Meldplicht(en) financiële ondernemingen
|
|
- Melissa Driessen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Meldplicht(en) financiële ondernemingen Meer dan alleen! augustus 2013
2 Meldplicht(en) financiële ondernemingen 1 Inleiding De Wet op het financieel toezicht (Wft) is een zeer brede wet waarin regels zijn opgenomen financiële ondernemingen en personen en ondernemingen die actief zijn op de financiële markten. De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zien toe op de naleving de Wft. Hoewel de AFM en DNB over verschillende instrumenten beschikken om dit toezicht effectief te kunnen uitvoeren, zijn zij ook afhankelijk informatie die zij marktpartijen ontgen. Veel informatie krijgen de toezichthouders uit hun reguliere toezichtsactiviteiten en de verplicht door financiële ondernemingen verstrekte rapportages. De wetgever heeft in de Wft echter ook verschillende bepalingen financiële ondernemingen opgenomen op grond waar deze partijen verplicht zijn in bepaalde situaties een melding te doen bij de AFM dan wel DNB. In dit document wordt nader ingegaan op de drie belangrijkste meldplichten uit de Wft 1. Dit betreft: - Meldplicht - Meldplicht - Meldplicht 2 Meldplicht De meldplicht is waarschijnlijk de meest bekende meldplicht financiële ondernemingen. Afhankelijk de soort vergunning waarover een financiële onderneming beschikt, zijn financiële ondernemingen op grond artikel 3:10 of 4:11 Wft verplicht DNB of de AFM te informeren als zich binnen de financiële onderneming een incident doet op het gebied de integere uitoefening het bedrijf. Een melding bij de toezichthouder dient plaats te vinden bij (ernstige vormen ) belangentegenstellingen, wets of strafbare feiten die zich hebben gedaan en waarbij de financiële onderneming of haar medewerkers zijn betrokken. Ook moet een melding gedaan worden wanneer wege bepaalde cliënten of door het gedrag de financiële onderneming of haar medewerkers het vertrouwen in de financiële onderneming of de financiële markten als geheel kan worden beschaamd. Het is expliciet niet de bedoeling dat financiële ondernemingen elk incidentje bij de toezichthouders melden. Dit is erg belastend zowel de financiële onderneming als de toezichthouder, terwijl de toegevoegde waarde het toezicht niet altijd even groot is. Alleen die een ernstig gevaar opleveren de integere bedrijfsuitoefening de financiële onderneming of waarbij het vertrouwen in de financiële onderneming of de financiële markten ernstig kan worden beschaamd hoeven te worden gemeld. 1 Ook buiten de Wft bestaan meldplichten financiële ondernemingen. Zo worden financiële ondernemingen verplicht onder de gewijzigde Wet bescherming persoonsgegevens bepaalde datalekken te melden bij het College Bescherming Persoonsgegevens. Op deze meldplicht wordt in dit document verder niet ingegaan. Meldplicht(en) financiële ondernemingen 2/7
3 Of een incident bij de AFM of DNB gemeld moet worden is dus een afweging die de financiële onderneming zelf dient te maken. Als leidraad kan gesteld worden dat zodra een incident intern gemeld wordt richting het bestuur of de raad commissarissen de financiële onderneming, ook een melding bij de AFM of DNB gedaan moet worden. Om financiële ondernemingen meer richting te geven in welke gevallen sprake is een te melden incident heeft DNB op zijn website een aantal beelden gegeven die moeten worden gemeld. De verstrekte beelden zijn: Een directeur of senior manager wordt ontslagen, omdat hij zijn positie heeft misbruikt of omdat sprake is ongewenste vermenging zakelijke en privébelangen. De financiële onderneming is betrokken bij een onderzoek het OM, bijbeeld in verband met handel met kennis, witwassen gelden of valsheid in geschrifte, verduistering, oplichting. Tegen de financiële onderneming is een kort geding aangespannen dat schadelijk kan zijn de reputatie of bedrijfsvoering. Als beelden geeft DNB een kort geding door een (ex-)werknemer die zijn ontslag aanklaagt of door een concurrent over mogelijke misleiding de consument. Fraude met overboekingen door een medewerker. (Verwachte) berichtgeving in de media over betrokkenheid de financiële onderneming of haar medewerkers of cliënten bij strafbare feiten of andere wets. Specifiek financiële dienstverleners heeft ook de AFM guidance gegeven wanneer een melding een incident gedaan moet worden. In de ogen de AFM moet een incident gemeld worden in situaties waarbij: Aangifte het val is gedaan bij een justitiële autoriteit. Het tbestaan de onderneming door het val wordt bedreigd. Rekening wordt gehouden met ernstige schade aan de reputatie de onderneming. De ernst en de omg het incident zodanig is dat de toezichthouder redelijkerwijs moet worden geïnformeerd De melding een incident dient zo spoedig mogelijk ( onverwijld ) nadat de financiële onderneming zelf heeft vastgesteld dat sprake is een (ernstig) incident plaats te vinden. Om tijdig te herkennen, intern te escaleren en te melden zijn financiële ondernemingen verplicht over procedures en maatregelen te beschikken om te herkennen, vast te leggen, af te handelen en te melden. Meldplicht(en) financiële ondernemingen 3/7
4 De wijze waarop een incident wordt gemeld staat de onderneming vrij. Aangezien te melden over ernstige situaties gaan met mogelijk grote gevolgen, zal een melding over het algemeen op schriftelijke wijze met ondertekening de directie de onderneming geschieden. Specifiek financieel dienstverleners heeft de AFM een meldingsformulier ontwikkeld dat kan worden gebruikt. Het staat financiële dienstverleners echter vrij om op een andere wijze een incident te melden. 