PRAKTIJKGIDS Wft INHOUDSOPGAV E Hoofdstuk 1 Inleiding 17 Hoofdstuk 2 Primaire bronnen van het financieel recht en organogram wet op het financieel toezicht 21 2.1 Primaire bronnen 21 2.2 Inhoud Wft-delen 27 2.3 Wft-organogram 29 Hoofdstuk 3 Activiteiten van financiële ondernemingen en markten 33 3.1 Banken en verzekeraars 33 3.1.1 Kernfuncties van banken 33 3.1.2 Giraal geld en vertrouwen 34 3.1.3 Geldcreatie door kredietverlening 34 3.1.4 Run op banken en systeemrisico 35 3.1.5 Betaalsysteem 35 3.1.6 (Systeem)banken in het economisch verkeer 36 3.1.7 Systeembanken en 100% deelneming Fortis en abn amro 36 3.1.8 Commercial banking en investment banking 37 3.1.9 Private banking 39 3.1.10 Verzekeraars 40 3.1.10.1 De diverse verzekeringen toegelicht 41 3.1.11 Risicomanagement verzekeraars 42 3.1.11.1 De diverse instrumenten toegelicht 42 3.1.12 Distributiekanalen 43 3.1.12.1 Portefeuillerechten 43 3.1.12.2 Recht op premie-incasso 43 3.1.13 Banken 43 3.2 Beleggingsondernemingen 44 3.3 Clearinginstellingen 46 3.4 Beleggingsinstellingen 49 3.5 Bemiddelaars 50 3.6 Premiepensioeninstellingen 52 Hoofdstuk 4 Het functioneel model: voorgeschiedenis en structuur Wft 55 4.1 Nota Hervorming van het toezicht op de financiële marktsector 55 4.2 Achtergronden Wft 56 4.2.1 Diversificatie 56 4.2.2 Differentiatie 57 4.2.3 Concentratie en internationalisatie 59 4.2.4 Verklaringen van de tendensen 60 4.2.5 Toekomst financiele sector 61 4.2.6 Europees toezicht en regelgeving 62 4.3 Beoordeling institutionele vormgeving 66 4.4 Het sectoraal model 66 4.5 Drie alternatieve toezichtmodellen 67
4.5.1 Het functioneel model 67 4.6 Keuze voor het functioneel model 70 4.7 Omzetting van sectoraal model in functioneel model 71 4.8 Indiening wetsvoorstel en de ordeningsprincipes 72 4.8.1 Wetsvoorstel 72 4.8.2 Ordeningsprincipes 74 4.9 Aanpassing voorstel juni 2005 74 4.10 Aanpak algemene maatregelen van bestuur 76 4.11 Verdere parlementaire behandeling 78 Hoofdstuk 5 Positionering, uitgangspunten en doelstellingen Wft 79 5.1 Overwegingen overheid om in te grijpen in het marktproces 79 5.1.1 Overwegingen van monetaire aard 79 5.1.2 Overwegingen ter bescherming crediteur en financiele systeem 79 5.1.3 Overwegingen in verband met het marktproces, marktpartijen en consument/client 80 5.1.4 Prudentieel- en gedragstoezicht 81 5.1.5 Overwegingen van markttechnische aard 83 5.1.6 Overwegingen om de integriteit te bevorderen 83 5.1.7 Overwegingen van mededingingspolitieke aard 84 5.1.8 Overwegingen om middelen in bepaalde richtingen te alloceren 84 5.1.9 Overwegingen om de concurrentie te bevorderen 85 5.1.10 Positie Wft 85 5.2 Uitgangspunten Wft 85 5.2.1 Verbodstelsel of misbruikstelsel 85 5.2.2 Discretionaire bevoegdheid of fundamenteel recht 86 5.2.3 Informatieverschaffing of weren van aanbod 86 5.2.4 De rol van zelfregulering 87 5.2.5 Open of gesloten normen 87 5.3 Doelstellingen Wft 94 5.3.1 Inzichtelijkheid 94 5.3.2 Doelgerichtheid 102 5.3.3 Marktgerichtheid 103 Hoofdstuk 6 Algemeen deel 105 6.1 Uitgangspunten 105 6.2 Definities en reikwijdtebepalingen 105 6.2.1 Het begrip aanbieden 106 6.2.2 Het begrip adviseren 112 6.2.3 Het begrip bank 116 6.2.4 De begrippen effect en financieel instrument 122 6.2.5 De begrippen financieel product en financiele dienst 125 6.2.6 Reikwijdtebepalingen 126 6.3 Toezicht en handhaving 127 6.3.1 Algemene en handhavingsbevoegdheden 127 6.3.2 Handhavingsbeleid dnb en afm 128
