Een jaar muziekvoorstellingen voor kinderen. Verslag 2009

Een jaar muziekvoorstellingen voor kinderen. Verslag 2009 1

Het team Voorwoord Met plezier en trots presenteren wij u ons verslag van 2009. In dat stormachtige jaar fuseerde Productiehuis Jeugdconcerten met Werkplaats Oorproeven en ontstond de nieuwe organisatie Oorkaan, die sinds 2009 is opgenomen in de Basisinfrastructuur van het ministerie van OCW. In september 2009 lanceerden we Oorkaan feestelijk met een nieuwe huisstijl, een nieuwe website en het festival Oorkaan op komst!. Bij een nieuwe organisatie hoort een nieuwe organisatiestructuur. Oorkaan bestaat uit Oorkaan Producties (waar de muziekvoorstellingen gemaakt worden), Werkplaats Oorproeven (waar makers en spelers experimenteren met het genre jeugdmuziekvoorstelling) en Educatieafdeling Oorsprong (waar ons educatieprogramma wordt gerealiseerd). het najaar van 2009 van start ging met schoolvoorstellingen, workshops voor leerlingen en docenten en een uitgebreid lespakket met dvd. Er is in 2009 keihard gewerkt door alle makers, spelers en medewerkers om al die activiteiten van de grond te krijgen. Dankzij hun inzet konden we opnieuw duizenden kinderen hun oren laten uitkijken. Want dat is ten slotte waar het allemaal om draait: kinderen van 6 tot 12 jaar laten genieten van bijzondere muziek door het maken van verrassende, ontroerende, vrolijke en meeslepende muziekvoorstellingen. Op de volgende pagina s vindt u een verslag van alle activiteiten. Wilt u meer weten, neem dan eens een kijkje op onze nieuwe website www.oorkaan.nl. Intussen gaan wij in 2010 op Oorkaankracht verder met alles wat in 2009 is ingezet en met het smeden van nieuwe plannen. In 2009 maakten we 5 nieuwe producties, brachten we 4 producties in reprise en werd 1 productie doorgespeeld vanuit 2008. In totaal organiseerden we 191 voorstellingen (48% Tot ziens bij een van onze muziekvoorstellingen! meer dan in 2008), waarvan 65 schoolvoorstellingen, 97 vrije onder vlnr Anneke Hogenstijn artistiek leider Eva Laurillard educatie Wieske Wijngaards zakelijk leider Nele Decock productieleider boven vlnr Sietske Oud marketing & communicatie Jessica de Heer artistiek advies Erin Coppens vervangend zakelijk leider voorstellingen, 6 try-outs en natuurlijk ons eigen festival Oorkaan op komst! met (voor)proeven, een voorpremière en het debuut van Het Oorkest. Door de fusie met Werkplaats Oorproeven gingen we in 2009 tevens van start met de werkplaatsprojecten, waarvan we er 5 realiseerden. De resultaten van die projecten presenteerden we tijdens het festival Oorkaan op komst!. Met onze activiteiten realiseerden we een totaal publieksbereik van 30.951 bezoekers en een gemiddelde zaalbezetting van 83%. We zijn erin geslaagd extra financiële middelen te werven om een intensief educatieprogramma te ontwikkelen, dat in Stichting Oorkaan Kees Dijk voorzitter Anneke Hogenstijn artistiek leider Wieske Wijngaards zakelijk leider (met zwangerschapsverlof vanaf juli 2009) Erin Coppens vervangend zakelijk leider 2 3

Inhoudsopgave Missie About Oorkaan music productions for children Wij vinden het van groot belang Missie 5 dat ieder kind de gelegenheid krijgt, en het liefst zo vroeg mogelijk, in Oorkaan is a Dutch organization that creates music productions for 6- to 12-year- Every year Workshop Oorproeven offers several young as well as more experienced About Oorkaan 5 aanraking te komen met de kracht van levende muziek. Levende muziek olds. These productions focus on all kinds of live music, performed by outstanding musicians and theatre makers the opportunity to experiment with and to explore the creation Oorkaan Producties 6 die stimuleert, verleidt, amuseert, fascineert en mensen bindt. Daarom maken we muziekvoorstellingen voor musicians: classical music, early music, new music, jazz, improvised music, vocal music and world music. of music productions for children. Promising results may move on to Oorkaan Productions. Festvial Oorkaan op komst! 16 kinderen van 6 tot 12 jaar, waarin de levende muziek, uitgevoerd door The organization is comprised of three Education Department Oorsprong presents a comprehensive educational Werkplaats Oorproeven 17 topmusici, altijd centraal staat. Met die muziekvoorstellingen verzorgen we vrije departments: Oorkaan Productions, Workshop Oorproeven and Education program for primary schools, consisting of workshops, teaching materials and Educatieprogramma Oorsprong 18 voorstellingen en schoolvoorstellingen om zoveel mogelijk kinderen te bereiken. Department Oorsprong. For each new production Oorkaan performances that are purpose-made for the educational program. Marketing 19 Met de muziekvoorstellingen van Productions brings together musicians and artists from various disciplines. With Oorkaan benefits from a long-term subsidy by the Ministry of Education, Culture and Aantallen op een rij 20 Oorkaan Producties en de activiteiten van Werkplaats Oorproeven werken music as the starting point, the group works in close cooperation to realize the Science and is also financially supported by private and public funds in the Netherlands. Vooruitblik 2010 Organisatie, subsidiënten en locaties Makers, spelers en medewerkers 21 22 24 we tegelijkertijd aan de ontwikkeling van het genre jeugdmuziek en aan de artistieke ontwikkeling van (jonge) makers en spelers. Op die manier willen we niet alleen onze eigen organisatie en onze eigen producties versterken, maar ook een bijdrage production. Often these productions are without words, making them suitable for international tours. Oorkaan Productions presents about seven music productions per season and organizes roughly 190 performances in the Netherlands and abroad. * The name Oorkaan is a pun on the Dutch word orkaan, which means hurricane. The word oor means ear. In a translation the word hearricane might come close to the meaning of Oorkaan. Oorproeven is an invented word, meaning something like tasting with your ears. Oorsprong means origin. Colofon 27 leveren aan de ontwikkeling van de jeugdmuziek in Nederland en daarbuiten. Met onze ambities op het gebied van afzet, marketing, educatie en participatie versterken we onze bestaande achterban en werven we nieuw publiek. 4 5