3 Meldplicht overtreding Specifiek financiële producten, zoals banken en verzekeraars, die de distributie deze producten gebruik maken tussenpersonen en andere soorten bestaat sinds 2006 de zogenoemde meldplicht. Deze meldplicht volgt uit artikel 4:92 en 4:97 Wft. Onder de meldplicht zijn kredieten, verzekeringen, elektronisch geld, betaal- en spaarrekeningen en beleggingsobjecten verplicht om een melding te doen bij de AFM wanneer zij constateren dat een bemiddelaar waarmee zij zaken doen op onderdelen de Wft niet naleven. De meldplicht is ook toepassing op inkooporganisaties en service providers die vaststellen dat hun (onder) de Wft niet naleven. Gedachte achter de meldplicht is dat een aanbieder die er kiest zijn producten via in de markt te zetten, ook een verantwoordelijkheid draagt dat distributiekanaal. Daarbij is het in het belang de aanbieder om een verhoging de kwaliteit het bestand na te streven. De aanbieder verkleint hiermee bijbeeld het risico door consumenten aansprakelijk te worden gesteld producten die door zijn geadviseerd en via hen zijn afgesloten. Bovendien kan de AFM dankzij meldingen gerichter toezicht houden op de ongeveer achtduizend die onder toezicht staan. Aanbieders zijn verplicht door hun vastgestelde te melden. Wanneer een aanbieder een (evidente) overtreding niet meldt, heeft de AFM de mogelijkheid om de betreffende te sanctioneren met bijbeeld een boete. Overigens is in de Wft expliciet opgenomen dat in principe niet aansprakelijk zijn de schade die een bemiddelaar leidt doordat over hem een melding is ingediend. De Wft maakt onderscheid tussen die direct moeten worden gemeld, ook al is het een incidentele overtreding, en die pas hoeven te worden gemeld wanneer deze stelselmatige basis plaatsvinden. De eerste groep betreft de artikelen 4:9 (geschiktheid bestuurders en vakbekwaamheid medewerkers), 4:10 (betrouwbaarheid bestuurders), 4:15 (beheerste en integere bedrijfsvoering) en 4:75 (beroepsaansprakelijkheidsverzekering in verzekeringen) Wft. Elke vastgestelde overtreding één deze artikelen moet dus onverwijld door de aanbieder bij de AFM worden gemeld. Overtredingen andere artikelen de Wft door de bemiddelaar hoeven alleen te worden gemeld wanneer ze stelselmatig plaatsvinden. Met stelselmatig wordt bedoeld dat de bemiddelaar tdurend of systematisch dezelfde overtreding begaat. Aanbieders dienen zelf de afweging te maken of in hun optiek sprake is stelselmatigheid. Meldplicht(en) financiële ondernemingen 4/7
5 Aanbieders zijn overigens niet verplicht om actief bij hun te onderzoeken of zij op alle gebieden de Wft naleven. De verplichting beperkt zich tot het melden in de normale bedrijfsvoering geconstateerde bij. In 2008 heeft de AFM een Leidraad meldplicht uitgebracht. In deze leidraad geeft de AFM toelichting op de meldplicht en worden best practices gegeven een goede inrichting het signalerings- en meldproces. Ook heeft de AFM een aantal beelden uitgewerkt Wft- die volgens de AFM door gemeld zouden moeten worden. De door de AFM gegeven beelden gaan over de volgende : De ondertekening de offerte de cliënt door de bemiddelaar. Het omzeilen blokkades in de offertesoftware. Het ontwijken de verplichting om elke cliënt een cliëntenprofiel op te stellen door meerdere cliënten identieke gegevens te gebruiken. Het stelselmatig verstrekken incorrecte en misleidende informatie aan cliënten. De tijdelijke aflossing een lening de cliënt door de bemiddelaar zodat de cliënt in aanmerking komt een hogere hypotheek. Betrokkenheid bij het opstellen een onjuiste gezondheidsverklaring de cliënt bij het aangaan een levensverzekering. Informatie op de website de bemiddelaar waaruit blijkt dat hij activiteiten verricht waar hij geen vergunning heeft. De langdurige afwezigheid de feitelijk leidinggevende bij de bemiddelaar. De veroordeling de directeur de bemiddelaar wege fraude. Het op niet adequate wijze of niet tijdig afhandelen klachten door de bemiddelaar. Betrokkenheid de bemiddelaar bij hypotheekfraude. Samenwerking met niet-vergunninghoudende onder. Aanbieders kunnen het melden gebruik maken een door de AFM ontwikkeld meldingsformulier. Het staat hen echter vrij op andere wijze een melding te doen. Meldplicht(en) financiële ondernemingen 5/7
6 4 Meldplicht Als toezichthouder op de financiële markten houdt de AFM onder meer toezicht op de wettelijke verboden om te handelen met wetenschap en ten aanzien het manipuleren de financiële markten. Door de enorme omg de financiële markten en het grote aantal transacties dat op die markten plaatsvindt, is het de AFM lastig om handel met wetenschap en marktmanipulatie te detecteren. Marktpartijen die transacties uitvoeren cliënten en zeer actief zijn op de financiële markten hebben hier vaak beter zicht op. Gezien het feit dat marktpartijen vaak eerder signalen ontgen dat mogelijk sprake is handel met wetenschap of marktmanipulatie dan de toezichthouder, heeft de (Europese) wetgever bepaald dat deze partijen een actieve meldingsplicht richting de toezichthouder hebben. Op grond artikel 5:62 Wft zijn in Nederland alle beleggingsondernemingen, waaronder banken, dan ook verplicht om onverwijld een melding te doen bij de AFM wanneer zij een redelijk vermoeden marktmanipulatie of handel met gebruik wetenschap hebben. Voor het doen de melding kan de beleggingsonderneming gebruik maken een door de AFM ter beschikking gesteld formulier, het zogenoemde Suspicious Transaction Report. De beleggingsonderneming die de melding doet hoeft geen harde bewijzen aan te leveren een (poging tot) overtreding. Een redelijk vermoeden handel met wetenschap of marktmanipulatie is voldoende. Op het meldingsformulier kan de beleggingsonderneming alle relete informatie met betrekking tot de verdachte transactie invullen. Essentiële gegevens bij de melding zijn volgens de AFM: Een beschrijving de transacties of de opdracht die ten grondslag liggen aan de melding. Een beschrijving het vermoeden waarop de melding is gebaseerd. Het type order (bijbeeld koop of verkoop, limiet of bestens) en het type handelsplatform. Gegevens waaruit de identiteit blijkt de persoon namens wie de transactie is uitgevoerd of de opdracht is ontgen, zoals een kopie een identiteitsbewijs of een visitekaartje. De rol de beleggingsonderneming bij de transactie, bijbeeld adviserend, uitvoerend, eigen rekening, etc. Verder vindt de AFM het prettig om ook eventuele verslagen of opnames gesprekken tussen de cliënt en de beleggingsonderneming, die betrekking hebben op de verdachte order of transactie, te ontgen. Deze gesprekken kunnen namelijk een zeer waardevolle bijdrage leveren aan de melding en eventueel onderzoek door de AFM. In 2010 heeft de AFM, wege het feit dat de regels op het gebied vijf jaar daar in werking waren getreden, de naleving de meldingsplicht onderzocht. Uit dit onderzoek bleek dat de meeste meldingen grotere marktpartijen Meldplicht(en) financiële ondernemingen 6/7
