Zorgmap nieuwe knie Welkom bij JointProgress, een uitgebreid zorgprogramma voor patiënten die een knieprothese krijgen. Deze voorlichtingsmap begeleidt u stap voor stap door het hele traject voor uw knieprothese. Hoe meer u over de operatie weet voordat u in het ziekenhuis aankomt, hoe gemakkelijker en sneller u zult revalideren. Gebruik deze map als naslagmateriaal. Soms kan de zorg op een andere manier verlopen. Dit is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Het materiaal dat u krijgt bevat belangrijke informatie die is bedoeld om u een beter beeld te geven over de operatie en de revalidatie. Ook willen we belangrijke punten nader verklaren en u informeren over hoe u het beste met uw nieuwe gewricht om kunt gaan. Uw begrip, deelname en inzet zijn van groot belang voor het succes van deze ingreep. Daarom vragen wij u om het informatiemateriaal dat u krijgt te lezen en eventueel in te vullen. Wilt u deze informatiemap goed bewaren? Breng uw map mee naar elke afspraak. En vergeet hem vooral niet mee te brengen naar het ziekenhuis op de dag van uw opname. Als u wilt, kunt u de map ook meenemen naar de voorlichtingsbijeenkomst. Een ander belangrijk onderdeel van uw voorbereiding op de operatie is dat u actief betrokken blijft bij uw zorg. Stel vragen en neem verantwoordelijkheid voor uw vooruitgang. Wij vinden het erg belangrijk dat u de beste resultaten behaalt en dat uw operatie een succes wordt. Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. is een dochteronderneming van
Het Joint Progress programma Bij knie-operaties volgens het JointProgress programma worden meerdere patiënten op één dag geopereerd. Tijdens de opname ligt de nadruk op actieve revalidatie. Dit betekent dat u niet als zieke wordt benaderd. Zo verblijft u zo min mogelijk in bed en draagt u gewoon uw eigen kleding. Door een optimale begeleiding en intensieve oefeningen kunt u op een verantwoorde wijze vaak na 2 dagen weer naar huis. www.havenziekenhuis.nl - 2 van 43 - Voorwoord
Gegevens Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten B.V. Belangrijke adressen en telefoonnummers Bezoekadres: Haringvliet 2, 3011 TD Rotterdam Postadres: Postbus 70031, 3000 LN Rotterdam Algemeen telefoonnummer: 010-404 33 00 Website: www.havenziekenhuis.nl Polikliniek Chirurgie/Orthopedie: 010-404 34 30 Hier kunt u op werkdagen terecht voor het maken van afspraken tussen 9.00-16.00 uur. Verpleegafdeling Kort Verblijf/Heelkunde: 010-404 37 30 Fysiotherapie: 010-404 36 39 Bezoekuren De bezoekuren van het Havenziekenhuis zijn dagelijks van 15.00-20.00 uur. Er mogen maximaal 2 bezoekers tegelijkertijd bij elke patiënt. www.havenziekenhuis.nl - 3 van 43 - Voorwoord
Deze map is eigendom van: Naam:.................. Adres:.................. Woonplaats:.................. Telefoon:......... www.havenziekenhuis.nl - 4 van 43 - Uw gegevens
......... Email:.................. www.havenziekenhuis.nl - 5 van 43 - Uw gegevens
1. Medische informatie 1.1 Knieprothese implanteren 1.2 Voorlichtingsbijeenkomst 1.3 De Pre-operatieve Poli (POP) 1.4 Het kniegewricht 1.5 Over het implanteren van een knieprothese 1.6 Operatiemogelijkheden bij een knieprothese 1.7 De operatie 1.8 Risico's en mogelijke complicaties 1.9 Meest gestelde vragen 1.10 Voorbereiding 2. Verpleegkundige informatie 2.1 Wat u mee moet brengen naar het ziekenhuis 2.1 Controlelijst vóór de operatie 3. Revalidatie en fysiotherapie 3.1 Wat kunt u doen na ontslag? 3.2 Dagelijkse activiteiten en verder herstel 3.3 Hoe om te gaan met uw nieuwe knie 3.4 Fysiotherapie 3.5 Tips en richtlijnen 3.6 Traplopen 3.7 Oefeningen 3.8 Ontslagcriteria 4. Transferverpleegkundige 4.1 Wat kan de transferverpleegkundige voor u doen? 4.2 Indicatie en eigen bijdrage 4.3 Thuiszorg 4.4 Verpleeghuis 4.5 Revalidatie 4.6 Bereikbaarheid transferverpleegkundige 4.7 Het regelen van verpleegartikelen 4.8 Mensen inschakelen om u te helpen www.havenziekenhuis.nl - 6 van 43 - Inhoud
1.1 Knieprothese implanteren Hieronder staat een samenvatting van het traject dat u zult doorlopen voor het implanteren van een kunstknie. Dit proces wordt in medische termen knieprothese of knie-implantaat genoemd. Dit overzicht geeft u een algemeen beeld van het proces. 1.2 Voorlichtingsbijeenkomst Tijdens het bezoek aan de polikliniek waarbij de operatiedatum wordt gepland, krijgt u een afspraak voor de voorlichtingsbijeenkomst en de Pre-operatieve Poli (POP). Zodra de datum voor uw operatie vast staat, vragen wij u deze voorlichtingsbijeenkomst bij te wonen. Het is belangrijk dat u dit ook doet. Doel van deze voorlichtingsbijeenkomst is om u verdere informatie te geven over de operatie. Ook is het voor u een gelegenheid om kennis te maken met medewerkers van het ziekenhuis, zoals één van de verpleegkundigen en fysiotherapeuten die u zullen behandelen gedurende uw opname in het ziekenhuis. Bovendien kunt u er andere patiënten ontmoeten die een soortgelijke knie-operatie zullen ondergaan. Tijdens de voorlichtingsbijeenkomst kunt u eventuele vragen stellen. Het is erg belangrijk dat u op deze middag de persoon meeneemt die u gedurende uw verblijf in het ziekenhuis zal begeleiden. De voorlichtingsbijeenkomst wordt in het ziekenhuis georganiseerd en duurt maximaal 1,5 uur. 1.3 De Pre-operatieve Poli (POP) Voorafgaand aan de operatie heeft u nog een gesprek met de anesthesist of zijn/haar assistent. Deze medewerker bespreekt met u de manier van verdoven en geeft u praktische uitleg. De anesthesist informeert u ook over veranderingen in uw eventuele thuismedicijnen. 1.4 Het kniegewricht www.havenziekenhuis.nl - 7 van 43-1. Medische informatie