Oorkaan Producties De Eeuwige Jachtvelden Onder het motto Je kijkt je oren uit presenteerden we in 2009 tien muziekvoorstellingen. Vijf producties gingen in première, vier voorstellingen beleefden een reprisetournee en één voorstelling speelde door vanuit 2008. Alle mogelijke soorten muziek passeerden de revue, zoals liederen van Schubert, Schumann en Brahms, muziek van Telemann, Bach en andere barokmeesters. Maar ook jazz, hedendaagse en oude De Tijdwacht Premièreproductie: 10 vrije voorstellingen van 7 februari tot en met 8 maart 2009 Dansers Mischa en Peter zijn er klaar voor. Het publiek loopt al binnen, de voorstelling kan beginnen. Nog even de schijnwerper goed richten, het ridderkostuum aantrekken en, hop hop, de Spaanse pasjes oefenen. Maar waar blijven de dames en heren van het orkest? Waarom zijn ze er nog niet? Ze hadden allang hier moeten zijn. O jee! Het zaallicht gaat al uit! Komt dat wel goed? Want de tijd staat niet stil, die tikt maar door... muziek voor blaaskwintet, muziek voor zelf uitgevonden instrumenten, nieuwe composities voor slagwerk, Afrikaanse percussie, romantische muziek voor viool en cello en opzwepende Oost-Europese zigeunermuziek. Op 13 september organiseerden we met veel succes het festival Oorkaan op komst! op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam. Premièreproductie: 8 vrije voorstellingen van 7 maart tot en met 29 maart 2009 In de bossen van het Zwarte Woud staat Herberg De Gouden Hoorn. Ooit een druk bezochte ontmoetingsplek van jagers met hun jachthoorns, herders en burgers. Nu komt er niemand meer. Alleen Franz is er nog, de stokoude pianist die alleen maar romantische muziek van Schumann speelt. Hij treurt om Louise, zijn grote liefde, die zo mooi Schubert kon zingen en tijdens de jacht op mysterieuze wijze verdween. Dan arriveert een onverwachte gast. Langzaam komt alles weer tot leven en worden oude geheimen afgestoft. Regisseuse Gienke Deuten, die behoort tot de nieuwe lichting jonge makers, schept in De Eeuwige Jachtvelden een licht absurde sfeer van verlangen naar vervlogen tijden. Mezzosopraan Annemarie Maas, pianist Sander Sittig, de jachthoornblazers van Het Groene Hout en acteur Hans Thissen vullen Herberg De Gouden Hoorn met hun verhalen en romantische muziek van Franz Schubert, Robert Schumann en Johannes Brahms en werken voor jachthoornkwartet. Het vernuftige decor blijft je verrassen. In een handomdraai verandert de herberg in een bos en een barkruk in een jachtgeweer. Regisseur Klaus Jürgens maakte met De Tijdwacht een komische, ontregelende voorstelling, waarin de musici van de Holland Baroque Society en de barokmuziek van Telemann, Bach en andere meesters centraal staan. Terloops vertellen dansers Peter Cseri en Mischa van Dullemen ook nog een hoop wetenswaardigs over Don Quichotte en de muziek die gespeeld wordt. We hebben genoten van het concert afgelopen zaterdag. Er was een fantastische interactie tussen de spelers en de kinderen en volwassenen. Spelenderwijs werd er ook nog iets verteld over de verschillende soorten muziek. En er werd heel mooi gespeeld. (Yvonne, bezocht première) 6 7 Spelen en musiceren gaan in De eeuwige jachtvelden zo naadloos in elkaar over dat personages en instrumenten met elkaar vergroeid lijken. (Trouw, 11 maart 2009)

Zappazzo Premièreproductie: 14 vrije voorstellingen van 4 april tot en met 24 mei 2009 Drie vreemde buren en een gestrand orkestje. De ene buur durft niet naar buiten, de andere denkt dat ze de koningin is, de derde ziet er heel raar uit. Zijn ze gek? Of alleen maar een beetje anders dan anders? En hoe zit het met die vier strijkers die zo mooi en spannend spelen, maar steeds de weg kwijtraken? Regisseur en choreograaf Sanne van der Put brengt met Zappazzo een poëtisch concert over anders dan anders zijn. Pazzo verwijst naar het Italiaanse woord voor gek. Zapp naar het Zapp String Quartet dat sprankelend laveert tussen jazz, klassieke, experimentele en zelfs traditioneel Jiddische muziek. De vier strijkers raken samen met de drie dansers verwikkeld in een dolle dwaze dans. De Verb(l)azing Premièreproductie: 10 vrije voorstellingen van 9 mei tot en met 14 juni 2009 Een man scharrelt onhandig over het toneel. Alsof hij iets zoekt. Hij loopt langs een microfoon en ontdekt dat hij zichzelf hoort. Hij ademt in de microfoon, luistert, ontdekt ritmes. Dan verschijnen er vijf dames met blaasinstrumenten, die zich met zijn muziek gaan bemoeien. Geleidelijk ontstaan klassieke muziekstukken waarin werken van diverse grote meesters te herkennen zijn. De Verb(l)azing is een coproductie met Orkater. Vaste maker van Orkater, multi-instrumentalist Beppe Costa, gaat tijdens de voorstelling op muzikale ontdekkingsreis. Uit ogenschijnlijk onsamenhangende voorwerpen die hij op het toneel vindt, tovert hij de eerste klanken van beroemde composities die vervolgens door de vijf blazers van het Eolian Ensemble uitgevoerd worden. Zo is muziek te horen van onder anderen Ligeti, Bach en Pachelbel. de vijf vrouwen van het Eolian Ensemble [krijgen] het samen met multimuzikant Beppe Costa (Orkater) voor elkaar om Sweelinck en Bach als vanzelfsprekend voedsel voor jeugdige toeschouwers te presenteren. (de Volkskrant, 12 mei 2009) Vanmiddag met mijn zoon naar de voorstelling geweest van Zappazzo. En ik vond het echt fantastisch. Mooie (en swingende) muziek, mooie (en leuke) dans. [ ] BRAVO! Wat een geweldig mooie voorstelling. (Bert, bezoeker van de Oosterpoort) 8 8 9 9

