arn duurzaamheidverslag 2013 In beweging 17 Branchebrede duurzaamheid 24 Milieuprestatie 2013 41 Financieel verslag
Het opheffen van technische knelpunten in de pst-fabriek heeft er toe geleid dat de verwerkingscapaciteit enorm is toegenomen.
Gelijk speelveld Dat autoshredderafval volgens het Landelijk afvalbeheerplan 2009-2021 mag worden verbrand, werkt in ons nadeel. De overcapaciteit bij de afvalverbrandingsovens heeft geleid tot een forse daling van de verbrandingstarieven. Met als gevolg dat wij onze verwerkingstarieven voor autoshredderafval ver onder de kostprijs moeten vaststellen, terwijl shredderafval na mechanische nascheiding hoogwaardiger terugkeert in de keten. Ook in 2013 hebben wij er in overleg met de overheid steeds op aangedrongen maatregelen te treffen om voor alle partijen in de markt de regels hetzelfde te maken. De terugkeer van de stortbelasting per 1 april 2014 is een positief signaal dat de overheid hoogwaardigere methoden van recycling stimuleert. Zie hoofdstuk 3. De recyclingbijdrage is in 2013 onveranderd 45 euro (incl. btw) per auto gebleven. De negatieve ontwikkeling van het fonds recyclingbijdrage wordt grotendeels veroorzaakt door twee factoren: de tegenvallende autoverkopen en de uitgestelde verlaging van de demontagevergoeding. De brancheorganisaties in de mobiliteitssector hebben het ser Energieakkoord voor duurzame groei ondertekend. Zij committeren zich daarmee aan een vermindering van de CO2-uitstoot met 60 procent tussen 1990 en 2050. arn ontwikkelt initiatieven om deze doelstelling te ondersteunen. 3 2013 in een 95% doelstelling In de loop van 2013 zijn wij erin geslaagd technische knelpunten in de pst-fabriek op te heffen. Daarmee komt de Europese doelstelling van 95% hergebruik en nuttige toepassing van afgedankte auto s in 2015, in zicht. Mechanische nascheiding van shredderafval is noodzakelijk om die doelstelling te kunnen behalen. Dat is een belangrijke reden voor ons om te blijven hameren op het creëren van een gelijk speelveld door de overheid. notendop Lagere demontagevergoedingen Met de brancheorganisatie stiba hebben we een afspraak gemaakt over een lagere demontagevergoeding per 1 juli 2014. Vanaf die datum stoppen we met het vergoeden van het demonteren van glas en grote kunststofdelen. Ook wordt het vergoedingenstelsel vanaf die datum omgezet naar een vergoeding voor kwaliteit in plaats van vergoeden op hoeveelheden materiaal. De afspraken brengen rust in markt. Bovendien draagt de afspraak bij aan het halen van een recyclingprestatie van 95 procent tegen zo laag mogelijke kosten. Campagne Recyclingbijdrage De campagne om de benaming Recyclingbijdrage bij een groter publiek bekend te maken, kreeg ook belangstelling in politiek Den Haag. Ook ontstond er aandacht voor onze activiteiten in de pst-fabriek om materialen zo hoogwaardig mogelijk te recyclen. In 2014 voeren we opnieuw een consumentencampagne om de bekendheid en inzet van de recyclingbijdrage onder de kopers van auto s te vergroten. ser Energieakkoord Recyclingbijdrage Marktontwikkelingen In 2013 is het aantal nieuw verkochte personen- en bestelwagens nog verder afgenomen ten opzichte van 2012. Deze negatieve ontwikkeling laat zien dat de economische crisis voortduurt. Het aantal voertuigen dat nieuw werd verkocht en waarvoor een recyclingbijdrage is geïnd, bedroeg 461.463 (in 2012: 549.332). In 2014 verwachten wij een zichtbare verbetering van de autoverkopen. Het aantal autowrakken dat de bij arn aangesloten autodemontagebedrijven in 2013 verwerkten, lag met 192.433 autowrakken op hetzelfde niveau als in 2012. Wij realiseerden hiermee een marktaandeel van 82,7%.
