Maastricht schakelt om

Maastricht schakelt om Bidbook Duurzame Energiecentrale Limburg (DECL) Belvédère Maastricht exemplaar bestemd voor de pers

1 Inhoudsopgave 2 Voorwoord 3 Kandidaat gemeente Maastricht 3.1 Visie gemeente Maastricht op duurzame energievoorziening 3.2 Aanjaagfunctie gemeente Maastricht 3.3 Platform Energietransitie Maastricht: COOL Maastricht 3.4 Stakeholders 3.5 Financiële prikkels 3.6 Kennisoverdracht en uitstraling 4 Het bod: waarom Maastricht? 4.1 In de aanbieding 4.2 Eisen en randvoorwaarden 4.3 Wensenlijst 4.4 Kies voor Maastricht 5 Bod van de locatie-eigenaar Belvédère WOM 5.1 Visie op duurzame energie 5.2 In de aanbieding 5.3 Eisen en randvoorwaarden 5.4 Wensenlijst 5.5 Kies voor locatie Belvédère 6 Bod van de locatie-eigenaar Nazorg Limburg 6.1 Visie op duurzame energie 6.2 In de aanbieding 6.3 Eisen en randvoorwaarden 6.4 Wensenlijst 6.5 Kies voor locatie Nazorg Limburg 7 Het bod uitgewerkt per duurzame energietechniek 7.1 Zon 7.2 Wind 7.3 Water 7.4 Biomassa 7.5 Infocentrum 8 Maatschappelijke verankering 8.1 Verwachtingen richting gegadigde 8.2 Verantwoording 8.3 Afspraken over de afstemming 8.4 Overige opmerkingen 9 Colofon 10 Bijlagen 10.1 Overzicht van de locaties voor de DECL binnen Belvédère 10.2 Samenwerkingsovereenkomst Platform Energietransitie Maastricht 10.3 Cost drivers voor Duurzame energie exploitatie (PwC) 3 4 6 10 10 10 12 13 13 14 17 18 18 18 20 22 22 22 22 22 24 26 26 26 26 26 28 30 31 32 34 36 38 42 42 42 42 44 46 47 48 50 Waar wij spreken over de DECL bedoelen wij de Duurzame Energie Centrale Limburg.

Voorwoord Voor u ligt het Bidbook Maastricht Schakelt Om: Duurzame Energiecentrale Limburg, Belvédère Maastricht. Het Bidbook geeft de visie van de gemeente Maastricht op duurzame energie in de stad, de organisatiekracht die binnen de stad gemobiliseerd is via het Platform Energietransitie Maastricht (kortweg: COOL Maastricht) en de mogelijkheden om de duurzame energiecentrale te koppelen aan lopende initiatieven in de stad. De gemeente sluit aan bij de Europese doelen die de regeringsleiders van de Europese lidstaten hebben vastgesteld. Unaniem is overeengekomen dat in 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 20% moet zijn afgenomen en dat 20% van de energiebehoefte uit schone en onuitputtelijke bronnen moet worden opgewekt. Maastricht gaat daarnaast nog een stapje verder door in 2015 een klimaatneutrale gemeentelijke organisatie te willen zijn, en in 2030 een klimaatneutrale gemeente. Wij hebben de lat hoog gelegd en dat betekent dat wij alle zeilen bij moeten zetten om dat te realiseren. De gemeente kan die doelstelling niet alleen realiseren, daarvoor is brede maatschappelijke samenwerking nodig. Wij hebben daarom samen met vertegenwoordigers van industrie, bedrijven, onderwijs en bouwsector de handen ineen geslagen in Cool Maastricht, het Platform Energietransitie Maastricht. Samen gaan wij een bijdrage leveren aan het realiseren van duurzame energievoorzieningen. De bestaande initiatieven op het gebied van waterkracht, zon- en windenergie en biomassa zijn hoopgevend. Samen met de industrie onderzoeken wij op welke wijze de restwarmte opnieuw ingezet kan worden voor de verwarming van woningen en kantoren in de stad. Er lopen initiatieven voor de oprichting van een duurzaam warmtebedrijf Maastricht. De Duurzame Energiecentrale Limburg past in de lopende initiatieven in Maastricht en de organisatie om deze centrale te verwezenlijken in Maastricht staat al klaar. Persoonlijk merk ik dat er veranderingen op komst zijn en dat er een nieuwe frisse wind opsteekt. Meer en meer krijgt energie vroegtijdig in het planproces een prominente plaats, en worden coalities gevormd om lokale initiatieven te verwezenlijken. De vraag naar een duurzame samenleving zal de komende decennia pagina 4

flink toenemen. Niet alleen om klimaatverandering tegen te gaan, maar ook voor het betaalbaar houden van onze alsmaar stijgende energierekening en vanuit het perspectief van leveringszekerheid. Dit vraagt een nieuwe economische uitdaging op alle schaalniveaus. Deze uitdaging biedt ook nieuwe kansen voor technologische ontwikkelingen en werkgelegenheid. Het bedrijfsleven, onderzoeksinstellingen en universiteiten moeten nog meer dan nu het geval is, allianties vormen om hun productieprocessen minder afhankelijk te laten zijn van olie of andere fossiele brandstoffen. Wij zetten er daarom op in de Duurzame Energiecentrale Limburg naar Maastricht te halen en na de realisatie verder door te ontwikkelen naar uitbreiding van die centrale en het ontwikkelen van meerdere soortgelijke centrales. brede educatieve waarde en garandeert een nationale en internationale voorbeeldfunctie van het project. Dit Bidbook geeft het kader aan mogelijkheden voor de realisatie van de duurzame energiecentrale in Maastricht. Wij hebben in korte tijd veel stakeholders gesproken en enthousiast gevonden voor deelname aan de DECL. Daardoor zijn er gunstige randvoorwaarden ontstaan voor de realisatie van de DECL in Maastricht. Het speelveld is breed, en het is aan u om als kandidaat voor de realisatie van de DECL in samenspraak met de gemeente Maastricht en de overige stakeholders te komen tot een afgewogen keuze van de vormen van energieopwekking, de participatie daarbij van stakeholders in Maastricht vorm te geven en de inbreng van de gemeente Maastricht te verzilveren. Maastricht is bovendien na Amsterdam de populairste plaats voor stedenbezoek. Ieder jaar opnieuw ontvangt Maastricht ongeveer 20 miljoen (internationale) bezoekers. Dat stelt Maastricht in staat enorme bekendheid te geven aan de Duurzame Energiecentrale. De DECL in Maastricht heeft daarom Ik vertrouw op een energieke en vooral duurzame samenwerking, en hoop u in Maastricht te mogen begroeten. Wim Hazeu Wethouder Milieu, Verkeer, Stadsbeheer en Monumenten pagina 5

