Elementaire oefening Oefenkaart 113A: Opdracht: Boom omzagen en doorslijpmachine hanteren A-B-C + extra opdracht Draaiboek : 113A-DB01 Datum : Locatie : 1
Inhoud Elementaire oefening... 1 Inhoud... 2 Vooraf... 3 1. Doelgroep en beginsituatie... 3 Doelgroep... 3 Beginsituatie... 3 2. Oefendoelen... 3 Algemeen doel... 3 Operationele doelen... 3 3. Aard en omvang oefening... 3 Aard van de oefening... 3 Omvang... 3 4. Opdrachten... 3 5. Scenario/opzet oefening... 4 Beschrijving scenario... 4 Opzet oefening... 4 6. Samenstelling oefenstaf... 5 7. Realisatie oefening... 5 Locatie... 5 Hulpmiddelen... 5 Veiligheid... 5 8. Observatie, beoordeling en evaluatie... 5 Bijlage 1 Observatie- en beoordelingsformulier... 6 Observatie en beoordeling Manschappen... 6 Observatie en beoordeling Manschappen... 7 Observatie en beoordeling Manschappen... 8 Bijlage 2 Punten voor de briefing en nabespreking... 9 Briefing voor deelnemers... 9 Nabespreking... 9 NIFV/NVBR- Bron: Redactie Oefenbank Brandweer 113A-DB01 - feb. 2008
Vooraf In de afgelopen jaren is het een aantal keren voorgekomen dat er in en na een stormnacht uren achtereen gewerkt moest worden met de motorkettingzaag. Dan is het nodig om onderhoud te plegen aan deze machine. Hoewel een doorslijpmachine niet tot de standaardbepakking van de TS behoort, beschikken de meeste korpsen wel over dit apparaat. Daarom is deze machine opgenomen in deze oefening. Voor het werken met een doorslijpmachine geldt dat er soms gewisseld moet worden van slijpschijf (bijvoorbeeld bij een polyester dak van een vrachtwagen). Naast de reguliere opdrachten van de oefenkaart 113A zijn deze werkzaamheden toegevoegd aan dit draaiboek. 1. Doelgroep en beginsituatie Doelgroep Manschappen Beginsituatie Manschappen kunnen veilig werken met doorslijpmachine en motorkettingzaag. 2. Oefendoelen Algemeen doel De manschappen werken veilig en effectief met een motorkettingzaag en een doorslijpmachine. Operationele doelen 1. De manschappen zagen een boom door met een motorkettingzaag. 2. De manschappen slijpen metaal, steen of beton door met een doorslijpmachine. 3. De manschappen (de)monteren en controleren/onderhouden de motorkettingzaag en de doorslijpmachine volgens voorschriften tijdens een inzet. (extra) 3. Aard en omvang oefening Aard van de oefening Praktische oefening, met drie stands Omvang 1 oefenploeg (max. 12 personen) 4. Opdrachten Opdracht A Zaag een omgevallen boom door. Opdracht B Zaag het polyester dak van een vrachtwagen door, om een slachtoffer te kunnen bevrijden. Opdracht C 3
Voer onderhoud uit aan een motorkettingzaag en een doorslijpmachine: - Controleer of er voldoende smeerolie en brandstof in de motorkettingzaag (evt ook doorslijpmachine) zit en vul dit eventueel aan. - Vervang de ketting van de motorkettingzaag. - Vervang de slijpschijf van de doorslijpmachine. 5. Scenario/opzet oefening De oefening bestaan uit drie stands. In carrouselvorm worden de drie opdrachten door de deelnemers afgewerkt. Het zou ook mooi zijn als het zagen van bomen (stand 1) een keer wordt uitgevoerd wordt in het bos. In samenwerking met bosbeheerders kan zoiets in de winterperiode wellicht worden georganiseerd. Beschrijving scenario Stand 1 Door de harde wind dreigt er een boom boven op een garage te vallen. Deze moet worden omgezaagd. Stand 2 Er is een ongeval gebeurd met een vrachtauto deze is gekanteld het slachtoffer ligt in de cabine en is aanspreekbaar. Om bij het slachtoffer te komen wordt het dak van de cabine geslepen. Het dak bestaat uit polyester. Gebruik hierbij wel adembescherming i.v.m. het stof. Stand 3 Tijdens een inzet moet onderhoud gepleegd worden aan de motorkettingzaag en aan de doorslijpmachine. Opzet oefening Tijd+/- Inhoud 00:00- Welkom en briefing 00:05 Activiteiten Welkom, doel oefening en werkvorm uitleggen. Aandacht voor veiligheidsaspecten o.a. - kettingzaag stevig met twee - handen vasthouden - zorgen voor een goede balans - valrichting van boom en - vluchtweg bepalen - brandblusser en verbanddoos. 00:05-00:35 00:35-00:40 00:40-01:10 01:10-01:15 01:15-01:45 01:45-02:00 Stand 1 Het omzagen van de boom Wisselen Stand 2 Het doorslijpen van diverse materialen Wisselen Stand 3 - Vervangen van de ketting van de kettingzaag - Verwisselen van de slijpschijf - Controleren van de smeerolie en benzine Opruimen Oefenen en observeren, nabespreken Oefenen, observeren, nabespreken Oefenen en observeren, nabespreken 4