Trommelvuur BV De Pianomannen Premièreproductie: 20 vrije voorstellingen en 16 schoolvoorstellingen vanaf 13 september. Trommelvuur wordt doorgespeeld in 2010. Drie vrienden, zes handen, dertig vingers, drie deuren en nog véél meer. Ze slaan, roffelen, vegen, zwiepen, beuken en bezemen. Wie is de snelste, de slimste? Wie durft het langst stil te zijn? Ritmes vliegen je om de oren en bekkens tollen rond. Deuren maken muziek en stokken zingen. Een concert waarbij je oren en ogen tekort komt! Trommelvuur bestaat uit een aantal korte scènes waarbij het decor als instrument wordt gebruikt. De muzikale leidraad is dat het leven ritme is en dat elk geluid muziek kan zijn, van het kloppen van je hart tot het slaan met deuren. Het decor en de muziek zijn door de percussionisten van het Twitching Eye Trio bedacht en gemaakt. De regie is van Claire Leenaers en Klaus Jürgens. Doorgespeeld uit 2008: 7 vrije voorstellingen en 34 schoolvoorstellingen van 11 januari tot en met 15 november 2009. BV De Pianomannen wordt doorgespeeld in 2010. Een geheimzinnige advertentie in de Gouden Gids: BV De Pianomannen, voor al uw componistenkamers. Eén telefoontje en twee mannen staan op je stoep. Om deze keer de kamer van de componist Erik Satie voor je in te richten. We krijgen niet alleen zijn meubels in huis, maar ook een vreemde vogel in een kooi, een lawaaierige typemachine, een oude foto van een zangeres en... BV De Pianomannen, geregisseerd door Margrith Vrenegoor, is een grappige en absurdistische muziekvoorstelling voor kinderen met pianomuziek van de Franse componist Erik Satie. De werken Drie stukken in de Vorm van een Peer, Dwarse Dansen, Koude Stukken, Sport en Vermaak, Parade en De Excentrieke Schone komen vierhandig gespeeld voorbij. De productie is geïnspireerd op Satie s wonderlijke leven en onnavolgbare fantasie. Geprojecteerde computeranimaties, gebaseerd op tekeningen van Satie, zijn de tegenspelers van de pianisten Klaas Bakker en Ernst Binnekamp, die zelf meer en meer in de filmpjes verzeild lijken te raken. De sleutel tot het succes van de voorstelling zit hem in de spanning die het trio opbouwt in korte, sketchachtige slagwerkstukken. [ ] Wie de gezichten van de kinderen in de zaal bekijkt bij het slotstuk, waarbij bekkens worden gebruikt als draaitollen, weet dat Trommelvuur zonder meer een geslaagde belevenis is. (Slagwerkkrant, 16 oktober 2009) Deze was grappig! Die anderen zijn altijd saai. (Een meisje tegen haar juf na de schoolvoorstelling, 10 februari 2009) 10 10 11 11

Geloof Me! Reprise: 6 vrije voorstellingen en 3 schoolvoorstellingen van 17 januari tot en met 15 februari 2009 Doosje Dia s Reprise: 7 vrije voorstellingen van 8 maart tot en met 10 april 2009 Muziek en fotografie smelten in het concert mooi samen. (Trouw, 12 december 2007) Jonathan is fotograaf. Vanaf het moment dat hij wakker is, kijkt hij het liefst door zijn camera. Dan ziet hij dingen die anderen niet zien. Dat de stenen in de straat blinken als juwelen. Dat er bloed drupt uit dat soepblik. Dat de poes spreekt met een boom. Zijn moeder houdt van Schubert. Zij zingt zijn foto s vol prachtige muziek. Geloof Me! is een ontroerende muziekvoorstelling die in coproductie met het Vlaamse theatergezelschap Laika is gemaakt. Geloof me! moest vooral gaan over muziek en dat idee vond regisseur Jo Roets een spannende uitdaging. Jo Roets en Ilse Daems schreven het script, componist Pim Moorer arrangeerde de liederen van Schubert en schreef aanvullende muziek. Acteur Michiel Soete brengt Jonathan tot leven en Koen Broos is de schepper van de foto s van Jonathan. Geloof Me! ging in oktober 2007 in première en werd in 2008 doorgespeeld. In 2009 ging de voorstelling in reprise in Nederlandse en Vlaamse zalen. In 2010 volgt een tweede reprisetournee. Een man dwaalt door onbekende straten. Tussen het vuilnis vindt hij een doosje met dertig dia s. Thuis bekijkt hij de beelden keer op keer. Wie zijn die mensen? Waarom lachen ze? Op welke muziek dansen ze? En waarom kijkt dat kind toch altijd in de lens? De man zoekt het verhaal achter de foto s. Hij doet een vreemde, ontroerende ontdekking. Doosje Dia s is een coproductie met Orkater. De voorstelling ging in 2009 in première. Regisseur Leopold Witte neemt in de voorstelling ook de rol van verteller op zich. Aan de hand van nostalgische dia s uit de jaren 70 vertelt hij uitbundig zijn zelf verzonnen levensverhaal. Ondertussen loopt hij rond tussen de vier musici van het jazzkwartet New Niks. Zij laten zijn verhaal swingen met funky jazz of zwepen het op met stevige rock. Soms grijpt de muziek in het verhaal, soms wordt ze gewoon gebruikt als soundtrack. Die combinatie werkt, want hier krijg je meer dan het gebruikelijke kinderconcert. (De Morgen, 31 oktober 2007) 12 12 13 13

