NOTITIE TECHLAB NIJMEGEN - Voorjaar 2014 -
Realisatie en ontwikkeling Techlab Nijmegen Inleiding Na jaren werken, wachten en voorbereiden is het Techlab, als onderdeel van JuniorTechnovium gerealiseerd; 25 september jl was de officiële opening tijdens het event JuniorTechnovium Presenteert!. Wat is een Fablab Give ordinary people the right tools, and they will design and build the most extraordinary things Een FabLab (Fabrication Laboratory) bestaat uit een set gestandaardiseerde computergestuurde productiemachines van bij elkaar zo'n 35.000, waarmee zo niet alles, dan toch veel kan worden ontworpen en gerealiseerd. Een FABLAB is een rapid prototyping platform. Belangrijk in de visie van het Fablab is het zgn.community werken. Doordat de machines en de software gestandaardiseerd zijn kan kennis over design, hardware en techniek gemakkelijk gedeeld worden. Voorbeelden van flexibele productiemachines: 3D printer, lasersnijder, CNC frees machine, printed circuit board freesmachine, vinyl snijder, Brother naaimachine. Ondersteunende apparatuur is bijvoorbeeld een 3D scanner. Met een FABLAB kunnen snel technische vaardigheden worden geleerd: Computergebruik, elektrotechniek, programmeren, CAD/CAM technieken etc. Geïnteresseerden kunnen zich in relatief korte tijd de vaardigheden eigen maken om te werken met de FabLab machines en software. Door middel van deze digitale werkplaats kunnen veel mensen, van universitair onderzoekers tot kunstenaars en kinderen, meester en vormgever te worden van hun eigen idee. Wat is Techlab Techlab Nijmegen is gesitueerd in Technovium en is een samenwerkingsverband van JuniorTechnovium en de HAN ICT locatie Technovium. Techlab Nijmegen is een besloten Fablab waar computerontworpen prototypes in 2D en 3D gerealiseerd kunnen worden. Primaire doelstelling van het Techlab is het ondersteunen van basis- en vooral middelbare scholen bij het geven van modern techniekonderwijs. Daarnaast wil het Techlab op termijn een plek zijn waar de buitenwereld zijn of haar kennis over 3D en 3D ontwerpen kan uitwisselen en delen en prototypes kan realiseren. Om deze doelen te bereiken beschikt het Techlab over een goed uitgeruste ruimte met de benodigde apparatuur. Het Techlab is een digitale werkplaats, gelegen naast het JuniorTechnovium, waar leerlingen
leren ontwerpen in 2D en 3D, prototypes en producten maken én workshops krijgen Als zodanig kan het Techlab fungeren als een uitgebreide werkplek van JuniorTechnovium waar 6-10 leerlingen tijdens een schoolbezoek kunnen ontwerpen en prototypen maar ook als inspiratieplek voor grotere groepen die via workshops kennis kunnen maken met deze technische werkplaats van de 21 e eeuw. Daarnaast worden op dit moment de naschoolse mogelijkheden van het Techlab onderzocht (zie verder). Vraag is of er op termijn voor gekozen moet worden om FABLAB te worden. (zie verder) Werken in een bovenstaande High Tech werkplaats geeft zeker een ander gevoel dan het werken in een traditionele werkplaats. Het geeft duidelijk aan dat je met werken in de sector techniek geen vuile handen hoeft te krijgen (belangrijk voor met name meisjes). Veel toepassingen liggen in de grafische, kunstzinnige en artistieke hoek: het maken van maquettes ed is in deze werkomgeving een professionele activiteit. Werken met de lasercutter geeft snel een mooi en professioneel resultaat: bijvoorbeeld je naam en logo aanbrengen op een plaatje perspex. Voor het geven van workshops aan VMBO leerlingen (12+) is het Techlab zeer geschikt. Zeker als daarmee de mogelijkheid geïntegreerd wordt om een opdracht te geven vanuit de werkstations van JuniorTechnovium. Samenwerking Het Techlab is een samenwerkingsverband van Stichting JuniorTechnovium en HAN Nijmegen locatie Technovium. Naast een financiële bijdrage in de vorm van huur van het lokaal, levert de HAN ook kennis en studenten die voor ondersteuning zorgen bij de ontwikkeling van het Techlab. Doelgroep Techlab is primair bedoeld voor educatieve activiteiten van JuniorTechnovium en TCCN waarbij leerlingen van het Voortgezet Onderwijs regio Nijmegen en groepen 8 van het Basisonderwijs aan de slag kunnen. Daarnaast zal het Techlab -op termijn- ook gebruikt gaan worden door de HAN locatie Technovium. Op dit moment wordt het Techlab ook gebruikt door de TCCN projectgroep Mechatronica op de woensdagavond.
