Post HBO-aanbod verdiepende vakspecifieke modules op masterniveau Locatie: landelijk centraal Data: 9 vrijdagen, start 17 januari 2014, eind 16 mei 2014 De Master of Arts Therapies, die evidence based en research based is, stelt drie vakverdiepende modules open voor vaktherapeuten die behoefte hebben aan een verdiepende scholing in het praktisch en methodisch werken met cliënten (post HBO). In het voorjaar van 2011 zijn vanuit ArtEZ Hogeschool, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, Hogeschool Utrecht, Stenden Hogeschool en Zuyd Hogeschool de handen ineen geslagen en vier vakspecifieke modules ontwikkeld die de state of the art van de verschillende vaktherapieën centraal stellen. Onder leiding van Henk Smeijsters hebben de projectleiders Laurien Hakvoort, Ina van Keulen, Henriëtte Visser en Jaap Welten de modules ontwikkeld met hun achterban als integraal onderdeel van de Master of Arts Therapies. De modules worden door hoog gekwalificeerde docenten van alle hogescholen Creatieve Therapie/Muziektherapie gegeven. De modules zijn geaccrediteerd door de SRVB. Daarnaast levert het behalen van de module 10 EC ofwel studiepunten op die tot vrijstelling leiden bij het alsnog volgen van de volledige Master of Arts Therapies. Lesdata: vrijdag 17 januari, 31 januari, 21 februari, 14 maart, 28 maart, 4 april, 11 april, 25 april en 16 mei 2014 (de data van drama wijken af, zie bij drama). Tijd: 10.00-16.30 uur Het cursusgeld bedraagt voor het cursusjaar 2013 2014: 1350,-. Contactpersoon: Laurien Kok Laurien.kok@zuyd.nl Aanname verloopt via de projectleiders. Voor aanmelding is het nodig een CV met begeleidende motivatiebrief te sturen aan Laurien Kok. De projectleider zegt toe of voldaan wordt aan de vereiste tot toelating. 1
Vakverdiepende post HBO module beeldende therapie januari 2014 Deze module is ontwikkeld voor beeldend therapeuten, die hun methodische kennis willen verdiepen en hun beeldend therapeutisch handelen vanuit verschillende invalshoeken willen uitbreiden en onderbouwen. In de mastermodule staat het werken vanuit bij studenten aanwezige beeldend therapeutische (of opleiders) ervaringen centraal. De eigen praktijk brengt de beeldend therapeut in door een complexe casusuitwerking en leerervaringen. Op thematische wijze worden beeldend therapeutische kennis en methoden aangeboden. Nadruk krijgt het werken aan vergroten van evidence based handelen. Tijdens de lessen wordt, aansluitend bij de lesstof, literatuur besproken. Deze literatuur over theorieën en methoden in beeldende therapie en over onderzoek in beeldende therapie wordt door de student zelfstandig bestudeerd. Reflecteren op de leerervaringen expliciteert en verdiept het methodische leerproces en de persoonlijk professionele houding. Methodische verdieping De methodische verdieping heeft als oogmerk om het beeldend therapeutisch werken te funderen en te onderbouwen. Tijdens de methodische verdieping worden drie overstijgende thema s aangeboden die onderbouwend kunnen zijn bij alle doelgroepen en beeldend therapeutische therapieën. In de lessen krijgen drie onderwerpen gerichte aandacht: De drie thema s zijn: Beeldend therapie in het perspectief van belevingsgerichte en effectieve werkwijzen Beeldend therapie in het perspectief van ervaring en ontwikkeling; Analyse in beeldend therapeutische observatie en behandeling op basis van materiaalhantering, beeldend product en eigenschappen van het vakgebied De student focust zijn leerproces door te werken in en vanuit een casusanalyse. In de casusanalyse werkt elke student zijn methodische vaardigheden op een zelfgekozen wijze verder uit. Om leerresultaten te waarborgen zijn bij de keuze van een casus van belang: de mate van complexiteit t.a.v. problematiek, de mate van comorbiditeit en de analyseerbaarheid van de context van handelen. De lessen worden verzorgd door docenten van de verschillende opleidingen en daarbuiten door docenten die inhoudelijk deskundig zijn t.a.v. het onderwerp. Beeldend therapeutische reflectie in begeleide intervisiegroep Deze werkvorm zal gericht zijn op de persoonlijk professionele ontwikkeling van de beeldend therapeut. Uitgangspunt zijn eigen leervragen gericht op het relfectieproces. Veel nadruk zal liggen 2
