Probleemstomata bij Morbus Crohn



Vergelijkbare documenten
STOMAZORG: ELK PROBLEEM HEEFT EEN OORZAAK VALERIE HANSSENS VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ BRUSSEL

M. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling

Disclosure. Peristomale huidproblemen. Deventer Ziekenhuis. Inhoud. Erytheem. Complicaties. (potentiële) belangenverstrengeling

IBD en bijwerkingen: Ziekte of medicatie Wat kan ik doen? Mariëlle Oosterveer Verpleegkundig Specialist MDL Alrijne ziekenhuis.

ZIEKTE VAN CROHN. Sint-Lucas IBD-kliniek

Inflammatoire darmziekten bij kinderen

Workshop COMPLEXE STOMAZORG. Ingrid Hermans Yves Depaifve

COLITIS ULCEROSA. Sint-Lucas IBD-kliniek

Inflammatoire darmziekten

Medicatie keuzehulp Drs. K. Robbers, MDL-arts

STOMAZORG UZGENT. leerdoelen. leerdoelen. Leerdoelen. leerdoelen. Praktische leerdoelen: De student kent het verschil tussen een

ZORG BIJ PARASTOMALE HERNIA. Nathalie Vercamer Stomaverpleegkundige AZSAV

Inleiding 1 Zwanger worden 2 Zwanger zijn 4 Bevalling en kind 8 Tot slot 9 Belangrijke telefoonnummers, websites en. 10 adressen.

Brickerderivatie aanleg urostoma

Probleemstomata. Valerie Hanssens Stomaverpleegkundige UZ Brussel

Colofon. Oplage brochure 2.500, januari 2010, CCUVN. Tekst Schrijf-Schrijf, tekst en meer, Utrecht

Inflammatoir Darmlijden Wat verwacht de gastro-enteroloog/patiënt van de diëtist?

6 maart 2014 Ian Faneyte. Ongemak van onder

Patiënteninformatie. Behandeling met orale immunosuppressiva

Rol van chirurgie bij IBD

Hoe belangrijk is herstel of genezing van het darmslijmvlies (mucosa) bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa tijdens de behandeling?

De Ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa

Plaats van biologicals in reumatisch lijden. AZ Damiaan Oostende Dr. M. Maertens Reumatologie

6. Behandeling, medicatie en operatie

Ziekte van Crohn & Colitis Ulcerosa

5-ASA preparaten. Medicatie bij de Ziekte van Crohn of Colitis Ulcerosa. MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis.

IBD en zwangerschap ziekte van Crohn / colitis ulcerosa folder voor mannen en vrouwen met een kinderwens

Een stoma. Wat mag ik verwachten? INFORMATIEBROCHURE VOOR DE PATIËNT

Proctologie voor de huisarts

Een korte cursus behandeling van Crohn en Colitis voor patiënten met ervaring.

B I J S O M M I G E V R A G E N I S H E T M O G E L I J K M E E R D E R E A N T W O O R D E N A A N T E K R U I S E N

IBD en zwangerschap. ziekte van Crohn / colitis ulcerosa. folder voor mannen en vrouwen met een kinderwens

Extra-intestinale manifestaties van inflammatoire darmziekten: een vrouwenprobleem? Symposium VNVA 18 maart 2017

Postgraduaat onderwijs Ileo en colostoma. M. Schoneveld. abdominale heelkunde UZ-Brussel

Perianaal abces. Centrum voor Algemene Heelkunde. Dr. Tom Feryn.

Necrotiserende fasciitis vs Pyoderma gangrenosum

Rol van beeldvorming bij evaluatie van Morbus Crohn

Neemt u trouw uw medicatie in? Josbert Keller, MDL arts Judith Schornagel, ziekenhuisapotheker 21 februari 2012

Juveniele spondylartropathie/enthesitis gerelateerde artritis (SpA-ERA)

TNF blokkerende medicijnen

Infliximab. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Fistels: een pijnlijk probleem

Anaal abces Anale fistel

Tumor Necrosis Factor (TNF)

Anale ingrepen INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN

Aanleggen van een darmstoma

Behandeling met infliximab Ter behandeling van de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Leven met een chronische darmziekte. Dr. R.C.H. Scheffer, maag-darm-leverarts

Informatiebrochure. Reumatoïde Artritis. Hier komt titel van persbericht. Pagina 1

De ziekte. e ziekte. n Crohn. Charlotte heeft de ziekte van Crohn

VLAS Medische behandeling van Morbus Crohn en Colitis Ulcerosa. Dr Christophe Claessens St-Jozef ziekenhuis Turnhout