Slagschaduw Reprise: 12 schoolvoorstellingen van 9 maart tot en met 23 april 2009 Slagschaduw vertelt een sprookje over geheime avonturen tussen droom en werkelijkheid. De dingen van alledag ontwaken bij schemerlicht. En wat gebeurt er als de schaduw van een klein mannetje met een trompet tot leven komt? Laat je meevoeren naar het schemergebied tussen droom en werkelijkheid en spits je oren! Boukje Schweigman en Theun Mosk maakten deze voorstelling in nauwe samenwerking met Louis Lanzing. Het betoverende schimmenspel van Schweigman versmelt prachtig met de oorspronkelijke, beeldende muziek van Louis Lanzing en de jazzmusici. Wegens succes en op veelvuldig verzoek hebben we Slagschaduw opnieuw hernomen als schoolvoorstelling. De voorstelling zit vol met grappige scènes, originele vondsten en slimme technische trucs. Juist doordat de musici [...] niet te zien zijn, gaat de muziek leven. (Anita Twaalfhoven - Trouw, 14 december 2005) Lisa s Grote Reis Herziene reprise: 15 vrije voorstellingen vanaf 7 november 2009. Lisa s Grote Reis wordt doorgespeeld tot en met 31 januari 2010. Kleine Lisa kan niet slapen zonder de liedjes die haar oma altijd zong. Lisa houdt veel van haar oma, maar die is er niet meer. Daarom gaat Lisa op reis om haar te zoeken. De reis is lang en soms moeilijk. Maar de muzikanten en hun muziek gaan mee als reisgenoten en helpen haar te vinden waar ze naar op zoek is. In 2007 ging Lisa s Grote Reis in première met als titel Lisa s Wiegelied. Sindsdien hebben maker Ulrike Quade, de spelers en de musici de productie verder uitgebouwd. In 2009 ging de voorstelling als coproductie met Ulrike Quade in een herziene versie in reprise, gevolgd door een tournee die doorloopt tot eind januari 2010. Lisa s Grote Reis is een poëtische muziekvoorstelling over de zoektocht van een meisje naar haar oma, met muziek van Bach tot De Falla en van Haydn tot Hongaarse volksmuziek. Een grootmoeder van 84 wil u allen van harte bedanken voor het genieten van uw voorstelling van afgelopen zondagmiddag. [ ] Voor mij was het een intense vreugde om zoiets moois en unieks te zien en te horen. [ ] de verbazing dat uw spel een volle zaal met kinders een uur lang muisstil kan maken. Een feestmiddag! (Mevrouw Alma, bezoeker van Stadsschouwburg Utrecht) 14 14 15 15

Festival Oorkaan op komst! Kindermuziekfestival: 18 (voor)proeven, 1 voorpremière en het debuut van Het Oorkest Op 13 september 2009 vond Oorkaan op komst! plaats op het terrein van de Westergasfabriek in Amsterdam. Iedereen vanaf 6 jaar was welkom. Met het festival lanceerden we de nieuwe organisatie Oorkaan en lieten we in één klap zien wat Oorkaan artistiek allemaal in huis heeft. (Voor)proeven Op drie locaties op het terrein van de Westergasfabriek presenteerden we in voorstellingen van een kwartier de resultaten van 5 projecten uit Werkplaats Oorproeven en 1 voorproefje van een nieuwe productie: De Muziekfabriek, Haas en Schildpad, Vier Jaargetijden Vliegen Voorbij, De Gebroeders Kist, Spruit en Lisa s Grote Reis. Het publiek werd in 3 groepen verdeeld en door reisleiders langs de (voor)proeven geleid. Elke (voor)proef werd 3 keer voor wisselend publiek gespeeld. Elders in dit verslag vindt u meer informatie over de gespeelde (voor)proeven. (V)oorpremière Trommelvuur Alle publieksgroepen kwamen bij elkaar voor de voorpremière van de nieuwe muziekvoorstelling Trommelvuur van het Twitching Eye Trio en regisseurs Claire Leenaers en Klaus Jürgens. Elders in dit verslag leest u meer over Trommelvuur (p. 10). Kinderen aan slag: debuut van Het Oorkest met de compositie Stoorm Tot slot van Oorkaan op komst! vond het succesvol debuut plaats van Het Oorkest. Dit spectaculaire veelkoppige kinderorkest, bracht de première van de ruimtelijke compositie Stoorm, die Jurgen van Harskamp speciaal hiervoor had geschreven. Voorafgaand aan dit optreden maakten de kinderen in de leeftijd van 8-11 jaar in workshops een bijzonder instrument dat ze in Het Oorkest bespeelden. Daarnaast repeteerden ze het stuk Stoorm. Odd Enjinears met Het Concert des Levens Dit mechanische rariteitenkabinet bracht elke bezoeker in één minuut een privé-concert op maat van ieders oren. Het festival werd zo enthousiast ontvangen, dat we overwegen in de toekomst een tweede aflevering te organiseren. Het festival Oorkaan op komst! werd mede mogelijk gemaakt dankzij het ministerie van OCW, het SNS REAAL Fonds, het VSBfonds en de Westergasfabriek. Werkplaats Oorproeven Werkplaats Oorproeven is de plek waar jonge en meer ervaren makers en spelers in alle vrijheid kunnen experimenteren met het genre jeugdmuziek. Op die manier levert Oorkaan een bijdrage aan de ontwikkeling van dit genre en de professionalisering van makers en spelers. In 2009 werkten vijf groepen in de werkplaats. De resultaten van deze projecten werden getoond tijdens ons festival Oorkaan op komst! in september 2009. Proef Barockpuppies: Haas en Schildpad Haas en Schildpad is een beroemde fabel van La Fontaine. Haas en Schildpad houden een hardloopwedstrijd en de vraag is wie als eerste over de eindstreep gaat. Het antwoord lijkt voor de hand te liggen, maar is dat ook zo? Haas is snel, maar laat zich steeds weer van de wijs brengen door alles wat hij onderweg meemaakt. Schildpad is traag, maar laat zich niet uit het veld slaan. Hoe loopt dat af? Haas en Schildpad is een idee van de Barockpuppies Saskia Meijs (altviool en composities) en Martijn Grootendorst (animaties en elektronica). Zij wilden graag uitproberen of het mogelijk is om het verhaal van Haas en Schildpad spannend te vertellen met langzame muziek (Schildpad) en snelle muziek (Haas). Met dat idee zijn ze in de Werkplaats aan het werk gegaan, samen met regisseur Rob Vriens, zangeres Dorona Alberti, Jelte Heringa (toetsen en composities) en Marije Nie (tapdans). Proef Percossa: De Gebroeders Kist Er waren eens vier broers. Ze heetten De Gebroeders Kist. Niemand wist of ze zo heetten omdat ze in een kist woonden of dat ze in een kist woonden omdat ze zo heetten. Natuurlijk hadden ze elk ook nog een eigen naam: Oudste, Jongste, Middelste en Domste. En ze hadden Grote Trom, zoals andere mensen een hond of een kanarie hebben. Op een nacht vertrekken ze met Grote Trom, op zoek naar het geluk. Slagwerkgroep Percossa en regisseur Margrith Vrenegoor wilden in de werkplaats een voor hen nieuw concept uitproberen: een muziekvoorstelling zonder woorden die volledig gedragen wordt door de slagwerkers. Uit dat concept ontstond het verhaal van De Gebroeders Kist. Overige proeven: Spruit, Vier Jaargetijden Vliegen Voorbij en De Muziekfabriek De overige drie proefprojecten die in 2009 in de werkplaats plaatsvonden zijn inmiddels opgenomen in de programmering van Oorkaan Producties en gaan in 2010 in première. Spruit is een muziekvoorstelling zonder woorden met dans en Oost-Europese zigeunermuziek van ensemble Csókolom in een regie van Elien van den Hoek. In Vier Jaargetijden Vliegen Voorbij met Esther de Koning en I Musici Amsterdam is het meesterwerk De Vier Jaargetijden van Vivaldi uitgangspunt voor een eigentijdse en eigenwijze versie van het Icarus-verhaal. De Muziekfabriek is een muziekvoorstelling van Calefax rietkwintet waarin de muziek het verhaal vertelt van vijf mannen die in een Muziekfabriek werken, kibbelen en allerlei bijzondere muziekinstrumenten uitvinden. Meer informatie over deze drie muziekvoorstellingen is te vinden in onze seizoensbrochure van 2009-2010. In het verslag van 2010 komen we vanzelfsprekend uitgebreid terug op deze producties. 16 16 17 17