op belangrijke en steeds terugkerende houdingsaspecten en het expliciteren van al aanwezige impliciete professionele kennis. Samenwerken en feedback geven in de intervisiegroep is onderdeel van het leerproces. Schriftelijke en beeldende inbreng ondersteunen het reflectie proces. De begeleiding vindt plaats door een senior geregistreerd beeldend therapeut. Verplichte literatuur: Haeyen, S. (2011). De verbindende kwaliteit van beeldende therapie: Effecten van beeldende therapie in de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen : introductie van een beeldende therapie vragenlijst. Antwerpen; Apeldoorn: Garant. Hendriksen, J. (2002). Werkboek intervisie. Soest: Nelissen. Hinz, L. D. (2009). Expressive therapies continuum: A framework for using art in therapy. New York: Routledge. Kapitan, L. (2010). Introduction to art therapy research. New York: Routledge. Malchiodi, C. A. (2011). Handbook of Art Therapy: Guilford Publications, Incorporated. Schweizer, C. (2009). Handboek beeldende therapie: Uit de verf. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. Smeijsters, H. (2008). Handboek creatieve therapie (3e herz. ed.). Bussum: Coutinho Tevens verplicht voor inzage: Tijdschrift voor Vaktherapie www.kenvak.hszuyd.nl 3
Vakverdiepende post HBO module dramatherapie januari 2014 Inhoud en aanpak: De vakverdiepende post HBO module dramatherapie van Zuyd Hogeschool richt zich op het uitbreiden van kennis over en het kunnen toepassen van dramatherapeutische concepten, methoden en interventies. In de didactische structuur ligt het accent op ervaringsgericht leren in combinatie met zelfreflectie op eigen professioneel handelen en integratie van dramatheoretische concepten. Het integratieve model van Emunah (de vijf fases van Emunah) wordt gebruikt als kapstok om de aangeboden stof te structureren. Het doel wordt nagestreefd dat een dramatherapeut zijn vak vrij kan inzetten in alle fases van Emunah afgestemd op de vraag van de cliënt en niet belemmerd wordt door een gemis aan vakspecifieke competenties. Voor sommige cursisten zullen de fases en de daaraan gekoppelde methoden bekend zijn en voor anderen volstrekt nieuw. In een eerste zelfonderzoek en zelfanalyse wordt de cursist gestimuleerd eigen stokpaardjes en patronen te gaan onderkennen en voor zichzelf leerdoelen te gaan formuleren. Cursisten worden gecoacht in het hanteren van de verschillende methoden die aan bod komen: Developmental Transformations (Johnson) (Fase 1); Role Method (Landy) en Begeleid Toneel (Fase 2); Role Play (Clayton), Interactiedrama (Fase 3); Psychodrama (Fase 4) ; Ritual en Selfperformance Play (Fase 5) Achtereenvolgens worden in 9 bijeenkomsten de vijf fases met daaraan gekoppelde actuele en gangbare methoden doorgewerkt. De cursist legt persoonlijke leeraccenten voor een optimaal leerrendement. Lesdagen worden afgewisseld met zelfwerkzaamheid en intervisie/consultatie. De verplichte en aanbevolen achtergrondliteratuur (Engelstalig) over dramatherapie is state of the art en geeft een goed overzicht van de meest gebruikte dramatherapiemethoden en -concepten. Voor wie: De module is bedoeld voor afgestudeerde dramatherapeuten (HBO CT). Werkervaring is gewenst, maar niet verplicht. Het behalen van deze module levert studiepunten op voor wie later de Master of Arts Therapies wil gaan volgen (op basis van EVC-procedure) en aan de instroomcriteria van de Master voldoet(afgeronde opleiding HBO CT; min. 2 jaar werkervaring 5 dagdelen pw). Door wie: Jaap Welten (Mdth) is al 25 jaar seniordocent dramatherapie aan de opleiding Creatieve Therapie, Zuyd Hogeschool in Heerlen waar hij lessen dramatherapie verzorgd voor zowel de Bachelor- als Masteropleiding. Hij is afgestudeerd aan de Master of Arts Therapies, lid/onderzoeker bij KenVaK, Cerfified Practitioner in psychodrama (CP) en Psychodrama Supervisor en hij is gegradueerd aan het Institute for Developmental Transformations van David R. Johnson (Level 2). Verdere informatie: jaap.welten@zuyd.nl. Leslocatie en lesdagen: Er zijn 9 bijeenkomsten in Eindhoven op vrijdag, waarvan 8 lesdagen en 1 toetsdag. De data zijn 31 januari, 7, 14 en 28 februari, 14 en 28 maart, 4, 11 en 25 april 2014. De lestijden zijn van 10.00 tot 16.30 uur. 4
