Opdracht aardrijkskunde kelsey fripont 1SA2 2014-2015 DIDACTISCHE DOCUMENTEN LEEFOMGEVING STUDIEGEBIED: BILZEN, MOPERTINGEN
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 1 STUDIEGEBIED: BILZEN, MOPERTINGEN 2 LIJST MET FIGUREN 4 1. Topografische kaart 1:10 000 4 2. Topografische kaart 1:50 000 5 3. topografische kaart 1:100 000 6 4. topografische kaart 1:250 000 7 5. topografische kaart 1:20 000 8 HOOFDSTUK 1: BESCHRIJVING VAN HET STUDIEGEBIED 10 DEEL 1 10 1.1 verschillende kaart uitsneden van eigen leefomgeving 10 1.2 studie gebied afbakenen 10 1.3 A4 uitsnede topofrafische kaart van schaal 1:20 00 11 1.4 verschillende kaart uitsnedes 11 DEEL 2 12 2.1 mindmap 12 bijpassende kaarten 12 2.2 typische kaarten voor typische kenmerken 13 kaart van natuurbeheer 13 bodemkaart 14 fietsroute kaarten 15 kaart van kwetsbare landschappen 17 toerisme in bilzen 18 2.3 ferrariskaart eigenleefomgeving 19 2.4 Korte verwoording 20 korte geschiedenis 20 ligging 20 eigenschappen van haspengouw 20 toerisme 20 HOOFDSTUK 2 1 DEEL 3 1
3.1 coordinaten eigen woonplaats 1 Utm 1 utm-coordinaten voor eigen woonplaats 1 Lambert 1 Lambert-coordinaten voor eigen voonplaats 1 geografische-coordinaten 1 geografische-coordinaten van eigen woonplaats 1 3.2 declinatie t.o.v. het magnetische noorden 2 lambert 2 2 utm 2 3.3 aanwijzingen op a4-kopie geografische kaart 3 afbeelding kaart ( voor de juiste verhouding zie lijst met figuren (figuur 5)). 3 bijpassende legende bij voorgaande kaart 4 3.4 foto van ALTIMETRISCHE FICHE en PLANIMETRISCHE FICHE 5 screenshot plaast van altimerische fiche 5 screenshot plaats van planimetrische fiche 6 HOOFDSTUK 3: ANALYSE VAN LANDSCHAP EN RELIEF M.B.V. DE TOPOGRAFISCHE KAART. 1 DEEL 4 1 4.1 A4 kopie toptgrafische kaart eigen leefomgeving 1 4.2 zelfgemaakte relief kaart op basis van topografische kaart 2 digitale reliefkaart 2 foto reliefblok 3 4.3 relief model en hoogte overdrijving maquette 3 berekenen hoogte overdrijving 3 4.4 dwarsprofiel en lengte profiel 4 lengte profiel en dwarsprofiel op topografische kaart 4 4.5 relief doorsnede in google earth 5 4.6 verval en verhang 6 verval krombeek 6 verhang krombeek 6 4.7 berekenen van de hellings graad 6 4.8 waterscheidingslijn en droogdal 7 droogdal 7 waterscheidingslijn 7 aanduiding op kaart eigenleefomgeving 7 HOOFDSTUK 4: GESTEENTEN IN DE EINGEN LEEFOMGEVING 1
DEEL 5 1 5.1 materiaal uit doe-het-zelf folder 1 5.3 foto eigenwoning, welke bouwmaterialen? 5 foto 5 bouwmaterialen en waar ontgonnen? 5 5.4 2 historische gebouwen in mijn leefomgeving, welke bouwmaterialen? 6 foto s en ontleding 6
LIJST MET FIGUREN 1. TOPOGRAFISCHE KAART 1:10 000 1 1 Bron: http://www.ngi.be/topomapviewer
2. TOPOGRAFISCHE KAART 1:50 000 2 2 Bron: http://www.ngi.be/topomapviewer
3. TOPOGRAFISCHE KAART 1:100 000 3 3 Bron: http://www.ngi.be/topomapviewer
4. TOPOGRAFISCHE KAART 1:250 000 4 4 Bron: http://www.ngi.be/topomapviewer
5. TOPOGRAFISCHE KAART 1:20 000 5 (afbeelding zie volgende pagina) 5 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel
0m 1000m
HOOFDSTUK 1: BESCHRIJVING VAN HET STUDIEGEBIED DEEL 1 1.1 VERSCHILLENDE KAART UITSNEDEN VAN EIGEN LEEFOMGEVING (Zie lijst met figuren). Figuur 1-5 1.2 STUDIE GEBIED AFBAKENEN Topografische kaart 1:100 000 6 6 Bron: http://www.ngi.be/topomapviewer 10
