NIEUWS BIPT Infobrief Nieuws en algemene informatie van het BIPT Nieuws en algemene informatie van het BIPT Epirbs 121.5 en 243 MHz: Opgepast! Marifoonverplichting op de binnenwateren sedert 01/01/2009 Verplichte uitluistering op 2 kanalen: hoe realiseren? Wat is het nut om te beschikken over een VHF-certificaat? Navigatieradars voor niet-solasschepen Informatie voor schepen van buiten de Rainwatlanden INFORMATIE 1 1 2 2 3 3 Epirbs 121.5 en 243 MHz Opgepast! Sinds 1 februari 2009 zijn de satellieten (cospas-sarsat) niet meer uitgerust om Epirb s die uitzenden op de frequenties 121.5 en 243 MHz te detecteren. Alle Epirb s op deze frequenties moeten dus vervangen zijn. Eventuele alarmering via deze frequenties zal dus niet meer gedetecteerd worden. Gebruik voortaan enkel nog de digitale Epirb s op de frequentie 406 MHz. Vergunningen 4-5 Kanaalgebruik: zee- en binnenvaart 6 Richtlijnen voor de programmering van marifoontoestellen (VHF) Certificaten en examens 8 Erkende vormingscentra 9 Apparatuur 10-11 Regionaal Binnenwaterakkoord 11 Is GMDSS-apparatuur verplicht op een nieuwe boot? 7 11 Storingen en controle 12 Nuttige documenten en contactgegevens 12 Binnenwateren: marifoonverplichting sedert 01/01/2009 In een KB van 24 september 2006 omtrent het algemeen politiereglement voor de scheepvaart op de binnenwateren geldt voortaan dat elk motorschip, waarvan de lengte van de romp meer dan 7 m is, uitgerust moet zijn met een goed functionerende marifooninstallatie (zie artikel 4.06). Voor meer informatie hieromtrent gelieve u te wenden tot de FOD Mobiliteit en Vervoer. Betrokkenen dienen bij het BIPT een radiovergunning aan te vragen voor de marifoon. De gebruikers van de radioapparatuur moeten steeds in het bezit zijn van een certificaat. Pagina 1
NIEUWS Verplichte uitluistering op 2 kanalen : hoe realiseren? Verder vermeldt artikel 4.06 punt 4 van bovenvermeld KB dat de marifooninstallatie gelijktijdig moet worden ingeschakeld op de kanalen voor schip-schip verkeer én voor nautische informatie. In de praktijk komt dit neer op het aanschaffen van 2 afzonderlijke toestellen, aangezien dual-watch of het switchen tussen twee kanalen verboden is in de binnenvaart. Het BIPT heeft, met het akkoord van de FOD Mobiliteit en Vervoer, beslist om hiervoor ook portofoons toe te laten (althans in de Belgische wateren). De twee radio s kunnen bestaan uit twee vaste stations, één vast en één draagbaar of twee draagbare stations (behalve wanneer een vast station wettelijk verplicht is). Wat is het nut om te beschikken over een VHF-certificaat? Voor het gebruik van een marifoon moet men een bedieningscertificaat bezitten. Voor een gewone marifoon (dus zonder DSC) volstaat het Beperkt VHF-certificaat. Hiervoor heeft het BIPT een eenvoudig examen voorzien. U kunt de leerstof voor dit examen downloaden van de website van het BIPT en de cursus zelf studeren. U hoeft geen verplicht lespakket te volgen. Het examen wordt afgenomen op PC (hiervoor is geen voorkennis van PC nodig). Het percentage geslaagden ligt rond de 95 %. Ná het examen : hebt u kennis van het kanaalgebruik en de procedures (u kunt op een eenvoudige manier in contact komen met sluizen, bruggen, havenautoriteiten, ); weet u wat te doen in een noodsituatie (veiligheid is essentieel); kan u gratis zenden en ontvangen met de marifoon mits respect van de voorziene regels. Indien u echter ook op zee wenst te varen is het aangeraden om een marifoon met DSC aan te schaffen, hiervoor hebt u een SRC-certificaat nodig. Pagina 2
