ADVIES- EN STEUNPUNT HUISELIJK GEWELD KOP VAN NOORD-HOLLAND Eerste voortgangsrapportage van 1 juli 2004 1 mei 2005 In het kader van de Tijdelijke stimuleringsregeling advies- en steunpunten huiselijk geweld van VWS 2004 t/m 2007
April 2005 Samenstelling: Mw. M. de Kinderen (PROK Management) projectleider advies- en steunpunt huiselijk geweld Kop van Noord-Holland In samenwerking met de (kern) regiegroep advies- en steunpunt huiselijk geweld Kop van Noord- Holland in oprichting bestaande uit: Mw. I. Herders (Stichting voor Welzijnszorg en Maatschappelijk Dienstverlening Kop van Noord- Holland), Mw. H. Oskam (gemeente Den Helder), Mw. Ria (Stichting Blijf van m n Lijf Den Helder), Mw. H. Veenendaal (GGD Kop van Noord-Holland), Mw. J. de Vries (Bureau jeugdzorg Noord- Holland-Noord). 2
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Proces en resultaten 3. Op weg naar een advies- en steunpunt Kop van Noord-Holland 4. Regiegroep Huiselijk Geweld Kop van Noord-Holland 3
1. Inleiding De aanpak van huiselijk geweld vraagt extra aandacht zowel van de overheid als van het werkveld. Het kabinet heeft huiselijk geweld tot een van de speerpunten van zijn beleid gemaakt. Het heeft geconstateerd dat de overheid een taak heeft in het verzekeren van de veiligheid van iedere burger. Het kabinet wil het beleid voor (de gezamenlijke aanpak van) huiselijk geweld dan ook specifieker maken en intensiveren, en stimuleert daarom al enige jaren activiteiten zoals een publiekscampagne en het opzetten van overlegstructuren. De Tijdelijke stimuleringsregeling advies- en steunpunten huiselijk geweld, een subsidieregeling voor gemeenten, maakt onderdeel uit van dit beleid. In de Kop van Noord-Holland (Den Helder en omliggende gemeenten) werd al geruime tijd aandacht gegeven aan de problematiek van huiselijk geweld (voorafgegaan door ruime aandacht voor seksueel geweld). Er was op regioniveau (Noord-Holland-Noord) al een stuurgroep huiselijk geweld werkzaam die vanaf 2001 tot heden diverse activiteiten heeft uitgevoerd als deskundigheidsbevordering, het opzetten van een informatielijn huiselijk geweld en een publiekscampagne Stop huiselijk geweld. Deze activiteiten (behalve de informatielijn en die van de stuurgroep) zijn inmiddels grotendeels afgerond. Ook bestaan in de Kop van Noord-Holland al goed lopende samenwerkingsverbanden. Zo is in 2004 de regiegroep huiselijk geweld ontstaan vanuit het netwerk vrouwenhulpverlening. De stimuleringsmaatregel is voor de gemeente Den Helder als geroepen gekomen. De stimuleringsregeling advies- en steunpunt huiselijk geweld die in juli 2004 in de gemeente is binnengekomen leidde in september 2004 tot een aanvraag van de meerjaren uitkering van de gemeente Den Helder bij VWS. Deze werd in oktober 2004 gehonoreerd. In de periode september 2004 tot en met april 2005 hebben de eerste voorbereidingen van het advies- en steunpunt Huiselijk Geweld Kop van Noord- Holland (Steunpunt) plaatsgevonden. 4
2. Proces en resultaten Als start om te komen tot een steunpunt vond in november 2004 een inventarisatie plaats onder de regiegroepleden. De resultaten werden gepresenteerd aan de regiegroep via de notitie: inventarisatie wensen en (on)mogelijkheden op weg naar integrale aanpak huiselijk geweld aan de deelnemers van de regiegroep huiselijk geweld ( E. Balen Walter) en besproken in de regiegroep. De samenvatting en conclusies uit de inventarisatie was: niet alle in de regiegroep participerende instellingen geven inhouse prioriteit aan de huiselijk geweld problematiek; management mandaat gaat vooraf aan uitwerking advies- en steunpunt; tot dusverre zijn binnen de regiegroep