1.3 A4 UITSNEDE TOPOFRAFISCHE KAART VAN SCHAAL 1:20 00 (Zie lijst met figuren, figuur 5: TOPOGRAFISCHE KAART 1:20 000) 7 1.4 VERSCHILLENDE KAART UITSNEDES 8 1:100 000 1:50 000 1:20 000 1:10 000 7 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 8 Bron: http://www.ngi.be/topomapviewer 11
DEEL 2 2.1 MINDMAP BIJPASSENDE KAARTEN - fietsroutekaart - kaart met bos- en natuurbeheer - bodemkaart - beschermde natuur - kaart toerisme 12
2.2 TYPISCHE KAARTEN VOOR TYPISCHE KENMERKEN KAART VAN NATUURBEHEER 9 1:2500 000 9 Bron: http://www.algemenewereldatlas.be/ 13
BODEMKAART 10 1:2500 000 10 Bron: http://www.algemenewereldatlas.be/ 14
FIETSROUTE KAARTEN 11 1:100 000 11 Bron: http://www.routeyou.com/page/view/485/knooppuntenplanner-van-het-limburgsefietsroutenetwerk.nl 15
12 12 Boek: Declerck, R. Fietsgids Limburg (2005) lannoo nv, Tielt 16
KAART VAN KWETSBARE LANDSCHAPPEN 13 13 http://www.bilzen.be/sites/default/files/27bovenlokaal.pdf 17
TOERISME IN BILZEN 14 14 http://www.bilzen.be/sites/default/files/31toerisme_default_.pdf 18
2.3 FERRARISKAART EIGENLEEFOMGEVING 15 15 Bron: http://www.ngi.be/nl/nl1-4-2.shtm 19
2.4 KORTE VERWOORDING 16 17 18 Mijn dorp is Mopertingen, en is gelegen in het zuiden van Limburg (Haspengouw). KORTE GESCHIEDENIS In de Romeinse tijd werd Mopertingen al bewoond (Mopertingen ligt nabij Tongeren). Mopertingen is een deelgemeente van Bilzen, Bilzen heeft altijd deel uitgemaakt van het domein van de abdij van Munsterbilzen. Vandaag is Bilzen een stad wat uit de volgende deelgemeentes bestaat, Bilzen, Beverst, Eigenbilzen Hees, Hoelbeek, Martenslinde, Mopertingen, Munsterbilzen, Rijkhoven, Rosmeer, Grote-Spouwen, Kleine-Spouwen en Waltwilder. LIGGING Mopertingen ligt op de noordrand van het Haspengouws Plateau, tussen droog en vochtig Haspengouw, dit maakt het zeer gunstig voor de landbouw. Mopertingen ligt op een hoogte van ongeveer 90 meter boven zee niveau. Door Mopertingen kronkelt een beek, de Krombeek. Dit beekje vloeit over in de Demer. EIGENSCHAPPEN VAN HASPENGOUW Dit is een landstreek die gekenmerkt wordt door een goede vruchtbare leemgrond. Deze leemgrond de ideale plaats om aan landbouw en veeteelt te doen. Het droog-haspengouw fungeert vooral voor suikerbieten en tarwe, terwijl het nat-haspengouw vooral dient voor zuivel en fruit te produceren. In de geschiedenis was Haspengouw, wegens haar vruchtbare grond, een relatief dicht bevolkt gebied. Dit verklaart ook deels de talrijke Vierkants hoeves in mijn gebied. TOERISME In mijn streek zijn heel wat bezienswaardigheden, hier onder enkele voorbeelden. - Het stadshuis van Bilzen (gebouwd in 1686) een prachtig voorbeeld van Maaslandse renaissancestijl. - De Bilzermolen, een oude watermolen aan de Demer. - De Onze-Liever-Vrouw van Bijstandskapel aan de Hasselsestraat (deze dateert uit 1843). -En ook niet te vergeten, het prachtige Alden Biesen kasteel dat zijn verhaal begint in 1220. EEN KORTE GESCHIEDENIS VAN ALDEN BIESEN 16 Bron: http://www.bilzen.be/geschiedenis 17 http://www.alden-biesen.be/ 18 Boek: Declerck, R. Fietsgids Limburg (2005) lannoo nv, Tielt 20
