Mercurius: Venus: Aarde: 4.879 km doorsnede 12.104 km doorsnede 12.756 km doorsnede Mars: 6.794 km doorsnede Jupiter: 142.080 km doorsnede Saturnus: 120.536 km doorsnede Uranus: 51.118 km doorsnede Neptunus: 50.538 km doorsnede Pluto: 2.280 km doorsnede
6000000000 5000000000 4000000000 3000000000 2000000000 1000000000 Mercurius Venus Aarde Mars Jupiter Saturnus Uranus Neptunus Pluto 0 Afstand tot de zon in km
Het jaar rond met zon, maan, sterren en planeten De Middeleeuwse kalender voor bijgelovige boeren en edelen
Zondag : Sol (Apollo) De zon staat in het midden van ons zonnestelsel. De planeten draaien daar omheen. (NB: Volgens de Middeleeuwers draaide de zon juist om de aarde!) De aarde doet er één jaar over om rond de zon te draaien. Doen jullie ook verzoeknummers? Apollo (Sol) was de Romeinse god van het licht, de muziek en de dichtkunst. De kinderen van de zon zouden levensblij en vroom zijn. Ze bidden tot God, maken muziek en doen graag aan sport. Zondag is dus een echte dag voor de kerk, een concert of een sportwedstrijd. Zondagskinderen zijn voor het geluk geboren!
Maandag: Luna (Diana) De maan draait in één maand tijd om de aarde. Eén keer per maand zie je een volle maan. Dat is ongeveer twaalf keer per jaar. Elke maand staat een andere groep sterren aan de hemel: De twaalf sterrenbeelden. Luna (Diana) was de Romeinse godin van de maan, de jacht en de dieren. Kinderen van de maan zouden zich moeilijk laten temmen. Je vindt er jagers, zwervers, gokkers, molenaars, zeelui, vissers en zwemmers onder. Op maandag is het extra moeilijk om bij de les te blijven! (Vooral bij volle maan!) Tip: Maandag wasdag? Houdt wit en bont apart!
Dinsdag: Mars Mars is de planeet die op drie (Mercurius, Venus en de aarde) na het dichtst bij de zon staat. Mars was de Romeinse oorlogsgod. Opzouten, stuk verdriet! De kinderen van Mars zouden echte ruziezoekers en vechtersbazen zijn, die het op weerloze slachtoffers gemunt hebben. Ze brengen geweld in de wereld. Help! Zinloos geweld! Dinsdag is dus een echte dag voor pestkoppen!
Woensdag: Mercurius De planeet Mercurius staat het dichtst bij de zon. Mercurius was de Romeinse god van de ambachtslieden, de reizigers en de dieven. A u w!!! De kinderen van Mercurius zouden vlijtig en handig zijn. Je ziet er smeden, leraren, klokkenmakers, orgelbouwers en schilders onder. Woensdag is dus een goede dag voor huiswerk maken en klusjes! (NB: Midden-links geeft een schoolmeester een lastige leerling een pak voor zijn billen! Er schuin-boven staat een klok op tafel.)
Donderdag: Jupiter Jupiter is de grootste planeet in ons zonnestelsel (142.080 km in doorsnede!) Jupiter was de Romeinse oppergod en god van het onweer. De kinderen van Jupiter zouden gelukkig, netjes, knap en kunstzinnig zijn. Er zitten rechters, juristen en geleerden onder. Ze houden van paardrijden, jagen en boogschieten. Donderdag is dus een echte dag voor bollebozen en chique hobby s!
Vrijdag: Venus Venus is de planeet die op Mercurius na het dichtst bij de zon staat. Venus was de Romeinse godin van de liefde en de schoonheid. Zullen we zoenen? De kinderen van Venus zouden knap en vrolijk zijn en van flirten houden. Maar ook van zingen, dansen, kussen en knuffelen. Vrijdag is dus een goede dag voor een romantische date! (Vooral als Valentijn op vrijdag valt!)
Zaterdag: Saturnus Saturnus is de planeet met de ringen. Saturnus was de Romeinse god van de Tijd. Hij was de vader van Jupiter, Neptunus en Pluto. S n i f! De kinderen van Saturnus zouden ziekelijk, nijdig en chagrijnig zijn. Ze werden geschikt bevonden om de aarde om te spitten of te ploegen. Er zitten kreupelen, gevangenen, slachters en boeren tussen. Meestal loopt het niet goed met ze af. Zaterdag is dus een echte dag om lui in je bed te blijven ronken!
Januari (louwmaand) - Waterman 1 J a n u a r i : N i e u w j a a r s - r e c e p t i e Lekkere hapjes! G e l u k k i g N i e u w j a a r!
Februari (sprokkelmaand) - Vissen Tijd om je te warmen aan het haardvuur I k h e b w i n t e r t e n e n! Brrrr!
Maart (lentemaand) - Ram Tijd om te ploegen 21 Maart: Lente (Dag & nacht duren even lang) P i j n i n m n r u g!
April (grasmaand) - Stier Tijd om bloemen te plukken & meisjes te versieren Ken ik je niet ergens van? Meisjes plagen, zoentjes vragen!
Mei (bloeimaand) - Tweelingen Tijd om uit rijden te gaan Lekker weertje! En ze hadden nog zo gezegd: Blauw is in dit seizoen!
Juni (zomermaand) - Kreeft 21 Juni: Midzomer (De langste dag!) Tijd om te hooien D r komt geen eind aan! En dan die hooikoorts!
Juli (hooimaand) - Kreeft Tijd om te oogsten
Augustus (oogstmaand) - Maagd Tijd om te dorsen
September (herfstmaand) - Weegschaal Tijd om druiven te plukken 21 September: Herfst (Dag & nacht duren even lang) E e n g o e d w i j n j a a r! Geef mij maar een spaatje!
Oktober (wijnmaand) - Schorpioen Tijd om te eggen en te zaaien
November (slachtmaand) - Boogschutter Tijd om eikels te rapen Stelletje eikels Geef mij maar truffels!
December (wintermaand) - Steenbok Tijd om te slachten 21 December: Midwinter (De kortste dag!) Dat worden lekkere speklappen voor de Kerst! 31 December: Oudjaar Als die honden nog iets overlaten.
Het jaar rond: 4 seizoenen; 12 maanden; 12 sterrenbeelden; 12 tekens van de dierenriem Elke maand en elk seizoen kende in de Middeleeuwen zijn eigen bezigheden voor boeren en edelen. Volgens de astrologen stond elke maand onder een ander gesternte. En elke dag werd bepaald door een andere planeet. Zelfs ieder lichaamsdeel werd beheerst door een ander sterrenbeeld. Je kon maar beter niet op vrijdag de 13de geboren zijn. (Of gewoon niet bijgelovig zijn!)
Deze presentatie maakt deel uit van het cursuspakket Tijdmeten en is samengesteld door Pier van Leeuwen voor het Museum van het Nederlandse Uurwerk in het kader van Erfgoed a la Carte in de Zaanstreek (2007)