ACHTERGRONDINFORMATIE: KANALISATIE, GEEN KANNIBALISATIE De bescherming van de Nederlandse consument op basis van kanalisatie is prioriteit nummer 1! De Nederlandse overheid wil het huidige kansspelbeleid moderniseren door regelgeving voor online kansspelen te introduceren. Zo wil men Nederlandse burgers die online spelen (bijvoorbeeld wedden op sport of pokeren) een veilig en verantwoord Nederlands aanbod bezorgen. Dit gaat gebeuren door scherpe vergunningseisen te stellen aan de aanbieders en door gerichte maatregelen te treffen om de consument te beschermen, kansspelverslaving tegen te gaan en het risico op fraude en witwassen te bestrijden. Terecht stelt de Nederlandse overheid dat de beste waarborg voor een succesvol beleid is dat de Nederlandse consument wordt voorzien van een veilig en attractief Nederlands vergund spelaanbod 1. STIOG deelt de visie van de regering dat efficiënte consumentenbescherming beter kan worden gegarandeerd naarmate er meer van de Nederlandse consumptie wordt gekanaliseerd naar lokaal gereguleerde.nl aanbieders ( kanalisatie ). Essentieel is de aantrekkelijkheid van het aanbod dat mogelijk wordt binnen de nieuwe wetgeving; dat zal bepalen hoeveel Nederlandse consumenten er daadwerkelijk voor kiezen om op de gereguleerde markt te spelen of, met één muisklik, op zoek gaan naar meer aantrekkelijk aanbod buiten het Nederlandse beschermingsmodel. Met andere woorden: maximale consumentenbescherming is alleen mogelijk wanneer er sprake is van een optimale kanalisatie (+95%) en Nederlandse consumenten door een veilig en attractief Nederlands spelaanbod worden aangetrokken. In lijn met de gedeelde visie over het doel van de modernisering van het kansspelbeleid zou de discussie primair gericht moeten zijn op het beschermen van de Nederlandse consument. Echter, er zijn ook andere discussies die dreigen de aandacht van de centrale beleidsdoelstelling af te leiden. Zo wordt recentelijk veel aandacht besteed aan de financiering van de sport en de goede doelen door de bestaande aanbieders van loterijen en de mogelijke impact die de modernisering van het Nederlandse kansspelbeleid hierop kan hebben. De loterijen vrezen dat door het introduceren van online regelgeving de opbrengsten voor de Nederlandse samenleving van de huidige offline markt op het spel worden gezet. 2 De bijdrage van de breedtesport en goede doelen aan de maatschappij is van onschatbare waarde. Het stellen van de vraag of de opbrengsten voor de Nederlandse samenleving onderdruk staan is dan ook terecht. De beleidsdoelstelling dient de bescherming van de burger en de samenleving te zijn en financiële overwegingen kunnen en mogen niet ten grondslag liggen aan een nationaal kansspelbeleid 3 ; 1 Memorie van Toelichting, pagina 2 en 11 2 De Goede Doelen Loterijen dragen in principe 50% van de inzetten af aan Goede Doelen, met een prijzengeld van 30% en bedrijfskosten van circa 20%. Online kansspelaanbieders (.com ) hebben een prijzengeld van gemiddeld 95% en bedrijfskosten van circa 5%. 3 Zie in deze zin consistente nationale Nederlandse rechtspraak en rechtspraak van het Europese Hof van Justitie. Zie o.a in Ladbrokes 4.32. Dit missie- statement, dat overigens niet is teruggekeerd in het jaarverslag 2002, is in strijd met de door het HvJ EG gegeven regels, die meebrengen dat de opbrengst voor goede doelen niet de daadwerkelijke rechtvaardigingsgrond voor de beperkingen mag zijn, maar hooguit een gunstig neveneffect 1
De vrees dat de breedtesport en de goede doelen inkomsten zullen mislopen door de regulering van online kansspelen is gelukkig niet terecht. Dit zijn de feiten: 1. De groei van Goede Doelen Loterijen en online kansspelen gaan hand in hand De onderbouwde verwachting is dat de offline kansspelinkomsten zullen blijven groeien (loterijproducten blijven de grootste categorie) en het grootste deel van de markt zullen blijven uitmaken met een marktaandeel van ongeveer 86% in 2015 4. Daarenboven zullen de loterijen zich ook op de online markt begeven en hun productaanbod verder uitbreiden. De Goede Doelen Loterijen hebben reeds aangegeven dat zij online kansspelen zullen aanbieden om een aanbieder van betekenis te blijven, de consument tegemoet te komen bij de vraag naar online kansspelen, en bijkomende fondsen te werven. 