7 afkomstig waren. Van beleggingsondernemingen met minder dan 25 medewerkers was het aantal meldingen nihil. Om het aantal meldingen te vergroten en beleggingsondernemingen te stimuleren het proces rond het melden mogelijk te verbeteren, heeft de AFM beleggingsondernemingen een aantal suggesties gegeven. De AFM raadt met name aan de meldingsplicht actiever onder de aandacht de medewerkers te brengen, bijbeeld door hieraan aandacht te besteden in trainingen. Ook raadt de AFM beleggingsondernemingen aan procedures met betrekking tot de meldingsplicht te formaliseren. Tenslotte benadrukt de AFM dat beleggingsondernemingen gerust telefonisch contact met de AFM kunnen opnemen wanneer zij twijfelen of een melding gedaan moet worden. 5 Tenslotte In dit document zijn wij ingegaan op drie belangrijke meldplichten die financiële ondernemingen hebben. Buiten deze drie meldplichten bevat de Wft nog diverse andere bepalingen op grond waar bepaalde categorieën financiële ondernemingen verplicht zijn om in specifieke situaties een melding te doen bij de AFM of DNB. De AFM en DNB hebben de verschillende meldplichten die in dit document naar voren komen laten blijken dat zij het aantal meldingen te laag vinden. Daarbij is ook door de toezichthouders aangegeven dat zij de mogelijkheid hebben om sanctionerend op te treden tegen partijen waar blijkt dat zij hebben verzuimd een melding te doen. In incidentele gevallen is het de afgelopen jaren reeds tot boetes op dit gebied gekomen 2. Een dergelijke boete kan grote implicaties hebben op de reputatie een financiële onderneming. Mede in dit licht is het raadzaam om de meldprocessen goed op orde te hebben. Voor onder toezicht staande financiële ondernemingen is het verstandig om goed op een rijtje te hebben in welke situaties het verplicht is bij de AFM of DNB een melding te doen. Daarnaast is het raadzaam om relete medewerkers periodiek over het bestaan de meldplichten te informeren en over adequate procedures te beschikken om informatie die gemeld moet worden tijdig te signaleren en de melding te coördineren. Voor meer informatie over het opzetten en implementeren maatregelen en procedures op het gebied de verschillende meldplichten uit de Wft, kunt u contact opnemen met Charco & Dique op telefoonnummer Zie bijbeeld kopvos.aspx, kristal.aspx en hypotheken- mid- ned.aspx Meldplicht(en) financiële ondernemingen 7/7
Meldingsplicht marktmisbruik
Meldingsplicht marktmisbruik Autoriteit Financiële Markten De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten. Wij zijn de onafhankelijke gedragstoezichthouder op de markten van sparen, lenen,
Nadere informatieLeidraad Meldplicht Aanbieders
Leidraad Meldplicht Aanbieders De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten. Wij zijn de onafhankelijke gedragstoezichthouder op de markten van sparen, lenen, beleggen en verzekeren. De
Nadere informatieVoorbeelden bij Leidraad Meldplicht Aanbieders
Voorbeelden bij Leidraad Meldplicht Aanbieders Bij aanbieders blijkt het bewustzijn over meldplichtige signalen groter te worden als medewerkers voorbeelden krijgen van casussen over de meldplicht. Uit
Nadere informatieMODEL ALL FINANCE BV. Checklist Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC
MODEL ALL FINANCE BV Checklist Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT Versie 1: 8 maart 2012 1 INHOUDSOPGAVE Checklist administratieve organisatie en interne
Nadere informatieIncidenten- regeling
Incidentenregeling Uitgave januari 2015 Incidentenregeling (januari 2015) Voorliggende Incidentenregeling beschrijft de wijze waarop het Pensioenfonds acteert in geval van melding van een (dreigend) Incident.
Nadere informatieStichting Pensioenfonds Cargill B.V. Incidentenregeling. Stichting Pensioenfonds Cargill B.V.
Incidentenregeling Stichting Pensioenfonds Cargill B.V. Inleiding Deze incidentenregeling geeft aan welke stappen gevolgd moeten worden indien het vermoeden bestaat dat er sprake is van een Incident binnen
Nadere informatieSuspicious Transaction Reports
Suspicious Transaction Reports melden van een redelijk vermoeden van marktmisbruik VV&C bijeenkomst 22 mei 2012 David Austen, Toezichthouder AFM mr. Alexandra Bitlloch, Toezichthouder AFM Waarom we hier
Nadere informatieVoorbeeld Incidentenregeling voor een Pensioenfonds
Voorbeeld Incidentenregeling voor een Pensioenfonds Mei 2009 1 Incidentenregeling van Inleiding Deze Incidentenregeling geeft aan welke stappen gevolgd moeten worden indien het vermoeden
Nadere informatieDatum 16 januari 2012 Ons kenmerk TGFO-EHBo-11121046 Pagina 1 van 5. Betreft
Aanbieders van financiële producten Datum 16 januari 2012 Pagina 1 van 5 Betreft Ketenbeheersing Geachte heer, mevrouw, In 2010 en 2011 heeft de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de ketenbeheersing van
Nadere informatieKlokkenluiders- en incidentenregeling. Stichting Pensioenfonds Chemours Nederland
Klokkenluiders- en incidentenregeling Stichting Pensioenfonds Chemours Nederland Klokkenluiders- en incidentenregeling Inleiding De klokkenluiders- en incidentenregeling bevat een procedure voor interne
Nadere informatieVoorbeeld Incidentenregeling voor een Uitvoeringsorganisatie
Voorbeeld Incidentenregeling voor een Uitvoeringsorganisatie Mei 2009 1 Incidentenregeling van Inleiding Deze Incidentenregeling geeft aan welke stappen gevolgd moeten worden
Nadere informatieIncidentenregeling van Stichting Sportfondsen Pensioenfonds (SSP)
Incidentenregeling van Stichting Sportfondsen Pensioenfonds (SSP) Inleiding Deze incidentenregeling geeft aan welke stappen gevolgd moeten worden indien het vermoeden bestaat dat er sprake is van een incident
Nadere informatieInformatie over de Autoriteit Financiële Markten. Een kennismaking. Wat doet de AFM?
