BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik



Vergelijkbare documenten
SonEnergie, 25 maart 2019 Jacques Hagoort

Wereldwijde uitstoot CO2 dit jaar

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Emissie broeikasgassen in Europa,

Klimaatverandering en Ontwikkeling

Klimaatverandering: beleid Gepubliceerd op Compendium voor de Leefomgeving (

Nationale Energieverkenning 2014

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

BBL DOSSIER. KlimaatBELEID The basics

Factsheet klimaatverandering

Klimaatverandering en internationaal beleid: de weg van Kyoto naar Kopenhagen.

De landbouwsector als essentieel onderdeel van het Vlaams- en Europees klimaatbeleid

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Workshop Scenariodenken 16 oktober uur

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei Energie in Beweging

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Klimaat & CO 2, Parijs, Polen Wereldwijde doelen, NL-doelen Energie in de gemeente Wierden Opties duurzame opwek:

Emissie broeikasgassen in Europa (EU-15),

Vragen voor burgers die deelnemen aan WWViews

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Nederland kantelt naar een duurzame samenleving

Energie, technologie en milieuproblemen: Europees onderzoek schetst somber wereldbeeld in 2030

Emissie-inventaris broeikasgassen 2012 stadsontwikkeling EMA

Stand van zaken onderhandelingen COP21

Energievoorziening Rotterdam 2025

Het Europese Klimaat en Energiebeleid voor 2030

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Startnotitie Energietransitie. November 2018

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Voorontwerp voor een Klimaatwet. Memorie van toelichting

Voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

KLIMAATAKKOORD NETBEHEER NEDERLAND 11 JULI 2018

Broeikasgasemissies in Nederland,

Rol Procesindustrie. Opschalen & opschieten. Marjan Minnesma 15 november 2016

Factcheck: 5 beweringen van Donald Trump over het klimaatakkoord...

Broeikasgasemissies in Nederland,

Robbe Salenbien. Domeinverantwoordelijke thermische energiesystemen EnergyVille

Energie Transitie: traagheid en versnelling

Themacafé Energietransitie 22 februari 2016

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen. Heleen de Coninck, 13 september 2011

Bijlage 1: klimaatdoelstellingen & ambities

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk

Klimaat en ontwikkeling

Caro De Brouwer 27/11/2013

Op weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging

Visie op Windenergie en solar Update 2014

Copernicus Institute of Sustainable Development. Koe en klimaat. Dr. Jerry van Dijk Dr. Karin Rebel. Copernicus Institute of Sustainable Development

Samen maken we Nederland aardgasvrij

Latijns-Amerika aarzelt over hernieuwbare energie zaterdag, 15 augustus :30

Second opinion Lange-termijn warmtestrategie Nuon/Vattenfall

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu

Curaçao Carbon Footprint 2015

NIVE masterclass Kansen van duurzaam ondernemen

KLIMAATBELEID. Joke Schauvliege Vlaams minister van Omgeving, Natuur en Landbouw. 20 maart 2015, Drongen. Joke Schauvliege

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Eerste Kamer der Staten-Generaal

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

CO2-monitor 2013 s-hertogenbosch

Onze energievoorziening in feiten: mythes, nieuwtjes en kansen

Klimaatverandering en klimaatscenario s in Nederland

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2017

Heeft de milieubeweging een alternatief? Ron Wit, Stichting Natuur en Milieu Mini-symposium klimaat en energiebeleid 10 september 2009

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program

De kosten van de energietransitie, en: kansen voor de gasindustrie. Martien Visser Lector Energietransitie & Netwerken. Hanzehogeschool Groningen

Duurzame energie in Japan

Wettelijke kaders en kansen energietransitie

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage H1 2017

Nederlandse samenvatting

Achtergrond en doel presentatie

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Spaar het Klimaat. Op naar een gedeelde visie!

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

MAATSCHAPPIJ ONDERSCHAT ERNST EN TAAIHEID KLIMAATPROBLEEM

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Energie voor morgen, vandaag bij GTI

Energieakkoord voor duurzame groei. Juli 2014 WERK IN UITVOERING. Ed Nijpels. Wie zaten aan tafel tijdens de onderhandelingen?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

De rol van biomassa in de energietransitie.