3 Kandidaat gemeente Maastricht

Maastricht schakelt om! Maastricht: stad van cultuur, stad van gastvrijheid. Bakermat van de Euro en (inter-)nationale trekpleister voor vele miljoenen bezoekers per jaar. Maar Maastricht is meer Maastricht staat inmiddels in de top tien van de Lokale Duurzaamheidsmeter van alle Nederlandse gemeenten. Maastricht is een stad die energiebesparing hoog in het vaandel voert en zich tot doel heeft gesteld in 2030 energieneutraal te zijn en duurzame energievoorzieningen te bieden. Voor het realiseren van deze doelen zijn acties nodig. Zo moet de transitie worden gemaakt van een traditionele energievoorziening met gas en elektriciteit naar een duurzame energievoorziening met warmte en elektriciteit. En minstens zo belangrijk: opwekking van duurzame energie in de stad. Bij deze transitie is niet alleen de gemeente aan zet. Een dergelijke omschakeling is alleen mogelijk als alle partijen in Maastricht samenwerken: burgers, industrie, bedrijven en onderwijs. En daar is Maastricht klaar voor! De bereidheid tot samenwerking is vastgelegd in COOL Maastricht, het Platform Energietransitie Maastricht. Binnen dit platform werken alle stakeholders intensief samen aan de omschakeling naar een volledig duurzame energievoorziening in de stad. Ook de burgers schakelen om. Een meningspeiling onder de burgers van Maastricht toonde aan dat zij de toepassing van duurzame energie in de stad omarmen. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de positieve houding tegenover de realisatie van windturbines op het bedrijventerrein Lanakerveld. Het Maastrichtse gemeentebestuur vindt binding van de Duurzame Energiecentrale Limburg met de stad erg belangrijk. Doel is namelijk niet alleen een centrale op een bedrijventerrein, maar vooral ook zichtbare duurzame energieopwekking die gedragen wordt door vele stakeholders in Maastricht. Daardoor krijgt de DECL ook een maatschappelijke context. Het Centrum voor Natuur- en Milieueducatie in Maastricht kan een belangrijke rol spelen bij het communiceren over de DECL. Op die manier zou de centrale een voorbeeldfunctie kunnen vervullen voor bewoners van de stad, maar ook voor de miljoenen bezoekers uit binnen- en buitenland en de tienduizenden jongeren die hier studeren. pagina 8

Maastricht, zoals we haar ook (leren) kennen: stad van kennis, stad van milieubewustzijn, stad van duurzame energie.

3.1 Visie gemeente Maastricht op duurzame energievoorziening 3.3 Platform Energietransitie Maastricht: COOL Maastricht De gemeente Maastricht zet stevig in op het energiebeleid in de stad. In de stadsvisie wordt duurzaamheid als speerpunt voor de toekomst genoemd. Een eerste uitwerking daarvan is de energienota: Maastricht steekt energie in het klimaat. Doelstellingen in deze nota zijn het realiseren van een klimaatneutrale gemeentelijke organisatie in 2015 en een klimaatneutrale stad in 2030. Grote ambities, die werden vastgelegd in de motie Klimaatneutrale gemeente 2030 en die alleen tot stand kunnen komen wanneer alle partijen in de gemeente intensief met elkaar samenwerken. Samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven heeft al gestalte gekregen in het Platform Energietransitie Maastricht: COOL Maastricht. Kijk voor meer informatie op www.maastricht.nl/energie. Maastricht herbergt veel grote industrieën met restwarmte. En juist deze restwarmte kan in Maastricht goed benut worden. Een voorbeeld hiervan is het warmtenet met restwarmte van Sappi, waarop onder andere de gemeentelijke gebouwen en winkels in Mosae Forum zijn aangesloten. Er lopen studies om ook op andere plaatsen in Maastricht warmtenetten met restwarmte te realiseren. Coalities zijn erg belangrijk bij het verwezenlijken van de ambities van de gemeente en de bedrijven. Partijen hebben elkaar nodig om gezamenlijk tot projecten te komen. En daar ligt de kracht van Maastricht. Alle stakeholders in deze stad staan klaar voor samenwerking binnen de Duurzame Energiecentrale Limburg en zij hebben allemaal iets te bieden 3.2 Aanjaagfunctie gemeente Maastricht De gemeente Maastricht speelt een actieve rol bij de realisatie van de DECL. Zij stelt alles in het werk om de positieve houding van de in dit Bidbook genoemde stakeholders te verankeren. Zij maakt binnen de wettelijke kaders haast met het wijzigen van bestemmingsplannen, het verlenen van vergunningen, het regelen van transportmogelijkheden voor biomassa, het organiseren van burgerinitiatief, etc. Kortom, de gemeente Maastricht wil zoveel mogelijk meewerken aan een voorspoedige en snelle ontwikkeling van de DECL. Tijdens het symposium Maastricht steekt energie in het klimaat op 26 juni 2009 werd het Platform Energietransitie Maastricht officieel opgericht met de ondertekening van een samenwerkingsovereenkomst (Paragraaf 10.2, bijlage 2). De deelnemende partijen willen hun actieve bijdrage leveren om de opwarming van de aarde een halt toe te roepen. Dit platform bestaat uit veertien vertegenwoordigers van industrie, bedrijfsleven, onderwijs, maatschappelijke instellingen en de bouwsector. Het platform wordt voorgezeten door wethouder Wim Hazeu. Doel van het platform is om zich samen met de gemeente Maastricht de komende jaren in te zetten voor een klimaatneutrale gemeente. Het platform gaat dit realiseren door de uitstoot van CO 2 zoveel mogelijk te verminderen met het treffen van energiebesparende maatregelen en het opwekken van duurzame energie. Voor het verwezenlijken van dit doel is samenwerking tussen bedrijven en organisaties van cruciaal belang. De partners, verenigd in COOL Maastricht, zijn zich daar terdege van bewust en bundelen daarom hun krachten. Sterker nog, zij gaan ook andere organisaties, bedrijven en burgers inspireren tot het treffen van energiezuinige maatregelen. Energiebesparing en het opwekken van (lokale) duurzame energie dragen bij aan een vermindering van de CO 2 -uitstoot, meer leveringszekerheid, het betaalbaar houden van de energierekening en lagere woonlasten. Het Platform Energietransitie Maastricht brengt alle initiatieven die parallel lopen met de ontwikkeling van de Duurzame Energiecentrale Limburg bijeen. Het platform COOL Maastricht ondersteunt en stimuleert de vorming van nieuwe coalities voor de gezamenlijke realisatie van de DECL. In deze coalities horen initiatiefnemers van energieprojecten zoals windpark en waterkrachtcentrale, grondeigenaren, afnemers van elektriciteit en warmte, leveranciers van biomassa, vergunningverleners en partijen voor kennisoverdracht en uitstraling. Organisatorisch wordt de betrokkenheid van deze stakeholders binnen Maastricht ondersteund door gemeentelijke ambtenaren die daarvoor tijd ter beschikking hebben. pagina 10