4 arn duurzaamheidverslag 2013 1.1 / 4.14 / 4.15 Voorwoord In de mobiliteitsbranche bestaat een toenemende behoefte aan concrete duurzame toepassingen. Aanjagers voor deze ontwikkeling zijn nieuwe technologieën en mobiliteitsconcepten, schaarste aan grondstoffen en vormen van duurzame energie die meer gemeengoed worden. Ook een ontwikkeling als verstedelijking zorgt ervoor dat de mobiliteit verandert. bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke vraagstukken die spelen rondom mobiliteit. Samenwerking met het Instituut voor Duurzame Mobiliteit (IvDM) Onze rol van aanjager voor duurzamere mobiliteit kunnen we nog beter vervullen doordat we zijn gaan samenwerken met In een veranderende maatschappij kan arn niet aan de kant blijven staan. Sterker nog, wij willen een aanjager zijn van duurzaamheid in de mobiliteit- en recyclingbranche. Door kennisuitwisseling, ketenregie, recycling en innovatie leveren wij een actieve bijdrage aan de circulaire economie. Dit economische systeem stelt als doel de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en zo efficiënt mogelijk met zowel primaire als secondaire materialen om te gaan. Een circulaire economie is voor Nederland van belang als we minder afhankelijk willen zijn van buitenlandse grondstoffenleveranciers. Het werk van arn kent drie speerpunten die met elkaar samenhangen: grondstoffen, duurzaam ondernemen en mobiliteitsbehoefte. Grondstoffen zijn sinds de oprichting van arn de belangrijkste bestaansreden. Wij ondersteunen organisaties in de mobiliteitsketen bij de verduurzaming van hun ondernemerschap, bijvoorbeeld door verantwoordelijk om te gaan met grondstoffen. De mobiliteitsbehoefte fungeert als de context van ons handelen. Met ons werk willen we het Instituut voor Duurzame Mobiliteit (IvDM). Dit kennisinstituut ontplooit duurzaamheidsactiviteiten gericht op het rijdende deel binnen de mobiliteitsbranche. Zodoende richten we ons niet meer alleen op het einde van de levensfase van auto s, maar op duurzame mobiliteit in de hele autorecyclingketen. Met IvDM hebben wij kennis in huis op het gebied van grondstoffenhergebruik, marktinnovatie en ketenverduurzaming. Ontwikkelingsgroei ARN De stakeholders erkennen arn als onafhankelijk instituut dat de branche ondersteunt in de transitie naar duurzame mobiliteit. De erkenning vanuit de sector brengt ook de verplichting met zich mee om te presteren. Dat kunnen we alleen waarmaken als we onze kennis en kunde waarborgen. Het schept de verplichting om professioneel, flexibel, duurzaam, bekwaam en verantwoord te werken. Een verdere professionalisering van onze interne organisatie is noodzakelijk om de ontwikkelingsgroei van arn in de komende jaren mogelijk te maken. In 2013 hebben wij daartoe drie thema s benoemd waarop wij acties zullen ondernemen. Daarvoor hebben wij de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (gri) voor verslaglegging over duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen, als instrument gebruikt. Een van deze thema s is de verdere ontwikkeling van onze medewerkers. Wij willen dat de talenten van onze medewerkers beter benut worden om aan te sluiten bij
5 onze ambities. Om daar gericht aan te werken, zetten we ontwikkelingsprogramma s op langs de drie dimensies van ons werk: grondstoffen, duurzaam ondernemen en mobiliteitsbehoefte. Een tweede thema is het meetbaar maken van de impact van onze invloed op de keten, op het milieu. We zullen bijvoorbeeld de gevolgen meten van onze duurzaamheidsinitiatieven op de uitstoot van CO2. Het derde thema gaat over het zichtbaar maken van de directe economische meerwaarde die wij leveren. Dit creëert een focus op groei en zal arn meer en meer als autoriteit op het gebied van duurzaamheid en recycling in de markt zetten in de markt zetten. De stappen in de groei van onze organisatie trekken we door in onze verslaglegging. In dit verslag over 2013 maken we een In een veranderende maatschappij kan arn niet aan de kant blijven staan. Sterker nog, wij willen een aanjager zijn van duurzaamheid in de mobiliteit- en recyclingbranche. begin met het beschrijven van de (bedrijfs) processen van onze duurzaamheidsactiviteiten. Op deze manier willen wij verantwoording afleggen over de maatschappelijke rol die wij in de mobiliteitsbranche vervullen. Dankwoord Ik dank alle partijen in zowel de autorecyclingketen als de mobiliteitsbranche voor de succesvolle samenwerking in 2013 en alle medewerkers van arn voor hun enthousiasme en inzet voor de organisatie! ir. Arie de Jong, algemeen directeur arn Amsterdam Zuidoost, 16 mei 2014
e en elektrische 16 Hybride en elektrische 21 Duurzaamheidsmonitor 21 Duurzaamheidsmonitor Wagenparkontwikkeling 44 Bijlage 2: igen veilig en voertuigen veilig en Wagenparkontwikkeling de richtlijnen binnen de richtlijnen 22 Milieuprestatie 201322 Milieuprestatie 2013 43 Bijlage 3: norm 6NEN arn 3140 duurzaamheidverslag van de norm NEN 2013 3140 Toelichting op arn-materialen 46 Bijlage 3: teren demonteren24 Duurzaam ondernemen 24 Duurzaam meetbaar ondernemen gemaakt meetbaar gemaakt Toelichting op arn-materialen 44 Bijlage 4: Interne organisatie rom- en 16 Oude brom- 24 en 2BCycled, het vervolg 24 op 2BCycled, SafeBAT het vervolg op SafeBAT 47 Bijlage 4: Leeswijzer tsen op snorfietsen op 45 Bijlage 5: Financieel verslag Onafhankelijk 2013 assurance-rappo happelijk maatschappelijk 28 Toenemende run op 28 grondstoffen Toenemende run op grondstoffen arn Beheerplan autoaccu s woorde manier verantwoorde manier 48 Bijlage 5: d bij SRN In dit verslag recycled is een eerste bij SRN 29 stap Ontwikkeling gezet om te voldoen diensten 29 aan Ontwikkeling voor Toepassingsniveau C van versie G3.1 van de Global Reporting Initiative. gestalte? Plus een interview Onafhankelijk met de assurance-rapport financieel directeur van derden diensten 3. De organisatie voor derden 46 profiel Bijlage en hoe 6: krijgt de organisatieverandering GRI-index tief Op pagina 17 48 Kwalitatief e.v. vindt u een vindplaatsentabel. Door het hele arn, Ingrid Niessing, die nader ingaat op de ontwikkelprogramma s voor medewerkers op de dimensies grondstoffen, verslag heen marktonderzoek treft u arceringen aan die op hun beurt weer naar de relevante verantwoordingen onder zestien en prestatie-indicatoren verwijzen. duurzaam ondernemen en mobiliteitsbehoefte. 