRIJUIT maart) en werd er een overeenkomst bereikt waarbij de bedienden een ploegentoeslag voor het werken in een vroege en late shift betaald krijgen van 10 % op de brutowedde. Deze toeslag gaat in met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2005. De dienst toezicht sociale wetten van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg werd op de hoogte gebracht dat het geschil een oplossing heeft gekregen. FVdB Na de personeelsvergadering van 18 februari lag het voor de hand dat de arbeiders zich unaniem uitspraken voor stakingsacties. Deze werden onmiddellijk gestart bij Berry Yarns (zusterbedrijf van Fabelta) met de algemene solidariteit van het personeel van Berry Yarns. Uiteindelijk werd gedurende 7 opeenvolgende dagen gestaakt en werden zowat de meeste bedrijven van de Berry Group in België (Commines, Oostrozebeke, Menen) platgelegd, steeds met de volledige medewerking van de plaatselijke personeelsleden. Uiteindelijk was er op 24 februari een nieuw gesprek met de top van de Berry Group (namelijk met Luc De Clercq) en werd ook de eerder aangestelde advocaat afgevoerd. Er werd afgezien van het falingsscenario indien de werknemers akkoord zouden gaan met een te besteden budget van 2,8 miljoen. Met deze enveloppe kon er van brugpensioen geen sprake zijn doch werd er via een afscheidspremie, sociale begeleiding en outplacement toch nog meer uit de brand gesleept dan bij van een faling. Op 2 maart gingen ook de bedienden akkoord met de hun voorgestelde regeling. Ondanks het betere resultaat blijven de meeste mensen echter met een wrang gevoel zitten. AS

bedrijvig 11 GLOBEGROUND BRUSSELS - Luchthaven Zaventem In verband met de dreiging tot faillissement van GlobeGround Brussels werd door de sociaal bemiddelaar een inspanning geleverd om een oplossing te zoeken voor de toekomstige tewerkstellingsmogelijkheden van een deel van het personeel. Daar waar het de onderneming te doen was om een derde licentie voor airside (in het vakjargon tarmac ) activiteiten te verkrijgen, zodanig dat de klanten van GlobeGround een full service -pakket aangeboden kunnen krijgen, werden ook de andere spelers (AviaPartner en Belgian Ground Services) op het terrein betrokken bij de dialoog. Conclusie van dit alles is dat de twee laatste ondernemingen het engagement hebben aangegaan om de medewerkers van GlobeGround Brussels bij voorrang aan te werven, weliswaar aan de selectie- en arbeidsvoorwaarden gangbaar in deze ondernemingen. Concreet engageerden beide bedrijven zich om de medewerkers aan te werven met een contract van bepaalde duur met reëel uitzicht op een vast contract à rato van, voor AviaPartner, 81 % van een voltijds contract en bij BGS à rato van gemiddeld 75 % (splitshift = voltijds). De door de sociaal bemiddelaar gemaakte aanbeveling vermeldt verder, en niet onbelangrijk, dat de onderneming (GlobeGround) onderhandelingen met de vakbonden dient aan te vatten rond de uitwerking van een sociaal begeleidingsplan. FVdB JARVIS BELGIUM - Nazareth Op 28 februari werd dit bouwbedrijf (sector wegmarkering) in vereffening gesteld. Er werken 75 arbeiders waaronder een 22-tal in de vestiging in Wallonië en 16 bedienden. De vakbonden onderhandelden met de vereffenaar en er werden door de vakbonden reeds twee personeelsvergaderingen gehouden om de werknemers in te lichten. Begin april werd het personeel in opzegging geplaatst, er zijn tevens besprekingen voor een mogelijke overname van een gedeelte van het personeel. Er wordt allicht een akkoord bereikt over de ontslagmodaliteiten. DB UCO SPORTSWEAR - Gent Op een speciale Ondernemingsraad werd door de directie medegedeeld dat er in Roemenië een denimweverij-ververij-veredeling met een capaciteit van 7 miljoen meter per jaar wordt opgericht. De nieuwe fabriek zou tegen midden 2006 operationeel moeten zijn. UCO wil ook in Oost-Europa aanwezig zijn naast België en de VS. Volgens de directie is dit geen delokalisatie maar een capaciteitsuitbreiding die een passend antwoord moet toelaten op de toenemende concurrentie uit Turkije. In Gent worden verder de weefsels geproduceerd waar UCO vandaag sterk in is en internationale reputatie mee heeft opgebouwd : stretchdenims, creatieve denims en colourdenims. De tewerkstelling in Gent blijft behouden. DB