Oppervlakkig, diep & perianaal abces. Jan Bontinck

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52

Informatiebrochure. Navelbreukherstel

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darm

Infliximab (Remicade ) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Kinderwens en zwangerschap en de. ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Poliklinische behandeling met Infliximab

Ongedifferentieerde spondylartritis

Chirurgie. Stoma. Een kunstmatige uitgang

Informatiebrochure. Appendectomie

C de Buck Verpleegkundig specialist MDL Stichting ZorgSaam Zeeuws Vlaanderen ZorgSaam Hospital Zeeuws Vlaanderen C de Buck 1

Dikke darmoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar

Laparoscopische operatie van de dikke darm

Versneld herstel na een dikke darmoperatie

Reumatologie. Patiënteninformatie. Biologicals. Bij reumatische aandoeningen. Slingeland Ziekenhuis

Darmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm

Medicatie bij ziekte van Crohn/ Colitis Ulcerosa. 5-ASA Preparaten MDL

Prednison (corticosteroïden)

DIKKEDARMOPERATIE voor beeldverslagen, zie ingrepen in beeld

Dikke darm operatie. Functie en ligging van de dikke darm. Waarom een dikke darm operatie?

Aambeien. Bloedverlies. Jeuk. Zwelling aan de aars. Soms pijn. Aambeien (hemorroiden) veroorzaken een variërend aantal klachten zoals:

Tumor Necrosis Factor (TNF)

Juveniele Spondylartropathie/Enthesitis Gerelateerde Artritis (SPA-ERA)

Patiënteninformatie. Adalimumab (Humira ) Informatie over de behandeling met het medicijn adalimumab bij de ziekte van Crohn en collitis ulcerosa

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Ontslag in zicht. Wat u moet weten wanneer u met ontslag gaat op verpleegafdeling C2N

Infliximab Inflectra, Remicade, Remsima

Biologicals. Maag-, Darm- en Leverziekten. Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen.

Zwangerschap bij chronische ontstekingsziekten van de darmen

Het 7 stappenplan: de stomapatiënt van opname tot ontslag in het ziekenhuis te Deinze

Multidisciplinaire aanpak van IBD

Maag-, darm- en leverziekten. Infliximab / Remicade bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Cellulitis en erysipelas. Ontstekingen van de huid en onderhuids vet- en bindweefsel

Infliximab (Remicade /Remsima ) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

Informatiebrochure. Cholecystectomie

Inleiding. Wat is infliximab

Adviezen verzorging Colostoma

Gebruik en vergoeding van stomamaterialen en hulpmiddelen

Casussen. Hilde Michiels. Coördinator Palliatief Support Team AZ Turnhout

Adalimumab (Hyrimoz ) bij IBD

gastro-enterologie informatiebrochure Starten met biologische therapie - ziekte van Crohn

Zwangerschap en IBD. ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Maag-, darm- en leverziekten. Beter voor elkaar

Adalumimab. Bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa

ONDERHOUDSBEHANDELING BIJ INFLAMMATOIR DARMLIJDEN

De ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. uitgebreide informatie

Dr. Vanclooster ( Huisarts )

De stoma operatie stap voor stap

Transcriptie:

Wim Verhelst Stomaverpleegkundige Heelkunde 1 Sint-Jozefkliniek Bornem en Willebroek Campus Bornem Congres VLAS Van alles wat 21 november 2013

Opzet voordracht Ervaringen delen rond extra-intestinale manifestaties bij 2 stomapatiënten met Morbus Crohn: Casus 1: idiopatische huidirritatie Casus 2: pyoderma gangrenosum De goede wil en soms het onvermogen, maar uiteindelijk de volharding en een beetje geluk om tot een oplossing te komen

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem 2. Morbus Crohn 3. Casus besprekingen 1 en 2 4. Besluit

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem 2. Morbus Crohn 3. Casus besprekingen 1 en 2 4. Besluit

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem Sint-Jozefkliniek B & W Heelkunde 1 Stomazorg

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem Sint-Jozefkliniek B & W 1857: oprichting - tem 2005 onafhankelijk! 2006: fusie met AZ Dodoens Willebroek Sint-Jozefkliniek Bornem en Willebroek (246 bedden)

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem Sint-Jozefkliniek B & W 2011: renovatie en uitvoering masterplan

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem Sint-Jozefkliniek B & W 2018 (?): sluiting campus Willebroek en opening AZ SINT JOZEF