4. Financiële verantwoording. 08 30 nderzoek estien montagebedrijven 8 30 autodemontagebedrijven Dit duurzaamheidverslag is opgebouwd uit vier hoofdstukken: 1. Het werk van alledag wat is de directe economische waarde Hoofdstuk 1 wordt ingeleid door een voorwoord met een blik van het werk van arn? Plus een interview met stakeholders die op de wereld. Alle hoofdstukken worden afgesloten met een deze economische waarde nader duiden. toelichting op de gekozen Key Performance Indicators (kpi s) 2. De waarde van het werk wat is het effect van het werk voor afkomstig uit de gri-richtlijnen, zoals hiernaast beschreven onze omgeving? Plus een infographic waarin het omgevingseffect van het werk zichtbaar is gemaakt. een gri-lijst opgenomen met de verschillende gri-indicatoren (interviews en info graphic). Tot slot is er achter in het jaarverslag en de bijbehorende pagina s. arn in transitie arn in transitie werk gri: hoe Het werkt het? werk alledag van alledag In de lopende tekst vindt u gehighlighte woorden, stukken tekst en kaders die verwijzen naar de gri-richtlijnen en de kpi s: De veranderingen binnen De veranderingen organisatie uiteengezet binnen de organisatie uiteengezet Colofon Uitgave Stichting Auto & Recycling en arn Holding b.v., Postbus 12252, 1100 ag, Amsterdam zo Tekst VanderHeijden Communications: Yvonne van der Heijden; arn: Janet Kes; Total Identity: Yvonne van de Wal. Concept en realisatie Total Identity en ARN Fotografie Jack Tillmans, Aatjan Renders. Foto Fiat 500E: Thomas Rosquin. Druk HuigHaverlag Printing. Papier: Cocoon, vervaardigd uit 100% fsc gerecycled pulp, chloorvrij. 2.1 3.4 Achterin dit verslag, in de bijlage gri -index en gri-toepassingsniveau - check, staan de gri-indicatoren en kpi s benoemd met een verwijzing naar de desbetreffende passage in de tekst. nr. verantwoording rapportageniveau vindplaats van de verantwoording 1.1 Een verklaring van de hoogste beslissingsbevoegde van de organisatie C p. 4/5, Voorwoord door de algemeen directeur 2.1 Naam van de organisatie C p. 7, Colofon 2.2 Voornaamste merken, producten en/of diensten C p. 37, Profiel van arn 2.3 Operationele structuur van de organisatie, met inbegrip van divisies, werkmaatschappijen, dochterondernemingen en samenwerkingsverbanden C p. 36, Organigram 2.4 Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie C achterzijde omslag
Inhoud 7 12 Lekstromen in de recyclingketen 13 Afvalbeheer bij garagebedrijven als onderdeel van de bedrijfsvoering 14 De pst-fabriek staat volop in de aandacht 20 De waarde van ons werk voor de omgeving 22 Toenemende run op grondstoffen 24 Milieuprestatie 2013 40 Bijlagen 41 Bijlage 1: Financieel verslag 2013 16 Hybride en elektrische voertuigen veilig en binnen de richtlijnen van de norm nen 3140 demonteren 16 Oude brom- en snorfietsen op maatschappelijk verantwoorde manier recycled bij srn 17 Erkend duurzaam gaat branchebreed 10 Het werk van alledag 26 Recyclingprestatie inzichtelijk maken 27 Ontwikkeling diensten voor derden 28 Kwalitatief marktonderzoek onder zestien autodemontagebedrijven 29 Duurzaamheidsmonitor 29 arn en IvDM onderhouden e-platforms 30 2BCycled, het vervolg op SafeBAT 34 arn in transitie De veranderingen binnen de organisatie uiteengezet 44 Bijlage 2: Wagenparkontwikkeling 46 Bijlage 3: Toelichting op proces 47 Bijlage 4: Onafhankelijk assurance-rapport 48 Bijlage 5: gri-index Colofon Uitgave Stichting Auto & Recycling en arn Holding b.v., Postbus 12252, 1100 ag, Amsterdam zo Tekst VanderHeijden Communications: Yvonne van der Heijden; arn: Janet Kes; Total Identity: Yvonne van de Wal. Concept en realisatie Total Identity en arn Fotografie Aatjan Renders, Jack Tillmans. Foto Fiat 500E: Thomas Rosquin. Druk HuigHaverlag Printing. Papier: Cocoon, vervaardigd uit 100% fsc gerecycled pulp, chloorvrij. 2.1 3.4
Recyclingbijdrage Olie (4,2kg) Aluminium (35kg) Plastics (55kg) Textiel en vezels (55kg) Iedereen die een nieuwe auto koopt, betaalt een recyclingbijdrage van 45 euro. De recyclingbijdrage gebruiken we om de auto aan het einde van zijn levensduur milieuverantwoord te recyclen. Dat is in Nederland gemiddeld na zo n 17 jaar. De auto zit dan nog vol materialen die goed opnieuw te gebruiken zijn. Oude auto s zijn een waardevolle brond van grondstoffen; 95% van een auto wordt nuttig toegepast!
goed besteed Koelvloeistof (2,5kg) Zand (65kg) Banden (30kg) Elk jaar danken we zo n 200.000 auto s af. arn zorgt hiervoor samen met autodemontagebedrijven, inzamelaars, shredderbedrijven en verwerkingsbedrijven. Bekijk het recyclingproces op www.arn.nl/campagne
10 arn duurzaamheidverslag 2013 Het werk van alledag arn zorgt voor milieuverantwoorde recycling van afgedankte auto s in Nederland. Om goede uitvoering te geven aan deze opdracht, werken wij nauw samen met een groot aantal bedrijven in de autorecyclingketen: autodemontagebedrijven, inzamelbedrijven, verwerkingsbedrijven en shredderbedrijven. Wij hechten veel belang aan kwaliteit en transparantie.