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Van gas los! Dialoog In een breder perspectief: Klimaatakkoord Landbouw en Landgebruik Huidige situatie Opgave Klimaatakkoord Ambitie Glastuinbouw

WATERSTOF DC IN SMART MULTI COMMODITY GRID S

Duitsland, Denemarken, gidslanden?

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

Energy Services heeft nieuws voor u!

AKB Grootverbruik B.V. Voortgangsrapportage 2017

Klimaatbestendige steden

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

Emissievrije mobiliteit

Eerste Kamer der Staten-Generaal

De Europese Energie Unie

Boordtabel van het concurrentievermogen van de Belgische economie. 04 Duurzame ontwikkeling en sociale cohesie

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Transcriptie:

BIJEENKOMST VNO NCW Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik

Introductie Alfred Besselink directeur Westland Infra

Macro-ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid en energieverbruik Wereld klimaattop Parijs december 2015 Europa Nederland veranderingen in het energielandschap

Wereld Het Klimaatverdrag (of UNFCCC, United Nations Framework Convention on Climate Change) 1992 Earth Summit Rio de Janeiro, in werking op 21 maart 1994 "het stabiliseren van de concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer op een zodanig niveau, dat een gevaarlijke menselijke invloed op het klimaat wordt voorkomen". 1997: Kyoto-protocol - in werking 16 februari 2005 Uitstoot van broeikasgassen - o.a. CO 2, methaan (CH 4 ), lachgas (N 2 O) en een aantal fluorverbindingen (o.a. CFK) - in 2008-2012 (ondertussen verlengd tot 2020) met gemiddeld 5,2% te verminderen ten opzichte van het niveau in 1990. De jaarlijkse Conferences of Parties (CoP) / Meeting of the Parties to the Kyoto-protocol (MoP): CoP 16 Cancun december 2010: onderschrijven van de urgentie om temperatuurstijging < 2 graden Celsius te houden december 2015 in Parijs (CoP 21 /MoP 11)

Wereld Klimaatconferentie Parijs 2015 : Van 30 november tot en met 11 december 2015 Doel: Nieuw klimaatverdrag CLIMATE ACTION TRACKER: Beoordeling van Intended Nationally Determined Contributions (INDC) (situatie per 1/10) The combination of Government climate action plans, if implemented, would bring global warming down to 2.7 C, according to an analysis released today by the Climate Action Tracker (CAT).

Wereld VS: Clean Energy Plan Doel: in 2030 32% minder emissies tov 2005 Het nieuwe energieplan van president Obama kan een klimaatakkoord in Parijs dichterbij brengen 23% Of New Cars In Norway Now Electric Cars: Noorwegen streeft naar volledig CO2-neutrale, nieuwe auto s in 2025. Momenteel heeft Noorwegen al de meeste elektrische auto s per hoofd van de bevolking ter wereld. Aan het einde van dit jaar zullen alle voertuigen van de overheid door elektrische exemplaren worden vervangen. In 2020 moet ook het openbaar vervoer volledig CO2-neutraal zijn. Taxi s hebben tot 2022 om op elektrisch rijden over te stappen.

Wereld International Energy Agency: Special Report (tbv Parijs) juli 2015: The energy intensity of the economy continued to decline in 2014 despite economic growth of over 3% But increased effort is still needed to keep open the possibility of limiting the rise in global mean temperature to 2⁰ C

Wereld Energieproductie en -gebruik is voor circa 2/3 verantwoordelijk voor uitstoot broeikasgassen

Wereld Een groot deel van de energie gerelateerde CO2 uitstoot komt van een klein aantal landen. In 2012 zorgden China, VS & India voor 50% van de groei van CO2- uitstoot.

Wereld In 2014 bestonden de investeringen in nieuwe elektriciteitsproductie voor 50% uit duurzaam, met name in China, VS, Japan en Duistland, voor een bedrag van US 270 miljard.