3.4 Stakeholders Onderstaande partijen hebben aangegeven in gesprek te gaan met de kandidaten voor de realisatie van de DECL over mogelijke vormen van samenwerking: Initiatiefnemers Maastricht Gemeente Maastricht Belvédère WOM Eigenaren van de grond Belvédère WOM (biomassa) Nazorg Limburg (zon PV en biomassa) Gemeente Maastricht (windpark Lanakerveld) Rijkswaterstaat (waterkrachtcentrale) Eigenaren van gebouwen Gemeente Maastricht met daken van 40 basisscholen Ciba, onderdeel van BASF, met dakvlak afhankelijk van het draagvermogen van de daken Belvédère WOM met 150kWp PV op dakvlak op Sphinx terrein met SDE subsidie Universiteit Maastricht met 11.000 m 2 dakvlak Afnemers van elektriciteit MOSA COOL Maastricht deelnemers Universiteit Maastricht bij joint venture van PV op daken van gebouwen Afnemers van warmte Eigen gebruik bij de centrale door droging van biomassa van het bedrijf Bowie tot biohoutskool Ciba, onderdeel van BASF Maastricht Warmtenet Belvédère Maastricht van Essent Warmte (o.a. gasexpansie Lage Frontenweg van X MW) Nieuw warmtenet Belvédère voor ontwikkelingen ten noorden van Lage Fronten Leveranciers van biomassa Biomassa van Bowie aan de Industrieweg in Maastricht (Bowie heeft netwerk van leveranciers) Productie van snelgroeiende biomassa op stortplaatsen in Zuid-Limburg, onder andere in Belvédère door Nazorg Limburg (eigenaar stortplaatsen in Zuid-Limburg totaal ca. X hectare, totaal X ton droge stof per jaar) Sappi Lanaken heeft X ton biomassa per jaar in de vorm van bast en houtzaagsel Attero (voormalig Essent Milieu) heeft X ton biomassa per jaar uit de compostfabriek Vergunningverlening Gemeente Maastricht Bouwvergunning Milieuvergunning Provincie Limburg Natura 2000 Milieuvergunning pagina 12

3.5 Financiële prikkels Vanwege vertrouwelijkheid niet opgenomen in dit openbaar exemplaar. 3.6 Kennisoverdracht en uitstraling Kennisoverdracht over de Duurzame Energiecentrale Limburg bevat een aantal structurele elementen die zorgen voor langdurige uitstraling en aanzetten tot duurzaam gedrag. De gemeente Maastricht maakt een documentaire over de bouw van de DECL; Alle onderdelen van de energiecentrale zijn te bezichtigen; De stad Maastricht trekt ca. 20 miljoen bezoekers per jaar. Daarmee is Maastricht na Amsterdam de meest bezochte stad in Nederland. Al deze bezoekers ontmoeten niet alleen de stad, maar ook de duurzame maatregelen daarbinnen; Belvédère WOM: in Infocentrum Belvédère komt een tentoonstelling over de DECL; Rederij Stiphout vaart met de Viersluizentocht langs alle energieprojecten in Belvédère. Jaarlijks nemen duizenden bezoekers deel aan deze Viersluizentocht; Georganiseerde fietstochten door de Lage Fronten en Belvédère leiden langs de projecten; Het Centrum voor Natuur- en Milieueducatie verzorgt stads- en schoolrondleidingen die ook de duurzame energiecentrale aandoen; De gemeente Maastricht: PV op daken van de scholen; Universiteit Maastricht: PV op de daken van de gebouwen in Randwyck Hogeschool Zuyd: betrekken hoger onderwijs bij de ontwikkeling van het project door inzet van studentenbedrijf E-Grr, dat wordt gerund door studenten technische bedrijfskunde; ROC Citaverde koppelt de ontwikkeling van de DECL aan het nieuwe onderwijsprogramma duurzame technologische ontwikkeling. pagina 13

4 Het bod: waarom Maastricht?

pagina 16

Maastricht = Maastricht In alle bescheidenheid: in Maastricht gebeurt het! We staan niet voor niets op de 10 e plaats op de Lokale Duurzaamheidsmeter van alle Nederlandse gemeenten. In Maastricht zijn partijen gewend om samen te werken en projecten van de grond te tillen. Op duurzaamheidsgebied blijkt dit uit het Platform COOL Maastricht, waarbinnen stakeholders uit onderwijs, industrie, bedrijven en gemeente samenwerken aan de realisatie van projecten op het gebied van een duurzame energievoorziening. Met de oprichting van dit platform zijn de bereidheid en creativiteit van de Maastrichtse ondernemers, onderwijsorganisaties en gemeente uitgesproken en gebundeld. En dat is een belangrijke randvoorwaarde voor de organisatie van omvangrijke stedelijke projecten zoals de inpassing van de Duurzame Energiecentrale Limburg. Enkele partijen uit het platform deden al een aanbod aan de aanbieders van de DECL voor levering van reststromen, afname van energie, gunstige randvoorwaarden voor gronduitgifte, educatie etc. Dit aanbod wordt verderop in het Bidbook specifiek beschreven. Maastricht is uitstraling Maastricht is een stad met uitstraling. Maastricht staat voor cultuur, een internationale omgeving en gastvrijheid. Onderzoeken wijzen uit dat Maastricht na Amsterdam de populairste plaats is voor een stedenbezoek. Maastricht ontvangt ieder jaar circa 20 miljoen (internationale) bezoekers. Dat betekent grote nationale en internationale bekendheid van het project en de partners die het realiseerden. Om nog te zwijgen van de voorbeeldfunctie van de duurzame energiecentrale. 4.1 In de aanbieding Maastricht is sterk in het verbinden van initiatieven. Denk bijvoorbeeld aan de constructies van Publiek Private Samenwerking (PPS) die werden afgesloten voor de bouw van het Céramique terrein, de ondertunneling van de A2, de ontwikkeling van Belvédère en de kandidatuur voor Culturele Hoofdstad 2018. Belangrijke voorbeelden die de organisatie- en realisatiekracht van Maastricht onmiskenbaar aantonen. Vanwege vertrouwelijkheid niet opgenomen in dit openbaar exemplaar. Er liggen al ver uitgewerkte initiatieven zoals het windpark Lanakerveld en twee waterkrachtcentrales bij Maastricht. De infrastructuur is aanwezig om elektriciteit in te voeren in het net. Ook een warmtenet is beschikbaar voor de afzet van warmte aan klein- en grootverbruikers. Factoren die de vestiging van de Duurzame Energiecentrale in Maastricht ongetwijfeld zullen vereenvoudigen. Maastricht is om De bevolking van Maastricht staat positief ten opzichte van duurzaamheid. Dat is onlangs nog eens gebleken uit een meningspeiling onder de bevolking over windenergie op het terrein bij Lanakerveld. Duurzaamheid is ook verweven in het denken en doen binnen de gemeentelijke organisatie. Dit blijkt onder andere uit de Stadsvisie Maastricht, waarin grote aandacht wordt besteed aan duurzaamheid. pagina 17