11
12 arn duurzaamheidverslag 2013 Integrale aanpak fake export met rdw, StAvC en stiba 40.000 voertuigen per jaar. Lekstromen Lekstromen in de recyclingketen bemoei - lijken een goede uitvoering van onze opdracht. We spreken van lekstromen als het aantal auto s dat bij shredderbedrijven aankomt, kleiner is dan het aantal voor demontage afgemelde auto s. Lekstromen kunnen ontstaan als er wegen zijn om auto s te demonteren die meer geld opbrengen of minder kosten met zich mee brengen, dan demontage door arn autodemontagebedrijven. Ze leiden tot oneerlijke concurrentie: arn autodemontagebedrijven investeren in hun bedrijfsvoering, vragen vergunningen aan en demonteren auto s op een verantwoorde manier en zorgen voor een nette afvoer van afvalstoffen. Malafide praktijken leiden tot oneerlijke concurrentie, waardoor bonafide autodemontagebedrijven zich gedwongen zien te stoppen met hun activiteiten omdat ze niet meer rendabel kunnen functioneren. Een gevolg kan ook zijn dat ze afglijden naar malafide praktijken. Voor ons zijn dit belangrijke redenen om veel energie en tijd te steken in het bestrijden van oneerlijke concurrentie. Een van de oorzaken van lekstromen zit in de regeling Sloop in eigen beheer. Handhavers controleren de meldingen voor Sloop in eigen beheer niet. Daardoor verdwijnen afvalstoffen uit het zicht. Dat is natuurlijk een onwenselijke situatie. Het percentage Sloop in eigen beheer stijgt constant: was het in 2009 nog 2,1 procent, in 2013 is dat opgelopen tot 3,7 procent: 8.627 meldingen op een totaal van 232.720 afgemelde autowrakken. Wij pleiten al jaren bij rdw om de voorwaarden voor een melding van Sloop in eigen beheer te veranderen. In 2013 hebben we opnieuw een voorstel tot aanpassing bij rdw neergelegd. Een andere aanleiding voor het ontstaan van lekstromen is de afvoer van autowrakken naar niet-shredders. Vaak is dat een metaalhandelaar die het wrak knipt. Knippen van wrakken is een goedkoop, maar vooral een wettelijk verboden proces. De geknipte wrakken gaan vervolgens naar een smeltoven. Door deze relatief goedkope verwerkingsmethode kan een inkoper van autowrakken 5 eurocent per kilo meer bieden. Dit is gemiddeld 50 euro meer per autowrak. Wij schatten dat minstens honderd metaalhandelaren werken als makelaar. Ze kopen zelf de autowrakken in en zorgen niet voor een juiste manier van verwerking en afvoer. Ook autodemontagebedrijven zonder vergunning die demonteren voor onderdelen voeren het restant vaak af naar een niet-shredder. Als mogelijke oplossing zien wij de invoering van een registratieplicht. Dat kan door de verplichting een afval stroomnummer aan te maken voor zowel inkomende als uitgaande transporten. Op die manier is de Fake export Fake export vormt ook een groot probleem. Hierbij verlaten auto s de keten zonder echt de grens over te gaan naar het buitenland. Deze auto s belanden vaak bij malafide autodemontagebedrijven die weinig tot geen kosten maken om auto s op een verantwoorde manier te demonteren. Zo ontstaat concurrentievervalsing die de bonafide autodemontageen shredderbedrijven schade berokkent. Daarnaast ontstaat schade aan het milieu doordat de fake-export auto s worden gesloopt zonder enige controle op de afvoer van afvalstoffen. Wij schatten dat elk jaar tegen de 40.000 voertuigen oneigenlijk in export worden gemeld. Onze analyse was voor rdw aan - leiding om in 2013 een projectteam in het leven te roepen voor de aanpak van fake export. Naast arn bestaat het team uit de branche organisatie stiba, de Stichting Aanpak Voertuigcriminaliteit en de fiscus. melding in het centrale meldsysteem amice van het Landelijk Meldpunt Afvalstoffen terug te vinden. Belangrijk is dat daar ook het unieke vrachtbriefnummer wordt geregi - streerd.