6.4 Geheimhoudingsplicht, uitzonderingen en publicatiemogelijkheden 131 6.4.1 Publicatiemogelijkheden 131 6.4.2 Waarschuwing 132 6.4.3 Publicatie zware overtredingen en opleggen boete of dwangsom zwaarste categorieen 132 6.5 Toezicht op afstand 133 6.6 Procedures 135 6.6.1 Vergunningen 135 6.6.2 Zware en lichte ontheffingen 135 6.6.3 Register 136 6.6.4 Rechtbank Rotterdam/cbb 136 Hoofdstuk 7 Deel Markttoegang financiële ondernemingen 137 7.1 Verhouding tot het Algemeen Deel 137 7.2 Systematiek Deel Markttoegang financiële ondernemingen 139 7.3 Inleidende bepalingen Wft Deel Markttoegang 141 7.4 Toegang tot de Nederlandse financiële markten 141 7.5 Vvgb toegevoegd als vergunningseis in bepaalde gevallen 144 7.6 Reikwijdte vergunning 146 7.7 Uitoefening toezicht 147 7.8 Lagere regels Wft 148 Hoofdstuk 8 Invoerings- en Aanpassingswet Wft 151 8.1 Tijdelijke regeling invoering Wft 152 Hoofdstuk 9 Prudentieel toezicht financiële ondernemingen 153 9.1 Wat is prudentieel toezicht en waarom nodig? 153 9.1.1 Bedrijfseconomische normen 153 9.1.2 Bescherming belangen bankcrediteur, belegger en polishouder 153 9.1.3 Noodzaak van prudentieel toezicht 153 9.1.4 Samenhang tussen prudentieel toezicht en systeemtoezicht 154 9.2 Historisch perspectief en positie DNB 154 9.2.1 Positie dnb 155 9.2.2 Zelfstandigheid en ministeriele verantwoordelijkheid (1948-1999) 155 9.2.3 Onafhankelijkheid van de bank in het escb (vanaf 1999) 156 9.2.4 Taken dnb 157 9.2.5 Wtk 1978 157 9.2.6 eu-richtlijnen banken 159 9.2.7 Ontwikkeling bedrijfseconomisch toezicht op banken 160 9.2.8 Toezicht op verzekeraars 161 9.2.8.1 eu-richtlijnen verzekeraars 162 9.2.9 Fusie pvk en dnb 163 9.3 Prudentieel toezicht 165 9.3.1 Regelgeving voor banken en verzekeraars: overeenkomsten en verschillen 166 9.4 Toezicht op geschiktheid, betrouwbaarheid en integriteit 174 9.4.1 Relevante artikelen uit de Wft 174
9.4.2 Geschiktheidseisen 175 9.4.3 Vakbekwaamheid medewerkers 178 9.4.4 Medebeleidsbepalers en betrouwbaarheid 178 9.4.5 Betrouwbaarheidstoetsing 179 9.4.6 Liberalisering betrouwbaarheidstoetsingen 180 9.4.7 Integriteitsnormen voor banken en verzekeraars 181 9.5 Structurering en inrichting 184 9.5.1 bcci -richtlijn 185 9.5.2 Inrichting compliance functie 186 9.5.3 Risicomanagement 195 9.5.4 Beloningen 200 9.5.5 Uitbesteding 203 9.5.6 Universele bankvergunning 205 9.5.7 Positie verzekeraar 206 9.6 Solvabiliteitstoezicht 208 9.6.1 Solvabiliteitstoezicht en Wft 208 9.6.2 Functie solvabiliteitsregels 209 9.6.3 Verschillen tussen banken en verzekeraars 210 9.6.3.1 Solvabiliteitsberekening 211 9.6.3.2 Regels beoordeling waarde activa en risicomanagement bank 212 9.6.4 Solvabiliteitstoezicht op verzekeraars: Solvency I en Solvency II 213 9.6.5 Solvabiliteitstoezicht op banken: Bazel I, Bazel II en Bazel III 214 9.6.5.1 Nieuwe ontwikkelingen 228 9.7 Liquiditeitstoezicht 231 9.7.1 Berekening aanwezige en vereiste liquiditeit 232 9.7.2 (Nog) geen harmonisering 233 9.7.3 Verzekeraars 233 9.8 Bijzondere maatregelen 233 9.8.1 Verschillen banken en verzekeraars 238 9.8.2 Supervisory review Bazel II 238 9.8.3 Herstelplan Solvency I 238 9.8.4 Saneringsplan 239 9.8.5 Opvangregeling voor levensverzekeraars 239 9.8.6 Noodregeling 240 9.8.7 Beleggerscompensatiestelsel en depositogarantiestelsel 241 9.8.7.1 Nieuwe ontwikkelingen depositogarantiestelsel 246 9.9 Aanvullende bepalingen ten aanzien van financiële groepen 247 9.9.1 Doelstelling 247 9.9.2 Geconsolideerd toezicht op kredietinstellingen 248 9.9.3 Financiele conglomeraten 249 9.9.4 Hoofdpunten fico-richtlijn 250 9.9.5 Kapitaaltoereikendheid 251 9.9.6 Samenwerking toezichthouders 252 Hoofdstuk 10 Inleiding op Wft-delen 253 10.1 Wat is gedragstoezicht? 253 10.2 Historisch perspectief en positie AFM 253