Leges De gemeente Maastricht heft leges conform de legesverordening van Maastricht. Voor de berekening van de bouwkosten die ten grondslag liggen aan de te heffen leges, wordt onderscheid gemaakt tussen enerzijds de installaties ten dienste van het gebouw en anderzijds de installaties ten behoeve van de opwekking van duurzame energie. De kosten die betrekking hebben op de installaties die voorzien in de primaire opwekking van duurzame energie worden bij de berekening van de bouwleges buiten beschouwing gelaten. Onder voornoemde installaties wordt o.a. verstaan: (stoom-)turbine, generator, transformator, condensor, pompen, bijbehorend leidingwerk. Bestemmingsplan Bereidheid tot aanpassen bestemming van de grond. Lanakerveld krijgt de bestemming Lichte bedrijven. Windturbines kunnen worden gerealiseerd aan de rand van het bedrijventerrein Lanakerveld, zodat de wieken deels over het agrarische gebied Zouwdal komen. Er is dan minder gronduitgifte nodig voor de realisatie van de windturbines. Grondprijzen Vanwege vertrouwelijkheid niet opgenomen in dit openbaar exemplaar. 4.2 Eisen en randvoorwaarden Eisen en randvoorwaarden zijn verwerkt in de paragrafen in hoofdstuk 7 waar zij per techniek nader worden uitgewerkt. De gemeente Maastricht legt geen begrenzing van de projectduur op. De gemeente Maastricht is bereid een recht van opstal en recht van erfdienstbaarheid te verlenen. 4.3 Wensenlijst Het is de wens van de gemeente Maastricht om de waterkrachtcentrales in de Duurzame Energiecentrale Limburg op te nemen. De productie van elektriciteit via de waterkrachtcentrale is asynchroon met die van zon en wind, en vrij constant in de tijd. Daarmee worden pieken in de elektriciteitsproductie vermeden, en is de equivalente basisproductie van elektriciteit minimaal gelijk aan de energiebehoefte van 20.000 woningen. 4.4 Kies voor Maastricht Wij nodigen alle kandidaten uit om met de gemeente Maastricht, de Wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM) Belvédère en het Platform Energietransitie COOL Maastricht contact op te nemen en het enthousiasme, de daadkracht en de organisatiekracht binnen Maastricht te ervaren. Wij gaan verder dan één Duurzame Energiecentrale. Wij willen deze centrale inzetten om verder te kijken en uiteindelijk te komen tot een duurzame energievoorziening in Maastricht met meerdere duurzame energiecentrales. Wij nodigen u graag uit daarover mee te denken en de Maastrichtse kansen te benutten. Stakeholders zijn al verenigd en staan klaar om verdere initiatieven te omarmen en samen met u uit te werken. Duurzaamheid en het organiseren daarvan zit in de genen van Maastricht. Wij rekenen erop dat u dit in de komende tijd mag ervaren. En dat u samen met ons omschakelt. pagina 18

De ondernemers op de bedrijventerreinen zien de Duurzame Energiecentrale Limburg graag komen. Sonja Demandt Parkmanager Maastricht

5 Bod van de locatie-eigenaar Belvédère Wijkontwikkelingsmaatschappij

pagina 21

De Belvédère Wijkontwikkelingsmaatschappij (WOM) ontwikkelt de Noordwest-entree van Maastricht. Het betreft de herstructurering van een gebied van 280 hectare (en is daarmee het grootste stedelijke herstructureringsgebied van Nederland) tot een hoogwaardig stedelijk gebied met bijzondere aandacht voor duurzaamheid. Belvédère WOM bezit het grootste deel van de niet-bebouwde grond in Belvédère. 5.1 Visie op duurzame energie Voor de eerste fase van de ontwikkeling van Belvédère is een energievisie geschreven. De resultaten daarvan worden nu in de praktijk uitgewerkt in projecten met restwarmtelevering van Sappi en photovoltaïsche zonnestroom op de daken van woningen. Aan een deel van de woningen wordt ook koude geleverd. Met deze uitwerking laat Belvédère WOM zien dat het duurzaamheid integraal in de gebiedsontwikkeling verweeft. In de volgende fasen van de ontwikkeling van Belvédère wordt die lijn voortgezet. Daarbij kan de Duurzame Energiecentrale Limburg (DECL) een rol spelen. Belvédère WOM profileert de herstructurering nadrukkelijk als duurzaam en energiezuinig. De DECL past perfect in deze visie en de uitvoering daarvan. 5.2 In de aanbieding Vanwege vertrouwelijkheid niet opgenomen in dit openbaar exemplaar. 5.4 Wensenlijst Belvédère WOM wil met de Duurzame Energiecentrale de nieuwe wijk stadsbreed op de kaart zetten. Belvédère WOM en de DECL trekken samen op in de profilering van de wijk en de centrale. 5.5 Kies voor locatie Belvédère In Belvédère is voldoende ruimte aanwezig om de Duurzame Energiecentrale Limburg te realiseren. Wij bieden de volgende locaties: Terrein nabij Belvédère-berg en Bowie: biomassa (enkele delen van dit gebied zijn archeologisch attentiegebied); Dakvlak in Belvédère Maastricht: zon PV op scholen, woningen, Timmerfabriek en Informatiecentrum; Infocentrum Belvédère is tevens informatiecentrum DECL. De welstandseisen voor de terreinen naast Belvédère-berg en Bowie zijn B1 (vergelijkbaar met de huidige bebouwing). Op de tekening van pagina 35 zijn de locaties aangegeven. 5.3 Eisen en randvoorwaarden Eisen en randvoorwaarden zijn verwerkt in de paragrafen in hoofdstuk 7, waar ze per techniek nader worden uitgewerkt. Gronden worden niet uitgegeven op de voorkeurstracés van de toekomstige ontsluitingsweg. pagina 22

Belvédère is de plek waar de Duurzame Energiecentrale Limburg kan komen. En wat ons betreft zal komen. Martin Huijnen Directie Belvédère WOM

6 Bod van de locatie-eigenaar Nazorg Limburg

pagina 25

Nazorg Limburg is eigenaar van 20 hectare grond op de stortplaats in het noorden van Belvédère. Nazorg Limburg beheert de stortplaats. 6.1 Visie op duurzame energie 6.4 Wensenlijst Nazorg Limburg zoekt speciale (duurzame) toepassingen voor de gronden op de stortplaats. Die gronden kunnen voor speciale doelen worden gebruikt. Opties zouden kunnen zijn het telen van snelgroeiende biomassa, bijvoorbeeld olifantsgras en wilgentenen, het plaatsen van zonnecellen of een combinatie van beide. 6.2 In de aanbieding Vanwege vertrouwelijkheid niet opgenomen in dit openbaar exemplaar. 6.3 Eisen en randvoorwaarden Het is de wens van Nazorg Limburg om gezamenlijk met de exploitant van de biomassacentrale snelgroeiend biomassa op te werken tot bruikbare biomassa voor de centrale en hoogwaardige biomassa te produceren als product dat kan worden afgezet in de markt. Het bedrijf Bowie kan en wil een rol spelen bij het afzetten van de biomassa, bijvoorbeeld in de vorm van biohoutskool. 6.5 Kies voor locatie Nazorg Limburg Op de stortplaats is veel ruimte beschikbaar voor een zonne-energiecentrale. Het terrein bestaat uit 20 hectare en ligt hoger dan de stad. De zonne-energiecentrale is vanuit veel plaatsen in de stad zichtbaar. Het telen van snelgroeiend biomassa op de stortplaats is bovendien een milieuvriendelijke aanwending van de stortplaats, en geeft uitstraling aan het biomassaproject van de DECL. Bij het gebruik van de grond moet rekening worden gehouden met het feit dat de toplaag op de stortplaats bestaat uit 1 meter schone grond. Nazorg Limburg legt geen begrenzing van de projectduur op. Nazorg Limburg is bereid een recht van opstal en recht van erfdienstbaarheid te verlenen. pagina 26