13 Al het autoshredderafval naar Tiel In Europa is de minimale standaard voor het verwerken van autoshredderafval een verbrandingsroute. Door overcapaciteit bij de afvalverbrandingsovens in Nederland, zijn de verbrandingstarieven met 30 tot 40 procent gedaald in de afgelopen tien jaar. Deze relatief lage tarieven zijn van invloed op de gate fee voor afvalstromen bij de pst-fabriek in Tiel. Het verbranden van afvalstromen is over het algemeen goedkoper dan het mechanisch nascheiden. Om de in totaal door na-scheiding gerealiseerde milieuprestatie te verhogen is het van essentieel belang autoshredderafval na te scheiden; dit lukt alleen met een gelijk speelveld in de markt. Wij zijn met de markt en de overheid intensief in gesprek om dat te bereiken. Ook bij autoshredderafval speelt het probleem van lekstromen. Shredderbedrijven kunnen het verbod op het storten van shredderafval ontduiken door er een andere Euralcode aan te geven. Gevolg is dat we niet in staat zijn al het shredderafval van auto s naar Tiel te halen. Bovendien is sprake van oneerlijke concurrentie, omdat storten goedkoper is dan verwerking in Tiel. Dat scheelt al snel 25 euro per ton shredderafval. Er is onvoldoende adequate handhaving op lekstromen die worden afgevoerd onder een verkeerde Euralcode. Wij proberen de markt en de overheid te bewegen tot het opsplitsen van shredderafval in automotive shredderafval en overig shredderafval. Dat kan er voor gaan zorgen dat we in ieder geval al het automotive shredderafval in Tiel verwerken. Afvalbeheer bij garagebedrijven Door de economische crisis zijn de autoverkopen gedaald en wordt er minder onderhoud aan auto s gepleegd. Het gevolg is dat er minder afvalstoffen beschikbaar zijn. Ook komen er meer inzamelbedrijven op de markt die zich richten op één specifieke afvalstroom. Wij willen ondernemingen ervan overtuigen dat afvalbeheer een onderdeel van de bedrijfsvoering is en geen sluitpost. Wij helpen onze klanten op weg door hun afvalstromen te minimaliseren en te zorgen dat ze voldoen aan wet- en regelgeving. arn is vihb-gecertificeerd. Wij maken afval transparant in kosten, afvoer, opslag, scheiding en preventie en bieden de sector een totaaloplossing. Ook bieden wij steeds vaker proactief verduurzamingsproducten aan onze klanten. Dit past naadloos in de ontwikkeling naar een grotere efficiency in de recyclingketen. Om een voorbeeld te noemen: door het scheiden van folie uit het restafval, belandt er 20 procent minder volume in de restafvalcontainer. Hierdoor zijn er minder afvalinzamelingen nodig en wordt er op transport bespaard (en dus op kosten). Aan de hand van jaarlijkse afvalstofoverzichten bespreken we met de klant de behaalde resultaten op afvalgebied. Gezamenlijk met de ondernemer stellen we doelstellingen vast om het afval te minimaliseren. Iedere klant van arn Recycling Services heeft via extranet toegang tot alle afvoergegevens van het afval.
14 arn duurzaamheidverslag 2013 De pst-fabriek Aantal technische knelpunten opgelost Een aantal technische knelpunten in de pst-fabriek in Tiel is in 2013 opgelost. De verbeteringen bestaan uit het in gebruik nemen van nieuwe machines en aanpassingen in de bedrijfsvoering. De dosering vanuit de voorraadbunkers is bijvoorbeeld aangepast door het plaatsen van doseerschroeven, waardoor de piekbelasting van de proceslijn is afgevlakt. Op deze manier functioneert de proceslijn constanter, en realiseren we energie- en daarmee kostenbesparing. We introduceerden ook een dagelijkse stop voor onderhoud. We bespreken voortaan in het dagelijkse ochtendoverleg wat de dag ervoor goed is gegaan en wat kan worden verbeterd. De fabriek profiteert ervan dat de operators inmiddels enkele jaren ervaring hebben. Vanaf 1 mei 2013 werkt de proceslijn gedurende de vijf werkdagen volcontinu 24 uur per dag. Verdubbeling verwerkt afval De veranderingen in de pst-fabriek zorgden vanaf september 2013 voor een verwerkingscapaciteit van 35.000 ton per jaar. Over geheel 2013 verwerkten we 25.000 ton shredderafval. Dat is meer dan een verdubbeling in vergelijking met 2012. Toen is 12.000 ton verwerkt. Er zijn nog meer verbeteringen mogelijk in de pst-fabriek. Voor 2014 streven we er dan ook naar om 35.000 tot 40.000 ton shredderafval te verwerken. Dat betekent dat we al het shredderafval van Nederlandse autowrakken kunnen verwerken. Voor de meer dan twintig materialen die de pst-fabriek produceert, zijn we steeds op zoek naar nieuwe verwerkers. Het doel is om twee verwerkers per materiaalstroom te hebben. Dat biedt een redelijke garantie voor een stabiele afzet. pst-fabriek volop in de belangstelling Ook in 2013 ontvingen wij gemiddeld twee groepen bezoekers per maand in de pst-fabriek. Deze gasten zijn geïnteresseerde particulieren, leden van verenigingen of leerlingen en studenten. Ook hebben we veel belangstelling van professionals werkzaam in de automotive en recyclingbranche. Bovendien mogen we rekenen op interesse van Nederlandse en Europese ambtenaren en politici. Verschillende vertegenwoordigers uit Den Haag en Brussel hebben de pst-fabriek bezocht in 2013. Afspraken met shredderbedrijven In 2013 hebben we afspraken gemaakt over de levering van shredderafval met alle shredderbedrijven die Nederlandse autowrakken aannemen. Het gaat om drie Nederlandse bedrijven die samen acht vestigingen hebben, een Duits en twee Belgische bedrijven. De afspraken moeten een voldoende voorraad shredderafval garanderen zodat de proceslijn continu kan werken. We ontwikkelen innovatieve oplossingen voor de verbetering van de kwaliteit van het verwerkingsproces, de vermindering van de uitval en een hoogwaardigere afzet van materiaalstromen. We zijn er het afgelopen jaar in geslaagd meer organisch materiaal, zoals hout en plastic, te verwijderen uit de minerale fractie. De schonere minerale fractie wordt ingezet in de wegenbouw.