De verwachting is dat er veel belangstelling zal zijn vanuit de Nijmeegse bevolking als er tzt besloten wordt tot naschoolse openstelling. De werkplaats De aanwezig apparatuur is aangeschaft met steun van het ondernemersfonds van de gemeente Nijmegen. Ze is gemeenschappelijk eigendom van TCCN en JuniorTechnovium. Het meubilair is geschonken door Technovium en de ruimte is geschilderd door Schilders^Cool. Op dit moment hebben we de beschikking over de volgende apparatuur. 8 Pc s en 6 laptop s bedoeld voor 2D/3D ontwerpen en aansturing machines Lasercutter Laserpro Spirit 9 E Ultimaker 3D printer 3D printer Dimension SST 1200 met loogbak Roland MDX-20 X-Y Frees Puma III Vinylsnijder NextEngine 3D scanner en 2 Kinect XBOX 360 sensoren. Ontwikkeling Op dit moment wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van geschikt instructiemateriaal en gerichte opdrachten voor het (leren) ontwerpen in 2D/3D. Ook de keuze van geschikte software (bijvoorbeeld opensource) wordt nader uitgezocht Website Het domein techlab-nijmegen.nl is geregistreerd. Door studenten van de HAN wordt de komende maanden een website voor het Techlab gebouwd waar alle informatie rondom school- en publieksactiviteiten te vinden is. Er wordt gebruik gemaakt van een online boekingsagenda, net als bij JuniorTechnovium. Doelen Deze kunnen onderverdeeld worden in onderwijsdoelen en doelen die betrekking hebben op het
uitrollen van het Techlab in de regio Nijmegen vanaf 2014, zowel voor jongeren/studenten als geïnteresseerde volwassenen. Onderwijsdoelen Junior Technovium/Techlab in 2014 Aanbieden workshop Wat is een Techlab aan leerlingen VMBO en HAVO en groep 8 PO Deze workshop is plenair: presentatie Techlab en demonstratie apparatuur. Duur: 1 uur Maximaal 20 leerlingen per bezoek Aanbieden Techlab als uitgebreide werkplek; oriëntatiefase Activiteiten: ontwerpen in 2D en 3D; werken met de 3D printer, lasersnijder en vinylsnijder Duur: 2 uur Maximaal 10 leerlingen per bezoek Aanbieden Techlab als uitgebreide werkplek; verdiepingsfase Voor leerlingen VO zal het Techlab een belangrijke functie krijgen tijdens de verdiepingsfase gericht op ontwerpend leren. Contacten met landelijke Fablabs zal gezocht worden om geschikte projecten te ontwikkelen. Ontwikkeling lesmodules Techlab * 3D ontwerpen met Tinkercad, po (klaar) en vo. * 3D ontwerpen met zwaarder programma, mogelijkheden verder uitzoeken * 2D ontwerpen maken met bijvoorbeeld Inkscape. Hiermee kunnen opdrachten gemaakt worden voor de lasercutter * Lesmodule werken met de vinylsnijder. Leerlingen ontwerpen bijvoorbeeld een nieuw logo voor hun school en printen dit uit * Lesmodule voor de workshop 3D scannen Doelen voor een naschools Techlab in 2014 Inpassen in naschoolse activiteiten van het Technisch Creatief Centrum Nijmegen Op dit moment wordt het Techlab al gebruikt door de projectgroep Mechatronica op de woensdagavond. Onderzocht moet worden of er meer TCCN groepen zijn die van het Techlab gebruik willen maken (Willie Wortel 2 bijv.) Onderzoeken van openstelling op maandag- en woensdagavond wanneer Technovium open is. Activiteiten: verzorgen workshops, open inloop (via reservering via techlab-nijmegen.nl) Informatiemiddag Techlab voor docenten voortgezet onderwijs Essentieel voor het slagen van het Techlab is dat docenten overtuigd zijn en enthousiast worden van
het Techlab. Een eerste informatiemiddag eind januari staat gepland. Avondopenstelling vanaf 2014 Graag willen we het Techlab openstellen voor geïnteresseerde leerlingen van het voortgezet onderwijs. Reguliere schoolbezoeken zijn uiteraard beperkt in de mogelijkheden. Een open avond zal ertoe bijdragen dat bij het Techlab ook langer lopende (open) projecten een kans krijgen. Doelgroep: scholieren voortgezet onderwijs Nijmegen, 12-16 jaar. Tijd: woensdagavond van 18:30-21:00 uur Aanbieding workshops tijdens avonduren (op termijn) Bij voldoende belangstelling en voldoende beheer kunnen workshops inleiding werken in Techlab en digitaal ontwerpen 2D/3D gegeven worden aan geïnteresseerden. Aanmelding via techlab-nijmegen.nl Pr. Techlab Het Techlab zal op verschillende manieren onder de aandacht gebracht worden Nieuwsbrieven po en vo Junior Technovium Nieuwsbrief KWTG Via de website van juniortechnovium.nl en techlab-nijmegen.nl Flyer scholieren vo voor woensdagavondactiviteiten Persberichten regionale bladen bij openstelling naar het Nijmeegse publiek