Educatieafdeling Oorsprong Marketing We vinden het van groot belang dat kinderen uit alle lagen van de bevolking kennismaken met de kracht van levende muziek. Dankzij subsidies van het VSBfonds en het Fonds voor Cultuurparticipatie konden we daarom in 2009 van start gaan met Oorsprong, een driejarig muziekeducatietraject bedoeld voor de midden- en bovenbouw van het primair onderwijs. Met Oorsprong bieden we een groot aantal schoolkinderen van 6 tot 10 jaar (groep 3 t/m 6) zowel actief als passief een intensieve kennismaking met de belangrijkste elementen van de muziek door workshops, lesmateriaal, participatie en schoolvoorstellingen. In een structurele, meerjarige samenwerking met drie grote kunsteducatiekoepels De Kunstbalie/Brabant, Kunst Centraal/ Utrecht en De Rode Loper op School/Amsterdam en via andere kanalen presenteren we dit programma sinds oktober 2009 voor een groot aantal scholen in het land. Met Oorsprong willen we niet alleen de mogelijkheden en reikwijdte van muziekeducatie binnen onze eigen organisatie onderzoeken, maar hopen we in de toekomst ook een stimulans te kunnen zijn voor andere organisaties die zich met muziek bezighouden. Daarnaast willen we (jonge) makers en spelers een kader bieden om hun talenten op het gebied van muziekeducatie te onderzoeken en te ontwikkelen. Driejarig educatietraject met drie nieuwe programma s We hebben een driejarig educatiebeleid geformuleerd. In het eerste traject staat het thema Alles is Muziek centraal, gekoppeld aan de muziekvoorstelling Trommelvuur. In dat programma leren de kinderen hoe belangrijk ritme is en dat alles wat geluid maakt ook muziek kan worden. Voorafgaand aan het bezoek aan een schoolvoorstelling van Trommelvuur die altijd in een (concert)zaal plaatsvindt, wordt het thema uitgewerkt in eenmalige of meerdaagse workshops voor leerlingen, workshops voor docenten, uitgebreid begeleidend lesmateriaal voor de docenten en een les-dvd. Voor het tweede traject wordt het programma Het Stemlokaal ontwikkeld, waarin melodie, de stem en het plezier van (samen) zingen centraal staan. Het derde traject heet De Band en daarin gaat het over samenklank, het bespelen van instrumenten en het plezier van samenspelen. In het najaar van 2009 zijn Alles is Muziek en de (school)voorstelling Trommelvuur van start gegaan. Tegelijkertijd zijn wij druk bezig met de ontwikkeling van het tweede programma. In ons verslag van 2010 komen wij hier uitgebreid op terug. In 2009 heeft ook op het gebied van marketing en publiciteit de fusie van Productiehuis Jeugdconcerten en Werkplaats Oorproeven tot Oorkaan een belangrijke rol gespeeld. Nieuw marketingbeleid In de aanloop naar de fusie hebben we een nieuw marketingbeleid geformuleerd. De belangrijkste uitgangspunten en doelstellingen daarvan zijn dat we: ons in onze communicatie veel meer dan voorheen in eerste instantie richten op de kinderen voor wie we de voorstellingen maken en in tweede instantie op de volwassenen; ons zeer sterk richten op het creëren van een eigen achterban; de algemene naamsbekendheid van Oorkaan willen vestigen en vergroten; de samenwerking met de zalen waar onze producties spelen willen intensiveren; de free-publicity uitbreiden; veel meer gebruik willen maken van de website als marketinginstrument. Nieuwe huisstijl Bij een nieuwe organisatie hoort een nieuwe huisstijl. Na een oriëntatie op de markt van de kindercommunicatie hebben we besloten in zee te gaan met bureau VuurroodJunior uit Rotterdam. Zij maakten voor Oorkaan een logo, een huisstijl, onze nieuwe website en publiciteitsmateriaal voor het festival Oorkaan op komst! en voor het seizoen 2009-2010. Lanceringscampagne In juni zijn we van start gegaan met een campagne ter lancering van de nieuwe naam Oorkaan. Die campagne werd gevoerd onder het motto Hoe klinkt een Oorkaan? en bestond onder meer uit een free-publicity campagne, een affichecampagne, huis-aan-huis acties, flyermailings en een actie met Boomerangkaarten in de Randstad. De campagne mondde uit in het festival Oorkaan op komst! en de lancering van de nieuwe website op 13 september. Gezien de grote en enthousiaste respons op de acties, kunnen we vaststellen dat de lanceringscampagne aan zijn doel beantwoord heeft. Nieuwe website In september 2009 is de nieuwe website van Oorkaan online gegaan. Het idee achter de nieuwe website is dat die in eerste instantie aantrekkelijk en begrijpelijk is voor kinderen en in tweede instantie ook door volwassenen gewaardeerd wordt. Daarbij gelden dezelfde uitgangs-punten als voor de nieuwe huisstijl: eenvoud, helderheid en directheid. Gezien de verdrievoudiging van het aantal bezoeken aan de website en de vele complimenten die we hebben gekregen, menen we dat we grotendeels in onze opzet geslaagd zijn. Al tijdens het denkproces over de website ontstond de behoefte aan een website(gedeelte) waar kinderen online aan de slag kunnen met muziek. Zie Vooruitblik 2010 (p. 21) voor ons ambitieuze plan. BV De Pianomannen en Slagschaduw geprolongeerd Wegens succes werden op veelvuldig verzoek in 2009 ook onze muziekvoorstellingen BV De Pianomannen en Slagschaduw als schoolvoorstelling doorgespeeld, gecombineerd met een lespakket. We hebben gekozen voor een stoere stijl die past bij Oorkaan en die kinderen aanspreekt: eenvoudige, direct herkenbare beelden en heldere kleuren. Hoe klinkt een deur? 18 18 19 19