Wij leveren graag biomassa uit de regio Maastricht, voor de regio Maastricht. John van Haeff Attero

7 Het bod uitgewerkt per duurzame energietechniek

pagina 29

7.1 Zon Zon PV is de meest zichtbare optie die grote uitstraling geeft aan de DECL. Daarom biedt de gemeente Maastricht diverse mogelijkheden voor het plaatsen van de zonnecellen: geclusterd, gedifferentieerd of een combinatie daarvan. Zie voor de locaties de artist s impression in paragraaf 10.1 (bijlage 1). Geclusterde PV De mogelijkheid om geclusterd PV te realiseren is aanwezig op de voormalige stortplaats van Maastricht. Deze heuvel is zichtbaar vanaf Maastricht en geeft daarom grote uitstraling aan de Duurzame Energiecentrale Limburg. Nazorg Limburg is eigenaar van 20 hectare grond die tegen een erfpacht van 0,60/m 2 per jaar beschikbaar is. PV op de stortplaats is zichtbaar vanuit de stad Maastricht. Er is ruim voldoende ruimte beschikbaar voor de volledige zonnecentrale. Gedifferentieerde PV Door PV de stad in te brengen wordt het educatieve aspect van de DECL benadrukt. De gemeente Maastricht biedt daarom de volgende mogelijkheden om PV dicht bij de bevolking van de stad te brengen: PV op daken van fabrieken van Ciba, onderdeel van BASF.; Transparante PV op daken van de Timmerfabriek of Infocentrum Belvédère; PV op daken van de woningen op het Sphinxterrein of het terrein Nutsbedrijven. SDE subsidie is al verkregen voor 150 kwp PV op daken van woningen op het Sphinxterrein in Belvédère; PV op gemeentelijke scholen (40 scholen maal gemiddeld 1.500 m2 dakvlak biedt voldoende voor de centrale); Universiteit Maastricht (11.000 m 2 dakvlak). De Universiteit Maastricht stelt het dakvlak kostenneutraal ter beschikking. De universiteit is aanbestedingsplichtig voor de inkoop van elektriciteit. De universiteit staat open voor het uitwerken van de vorming van een joint venture (inbreng kapitaal in de vorm van dakvlak), waardoor het mogelijk wordt de stroom (mede) zelf te produceren en af te nemen. Locatie Voor de locaties op Belvédère geldt het volgende: Voor zover de zonne-energiecentrale binnen de bestemming Handel en industrie van het Uitbreidingsplan in hoofdzaken Maastricht uit 1953 wordt gerealiseerd en voldoet aan de voorschriften op grond waarvan geldt dat bouwwerken maximaal 15 meter hoog mogen zijn en de bebouwingsdichtheid max. 80% mag bedragen, past deze binnen het vigerende bestemmingsplan en is een planologische procedure niet noodzakelijk. Coalities Mogelijke coalities zijn: Gegadigde voor de levering van de cellen en ondersteuning bij verkennen mogelijkheden geschikt dakvlak (Energiebau Maastricht); Belvédère WOM dakvlak op de Timmerfabriek en nieuwe woningen op de terreinen van Sphinx en Nutsbedrijven; Ciba Maastricht, onderdeel van BASF, voor PV op daken met voldoende draagvermogen; Gemeente Maastricht eigenaar 40 basisscholen (dakvlak 60.000 m 2 ); Universiteit Maastricht (ter beschikking stellen van dakvlak van gebouwen met 11.000 m 2 dakvlak en eventueel uitwerken van de vorming van een joint venture); Infocentrum voor kennisoverdracht en educatie (geringe, maar educatieve hoeveelheid zonnestroom); COOL Maastricht; Burgerparticipatie. Een combinatie van mogelijkheden kan uiteraard ook. pagina 30

7.2 Wind Het bedrijventerrein Lanakerveld is in beeld voor deze optie. Daar kunnen de benodigde windturbines worden geplaatst en is een lijnopstelling van turbines mogelijk. Een landschappelijke inpassingsstudie is verricht. Aan Belgische zijde staan al vier windturbines. Het is zelfs mogelijk en gewenst om in internationale samenwerking de bestaande Belgische windturbines enerzijds en de beoogde Maastrichtse windturbines anderzijds in een volledig raster te realiseren. Zie voor de locatie de artist s impression in paragraaf 10.1 (bijlage 1). Windturbines worden ten noorden van Belvédère in een carré geplaatst met de vier molens aan de Belgische zijde. Er is voldoende ruimte op het terrein Lanakerveld. De windturbines kunnen aan de rand van het bedrijventerrein tegen het agrarisch gebied worden geplaatst. Dat vermindert de benodigde gronduitgifte op het bedrijventerrein. De windturbines zijn via een speciale weg te bereiken voor onderhoud en bezichtiging. Voor de realisatie van het windmolenpark is al het nodige voorwerk verricht: In een recent uitgevoerde peiling onder de bevolking van Maastricht is gebleken dat de bevolking positief staat tegenover uitbreiding van het windmolenpark aan de westzijde van de stad tegen de grens met België; Er is een positief preadvies van de landelijke Inspectie Verkeer en Waterstaat (IVW); Er is een positief preadvies van de Luchtverkeersleiders Nederland (LVNL); Er is een positief welstandsadvies van de Welstands- En Monumentencommissie. Coalities Mogelijke coalities zijn: Gemeente als vergunningverlener; Gemeente als eigenaar van de grond op Lanakerveld; Afnemers van stroom (MOSA, mits goede prijs); COOL Maastricht; Burgerparticipatie. pagina 31

7.3 Water In Maastricht lopen twee initiatieven voor de realisatie van een waterkrachtcentrale. Eén bij de sluis bij Bosscherveld in Belvédère (voldoende voor 1.000 woningen), en één bij de stuw bij Borgharen (voldoende voor 15.000 woningen). Beide initiatieven zijn in een vergevorderd stadium. De initiatiefnemers hebben aangegeven dat zij bereid zijn om het gesprek aan te gaan over de integratie van de initiatieven met de Duurzame Energiecentrale Limburg. Zie voor de locaties de artist s impression in paragraaf 10.1 (bijlage 1). Waterkrachtcentrale 1 Stuw Borgharen Het initiatief voor deze centrale komt van het bedrijf Arbra. Naast de stuw in Borgharen wordt een waterkrachtcentrale gebouwd met een piekvermogen van 11 MW. Deze centrale levert gedurende het jaar een hoeveelheid groene stroom van 46 GWh. Dat is voldoende voor 15.000 huishoudens. De vergunningsaanvraag voor de bouw van de centrale is ingediend en de vooruitzichten voor de verlening zijn positief. Ook de wijziging van het bestemmingsplan is dan naar verwachting definitief. Zonder tegenslag is realisatie van de centrale in 2011 haalbaar. Het bedrijf Arbra is geïnteresseerd en bereid om naar een vorm te zoeken waarmee de waterkrachtcentrale in Borgharen onderdeel kan worden van de DECL. Deze vorm moet nader worden uitgewerkt. Coalities Mogelijke coalities zijn: Arbra: initiatiefnemer van de waterkrachtcentrale; Rijkswaterstaat; Gemeente Maastricht voor de bouwverordening en bestemmingsplanwijziging; Provincie Limburg in het kader van Natura 2000; COOL Maastricht. pagina 32

