St Niklaaskerk en Klein Turkije. Gent 22. Rond 1822

Transcriptie

1 St Niklaaskerk en Klein Turkije Gent 22 Rond 1822

2 Monteryfort/Kortrijksepoort Kaart van 1708 Brugse Vaart Brugse Poort St Niklaaskerk Vrijdagsmarkt St Pietersabdij /Kouter/ Reep /St Baafs/ Belfort /St Michieskerk/ leie

3 Vanaf St Baafs Rechts de oude gietijzeren belforttoren

4

5 Gravensteen Sint-Veerlekerk, Groentenmarkt, de vroegere Vismarkt met het Vleeshuis Koornmarkt Reeds rond 1641 stonden aan de Sint-Niklaaskerk kleine aanbouwsels. Maar voor het einde van de 17 de eeuw was de hele zuidzijde tot aan het kerkhof s volgebouwd. Rond 1723 is men aan de West-zijde volwaardige woningen beginnen te bouwen. Eveneens rond1641 is men beginnen te bouwen aan de Noordzijde Klein Turkije en wat verder aan dezelfde kant in 1789 werd ook het oude kerkhof ingepalmd. Dit gebeurde ook aan de zuid-zijde. Rond 1901 waren alle huizen terug verdwenen. Maar het was te danken aan Armand Heins die in 1901 pleite voor de bewaring van de huisjes in klein Turkije. Ondertussen afgebroken. Zuid- zijde Omheining van het kerkhof

6 Catalonieenstraat Boven. De afbraak is begonnen van de huizen die aangebouwd werden aan de St Niklaaskerk

7 De Catatonieenstraat rond Rond 1900 is men begonnen met de ommantelen van de kek Het Metselaarshuis van 1552 werd in 1852 volledig verwoest van zijn oorspronkelijke voorgevel. Dankzij de bewaarde tekeningen heeft men in 1912 deze terug herbouwd op de Graslei Tussen deze huizen was de zijingang van de St Niklaasstr

8 Toestand rond 1850 jaar voor de aanvang der werken op het St baafsplein gezien door onze Gentse schilder Boulanger.

9 Voor en rond de St-Niklaaskerk was het begraven rond de kerk reeds in de 16 de eeuw verboden Schilderij van De Notere van de Catalonieenstraat in 1818

10 Bij een grote stadsbrand in 1120 brandde de kerk volledig af. De andere branden die de kerk te verduren had i 1409 en 1436 waren minder erg. De huidige kerk in Scheldegotiek kwam tot stand in drie bouwfasen. De 1 ste bouwfase begon in het e1ste kwart v/d 13 de eeuw met de sloop van de Romaanse benedenkerk. De 2 de bouwfase gebeurde rond +/ en de voltooiing begin de 14 de eeuw. De toren van de kerk deed voor de bouw van het belfort en ook geruime tijd erna, dienst als gemeentelij- ke wachttoren (brand of onheil). Begin 15 de eeuw terug een grote bouw- fase. Eind 15 de eeuw was de bouw van de kerk voltooid. Maar de daarop volgende eeuwen begon reeds het verval; onder het bewind van de Oostenrijkers in 1784 was het verboden rond de kerk te begaven. Maar deze maatregel van begraven was reeds van kracht rond de St michiels en St Niklaaskerk in de 16 de eeuw. De St Niklaaskerk is waarschijnlijk de oudste parochiekerk van Gent. Gebouwd rond 912 of Vast staat dat de St Niklaaskerk een parochiekerk was midden de 12 de eeuw. St Niklaas was de patroon-heilige van de handelaars en schip-pers. De kerk stond centraal in het handelaren gebied. De Leie en de Schelde waren toen druk bevaren rivieren.

11 Zoals vele kerken in onze regio had ook deze kerk het hard te verduren gehad tijdens de beeldenstormen in 1566 en 1578 Gand de kerk kwam in het verval te staan, het lood zelfs verdween uit de dakgoten. De stads-magistraat in 1579 had de toelating gegeven van het te slopen. Waarom dit niet uitgevoerd is geweest heeft men niet kunnen achterhalen. In 1584 is de Calvinistische republiek gevallen en werd er aan de herstellin-gen begonnen. In de loop van de 17 de eeuw stond de kerk er terug verval-len bij. In 1608 terug grote herstellingen. In 1624 brandde de vroegere torenspits (te zien op oude tekeningen,schilderijen) volledig af door de bliksem. Maar nog was het niet gedaan met de toren.

