Nummer 4 - Uitgave week 26-2006 Beste lezer, In deze vierde uitgave van de CO2-Impuls vindt u een terugblik op het ambtelijk Ervarium dat op 10 mei 2006 plaatsvond. Ruim veertig deelnemers beleefden een ontspannen en inspirerende middag. Daarnaast vindt u diverse voorbeelden van initiatieven die in de provincie worden ontplooid op het gebied van energie en Dubo. Zo is er veel aandacht voor toekomstgerichte woningbouw. Welke kant gaat het op? Naast energie spelen ook zaken als gezondheid, comfort en leefbaarheid een rol. En bouwen we nu eigenlijk wel zo energiezuinig als we denken of gaat er nog wel eens wat mis tijdens de bouw? Verschillende initiatieven binnen de gemeente Noord-Holland richten zich op deze vragen. Verder zijn de innovatievouchers weer beschikbaar en start de gemeente Zaanstad een actie om zonnestroomsystemen en zonneboilers te subsidiëren. Kortom: de Noord-Hollandse gemeenten blijven zich manifesteren als koplopers in Nederland waar het gaat om energie en Dubo! Jeroen Tent, regioconsulent noord Nieuws van het CO 2 -Servicepunt Open sfeer op Ambtelijk Ervarium 10 mei 2006 In de provincie Noord-Holland weten gemeentelijke ambtenaren elkaar te vinden voor het uitwisselen van kennis en ervaringen. Dit bleek tijdens het Ambtelijk Ervarium dat het CO2-Servicepunt organiseerde op 10 mei 2006 in het provinciehuis. Ruim veertig bezoekers bezochten de bijeenkomst in de statige Statenzaal van de provincie. Naast Noord-Hollandse gemeenten en milieudiensten was een aantal marktpartijen aanwezig, die hun sporen op het gebied van duurzaamheid bewezen hebben. De sfeer was ontspannen en inspirerend. De lezingen en workshops brachten vernieuwde inzichten en zo nu endan werd een heldere spiegel voorgehouden. Tussen de lezingen en de workshops door was volop ruimte om kennis op te doen bij collega s en marktpartijen. Een rijk met foto's geïllustreerd verslag kunt u opvragen bij de Infodesk. Programma en presentaties: Opening door Albert Moens, gedeputeerde Milieu en Energie De kracht van de aangeboden ondersteuning Peter van der Glas, coördinator van het CO2-Servicepunt en Fenke Rond van SenterNovem Procesmanagement: succesfactor voor klimaatbeleid Cees Anton de Vries, Associé Habiforum-netwerk en werkzaam bij LearnRing B.V. Workshopronde I, keuze uit: Hoe veranker ik klimaatbeleid in mijn gemeentelijke organisatie? Cees Anton de Vries en Jaap Neeleman van het CO2-Servicepunt Hoe besteed ik succesvol duurzame energievoorzieningen aan bij een woningbouwproject? Cees de Groot van gemeente Alkmaar en Jeroen Tent van het CO2-Servicepunt Workshopronde II, keuze uit: Forumdiscussie: hoe krijg ik bouwers enthousiast voor een gezonde en comfortabele woning met een EPC lager dan 0,8? Hoe zet ik de provinciale DE-lijst effectief in? Wilfred van der Plas van het CO 2 -Servicepunt
Draagvlak voor provinciale menukaart 'Toekomstgericht wonen' Aan het begin van het jaar 2006 heeft de regionale Dubo-consulent Jaap Neeleman inventarisatieronde gemaakt langs de meeste regio's van de provincie Noord-Holland. Uit deze inventarisatie is gebleken dat er bij veel grote en kleine gemeenten de behoefte is aan een provinciale menukaart 'Toekomstgericht wonen' (Dubo). Een door de gemeenten breed gehanteerd middel om belang, beleid en handhaving eenvoudig en inspirerend te communiceren aan particuliere (ver)bouwers en ontwikkelaars van kleine projecten. Tijdens het overleg op 18 mei bij de gemeente Haarlem is tussen het gewest Kop van Noord-Holland, SenterNovem, de gemeente Alkmaar, Heerhugowaard, Haarlem, de milieudiensten IJmond, Regio Alkmaar en Westfriesland overleg gevoerd over de waarde van een breed uitgedragen menukaart. De conclusie van deze bijeenkomst is dat het idee breed gedragen wordt. De volgende stap die gezet wordt is het vaststellen van de randvoorwaarden waar de menukaart 'Toekomstgericht wonen' aan moet voldoen. Het initiatief voor een provinciale menukaart is nu nog in een beginfase. Wilt u als gemeente of milieudienst actief of als agendalid deelnemen aan dit project, dan kunt u contact opnemen met Jaap Neeleman. De hieronder genoemde presentaties zijn aan de orde geweest: Ervaring met Dubo-basisniveau Hans Bueno de Mesquita - Gemeente Haarlem Certificering van duurzame nieuwbouw Christan Verberne - Gemeente Heerhugowaard De noodzaak