Excursie André de Prouw (Constructiebureau De Prouw) Marcel van Dasselaar (ArcheoMedia) Barbara Veselka (Fysisch Antropoloog) Jasper Vosdingh Bessem (Fugro GeoServices) 3 september 2014 André de Prouw (Constructiebureau De Prouw) Marcel van Dasselaar (ArcheoMedia) Barbara Veselka (Fysisch Antropoloog) Jasper Vosdingh Bessem (Fugro GeoServices) 3 september 2014 1
Ca. 1150 Natuurlijke ondergrond met pre stedelijk hof (donkergrijs = dikste kleipakket, oevers veenrivieren) Ca. 1350 Vóór de stadsbrand in 1361 Bron: Rapport Arnicon, archeologisch onderzoek juni 2013 1385 1413 Na de bouwcampagne 1438 Volledig verwoest door brand (herbouw 1443) 1475 1510 Na de bouwcampagne (huidige vorm) 1552 Brand door blikseminslag in toren herbouwd Bron: Rapport Arnicon, archeologisch onderzoek juni 2013 2
1552 voor de brand Citaten uit het Verslag omtrent de Herstellingswerken 1898 (in tekststijl gecorrigeerd) betreffende de funderingen en relevante restauratie aan metselwerken. Alle verslagen zijn ondertekend door de architecten Jos T.J. Cuypers en W. Kromhout De verzakkingen in de grond waar de fundering met kleine, gedeeltelijk vermolmde palen geen voldoende weerstand heeft gevonden in verloop van tijd, zijn aan te merken als de grootste vijand van de vroegere toestand. Voorziening de fundering van drie roostervakken in verband met vier pijlers in konterforten (steunberen) was het eerst nodige werk. Daartoe werden zowel aan de binnenzijde als buitenzijde der muren dunne heipalen ingeslagen van 9 meter lengte met een stoomheimachine (Morrison). Deze palen werden door kespen dwars - en door lang eiken schuif en trekribben onderling - met de oude fundering en met het oude muurwerk verbonden. Om die palen zo nabij mogelijk te brengen aan het hart of ten minste de opgaande kant van de muur, werd plaatselijk de funderingsversnijding weggekapt. Door het verbinden van de versnijdingen met nieuw metselwerk van klinkers in portlandcementspecie, waarboven tandsgewijs in de muur ingekast, ontstond de gelegenheid om de dracht van het oude werk, vooral buiten aan de steunberen, op de nieuwe fundering over te brengen. Dit gevaarlijke werk is geschied zonder dat de trillingen van de bodem bij het inslaan van de palen een merkbare invloed op de vrijstaande kerkpijlers of dwarsbogen hebben uitgeoefend. In de behandelde muur echter is slechts een zetting van enkele millimeters in de grootste oude scheuren waargenomen 3
Bijplaatsen van houten funderingspalen tekening van Cuypers / Kromhout 4
5
6
ZAKKING TIJD (2) ZAKKING (1) (3) TIJD 7
8
9
10
Bouwkundige resten opgetekend door Cuijpers en Kromhout (1898 1940) 11
Overzichtstekening Traptorens van de oude Sint Janskerk 1385/1413 12
Zerkenvloeronderhet beton (na restauratie 1902) Grafkelders van burgemeesters van Gouda 17 e /18 e eeuw 13
Aangetroffen grafkelders burgemeesters van Gouda 1680 1780 Zerkenkaart 18 e eeuw 14
Overzicht van de grafkelders in het koor Eenspersoons grafkelder S002 15
Familiegraf van Burgemeester Melchior Van Rietveld (overleden 1700) Fysisch antropologisch onderzoek drs. Barbara Veselka 16
Individuele begravingen in de kooromgang Leeftijdsschatting 17
Seksebepaling Lengteschatting 18
Pathologische anomalieën Pathologische anomalieën 19
Bijzondere vondsten 20
21
22
Monitoring tijdens uitvoering werkzaamheden 23
24
25
26
Belang van monitoring: Een goede langjarige meetreeks is essentieel in het voortraject Meten is weten maar.. weet wat je meet Bij de monitoring tijdens de uitvoering is een tijdige signalering van afwijkingen belangrijk En nu een bezoek aan de bouwplaats Let op: veiligheidsschoenen verplicht 27