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem Heelkunde 1 23 bedden abdominale- en thoracale chirurgie, vaatchirurgie, gynaecologie, urologie, plastische chirurgie jaarlijks 30 stoma s tijdelijk ileostoma T.M.E.-ingreep urostoma

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem Stomazorg 1995: organisatie stomadossier 2000: 3 stomaverpleegkundigen en stomaconsultatieruimte

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem Stomazorg 2004: poliklinische opvolging en stomaraadpleging op afspraak 2011: elke maandag stomaraadpleging met stomaverpleegkundige

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem 2. Morbus Crohn 3. Casus besprekingen 1 en 2 4. Besluit

2. Morbus Crohn Definitie Gevolgen Symptomen intra-intestinaal (binnen maagdarmstelsel) extra-intestinaal (buiten maagdarmstelsel) Behandeling medicatie voeding heelkunde toekomst

2. Morbus Crohn (1932 Dr. Burril Crohn) Definitie morbus (= latijn) ziekte aandoening chronische ontsteking volledige wanddikte darm colitis ulcerosa enkel mucosa! wisselend en onvoorspelbaar verloop! aantasting gehele maagdarmkanaal mogelijk colitis ulcerosa vooral colon! diagnose 15-40 jaar België 15000 personen - jaarlijks +500 oorzaken: overactief immuun-systeem, darmflora,? invloed: roken, erfelijkheid, stress,

2. Morbus Crohn Definitie locaties: - 75% ileum - 50% dunne + dikke darm - soms enkel dikke darm - soms hoog-digestief

2. Morbus Crohn Gevolgen darm wandverdikking onbeweeglijkheid vernauwing verkleving abces- en fistelvorming

2. Morbus Crohn Symptomen binnen maagdarmstelsel - darm diarree (90%) + eventueel bloedverlies koliekpijn stenose/obstructie darm koorts vermagering slechte opname anale letsels rectale fistel blaasinfectie recto-vesicale fistel vaginaal verlies recto-vaginale fistel abces huid: fistel darm en huid (bvb thv stoma) klachtenvrij fistels tussen darmsegmenten!

2. Morbus Crohn Symptomen binnen maagdarmstelsel mond: aften slokdarm: pijn borstkas bij eten moeilijke doorgang voedsel maag/duodenum: maagpijn, nausea, braken

2. Morbus Crohn Symptomen buiten maagdarmstelsel gewrichtsaandoeningen meestal gelijktijdig met darmontsteking perifere artritis: gewrichtsontsteking met zwelling, roodheid, pijn thv knie, enkel, elleboog, pols sacro-ileïtis: gewrichtsontsteking thv heiligbeen en bekken (lage rugpijn) ankyloserende spondylitis/ziekte van Bechterew: verstijving wervelkolom

2. Morbus Crohn Symptomen buiten maagdarmstelsel huidafwijkingen erythema nodosum: pijnlijke verheven roodpaarse mundstuk vlekken thv O.L. pyoderma gangrenosum: pijnlijke ulceraties thv ledematen, peristomale zone: paarse wondranden, wandelen, diagnose a.d.h. aspect, AB weinig effect oogletsels episcleritis: oogontsteking met verdikte bloedvaatjes uveïtis: pijnlijke ontsteking voorste oogkamer: troebel zicht, etter (chirurgie!)

2. Morbus Crohn Symptomen buiten maagdarmstelsel mondletsels: aften, zweertjes, ontsteking van lip- en mondslijmvlies, tong (tekort vitamines en mineralen) leveraandoeningen: littekenvorming galwegen belasting door medicamenteuze therapie!

2. Morbus Crohn Behandeling medicatie klassieke anti-inflammatoire medicatie (1 ste lijn): 5-ASA: - Sulfasalazine 1944 ( 60) (Salazopyrine ) - Mesalazine (Pentasa, Colitofalk ) orale corticoïden: - Prednisolone (Medrol ) lokale corticoïden: - Budesonide (Entocort klysma) - Beclomethasone (Clipper ) antibiotica (aanvulling steroïden) Ciprofloxacin (Ciproxine ), Metronidazol (Flagyl )

2. Morbus Crohn Behandeling medicatie immuno-modulatoren (2 de lijn): invloed afweersysteem recidieven - complicaties Azathioprine (Imuran, Lanvis = uit de handel) 6-MP (Purinethol ) Methotrexaat/MTX (Ledertrexate )