Waterkrachtcentrale 2 Bosscherveld in Belvédère Het initiatief voor deze centrale komt van het bedrijf WaterPotentieel. In Maastricht wordt water aan de Maas onttrokken en via het Voedingskanaal en de Zuid- Willemsvaart door Vlaanderen naar de hoge, droogtegevoelige gronden in de Kempen, Midden-Limburg en Noord-Brabant geleid. Doel is om deze gebieden van voldoende water te voorzien, zodat aan de behoeften van de scheepvaart, de landbouw en de natuur kan worden voldaan. Omdat de vraag naar water voor deze sectoren toeneemt, is enkele jaren geleden een waterakkoord gesloten tussen Rijkswaterstaat en Vlaanderen om de hoeveelheid water te vergroten en de betrouwbaarheid van de wijze van levering te verbeteren. Rijkswaterstaat heeft daartoe plannen gemaakt om via een separaat Omloopriool langs de scheepvaartsluis in Bosscherveld in Maastricht het water naar de Zuid-Willemsvaart richting Vlaanderen te leiden. De hoeveelheid water is weliswaar afhankelijk van de momentane waterbehoefte, maar is redelijk constant (gemiddeld 12 à 13 m 3 /s) en ook het verval ter plaatse (gemiddeld 3,8 m) varieert weinig. Dit geldt zowel in de zomer als de winter. Rijkswaterstaat wordt eigenaar en beheerder van het Omloopriool; WaterPotentieel wordt eigenaar, beheerder en exploitant van de Waterkrachtcentrale; Rijkswaterstaat regelt via de Waterkrachtcentrale de watertoevoer; Rijkswaterstaat draagt X bij in de PPS (eind december 2009 definitief besluit RWS) De totale kosten worden geraamd op ca X. De plannen passen in het vigerende bestemmingsplan van de gemeente Maastricht en de gemeente is bereid de plannen te ondersteunen door de benodigde grond ter beschikking te stellen. De uitvoering is voorzien in 2011. Op dit moment worden de plannen verder technisch uitgewerkt, worden de aanvragen voor de vergunningen voorbereid, wordt overleg gevoerd met potentiële participanten c.q. financiers en wordt gewerkt aan het verkrijgen van SDE-subsidie. Rijkswaterstaat vraagt Interregsubsidie aan. Gezien de gunstige hydraulische situatie heeft het bureau WaterPotentieel het plan opgevat om aan het Omloopriool een Waterkrachtcentrale toe te voegen. Dit plan is verder uitgewerkt door Ingenieursbureau Witteveen & Bos en voorgelegd aan Rijkswaterstaat. De Waterkrachtcentrale wordt geplaatst aan de uitstroomopening van het Omloopriool en zal bestaan uit 2 waterkrachtvijzels met een diameter van 4 m. Het voordeel van dit type vijzels is dat het visvriendelijk is, waardoor geen additionele middelen nodig zijn. Het voorgaande heeft geleid tot de ondertekening van een intentieverklaring (Intentieverklaring Aanleg Waterkrachtcentrale Bosscherveld tussen Rijkswaterstaat en WaterPotentieel) op 7 maart 2007. Deze intentieverklaring bevat op hoofdlijnen de volgende afspraken: Beide partijen vormen een PPS constructie; WaterPotentieel zorgt voor de totstandkoming van het geheel van Omloopriool en Waterkrachtcentrale; De centrale heeft een piekvermogen van ca. 600 kw en draait het gehele jaar door op gemiddeld ca. 12 m 3 water per seconde. Op deze wijze kan ca. 3 GWh/jaar aan groene stroom worden opgewekt, voldoende voor bijna 1000 huishoudens. Coalities Mogelijke coalities zijn: WaterPotentieel: initiatiefnemer van de Waterkrachtcentrale; Rijkswaterstaat: als grondeigenaar, als vergunningverlener en toekomstig eigenaar van het Omloopriool; Gemeente Maastricht voor de bouwverordening en bestemmingsplanwijziging; Provincie Limburg in het kader van Natura 2000; COOL Maastricht. pagina 33

7.4 Biomassa Aanbod biomassa In Maastricht is biomassa aanwezig voor de opwekking van groene stroom en warmte in een biomassacentrale. Maastricht biedt de volgende interessante opties voor levering van biomassa aan de DECL: Bowie Maastricht Bowie is een bedrijf dat biomassa verwerft voor grotere afnemers. De elektriciteitscentrale van Essent in Geertruidenberg is één van de klanten van Bowie voor X ton biomassa per jaar. Bowie verwerft regionaal, nationaal en internationaal biomassa. In Maastricht heeft Bowie een netwerk van aanbieders waarvan voldoende biomassa naar de biomassacentrale geleid kan worden; Sappi Lanaken. Contract te sluiten voor de levering van X ton biomassa per jaar. Biomassa bestaat uit houtzaagsel en bast en bevat X% vocht; Attero Maastricht. Contract te sluiten voor X ton biomassa als restproduct uit de compostfabriek in de Beatrixhaven in Maastricht. De biomassa heeft een octaangehalte van X% en een verbrandingswaarde van X GJ per ton; Nazorg Limburg Telen van snelgroeiende biomassa zoals wilgentenen en olifantsgras op 75 hectare stortplaats in Zuid-Limburg, waarop 750 ton droge stof per jaar geproduceerd kan worden. Locatie Voor de locaties op Belvédère geldt het volgende: Voor zover de biomassacentrale binnen de bestemming Handel en industrie van het Uitbreidingsplan in hoofdzaken Maastricht uit 1953 wordt gerealiseerd en voldoet aan de voorschriften op grond waarvan geldt dat bouwwerken maximaal 15 meter hoog mogen zijn en de bebouwingsdichtheid max. 80% mag bedragen, past deze binnen het vigerende bestemmingsplan en is een planologische procedure niet noodzakelijk. Afnemers van warmte Ciba Maastricht, onderdeel van BASF, Sortieweg 39 Maastricht (X MW vermogen; X m 3 gas); Warmtenet Belvédère Maastricht (o.a. gasexpansie Lage Frontenweg X MW); Een zeer aantrekkelijke optie is warmteafzet naast de biomassacentrale en dat is mogelijk in een coalitie met Bowie. Bowie staat ervoor open mee te denken over een joint venture voor een bedrijf dat biomassa droogt tot hoogwaardige biohoutskool dat wordt afgezet op de markt. Er zijn diverse mogelijkheden voor plaatsing van een biomassa-installatie op Belvédère. De plaatsen zijn in principe aangegeven op de kaart. Partijen hebben aangegeven de biomassa beschikbaar te stellen onder voorwaarde van een marktconforme prijs. Door de geringe afstand tot de centrale zijn de transportkosten laag. De biomassa die wordt aangeboden is langdurig beschikbaar. Het aangaan van langjarige levercontracten is bespreekbaar. pagina 34