6. Samenstelling oefenstaf Oefenleider en per stand een instructeur/observator. Oefenleider kan ook instructeur zijn bij een van de stands. 7. Realisatie oefening Locatie Brandweerterrein Hulpmiddelen Vier motorkettingzagen, met reservekettingen, olie en benzine Drie doorslijpmachines, met diverse slijpschijven Twee sets beschermende kleding per motorkettingzaag Bomen Stuk beton, stuk staal of polyester dak, of platen van diverse materialen Veiligheid Laat zaag en doorslijpmachine vooraf controleren. Gebruik de veiligheidsvoorzieningen op de apparatuur Draag de juiste persoonlijke bescherming 8. Observatie, beoordeling en evaluatie Deze oefening kan ook een instructie-element bevatten. In dat geval doet de observator ook dienst als instructeur Observatie en beoordeling volgens bijlage 1. 5
Bijlage 1 Observatie- en beoordelingsformulier Observatie en beoordeling Manschappen Criteria opdracht A Boom doorzagen 1 Draagt de noodzakelijke persoonlijke beschermende middelen. 2 Benoemt de veiligheidsvoorzieningen van de kettingzaag en wijst deze aan. 3 Start de kettingzaag volgens aanwijzingen van leverancier, laat deze daarna met vol vermogen lopen, controleert of de zaag wordt gesmeerd (oliespoor). 4 Werkhouding: staat stevig en houd de machine stevig met beide handen vast. 5 Bepaalt de valrichting, verkent de omgeving en bekijkt vluchtweg en route voor weglopen, maakt de stamvoet en werkplek vrij van takkenopslag. 6 Maakt een goede valkerf en zaagt de valsnede totdat de boom begint te vallen. Zaagt niet met de punt en met vol vermogen. 7 Bij een hangende tak: zaagt eerst de drukzijde (onderkant) iets in. 8 Bij een liggende stam: zaagt eerst de drukzijde (bovenkant) iets in. Observatie V/A Naam Criterium 1 Criterium 2 Criterium 3 Criterium 4 Criterium 5 V= voldoende A= aandachtspunt Criterium 6 Criterium 7 Criterium 8 6
Observatie en beoordeling Manschappen Criteria opdracht B Materialen doorslijpen 1 Draagt de noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen en benut de veiligheidsvoorzieningen van de doorslijpmachine. Observatie V/A 2 Werkhouding: staat stevig en houdt de machine stevig met beide handen vast. 3 Zet de draaiende slijpschijf met vol vermogen in het metalen deel en laat de machine tijdens het slijpen en zagen steeds vol gas draaien. 4 Slijpt en zaagt trekkend en naar zich toe. 5 Voorkomt dat de vonkenregen schade, verwondingen of brand veroorzaakt. Naam Criterium 1 Criterium 2 Criterium 3 Criterium 4 Criterium 5 V= voldoende; A= aandachtspunt 7
Observatie en beoordeling Manschappen Criteria opdracht C Onderhoud motorkettingzaag en doorslijpschijf 1 Controleert de motorkettingzaag op - kettingspanning - intactheid kettingschakels Observatie V/A 2 Controleert de doorslijpmachine op - spanning van de aandrijfriem - beschadiging van de schijf - hoogte van de voorlopers van de ketting 3 Vult brandstof bij zonder te knoeien. Naam Criterium 1 Criterium 2 Criterium 3 V= voldoende; A= aandachtspunt 8
Bijlage 2 Punten voor de briefing en nabespreking Briefing voor deelnemers Oefendoelen 1. Per doelgroep. 2. Gekoppeld hieraan: beoordelingscriteria. Scenario en enscenering 1. Hoe omgaan met enscenering? 2. Tot welk stadium van incidentbestrijding duurt de oefening? Veiligheid 1. Aandachtspunten voor veiligheid op grond van de inventarisatie door de VF of oefenleider. 2. Aandacht voor persoonlijke veiligheid. 3. Melden van (bijna-)ongevallen en verwondingen. Tijdsverloop 1. Start- en eindtijd oefening. 2. Tijdstip en locatie van nabespreking. 3. Wie gaat wat opruimen na afloop. Hierna gelegenheid tot vragen stellen (let op: geen informatie 'weggeven'). Nabespreking Punten voor de nabespreking: 1. Geef de opzet van de nabespreking in een inleiding weer. 2. Schets de situatie waarin de deelnemers hebben opgetreden. 3. Herhaal het doel en de beoordelingscriteria. 4. Geef de deelnemers ruimte om zelf commentaar te geven - de situatie - het eigen optreden. 5. Geef goede feedback, of laat anderen dat doen. 6. Betrek de groep in de nabespreking. 7. Geef mogelijkheden ter verbetering aan. 8. Sluit af met een samenvatting en duidelijke conclusies. 9