2. Morbus Crohn Behandeling medicatie biologicals (anti -TNF antilichamen) TNF= tumor necrose factor: eiwit dat bij natuurlijke afweer vh lichaam behoort, ontspoort en zich richt op digestieve stelsel Infliximab (Remicade IV/2mnd) Adalimumab (Humira SC/1wk) 520 5,65 opleg Golimumab (Simponi SC/1mnd) = toekomst! biologicals (anti ICAM) = toekomst! Vedolizumab (Millenium IM)

2. Morbus Crohn Behandeling voeding: RA/darmsparend opstoot + rookstop! heelkunde (spaarzaam): resectie bij stenose of bij slechte werking darm seton-techniek bij fistels thv anale sfincter: openhouden tvv abces; soms natuurlijke migratie en spontane evacuatie stoma (vaak ileostoma): tijdelijk protectief loop fistels definitief eindstandig totale colectomie toekomst: beïnvloeding darmflora - stamceltransplantatie?

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem 2. Morbus Crohn 3. Casus besprekingen 1 en 2 4. Besluit

3. Casus 1: idiopatische huidirritatie Familiale anamnese Medische anamnese (1988-2000) Opvolging (2000-2013)

3. Casus 1: idiopatische huidirritatie Familiale anamnese Medische anamnese (1988-2000) Opvolging (2000-2013)

3. Casus 1 Familiale anamnese man geboren 1933 (67 jaar 1 ste contact in 2000) gehuwd: echtgenote 10/11/2013 (pneumonie) 2 kinderen gepensioneerd garagehouder (Wartburg-Trabant)

3. Casus 1 Familiale anamnese hobby: biologisch tuinieren: serre op wielen!

3. Casus 1: idiopatische huidirritatie Familiale anamnese Medische anamnese (1988-2000) Opvolging (2000-2013)

3. Casus 1 Medische anamnese (1988-2000) 1988: diagnose Crohn (leeftijd 55 jaar) 1997: heupprothese diabetes type 2 (sinds enkele jaren) thuismedicatie: Pentasa, soms Imodium en homeopathie allergie: kleefpleisters?

3. Casus 1 Medische anamnese (1988-2000) einde 2000: Crohncolitis met multiple fisteltrajecten in gehele colon + bedekte perforatie t.h.v. sigmoïd behandeling: urgente chirurgie: géén darmvoorbereiding of stomaplaatsbepaling! totale colonresectie aanleg definitief ileostoma hospitalisatie: 1 maand

3. Casus 1: idiopatische huidirritatie Familiale anamnese Medische anamnese (1988-2000) Opvolging (2000-2013)

3. Casus 1 Opvolging: begeleiding (2000-2013) wekelijks, maandelijks en jaarlijks Sint-Jozefkliniek Bornem stomaverpleegkundige chirurg (Dr Bontinck) gastro-enteroloog (Dr Potvin) dermatoloog (Dr Van Hee) Thuiszorg team van 2 dezelfde verpleegkundigen!

3. Casus 1 Opvolging: niet besproken (2000-2013) intra intestinaal darm: remissie medicatie Crohn: Pentasa, af en toe Imodium homeopathie andere: Allopurinol, Emconcor, Metformax Opvolging: besproken (2000-2013) extra intestinaal idiopathische huidirritatie wond- en stomazorg aanvullende medicatie

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2000-2002 observatie stoma: gedurende 2 jaar na stoma-aanleg géén enkel zorgprobleem Consecura 2 delig klik open transparant (Convatec)

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2002 juni: obstructie t.g.v. briden behandeling: urgente chirurgie ileocoecale resectie heraanleg ileostoma plaatsen van buikwandprothese hospitalisatie: 1,5 maand

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2002 juni post-op observatie/therapie stoma en peristomale huid: abcedatie/ulceratie naast stoma: spoelen verdunde Isobetadine dermicum + wiek en afdekken met stomahesivepasta (volledige granulatie na 3 weken) Consecura 2 delig klik open transparant

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2002 juni post-op observatie/therapie mediane incisie: abcedatie: chirurgisch openleggen incisie + spoelen met verdunde isobetadine dermicum + wiek na ontslag verder met thuiszorg tot uiteindelijk D.A.V. 1x/dag met Hibidil

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2003 begin februari (8 mnd na stoma-aanleg) observatie/therapie stoma en peristomale huid: peristomale hernia en prolaps (4cm): stomex- buikband op maat onder huidplaat = intact: Cavilonspray buiten huidplaat = droge irritatie + schilfers: magistrale cortisonenzalf (dermatoloog) Consecura 2 delig klik open transparant