NIEUWS IN FORMATIE NIEUWS Navigatieradars voor niet-solasschepen Recentelijk verscheen in het officiële publicatieblad van de Europese Gemeenschap (2008/C280/06 van 4/11/2008) de geharmoniseerde norm EN 302.194-2V1.1.2. voor navigatie radars voor gebruik op de binnenwateren. Dit wil zeggen dat toestellen die nu op de markt worden gebracht én op de Belgische binnenwateren worden gebruikt, aan deze norm moeten voldoen. Ter herinnering vestigen we er uw aandacht op dat: op de Belgische binnenwateren het vermogen van radars beperkt is tot 5 kw; de radartoestellen op de vergunning moeten vermeld worden; op de Belgische markt navigatieradars voor niet- Solasschepen op de markt mogen gebracht worden met een vermogen van respectievelijk: 2; 4; 5; 6; 12 of 25 kw én dat ze moeten voldoen aan de IEC 60945 en/of IEC 62252 standaard. Informatie voor schepen van buiten de Rainwatlanden Sedert 6/01/2009 kunt u op de rainwatwebsite (http://www.rainwat.bipt.be/) een boodschap vinden omtrent de procedure voor schepen die afkomstig zijn uit landen die het Rainwatakkoord niet hebben ondertekend. Algemeen gezien moeten schepen afkomstig uit niet- Rainwatlanden eveneens het Rainwatakkoord naleven indien ze op de binnenwateren varen van de 16 landen die het Rainwatakkoord ondertekenden. De ATIS-code voor deze schepen kan gevormd worden door het MMSI-nummer voorafgegaan door het cijfer 9. Bijvoorbeeld voor het MMSI-nummer 205278025 wordt de te programmeren ATIS code 9205278025. Voor de programmering van de ATIS-codes van schepen in België is er niets gewijzigd! Pagina 3
Maritieme vergunningen De dienst Vergunningen van het BIPT staat in voor de uitreiking van de vergunningen voor het gebruik van private radionetten en individuele radiostations, conform art. 39 1 van de wet van 13 juni 2005 betreffende de elektronische communicatie. Niemand mag binnen het Rijk noch aan boord van een Belgisch vaar- of luchtvaartuig, zonder schriftelijke vergunning een zend- of ontvangtoestel voor radioverbinding, houden, plaatsen, doen werken of gebruiken. De vergunning vermeldt naast de identiteit van de eigenaar en het schip, de gebruikte radio-elektrische toestellen, de toegelaten kanalen en het maximum vermogen. De installatie aan boord mag pas in gebruik genomen worden na het verlenen van de vergunning en de toekenning van de roepnaam. Er worden vergunningen opgemaakt voor zowel de binnen-, plezier- en zeevaart als voor de visserij. Hoe kan ik een vergunning aanvragen? De vergunning kan verkregen worden door een schrijven, e-mail of telefoon, gericht aan het BIPT, Dienst Vergunningen-BMR, te Brussel, telefonisch tussen 9 u en 12 uur op de nummers 02 226 88 53 en 02 226 89 59 en fax 02 226 89 85 of via e-mail bmr@bipt.be tot het bekomen van een machtigingsaanvraag. Deze machtigingsaanvraag of aanvraagformulier kan u eveneens ophalen op onze website www.bipt.be Radiocommunicatie Vergunningen Scheepsstations (op het teken vooraan klikken) Vergunningsaanvraag. Dit aanvraagformulier dient u volledig ingevuld, gedateerd en ondertekend terug te zenden aan het BIPT, samen met een kopie van de vlaggenbrief (voor de pleziervaart), meetbrief (binnenvaart) of zeebrief (professionele zeevaart). Aanpassingen van de vergunning kunnen op dezelfde manier gebeuren, in dat geval dient de oude vergunning teruggestuurd te worden. Pagina 4