15 dat mogelijk is. Er is ook een business case ontwikkeld en marktonderzoek gedaan. Een extern onderzoeksbureau heeft de milieuaspecten en de mechanische eigenschappen onderzocht. Voor de toepassing van Crusca focussen we in de eerste plaats op slootkantbeschoeiing en vlonders. In vergelijking met het gebruikelijke hardhout springt Crusca er positief uit. Het composietmateriaal is recyclebaar, rot niet en is net zo sterk. In de markt bestaat er een grote behoefte aan een dergelijke vervanging van hardhout dat verwerkbaar en duurzaam is. Alle lichten staan op groen om Crusca op grote schaal te produceren. Daarom zijn wij op zoek naar een investeerder en producent voor dit project; als startup of in een consortium van bedrijven. Als Crusca slaagt, draagt het bij aan een significante verbetering van de recyclingprestatie van de pst-fabriek: het zorgt voor 5% meer materiaal - hergebruik. Verwerking shredderafval per jaar 12.000 ton in 2012 25.000 ton in 2013 35.000 40.000 ton in 2014 De verwerkingscapaciteit vanaf september 2013 door de veranderingen in de pst-fabriek. Daarnaast besloten we in 2013 definitief af te zien van het gebruik van de eindfractie van mineralen als vulmiddel voor Duitse zoutmijnen. Deze oplossing past niet in ons duurzaamheidsstreven. Verbeteren materiaalhergebruik In 2013 zochten we naar mogelijkheden om de stoorstoffen hout en rubber uit de kunststoffracties te kunnen verwijderen. Hierdoor zullen we in 2014 met een groot deel van de kunststoffen de stap zetten naar een hoger percentage materiaalhergebruik. Een ander onderzoeksproject is de terugwinning van metaal uit de kunststoffractie, met name koper. Het succesvol terugwinnen van koper is financieel aantrekkelijk. Crusca als volwaardige vervanger van hardhout Crusca, de eerder ontwikkelde toepassing van vezelfractie in composietplaten, kan op industriële schaal worden geproduceerd. Uit testen is een te investeren bedrag afgeleid waarmee Europese subsidie Het subsidieprogramma life+ is bedoeld voor de implementatie van Europese milieuwetgeving. De pst-fabriek met haar geavanceerde scheidingslijn dient als voorbeeld voor recycling in Europa, hoogwaardige recycling van shredderafval. Voor de eerder genoemde innovatieve projecten hebben we de subsidie van life+ ingezet. Het gaat daarbij om het optimaliseren van de proceslijn van de pst-fabriek, het verwijderen van hout en rubber uit de kunststoffracties, de terugwinning van metaal uit de kunststoffractie en de doorontwikkeling van Crusca. We verwachten dat we in 2014 het totale subsidiebedrag van 1 miljoen euro hebben aangewend. Duurzaamheidsstreven pst-fabriek In 2013 is de energieconsumptie van de pst-fabriek sterk teruggebracht: van 125 kwh per ton naar 100 kwh per ton aan het einde van het jaar. 28% van alle inkomende shredderafvalstromen hebben we in 2013 afgezet als materiaal hergebruik, 60% verwerkten we in een thermische route en de reste - rende 12% is gestort. Het doel voor 2014 is een nog hoger percentage materiaal hergebruik en een verdere verlaging van de hoeveelheid te storten materiaal.
16 arn duurzaamheidverslag 2013 Training demontage hybride en elektrische voertuigen arn is in maart 2013 begonnen met de training van autodemonteurs om hybride en elektrische voertuigen (hev s) veilig en binnen de richtlijnen van de norm nen 3140 te kunnen demonteren. 136 mensen hebben deze ev-training inmiddels gevolgd. De ev-training is ontwikkeld in samenwerking met Innovam, een opleidingsinstituut voor de autobranche. Eind 2013 beschikten 119 autodemontagebedrijven over een getrainde demonteur. De branche en de deelnemers aan de training zijn erg enthousiast. Het gemiddelde cijfer dat de deelnemers ons geven, is een 4,5 (op een schaal van 5). De e-learning vooraf ervaart men wel als erg lastig. Daarmee houden we rekening bij de doorontwikkeling van de training. De ev-training leidde in 2013 tot een primeur: de directe samenwerking tussen een importeur en een demontagebedrijf. Een autodemontagebedrijf bracht een belangrijke les van de training in praktijk door bij een gecompliceerd geval uit voorzorg onze hulp in te roepen. Het ging om een zwaar beschadigd hybride voertuig. Wij hebben toen een beroep gedaan op de kennis en kunde van de importeur. De importeur bracht ons bij hoe we bij een zwaar beschadigde auto het elektrische systeem volledig kunnen uitschakelen en hoe we kunnen controleren dat het voertuig spanningsvrij is gesteld. We willen onze kennis van veilige demontage van hybride en elektrische voertuigen breder uitdragen binnen de branche. We hebben bijvoorbeeld een grote delegatie van een van onze shredderbedrijven kennis laten maken met de specifieke kenmerken van hev s. Verder is er in 2013 contact geweest met een bedrijf dat hulpdiensten traint. Scooter Recycling Nederland Scooter Recycling Nederland (srn), een initiatief van rai Vereniging en bovag, heeft tot doel om oude bromen snorfietsen te recyclen op een maatschappelijk verantwoorde manier. Zodoende komen er nieuwe grondstoffen beschikbaar en worden milieugevaarlijke stoffen op de juiste wijze afgevoerd. Het stichtingsbestuur van srn heeft arn verzocht de regeling uit te voeren. Wij zetten daarbij onze kennis en kunde in die we met ketenbeheer in de autodemontagebranche hebben opgedaan. Bij srn zijn brom- en snorfietsimporteurs, dealers en importeurs aangesloten. srn dekt inmiddels zo n 80 procent van de nieuw verkochte brom- en snorfietsen. Dit komt overeen met ons streven voor 2013. Het totaal aantal de-registraties van brom- en snorfietsen nam in 2013 met 20,9 procent toe en bedroeg 25.868 voertuigen, waarvan 20.094 sloop in eigen beheer (77,7 procent). Hierbij hebben we geen zicht op wat er met het voertuig en de milieubelastende stoffen gebeurt. Er is immers geen enkele controle op de handhaving van de milieueisen, optimale recycling of illegale activiteiten. Wij pleiten dan ook voor een verbod op sloop in eigen beheer, of op zijn minst een significante beperking ervan. Anders kan de demontagebranche voor deze voertuigen zich niet succesvol ontwikkelen en blijft de milieuschade bestaan. Alleen door afgedankte brom- en snorfietsen verplicht via het gereguleerde kanaal te deregistreren en te demonteren, kunnen alle materialen en afvalstoffen op een milieuverantwoorde wijze worden verwerkt. Wij pleiten voor een verbod op sloop in eigen beheer.