Informatie over de Autoriteit Financiële Markten Een kennismaking Wat doet de AFM? Wie is de AFM? AFM is de afkorting voor Autoriteit Financiële Markten. De AFM is de gedragstoezichthouder op de financiële
Nadere informatieFondsdocumenten SNPF. Incidentenregeling
Fondsdocumenten SNPF Incidentenregeling Incidentenregeling Artikel 1. Definities a. bestuur: het bestuur van het fonds; b. compliance officer: de functionaris die door het bestuur van het fonds als compliance
Nadere informatieDE MINISTER VAN FINANCIËN, Gelet op de artikelen 2:104, eerste en tweede lid, en 4:7 van de wet; BESLUIT: ARTIKEL I
Regeling van de Minister van Financiën van PM 2018, 2018- PM, directie Financiële Markten, tot wijziging van de Vrijstellingsregeling Wft in verband met de aanpassing van het Nationaal regime naar aanleiding
Nadere informatie2. Compliance officer: de functionaris die door het bestuur van het fonds als compliance officer is benoemd.
INCIDENTENREGELING Artikel 1. Definities 1. Bestuur: het bestuur van het fonds. 2. Compliance officer: de functionaris die door het bestuur van het fonds als compliance officer is benoemd. 3. Fonds: Stichting
Nadere informatieArsenaal Assurantiën. Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT
Arsenaal Assurantiën Administratieve Organisatie en Interne Controle AO/IC WET OP HET FINANCIEEL TOEZICHT 1 Versie: juni 2013.01 INHOUDSOPGAVE Uiteenzetting administratieve organisatie en interne controle
Nadere informatieConsultatiedocument: Beleidsregel incident Wft / BGfo. Wat vindt de AFM een incident?
Consultatiedocument: Beleidsregel incident Wft / BGfo Wat vindt de AFM een incident? Autoriteit Financiële Markten De AFM bevordert eerlijke en transparante financiële markten. Wij zijn de onafhankelijke
Nadere informatieIncidentenregeling Stichting Pensioenfonds Notariaat
Stichting Pensioenfonds Notariaat Artikel 1. Definities a. bestuur: het bestuur van het fonds; b. compliance officer: de functionaris die door het bestuur van het fonds als compliance officer is benoemd;
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel;
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel Reglement incidentenregeling Artikel 1 Pensioenfonds: Incident: Definities Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel; een gedraging, datalek
Nadere informatieIncidententegeling. Stichting Pensioenfonds Ecolab. April 2015 Compliance
Incidententegeling Stichting Pensioenfonds Ecolab 1 INCIDENTENREGELING Inleiding Incidenten kunnen een gevaar vormen voor de integere en beheerste bedrijfsvoering van Stichting Pensioenfonds Ecolab. Deze
Nadere informatieI n c i d e n t e n r e g e l i n g. Stichting Pensioenfonds PostNL
I n c i d e n t e n r e g e l i n g Stichting Pensioenfonds PostNL Versie december 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Regelgeving 3 3 Samenhang interne regelingen 3 4 Inhoud incidentenregeling 4 2 1 Inleiding
Nadere informatieSpeciale nieuwsbrief over personentoetsingen
Speciale nieuwsbrief over personentoetsingen Beste relatie, Hierbij ontvangt u de digitale nieuwsbrief van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Deze speciale nieuwsbrief over personentoetsingen is opgesteld
Nadere informatieb. compliance officer: de functionaris die door het bestuur van het fonds als compliance officer is benoemd;
Incidenten- en Klokkenluidersregeling Bpf MITT Artikel 1 Definities a. bestuur: het bestuur van het fonds; b. compliance officer: de functionaris die door het bestuur van het fonds als compliance officer
Nadere informatieDienstenwijzer Briljant Advies B.V./Hypotheeksteun.nl. 1. In deze dienstenwijzer kunt u kennismaken met de diensten van Briljant Advies
Dienstenwijzer Briljant Advies B.V./Hypotheeksteun.nl A. Inleiding Geachte cliënt, 1. In deze dienstenwijzer kunt u kennismaken met de diensten van Briljant Advies B.V. /Hypotheeksteun.nl. Naast de algemene
Nadere informatieFOR INTERNAL USE ONLY. Incidentenregeling
Incidentenregeling Uitgave 1 juli 2015 2015-002042 -2- Incidentenregeling van Stichting Pensioenfonds DSM Nederland Voorliggende Incidentenregeling beschrijft de wijze waarop het Pensioenfonds acteert
Nadere informatiePensioenfonds ANWB Stichting Pensioenfonds ANWB
Stichting Pensioenfonds ANWB Incidentenregeling 2018 1 Inleiding Incidenten kunnen een gevaar vormen voor de integere en beheerste bedrijfsvoering van Stichting Pensioenfonds ANWB (hierna het Fonds). Deze
Nadere informatieCharco & Dique. Trustkantoren. Risk Management & Compliance. DNB Nieuwsbrief Trustkantoren
Trustkantoren DNB Nieuwsbrief Trustkantoren Sinds 2012 publiceert De Nederlandsche Bank (DNB) drie keer per jaar de Nieuwsbrief Trustkantoren. Zij publiceert de Nieuwsbrief Trustkantoren om de wederzijdse
Nadere informatieInstructie met betrekking tot de handel in en bezit van effecten uitgegeven door Van Lanschot
Instructie met betrekking tot de handel in en bezit van effecten uitgegeven door Van Lanschot Onderstaande instructie geldt ten aanzien van de handel in en het bezit van Financiële Instrumenten uitgegeven
Nadere informatieBNG Regeling melding (vermeende) misstand
Koninginnegracht 2 2514 AA Den Haag T 0703750750 www.bngbank.nl BNG Regeling melding (vermeende) misstand BNG Bank is een handelsnaam van N.V. Bank Nederlandse Gemeenten, statutair gevestigd te Den Haag,
Nadere informatieK l o k k e n l u i d e r r e g e l i n g
K l o k k e n l u i d e r r e g e l i n g Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Inleiding 3 1.2 Regelgeving 3 1.3 Samenhang interne regelingen 3 2 Artikelen 5 2.1 Artikel 1. Definities 5 2.2 Artikel 2. Melden
Nadere informatieBinnen het kader van onze vergunning kunnen wij u op de volgende manieren van dienst zijn:
DIENSTENWIJZER Dit document wordt u aangeboden door Financiele Rekenkamer BV Voordat u besluit om van onze dienstverlening gebruik te maken wilt u weten waar u aan toe bent en wat u van ons mag verwachten.