voor minimale dubo-eisen Ton Tuinman - Milieudienst regio Alkmaar Aandachtpunten voor de juridische en beleidsmatige borging Cees Groot - Gemeente Alkmaar Handhavingsimpuls Bouwbesluit: kwaliteitsverbetering door uitvoering wettelijke taak Veel gemeenten geven aan dat door capaciteitsgebrek handhaving op de bouw niet of summier plaatsvindt. Hierdoor ontbreekt het beeld of een nieuw gebouwde woning wel of niet voldoet aan het Bouwbesluit en/of de bouwvergunning op basis van de bouwaanvraag. Het vermoeden is dat veel woningen op het gebied van energie, gezondheid en comfort niet voldoen. Geluiden van VROMinspectie, gemeenten, bouwers en bewoners bevestigen dit beeld. De visie van de regionale Dubo-consulent Noord-Holland is dat duurzaam bouwen begint bij het opleveren van woningen die minimaal voldoen aan het Bouwbesluit en/of de kwaliteit zoals aangegeven in de bouwaanvraag. Alle gemeenten zouden hier eigenlijk inzicht in moeten hebben. Daarnaast kunnen gemeenten duurzaam bouwen verder vorm geven door zich te richten op het energie- en waterverbruik, de materialen, gezondheid, welbevinden et cetera. Het instrument GPRgebouw of toolkit Duurzame Woningbouw is hiervoor een goed hulpmiddel. Voor de kleine projecten is de provinciale menukaart uit het vorige artikel een handreiking. Dit wordt een kleine eenvoudige lijst met Dubo-maatregelen gericht op particulieren, kleine aannemers en projectontwikkelaars. Op dit moment is er een projectvoorstel geschreven met de werktitel 'Handhavingsimpuls Bouwbesluit: kwaliteitsverbetering door uitvoering wettelijke taak'. De doelstelling is tweeledig. Het eerste doel is een leertraject bij gemeenten tussen bouw- en woningtoezicht en milieu met als doel door effectief te handhaven de bouwkwaliteit van nieuwe projecten te verbeteren. Het tweede doel is door de kwaliteit van de woningbouw te meten een leertraject voor bouwers mogelijk te maken. Op dit moment wordt er hard gewerkt om het overgrote deel van de projectkosten te financieren via het programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling (LvDO). De resterende kosten zullen door het CO 2 -Servicepunt en de deelnemende gemeenten gefinancierd moeten worden. Voor meer informatie of om aan te geven dat uw gemeente interesse heeft in dit project, kunt u contact opnemen met Jaap Neeleman. Projectgroep 'Verklaring Innovatief Bouwen wil een "zuiver" label Eind 2005 hebben een aantal gemeenten, een aantal bouwers en de provincie Noord-Holland samen de Verklaring Innovatief Bouwen (VIB) ondertekend. De ondertekenaars verklaren zich in te spannen om woningen te bouwen met extra ambitie. Woningen die gezonder zijn, energiezuiniger, comfortabeler en meer klimaatneutraal. Een van de knelpunten waar de projectgroep VIB tegenaan
loopt is het ontbreken van een kwaliteitslabel waarmee de meerwaarde van deze woningen met extra ambitie kan worden aangetoond. Om helder te kunnen formuleren waaraan het kwaliteitslabel volgens de projectgroep VIB moet voldoen, gaat de projectgroep VIB samen met het CO2-servicepunt een aantal bestaande labels en instrumenten testen in een aantal woningbouw projecten. Het betreft hierbij zowel woningbouwprojecten die nog in ontwikkeling zijn als bestaande woningbouwprojecten. Op basis van een analyse van de bevindingen zal een zuiver label worden gedefinieerd. Naast de definitie van een zuiver label levert dit project meerwaarde doordat gemeenten en bouwers van elkaar leren hoe men over bepaalde kwaliteitsaspecten denkt. Daarnaast worden ontwikkelaars van labelsystemen nadrukkelijk bij het project betrokken, zodat de bevindingen direct kunnen worden meegenomen in de bestaande labelsystemen. Wij zullen u op diverse manieren op de hoogte houden van de voortgang en de resultaten van dit project. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Jeroen Tent. Overig nieuws Regionaal ambtelijk-dubo overleg Amstellanden-Meerlanden In het begin van het jaar 2006 heeft de regionale Dubo-consulent Jaap Neeleman in het gemeentehuis van Uithoorn een inventariserend overleg georganiseerd voor gemeenten uit de regio Amstellanden-Meerlanden. Naar aanleiding van dit overleg hebben vijf van de zes gemeenten de handen in één geslagen om op ambtelijk niveau ervaringen uit te wisselen en waar mogelijk meer samen te werken. Op 17 mei jl. is het tweede overleg geweest in het gemeentehuis van Aalsmeer. Om een indruk te geven van de agendapunten, die tijdens deze overleggen besproken worden, volgt hier een beknopte opsomming: Knelpunten verankering Dubo; Ervaring uitwisselen over de implementatie van GPR-gebouw; Samenwerken bij het aanvragen van provinciale en landelijke subsidies; Samenwerking om handhaving EPC op de bouwplaats te verbeteren; Gezamenlijk organiseren van de cursus EPC 0,8. Meer informatie over deze samenwerking kunt u opvragen bij Yuri Klaver van gemeente Aalsmeer (0297) 387 642 of Jaap Neeleman. Zaanstad subsidieert zonnestroomsystemen en zonneboilers De gemeente Zaanstad organiseerde zaterdag 17 juni samen met vijf installateurs een energiemarkt. Op deze markt konden inwoners van de gemeente informatie krijgen over zonnestroomsystemen en zonneboilers en deze ook aanschaffen met subsidiekortingen. Zaanstad en provincie Noord-Holland geven samen 1.500 euro subsidie per pakket. Per huishouden kan maximaal 3.000 euro subsidie worden verstrekt. Voor 100 pakketten is subsidie beschikbaar. bron: http://www.technalia.nl Bijeenkomst energiezuinige bouw/verbouw en beheer van scholen Doel: Energiezuinige bouw/verbouw en beheer van scholen Datum 5 juli 2006 Aanvang 13.30 uur Locatie School 'De Sokkerwei' te Castricum
Doelgroep Schooldirecteuren, schoolbesturen, bestuursbureaus, facilitair managers, gemeentes, energiecoördinatoren en milieudiensten uit de provincie Noord-Holland Aanleiding Aanleiding voor deze bijeenkomst zijn onder meer de snel stijgende energieprijs, een verbetering van het klimaat in scholen en een voorbeeld stellen voor de kinderen die men opleidt. De Sokkerwei in Castricum heeft op dit vlak een voortrekkersrol in Nederland gehad, doordat deze school al enkele jaren draait als een energiezuinige school. Doel Doel van de bijeenkomst is het bij elkaar brengen van scholen, schoolbesturen en gemeentes die voornemens zijn energiezuinige gebouwen te ontwikkelen. Sprekers: Pim van Leeuwen, directeur van De Sokkerwei zal een presentatie geven over hetgeen de energiezuinige school heeft opgeleverd voor zijn exploitatie. De wethouder van Harenkarspel zal iets presenteren over slimme combinaties van scholen en andere instellingen (brede scholen en multifunctionele accommodaties) om hiermee het bouwbudget uit te breiden. Tevens kan ze inzicht geven in politieke ambities van een wethouder bij de nieuwbouw van een school. Hans, Cox, projectleider voor de invoering van het Europese Energiecertificaat voor gebouwen in Nederland en tevens schoolbestuurder, zal iets presenteren over de verantwoordelijkheid van schoolbesturen om op de lange termijn exploitatiegericht te ontwerpen/bouwen. Kees Nieuwkoop van Praktijkschool De Pijler te Den Helder zal een presentatie houden over de energiezuinige nieuwbouw van zijn school. Aanmelding Bent u geïnteresseerd, dan kunt u zich vóór 1 juli 2006 opgeven bij m.pieters@quicknet.nl. Voor vragen kunt u terecht bij: Stichting Kenniscentrum energiebesparing van scholen, in oprichting t.a.v. ir. M(artien) Pieters Oetewaal 19 2151 SL NIEUW-VENNEP Telefoon (06) 51 68 89 78 Nieuw op de site Voorbeelddocumenten Dubo Er zijn de afgelopen periode twee documenten op de website gezet die intessant zijn voor mensen die bezig gaan of zijn met duurzaam bouwen. Voor een compleet overzicht van documenten die op de website staan, klik hier. Met de volgende links ga je direct naar de toegevoegde documenten. Basiskwaliteit woningbouw Zaanstad Basisdocument wat is duurzaam bouwen? Bedrijfspresentatie marktpartijen Op de website is een marktplaats ingericht waar marktpartijen zich kunnen profileren op het gebied van duurzaamheid. Gemeenten, corporaties en projectontwikkelaars kunnen op deze manier een eerste indruk krijgen van een marktpartij. De afgelopen periode zijn de volgende bedrijven toegevoegd op de website. Bedrijfspresentatie ENECO Energie Bedrijfspresentatie AMIC Projectvoorbeelden: Kruitberg: metamorfose karakteristiek Bijlmercomplex' 'De Alliantie krijgt het grootste zonnedak van Amsterdam'
Nieuwe links: www.e-transitie.nl www.new-energy.tv Met vriendelijke groet, Het CO 2 -Servicepunt Noord-Holland Postbus 2002 2002 CA HAARLEM Tel: (023) 514 31 11 Fax: (023) 514 35 58 Email: info@co2-servicepunt.nl Website: www.co2-servicepunt.nl