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2003 half februari (14 dagen later) observatie/therapie stoma en peristomale huid: buiten en onder de huidplaat droge irritatie + schilfers voorstel dermatoloog: over de peristomale huidzone + de mediane incisie: DuoDERM hydro-actif 20x20 cm (Convatec)/ 3 dagen (=hydrocolloïd) + Consecura 2 delig klik open transparant

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2003 half februari observatie/therapie stoma en peristomale huid: hernia/prolaps, droge irritatie

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2003 februari april observatie/therapie stoma en peristomale huid: DuoDERM : verweking

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2003 februari april observatie/therapie stoma en peristomale huid: DuoDERM

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2003 mei (na 3 maanden DuoDERM hydro-actif ) observatie/therapie stoma en peristomale huid: huid intact en vanwege kostprijs (=1000Bfr/3pltn) stop DuoDERM Consecura 2 delig klik open + Cavilon spray vervolgens test andere firma s (Coloplast, Hollister/Dansac, Biotrol en Eurotec): reactie huid? mediane incisie: verder met DuoDERM

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2004 februari (9 maanden verder) observatie/therapie stoma en peristomale huid: terug als voorheen! peristomale huid en opvangsysteem: test Siliconenverband Mepilex Transfer (Mölnlycke Health Care) + stomahesivepasta + Consecura 2 delig klik open transparant /3 dagen (Convatec) mediane incisie: zuiver, niet gesloten Siliconenverband Mepilex Border (Mölnlycke Health Care)

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2004 februari maart observatie/therapie stoma, peristomale huid en mediane incisie:

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2004 februari maart observatie/therapie stoma, peristomale huid en mediane incisie:

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2004 februari maart observatie/therapie stoma, peristomale huid en mediane incisie:

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2004 maart (na 1,5 maand Mepilex! ) observatie/therapie stoma, peristomale huid en mediane incisie: géén beterschap met Siliconenverband Mepilex! herstarten met DuoDERM hydro-actif bezoek adv. geneesheer mutualiteit met stomadossier en aanvraag (door dermatoloog) tot gedeeltelijke/verlengde terugbetaling = elke 3 maanden + max. 4 x te verlengen (indien geen volledig wondherstel) = OK! = post-chirurgische chronische wonde die na 6 weken klassieke behandeling geen volledig wondherstel geeft!

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2005 mei (na 1 jaar) observatie/therapie stoma en peristomale huid: intact met DuoDERM mediane incisie: opnieuw vochtig start hydrocolloïd met zilver: Contreet Ag (Coloplast) na 23 dagen intact!

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2006 (1 jaar verder) observatie/therapie stoma, peristomale huid en mediane incisie: intact met DuoDERM

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2009 (3 jaar verder) observatie/therapie stoma, peristomale huid en mediane incisie: intact

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2011 (2 jaar verder) observatie/therapie stoma, peristomale huid en mediane incisie: toename prolaps! 1x/week DuoDERM hydro-actif 20x20 cm (Convatec): terugbetaling niet meer aanvaard (3 platen: 28,56 = 9,52 pp)! andere dagen: SenSura Click 2 delig open (Coloplast) + afplakken met papieren pleisters voorheen Consecura 2 delig klik open transparant (Convatec) maar overschakeling vanwege sluiting (klem) afgetekende droge irritatie!

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 2012 (1 jaar verder) observatie/therapie stoma en peristomale huid: overschakeling (thuiszorg) DuoDERM hydroactif 20x20 cm (Convatec) Varimate thin hydrocolloïd 20x20cm (Eurotec) (5 platen: 80,02 = 16 pp) vanwege comfort = dunner! stomazorg 2x/week = Cavilonspray + varimate ringetje (Eurotec) + Hydrocolloïd + SenSura Click 2 delig open

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: thuisbezoek! stomazorg

Probleemstomata bij Morbus Crohn Casus 1 opvolging (2000-2013)

3. Casus 1 Opvolging (2000-2013) 7 november 2013: evaluatie thuisbezoek gebruik extra hydrocolloïd is enige oplossing bij deze patiënt: oorzaak (allergie, Crohn)? hoge kostprijs (= 100/maand) momenteel geen bezwaar voor patiënt... hoed af voor de thuiszorg: 13 jaar dezelfde twee verpleegkundigen: zeer goede band met patiënt en echtgenote vlotte stomazorg en goed op de hoogte overleg tussen ziekenhuis en thuiszorg patiënt is ondertussen 80 jaar geworden echtgenote 3 dagen na dit bezoek overleden...