Wereld Shell stopt olieboringen Alaska Druk van buiten en olieprijs dwingen Shell tot boorstop

Europa Europese Unie eensgezind naar klimaattop Parijs Wettelijk bindend met duidelijke cijfers voor middellange en lange termijn Dynamisch: om de 5 jaar bijsturen Alle 195 deelnemende landen officieel bevestigen dat de gemiddelde stijging temperatuur beperkt moet worden tot minder dan 2 graden Celsius In 2030: 40% minder tov 1990 In 2050: 50% minder tov 1990 In 2100 zijn de 28 EU-lidstaten klimaatneutraal: geen uitstoot van CO 2

Europa Ontwikkelingen: Elektriciteit groeit met 10% in 2030, m.n. woningen en diensten sector, afname industrie Duurzaam aandeel in e-productie ruim 50% in 2030 Kolen centrales nemen af met 40% tot 120 GW Gas centrales neemt toe met ruim 30% tot 300 GW De CO2 uitstoot van de EU e-productie is gehalveerd in 2030 Circa 25% van de EU e-productie bestaat in 2030 uit zon & wind

Europa Onderzoek adviesbureau Roland Berger: (juni 2015) Europese energiebedrijven lijken voorlopig niet in staat om een substantieel aandeel te verwerven in de snel groeiende zon-pvmarkt. Dat aandeel blijft voor nu steken op nog geen 1%. Schuldenlast RWE 30,6 mrd / Vattenfall 16 mrd Beurswaarde sinds 2008 met 59% gedaald. Storm leidt tot negatieve elektriciteitsprijzen in Duitsland

Nederland veranderingen in het energielandschap 25.183 nudgers Het Wageningse bedrijf Plant-e is door het World Economic Forum benoemd tot Technology Pioneer in de categorie energie, milieu en infrastructuur. (augustus 2015)

Nederland veranderingen in het energielandschap

Nederland veranderingen in het energielandschap Centrale energievoorziening kantelt naar decentraal: beweging van centraal topdown naar decentraal bottom up Energieakkoord: Burgers, bedrijven en organisaties worden gestimuleerd zelf hernieuwbare energie op te wekken Toename van individuele wensen en eisen Lokaal balanceren vereist veel onderlinge samenwerking Verduurzaming impliceert decentralisatie en differentiatie Jan Rotmans professor in transities & transitiemanagement aan de Erasmus Universiteit Rotterdam ( In het oog van de orkaan ) De Nederlandse samenleving bevindt zich in een overgangsfase. De samenleving kantelt van een centraal geleide, top-down gestuurde naar een decentrale, bottom-up samenleving.

Nederland overanderingen in het energielandschap Verduurzamen is geen optie maar een voorwaarde voor voortbestaan glastuinbouw Geothermie vooralsnog meest duurzame oplossing voor warmtevraag glastuinbouw Restwarmte uit Botlek: Duurzaam?? Wie betaalt een grootschalig warmtenet? Verduurzaming vereist uitbreiding CO 2 netwerk

Nederland veranderingen in het energielandschap

Nederland veranderingen in het energielandschap Aandeel hernieuwbare energie stijgt vooral door warm weer in 2014 Het aandeel hernieuwbare energie in het totale energieverbruik in Nederland steeg in 2014 met 0,8 procentpunt naar 5,6%. Het grootste deel van die procentuele stijging kwam door een afname van het energieverbruik, slechts 0,3 procentpunt is toe te schrijven aan een toename van hernieuwbare energieproductie. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) deze dinsdag in het rapport 'Hernieuwbare energie in Nederland'.

Nederland veranderingen in het energielandschap Urgenda - Rapport 2030: Nederland kan zijn energievoorziening binnen twintig jaar volledig verduurzamen. Dat is de conclusie van het Urgenda rapport Nederland 100% op duurzame energie. Het kan als je het wilt. Rechtszaak Urgenda leidt tot concrete klimaatverplichting 24 juni uitspraak: Nederland moet in 2020 de CO2-uitstoot met een kwart hebben teruggebracht ten opzichte van het peiljaar 1990. De rechter stelt daarmee de duurzame organisatie Urgenda grotendeels in het gelijk. 23 september: Staat gaat in hoger beroep