Veiligheid, bouw en gebruik

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Veiligheid, bouw en gebruik"

Linda Maas
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 De motorzaag Veiligheid, bouw en gebruik

2 Inhoud Inleiding 4 1 Veiligheid en gezondheid Wetten en regels Arbowet Flora- en faunawet Europese regelgeving Andere regels Veiligheidseisen aan de machine Veiligheidsmaatregelen Personeel Machine Brandstof en kettingolie Werkplek Weersomstandigheden Persoonlijke beschermingsmiddelen Hoofdbescherming Oogbescherming Gehoorbescherming Handbescherming Beenbescherming Voetbescherming Signaalkleding Bedrijfshulpverlening (BHV) 16 2 Bouw en onderhoud Bouw Aandrijving Zaagketting Veiligheidsketting Kettingmaten Onderhoud Controle en onderhoud Dagelijks onderhoud Ketting vijlen 26 3 Werken met de motorzaag Algemene handelingen Het afkorten van geveld hout Korten met de zaagbok Korten zonder de zaagbok Het omzagen van kleine bomen en struiken Het uitsnoeien van bomen Uitsnoeien van naaldhout Uitsnoeien van loofhout Het vellen van rechtopstaande bomen Basistechniek Steken en rondzagen Hartsteek Het vellen van niet-rechtopstaande bomen Vooroverhangende bomen Achteroverhangende bomen (dun) Achteroverhangende bomen (dik) Zijwaarts hangende bomen Het vellen van beschadigde bomen Rotte bomen Ontwortelde bomen Afgebroken bomen Veel voorkomende problemen Afwijkend scharnierpunt Ondermijning Wortelaanlopen Boom valt niet na velsnede Vastgevallen bomen Hulpmiddelen Handmatig of machinaal duwen Velhevel Wiggen Trekken Hydraulische graafmachine 60 Register 63 3

2.1 Bouw Aanzicht rechts: 2 Kettingrem/handbescherming 1 Draagbeugel 3 Zaagketting of ketting 4 Kettinggeleider of

Zie verder paragraaf 2.1.2. Je houdt de draagbeugel met je linkerhand vast.

Bij de modellen met handverwarming zorgt een elektrische gloeispiraal in de beugel voor de verwarming.

bescherming voor de linkerhand. IPC Groene Ruimte Begeleidt de zaagketting.

Via een olietoevoergaatje in het zaagblad wordt kettingolie in de groef gepompt.

3 2.1 Bouw Aanzicht rechts: 2 Kettingrem/handbescherming 1 Draagbeugel 3 Zaagketting of ketting 4 Kettinggeleider of zaagblad 1 Draagbeugel 3 Zaagketting of ketting Er bestaan verschillende soorten zaagkettingen. Zie verder paragraaf Je houdt de draagbeugel met je linkerhand vast. Deze beugel is zo ontworpen dat je altijd een goede grip hebt, of je nu horizontaal, diagonaal of verticaal zaagt. Bij de modellen met handverwarming zorgt een elektrische gloeispiraal in de beugel voor de verwarming. 4 Kettinggeleider of zaagblad 18 2 Kettingrem/handbescherming De bediening van de kettingrem dient ook als bescherming voor de linkerhand. IPC Groene Ruimte Begeleidt de zaagketting. In de neus zit vaak een tandwiel om de ketting soepeler om het zaagblad te laten lopen. Via een olietoevoergaatje in het zaagblad wordt kettingolie in de groef gepompt. De kettingolie zorgt voor de smering van de ketting. Het zaagblad bevat ook twee gaten voor een stelschroef waarmee de ketting op de juiste spanning wordt gebracht. Omdat de oliegaten en stelschroefgaten zowel aan de boven- als onderkant zitten, kun je het zaagblad omkeren. Hierdoor slijt het blad gelijk matig.

Aanzicht links: 6 Repeteerstarter of starterinrichting 5 Veltanden 8 Olietank 7 Brandstoftank 5

laten rusten. De veltanden geven meer grip op het ronde hout.

6 Repeteerstarter of starterinrichting Hierin wordt de mengsmering opgeslagen.

Van hieruit wordt de brandstof door de brandstofpomp via het brandstoffilter naar de carburateur

Door aan het starterkoord te trekken, worden alle processen in gang gezet om de motor te laten

4 Aanzicht links: 6 Repeteerstarter of starterinrichting 5 Veltanden 8 Olietank 7 Brandstoftank 5 Veltanden 7 Brandstoftank Bouw en onderhoud Deze kun je gebruiken om de zaag in of tegen de stam te laten rusten. De veltanden geven meer grip op het ronde hout. De zware motorzagen hebben soms aan beide kanten van het zaagblad een rij met veltanden zitten. 6 Repeteerstarter of starterinrichting Hierin wordt de mengsmering opgeslagen. Soms is de tank gecombineerd met het achterhandvat. Van hieruit wordt de brandstof door de brandstofpomp via het brandstoffilter naar de carburateur gepompt. 8 Olietank Hiermee kun je de motorzaag starten. Door aan het starterkoord te trekken, worden alle processen in gang gezet om de motor te laten draaien. Als de motor eenmaal draait, hoort hij te blijven draaien tot je hem weer uitzet met de stopknop. De olietank zit aan de zaag voor de kettingolie. Een oliepomp zuigt de kettingolie via een oliefilter uit de tank en pompt deze naar de kettinggeleider. 19

2.2.2 Dagelijks onderhoud Maak de machine na het gebruik

Zo voorkom je onaangename verrassingen bij het volgende

blaasrichting 1 Verwijder zaagsel, hars en olieresten met

2 Verwijder het vuil uit de geleider door vanaf het

Vergeet de olietoevoergaatjes niet (inzet).

platte vijl. 4 Verwijder het luchtfilter.