geen instellingsmodellen/cliëntroutes uitgewisseld. Mogelijk is men onvoldoende bekend met elkaars werkwijze; Het merendeel van de regiegroepleden kiest voor aanhaking bij bestaande voorzieningen en netwerken als het gaat om het keizen van een model voor een advies- en steunpunt. Breed leeft de gedachte dat energie niet zozeer gestoken moet worden in het optuigen van een frontoffice, maar veeleer in de organisatie van het backoffice. Bij de inrichting van het backoffice wordt op dit moment gedacht aan uitbouw, verbouw- of nieuwbouw binnen de eigen instellingsmuren. De coördinator als bruggenbouwer, zal de verbinding moeten leggen tussen de verschillende instellingen en dient richting te geven aan de gewenste samenwerking. Tegelijkertijd startte de sollicitatieprocedure voor de projectleider van het steunpunt. In de periode vonden gesprekken plaats met een drietal kandidaten. Eind november werd de projectleider voor het steunpunt aangesteld. Zij startte in januari 2005 met als opdracht: voor 1 mei 2005 een door de gemeente goedgekeurd projectopzet te realiseren met een financieringsvoorstel inzake het advies- en steunpunt huiselijk geweld; het voor 1 januari 2006 ontwikkelen van en advies- en steunpunt huiselijk geweld (operationeel frontoffice); het onderhouden van de contacten met de regiegroep en de samenwerkende instellingen in de regio om bovengenoemde taken te realiseren. In december werd gestart met een instellingsronde, waarbij de diverse organisaties elkaar hun cliëntroute voor cliënten huiselijk geweld presenteerden. In februari werd deze ronde afgerond. Een planning voor de opzet van het steunpunt en het maken van het plan van aanpak volgde in de periode januari tot en met maart 2004. Er is gewerkt met diverse notities op de onderdelen: frontoffice, backoffice, en vóór het frontoffice. Deze notities en de resultaten van de overleggen hierover werden verwerkt tot een plan van aanpak onder de titel: plan van aanpak advies- en steunpunt huiselijk geweld kop van Noord-Holland Samen aan de slag. Half maart werd het plan van aanpak ter besluitvorming aan de gemeente Den Helder voorgelegd. Tevens werd het gepresenteerd in het vakoverleg zorg van de 5
samenwerkende gemeenten in het gewest Kop van Noord-Holland. In het plan van aanpak is uitgewerkt hoe in de Kop van Noord-Holland het advies- en steunpunt concreet vormgegeven gaat worden om op 1 januari 2006 van start te gaan. Blijvend vindt afstemming plaats in de regio Noord-Holland-Noord via de stuurgroep huiselijk geweld en op provinciaal niveau via het projectleideroverleg steunpunten huiselijk geweld Noord-Holland. De komende periode zal in teken staan van de verdere concretisering van plan en in uitvoering nemen van het plan. De samenwerking en afstemming tussen instellingen zullen daarbij centraal staan. Dit zal vastgelegd in een overeenkomst. De werkwijze van het frontoffice zal verder worden uitgewerkt. 6
3. Op weg naar een advies- en steunpunt Kop van Noord-Holland Tijdens de bijeenkomsten van de regiegroep zijn de volgende uitgangspunten geformuleerd: - Het jaar 2005 zal worden besteed aan de voorbereiding van het advies- en steunpunt. Een steunpunt is niet iets wat zomaar opgericht kan worden. De ervaring leert dat betrokkenen een jaar of langer bezig zijn een steunpunt op te richten en in te bedden (Quickscan, 2004, pagina 14). - De regiegroep wil geen nieuwe instelling optuigen als advies- en steunpunt huiselijk geweld. Het steunpunt wordt een virtuele toegang waarachter samenwerking en afstemming tussen instellingen op het gebied van hulpverlening centraal staan. - Voor het advies- en steunpunt huiselijk