Nadere informatieStichting Pensioenfonds KAS BANK
Stichting Pensioenfonds KAS BANK Incidentenregeling Januari 2017 Inhoudsopgave Inleiding... 2 Regelgeving... 2 Samenhang interne regelingen... 2 Artikel 1. Definities... 3 Artikel 2. Melden incidenten...
Nadere informatieDatum 10 juni 2014 Ons kenmerk EhBa Pagina 1 van 3. Betreft
Archimedes Zekerheid B.V. t.a.v. de directie Postbus 156 5490AD SINT-OEDENRODE Datum 10 juni 2014 Pagina 1 van 3 Betreft Informatie over vakbekwaarnheid en nieuwsbrief bestuurdersmonitor Geachte directie,
Nadere informatieStichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Incidentenregeling
Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Incidentenregeling Inhoudsopgave INLEIDING 1 Begripsomschrijvingen... 6 2 Melding van incidenten... 7 3 Melding van incidenten aan de toezichthouder...
Nadere informatieMeldingsplicht marktmisbruik. Publicatiedatum: juni 2016
Meldingsplicht marktmisbruik Publicatiedatum: juni 2016 Update: juli 2017 Autoriteit Financiële Markten De AFM maakt zich sterk voor eerlijke en transparante financiële markten. Als onafhankelijke gedragstoezichthouder
Nadere informatieStichting Metro Pensioenfonds. Incidenten- en Klokkenluidersregeling
Stichting Metro Pensioenfonds Incidenten- en Klokkenluidersregeling Onderdeel van het Integriteitsbeleid Versie maart 2017 Vorige versie vastgesteld in de bestuursvergadering van 4 december 2015 Stichting
Nadere informatie4204 REGELING INCIDENTEN KREDIETINSTELLINGEN EN VERZEKERAARS NEDERLANDSE STAATSCOURANT VAN 23 DECEMBER 2003 NR 248
4204 REGELING INCIDENTEN KREDIETINSTELLINGEN EN VERZEKERAARS NEDERLANDSE STAATSCOURANT VAN 23 DECEMBER 2003 NR 248 Regeling van De Nederlandsche Bank N.V. en de Pensioen- & Verzekeringskamer ingevolge
Nadere informatieOverzicht van markttoegang regelgeving Wft BANKEN met zetel in Nederland
Overzicht van markttoegang regelgeving BANKEN met zetel in Nederland Deel 2 Deel Markttoegang Financiële Ondernemingen Art. 1:1 definities a. een afwikkelonderneming; b. een bank; financiële onderneming
Nadere informatieKlokkenluiderregeling van Stichting Pensioenfonds Ecolab
Klokkenluiderregeling van Stichting Pensioenfonds Ecolab April 2015 compliance 1 Klokkenluiderregeling van Stichting Pensioenfonds Ecolab Inleiding De Klokkenluiderregeling bevat een procedure voor het
Nadere informatieREGLEMENT VOORWETENSCHAP DOCDATA N.V.
REGLEMENT VOORWETENSCHAP DOCDATA N.V. DOCDATA N.V.'s interne reglement in de zin van artikel 5:65 Wet op het financieel toezicht en artikel 11 van de Richtlijn Marktmisbruik ("Reglement Voorwetenschap").
Nadere informatieTVM gedragscode integriteit
TVM gedragscode integriteit versie 3.9 juli 2015 LST/JOK I. Definities 1.1 TVM: de Coöperatie TVM U.A. en alle rechtspersonen met wie TVM een groep vormt zoals bedoeld in artikel 2:24b BW 1.2 Raad van
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie;
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie Reglement incidenten- en klokkenluidersregeling Artikel 1 pensioenfonds: incident: Definities Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwarenindustrie;
Nadere informatieStichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche
Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Reisbranche Reglement incidenten- en klokkenluidersregeling Administrateur Centric Pension and Insurance Solutions B.V Versie 2.0 Ingangsdatum 19 april 2018 Pagina
Nadere informatieProtocol datalekken Samenwerkingsverband ROOS VO
1 Protocol datalekken Samenwerkingsverband ROOS VO. 3.02 Protocol datalekken is onderdeel van Handboek Informatie Beveiliging en Privacy SWV ROOS VO 2 Inhoud Inleiding... 3 Begrippenlijst... 4 1. Is de
Nadere informatieUWPLUS DIENSTENWIJZER
UWPLUS DIENSTENWIJZER UWPLUS DIENSTENWIJZER OVER ONZE DIENSTVERLENING Op grond van de Wet Financieel Toezicht zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van een overeenkomst onderstaande informatie
Nadere informatieZLM als tussenpersoon
ZLM als tussenpersoon voor ondernemers en particulieren Inhoudsopgave Wie zijn wij 3 ZLM als bemiddelaar 3 Werkwijze 3 Verzekeringen voor particulieren 3 Verzekeringen voor ondernemers 4 Onze relatie met
Nadere informatieQ&A vrijstellingsregeling prospectusplicht September 2017
Q&A vrijstellingsregeling prospectusplicht September 2017 Wat houden de nieuwe verplichtingen in? Per 1 oktober 2017 gelden er aanvullende voorwaarden voor de 5 miljoen-vrijstelling van de prospectusplicht.