Het begin van Alden Biesen begint met een Duitse Ridderorde die de Landcommanderij opgericht heeft, dit wat in de 13 de eeuw. Alden Biesen groeide zou uit tot de hoofdzetel van de balije Biesen die was onder verdeeld in 12 balijen (cfr. Provincies). Het kasteeldomein was het pronkstuk van de land commandeur, en kende haar beste tijd tussen 1500 en 1700. Op dat moment groeide het kasteel domein uit tot een grote luxe residentie, met de luxe zoals we deze vandaag kennen. Wanneer het einde van de 18 de eeuw naderede, maakte de Franse Revolutie een einde aan het kasteeldomein. Het kasteel werd openbaar verkocht. Het kasteel is vervolgens in paar jaar in privébezit geweest. Maar dit veranderde na de brand van 1971, want toen kocht de Belgische staat Alden Biesen op, en gebruikt het vandaag de dag als internationaal cultuurcentrum. Er worden talrijke evenementen georganiseerd in Alden Biesen, hierdoor is de Kasteeldomein terug tot leven gekomen. FIETSTOERISME In het fietstoerisme in Limburg is de natuur een belangrijke troef, maar niet de enige troef. Andere aangename factoren zijn de rustige dorpjes, historische monumenten en een schat aan kerken met een ver verleden. Het fietstoerisme in Limburg is populair, dit ook door een goed systeem van wegwijzers, die telkens de knooppunten aangeven met een nummer wat overeen komt met het nummer op je kaart of route. Ook zijn er wegwijzers naar fiets cafés, deze borden wijzen je de weg naar het dichtstbijzijnde fiets café in de beurt en liggen maximaal 1km van de fietsroute verijderd. Limburg is hierdoor een ideale plaats voor aan fietstoerisme te doen. 21
HOOFDSTUK 2 DEEL 3 19 20 3.1 COORDINATEN EIGEN WOONPLAATS UTM De UTM projectie is een conforme vervorming, cilinder projectie, die transversaal snijdend is. Men verdeeld de aarde in 60 stroken (voor België strook 31). Vervolgens wordt elke strook opgedeeld in 20 banden (voor België, band U). In de verkregen vakken werkt men verder met coördinaten. UTM-COORDINATEN VOOR EIGEN WOONPLAATS 31U (F) 81,4 km E (S) 38,3 km N (± 0,1 km) LAMBERT De Lambert-projectie is een kegelprojectie die snijdend is, met den normale stand en een conforme vervorming. De Y-as is positief naar het noorden en geeft de ordinaat aan van het punt, de X-as is positief naar het oosten en geeft de abscis aan. LAMBERT-COORDINATEN VOOR EIGEN VOONPLAATS X= 235,1 km Y= 172,7 km (± 0.1km) GEOGRAFISCHE-COORDINATEN Geografische coördinaten werken met lengtedraad, breedtecirkels of parallelcirkels, dit zijn evenwijdige cirkels die evenwijdig met de evenaar lopen. GEOGRAFISCHE-COORDINATEN VAN EIGEN WOONPLAATS 5 34 49 NB en 50 51 50 OL (± 1 ) 19 Bron: Cursus aardrijkskunde, Verstappen, H. DLO KHleuven 20 http://nl.wikipedia.org/wiki/geografische_co%c3%b6rdinaten 1
3.2 DECLINATIE T.O.V. HET MAGNETISCHE NOORDEN 21 LAMBERT berekening (2014 2008 = 6 jaar) Het verschil is 6 jaar, en de jaarlijkse verandering houdt 7 in. (7 x 6 jaar = 42 ) De afwijking op de 6 jaar bedraagt 0 42. De declinatie t.o.v. het vierkantnet is 1 05. 1 05-0 42 = 23 west De declinatie bedraagt hier 23 westelijk. UTM berekening Hier is weer een verschil van 6 jaar, met een jaarlijkse verandering van 7 in het magnetisch noorden. Dit vermenigvuldigd met elkaar maakt, 42 2 09-42 = (129 42 = 87 ) of 1 27 west De declinatie bedraagt hier 1 27 westelijk. 21 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 2
3.3 AANWIJZINGEN OP A4-KOPIE GEOGRAFISCHE KAART AFBEELDING KAART ( VOOR DE JUISTE VERHOUDING ZIE LIJST MET FIGUREN (FIGUUR 5)). 3
BIJPASSENDE LEGENDE BIJ VOORGAANDE KAART 22 Huidige woonplaats Plaats 1: jeugdhuis Mopertingen de K4 Plaats 2: huis van vriendin in Eigenbilzen Plaats 3: Café Bij Guske in Rosmeer Typerend landschap element: permanent hooi/grassen in nabije beurt van mijn woon plaats ALTIMETRISCHE FICHE PLANIMETRISCHE FICHE 22 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 4