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem 2. Morbus Crohn 3. Casus besprekingen 1 en 2 4. Besluit

3. Casus 2: pyoderma gangrenosum Familiale anamnese Medische anamnese (1975-2004) Opvolging (2005-2013)

3. Casus 2: pyoderma gangrenosum Familiale anamnese Medische anamnese (1975-2004) Opvolging (2005-2013)

3. Casus 2 Familiale anamnese vrouw geboren 1948 (56 jaar 1 ste contact in 2004 ) gehuwd: echtgenoot Sjörgrensyndroom chronische reumatische auto-immuunziekte! 17/2/2013 (levercarcinoom) 2 dochters waarvan één: 2013 Sjörgrensyndroom huisvrouw woonachtig op 36 km van ziekenhuis: geen rijbewijs, echtgenoot = chauffeur!

3. Casus 2: pyoderma gangrenosum Familiale anamnese Medische anamnese (1975-2004) Opvolging (2005-2013)

3. Casus 2 Medische anamnese (1975-2004) 1964: appendectomie 1975: diagnose Crohn (leeftijd: 27 jaar) diarree - colitis + anale fistel behandeling: Salazopyrine - Vivonex (voeding) 1977-1997: recidiverende opstoten behandeling: Salazopyrine - Imuran 1991: bilaterale varicectomie

3. Casus 2 Medische anamnese (1975-2004) 1998: recidiverende opstoten met eerste extra- intestinale manifestaties: ernstige pancolitis (gehele colon), géén ileïtis fissuren (anaal en recto-vaginaal) arthritis linker enkel erythema nodosum (O.L.) uveïtis ogen behandeling: Salazopyrine, Medrol, Flagyl, Entocort Imuran resultaat: progressief beterschap

3. Casus 2 Medische anamnese (1975-2004) 1999-2004: wisselend verloop behandelingen: Methotrexaat, Imuran, Lanvis, opstart 2001 Remicade hospitalisaties: sanering fistels, plaatsen setons gewrichtsontstekingen + erysipelas O.L. (enkele maanden)

3. Casus 2 Medische anamnese (1975-2004) einde 2004: diepe ulcera thv colon transversum + linker colon en flegmoneuze sigmoïditis met rectovaginale fistels behandeling: resectie colon transversum + linker hemicolectomie; behouden darmdelen: 15cm colon ascendens 20cm rectum aanleg (tijdelijk?) eindstandig colostoma

3. Casus 2: pyoderma gangrenosum Familiale anamnese Medische anamnese (1975-2004) Opvolging (2005-2013)

3. Casus 2 Opvolging: begeleiding (2005-2013) 2005 bijna dagelijks (op vraag van de patiënt) vervolgens wekelijks, maandelijks en jaarlijks Sint-Jozefkliniek Bornem stoma -en sociaal verpleegkundige chirurg (Dr Bontinck en Prof Pattyn, UZ Gent) gastro-enteroloog (Dr Potvin, 20 jaar opvolging) dermatoloog (Dr Van Hee) Gasthuisberg Leuven Prof Rutgeerts (gastro-enteroloog) Prof Segaert (dermatoloog) IBD Research Group (Inflammatory Bowel Disease) Huisarts/ géén thuiszorg!

3. Casus 2 Opvolging: niet besproken (2005-2013) intra intestinaal darm en recto-vaginale fistels (dmv colono): remissie en na verloop fragiele sluiting fistels extra intestinaal gewrichtontstekingen (artritis hals, enkels, rug) oogletsels (episcleritis en uveïtis) medicatie Crohn darm: Remicade en vanaf 2007: Humira Analgetica (gewrichten, stomazorg) : Dolantine IM, SC pijnpomp, Oxycontine en Oxynorm p.o.

3. Casus 2 Opvolging: besproken (2005-2013) extra intestinaal pyoderma gangrenosum en erythema nodosum wond- en stomazorg aanvullende medicatie

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 januari februari (2 mnd na stoma-aanleg) observatie stoma: 1 ste consult na stoma-aanleg: géén zorgprobleem 1delig ledigbaar zakje (Convatec), zelfstandige stomazorg 2 de consult: ulcera met ettercollectie en onderlinge ondermijningen onder de huidplaat + uitstralende roodheid

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 januari - februari (2 mnd na stoma-aanleg) therapie stoma: advies dermatoloog: biopt: Pyoderma Gangrenosum aan de hand aspect/verloop! wondzorg ulcera: Seasorb (alginaat) + afdekken en circulair rond stoma pastastrip + Alterna 2 delig click open transparant (Coloplast) medicatie: start AB: Flagyl p.o. en later Minocycline

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 januari - februari therapie Seasorb + pastastrip (Coloplast)