Kan de vergunning worden ingetrokken? In de volgende gevallen kan de vergunning worden ingetrokken: bij niet-naleving van de vergunningsvoorwaarden; bij misbruik of ernstige inbreuken op de wetgeving betreffende de radioberichtgeving; bij wijzigingen aan de radio-installatie die niet vooraf ter kennis werden gebracht van het BIPT. Wijzigingen aan de vergunning Bij verandering of uitbreiding van de installatie, naamswijziging van het schip, verandering van eigenaar en/of adresverandering dient het BIPT onverwijld op de hoogte gebracht te worden om een nieuwe vergunning op te maken. Bij verkoop of ontmanteling van het schip, stopzetting van de exploitatie van de radioapparatuur, dient de vergunning onverwijld teruggestuurd te worden aan het BIPT met vermelding van de identiteit en het adres van de eventuele nieuwe eigenaar. Pagina 5
Kanaalgebruik: zee- en binnenvaart Kanaal Zeevaart Binnenvaart 06 Intership-communicatie: eerste schip-schip kanaal op internationaal niveau. In België wordt kanaal 6 echter gebruikt door de loodsdiensten. 08 Intership-communicatie: eerste schip-schip kanaal in België. 10 Eerste Intership-communicatie kanaal. 13 Dit kanaal mag enkel worden gebruikt voor veilige scheepsnavigatie. 15 & 17 Intraship-verkeer: deze kanalen worden gebruikt voor het afhandelen van boordradioverkeer. Dit zijn verbindingen op het schip zelf. 16 Noodkanaal: Kanaal 16 wordt gebruikt voor de afhandeling van nood- en spoedberichten, ná aankondiging via DSC op kanaal 70. Voor de niet-solasschepen is het (voorlopig) nog steeds mogelijk om een noodoproep, noodbericht, noodverkeer uit te sturen (omdat Radio Oostende nog steeds uitluistert op K16). Wanneer er geen noodverkeer aan de gang is, mag kanaal 16 worden gebruikt als oproepkanaal voor Radio Oostende. 23 Marina: marifoonkanaal voor verkeer met de jachthavens. 24 Oostende Radio, bereikbaar via een relaisnetwerk. 27 Oostende Radio. 67 Dit kanaal wordt gebruikt voor internationale SAR-operaties (Search and Rescue) op zee. Het wordt ook gebruikt voor communicaties in verband met het bestrijden van milieurampen op zee. 70 Kanaal voor de verwerking van digitale noodoproepen - DSC (digital selective calling) Zeeschepen die onder de GMDSS-bepalingen vallen, dienen op die frequentie een luisterwacht te houden. Na een DSC nood- of spoedoproep gaat men over naar kanaal 16 voor de verdere afhandeling. Bij marifoons waar geen DSC ingebouwd is, moet kanaal 70 geblokkeerd zijn. Het gebruik van DSC is verboden op de binnenwateren! Kanaal 70 blokkeren voor uitzending, indien het toestel geen DSC functie bezit. 72 Familiaal en sociaal verkeer: mag alleen op de binnenwateren worden gebruikt en slechts met laag vermogen (tussen 0,5 en 1 watt). 73 Antipollutiekanaal: dit kanaal is voorbehouden voor verkeer i.v.m. de bestrijding van verontreiniging op zee. 77 Familiaal en sociaal verkeer: mag enkel gebruikt worden op laag vermogen (tussen 0,5 en 1 watt). Familiaal en sociaal verkeer: mag slechts worden gebruikt met laag vermogen (tussen 0,5 en 1 watt). 82 Bunkering: het tot stand brengen van zogenaamde walfrequenties aan boord van al dan niet afgemeerde schepen of bevoorradingspunten is aan de voorafgaande toestemming van het BIPT onderworpen. Pagina 6 Bunkering: het tot stand brengen van zogenaamde walfrequenties aan boord van al dan niet afgemeerde schepen of bevoorradingspunten is aan de voorafgaande toestemming van het BIPT onderworpen.