Aantallen op een rij 2009 2008 Stijging/daling Vooruitblik 2010: ontwikkeling en verdieping Aantal producties 15 12 +25% premièreproducties 5 7 29% reprises 4 4 0% doorgespeelde producties 1 1 0% werkplaatsprojecten 5 nvt nvt Aantal voorstellingen 191 129 +48% try-outs 6 4 + 50 % vrije voorstellingen* 97 99 2% educatievoorstellingen 65 26 + 150 % (voor)proefjes** 23 nvt nvt Aantal bezoekers*** 30.951 31.375 1 % bezoekers vrije voorstellingen* 20.769 25.252 18% bezoekers educatievoorstellingen 10.182 6.123 + 66% Gemiddelde zaalbezetting 83% 70% + 13% Geografische spreiding totaal aantal zalen 55 23 + 139% totaal aantal steden 44 22 + 100% * inclusief 1 voorstelling van Trommelvuur, gespeeld tijdens Oorkaan op komst!. ** 5 besloten (voor)proefjes voor kinderen en deskundigen en 18 (voor)proefjes die deel uitmaakten van het festival Oorkaan op komst!; de bezoekersaantallen zijn meegeteld in de vrije voorstellingen. *** de bezoekcijfers zijn iets lager dan vorig jaar terwijl de bezettingsgraad met 13% is toegenomen, omdat we veel meer concerten in kleinere plaatsen, in zalen met een kleinere capaciteit hebben gegeven. De nieuwe organisatie Oorkaan leidde tot de start van een grote hoeveelheid nieuwe activiteiten: naast Oorkaan Producties begonnen we met Werkplaats Oorproeven, het Educatieprogramma Oorsprong, ons festival Oorkaan op komst!, een nieuw marketingbeleid en een omvangrijk websiteproject. Het jaar 2010 staat vooral in het teken van de verdere ontwikkeling en verdieping van Oorkaan Producties en de nieuwe activiteiten. Oorkaan Producties Voor 2010 staan 9 producties op het programma, waarvan 5 premières, 1 reprise en 3 producties die worden doorgespeeld vanuit 2009. We streven ernaar dat de muziekvoorstellingen steeds meer gemaakt worden vanuit de muziek en de musici. Daartoe ontwikkelen we een geïntegreerd beleid voor Werkplaats Oorproeven en Oorkaan Producties. Werkplaats Oorproeven In 2009 zijn we van start gegaan met de werkplaatsprojecten. Op basis van de ervaringen die we daarmee hebben opgedaan zijn we op dit moment bezig met het formuleren van een specifiek beleid voor Werkplaats Oorproeven waarbij de genreontwikkeling en professionalisering van makers en spelers speerpunt zijn. In dit beleid staan training en begeleiding van de makers en spelers centraal. Daarnaast gaan we met makers, spelers en deskundigen uit het vak het debat aan over jeugdmuziek en de ontwikkeling ervan. Educatieprogramma Oorsprong Met de ervaringen die we opdoen tijdens het eerste programma Alles is Muziek nemen we ons educatiebeleid opnieuw onder de loep, samen met de samenwerkende kunsteducatiekoepels en andere betrokkenen. Op basis van de uitkomsten daarvan passen we ons beleid voor het tweede programma al dan niet aan. Oorkaan online We vinden het van groot belang dat kinderen zich ook thuis via onze website op speelse en stimulerende manier met muziek kunnen bezighouden. In 2010 gaan we daarom intensief verder met de online ontwikkeling van Oorkaan. We richten ons daarbij sterk op de interactiviteit van de website en de ontwikkeling van een artistiek bijzondere en autonome muziekgame. Een kostbare zaak, waarvoor het Prins Bernhard Cultuurfonds reeds een subsidie heeft toegekend voor de eerste fase. Voor de verdere realisering zijn we hard op zoek naar aanvullende financiële middelen. Marketing en publiciteit Het nieuwe marketingbeleid dat we in 2009 hebben ingezet gaan we in 2010 verder uitbouwen. Daarbij richten we ons met name op het creëren van een stevige achterban. Daarbij speelt de website een belangrijke rol en onderzoeken we de mogelijkheden van internetmarketing. 20 20 21 21