3.4 FOTO VAN ALTIMETRISCHE FICHE EN PLANIMETRISCHE FICHE SCREENSHOT PLAAST VAN ALTIMERISCHE FICHE 23 23 Google street view 5
SCREENSHOT PLAATS VAN PLANIMETRISCHE FICHE 24 24 Google street view 6
HOOFDSTUK 3: ANALYSE VAN LANDSCHAP EN RELIEF M.B.V. DE TOPOGRAFISCHE KAART. DEEL 4 4.1 A4 KOPIE TOPTGRAFISCHE KAART EIGEN LEEFOMGEVING 25 25 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 1
4.2 ZELFGEMAAKTE RELIEF KAART OP BASIS VAN TOPOGRAFISCHE KAART DIGITALE RELIEFKAART 26 65m 75m 75m 85m 85m 95m 95m 105m 105m 115m 115m 125m > Albertkanaal 0m 1000m 2000m 26 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 2
FOTO RELIEFBLOK 27 4.3 RELIEF MODEL EN HOOGTE OVERDRIJVING MAQUETTE (Maquette: zie hier boven) BEREKENEN HOOGTE OVERDRIJVING - Elk niveau op de maquette is 0.5 centimeter, en is in werkelijkheid 10 meter. - De schaal van de kaart is 1:40000, dit betekend dat elke centimeter op de kaart in werkelijkheid 40000 centimeter is of 400 meter - Als we de hoogte overdrijving op een breukschaal zouden zetten zou deze 1:2000 zijn, we doen de hoogte van het niveau maal twee waardoor we 1 centimeter bekomen, dan doen we ook de werkelijke hoogte maal twee, hier bekomen we dan 20 meter ( of uitgedrukt in centimeter: 2000). -Om de hoogte overdrijving te vinden ten opzichte van onze oorspronkelijke schaal gaan we 40000 delen door 2000, dit geeft ons 20 Het reliëfblok is 20x overdreven in de hoogte. 27 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 3
4.4 DWARSPROFIEL EN LENGTE PROFIEL 28 Dwarsprofiel dwarsdoorsnede rivier, staat loodrecht op lengteprofiel. Lengteprofiel doorsnede v/e rivier van bron tot uitmonding (in bovenloop het steilst). Omdat ik geen revier heb in mijn leefomgeving neem ik het lengteprofiel en de dwarsprofiel van een heuvelrug. LENGTE PROFIEL EN DW ARSPROFIEL OP TOPOGRAFISCHE KAART 29 B Krombeek A 28 http://www.scholieren.com/samenvatting/34512 29 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 4
(deze kaart is verkleind en heeft niet de juiste schaal) 4.5 RELIEF DOORSNEDE IN GOOGLE EARTH 30 30 Google eart 5
31 32 4.6 VERVAL EN VERHANG VERVAL KROMBEEK Het verval is het absolute hoogteverschil tussen 2 punten (A en B). Punt A: 105.5 meter Punt B: 54.8 meter Om het absolute hoogteverschil te vinden tussen deze 2 punten, moeten we deze van elkaar aftrekken. 105.5m 54.8m = 50.7m Het verval bedraagt hier 50.7 meter VERHANG KROMBEEK Het verhang is de relatieve hoogteverschil tussen twee punten (A en B) in m/km Om het verhang te bekomen moeten we het hoogte verschil in meter tussen de 2 punten (het verval) delen door de afstand in kilometer. verval in m afstand in km 50.7 m = 4.2km = 12.0 m/km (de afstand in km bekomen we door: de lengt te meten van de beek (van punt A naar B) op de topografische kaart van mijn leefomgeving. Deze bedraagt 21cm, we weten dat de topografische kaart een schaal heeft van 1 : 20 000, dit verteld ons dat 1 cm om de kaart 20 000 cm in werkelijkheid is. Als we dit omvormen kunnen we ook zeggen dat 1 cm op de kaart gelijk is aan 200 m in werkelijkheid. Omdat er 21 cm was gemeten doe je 200m maal 21 dit geeft 4200m. wanneer je dit om zet naar km bekom je 4.2km.) 4.7 BEREKENEN VAN DE HELLINGS GRAAD 33 (deze kaart is een verkleinde weergave van de topografische kaart, hier klopt de schaal niet meer (de lijnschaal echter wel) ) De afstand tussen punt a en punt b (van top naar voet) bedraagt 4.8 cm 1cm op de kaart is 20 000 cm in werkelijkheid of 200 meter Dan doen we 4.8 x 200 = 960 meter Het hoogte verschil bedraagt: De top is 125 meter hoor en de voet is 92.5 meter. 