Aanmelden: Aanmelden kan via mail met een bijgevoegd CV bij Laurien Kok (laurien.kok@zuyd.nl). Inschrijven voor 1 december 2013. Kosten: 1350,-. Referenties: Deze module is in 2012-2013 aangeboden en door de zes deelnemers zeer hoog gewaardeerd (met een 8,8). Zij vormen inmiddels een intervisiegroep waarin zij met elkaar op eigen kracht en initiatief verder werken en elkaar regulier ontmoeten. Hieronder volgen persoonlijke reflecties van deze zes deelnemers over deze module: Dramatherapeute in 2006 afgestudeerd: Ik heb de module als volgt ervaren: Als een make-over in mijn huiskamer. Daarvoor was het prima hoor, niets mis mee. Maar de boel eens omgezet, opgeschud, uitgezocht, ik weet weer wat ik heb, oude troep weggegooid, iets nieuws toegevoegd, lekker bezig en zeer tevreden mij weer in diezelfde huiskamer genesteld. Dramatherapeute in 2007 afgestudeerd: Bedankt voor alle lessen. Ik heb meer geleerd dan ik vooraf had durven hopen. Ik zal andere dramatherapeuten iig vertellen dat het volgen van de module zeer waardevol is! De intervisie groep lijkt inderdaad van de grond te komen. We zoeken met name een ruimte. Maar daar komen we vast nog uit. Graag blijf ik op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen!. Dramatherapeute in 1997 afgestudeerd: De Master module dramatherapie heb ik ervaren als een warme onderdompeling in het weer zelf spelen en ervaren, in het waardevol samenspelen met collega s en in het (her)ontdekken en verdiepen van dramawerkvormen en methodische werken. Negen volle dagen spelen, ontdekken, ervaren, delen, spelplezier beleven. Volop inspiratie, kennis en ervaring om weer mee te nemen naar de dagelijkse praktijk. Absoluut waardevol en zeker een aanrader! Dramatherapeute in 2008 afgestudeerd: Ik heb de mastermodule vaak ervaren als een spiegel die me als dramatherapeut werd voorgehouden, zowel als ik zelf spelsituaties inbracht als dat anderen dat deden. Echter niet alleen een spiegel die confronteerde met dingen waar ik me soms wel, soms niet bewust van was, maar ook een spiegel die me een ander vergezicht gaf. Dat werkwijzen die ik gebruikte opeens in de literatuur een naam hadden. Of over datgene waar ik in vast liep, een bibliotheek vol informatie bleek te bestaan. Het is met recht een verdiepende mastermodule waarin veel praktisch gespeeld wordt waardoor ik het juist zo goed in me kon opnemen en weer door kan geven. Hartelijk dank, Jaap, het was echt goed! Dramatherapeute in 1990 afgestudeerd: The proof of the pudding is in the eating, dat bleek wel weer. Ik heb het meeste geleerd door te doen. Ik heb niet alleen kennisgemaakt met nieuwe methodieken maar ze me ook eigen kunnen maken door er mee aan de slag te gaan. Ik ben meer gaan vertrouwen op de kracht van het medium en op mezelf. Zet mezelf meer als speler in. En als bonus heb ik door op bewuste wijze weer in contact te komen met mijn persoonlijke thema s meer rust en stevigheid als dramatherapeut gekregen. Kortom: doelen bereikt! Plannen voor een spel/intervisiegroep zijn gestart, hopelijk kunnen we elkaar geïnspireerd houden op die manier. En voor volgend jaar raad ik al mijn collega s deze module aan, dus voor jou hoop ik dat hij dan weer van start kan. Bedankt voor je inspiratie, wijsheid, uitdagingen en een hele fijne cursus. Dramatherapeute in 2009 afgestudeerd: Ik heb de vakspecifieke master module als zeer leerzaam ervaren. Het actief werken in het medium met andere dramatherapeuten heeft voor een verdieping van mijn therapeutisch handelen gezorgd. Zowel bekende als nieuwe werkvormen/ methodes heb ik (opnieuw) leren kennen. Ook heeft de module ervoor gezorgd dat ik kritisch en met een nieuwe/ andere blik ben gaan kijken naar mijn eigen handelen. Zelf ervaren in het spel vind ik echt een kracht van de module! Ik vind dat de module goed is opgebouwd en start bij de basis: hoe maak ik contact met de client? Hoe warm ik een cliënt op voor spel? Tevens is er een goede balans tussen theorie en praktijk. Wat mij betreft een aanbeveling voor elke dramatherapeut, of je nu lang of kort werkzaam bent!! 5