Organisatie, subsidiënten en locaties Bestuur Stichting Oorkaan De heer C.L. Blijleven, bestuurslid (directeur Jeugdtheater De Krakeling Amsterdam), Amsterdam De heer Mr. C.J.E. Dijk, voorzitter (manager MCO Klassiek, Stichting Muziekcentrum van de Omroep), Bussum De heer Mr. W. Meiss, penningmeester (directeur secretaris F. van Lanschot Bankiers N.V.), Vught De heer Ir. G.B.L.C. Oostvogel, secretaris (directeur Concert- en Congresgebouw De Doelen Rotterdam), Rotterdam Mevrouw Mr. Drs. Th.S.M. van Schie, bestuurslid (commissaris Fabchannel), Amsterdam Artistieke denktank De artistieke denktank denkt mee over de artistieke koers van Oorkaan en bestaat uit de volgende leden: Kees Blijleven, Anthony Heidweiller, Margrith Vrenegoor, Frank Veenstra, Oliver Boekhoorn, Simone Kratz, Nanette Ris en Onny Huissink. Medewerkers Anneke Hogenstijn artistiek leider Jessica de Heer artistiek advies Wieske Wijngaards zakelijk leider Erin Coppens vervangend zakelijk leider Nele Decock productieleider Sietske Oud marketing en communicatie Eva Laurillard educatie Cees Spoelder boekhouding en loonadministratie (extern) Financiering Met ingang van 2009 is Stichting Oorkaan opgenomen in de Basisinfrastructuur (Bis) van het ministerie van OCW. Daarmee is de basisfinanciering van Oorkaan tot en met 2012 gegarandeerd en kunnen we verder werken aan de ontwikkeling van het genre en de professionalisering van de makers en spelers. In 2009 maakt het subsidie van de Bis 79% uit van het totale subsidiebudget van Stichting Oorkaan. De Bis is echter niet toereikend om het door ons gewenste aantal producties te maken, om het educatieprogramma te realiseren en om de ambitieuze plannen voor de website te verwerkelijken. Daarom zijn en blijven we in grote mate afhankelijk van projectsubsidies van publieke en private fondsen. In 2009 konden we rekenen op de steun van onder andere: VSBfonds, SNS REAAL Fonds, Fonds voor Amateurkunst en Podiumkunsten, NFPK+, Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing en Fonds voor Cultuurparticipatie. Deze subsidies maken 21% uit van het totale subsidiebudget. Van de projectsubsidies was 65% bestemd voor educatie. Locaties Onze muziekvoorstellingen stonden in alle provincies van Nederland en waren over de grens te zien in zalen in Vlaanderen en in het Franse Dunkerque. We streefden naar een grotere spreiding van onze voorstellingen en speelden daarom in veel meer en vooral kleinere plaatsen. In totaal speelden we in 44 plaatsen op 55 verschillende locaties: Alkmaar De Vest, Robijn Concertzaal; Amersfoort De Flint; Amsterdam De Krakeling, Het Concertgebouw, Podium Mozaïek, Westergasfabriek, Dutch Chamber Music Meeting (festival); Apeldoorn Orpheus; Beringen (België) CC Beringen; Boxmeer De Weijer; Breda Chassé Theater; Den Bosch De Toonzaal, November Music Kids (festivallocatie Theater aan de Parade), Verkadefabriek; Den Haag Dr Anton Philipszaal; Den Helder De Kampanje; Dordrecht Schouwburg Kunstmin; Drachten De Lawei; Dunkerque (Frankrijk) Le Bateau Feu; Eindhoven Muziekcentrum Frits Philips; Enschede Muziekcentrum Enschede; Gemert De Eendracht; Genk (België) CC Genk; Gouda Jeugdtheaterhuis; Groningen De Oosterpoort; Haarlem Philharmonie; Heemskerk De Cirkel; Heerhugowaard Cool Kunst en Cultuur; Heerlen Parkstad Limburg Theaters; Hengelo De Tamboer, Rabotheater; Heusden De Voorste Venne; Hoofddorp Pier-k; Hoorn Schouwburg Het Park; Houten Theater aan de Slinger; Kollum De Kolle; Leiden Stedelijk Concertgebouw; Lelystad De Kubus; Maastricht Theater aan het Vrijthof; Middelburg Zeeuwse Concertzaal; Nuenen Het Klooster; Nieuwkoop Hervormde Kerk Nieuwkoop; Nijmegen De Vereeniging, Feest voor de Oren! (festival); Overpelt (België) CC Palethe; Purmerend De Verbeelding (locatie P3); Rotterdam De Doelen; Tiel Schouwburg Agnietenhof; Tilburg De Nieuwe Vorst, Theaters Tilburg; Utrecht Stadsschouwburg Utrecht, Vredenburg Leeuwenbergh; Waregem (België) CC De Schakel; Zaandam Zaantheater. 22 22 23 23