2 3 Potentiele locaties Biomassacentrale Locatie 1: Kuil, eigendom Belvédère WOM BV. BP: UHP, groothandel en industrie. Locatie 2: Voet berg, eigendom Belvédère WOM BV, verhuurd aan Attero (voorheen Essent Milieu) / Bowie. BP: UHP, groothandel en industrie. Locatie 3: Voet berg, eigendom Belvédère WOM BV, verhuurd aan Attero (voorheen Essent Milieu) / Bowie. BP: UHP, groothandel en industrie. Locatie 4: Zuidelijk van CIBA, eigendom Waterschap, BP: UHP, groothandel en industrie/openbaar nutsvoorzieningen. De Belvédère WOM BV is bereid om ook nog andere locaties, dan de genoemde, in overleg te bezien en in te brengen. 1 Joint venture Bowie Maastricht is bereid na te denken over een joint venture voor de productie van biohoutskool in Maastricht op een terrein naast Bowie. Naast het terrein van Bowie is momenteel grond vrij voor de realisatie van een drogingsinstallatie met opslag. Ook Nazorg Limburg zou kunnen participeren in deze joint venture met de levering van snelgroeiende biomassa. 4 Coalities Mogelijke coalitiepartners zijn: Leveranciers van biomassa uit de regio: Bowie in Maastricht met groot netwerk aan leveranciers, Sappi Lanaken en Attero; Nazorg Limburg voor het telen van snelgroeiende biomassa op ca 75 hectare stortplaats in Zuid-Limburg; Ciba Maastricht, onderdeel van BASF, als afnemer van de warmte; Bowie, dat zich wil inspannen voor de afzet van warmte ten behoeve van droging van biomassa tot hoogwaardige biohoutskool en afzet op de markt; Afzet levering aan gasexpansie en warmtenet Belvédère; Belvédère WOM als eigenaar van de grond; COOL Maastricht. pagina 35

7.5 Infocentrum Substantieel onderdeel van de Duurzame Energiecentrale Limburg in Maastricht wordt een infocentrum dat bezoekers informatie verschaft over de aanpak en de doelstellingen van duurzame energievoorziening in Maastricht. Dit infocentrum kan op korte termijn worden ingericht in het bestaande Infocentrum Belvédère, dat is gehuisvest in de voormalige showroom van Sphinx op 5 minuten loopafstand van de binnenstad. Dit is een ideale locatie, omdat het Infocentrum fungeert als de entree van Belvédère. De combinatie van Infocentrum Belvédère en infocentrum DECL zal de uitstraling en het educatieve effect van het project versterken. Alternatief voor het Infocentrum is De Timmerfabriek: een cultureel gebouw met een middenzaalfunctie. Zie voor de locaties de artist s impression in paragraaf 10.1 (bijlage 1). Maastricht is bovendien in de race voor uitverkiezing tot Maastricht Culturele Hoofdstad van Europa in 2018. Deze kandidatuur gebeurt in hechte samenwerking met de Euregionale partnersteden Aken, Hasselt, Luik, Heerlen en Sittard-Geleen en met de provincies Belgisch Limburg en Luik. Deze kandidatuur met sterke (inter)nationale partners zal leiden tot een nóg sterker Europees profiel van Maastricht en nóg meer aandacht voor milieuvriendelijke projecten in deze stad. Dus ook meer aandacht voor de aanpak van duurzame energievoorziening in Maastricht en daarmee hoog educatief rendement. Coalitie Belvédère WOM: Infocentrum Belvédère; Gemeente Maastricht: educatie op basisscholen; Rederij Stiphout: rondvaart langs de DECL; Fietstochten Belvédère: fietstocht langs de DECL; Centrum voor Natuur- en Milieueducatie: rondleidingen en lessen op basisscholen; Duurzaamheid krijgt een plek in het onderwijs door: PV op de daken van de Universiteit Maastricht (zichtbaarheid van maatregelen); PV op de daken van basisscholen (zichtbaarheid van maatregelen); Cursussen van CNME op basisscholen; ROC Citaverde: koppeling van de DECL aan de nieuwe opleiding: Duurzaamheid en milieuvriendelijk ondernemen. Alle duurzame elementen zijn ook individueel te bezichtigen. Daarvoor is de rondvaart met de boten van Rederij Stiphout ideaal. Er worden georganiseerde fietstochten door Belvédère aangeboden en deze tochten leiden nu al langs de potentiële locaties van de DECL. Maar Maastricht hecht daarnaast aan educatie over duurzaamheid via het onderwijs. Het plaatsen van een deel van de zonnecentrale op de daken van scholen zal daar zonder meer aan bijdragen. Niet alleen vanwege het zichtbare aspect, maar ook omdat onderwijsinstellingen de elementen op het dak kunnen aangrijpen voor uitleg over duurzame energie aan de leerlingen. Een uitgelezen kans om jongeren te betrekken bij energiebesparende maatregelen. pagina 36