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 maart - mei observatie stoma: wandelende ulcera met ondermijningen géén lekkage opvangsysteem!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 maart - mei therapie stoma: advies chirurg: openen ondermijningen wondzorg ulcera: Aquacell Ag (Convatec) en later Contreet Ag (Coloplast) + DuoDerm huidplaat (Convatec) pastastrip en/of stomahesivepasta circulair + 2 delig Alterna (Coloplast)

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 maart - mei therapie openen ondermijningen (2x) zorg met Aquacell en Duoderm (Convatec)

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 juni juli (half jaar na stoma-aanleg) observatie stoma: wondherstel vaststelling regelmatig lekkage (stomakanteling, beweeglijk stoma!) onderste ledematen: 1 ste vaststelling eczemateuze manifestaties rechter voet (enkel) met verdere uitbreiding

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 juni - juli therapie stoma: test convexsystemen (lekkages) van alle firma s doch stop (pijn, irritatie, druknecrose?); verdere zorg met Duoderm hydro-active (Convatec) en later Decoderm comp. + 2 delig Alterna (Coloplast) onderste ledematen: advies dermatoloog: Betnelan V, later Decoderm compositum zalf met Jelonet vetverband

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 juni - juli therapie Decoderm + compres + 2delig convex Alterna (Coloplast) na 4 dagen necrose tgv convex of pyoderma?

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 augustus september (1 mnd verder) observatie stoma: eczemateuze vochtige roodheid tot buiten peristomale zone: Candida, allergie, lekkages? onderste ledematen: beterschap

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 augustus september therapie stoma: Daktarspray, Cavilonspray, Aquacell met Varihesive plaat (minder lekkage) en later Alione verband (Coloplast) op aangetaste zone/ 1 à 2 dagen onderste ledematen: Decoderm comp verder

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 oktober december (1 jaar stoma-aanleg) observatie stoma: zeer minieme droge irritatie (oktober) onderste ledematen: toename en uitbreiding letsels: vochtig, rood, gezwollen en pijnlijk (dermatitis)! armen, borsten, rug: rode eczemateuze afgetekende manifestaties (jeuk): erythema nodosum?

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 oktober - december observatie onderste ledematen en armen: eczemateuze manifestaties!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 oktober december therapie: stoma: Seasorb (kleine wondjes) + Comfeel plus transparant + pastastrip + Alterna 2 delig click open (Coloplast) + gordel onderst ledematen, armen, borst en rug: o.a. Dermovate, Fucicort, Fucidine en magistrale bereidingen met chloorhexidine, zinkoxyde (consult Prof Rutgeerts/Segaert)

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2005 oktober december observatie/therapie: algemeen beterschap!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2006 observatie stoma: af en toe lekkages met kleine oppervlakkige en wisselende ulceraties: Seasorb + Comfeel plus transparant + pastastrip + Alterna 2 delig click(coloplast) + gordel onderste ledematen: rode, vochtige en pijnlijke zwellingen, met opstijgende roodheid naar gehele been tot in liesstreek: magistrale zalfbereidingen (Prof Segaert)

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2006 observatie: onderste ledematen:

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2007 observatie: stoma: af en toe lekkages, beperkte ulceratie vorming peristomale hernia (april) en éénmalige vaststelling hematomen (juli) onderste ledematen: géén beterschap: dermatitis = gevolg van Crohn en/of Remicade? andere: armfractuur na val thuis (april)

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2007 observatie: onderste ledematen en voeten: dermatitis en korstvorming!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2007 therapie: stoma: lekkages: Adapt thin rings 98mm (Hollister) tvv pastastrip (Coloplast): 2 à 3 dagen lekvrij! stomex-buikband op maat (hernia) onderste ledematen: flebografie en allergietesten (Leuven)=OK magistrale bereidingen (Prof Segaert) medicatie: Pentasa en Medrol

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2007 september voorstelling patiënt op IBD Research Group (Inflammatory Bowel Disease) Belgische vereniging die artsen met speciale interesse in IBD verenigt voor gezamelijke studies en overleg

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2007 september IBD Research Group: voorstel van Prof uit Luik (opleiding Canada): Protopic zalf ( atopische dermatitis, onderdrukt afweersysteem en remt ontstekingen) op ulcera stoma (3x/wk Protopic + stukje compres + Comfeel plus + Adapt ring (Hollister) + Alterna 2 delig click (Coloplast) op onderste ledematen: dagelijks medicatie: Ledertrexate IM, Foliumzuur po