Nadere informatieVrijstellingsregeling Wft. Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012
Vrijstellingsregeling Wft Grens vrijstelling van 50.000 naar 100.000 Aanbieders moeten een AFM-vergunning aanvragen voor 1 februari 2012 In deze brochure leest u óf u iets moet doen en wat Charco & Dique
Nadere informatieIncidentenregeling Stichting Pensioenfonds UWV
Incidentenregeling Stichting Pensioenfonds UWV Inleiding Deze Incidentenregeling geeft aan welke stappen gevolgd moeten worden indien het vermoeden bestaat dat er sprake is van een Incident binnen Pensioenfonds
Nadere informatieDienstenwijzer. All e s ov e r on z e. f i n a n c i ë l e di e n s t v e r l e n i n g
Dienstenwijzer All e s ov e r on z e f i n a n c i ë l e di e n s t v e r l e n i n g Wie zijn wij: Financiële Meesters is een onafhankelijk landelijk werkende financiële dienstverlener, gespecialiseerd
Nadere informatieK l o k k e n l u i d e r s r e g e l i n g. Stichting Pensioenfonds PostN L
K l o k k e n l u i d e r s r e g e l i n g Stichting Pensioenfonds PostN L Versie december 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Regelgeving 3 3 Samenhang interne regelingen 3 4 Inhoud Klokkenluidersregeling
Nadere informatieZorgplicht en kwaliteit dienstverlening. Ruud van der Mast, introductie compliance
Zorgplicht en kwaliteit dienstverlening Ruud van der Mast, introductie compliance Programma Wat is zorgplicht Regelgevend kader PARP en KNVB Informatie eisen Execution only en advies Klantbelang centraal
Nadere informatieBeneVia Dienstenwijzer
Dienstenwijzer 1. Algemeen BeneVia is een financieel dienstverlener. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) heeft ons krachtens de Wet op het financieel toezicht (Wft) een vergunning verleend om als financieel
Nadere informatieWie zijn wij? DVD 2013.1 Burgt en Partners bv Pagina 1 van 5
Wie zijn wij? Burgt en Partners bv Veldmaarschalk Montgomeryweg 23 Postbus 153 3769 BG Soesterberg 3769 ZK Soesterberg Telefoonnummer: 0346 331534 Fax: 0346 331505 E-mail: info@burgtenpartners.nl Internetadres:
Nadere informatieDienstenwijzer. Alles over onze financiële dienstverlening
Dienstenwijzer Alles over onze financiële dienstverlening 1 Dienstenwijzer Wie zijn wij: Huiskamer Hypotheken is een onafhankelijk landelijk werkend financiële dienstverlener, gespecialiseerd in hypotheken,
Nadere informatieSchadelijk gedrag en financiële criminaliteit nemen af
Schadelijk gedrag en financiële criminaliteit nemen af Activiteitenagenda Aanpak illegale of schadelijke producten van vrijgestelde of illegale (malafide) dienstverleners 1. Gestructureerde aanpak malafide
Nadere informatieKLOKKENLUIDERSREGELING INCL. INCIDENTENREGELING STICHTING PENSIOENFONDS ERNST & YOUNG. 3 december
KLOKKENLUIDERSREGELING INCL. INCIDENTENREGELING STICHTING PENSIOENFONDS ERNST & YOUNG 3 december 2014 2014-12 Artikel 1. Definities Deze klokkenluidersregeling is een uitwerking van hoofdstuk 2.11 van
Nadere informatieGedragscode Medewerkers Eumedion
Gedragscode Medewerkers Eumedion Herzien op 19 december 2011 1. Definities Artikel 1 In deze Gedragscode wordt verstaan onder: Medewerkers: alle medewerkers van Eumedion, onafhankelijk van de duur waarvoor
Nadere informatieDe bedrijfscode van JNW makelaars.
De bedrijfscode van JNW makelaars. Pagina Inleiding 2 1. Toepasselijkheid 2 2. Toezichthouder 2 3. Integer handelen 3 4. Onrechtmatig handelen 3 5. Nieuwe medewerkers 3 6. Cliëntenonderzoek 3 7. Betrokkenheid
Nadere informatieU kunt ons op een aantal manieren bereiken voor vragen, advies, mutaties of meldingen:
DIENSTENWIJZER BSR Assurantiën B.V. handelend onder de naam D+F Assurantiën KvK-nummer 24280824 Op grond van de Wet op het financieel toezicht zijn wij verplicht u, voorafgaand aan de totstandkoming van
Nadere informatie(Tekst geldend op: 07-09-2011Voorstel wetswijziging September 2011) Wet op het financieel toezicht
(Tekst geldend op: 07-09-2011Voorstel wetswijziging September 2011) Wet op het financieel toezicht Hoofdstuk 4.2. Regels voor het werkzaam zijn op de financiële markten betreffende alle financiële diensten
Nadere informatieUWGELDONLINE DIENSTVERLENINGSDOCUMENT
UWGELDONLINE DIENSTVERLENINGSDOCUMENT - VERSIE DECEMBER 2011 - Introductie U overweegt een beroep te doen op de dienstverlening van ons kantoor. In deze brief leggen wij u graag uit hoe wij werken en hoe
Nadere informatieOEFENEXAMEN INTEGRITEITSMODULE DSI EFFECTENSPECIALIST
OEFENEXAMEN INTEGRITEITSMODULE DSI EFFECTENSPECIALIST NIBE-SVV 1. Een beleggingsonderneming overtreedt meerdere regels uit de Wet op het financieel toezicht (Wft). Hieronder volgen twee beweringen over
Nadere informatieESMA Vakbekwaamheidseisen
Dit memo geeft praktische tekst en uitleg over de vakbekwaamheidseisen die door ESMA in gevolge MiFID II aan medewerkers van beleggingsondernemingen worden gesteld. Dit memo is bedoeld om op hoofdlijnen
Nadere informatieINCIDENTENREGELING 1
INCIDENTENREGELING 1 Colofon Opdrachtgever Documenteigenaar Opsteller Status Geldigheidstermijn Classificatie : Bestuur Pensioenfonds Owase : Dion Pensioen Services : Cindy Kroeze ; concept : nog te beoordelen