17 Erkend Duurzaam gaat branchebreed Brancheorganisaties bovag, Vereniging focwa Schadeherstel, rai Vereniging en stiba hebben voor de mvo- en duurzaamheidsprogramma s hun krachten gebundeld. Daarmee zijn alle stakeholders van arn en IvDM nu samen aan zet om duurzaamheid op een uniforme wijze in de markt te zetten en wildgroei te voorkomen. Wij voeren de duurzaamheidsprogramma s uit en zorgen voor de verdere ontwikkeling ervan. Ook hebben wij een mvo Helpdesk waar onder nemers en medewerkers met hun vragen over duurzaamheid terecht kunnen. Erkend Duurzaam is een mvo- en duur zaamheidsprogramma voor ondernemers in de mobiliteitsbranche, ontwikkeld voor en door de branche. Het helpt ondernemers duurzaamheid en mvo in de bedrijfsvoering door te voeren en het uit te dragen. Een Erkend Duurzaam-certificaat is voor klanten en leveranciers een bewijs dat een ondernemer serieus bezig is met mvo. Binnen Erkend Duurzaam bieden wij scans aan op drie niveaus: Erkend Duurzaam Basis maakt de ondernemer bewust op het gebied van mvo en geeft inzicht in kostenbeheersing. Erkend Duurzaam Plus heeft alle elementen van Erkend Duurzaam Basis, en geeft mogelijkheden aan om energie- en afvalstromen terug te dringen en tegelijkertijd kosten te besparen. Erkend Duurzaam Premium leidt de ondernemer door de hoogste eisen op het gebied van mvo. Het bedrijf voldoet daarmee in de volle breedte aan de internationale standaarden gebaseerd op iso 26000, toegespitst op de mobiliteitssector. Bedrijven met een Erkend Duurzaam Premiumcertificaat worden toegevoegd aan het nen Publicatieplatform iso 26000. Dit platform geeft toegang tot zakelijke afnemers die hoge eisen stellen aan duurzaamheid en mvo. Wij hebben inmiddels in totaal meer dan 900 vestigingen gecertificeerd. In 2013 hebben we 218 scans uitgevoerd en eenzelfde aantal certificaten afgegeven. Ook hebben wij een onderzoek uitgevoerd onder medewerkers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche naar de bekendheid met mvo. We hebben onderzocht wat de drijfveren van deze groep medewerkers is om aan de slag te gaan met mvo, en de effecten van Erkend Duurzaam zoals medewerkers deze ervaren. Medewerkers van een Erkend Duurzaam-bedrijf zeggen dat ze bewuster zijn geworden (71,8%) en meer kennis hebben gekregen over mvo (58,8%). Dit heeft bij 40,4% van de medewerkers geleid tot een positieve verandering in hun handelen. Een duurzame benadering leidt tot waarde. Niet alleen maatschappelijke waarde, maar ook bedrijfseconomische waarde. Niet alleen voor de eigen organisatie, maar ook voor de partners in de keten. arn verantwoordt de waardecreatie van het programma Erkend Duurzaam door een drietal stakeholders aan het woord te laten.