10.2.1 wo i: sluiting beurs na sterke koersdalingen 253 10.2.2 Beschikking beursverkeer 1947 254 10.2.3 Zelfregulering 254 10.3 Gedragstoezicht: op wie? 256 10.4 Waarom is er toezicht op adequate informatieverstrekking? 258 10.5 Waarom is er instellingtoezicht? 259 10.6 Waarom is er toezicht op naleving integriteitsregels? 261 10.7 De verhouding van de gedragsdelen tot het Algemeen Deel 261 Hoofdstuk 11 Deel Gedragstoezicht financiële ondernemingen 263 11.1 Structuur 263 11.1.1 Uniforme regels ongeacht het distributiekanaal 264 11.1.2 Distributie- en cross-sector-consistentie 265 11.1.3 Gelijke kansen 266 11.1.4 Uitwerking zorgplicht Wft 266 11.1.5 Eigen verantwoordelijkheid client 267 11.2 Zorgplicht Wft en BW 269 11.2.1 Overeenkomsten en verschillen 273 11.2.2 Execution only 274 11.2.3 Marginverplichting 274 11.2.4 Informatie- en onderzoeksplicht 275 11.2.5 Voorbeelden uit de schadepraktijk 275 11.2.6 Civielrechtelijke bewijspositie 276 11.2.7 Begrijpelijkheid van informatie 276 11.2.8 Verzekeringsbemiddeling en zorgplichtarresten 277 11.2.9 Dienstverlening in financiele instrumenten en zorgplichtarresten 284 11.3 Toezicht op adequate informatieverstrekking 288 11.3.1 Clientclassificatie 288 11.3.2 Vijf algemene basisnormen Wft 295 11.3.3 Informatieverstrekkingsregels BGfo 299 11.3.4 Aanvullende informatieverstrekkingsregels 300 11.3.4.1 Complexe producten 300 11.3.4.2 Verkoop op afstand 301 11.3.4.3 Intermediaire dienstverlening 306 11.3.4.4 Kredietverlening 311 11.3.4.5 Verlenen van beleggingsdiensten 311 11.3.5 Reclameregels 311 11.3.5.1 Onverplichte precontractuele informatie 311 11.3.5.2 E venwichtige informatie 312 11.3.5.3 Kredietreclameregels 313 11.3.5.4 Onderscheid kredietreclames 313 11.4 Instellingtoezicht 314 11.4.1 Uitgangspunten 314 11.4.2 Deskundigheidseisen 315 11.4.2.1 Bestuurdersdeskundigheid 316 11.4.2.2 Vakbekwaamheidsstelsels 317 11.4.3 Adviesregels 321 11.4.3.1 Inleiding 321 11.4.3.2 Adviesregels voor financiële ondernemingen (Wft artikel 4:23) 321 11.4.3.3 Ken-uw-klantregels bij beleggingsadvies 332 11.4.3.4 Ken-uw-klantregime bij gecombineerde producten met een beleggingselement 341
11.4.3.5 afm-rapporten hypotheekadvisering en beleggingsverzekeringen 344 11.4.3.6 E xecution only 352 11.4.4 Kredietregels 364 11.4.5 Relatie aanbieder-bemiddelaar 367 11.4.5.1 Nationaal regime 372 11.4.5.2 Provisieregels en het dienstverleningsdocument 377 11.4.6 bedrijfsvoering 382 11.4.6.1 Beloningen 393 11.4.6.2 PARP 396 11.5 Toezicht integriteit financiële ondernemingen 400 Hoofdstuk 12 Gedragstoezicht financiële markten 407 12.1 Structuur 407 14 Praktijkgids Wft 12.2 Toezicht op adequate informatieverstrekking 408 12.2.1 Prospectusplicht voor de aanbieder van effecten 408 12.2.2 (Doorlopende) informatieverplichtingen voor de uitgevende instelling 414 12.2.3 Melding zeggenschap 416 12.2.4 Openbaar bod op effecten 420 12.3 Instellingtoezicht: gereglementeerde markt 423 12.4 Toezicht integriteit financiële markten 425 12.4.1 Regels voorkoming marktmisbruik en voor het optreden op financiële markten 425 12.4.2 Effectentypische gedragsregels 427 12.4.3 Verbod gebruik te maken van voorwetenschap 427 12.4.4 Mededelings- en tipverbod 431 12.4.5 Verbod marktmanipulatie 432 12.4.6 Openbaarmaking koersgevoelige informatie door uitgevende instelling 433 12.4.7 Meldingsplicht insider 434 12.4.8 Klikplicht 435 12.4.9 Voorkoming publieksmisleiding door beleggingsaanbevelingen 436 12.4.10 Voorwetenschapsreglement uitgevende instelling 437 12.4.10.1 E ffectentypisch gedragstoezicht 437 Appendix 1 Wetgevingsprogramma van 2013-2014 439 Appendix 2 Overzicht schema s en tabellen 449 Trefwoordenregister 453