Nadere informatieStichting Pensioenfonds KAS BANK
Stichting Pensioenfonds KAS BANK Klokkenluidersregeling Januari 2017 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Regelgeving... 3 Samenhang interne regelingen... 3 Artikel 2. Melden misstand... 5 Artikel 3. Onderzoek
Nadere informatieStichting Pensioenfonds ANWB. Incidentenregeling 2014
Stichting Pensioenfonds ANWB Incidentenregeling 2014 Documentbeheer en goedkeuring Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie 0.1 T. Barlage 18 06 2014 Karst van der Meulen (27 06 2014) 0.2 T. Barlage 02
Nadere informatieMisstandenregeling (Klokkenluiders- en Incidentenregeling)
Misstandenregeling (Klokkenluiders- en Incidentenregeling) Stichting Pensioenfonds Grontmij 28 september 2010 1. DOELSTELLING MISSTANDENREGELING (KLOKKENLUIDERS- EN INCIDENTENREGELING) Stichting Pensioenfonds
Nadere informatieAfspraken tripartiet overleg financiële onderneming, externe accountant, De Nederlandsche Bank
Afspraken tripartiet overleg financiële onderneming, externe accountant, De Nederlandsche Bank Wft: Wet op het financieel toezicht Bpr: Besluit prudentiële regels Wft Wta: Wet toezicht accountantsorganisaties
Nadere informatiePENSIOENFONDS VOOR PERSONEELSDIENSTEN (STIPP)
INCIDENTEN- EN KLOKKENLUIDERSREGELING VAN STICHTING PENSIOENFONDS VOOR PERSONEELSDIENSTEN (STIPP) Inleiding Deze Incidenten- en Klokkenluidersregeling geeft aan welke stappen gevolgd moeten worden indien
Nadere informatieDienstenwijzer. SURA assurantiën & Hypotheken Postbus 43 8080 AA Elburg. Tel: 06 50676262. E mail: info@su ra.nl Internet: www.su ra.
Dienstenwijzer Inleiding 1 januari 2007 is de wet financiële dienstverlening WFD vervangen door de wet op het financieel toezicht WFT. Op de activiteiten van onze onderneming is de wet op het financieel
Nadere informatieLoyens & Loeff N.V., M. van Schuppen en J.M. van Poelgeest. memorandum regulatoire aspecten financiering apotheken
Memorandum POSTADRES Postbus 71170 1008 BD AMSTERDAM KANTOORADRES Forum Fred. Roeskestraat 100 1076 ED AMSTERDAM TELEFOON +31 (0)20 578 5161 FAX +31 (0)20 578 5824 INTERNET www.loyensloeff.com AAN Surventis
Nadere informatieIncidentenregeling. 1 juli 2015
Incidentenregeling 1 juli 2015 Inhoudsopgave 1 Incidentenregeling 3 1.1 Doelstelling Incidentenregeling 3 1.2 Reikwijdte 3 2 Incidentenregeling binnen de organisatie van SPW 4 2.1 Definities 4 2.2 Hoofdactiviteiten
Nadere informatiePrivacy. Verwerkersovereenkomst. Privacyverklaring. Hieronder kunt u de volgende onderdelen bekijken
Privacy Hieronder kunt u de volgende onderdelen bekijken Verwerkersovereenkomst Privacyverklaring Disclaimer Verwerkersovereenkomst Moeten werkgevers met hun adviseurs en verzekeraars een verwerkersovereenkomst
Nadere informatieStichting Pensioenfonds UWV Incidentenregeling
Stichting Pensioenfonds UWV Incidentenregeling Incidentenregeling 12 december 2018 1 Inhoud Inleiding... 3 Artikel 1. Definities... 3 Artikel 2. Melden Incidenten... 4 Artikel 3. Informatieverstrekking
Nadere informatieKlokkenluiders- en incidentenregeling Stichting Pensioenfonds AVEBE
Klokkenluiders- en incidentenregeling Stichting Pensioenfonds AVEBE Pagina 1 van 6 Inleiding De klokkenluiders- en incidentenregeling bevat een procedure voor interne en externe meldingen van (potentiële)
Nadere informatieINCIDENTPROCEDURE KLOKKENLUIDER. Proces voor het melden van het vermoeden van een incident op anonieme basis
INCIDENTPROCEDURE KLOKKENLUIDER Proces voor het melden van het vermoeden van een incident op anonieme basis Versie: 2.0 Datum vaststelling: 18 juli 2017 INHOUDSOPGAVE 1 INCIDENT PROCEDURE KLOKKENLUIDER...
Nadere informatieBrinklaan GB Bussum DIENSTENWIJZER
DIENSTENWIJZER Op grond van de Wet financieel toezicht zijn wij verplicht u voorafgaand aan de totstandkoming van een financiële overeenkomst onderstaande informatie te verstrekken. Deze Dienstenwijzer
Nadere informatiePrivacy Statement. Wij gebruiken bepaalde woorden in dit privacy statement. Hieronder leest u wat wij met een aantal van deze woorden bedoelen:
Privacy Statement De Rabobank Groep verwerkt persoonsgegevens. Wij willen u hierover graag duidelijk en transparant informeren. In dit privacy statement geven wij u antwoord op de belangrijkste vragen
Nadere informatiedienstenwijzer In het kader van de Wet op het financieel toezicht
In het kader van de Wet op het financieel toezicht dienstenwijzer De Wet op het financieel toezicht (Wft) schrijft voor dat financiële dienst verleners, voorafgaand aan de totstandkoming van een overeenkomst,
Nadere informatieKlokkenluidersregeling Bijlage D bij ABTN
Klokkenluidersregeling Bijlage D bij Dit document heeft 8 pagina s Versiebeheer Versie Auteur Datum Revisie V1.0 Bestuur SPF 1 januari 2016 Verwerking klokkenluidersregeling V2.0 Bestuur SPF 15 december
Nadere informatieDe Autoriteit Financiële Markten (AFM) wil uw aandacht vragen voor de integriteitsrisico s die accountantsorganisaties lopen.