Z0 voorkom je dat je het vuil in het luchtfilter spuit.

Breng de ketting op spanning met de stelschroef.

5 2.2.2 Dagelijks onderhoud Maak de machine na het gebruik schoon en scherp en controleer direct op defecten. Zo voorkom je onaangename verrassingen bij het volgende gebruik. blaasrichting 1 Verwijder zaagsel, hars en olieresten met een compressor of een kwast. 2 Verwijder het vuil uit de geleider door vanaf het neuswiel van je af te blazen. Vergeet de olietoevoergaatjes niet (inzet). vijlrichting 3 Verwijder de bramen van de geleider met een platte vijl. 4 Verwijder het luchtfilter. 5 Spuit het luchtfilter schoon van binnen naar buiten. Z0 voorkom je dat je het vuil in het luchtfilter spuit. 6 Draai de twee moeren handvast. Trek het neuswiel omhoog. Breng de ketting op spanning met de stelschroef. 7 Blijf het neuswiel omhoogtrekken. De ketting is op span ning als de verbindingsschakels de geleider net raken. 8 Blijf het neuswiel omhoog trekken en draai de twee moeren vast met een bougiesleutel. 24 IPC Groene De Ruimte motorzaag

Het opspannen van het starterkoord Als het

Dit doe je als volgt: 1 Schroef de starterkap van de

wiel met je duim. Zo loopt het starterkoord niet terug.

4 Draai het koord één of enkele slagen in de richting

Trek het starterkoord weer uit het kapje.

6 Het opspannen van het starterkoord Als het starterkoord te slap hangt, moet je het weer opspannen. Dit doe je als volgt: 1 Schroef de starterkap van de motorzaag 2 Trek het starterkoord uit en blokkeer het wiel met je duim. Zo loopt het starterkoord niet terug. Bouw en onderhoud 3 Trek het niet-gespannen starterkoord in het kapje. Blijf het wiel met je duim blokkeren. 4 Draai het koord één of enkele slagen in de richting van de pijl. 5 Blijf het wiel blokkeren. Trek het starterkoord weer uit het kapje. 6 Houd de handgreep van het starterkoord vast en haal je duim van het wiel. Het starterkoord trekt nu weer in het kapje. Als het starterkoord nog steeds te slap is, herhaal dan stap Monteer het kapje met het gespannen starterkoord weer op de motorzaag. 25

3.5.3 Hartsteek Als je twijfelt of het zaagblad

genoeg is door de zaag droog in de valkerf te

Dit doe je om te voorkomen dat er vlak achter de

Je zult dan namelijk veel moeite moeten doen om de

Denk aan de trekkracht van 1000 kg/cm 2!

7 3.5.3 Hartsteek Als je twijfelt of het zaagblad tot over de helft van de stamdiameter reikt, moet je een hartsteek maken wig Controleer of het zaagblad lang genoeg is door de zaag droog in de valkerf te leggen. Dit doe je om te voorkomen dat er vlak achter de breuklijst een stuk hout vast blijft zitten. Je zult dan namelijk veel moeite moeten doen om de boom over het scharnierpunt te werken. Denk aan de trekkracht van 1000 kg/cm 2! Maak de hartsteek altijd direct nadat je de valkerf hebt gezet. Gebruik wiggen wanneer je niet zeker weet of de boom uit zichzelf zal vallen. 1 Begin te zagen in het midden van de valkerf, enkele centimeters boven de zool. 2 Houd de zaag schuin. Je begint daardoor te zagen met de onderkant van de punt van de geleider. 42 IPC Groene De Ruimte motorzaag

3 Draai daarna de zaag, zodat je recht in de valkerf steekt. 3.

een bepaalde richting hangen, brengen gevaren met zich mee.

controleren. 4 Steek de geleider zo diep mogelijk in de valkerf. 3.6.

mensen dat dit de makkelijkste bomen zijn.

Het opscheuren van de stam is het grootste gevaar.

Het voornaamste verschil zit in het maken van de velsnede.

8 3 Draai daarna de zaag, zodat je recht in de valkerf steekt. 3.6 Het vellen van nietrechtopstaande bomen Bomen die heel duidelijk in een bepaalde richting hangen, brengen gevaren met zich mee. Het toepassen van alternatieve veltechnieken helpt om deze gevaren te controleren. 4 Steek de geleider zo diep mogelijk in de valkerf Vooroverhangende bomen Het grootste gevaar bij bomen die in de velrichting hangen is onderschatting. Omdat de bomen zonder hulpmiddelen kunnen vallen, denken de meeste mensen dat dit de makkelijkste bomen zijn. Maar alle hangende bomen kennen spanning in het hout. Het opscheuren van de stam is het grootste gevaar. Dit kun je voorkomen door de volgende veltechniek toe te passen. Het voornaamste verschil zit in het maken van de velsnede Werken met de motorzaag Je steekt de zaag op ruime afstand van de te vormen breuklijst door de boom. Daarna zaag je de breuklijst op maat en maak je de velsnede naar achteren toe af. 43

Vergelijkbare documenten

Cluster: praktijk Aantal opdrachten 1 Leeractiviteit: motorzagen basis Opdrachtnaam: Motorzaag sleutelopdracht

Opdracht Cluster: praktijk Aantal opdrachten 1 Leeractiviteit: motorzagen basis Opdrachtnaam: Motorzaag sleutelopdracht Tijdsduur: 3 uur Hulpmiddelen:Internet, naslagwerken Naam : Klas: GR3.1 / GR4.1 Datum: