BEDRIJFSPLAN STICHTING WIJK IN BEDRIJF WESTFLANK Utrecht, 3 mei 2002 Berenschot Dr. V.L. Eiff Mevr. drs. M.J.B. Wiendels Drs. M. Pen BRN Projecten Drs. C. van Diemen
INHOUD Blz. 1. INLEIDING... 4 1.1. AANLEIDING... 4 1.2 STICHTING WIJK IN BEDRIJF... 4 1.3 UITGANGSPUNTEN VOOR DE STICHTING WIJK IN BEDRIJF... 5 2. MISSIE EN DOEL VAN DE STICHTING WIJK IN BEDRIJF... 8 2.1. MISSIE... 8 2.2. DOEL... 8 2.3 WERKGEBIED... 9 3. MARKTANALYSE... 10 3.1 MARKTPOTENTIEEL EN NULMETING... 10 3.2 PRODUCT-MARKTCOMBINATIES... 12 3.3 PROMOTIE... 17 4. MANAGEMENTPLAN... 19 4.1 ONDERNEMINGSVORM... 19 4.2 STATUTEN... 19 4.3 BESTUUR... 20 4.4 OPDRACHTGEVERSGROEP... 21 4.5 MANAGEMENT EN PERSONEEL... 23 4.6 KLANKBORDGROEP... 26 4.7 OVERZICHT STRUCTUUR... 27 4.8 ADMINISTRATIEVE ORGANISATIE... 28 4.9 KENNISBEHOUD EN DUURZAAMHEID VAN EFFECTEN... 32 4.10 HUISVESTING... 34 Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 2
5. FINANCIELE- EN BEHEERSSTRUCTUUR... 35 5.1 UITGANGSPUNTEN 34 5.2 KOSTEN EN BATEN... 35 6. IMPLEMENTATIEPLAN... 39 BIJLAGE I: VOORTGANGSRAPPORTAGE WIJK IN BEDRIJF... 41 BIJLAGE II: KLANT-VOLGSYSTEEM... 44 BIJLAGE III: MODELARBEIDSOVEREENKOMST... 46 Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 3
1. INLEIDING 1.1. AANLEIDING In de afgelopen jaren heeft de gemeente Utrecht in enkele wijken projecten uitgevoerd met als doel het versterken van de sociaal-economische structuur en het stimuleren van ondernemerschap. Deze projecten zijn opgezet en uitgevoerd in nauwe samenwerking met de Kamer van Koophandel Utrecht. Het gaat om de volgende projecten: Bureau Ondernemend Lombok (1998-medio 2001). De Zaak Noordwest (1999-eind 2001). Wijk in Bedrijf Hoograven (september 1999- eind 2002). Op basis van de ervaringen met deze drie projecten en de behoeften die bestaan in de Westflank hebben de gemeente en de Kamer van Koophandel besloten in drie wijken nieuwe projecten te starten met dezelfde doelstelling. Het gaat hierbij om de volgende drie projecten: Wijk in Bedrijf Kanaleneiland (nieuw project) Wijk in Bedrijf Overvecht (nieuw project) Zaak Noordwest (vervolg op project dat is beëindigd per eind 2001) 1.2 STICHTING WIJK IN BEDRIJF De wijkeconomieprojecten die voorafgingen aan Wijk in Bedrijf Westflank werden uitgevoerd door een extern bureau. Deze werkwijze willen de gemeente Utrecht en de Kamer van Koophandel niet langer volgen. Hieraan ligt een aantal redenen ten grondslag: 1. De afstand tussen enerzijds de gemeente Utrecht en de Kamer van Koophandel en anderzijds de uitvoering van de projecten bleek groot, soms te groot. De betrokkenheid van het bestuur en het ambtelijk apparaat van beide organisaties bij de uitvoering van de projecten bleef te beperkt, waardoor onvoldoende op de resultaten van de projecten kon worden gestuurd. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 4
2. De ervaring, kennis en netwerken die het externe bureau opbouwde bij de uitvoering van de projecten, lekten weg door wisseling van personen aan de kant van het bureau. Ook aan de kant van de gemeente was sprake van de nodige wisselingen van medewerkers. De opgebouwde expertise werd hierdoor niet optimaal benut en kwam ook onvoldoende beschikbaar voor beleid en uitvoering van de gemeente en de Kamer van Koophandel. 3. De eerdere Utrechtse wijkeconomieprojecten zijn uitbesteed aan een externe opdrachtnemer. Destijds is hiervoor gekozen omdat binnen de gemeente Utrecht niet de juiste expertise voorhanden was. Bovendien werden de projecten met tijdelijke subsidies bekostigd (onder meer Urban, GSB, experimentele regeling Economie Stimulerringsgebied). Deze constructie, waarbij externen verantwoordelijk waren voor de uitvoering van het project, had als nadeel dat een relatief groot deel van het budget werd aangewend voor de kosten van externe ondersteuning. De gemeente en Kamer van Koophandel gaan er vanuit dat het goedkoper is de wijkprojecten te laten uitvoeren door een aparte stichting dan door een extern bureau. Bovendien verwachten de opdrachtgevers dat de focus van een stichting op de projecten groter is doordat de stichting zich meer dan een extern bureau exclusief richt op de uitvoering van de projecten. De uitvoering van de projecten wordt daarom ondergebracht bij een zelfstandige stichting die zich exclusief richt op deze projecten. De planning is dat deze Stichting Wijk in Bedrijf Westflank medio 2002 wordt opgericht. 1.3 UITGANGSPUNTEN VOOR DE STICHTING WIJK IN BEDRIJF Bij de oprichting van de Stichting Wijk in Bedrijf en de keuze voor de drie wijkprojecten geldt een aantal uitgangspunten: Het werk van de stichting wordt mogelijk gemaakt door Europese financiering uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Een deel van Utrecht is door de Europese Commissie aangewezen als Doelstelling 2- gebied (D2). D2-gebieden kampen met een sociaal-economische ontwikkelingsachterstand. Het werkgebied van de stichting beslaat het deel van Utrecht dat voor D2-financiering in aanmerking komt. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 5
Aangezien de stichting voor 30% wordt gefinancierd met D2-middelen zal voor het overige deel sprake moeten zijn van publieke cofinanciering (zie paragraaf 5.2). Een andere voorwaarde voor D2-financiering is dat de activiteiten van de stichting nieuw zijn of een uitbreiding betekenen van bestaande activiteiten. Het D2-programma in Utrecht is gericht op het tot stand brengen van sociaal-economische ontwikkeling die moet leiden tot meer sociale samenhang, leefbare wijken en een betere zelfredzaamheid van de bewoners. De doelstellingen voor dit gebied zijn vastgelegd in het Enig Programmeringsdocument (EPD) Westflank Utrecht. De activiteiten van de stichting moeten passen binnen de doelstellingen uit het programma. De activiteiten van de Stichting Wijk in Bedrijf moeten passen in de lijn die is uitgezet in het kader van het Grotestedenbeleid. In het deelprogramma Economie en werkgelegenheid van het Utrechtse GSB-programma (Stedelijk Ontwikkelingsplan, oktober 1999) zijn doelstellingen opgenomen die zijn gericht op het stimuleren van bedrijvigheid in de wijken. Daarnaast is er nog een aantal andere beleidsinitiatieven waarmee de activiteiten van de stichting consistent moeten zijn. Deze beleidsnotities zijn onder meer: Collegeprogramma 2001-2006 Wijkprogramma s (Noordwest, Overvecht, Zuidwest, West) Wijkontwikkelingsplannen (Noordwest, Overvecht, Zuidwest, West) Actieplan werkgelegenheid Utrecht (oktober 1995) Detailhandelsnota Startersbeleid en uitstroombeleid (april 2001) De activiteiten van de Stichting Wijk in Bedrijf sluiten aan bij andere projecten die met D2-subsidie worden mogelijk gemaakt, zoals veilig ondernemen Westflank en wijkserviceploeg Noordwest. Ook zal veel afstemming van activiteiten moeten plaatsvinden met het project Mentor plus, dat zich richt op nieuwe allochtone ondernemers. Voorzover van belang moeten de leerervaringen uit eerdere wijkeconomieprojecten nadrukkelijk betrokken worden in de opzet van de stichting. De uitkomsten van de evaluaties van de voormalige projecten spelen daarom een belangrijke rol. De relevante projecten zijn: Bureau Ondernemend Lombok, Zaak Noordwest, Wijk in Bedrijf Hoograven en Wijk in Bedrijf Hoograven. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 6
Het project Wijk in Bedrijf kan in de toekomst worden uitgebreid naar andere wijken. Indien hiervan sprake is, wordt gezorgd voor additionele financiering. Bovendien zullen mogelijke activiteiten in andere wijken niet buiten de looptijd van de stichting plaatsvinden. De levensduur van de stichting is beperkt tot de looptijd van de D2- financiering. Dit betekent dat de stichting begin 2006 wordt opgeheven. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 7
2. MISSIE EN DOEL VAN DE STICHTING WIJK IN BEDRIJF 2.1. MISSIE De missie van de Stichting Wijk in Bedrijf is in de komende circa 3,5 jaar een duurzame bijdrage te leveren aan het wegwerken van de sociaal-economische achterstand in (delen van) de wijken Noordwest, Overvecht en Zuidwest (D2- gebied). De stichting werkt resultaatgericht aan de opbouw van de wijkeconomieën. 2.2. DOEL Het centrale doel van de Stichting Wijk in Bedrijf is: Het duurzaam stimuleren van de economische bedrijvigheid in wijken met een sociaal-economische en stedenbouwkundige achterstand. Subdoelen zijn: Stimuleren van startend en ondersteunen van bestaand (allochtoon en autochtoon) ondernemerschap. Verbeteren organisatiegraad van ondernemers en stimuleren van ondernemersnetwerken. Activeren van betrokken organisaties in wijkeconomie door middel van het signaleren van knelpunten en aandragen van oplossingen. De stichting zal een duurzaam effect nastreven, zodat de organisatie zichzelf uiteindelijk overbodig maakt. Dat betekent dat de wijkeconomie na afloop van het project dermate verbeterd moet zijn, dat verdere stimulering geen bijzondere noodzaak meer is. Hooguit kunnen lopende activiteiten door de gemeente of Kamer van Koophandel worden overgenomen. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 8
2.3 WERKGEBIED De begrenzing van het werkgebied komt in grote lijnen overeen met het Utrechtse Doelstelling 2-gebied (D2). Voor D2-gebieden, die kampen met een sociaaleconomische achterstandspositie, heeft de Europese Commissie financiële middelen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling ter beschikking gesteld. Het D2-gebied van Utrecht beslaat de Westflank. In dit gebied wonen circa 70.000 mensen. Het werkgebied van de stichting wordt gevormd door de D2-westflank van Utrecht. Daarmee bestaat het werkgebied uit (delen van) de wijken: - Noordwest - Overvecht - Zuidwest Hoewel ook een deel van de wijk West behoort tot het D2-gebied, zal de stichting hier in principe geen activiteiten ondernemen, omdat dit deel bijna uitsluitend bestaat uit bedrijventerreinen. Een paar kleine stukken van het bewoonde deel van de wijk West vallen wel binnen D2-gebied. Daar is al eerder gekeken voor mogelijkheden voor stimulering van de wijkeconomie. Toen is vastgesteld dat deze er voorlopig niet zijn. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 9
3. MARKTANALYSE 3.1 MARKTPOTENTIEEL EN NULMETING Marktpotentieel De behoefte aan de activiteiten van de Stichting Wijk in Bedrijf wordt positief ingeschat op basis van ervaringen met vergelijkbare activiteiten (project Wijk in Bedrijf Hoograven, Bureau Ondernemend Lombok, Zaak Noordwest). Uit evaluaties van deze projecten is naar voren gekomen dat er grote vraag bestaat naar faciliterende en stimulerende activiteiten voor bestaande en nieuwe ondernemers. Daarnaast bestaat bij de gemeente (vakdiensten en wijkbureaus) en intermediaire organisaties, zoals de Kamer van Koophandel, behoefte aan een organisatie die diepgaande kennis heeft over de structuur en ontwikkelingskansen van de wijkeconomieën. De stichting kan een brugfunctie tussen hen en ondernemers in de wijken vervullen. Nulmeting In dit hoofdstuk worden de producten genoemd waarvan op dit moment de aanname is dat deze relevant zijn voor de doelgroep, voornamelijk op basis van de ervaringen binnen voorgaande soortgelijke projecten. Accentverschillen per wijk kunnen leiden tot aangepaste producten en diensten. Om een definitieve uitspraak te kunnen doen over diensten en producten zal een nulmeting uitgevoerd worden in iedere wijk. Het doel van de nulmeting is tweeledig: 1. Kwantitatief in kaart brengen van de nulsituatie in het werkgebied. Op basis van de nulmeting en de eindmeting (bij beëindiging van de stichting) kunnen veranderingen in de wijken in beeld worden gebracht. De nulmeting (en eindmeting) wordt uitgevoerd door een onafhankelijk onderzoeksbureau en omvat in ieder geval een enquête onder de ondernemers in de wijk. Daarnaast kan ook gebruik worden gemaakt van statistische informatie die bij de gemeente beschikbaar is. Aspecten die centraal staan, zijn: - Bestaande activiteiten gericht op bevordering wijkeconomie. - Bestaande activiteiten en diensten gericht op ondernemers (waarbij een onderscheid wordt gemaakt naar activiteiten en diensten op stedelijk ni- Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 10
veau die ook in de wijk bruikbaar zijn, en activiteiten en diensten exclusief voor de betreffende wijk). - Bestaande ondernemersverenigingen: welke activiteiten ondernemen ze, hoe sterk zijn ze, wie is lid, etc? (Momenteel wordt in opdracht van de Kamer van Koophandel onderzoek gedaan naar ondernemersverenigingen in Utrecht.) - Ontwikkelingen in starten: hoeveel nieuwe ondernemers per jaar, hoelang gemiddelde bestaansduur nieuwe bedrijven, verloop in winkelpanden / eigenaar van bedrijven, ook gesplitst naar allochtoon / autochtoon. - Inventarisatie van aanbod van en vraag naar bedrijfshuisvesting - Potentieel van de wijk: waar kan wijkeconomie gestimuleerd worden en hoe? 2. Inventariseren van de behoeften van startende en bestaande ondernemers in de wijken. (Alleen in de wijk NoordWest is hierover meer bekend op basis van de ervaringen met het voorgaande project De Zaak Noordwest.) Dit onderzoek wordt uitgevoerd door de medewerkers van de stichting. Door dit behoeftenonderzoek ontstaat de mogelijkheid voor het leggen van de eerste contacten met de doelgroep. Vervolgens kan de stichting adequaat inspelen op de gesignaleerde behoeften. In dit deel van de nulmeting staan onder meer de volgende aspecten centraal: - Belangrijkste knelpunten zoals gesignaleerd door bestaande ondernemers. - Belangrijkste problemen van bestaande ondernemers. - Vraag naar ondersteuning van bestaande ondernemers. De nulmeting levert per wijk een gedetailleerde beschrijving op van de stand van zaken en behoeften ten tijde van de oprichting van de stichting. Op basis van deze beschrijving kunnen er concrete doelen worden geformuleerd: hoe moet de situatie in de wijk eruit zien op het moment dat de stichting weer wordt opgeheven? Deze doelen zullen per wijk anders zijn. De aldus geformuleerde doelstellingen zijn het uitgangspunt bij de afspraken die tussen opdrachtgevers / financierders worden gemaakt over de prestaties die de stichting moet leveren (zie voor meer hierover paragraaf 4.3.2). Na afloop van de projecten zal grotendeels eenzelfde meting (1-meting) worden verricht. De uitkomsten hiervan zullen een eenduidige uitspraak mogelijk maken over de effectiviteit van het werk van de stichting tot dan toe. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 11
3.2 PRODUCT-MARKTCOMBINATIES In deze paragraaf worden de product-marktcombinaties van de stichting op hoofdlijnen besproken. De definitieve product-marktcombinaties worden vastgesteld als de uitkomsten van de nulmeting beschikbaar zijn. Op basis van de nulmeting zullen de nodige wijkgerichte aanpassingen worden gedaan. De Stichting Wijk in Bedrijf onderscheidt vooralsnog vier doelgroepen ( markten ): Startende (autochtone en allochtone) ondernemers Bestaande (autochtone en allochtone) ondernemers Gemeente: bestuurders en ambtenaren Intermediare organisaties, zoals Kamer van Koophandel en zakelijke dienstverleners Hieronder geven we aan welke producten de stichting voor de onderscheiden doelgroepen aanbiedt. Startende én bestaande (autochtone en allochtone) ondernemers Binnen de doelgroep startende en bestaande ondernemers kan onderscheid gemaakt worden tussen verschillende subgroepen, bijvoorbeeld onderscheid op basis van de levensfase waarin de onderneming zich bevindt (pre-start, doorstart, wasdom), branche, bedrijfsgrootte, opleidingsniveau ondernemer. Op basis van de uitkomsten van de nulmeting zullen de producten van de stichting op maat worden aangeboden in de wijken. Vooralsnog biedt de stichting voor startende én bestaande ondernemers (autochtoon en allochtoon) vier hoofdproducten : I. Voorlichting Via verschillende activiteiten geeft de stichting voorlichting aan startende en bestaande ondernemers. In belangrijke mate gaat het om collectieve voorlichtingsactiviteiten, zoals een jaarlijkse markt voor starters, thematische voorlichtingsbijeenkomsten, een bedrijvengids en een internetsite voor (startende) ondernemers. Om te komen tot gerichte voorlichting aan allochtone ondernemers, zal de stichting een haalbaarheidsonderzoek uitvoeren naar de faciliteiten waar allochtone ondernemers behoefte aan hebben. De uitkomsten hiervan worden in de praktijk gebruikt. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 12
Daarnaast wordt ook individuele voorlichting gegeven via een spreekuur voor startende en bestaande ondernemers met een specifieke informatiebehoefte. Dit kan bijvoorbeeld gaan over marktonderzoek, marketing, financiële organisatie en administratie, fiscale en juridische aspecten van ondernemerschap of personeelsbeleid. Het doel van het spreekuur is ondernemers zo snel mogelijk de weg te wijzen naar bestaande informatie en intermediairs. De stichting zal zoveel mogelijk aansluiten bij bestaande netwerken en diensten van en voor ondernemers. De spreekuren worden naar behoefte aangeboden op een vaste dag en tijd of op afspraak. Verder zullen er excursies worden georganiseerd. Startende ondernemers kunnen bij bestaande ondernemers een kijkje in de keuken nemen. Tot slot worden er trainingen en (oriëntatie)cursussen georganiseerd. Hierin staan specifieke aspecten van het ondernemen centraal (bijvoorbeeld cultureel ondernemerschap in de kunst, elementair boekhouden, financiering, marketing, schrijven ondernemingsplan). Waar mogelijk zullen deze trainingen worden opgezet in samenwerking met scholen of opleidingscentra in de wijken. II. Advisering Advisering van startende en bestaande ondernemers is intensiever en diepgaander dan voorlichting. De stichting helpt ondernemers bij de aanscherping van adviesvragen, het uitwerken en realiseren van plannen en het oplossen van bedrijfsproblemen. Hierbij zal steeds veel aandacht zijn voor de haalbaarheid van plannen. Indien startende of bestaande ondernemers bedrijfsideeën voorleggen die weinig kans van slagen hebben, is het de verantwoordelijkheid van de stichting Wijk in Bedrijf om daar heel duidelijk over te zijn. Zij zal ook niet investeren in (veel tijd besteden aan, adviseren) weinig kansrijke ondernemers. Het is een belangrijke taak van de stichting om ondernemers indien nodig realisme bij te brengen. Dit betekent niet dat de stichting zich zal concentreren op de kansrijke ondernemers. Er zal veel aandacht zijn voor startende ondernemers met een moeilijke uitgangspositie. III. Coaching Naast voorlichting en advisering biedt de stichting ook coaching van startende en bestaande ondernemers. Hiertoe worden mentorschappen gestart. Ervaren ondernemers begeleiden startende en minder ervaren ondernemers. Overdracht van praktijkkennis en ervaring staat centraal. Deze activiteiten worden uitgevoerd in nauwe samenhang met het project Mentorplus. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 13
IV. Versterken organisatiegraad en belangenbehartiging Ondernemers in de wijken worden gestimuleerd samen te werken en gezamenlijk op te komen voor hun belangen. Wijk in Bedrijf speelt een ondersteunende rol bij het optreden richting overheden en andere organisaties. De stichting inventariseert ondernemersorganisaties en stimuleert de oprichting van nieuwe ondernemersorganisaties waar dat zinvol is. De ondernemersnetwerken kunnen ook rekenen op een eerste ondersteuning vanuit de stichting (voorzitten eerste bijeenkomst, handreiking voor start en werkwijze). Waar nodig kan worden ondersteund bij het opstellen van businessplannen voor nieuwe verenigingen. Vervolgens zal de ondernemerskring zo snel mogelijk op eigen benen moeten staan. Binnen de ondernemerskringen wordt bijvoorbeeld gesproken over onderwerpen als marketing, veiligheid, herstructurering. Specifiek voor allochtone ondernemers wordt de haalbaarheid onderzocht van een Platform Allochtone Ondernemers. Bestaande allochtone ondernemers zullen hierin een rol spelen. Resumerend is in onderstaand een overzicht gegeven van de producten en activiteiten die aan respectievelijk startende en bestaande ondernemers worden aangeboden. Startende ondernemers PRODUCT: Voorlichting Advisering Coaching ACTIVITEIT: Jaarlijkse startersmarkt in samenwerking met de Kamer van Koophandel Thematische voorlichtingsbijeenkomsten Spreekuur voor individuele voorlichting Doorverwijzing naar intermediare organisaties en zakelijke dienstverlening Excursies Ontwikkeling internetsite voor startende ondernemers Haalbaarheidsonderzoek faciliteren allochtoon ondernemerschap en benutten uitkomsten in praktijk Organiseren van onderwijsprojecten en cursussen over aspecten van ondernemen, eventueel in samenwerking met scholen of opleidingscentra in de wijken (bijvoorbeeld elementair boekhouden, financiering, marketing, schrijven ondernemingsplan) Ondersteuning bij aanscherping adviesvraag van ondernemers en bieden van advies bij uitwerken van (ondernemings)plannen Mentorschappen tussen startende en ervaren ondernemers Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 14
Bestaande (autochtone en allochtone) ondernemers PRODUCT: Voorlichting Advisering ACTIVITEIT: Thematische voorlichtingsbijeenkomsten Spreekuur voor individuele voorlichting Doorverwijzing naar intermediare organisaties en zakelijke dienstverlening Excursies Ontwikkeling internetsite voor bestaande ondernemers Organiseren van onderwijsprojecten en cursussen over aspecten van ondernemen, eventueel in samenwerking met scholen of opleidingscentra in de wijken (bijvoorbeeld elementair boekhouden, financiering, marketing, schrijven ondernemingsplan, ) Ondersteuning bij aanscherping adviesvraag van ondernemers adviseren over ondernemingsplannen en bedrijfsproblemen Versterken organisatiegraad en belangenbehartiging Inventariseren van ondernemersorganisaties Haalbaarheidsonderzoek nieuwe ondernemersorganisaties, waaronder onderzoek naar haalbaarheid van een Platform Allochtone Ondernemers Eerste ondersteuning van ondernemersorganisaties bij start Gemeente: bestuurders en ambtenaren De Stichting biedt de gemeente de volgende producten: I. Kennisoverdracht Kennisoverdracht kan op twee manieren plaatsvinden: via schriftelijke notities en adviezen en via mondelinge overdracht. De stichting zal langs beide wegen de noodzakelijke kennisoverdracht verzorgen. In de eerste plaats verzamelt de stichting feitelijke kennis en eigen ervaring over economische ontwikkelingen in de wijken. Hierover wordt aan de gemeente periodiek verslag gedaan. Daarnaast zal de stichting bijeenkomsten met de gemeente bijwonen om een en ander mondeling toe te lichten en ervaringen uit te wisselen, bijvoorbeeld in projectgroepen voor bepaalde economische terreinen, herontwikkeling winkelcentra, programma van eisen voor bedrijfsverzamelgebouwen. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 15
In beide gevallen ontstaat voor de gemeente de mogelijkheid te putten uit kennis er ervaring uit de wijken. Hiermee kan in het gemeentelijk beleid rekening worden gehouden. De kennisoverdracht vindt plaats richting wijkbureaus en vakdiensten. II. Beleidsadvisering Op basis van kennis uit het veld heeft de stichting de mogelijkheid de gemeente te adviseren over (aanpassingen in) het beleid. De vakdiensten zullen op schriftelijke en mondelinge wijze adviseren over gewenste beleidsontwikkelingen ten aanzien van de wijkeconomieën. III. Doorverwijzen / aanbrengen van ondernemers Ondernemers met specifieke vragen worden doorverwezen naar relevante onderdelen van de gemeentelijke organisatie die de ondernemers verder kunnen helpen. In onderstaand schema zijn de producten en activiteiten voor de gemeente beknopt weergegeven. PRODUCT: Kennisoverdracht Beleidsadvisering Doorverwijzing ACTIVITEIT: Schriftelijke notities over economische wijkontwikkelingen (kennis en ervaring) Mondelinge kennisoverdracht in bijeenkomsten met gemeente Advisering over gewenste ontwikkelingsrichting van wijkeconomie Doorverwijzen van ondernemers met specifieke vragen Intermediare organisaties De laatste doelgroep van de stichting wordt gevormd door intermediare organisaties, zoals de Kamer van Koophandel en zakelijke dienstverleners. Voor deze doelgroep worden de volgende producten aangeboden: I. Doorverwijzen / aanbrengen van ondernemers Ondernemers met specifieke vragen worden doorverwezen naar relevante organisaties die de ondernemers verder kunnen helpen. De stichting heeft nadrukkelijk niet het doel ondernemers aan zich te binden. De ondernemers worden weliswaar naar behoefte voorgelicht en geadviseerd, maar vervolgens moeten zij zo snel mogelijk hun weg kunnen vinden in de reguliere kennisnetwerken. Dit vraagt van Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 16
de stichting een open houding; nieuwe contacten moeten niet worden geclaimd, maar overgedragen. II. Beleidsadvisering Niet alleen gemeenten worden gevraagd en ongevraagd van beleidsadviezen voorzien door de stichting. Ook aan intermediare organisaties worden dergelijke adviezen gegeven. Hiervoor is het noodzakelijk dat de stichting goed geworteld is in het netwerk van organisaties die actief zijn in de advisering van ondernemers. In onderstaand overzicht zijn de producten en activiteiten voor intermediare organisaties kort weergegeven. PRODUCT: Doorverwijzing Beleidsadvisering ACTIVITEIT: Doorverwijzen van ondernemers met specifieke vragen Advisering over gewenste ontwikkelingsrichting van wijkeconomie 3.3 PROMOTIE Communicatie en promotie zijn belangrijk voor het realiseren van de doelstellingen van de Stichting Wijk in Bedrijf. Voor het werven van allochtone ondernemers voor voorlichtingsbijeenkomsten kiest de stichting voor een persoonlijke en directe aanpak. (Potentiële) ondernemers worden persoonlijk benaderd. Ook wordt via sleutelfiguren in allochtone netwerken informatie verspreid over de diensten van Wijk in Bedrijf. Er zullen adviseurs met een allochtone achtergrond worden ingezet om de werving van en verspreiden van informatie aan allochtone (aspirant-) ondernemers te bevorderen. Voor de werving van autochtone kandidaten wordt een minder intensieve aanpak gehanteerd. Deze doelgroep is via advertenties in de wijkkrant, regionale dagbladen en huis-aan-huisbladen over het algemeen goed bereikbaar. Binnen het kader van hetgeen hiervoor is gezegd, zal de stichting Wijk in Bedrijf van de volgende communicatiemiddelen gebruik maken: Public relations/netwerk van de adviseurs De stichting kiest in belangrijke mate voor een persoonlijke aanpak. Hieronder wordt verstaan het bezoeken van gevestigde ondernemers, bewonersverenigingen, sportverenigingen, winkeliersverenigingen, moskeeën en andere instellingen. In veel gevallen wordt in een niet-nederlandse taal ge- Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 17
communiceerd. Het netwerk van de adviseurs speelt een belangrijke rol bij het bereiken van de doelgroep. Via het product voorlichting aan startende en bestaande ondernemers werken de medewerkers van de stichting ook aan hun PR-netwerk. De stichting vergroot haar bekendheid onder (allochtone) ondernemers door goede contacten aan te gaan met (allochtone) ondernemersorganisaties. De stichting knoopt banden aan met bewonersorganisaties, onder meer om haar bekendheid te vergroten onder potentiële startende ondernemers. De stichting plaatst advertenties en artikelen in bewonerskranten en -bladen. Lokale (allochtone) media Er wordt gebruik gemaakt van de lokale (allochtone) media om meer bekendheid te geven aan het bestaan van de stichting en de dienstverlening. Dit gebeurt onder meer in de vorm van artikelen en interviews in (lokale) bladen en interviews bij de lokale omroep. Verder wordt geadverteerd in huis-aan-huisbladen. Mailingen Voor specifieke activiteiten rond bepaalde thema s worden gerichte mailingen verzonden. De hoeveelheid mailingen is afhankelijk van het aantal en de aard van de activiteiten. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 18
4. MANAGEMENTPLAN 4.1 ONDERNEMINGSVORM Er zal een zelfstandige organisatie worden opgericht door de gemeente en de Kamer van Koophandel: de stichting Wijk in Bedrijf Westflank. 1 Deze stichting zal in ieder van de wijken Overvecht, Kanaleneiland en NoordWest een deelproject Wijk in Bedrijf uitvoeren. De rechtsvorm van deze organisatie zal een stichting zijn. Deze rechtsvorm is de aangewezen constructie voor het bereiken van een ideëel doel. Een stichting mag immers geen uitkeringen doen aan de oprichters, bestuursleden of management anders dan een normale arbeidsbeloning. Eventuele winsten dienen aangewend te worden ten behoeve van het doel zoals dat in de statuten staat verwoord. Ook gezien de financiering van Wijk in Bedrijf, i.e. voor een aanzienlijk deel met Europese subsidies, ligt het voor de hand voor de stichtingsvorm te kiezen. Tot slot heeft een stichting het voordeel dat aansprakelijkheid voor verrichtingen van de stichting relatief beperkt is. Het bestuur is eindverantwoordelijk en aansprakelijk. Middels een aansprakelijkheidsverzekering is de stichting gedekt tegen financiële problemen. 4.2 STATUTEN De statuten worden opgesteld door de Kamer van Koophandel en de gemeente Utrecht. De volgende elementen zullen tenminste in de statuten worden opgenomen: a. Stichting Wijk in Bedrijf Westflank richt zich exclusief op het uitvoeren van wijkeconomie-projecten in de gemeente Utrecht. De stichting zal zich exclusief concentreren op verbeteren van wijkeconomieën in Utrecht, en daarover gespecialiseerde kennis en ervaring opbouwen. Zij zal hierover nauw contact onderhouden met haar opdrachtgevers. Het personeel zal daarmee ook exclusief bezig zijn met wijkeconomie in Utrecht. De stichting wordt niet afgeleid door andere activiteiten in andere gemeenten. Dit bevordert het behoud van kennis en duurzaamheid van de effecten van het werk van de stichting, ook en met name na afloop van de projecten / opheffing van de stichting. b. Stichting Wijk in Bedrijf heft zichzelf na afloop van de geplande 3,5 projectjaren, i.e. begin 2006, op. 1 Zie overwegingen vooraf, punt 1. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 19
De stichting zal gedurende de looptijd van het project bestaan (i.e. circa 3,5 jaar) en daarna in ontbinding gaan. Het is niet de bedoeling dat de organisatie na afloop van de betreffende projecten zichzelf in stand gaat houden. Het is dus ook niet de bedoeling dat na afloop van de genoemde projecten de stichting op zoek gaat naar andere wijkeconomie-activiteiten waar zij zich mee bezig zou kunnen houden. De financiering van de projecten is nadrukkelijk voorzien als tijdelijk, te weten circa 3,5 jaar. De stichting zal geen financiële claims bij haar oprichters leggen na afloop van de deelprojecten zoals gepland bij oprichting. c. De doelen en subdoelen zoals verwoord in hoofdstuk 2. d. De wijze waarop de bestuurders worden benoemd De oprichters zullen de bestuurders kunnen benoemen. 4.3 BESTUUR In een stichting berust de eindverantwoordelijkheid bij het bestuur. Het bestuur is daarmee het hoogste orgaan van de stichting. Het bestuur bestaat uit minimaal drie en maximaal maal vijf leden. Het bestuur bestaat in ieder geval uit een: - Voorzitter - Secretaris - Penningmeester Bestuursleden dienen de statuten van de stichting te onderschrijven. Samenstelling Het bestuur wordt gevormd door personen die zonder last en ruggenspraak met de opdrachtgevende partijen op persoonlijke titel hun bestuursfunctie kunnen uitoefenen. De oprichters nemen geen zitting in het bestuur. 2 De bestuurders zijn mensen met een professionele achtergrond op bijvoorbeeld het gebied van wijkeconomie, (allochtoon) ondernemerschap en/of financiën. Van belang is dat (een deel van) de bestuursleden afkomstig zijn uit het bedrijfsleven of organen die het bedrijfsleven vertegenwoordigen. De selectie van het bestuur vindt plaats op basis van kennis, kunde en contacten binnen voor de stichting relevante netwerken. 2 Zie Overwegingen vooraf, punt 2. Concept Bedrijfsplan Stichting Wijk in Bedrijf Westflank Berenschot/BRN 20