Vakverdiepende post HBO module muziektherapie januari 2014 Deze module is ontwikkeld voor muziektherapeuten, die hun methodische kennis willen verdiepen en hun muzikale handelen vanuit verschillende invalshoeken willen uitbreiden en onderbouwen. De insteek voor de Master module is muziek. Het muzikaal handelen staat centraal, zonder dat er sprake is van scholing van muzikale vaardigheden. Muzikale parameters en de impact daarvan op het methodisch handelen staan centraal. Daarbij leest de student zelfstandig (onderzoeks)literatuur, brengt de eigen praktijk in de lessen in en krijgt praktische vaardigheden en methodische kennis aangedragen tijdens de lessen. Die competenties worden vervolgens in de dagelijkse praktijk uitgeprobeerd en toegepast. Via zelf opgenomen beeld- en/of geluidsmateriaal dat de student mee terugneemt naar de les volgt een terugkoppeling met de docent en groepsgenoten. De Master Module Muziektherapie bestaat uit twee onderdelen, namelijk methodische verdieping en een muziektherapeutische groepsleertherapie, zodat de muziektherapeut bij het afronden van de Master aan de Europese richtlijnen voor registratie voldoet. De methodische verdieping Tijdens de methodische verdieping heeft actieve muziektherapie de focus. De inhoud van de methodische verdieping staat los van eventuele doelgroepen of psychologische invalshoeken waarmee de muziektherapeuten werken. De verdieping is geplaatst binnen de muziek. Hierbij is gekozen voor de volgende vier parameters: Muzikale vorm(geving), timing, stem en de combinatie van ritme, dynamiek, melodie en harmonie. Deze muzikale parameters moeten verfijning van het eigen methodisch handelen en muzikale interventies in het dagelijks werken van de muziektherapeut bewerkstelligen. Het expliciet met evidentie kunnen onderbouwen van het eigen handelen is daarbij het doel. De lessen worden verzorgd door docenten van verschillende opleidingen vaktherapie in Nederland. Daarnaast vindt individuele coaching plaats. De muziektherapeutische groepsleertherapie De muziektherapeutische groepsleertherapie zal zich richten op de persoonlijke ontwikkeling van de muziektherapeut. Hierbij gaat men in op aspecten rond muzikale (tegen)overdracht en mogelijkheden en beperkingen van de muziektherapeut. De muziektherapeutische groepsleertherapie wordt verzorgd door een senior geregistreerd muziektherapeut, die niet aan één van de opleidingen is verbonden. Bijkomende kosten Lunch, koffie en thee zijn op eigen kosten. Student moet meerdere artikelen en boeken aanschaffen op eigen kosten voor deze module. Het gaat hierbij om in ieder geval de volgende boeken: Baker, F., & Uhlig, S. (2011). Voicework in music therapy: Research and practice. London; Philadelphia: Jessica Kingsley Publishers. Juslin, P. N., & Sloboda, J. A. (2010). Handbook of music and emotion: Theory, research, applications. Oxford: Oxford University Press. Malloch, S., & Trevarthen, C. (2009). Communicative musicality: Exploring the basis of human companionship. Oxford; New York: Oxford University Press. Thaut, M. H. (2005). Rhythm, music, and the brain: Scientific foundations and clinical applications. New York: Routledge. 6
Uhlig, S. (2006). Authentic voices, authentic singing: A multicultural approach to vocal music therapy. Gilsum, NH: Barcelona. Tussen de lessen door moeten studenten (video)opnames maken van hun muziektherapeutische praktijk, die vervolgens tijdens de lessen weer besproken worden. Van belang is daarom dat de student een camera en statief tot zijn beschikking heeft op de werkplek, die of mee te nemen is naar de lessen, dan wel makkelijk om te zetten is naar dvd of cd-rom. Voor de eerste les wordt de student verzocht ter voorbereiding een audio opname te maken en mee te brengen van een muzikale improvisatie uit een therapie sessie; indien mogelijk uit de observatie periode. 7