pagina 37

8 Maatschappelijke verankering

pagina 39

Maastricht, stad van kennis, stad van milieubewustzijn, stad van duurzame energie Maastricht heeft namelijk forse ambities op dit gebied. In 2015 wil de gemeente als organisatie klimaatneutraal zijn en in 2030 moet hetzelfde voor de stad gelden. Maastricht is dan ook hard op weg naar een duurzame energievoorziening in 2030 en daarvoor is de transitie van een traditionele energievoorziening met gas en elektriciteit naar een duurzame energie warmte en elektriciteit cruciaal. Een omschakeling waar Maastricht hard aan werkt. Niet alleen de gemeente Maastricht, maar alle partijen: burgers, industrie, bedrijven en onderwijs. Samen richtten zij het Platform Energietransitie Maastricht COOL Maastricht op. Een statement dat alle stakeholders intensief willen samenwerken aan de realisatie van deze belangrijke omschakeling: de overgang van de Maastrichtse energievoorziening naar een volledig duurzame. De gemeente Maastricht voert de regie over het proces. Een grote omschakeling is alleen mogelijk als hij breed wordt gedragen door de burgers. En dat is in Maastricht zeker het geval. De Maastrichtse burger is uitgesproken positief over de verduurzaming van de energievoorziening in de stad. Bewijs daarvoor is o.a. de positieve respons op de voorgestelde windturbines op het bedrijventerrein Lanakerveld. Maastricht is er klaar voor. Het gemeentebestuur streeft naar een duidelijke binding van de Duurzame Energiecentrale (DECL) met de stad. Maastricht wil meer dan alleen een centrale op een bedrijventerrein. Het gaat om zichtbare duurzame energieopwekking die gedragen wordt door vele stakeholders in Maastricht. Daarmee krijgt de DECL een maatschappelijke context. Het Centrum voor Natuuren Milieueducatie in Maastricht speelt een belangrijke rol bij het communiceren over de DECL aan de inwoners en bezoekers van Maastricht. Wijkontwikkelingsmaatschappij Belvédère verweeft duurzaamheid integraal in de gebiedsontwikkeling. In de volgende ontwikkelingsfasen van Belvédère wordt die lijn voortgezet en daarbij kan de DECL een rol spelen. In een duurzame en energiezuinige herstructurering als die van de Belvédère WOM past een duurzame energiecentrale. Maastricht wil aan de slag met de Duurzame Energiecentrale en dit Bidbook noemde al vele mogelijkheden in de stad. Die mogelijkheden zijn het resultaat van grote verbondenheid van alle stakeholders met energietransitie. De artist s impression in paragraaf 10.1 (bijlage 1) geeft een totale impressie. Maastricht ligt in de internationale stedendriehoek Maastricht, Aken, Luik. In deze steden werken vele onderwijsinstellingen actief samen. Dat blijkt onder andere uit de Euregionale Conferentie Sustainable Building SB10 die in het voorjaar van 2010 voorjaar wordt gehouden. Een prachtige gelegenheid om tijdens die conferentie de initiatieven van de DECL te ontvouwen. Ook het Middelbaar Beroepsonderwijs is actief op dit terrein. Zo koppelt ROC Citaverde het onderwijsprogramma van de opleiding Duurzaam Ondernemen aan de ontwikkeling van de DECL. En minstens zo belangrijk: Maastricht is de op één na best bezochte stad van Nederland. Ieder jaar opnieuw bezoeken circa 20 miljoen mensen uit binnen- en buitenland Maastricht. Een prachtkans om binnen en buiten onze grenzen volop aandacht te krijgen voor de Duurzame Energiecentrale. Dit Bidbook is een breed gedragen aanbod van vele partijen en stakeholders in Maastricht. Dat blijkt uit de lange lijst van partijen die hebben bijgedragen aan dit Bidbook, zoals genoemd in het colofon. De gemeente laat met dit Bidbook zien dat Maastricht positief en actief wil meewerken aan de realisatie van de DECL. En niet alleen de gemeente Maastricht, maar alle stakeholders in de stad zijn positief over de gezamenlijke realisatie. De promotiefilm die u heeft ontvangen bij de aanbieding van dit Bidbook onderstreept dit. Maastricht is om. De stad en haar burgers staan gereed voor de omschakeling, voor de realisatie van de DECL en voor de educatieve kansen die daardoor worden geboden. Maar vooral: gereed voor het garanderen van een gezonde en natuurlijke omgeving voor komende generaties. Komt de DECL naar Maastricht, dan helpt ons dat bij het bereiken van onze doelstellingen op het gebied van duurzaamheid. Maar het werkt natuurlijk ook andersom. Vestiging in Maastricht betekent vestiging in een stad die inspireert op het gebied van duurzaamheid. En dat op een unieke locatie: Belvédère, een wereldwijk in wording. pagina 40

Als Maastricht de Duurzame Energiecentrale Limburg krijgt, dan delen wij onze kennis graag met jullie. Jacques Kimman Lector Nieuwe Energie Hogeschool Zuyd

8.1 Verwachtingen richting gegadigde Wij verwachten dat u als kandidaat uw ideeën over de Duurzame Energiecentrale Limburg verder vorm geeft en daarbij rekening houdt met de specifieke situatie in Maastricht. Vestiging in Maastricht biedt voor u enorme kansen in organisatorische, ruimtelijke, financiële en educatieve zin. Wij verwachten van u als kandidaat een open blik op de mogelijkheden in Maastricht. Wij hopen u in de komende periode te kunnen ontvangen. Dat geeft ons de gelegenheid om het Bidbook nader toe te lichten en u in contact te brengen met de overige partners in de genoemde coalities en in COOL Maastricht. 8.3 Verantwoording Wethouder Wim Hazeu, portefeuillehouder voor Milieu van de gemeente Maastricht biedt het Bidbook aan. 8.4 Afspraken over de afstemming De gemeente Maastricht is eerste aanspreekpunt voor de kandidaten voor de Duurzame Energiecentrale Limburg. Contactgegevens: Dhr. P. Rompelberg Postbus 1992 6201 BZ Maastricht Peter.rompelberg@maastricht.nl T: (043) 350 44 21 8.5 Overige slotopmerkingen De tijd voor het opstellen van dit Bidbook was kort. Wij hebben in dit korte tijdsbestek diverse stakeholders bereid gevonden binnen de Duurzame Energiecentrale Limburg een rol te spelen. Afhankelijk van uw ideeën als kandidaat voor de realisatie zijn er natuurlijk ook andere opties mogelijk. Die werken wij graag met u uit. Het Platform Energietransitie COOL Maastricht kan daarbij een grote rol bij spelen. pagina 42

pagina 43

9 Colofon

Aan dit Bidbook en de promotiefilm werkten mee: Albertz, Rob Machinefabriek Bosserveld Kohl, Rob Gemeente Maastricht Bartholomée, Guid Belvédère WOM/Gemeente Maastricht Krijnen, Margot Krijnen Tekst & Taal Beeldman, Michiel PricewaterhouseCoopers Kuypers, Bert Ciba onderdeel van BASF Bergh, van den René Belvédère WOM Laumans, Jac Koninklijke Mosa Boon, van der Anton Arbra B.V. Lingen, van Bieneke Palmbout Urban Landscapes Bos, Lidewij Gemeente Maastricht Mans, Annemarie Gemeente Maastricht Budie, Ger Woonpunt Pasma, Reina Gemeente Maastricht Burkard, Kitty Infocentrum Belvédère Pot, Meindert WaterPotentieel Demandt, Sonja LWV Parkmanagement B.V. Presenza, Marcello Belvédère WOM Dirx, Raymond Gemeente Maastricht Reijnders, Miranda Peper Enco Dols, Richard Voyart Audiovisuele Vormgeving Rijfkoggel, Lex Nazorg Limburg Duijzings, Ruud Universiteit Maastricht Rompelberg, Peter Gemeente Maastricht Eussen, Otto Citaverde College Ronde, de Peter Gemeente Maastricht Fransbergen, Roelof Rederij Stiphout Rootert, Dick Nazorg Limburg/Bowie Geraeds, Giel Waterschapsbedrijf Limburg (WBL) Unfried, Martin Klimaatclub Maastricht Gerardu, Erwin Gemeente Maastricht Geurts, Martin Universiteit Maastricht Haeff, van John Attero (voorheen Essent Milieu) Uitgave: Gemeente Maastricht Hanssen, Richard Gemeente Maastricht Teksten: Evert Vrins, Evert Vrins Energieadvies en Hazeu, Wim Gemeente Maastricht Peter Rompelberg, Gemeente Maastricht Hendricks, Saskia Gemeente Maastricht Redactie: Margot Krijnen, Krijnen Tekst & Taal Hoo, Jun PricewaterhouseCoopers Eindredactie: Erwin Gerardu, Gemeente Maastricht Huijnen, Martin Belvédère WOM Fotografie: Mark Kuipers, Aron Nijs, Killaars, Jo Sappi Gemeente Maastricht Kimman, Jacques Hogeschool ZUYD Film: Voyart/Richard Dols Kneepkens, Chantal Belvédère WOM Vormgeving: Miranda Reijnders, Peper Enco Knols, Marcel VVV Maastricht Druk: MTB i.s.m. Richard Hanssen pagina 45

10 Bijlagen

10.1 Artist s impression van de locaties voor de DECL binnen Belvédère pagina 47

10.2 Samenwerkingsovereenkomst Platform Energietransitie Maastricht pagina 48

pagina 49