18 arn duurzaamheidverslag 2013 EC1 en EC9 Duurzaamheid is winst Drie ondernemers aan het woord. Duurzaamheid is groot goed en iedereen is vóór, maar hoe is dit nu eigenlijk bedrijfsbreed te implementeren? Peter de Rooy Directeur van De Rooy Transport, Houten We onderscheiden ons hiermee. Het is een reden voor klanten om voor ons te kiezen. Duurzaamheid moet echt zijn, zegt Peter de Rooy, algemeen directeur van De Rooy Group in t Goy (Houten), met stelligheid. Veel bedrijven zeggen duurzaam te zijn maar het gaat veel verder dan tegen betaling een paar vragen op een website invullen en een sticker op de deur plakken. Daar prikken je klanten snel doorheen. De Rooy heeft een indrukwekkende reeks duurzame maatregelen doorgevoerd in zijn bedrijven, waaronder een internationale transportonderneming, een onafhankelijk autobedrijf en een tankstation. Die maatregelen variëren van de installatie van energiebesparende tijdschakelaars tot de aanschaf van een elektrische vrachtwagen. Van een training Het Nieuwe Rijden voor chauffeurs tot strikte afvalscheiding. Het legt hem geen windeieren. We onderscheiden ons hiermee. Het is een reden voor klanten om voor ons te kiezen. Het bedrijf van De Rooy is het tweede in Nederland dat is gecertificeerd voor Erkend Duurzaam Premium, een bevestiging van zijn pioniersrol in Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. In t Goy kent iedereen elkaar, houdt iedereen rekening met elkaar. Als bedrijf besteden wij veel aandacht aan de gezondheid en veiligheid van omwonenden en medewerkers. Ook dat is mvo. Voor ed Premium moeten ook de bedrijfsprocessen goed in kaart zijn gebracht. In onze branche krijgen we vaak inspecteurs op bezoek. Omdat we alles goed op orde hebben kunnen we die snel helpen. De Rooy wijst op zijn net aangeschafte bmw i3. mvo zit bij ons in de genen. En wij willen klanten, leveranciers en medewerkers ook inspireren om bewust om te gaan met duurzaamheid. Hans Bulte Directeur van Heron Auto, Zwaag Het onderwerp is breder dan alleen milieu- en verbruiksaspecten. Kennis over duurzaamheid moeten we met elkaar delen, zowel binnen als buiten de branche. Denk daarbij aan de ict of de non-profitsector. We kunnen veel van elkaar leren. En nog steeds wordt het wiel vaak opnieuw uitgevonden. Aan het woord is Hans Bulte, Kwaliteitsmanager bij Heron, onderdeel van de Stern Groep. Voor deze beursgenoteerde multimerk-organisatie is deelname aan het programma Erkend Duurzaam een logisch onderdeel van hun mvo-beleid. In het jaarverslag
19 Mathijs van Leeuwen Mede-eigenaar van Autobedrijf Van Leeuwen, Kesteren 2013 van Stern is een aantal speerpunten benoemd, waarvan het zoeken naar een balans tussen People, Planet en Profit er één is. Volgens Bulte is dit een randvoorwaarde om verdere groei van de groep bedrijven mogelijk te maken. Inmiddels zijn alle circa 80 autobedrijven binnen de Stern Groep Erkend Duurzaam (ed plus) gecertificeerd. We zijn een paar jaar terug door pon op het spoor gezet van Erkend Duurzaam, zegt Bulte. Uiteraard voldeden we al aan verschillende iso-normen, dus voor ons was het vooral een brede, nuttige aanvulling daarop. Nuttig, omdat het certificaat vereist is bij sommige aanbestedingen, waar Stern op inschrijft. En nuttig door de verhoogde bewustwording bij de medewerkers, als gevolg van de ed-scans. Sommige zaken die in die scans aan de orde komen, vinden wij hier al langer vanzelfsprekend. Als groep hebben we goede afspraken met en regelingen voor medewerkers op het gebied van gezondheid, welzijn, veiligheid. En we hanteren bijvoorbeeld ook gedragscodes. Dat valt bij ons allemaal onder de noemer duurzaamheid. Misschien dekt de term maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) de lading wel beter, want het onderwerp is breder dan alleen milieu- en verbruiksaspecten. Maar dat mogen we nog best wat duidelijker communiceren naar onze stakeholders. Duurzame ontwikkelingen bieden kansen om in een moeizame markt toch een fatsoenlijk rendement te behalen. Duurzaamheid in een organisatie implementeren is vergelijkbaar met een groeiproces, zegt Mathijs van Leeuwen van Van Leeuwen Auto s. Samen met zijn vader en zijn twee broers geeft hij leiding aan het 40 jaar oude familiebedrijf, waar twee universele autobedrijven, een schadeherstelbedrijf en een leasemaatschappij deel van uitmaken. Wij willen altijd voorop lopen bij duurzame ontwikkelingen. Die bieden ons kansen om in een moeizame markt toch een fatsoenlijk rendement te behalen. Door bijvoorbeeld tijdig en slim in te kopen konden wij vorig jaar 45 Tesla s afleveren. En wij gebruikten al weer lang geleden als één van de eerste schadeherstellers in Nederland milieuvriendelijke lak op waterbasis. Dat hebben we voor promotie gebruikt en zo onze bekendheid vergroot. Dat doen we nu weer met Erkend Duurzaam. In 1997 werd een eerste stap richting duurzaamheid gezet, door ten behoeve van iso-certificering bedrijfsprocessen gestructureerd vast te leggen. Voor het verkrijgen van het certificaat Erkend Duurzaam is inzicht in de bedrijfsprocessen een voorwaarde. Dat was in onze onderneming al heel aardig voor elkaar, maar toch zorgde de ed-scan voor een betere interne bewustwording. De zes belangrijkste onderwerpen van de scan staan nu vast op de agenda van het werkoverleg, vervolgt Van Leeuwen. Natuurlijk is het in een bestaand gebouw wat lastiger om duurzame maatregelen door te voeren dan in nieuwbouw. En je neemt ook niet direct afscheid van minder duurzame leveranciers met wie je al jaren samenwerkt. Per bedrijf heb je dus een andere fasering. Maar we zetten steeds weer een nieuwe mvo-stap en nemen in dat proces onze medewerkers, leveranciers en klanten mee. Zo werken we met elkaar aan verduurzaming.
20 arn duurzaamheidverslag 2013 De waarde van ons werk voor de omgeving Hergebruik van grondstoffen neemt een centrale plaats bij de transitie naar een circulaire economie. Dit economische systeem heeft tot doel herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en zo efficiënt mogelijk met zowel primaire als secundaire materialen om te gaan. Wij lopen voorop met het bewerken van restmaterialen van afgedankte auto s. Na de bewerking in de pst-fabriek brengen we de materialen terug in het productiesysteem.