Makers, spelers en medewerkers Oorkaan Producties De Tijdwacht Zappazzo Geloof Me! Trommelvuur Holland Baroque Society: Zapp String Quartet: Els Bongers zang/spel Twitching Eye Trio: Lidewij van der Voort viool Jasper le Clercq viool Lars Wouters van den Oudenweijer/ Jasper Goedman percussie Judith Steenbrink viool Friedmar Hitzer viool Céleste Zewald klarinet Marijn Korff de Gidts percussie Esther van der Eijk altviool Oene van Geel altviool Maartje-Maria den Herder/ Achim Heine percussie Lucy Scotchmer cello Emile Visser cello Geneviève Verhage cello Tineke Steenbrink klavecimbel Hans Eijsackers piano Claire Leenaers/Klaus Jürgens regie Adrian Rodriguez van der Spoel gitaar/slagwerk Peter Cseri dans Mischa van Dullemen dans Klaus Jürgens regie Iris Robles kostuums/rekwisieten Jessica Willems dans Aline Mommers dans Andreas Leertouwer dans Sanne van der Put choreografie/regie Willie Caspers vormgeving Marie Claire Gellings vormgeving/ kostuums Michiel Soete spel Jo Roets/Ilse Daems script Jo Roets regie Pim Moorer muziekbewerking Peter De Bie scenografie Koen Broos fotografie Inge Büscher kostuums Casper Leemhuis licht Anabel Schellekens bewegingsadvies Zita Winnubst kostuums Saskia Koenders lichttechniek Trommelvuur wordt mede mogelijk gemaakt dankzij het VSBfonds Lisa s Grote Reis Slagschaduw De Eeuwige Jachtvelden Caroline Fransens dramaturgie Rik van Gijsegem techniek Peter Brunt viool Michiel Weidner cimbalom/cello Peter Eggenhuizen klarinet Louis Lanzing trompet/compositie Annemarie Maas mezzosopraan Sander Sittig piano Het Groene Hout: Dick Borst jachthoorn Bert Barelds jachthoorn Co Riet jachthoorn Eduard Lachi jachthoorn Hans Thissen spel Pete Pronk spel Gienke Deuten regie Klijnbedrijf vormgeving Jeroen van den Berg tekstadvies De Verb(l)azing Beppe Costa concept/spel/muziek Eolian Ensemble: Karin Leutscher fluit Vicki Laws hobo Cécile Rongen klarinet Susan Brinkhof fagot Lies Molenaar hoorn Gijs de Lange regie Maarten Kastelijns decor Sacha Zwiers kostuums Maarten Warmerdam licht Wannes van der Veer geluid In coproductie met het Vlaamse theatergezelschap Laika Doosje Dia s New Niks: Jasper le Clercq viool Andreas Suntrop gitaar Erwin Hoorweg toetsen Arend Niks drums Leopold Witte spel Leopold Witte & Michiel Voet regie/ tekst/beeld Jitka Lejdarová poppenspel/dans Renske van der Sluis poppenspel/zang/dans Ulrike Quade concept/regie/pop Georg Weinand dramaturgie Michiel Voet decor Jonas de Witte filmbeeld Zita Winnubst kostuums Steffie van Lamoen assistentie rekwisieten Olivier Hasselaar/Mirek Bos techniek In coproductie met Ulrike Quade Thomas Andersen contrabas Thijs Borsten piano Toon Kuijpers spel Inez Almeida/Swantje Schäuble spel Jaap Flier spel Boukje Schweigman regie Theun Mosk vormgeving/lichtontwerp Markus Schnizer lichttechniek BV De Pianomannen Klaas Bakker piano/animaties Ernst Binnekamp piano/fotografie In coproductie met Orkater Mirek Bos/Saskia Koenders techniek Margrith Vrenegoor regie In coproductie met Orkater Tom Verheijen licht Peter Claassen technische begeleiding 24 24 25 25

Werkplaats Oorproeven Oorkaan op komst! Educatie De Muziekfabriek Anneke Hogenstijn/ Het Oorkest Alles is Muziek Calefax rietkwintet: Jessica de Heer artistieke leiding Jurgen van Harskamp Lotte van Dijck educatieadviseur/ Oliver Boekhoorn hobo Wieske Wijngaards/Erin Coppens idee/compositie/leiding workshopleider/samenstelling lesmateriaal Ivar Berix klarinet zakelijke leiding Allerd van den Breemen/Lotte van Allerd van den Breemen/Jasper Raaf Hekkema saxofoon Nele Decock productieleiding Dijck/Abel Splinter/Niels Vermeulen Goedman/ Achim Heine/Marijn Korff Jelte Althuis basklarinet Sietske Oud marketing/publiciteit workshopleiders de Gidts workshopleiders Alban Wesly fagot Maureen Prins samenstelling/productie Oda Buijs regie Joris Speelman decor Spruit Haas en Schildpad Anna Belanger/Majke Hogendorp/ Loes Kuijpers/Eva Laurillard/Patricia Rodriguez Alonso/Heidi Timmerman Met veel dank aan alle vrijwilligers Oorkaan op komst! werd mede mogelijk dvd BV De Pianomannen Csókolom: Barockpuppies: productie gemaakt dankzij het ministerie van OCW, Klaas Bakker samenstelling lesmateriaal In coproductie met Calefax Anti von Klewitz zang/viool/ Saskia Meijs altviool/composities Rob Goudsmit coördinatie techniek het SNS REAAL Fonds, het VSBfonds en dvd rietkwintet De Muziekfabriek wordt mede mogelijk gemaakt dankzij de Turing Foundation en het SNS REAAL Fonds arrangementen Sander Hoving viool/akkoordviool/ tenorviool Scott White contrabas Evgeny Suvorkin accordeon Dorona Alberti zang Jelte Heringa toetsen/composities Marije Nie tapdans Martijn Grootendorst animaties/ elektronica / coördinatie licht Saskia Koenders/Olivier Hasselaar licht/ techniek B-original aankleding en de Westergasfabriek Slagschaduw Lotte van Dijck samenstelling lesmateriaal en cd Marica Bujáki spel/dans/zang Rob Vriens regie Mama Kookt catering Muhanad Rasheed dans Elien van den Hoek regie/concept Kim Arntzen vormgeving/kostuums Elien van den Hoek/ Vier Jaargetijden Vliegen Voorbij COLOFON Vuurrood Junior, Rotterdam vormgeving Nic Limper, Ronald Knapp, Het Houten Huis regie/concept I Musici Amsterdam: Anna van Kooij fotografie Marieke de Bruijn viool solo De Gebroeders Kist Percossa: Niels van Hoorn percussie/spel Jan Willem van der Poll percussie/spel René Spierings percussie/spel Eric Robillard percussie/spel Jacob Plooij viool Ilona de Groot viool Ernst Grapperhaus altviool Jos Teeken cello Vaughan Schlepp klavecimbel Esther de Koning tekst/regie/spel Vier Jaargetijden Vliegen Voorbij wordt Oorkaan Nieuwe Leliestraat 169 1015 HD Amsterdam T (+31) 020-6202828 F (+31) 020-6274792 E info@oorkaan.nl W www.oorkaan.nl Margrith Vrenegoor regie Joris Speelman decor mede mogelijk gemaakt door het SNS REAAL Fonds Oorkaan 2010 26 26 27 27

28 Nieuwe Leliestraat 169 1015 HD Amsterdam www.oorkaan.nl