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2007 december observatie/therapie: stoma en onderste ledematen: beperkte en wisselende resultaten na 3 maanden Protopic zalf STOP!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2008 observatie/therapie: stoma: ulcera: bloemsuiker, Elidel 1% crème (vgl. Protopic ), Contreet/Biatain Ag, alginaten toename peristomale hernia! onderste ledematen: wisselend verloop: zalven

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2009 (4 jaar na stoma-aanleg) observatie/therapie: stoma: hernia + nieuwe grote ulcera: alginaten onderste ledematen: 1mnd ZH: erysipelas met necrose: Meladerm honingzalf

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2009 observatie/therapie: recto-vaginale fistel: fragiele sluiting vraagstelling patiënte: sluiten stoma? anale manometrie met pelvische reëducatie en tapiocalavementen training sfincter! leven: echtgenoot hartchirurgie met complicaties

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2010 (4 jaar na stoma-aanleg) observatie/therapie: stoma: januari: sluiten stoma uitgesloten wegens sfincter! april: herpositionering stoma contralaterale zijde (Prof Pattyn,UZ Gent) wegens hernia, pijnlijke en moeilijke stomazorg juni (2mnd na aanleg stoma): peristomaal grote ulcera: met alginaten beter! november: gluteaal abces + botcontact re: ZH met uitruiming + wiekverband 1mnd; tgv IM insp.?

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2011 observatie/therapie: stoma: 31 dec 2010 : spoedopname wegens parastomale eventratie met inklemming chirurgisch herstel met prothese! 31 jan 2011: heropname wegens wonddehiscentie met vrijliggen prothese VAC-therapie gedurende 1maand dec 2011: recidief 2 kleine hernia tot heden! leven: echtgenoot leverkanker: chirurgie UZ Leuven: geen stomaconsulten!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2012 observatie/therapie: stoma: af en toe ulcera onderste ledematen: wisselend verloop: zalven leven: voorjaar: heupfractuur op parking supermarkt (aangereden door echtgenoot) najaar: echtgenoot palliatief stadium leverkanker: geen stomaconsulten!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 2013 observatie/therapie: stoma: intact Askina spray(biotrol) + Adapt ring (Hollister) + Alterna 2 delig click (Coloplast) onderste ledematen: intact (cortisonenzalven) pijnlijke gewrichten ogen: wisselend verloop darm: remissiestatus medicatie: Humira SC/2 weken, oxynorm p.o. leven: februari overlijden echtgenoot thuis

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: thuisbezoek! stoma en peristomale zone

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: thuisbezoek! lichaam en onderste ledematen:

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: thuisbezoek! stomaverzorging: combinatie firma s!

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: thuisbezoek! stomaverzorging:

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: thuisbezoek! stomaverzorging:

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: thuisbezoek! stomaverzorging:

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: thuisbezoek! stomaverzorging:

Casus 2 opvolging (2005-2013)

3. Casus 2 Opvolging (2005-2013) 6 november 2013: evaluatie thuisbezoek wond- en stomazorg bij pyoderma gangrenosum ideaal wondverband? analgetisch wondverband? boodschap van de fiere patiënte: doe zoveel mogelijk zelfstandig: dit geeft je zelfvertrouwen = geluk in dit onzeker leven! pas overgrootmoeder geworden op 65 jaar! haar stoma is altijd een hij als hij stout is, en een roosje als ze braaf is haar zakje noemt ze vaak voor de buitenwereld spaarpotje : ik moet naar huis want ik moet mijn spaarpotje gaan leegmaken

1. Stomazorg Sint-Jozefkliniek Campus Bornem 2. Morbus Crohn 3. Casus besprekingen 1 en 2 4. Besluit

4. Besluit Morbus Crohn wisselend verloop met combinatie van intra- én extra intestinale manifestaties: fysieke- maar ook psychologische- en relationele impact op de patiënt vraagt van de zorgverlener een zekere flexibiliteit: moeilijk anticiperen: achter de feiten aanlopen! overleg tussen de patiënt zelf, collega s in de zorgverlening en firma s biedt soms onverwachte oplossingen ( blind staren en overaanbod zorgmaterialen) zoek steeds naar aanvaarbare oplossing voor de patiënt èn zorgverlener (ook al is die niet perfect)

4. Besluit Dank mijn stomapatiënten artsen, mijn hoofdverpleegkundige en collega s op de afdeling en in de thuiszorg alle firma s stoma- en wondzorg: Geert, Barbara, Filip, Nele en Vicky mijn gezin!

DANK VOOR UW AANDACHT!