87H 88H AIS (Automatic Identification System) AIS Alle kanalen die hierboven niet vermeld zijn, mogen slechts na de voorafgaande toestemming van het BIPT worden gebruikt en slechts wanneer zij uitdrukkelijk op de vergunning vermeld worden. 30 Mag niet gebruikt worden. 31 Dit kanaal wordt in Nederland gebruikt voor verbindingen tussen de jachthavens en de pleziervaart en mag bijgevolg enkel worden gebruikt binnen de Nederlandse territoriale wateren. 37 Dit kanaal wordt in het Verenigd Koninkrijk gebruikt voor verbindingen tussen de jachthavens en de pleziervaart en mag bijgevolg enkel worden gebruikt binnen de Britse territoriale wateren. 96H Marinakanaal voor communicatie met de jachthavens. Dit kanaal wordt echter niet langer toegekend aan de jachthavens. Richtlijnen voor de programmering van marifoontoestellen (VHF) Binnenwateren: Automatische vermogensreductie (1W) voor de volgende kanalen: 6-8 - 10-11 - 12-13 - 14-15 - 17-71 - 72-74 - 75-76 - 77 Kanaal 70 blokkeren voor uitzending, indien het toestel geen DSC functie bezit; K75 & 76 activeren; K87 & 88 herprogrammeren als simplex, dus 87L & 88L; Scanfunctie en Dual-Watch desactiveren; ATIS activeren; Alle privé kanalen met automatische vermogensreductie (1W), mits deze kanalen op de vergunning vermeld worden; Privé kanalen zijn kanalen die niet opgenomen zijn in appendix 18 van het Internationale Radio Reglement uitgegeven door de Internationale Telecommunicatie Unie (ITU) te Genève, het betreft hier dus de kanalen buiten de reeks K1 t/m 28 en K60 t/m K88. Zeewater: K15 - K17 K75 & K76 dienen initieel op laag vermogen maar kunnen door een extra handeling op hoog vermogen gebracht worden; K70 blokkeren voor uitzending, indien het toestel geen DSC functie bezit; K75 & K76 activeren; K87 & K88 herprogrammeren als simplex, dus 87L & 88L; Alle privé kanalen met automatische vermogensreductie (1W) indien deze kanalen op de vergunning genoteerd zijn. Pagina 7
Certificaten en examens Welke certificaten bestaan er? Het BIPT organiseert de examens tot het verwerven van de volgende certificaten: het beperkt certificaat van radiotelefonist van scheepsstations (VHF) het beperkt certificaat van operator van scheepsstations (ROC) het algemeen certificaat van operator van scheepsstations (GOC) short range certificate (SRC enkel voor pleziervaart). Welk certificaat voor welke apparatuur? Hieronder vindt u een overzicht welke apparatuur je mag gebruiken bij welk certificaat. Hoe bekom ik een SRC-certificaat (pleziervaart A1 gebied)? Het examen tot het behalen van het SRC-certificaat wordt afgenomen door middel van een computer in de lokalen van het BIPT. Om te slagen dient men voor elk onderdeel 60% van de punten te behalen. De inschrijving gebeurt telefonisch op het nummer 02 226 89 59 minimaal drie weken voor de gewenste examendatum: Om aan dit examen deel te nemen is een attest vereist waaruit blijkt dat men een opleiding heeft genoten die georganiseerd werd door een door het Instituut erkende instelling. Er wordt enkel toegang verleend tot het examenlokaal aan personen die in het bezit zijn van de persoonlijke uitnodiging hen door het BIPT per post toegestuurd na de telefonische inschrijving. De inschrijvingskosten tot deelname aan het SRC-examen bedragen 25,00. De SRC-examens bestaan uit 33 meerkeuzevragen (23 SRC en 10 VHF) betreffende de stof zoals opgenomen in het examenprogramma. Om te slagen dient men voor beide onderdelen 60% van de punten te behalen. Er wordt geen vrijstelling van examenstof verleend. Pagina 8