5 Dit complementaire versterkte aanbod werd ook door Staatssecretaris Teeven bevestigd. Niet alleen in Nederland maar ook in de omringende lidstaten hebben de bestaande offline aanbieders na regulering van de markt hun jaarlijkse omzet en marktaandeel zien groeien: In Nederland is de omzet van de Goede Doelen Loterijen tussen 2004 en 2012 meer dan verdubbeld van 550 miljoen Euro tot 1.193 miljard Euro6. Ondanks de opkomst van online kansspelen, is de omzet van loterijen dus verdubbeld. Tussen 2010 en 2012 is de omzet van de Goede Doelen Loterijen met maar liefst 56 miljoen Euro gestegen7. Online.com kansspelen zijn slechts een kleiner deel van de Nederlandse kansspelmarkt, met 184 miljoen EUR BSR minder dan 10%. Loterijen zijn de grootste groep met 48% in een totale markt van meer dan 2 miljard EUR BSR8. Goede Doelen Loterijen halen reeds 60% van hun omzet uit internetgokken (zgn e- commerce )9 Ook de Deense Danskespil Loterij heeft kunnen profiteren van de regulering door ook online kansspelen aan te bieden. Zo is de omzet van Danske Spil in 2012 met bijna 6% gestegen, de sterkste omzetgroei in meer dan 9 jaar.10 Danske Spil heeft daarenboven een algemeen marktaandeel van 62% in de Deense kansspelmarkt weten te verwerven: 75% in de markt van sportweddenschappen en 45% in gereguleerde online casino markt.11 In België heeft de Nationale Loterij in 2012 de grootste omzet ooit kunnen realiseren met een stijging van 5%, mede dankzij de lancering van e- games op de website. 12 Ook de Franse loterijen FDJ en PMU zijn jaarlijks blijven groeien na regulering van de online markt. Zo kon FDJ voor 2011-2012 een groei aantekenen van meer dan 6% en een omzetstijging van 10.5 miljard EUR in 2010 naar 12.1 miljard EUR in 2012 13. Ook PMU heeft optimaal kunnen profiteren van de regulering met in 2012 een omzetstijging voor online sportweddenschappen van 56% en van 40% voor online poker. 14 4 In 2012 is het totaal marktaandeel van offline kansspelinkomsten zelfs +90% BSR en halen Nederlandse vergunninghouders reeds 34 miljoen EUR uit online activiteiten (bron : H2 Gambling Capital). 5 Reactie Nationale Goede Doelen Loterijen in de consultatie kansspelen op afstand. 6 Bron: jaarverslagen Goede Doelen loterijen 7 Bron: Jaaroverzicht Projectbureau Kansspelen 2010-2012 8 Bron: H2Gambling Captial en jaarverslagen nederlandse aanbieders 9 Bron: Reactie Nationale Postcode Loterij, Bankgiro Loterij, Vriendenloterij (Nationale Goede Doelen Loterijen) in de Consultatie Kansspelen op afstand, p. 8 10 Bron: Jaarverslagen Danske Spil 2011-2012. 11 Bron: http://www.gamblingcompliance.com/node/50008/hl/danske%20spil. 12 Bron: 2012 Financieel verslag Nationale Loterij. 13 Bron: jaarverslagen FDJ 2010-2012. 14 Bron: jaarverslagen PMU 2010-2012. 2
In het Verenigd Koninkrijk, een competitieve (online) kansspelmarkt, is de Nationale Loterij erin geslaagd het voorbije decennium haar omzet met meer dan 50% te doen stijgen. 15 Hetzelfde geldt voor Italië waar de historische aanbieders na regulering hun omzet hebben zien verdubbelen en jaarlijks een substantiële groeibeweging doormaken: zo maakten Lottomatica en Sisal in 2010-2011 een respectievelijke groeibeweging van 50% en 19%. 16 2. Dit komt onder andere omdat het verschillende producten zijn met een andere doelgroep Offline en online kansspelproducten zijn verschillend van aard en spreken een andere doelgroep aan. De online spelersgroep is doorgaans jonger en bestaat hoofdzakelijk uit mannen. Zij kiezen vooral voor het gemak van het online aanbod. Het traditionele aanbod verloopt via abonnementen en de verkoop in de tabakszaak. Ook het uitbetalingspercentage verschilt aanzienlijk. Online aanbieders keren gemiddeld 95% uit tegenover tussen de 50-75% door loterijen. Dit verschil in business model werd eerder al door de Europese Commissie benadrukt. 17 De online spelersgroep kiest daarenboven ook vaak voor actie en speelplezier en niet zozeer voor grote jackpots. 3. Doordat ze elkaar niet in de weg zitten loopt de omzet ook geen gevaar De ontwikkeling van de online markt heeft geen invloed op de belastbare inkomsten van de lidstaten of de inkomsten van de gevestigde kansspeloperatoren, en zal daardoor de amateursport niet onthouden van bestaande inkomensstromen. Dit werd bevestigd door de Europese Commissie 18 en aangetoond in diverse studies 19. In het Verenigd Koninkrijk, waar online kansspelen gemeengoed zijn, draagt de Nationale Loterij wekelijks meer dan 35 miljoen af aan goede doelen. 