NeeV.J.M.MVtDr-17111938 - Aandacht voor integriteitsrisico's Datum 7 november 2017 Pagina 1 van 5 Email AOintegriteit@afm.nl Aandacht voor integriteitsrisico's Betreft Geacht bestuur, De Autoriteit Financiële
Nadere informatieKlokkenluiderregeling Oosterpoort. Regeling inzake het omgaan met een vermoeden van een misstand
Klokkenluiderregeling Oosterpoort Regeling inzake het omgaan met een vermoeden van een misstand Groesbeek Juni 2008 1 Inhoudsopgave Bladzijde 1. Inleiding 3 2. Definities 4 3. Het melden van een (vermoeden
Nadere informatieDIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Nationale Financiële Adviesgroep bv
DIENSTENWIJZER / DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Nationale Financiële Adviesgroep bv Dit document wordt u aangeboden door Nationale Financiële Adviesgroep bv, gevestigd Laan op Zuid 196-198 te 3071 AA Rotterdam.
Nadere informatieZLM als tussenpersoon
ZLM als tussenpersoon voor ondernemers en particulieren Inhoudsopgave Wie zijn wij 3 ZLM als bemiddelaar 3 Werkwijze 3 Verzekeringen voor particulieren 3 Verzekeringen voor ondernemers 4 Onze relatie met
Nadere informatieTVM gedragscode integriteit
TVM gedragscode integriteit versie 3.6 maart 2013 LST I. Definities 1.1 TVM: de Coöperatie TVM U.A. en alle rechtspersonen met wie TVM een groep vormt zoals bedoeld in artikel 2:24b BW 1.2 Raad van bestuur:
Nadere informatieDit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree.
Dit document ontvangt u als bijlage bij de door u aangevraagde offerte van Apple Tree. De inhoud van dit document bestaat uit twee delen, te weten: Advieswijzer. In dit document leest u meer over Apple
Nadere informatieHyporatio kan u van dienst zijn op het gebied van hypotheken, levensverzekering(en), schadeverzekeringen en consumptief krediet.
Deze Dienstenwijzer wordt u aangeboden door: Hyporatio Burg. van Grunsvenplein 12 6411 AT Heerlen. Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over onze werkwijze. Als u besluit van onze dienstverlening
Nadere informatieMonuta Adviesinstructie uitvaartverzekering
Monuta Adviesinstructie uitvaartverzekering Inleiding De adviseur die zich bezighoudt met advisering over uitvaartverzekeringen, is verplicht een passend advies te geven. De adviseur dient er altijd voor
Nadere informatieDienstenwijzer. Ik bemiddel en adviseer zowel in eenvoudige als meer ingewikkelde producten (complexe producten). Versie 2013
Dienstenwijzer Inleiding Dit document geeft een beschrijving van de diensten die ik, Westerhoek Hypotheken & Verzekeringen, voor u als consument kan verrichten. Het geeft bovendien informatie over de manier
Nadere informatieBochane Services Dienstenwijzer
Bochane Services Dienstenwijzer Biedt helderheid over de dienstverlening van Bochane Services B.V. De verschillende bedrijfstakken van financiële dienstverlening en Bochane Services b.v. in het bijzonder
Nadere informatieDienstenwijzer Ten behoeve van bemiddeling en advisering
Dienstenwijzer Ten behoeve van bemiddeling en advisering Op alle diensten die door Convento Assurantiën worden geleverd zijn algemene voorwaarden van toepassing. De tekst van deze voorwaarden zijn geplaatst
Nadere informatieDienstenwijzer De Regt adviesgroep
Dienstenwijzer De Regt adviesgroep Zo zijn wij u graag van dienst Op de dienstverlening van ons kantoor zijn diverse wettelijke bepalingen van toepassing die ons verplichten u te informeren of wie wij
Nadere informatieHet Wie, Wat en Hoe vanwelzorg in 2012
Het Wie, Wat en Hoe vanwelzorg in 2012 En hoe de puzzelstukjes Of hoe de puzzelstukjes precies in elkaar precies passen in elkaar passen Onze Visie Wie we willen zijn in 2012 1 1 Als marktleider in het
Nadere informatieWie zijn wij? Muurling Assurantiën BV (Muurling Het Financiële Hart)
Wie zijn wij? Muurling Assurantiën BV (Muurling Het Financiële Hart) Hermesweg 15 8861 VN Harlingen T:0517-414590 F:0517-415958 a.muurling@muurling.eu www.muurling.eu KVK Leeuwarden 01089938 Wij zijn adviseurs
Nadere informatieDIENSTVERLENINGSDOCUMENT
DIENSTVERLENINGSDOCUMENT Snoek & Schepman Hypotheken en Pensioenen Hogewal 1 bis 2514 HA Den Haag Wij willen ons graag aan u voorstellen en u informeren over onze werkwijze. Als u besluit van onze dienstverlening
Nadere informatiePrivacy STATEMENT. Privacy STATEMENT
Privacy Privacy PRIVACY Vista Hypotheken verder Vista, verwerkt als onderdeel van de Rabobank Groep -persoonsgegevens. Wij willen je hierover graag duidelijk en transparant informeren. In dit privacy statement
Nadere informatieRegeling Incidenten. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars. Vastgesteld in de bestuursvergadering van 14 mei 2018.
Regeling Incidenten Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars Vastgesteld in de bestuursvergadering van 14 mei 2018 Versie 2018 Inhoud regeling incidenten Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars
Nadere informatieUnivé Internet Dienstenwijzer 1
Univé Internet Dienstenwijzer 1 Onder de merknaam Univé leveren diverse Univé-bedrijven voor u diensten en producten. Vanuit service oogpunt krijgt u deze Internet Dienstenwijzer, voordat u een verzekering
Nadere informatie