Welke zijn de door het BIPT erkende vormingscentra? AMARACOM Contactpersoon: Pol Degryse Tel: 0476 36 36 44 E-mail: degryse.pol@belgacom.net www.freewebs.com/amaracom CENFLUMARIN KTA Contactpersoon: M. Vermeire of M. Hauspie (directeur) Tel: 03 570 97 30 / 03 570 04 46 E-mail: secretariaat@cenflumarin.be www.cenflumarin.be NAVICLASS BVBA Contactpersoon: Eddy Coenen Tel: 0496 26 19 99 E-mail: eddy.coenen@naviclass.be www.naviclass.be Vlaamse Zeezeilschool VVV Nieuwpoort VZW Contactpersoon: Eric Van Audenrode Tel: 058 23 52 32 E-mail: zzs@vvwnieuwpoort.be www.vlaamsezeezeilschool.be ALTAÏR Tel: 03 651 40 62 Fax: 03 651 72 01 E-mail: altair@skynet.be www.altairvaarschool.com OFFSHORE NAVIGATION SCHOOL VZW Tel: 09 386 14 38 Fax: 09 380 39 90 E-mail: offshore@offshore-navigation.be www.offshore-navigation.be Dynven BVBA Contactpersoon: Hélène De Baerdemaeker Tel: 0475 29 42 07 E-mail: stan@dynven.com Opleidingscentra die een erkenning wensen te bekomen dienen zich te wenden tot de heer Appeldoorn (coördinaten achteraan de folder). Het volledige examenreglement voor het verkrijgen van certificaten voor operatoren voor scheepsstations is beschikbaar op de website van het BIPT. Pagina 9
Is het gebruik van een portofoon wel veilig? De gebruiker moet zich wel realiseren dat het gebruik van portofoons wordt afgeraden om veiligheidsredenen. Het bereik én de kwaliteit van de radioverbinding van een portofoon is immers merkelijk minder dan bij een vast toestel omdat: de antenne lager opgesteld is (slechts op manhoogte); in sommige gevallen is de antenne ingebouwd in het toestel; het vermogen maximaal 5 Watt bedraagt. Verder is ook de capaciteit van de batterij van een portofoon beperkt. Het toestel kan ook gemakkelijk verloren gaan. Onder welke voorwaarden mag ik een maritieme VHF-portofoon gebruiken? een portofoon mag in geen enkel geval een vast station vervangen dat verplicht moet geïnstalleerd worden; het gebruik is enkel toegelaten aan boord van een schip; de portofoon is verbonden met het schip en moet aldus worden opgenomen op de vergunning van het schip; iedere gebruiker moet in het bezit zijn van een bedieningscertificaat; de vergunning moet steeds aanwezig zijn bij het toestel; de gebruiksvoorwaarden: (maximaal toegelaten vermogen, kanaalgebruik, radioprocedures, ) moeten gerespecteerd worden; het toestel moet voldoen aan de wettelijke voorwaarden. Binnenwateren: aan welke voorwaarden moeten de portofoons voldoen? In België: alle kanalen mogen geprogrammeerd en gebruikt worden zoals de vaste toestellen; ATIS is verplicht (roepnaam van het schip); de vermogensreductie moet gerespecteerd worden. In andere Rainwatlanden (Donau- en Rijnvaartstaten): alleen op de schepen van meer dan 20 meter; alleen als aanvulling op een vast station; alleen op de kanalen 15 en 17 (interne communicatie aan boord van een schip); vermogen gereduceerd tot 0,1 à 1 Watt; ATIS is verplicht. In de andere landen: afhankelijk van land tot land het is aangeraden om hierover de plaatselijke administratie te contacteren. Pagina 10
Aan welke eisen moet de apparatuur voldoen? Radioapparatuur die op SOLAS-schepen gebruikt wordt moet voldoen aan de eisen voorzien in richtlijn 96/98/EG en moet voorzien zijn van het Wheel Mark. Deze apparatuur mag ook op NIET-SOLAS schepen gebruikt worden. Apparatuur die voldoet aan de eisen voorzien in richtlijn 1999/5/EG (R&TTE richtlijn) mag gebruikt worden op NIET-SOLAS schepen. Deze apparatuur moet voorzien zijn van de gepaste CE-markering. Meer informatie hierover is beschikbaar op de BIPT website. Bepaalde van deze op NIET-SOLAS schepen gebruikte apparatuur moet wel aan bijkomende eisen voldoen (GMDSS, ATIS, ). Op de binnenwateren dient het radiostation te voldoen aan de regelgeving