125m 92.5m = 32.5 m Het hoogte verschil bedraagt 32.5 meter. Hellingsgraad = hoogteverschil x 100 horisontale afstand De hellingsgraad bedraagt 3.39 % = 32.5 m x 100 960 m = 3.39 % 31 Theorie: taak didactische documenten leefomgeving H. verstappen 32 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 6
4.8 WATERSCHEIDINGSLIJN EN DROOGDAL DROOGDAL 34 Een droogdal is een langgerekte laagte die aan een beekdal doet denken maar die ontstaan is door de erosie van afstromend regenwater. Slechts bij aanzienlijke regenval is een droogdal watervoerend. WATERSCHEIDINGSLIJN De grens tussen 2 stroom gebieden. AANDUIDING OP KAART EIGENLEEFOMGEVING 35 34 Bron: wikkipedia 35 Bron: topografische kaart van Belgie, Bilzen-Lanaken 34 1-2 nationaal geografisch instituut Brussel 7
HOOFDSTUK 4: GESTEENTEN IN DE EINGEN LEEFOMGEVING DEEL 5 5.1 MATERIAAL UIT DOE-HET-ZELF FOLDER STEENGRIL 36 BESPREKING STEEN Als we deze steen zouden plaatsen in de gesteente cyclus gaan we deze steen zeker bij stollingsgesteente plaatsen, dit doordat de mineralen zeer goed zichtbaar zijn. Dit brengt ons ook bij een bepaalt type stollingsgesteente, namelijk Plutonieten, deze stollen zeer langzaam door dat ze ondergronds stollen waar door de mineralen van het gesteente (zo als hier in dit geval) zeer duidelijk zijn. Het gaat hier in dit geval ook waarschijnlijk over een graniet, dit doordat je hier heel goed de kwarts ziet. WAAR ONTGONNEN? Graniet is ook te vinden in België, namelijk in Condoz. 36 Hubo folder 1
HAPJESGLAZEN 37 BESPREKING GLAS Glas is een toepassing van zand, meer bepaald kwartszand. Kwartszand is een zeer zuivere witte zant, dit zant bevat kwartskorrels. Om glas te maken gaat met het zand verwarmen en onder een hoge druk zetten waardoor het glas wordt. WAAR ONTGONNEN? Je vind kwartszand in België, namelijk in Mol (zand van Mol) 37 Gifi folder 2
EGGO KEUKEN (DIENBLAD) 38 BESPREKING GRANIET Graniet is een stollingsgesteente, namelijk plutoniet. Dit zie je aan de duidelijk zichtbare mineralen. Graniet bestaat uit kwarts, muscoviet en biotiet. In dit dienblad is ook duidelijk veel kwarts aanwezig, dit weet je door de kleur, want is namelijk grijzig. WAAR ONTGONNEN? Graniet komt in de hele wereld voor in allerlei soorten en kleuren, bijvoorbeeld in sommige delen van België zoals in Lesse. 38 Folder: eggo keukens 3
KERAMISCHESTOOFPOT 39 BESPREKING STEEN Deze potjes zijn waarschijnlijk uit porselein. Porselein is een vorm van keramiek. Voor porselein te maken heb je een witte kleisoort nodig en voor ook kwarts. Door dat porselein heel goed hitte bestendig is en smaak en geurloos is dit ideaal om te gebruiken in de keuken en zo als hier als stoofpotjes WAAR ONTGONNEN? De grootste producent van kaolien (witte klei) zijn de Verenigde Staten. De tweede producent is het Verenigd Koninkrijk met name in Cornwall en Devon. De derde producent is Brazilië. 39 Folder van aldi 4