12 Klein Turkije De lage huisjes dateren uit de 17 de eeuw en werden verwijderd in de jaren negentig om de restauratie mogelijk te maken van de St Niklaaskerk

13 De kerk had veel te lijden onder het stijgend grondwater waardoor veel meubileer begon te rotten. In 1662 verhoogde men het vloerniveau. In 1673 waaide een deel van de torenspits af waardoor een deel van de aan-palende huisjes die tegen de kerk was aangebouwd sterk waren beschadigd. De spitse toren werd niet meer heropgebouwd. In 1709 werd de toren nog eens door brand geteisterd. De vele verbouwingen die de kerk onderging kan ik niet opsommen.

14 Tussen 1774 en 1778 waren er plannen om de erediensten te la-ten doorgaan in de jezuïetenkerk (heden staat daar de Aula) is in de Volderstraat. In 1778wou men de lijnwaadmarkt er laten door-gaan en alsook een handelsbeurs. Niet doorgegaan vanwege hogerhand. Vanaf de 18 de eeuw was men begonnen huizen te bouwen tegen de kerk. De laatste huisjes die tegen de kerk was aangebouwd waren deze in Klein Turkije in Om dit te kunnen verwezenlijken werden de steunberen van de kerk afgebroken wat de stabiliteit van de kerk zeker niet bevorderde. Soms werd er een grafkelder gebruikt als beerput (amaai zeg) de Franse bezetting liet zich hier ook gevoelen. Het herstellen van de Sint Niklaaskerk heeft dus zeer zeer veel geld gekost aan de gemeenschap. En de moderne tijd moest nog komen van de kerk jaren in de steigers te laten staan (1913, 1938, 1960 tot 1975 en eindelijk kon men in 1992 terug in het oostelijke gedeelte van de kerk. In oktober 1839, fotografeerden Bragga en Pelizzaro de Sint-Niklaaskerk met een daguerreotype. Waarschijnlijk één van de eerste foto s van Gent. Ikzelf nog niet gezien.

15 Hoek Korenmarkt met Klein Turkije

16 Zouden de huisjes op de ene of andere manier terugkomen? Klein Turkije aan de Korenmarkt in 1976

17 Klein Turkije 1901

18

19 Waar kan deze dia beter passen dan hier om de bebouwing van huizen rond de Sint- Niklaaskerk goed te kunnen inschatten. De kaart is van rond de onafhankelijkheid van Belgie. Het kerkbestuur moest nieuwe inkomsten vinden en men begon de grond te verhuren om er huizen te laten optrekken. Immers kon men geen betere locatie vinden voor handel of bewoning? In 1789 was alles rond de kerk reeds ingesloten voor bebouwing. Wanneer werd er aan de eerste bebouwing begonnen? Rond de 15 de of 16 de eeuw en dit tegen de noordkant van de kerk. Deze huisjes werden meermaals afgebroken om er terug nieuwe gebouwen op te trekken. Deze huisjes waren ook de laatste dat ze hebben afgebroken

20 De Kriekenmarkt en de Pruimenmarkt was van de 16 de tot de 18 de eeuw gelegen op de Korenmarkt dit was van de St Niklaaskerk tot aan de stadsgevangenis (afgebroken in 1719 nu ex postgebouw) Aquarel 19 de eeuw

21 Een oude prent van de kleine Korenmarkt met de St Niklaaskerk Het belfort lijk op de Korenmarkt te staan maar staat natuurlijk achter de huizen 100 meter verder Ingang

22 De Korenmarkt met een paardentram en een accutram. De elektrificatie kwam er in 1903.

23 Gentse torenrij rond 1840

24

25 De St Niklaaskerk

26 Foto rond de 1 ste Wereldoorlog

27 De stabiliteitsproblemen van de Sint Niklaaskerk waren reeds aan de orde in 15 de eeuw!!!

28 Zie verder 22a