geweld is een beperkt budget beschikbaar dat vooral besteed zal worden aan de toegang (frontoffice). - Er wordt gekozen voor een 24-uursbereikbaarheid en bereikbaarheid via telefoon (0900-nummer) en het internet (werktitels: website www.huiselijkgeweld-kopnh.nl en e-mail info@huiselijkgeweld-kopnh.nl). - Er zal een uitgebreide sociale kaart worden gemaakt die via internet beschikbaar komt. Hierbij zal aansluiting worden gezocht bij de zorgwijzer (digitale sociale kaart), zoals deze op dit moment wordt ontwikkeld door de afdeling GVO van de GGD. - De toegang zal voor de doelgroepen slachtoffers, plegers en omstanders duidelijk geprofileerd kunnen en moeten worden. Deze toegang dient duidelijk herkenbaar en laagdrempelig te zijn. - De toegang moet als vraagbaak en luisterend oor voor alle doelgroepen dienen. - Bij de toegang moet een goede verwijzing en zo nodig korte acute hulp beschikbaar zijn. De vervolghulp dient meteen aansluitend te worden geboden en blijft de verantwoordelijkheid van de instellingen die de hulp geven. - Rondom de toegang dient een goed signaleringsnetwerk te ontstaan. Als geweldsituaties eerder worden gesignaleerd en aangepakt, kan dit escalaties voorkomen. Dit wordt uitgewerkt via voorlichting en door de deskundigheid van intermediairen te bevorderen. - Om de nodig aanvullende hulpverlening te realiseren en om activiteiten voor deskundigheidsbevordering te organiseren, wordt geprobeerd extra financiële middelen te werven bij de regiogemeenten, de provincie en fondsen. - Om huiselijk geweld aan te kunnen pakken is het ook belangrijk dat de dader strafrechtelijk kan worden vervolgd. Samenwerking met politie en OM is daarbij een voorwaarde. 7
- De regiegroep wil in de samenwerkingsafspraken tussen organisaties vastleggen. Dit zal meer zal als een intentie tot samenwerken. Zaken die in een samenwerkingsconvenant dienen te worden vastgelegd zijn: intenties, de contactpersoon hulpverlening, de contactpersoon deskundigheidsbevordering, het stroomschema cliëntroute binnen het advies- en steunpunt maar ook tussen de samenwerkende instellingen, termijnen van hulp en productieafspraken, afspraken over wat te realiseren (ook met elkaar), omgaan met privacy. Dit wordt in de loop van 2005 uitgewerkt. 8
4. Regiegroep Huiselijk Geweld Kop van Noord-Holland Ten behoeve van het steunpunt is een regiegroep opgericht bestaande uit vertegenwoordigers van instellingen in het gewest. De regiegroep draagt ideëen voor de uitvoering van het steunpunt. Tevens vindt binnen de regiegroep afstemming tussen de instellingen plaats. Deze regiegroep bestaat uit een kerngroep met vertegenwoordigers van de afdeling Onderwijs Welzijn en Sport van de gemeente Den Helder, de GGD Kop van Noord- Holland, de Stichting voor Welzijnzorg en Maatschappelijke Dienstverlening, Stichting Blijf van m n Lijf Den Helder en Bureau Jeugdzorg Noord-Holland-Noord. Regelmatig wordt de regiegroep verbreed met vertegenwoordigers van GGZ Kop van Noord-Holland, Politie Noord-Holland Noord, Buro Slachtofferhulp Noord-Holland Noord, Advies- en Meldpunt Noord-Holland, Thuiszorg Kop van Noord-Holland, SOS Telefonische Hulpdienst Noordwest, Brijder Verslavingszorg regio Kop van Noord- Holland, Stichting Triton verslavingszorg, MEE regiokantoor Noordkop. De kernregiegroep is in de verslagperiode zes maal (?) bij elkaar geweest, te weten op 23 december 2004, 3 februari 2005, 24 februari 2005, 10 maart 2005, 22 maart 2005 en 21 april 2005. De brede regiegroep is in de verslagperiode vijf maal (?) bij elkaar geweest, te weten op 10 november 2004, 8 december 2004, 12 januari 2005, 24 februari 2005 en 31 maart 2005. 9