5.3 FOTO EIGENWONING, WELKE BOUWMATERIALEN? FOTO BOUWMATERIALEN EN WAAR ONTGONNEN? Baksteen: Baksteen is een kunstmatige steen die uit klei is gebakken. Bakstenen worden vooral toegepast in de bouw van muren. De klei wordt in België ontgonnen en ook het fabriceren van de baksteen gebeurd ook in België. Glas: Glas is een toepassing van zand, meer bepaald kwartszand. Kwartszand is een zeer zuivere witte zant, dit zant bevat kwartskorrels. Om glas te maken gaat met het zand verwarmen en onder een hoge druk zetten waardoor het glas wordt. Dakpannen: een dak pan is geen natuursteen, en wordt dus bewerkt voor hij er zo uit ziet zo als we de dakpan kennen. Om dakpannen te maken gebruikt men klei, die plaatst men in de oven, dit heeft als resultaat de dakpan zo als we hem kennen. Kiezelstenen: kiezels zijn afgeronde stenen. Na gelang hun korrelgroten heb je te maken met keien, sten of grind. In dit geval lijkt het meer op grind. Grind wordt gevormd door erosie van water. Metaal: metaal wordt niet in België ontgonnen. Metaal is een fabricaat, dit betekende dat het bewerkt is geweest alvorens gebruikt werd. Metaal wordt uit ertsen gehaald en vervolgens gesmolten voor het in een vorm te gieten. 5
5.4 2 HISTORISCHE GEBOUWEN IN MIJN LEEFOMGEVING, WELKE BOUWMATERIALEN? FOTO S EN ONTLEDING DE KERK VAN EIGENBILZEN KALK ZANDSTEEN Dit deel van de kerk is opgebouwd uit kalkzandsteen. Dit is vrijwel goed te herkennen aan de structuur (de grove korrel wat hier in zit) en de kleur. De kleur van een kalksteen kan variëren naar mate de samenstelling verschilt. Kalkzandsteen is een redelijk zacht gesteente, en wordt hierdoor ook wel eens gebruikt bij beeldhouders. En ook hier is te zien dat men een reliëf hebben uitgesneden om een christelijk tafereel uitbeelden. Kalkzandstenen worden in België ontgonnen BLAUWEHARDSTEEN Deze steensoort is een kalkhoudend gesteenten, dit weten we doordat deze opbruist met HCl (een zuur) als je van dichtbij gaat kijken zien we veel resten van crinoiden, dit zijn kalkskeletjes van kleine zeediertjes. De blauw-grijze kleur wordt bepaald door de hoeveelheid C. je vind deze steen in de Belgische Ardennen. 6
KERK VAN MOPERTINGEN KALK ZANDSTEEN Dit deel van de kerk is opgebouwd uit kalkzandsteen. Dit is vrijwel goed te herkennen aan de structuur (de grove korrel wat hier in zit) en de kleur. De kleur van een kalksteen kan variëren naar mate de samenstelling verschilt. Kalkzandsteen is een redelijk zacht gesteente, en wordt hierdoor ook wel eens gebruikt bij beeldhouders. En ook hier is te zien dat men een reliëf hebben uitgesneden om een christelijk tafereel uitbeelden. Kalkzandstenen worden in België ontgonnen BLAUWEHARDSTEEN Deze steensoort is een kalkhoudend gesteenten, dit weten we doordat deze opbruist met HCl (een zuur) als je van dichtbij gaat kijken zien we veel resten van crinoiden, dit zijn kalkskeletjes van kleine zeediertjes. De blauw-grijze kleur wordt bepaald door de hoeveelheid C. je vind deze steen in de Belgische Ardennen. BAKSTEEN Baksteen is een kunstmatige steen die uit klei is gebakken. Bakstenen worden vooral toegepast in de bouw van muren. De klei wordt in België ontgonnen en ook het fabriceren van de baksteen gebeurd ook in België. LEIEN 40 De leisteen is een metamorf gesteente van klei. Het is wel geschikt als dakbedekking doordat het weinig doorlatend is. Leien worden in België ontgonnen, meer bepaald in de actieve groeve van Warmifonteine. (hier wordt momenteel geen leien meer ontgonnen.) 40 http://www.vanquaille.com/natuurleien 7