20 Zij is daarmee wereldwijd de ongeslagen nummer 1. De Nationale Loterij stelt haar afdrachten veilig door (net als online aanbieders) slechts 4% van haar budget uit te geven aan operationele kosten. Wanneer de Nederlandse loterijen dezelfde efficiëntienorm hanteren zou dit meer dan 160 miljoen EUR aan extra afdrachten betekenen. De Nederlandse kansspelautoriteit heeft recent ook bevestigd dat er geen kannibalisatie heeft plaatsgevonden in Denemarken nadat daar de markt werd gemoderniseerd. 15 Camelot Statement (http://www.camelotgroup.co.uk/news/corporate/camelotstatement22102013). 16 Bron: jaarverslagen Sisal en Lottomatica 2010-2011. 17 Europese Commissie Expert Workshop, Online gambling and systems of revenue distribution, 6 juni 2011. A regulated market allows for contributions by commercial operators, as well as by State- owned or controlled lotteries. There is a wide offer of online and offline gambling services in Europe with existing data for regulated open markets indicating marginal, if any, cannibilisation of the market. Similarly, arguments of reduced funding for beneficiaries do not directly point to the authorised online offer but more generally to a threat of reduced public funding 18 Europese Commissie Expert Workshop, Online gambling and systems of revenue distribution, 6 juni 2011. 19 Studie inzake de sponsoring van amateursport in Europa, Eurostrategies, Amnyos, CDES, Deutsche Sporthochschule Köln, juni 2011. 20 Camelot Statement (http://www.camelotgroup.co.uk/news/corporate/camelotstatement22102013). 3
4. Integendeel, er ontstaan zelfs nieuwe en alternatieve financieringsbronnen De Europese Commissie benadrukte eerder al dat de regulering van online kansspelen nieuwe inkomstenstromen kan genereren voor de lidstaten en goede doelen. 21 Het EU Sport Forum voegde daaraan toe dat een gereguleerde markt die samenwerking tussen kansspelaanbieders en de sport mogelijk maakt een win- win is voor alle partijen en bijdraagt tot een efficiëntere verdeling van inkomsten aan de sport. 22 Via de verkoop van audiovisuele rechten, live streaming en sponsordeals, creëert de verdere ontwikkeling van online weddenschappen nieuwe en andere bronnen van inkomsten voor de sportsector, met inbegrip van de kleinere sporttakken die geen TV publiek hebben. 23 Via de Kansspelbelasting dragen online aanbieders natuurlijk ook extra bij aan de breedtesport en andere goede doelen (+31miljoen EUR). Deze bijdrage van de online aanbieders kan desnoods specifiek aangewend worden voor dit doel. Met andere woorden, de financiering van de breedtesport en goede doelen zal zelfs verder bestendigd worden door de intrede van online kansspelen. In die zin is een werkzame regelgeving voor online kansspelen met een hoge kanalisatie (+95%) ook de beste garantie op duurzame afdrachten en extra investering van de nieuwe markttoetreders aan de Nederlandse maatschappij (win- win situatie). Te lage kanalisatie (- 75%) is slecht voor iedereen: de overheid, de burger, de aanbieders en de maatschappij. 5. Bovendien moeten we de afdrachten vanuit loterijen ook in breder perspectief plaatsen De Nederlandse breedtesport wordt primair gefinancierd vanuit huishoudens, de overheid en de bedrijfswereld en niet vanuit de loterijen. De financiële afdracht van loterijen aan het Nederlandse sportsysteem bedraagt slechts 1,1% van het totale sportbudget. 24 21 Europese Commissie Expert Workshop, Online gambling and systems of revenue distribution, 6 juni 2011. 22 Study on the Contribution of the Gambling Industry to the Funding of Sports in Two Member States the UK and France, Sports Business, 18 november 2008. 23 Europese Commissie Expert Workshop, Online gambling and systems of revenue distribution, 6 juni 2011. 24 Studie van de Europese Commissie inzake de financiering van de breedtesport, 27 juni 2011. 4
In andere Europese landen gaat meer geld naar deze doelen waardoor Nederland beneden het Europese gemiddeld presteert (2%). De intrede van online kansspelen zal de afdrachten aan goede doelen doen toenemen en de Nederlandse samenleving ten goede komen. 5