Ontwikkeling naar een Fablab Nijmegen?? In de loop van 2014 zal een discussie gevoerd moeten worden (en een beslissing genomen worden) of het Techlab door gaan groeien naar een Fablab of niet. Punten die bij deze overweging een rol zullen spelen zijn: beheercapaciteit; er zullen voldoende uren beschikbaar moeten zijn voor beheer en ontwikkeling. Investeringen noodzakelijk om Fablab Nijmegen te worden Beleidsmatige overwegingen. Ons hoofddoel blijft een Techlab voor educatieve toepassingen; daarnaast ontwikkelen we rustig naar een meer open structuur Vraag is of ontwikkeling tot Fablab, huidige en toekomstige gebruikers voordeel biedt Deze discussie zal ook zeker binnen Technovium gevoerd moeten worden Fab charter Missie: een fablab faciliteert uitvindingen en innovatie door computergestuurde gereedschappen binnen het bereik van individuen te brengen Toegang: iedereen mag het fablab gebruiken om (bijna) alles te maken (zolang dat niemand schade berokkent); je moet zelf uitvinden hoe je het doet en je moet het fablab delen met anderen Kennis: in het fablab leer je van anderen en door het uitvoeren van projecten; je wordt geacht om opgedane kennis weer over te dragen aan anderen, en bij te dragen aan de beschikbare documentatie en gebruiksaanwijzingen Verantwoordelijkheid: je bent verantwoordelijk voor: veiligheid: veilig werken met de gereedschappen en machines opruimen: het fablab in een schonere staat verlaten dan dat je het aantrof bedrijfsvoering: helpen met voorraadbeheer, onderhouds - en reparatiewerkzaamheden, en het melden van incidenten Geheimhouding: alle ontwerpen en processen die ontwikkeld worden in een fablab komen vrij beschikbaar voor persoonlijk gebruik, hoewel intellectueel eigendom naar keuze beschermd kan worden
Commercie: commercieel gebruik van het fablab wordt niet uitgesloten, voor zover dat een vrije toegang tot het lab niet in de weg staat; commerciële activi teiten die in het lab ontkiemen worden geacht het fablab op zeker moment te ontgroeien en, eenmaal tot wasdom gekomen, ook tot voordeel te strekken van de uitvinders, het lab en netwerken die tot hun succes leidden. Bijlage: naschoolse initiatieven Het KinderFablab Zin om iets te maken? Je eigen muziekinstrument? Een skelter waar je echt op kan? Een draak? Een handige tas? Een robot? Het kan allemaal in het KinderFablab! Het KinderFablab in Enschede biedt workshops aan voor kinderen van 8 tot 12 op de woensdagmiddag (13:00-17:00). De workshops gaan over techniek en maakwerk (in de breedste zin van het woord). Iedere twee weken wordt een nieuw thema gekozen waar vervolgens twee middagen aan gewerkt wordt. Kijk op de programma pagina voor een overzicht van de geplande workshops. Bouw een skelter waar je zelf op kunt rijden! Een FabLab is een werkplaats voor digitale fabricage. Naast gewoon zagen, knippen en boren wordt er gebruik gemaakt van computergestuurde lasersnijders, foliesnijders en 3D printers. Het draait in een fablab altijd om het tastbaar maken van je eigen ideeen. In de regio Twente draait techniek van oudsher om het maken van dingen (denk aan de textielindustrie). In de workshops komt het de hele ontwikkeling (en evolutie) van het moderne maken terug. We starten bijvoorbeeld met de handfiguurzaag gaan verder op de figuurzaagmachine en komen uiteindelijk uit bij de computergestuurde lasersnijder
De workshops worden begeleid door Debbie Voerman in samenwerking met deelnemers in het werkplaatsproject Studio13 van stichting ASSortiMENS. De start van het KinderFablab is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het project Jij Maakt de Buurt via de gemeente Enschede. Fabschool Kids start in Amsterdam Bij Fablab Amsterdam in de Waag start in februari een nieuwe serie workshops voor kinderen van 10-12 jaar. Fabschool Kids is voor kinderen die nieuwsgierig zijn en het leuk vinden om te knutselen, mode te ontwerpen of te werken met computers en elektronica. Nieuwsgierigheid, creativiteit en techniek daar draait het in Fabschool Kids om. Kinderen leren er door te maken. De workshops worden begeleid door ontwerpers en kunstenaars die ruime ervaring hebben in het werken met kinderen en jongeren. Deelname aan de workshops kost 15,- per kind per keer. Programma 13 februari 2013, 14.00-17.00 uur, Fabschool Kids 1: Speakers maken 27 februari 2013, 14.00-17.00 uur, Fabschool Kids 2: Bristlebots maken 6 maart 2013, 14.00-17.00 uur, Fabschool Kids 3: Programmeren met Scratch Nuttige Links Fablab Arnhem http://www.hanlab.nl/3d printen op een middelbare school in Sneek Benelux platform FabLabs www.fablab.nl Platform Creatieve Technologie Gelderland: www.pctmg.nl/ Het platform voor 3D printen www.ground3d.nl/ Startpagina lasersnijden http://lasersnijden.startkabel.nl/ KinderFabLab http://www.kinderfablab.nl/ https://www.ultimaker.com/ (coming soon) www.techlab-nijmegen.nl Neil Gershenfeld pionier Fablabs en professor bij M.I.T. How To Make Almost Anything lecture YouTube