opgenomen in het Regionaal Binnenwaterakkoord. Regionaal Binnenwaterakkoord In 16 landen 1 is het Binnenwaterakkoord van kracht. Dit Akkoord kwam tot stand om voor personen en goederen op de binnenwateren gemeenschappelijke veiligheidsprincipes en regels op te stellen. De harmonisatie van de radiotelefoondienst moet bijdragen tot een hogere veiligheid op de binnenvaart. In 2007 vonden enkele wijzigingen plaats van het Regionaal Binnenwaterakkoord ondermeer omtrent het gebruik van DSC in de binnenwateren en omtrent het gebruik van de portofoons. Deze wijzigingen hebben echter geen invloed op de Belgische situatie. Op de website www.rainwat.bipt.be kan het publiek terecht voor de teksten van het Regionaal Akkoord in de officiële talen van het Committee (Frans, Engels en Duits) en in het Nederlands op website van het BIPT (www.bipt.be). U vindt op de rainwat website tevens de link naar de Administraties van de 16 landen die het Akkoord hebben ondertekend. U vindt op deze websites ook de laatste versie met de recentste wijzigingen. 1 De 16 landen zijn : België, Bulgarije, Duitsland, Frankrijk, Hongarije, Kroatië, Luxemburg, Moldavië, Nederland, Oostenrijk, Polen, Roemenië, de Slowaakse Republiek, de Tsjechische Republiek, de Republiek Servië en Montenegro en Zwitserland. Ik ga een nieuwe boot kopen ben ik verplicht om GMDSS-apparatuur te installeren? Het BIPT raadt met aandrang aan om alle zeegaande schepen, ook als niet wettelijk verplicht, om GMDSS-radioapparatuur (ondermeer DSC) te installeren. Dit is in het belang van uw eigen veiligheid en dat van andere schepen. Ook de IMO (Internationale Maritieme Organisatie) dringt er op aan dat alle zeegaande schepen zouden overschakelen op het wereldwijde maritieme nood- en veiligheidssysteem GMDSS. Pagina 11
Storingen en controle Storingen op de radioverbindingen kunnen steeds worden gemeld (alle werkdagen vanaf 8 u tot 17 uur) op het telefoonnummer 02 226 88 01, fax 02 226 88 02 of via e-mail ncs-nl@bipt.be. De diensten die instaan voor de veiligheid van het maritieme verkeer kunnen 24 u op 24 u terecht op de wachtdienst van het BIPT/NCS voor het melden van radio-elektrische storingen. Meer inlichtingen hieromtrent kunt u bekomen op telefoonnummer 02 226 88 44 (Dhr. Frans Vindevoghel) of via e-mail ncs-nl@bipt.be. De zendvergunning moet aan boord in de nabijheid van de radioapparatuur worden bewaard en op elk verzoek van de controlediensten kunnen voorgelegd worden. De controleurs hebben de bevoegdheid een onderzoek in te stellen om na te gaan of de toestellen voldoen aan de voorgeschreven normen. Bij afwijkingen of vaststelling van misbruiken, zowel inzake constructie, installatie of gebruik, kunnen zij van rechtswege de toestellen verzegelen of zelfs in beslag nemen. Bij overtredingen kunnen bovendien gerechtelijke vervolgingen ingesteld worden. Een scheepsstation mag enkel bediend worden door een persoon die in het bezit is van een gepast bedieningscertificaat. Waar kan ik nuttige documenten vinden? Formulieren, radiomaritieme documenten, nationale wetgeving, apparatuur www.bipt.be (Nederlands, Frans, Engels) Internationale regelgeving - Regionaal Binnenwaterakkoord www.rainwat.bipt.be (Frans, Engels, Duits) NCS Nationale dienst voor de Controle van het Spectrum Verantwoordelijke : P. Callens, Eerste Adviseur Storingen/Administratie/Controle maritiem Tel : 02 226 88 01 02 226 88 44 Fax : 02 226 88 02 Email : ncs-nl@bipt.be BMR Beheer Maritieme Radiocommunicatie Verantwoordelijke : P. Appeldoorn, Eerste Ir. Adviseur Vergunningen/Examencommissie (vanaf 9u tot 12u) Tel : 02 226 88 53 02 226 88 57 Fax : 02 226 89 85 Email : bmr@bipt.be