Het kniegewricht is het grootste en meest complexe gewricht van het menselijk lichaam. Behalve buigen en strekken zijn er in het gewricht ook andere bewegingen mogelijk, zoals draaien en glijden. De natuurlijke knie bestaat uit drie botstukken: het dijbeen (femur), het scheenbeen (tibia) en de knieschijf (patella). In het kniegewricht zijn de uiteinden van het dijbeen, het scheenbeen en de achterkant van de knieschijf bedekt met glad kraakbeen. Door dit kraakbeen is er een soepele beweging tussen de twee botuiteinden mogelijk. Als een gezonde knie een beweging maakt, bewegen de twee gewrichtsvlakken makkelijk en zonder pijn ten opzichte van elkaar. www.havenziekenhuis.nl - 8 van 43-1. Medische informatie
Havenziekenhuis Tussen de twee uiteinden van het dijbeen en het scheenbeen bevindt zich een andere kraakbenige structuur, meniscus genaamd. De meniscus fungeert als demper. Het kniegewricht wordt afgesloten door een gewrichtskapsel, dat een vlies bevat. Dit produceert een stroperige vloeistof die zorgt voor wrijvingsarm glijden. Samen werken de vloeistof en de meniscus als een schokbreker. Ze absorberen de krachten die op het gewricht komen tijdens activiteit. Gewrichtsbanden verbinden het dijbeen met het scheenbeen, bedekken het gewricht en stabiliseren het. De bewegingen van de knie worden aangestuurd en gecontroleerd door de dijbeenspieren en de spieren van het onderbeen. 1.5 Over het implanteren van een knieprothese Het doel van het implanteren van een knieprothese is: - het verhelpen van uw pijn; - het herstellen van eventueel functieverlies van uw knie; - het verbeteren van de kwaliteit van leven. Het implanteren van een knieprothese betekent dat de uiteinden van het dijbeen, het scheenbeen en indien nodig, de achterkant van de www.havenziekenhuis.nl Have_Inprintfolders_Def.indd 2-9 van 43-1. Medische informatie 31-10-11 14:55
knieschijf worden vervangen door een prothese. Knieprothesen zijn speciaal ontworpen om de anatomie van de knie zo dicht mogelijk te benaderen. Er zijn verschillende soorten knieprothesen beschikbaar. Uw orthopedisch chirurg zal beoordelen welke voor u het meest geschikt is. Onderdelen van een knieprothese Elke knieprothese bestaat uit meerdere delen: - Het femorale (dijbeen) deel vormt het nieuwe oppervlak van het dijbeen en is gemaakt van een metaallegering. - Hoewel de knieschijf niet altijd een nieuwe laag krijgt, vervangt het knieschijfdeel de onderkant van de knieschijf en wrijft tegen het dijbeen. Het knieschijfdeel is ofwel helemaal van kunststof ofwel van kunststof met aan de achterzijde een metaallegering. - Het onderbeengedeelte bestaat uit een metalen vlak dat aan het bot wordt bevestigd, en een kunststof inzetstuk voor een glad oppervlak waar het dijbeen overheen schuift. www.havenziekenhuis.nl - 10 van 43-1. Medische informatie
1.6 Operatiemogelijkheden bij een knieprothese 1. Totale knieoperatie Hierbij worden de uiteinden van het dijbeen en van het scheenbeen voorzien van een nieuwe oppervlakte. De knieschijf krijgt niet altijd een nieuwe laag. 2. Partiële knieoperatie (unicompartimentele knieoperatie) Hierbij is slechts één deel van de knie beschadigd en dat krijgt een nieuwe oppervlakte. De delen van de knie die niet beschadigd zijn krijgen geen nieuwe laag. 3. Revisie knieoperatie Dit is een nieuwe operatie van een eerder geplaatste knieprothese die is versleten, niet goed werkt of los is geraakt. De eerder geplaatste delen worden geheel of gedeeltelijk verwijderd en vervangen door nieuwe. 1.7 De operatie De operatie duurt meestal 1 2 uur. Dit is afhankelijk van de ernst van de aandoening van uw knie. www.havenziekenhuis.nl - 11 van 43-1. Medische informatie
Havenziekenhuis 1.8 Risico s en mogelijke complicaties Een operatie voor het implanteren van een knieprothese is een veilige en effectieve ingreep die vaak wordt toegepast. Wereldwijd worden jaarlijks maar liefst 700.000 knieprothesen geïmplanteerd. Patiënten hebben minder pijn en ervaren functieverbetering in vergelijking met hun toestand vóór de operatie. Net als bij andere operaties zijn er echter ook hier risico s en bestaat er kans op complicaties. Deze komen zelden voor, en uw orthopedisch chirurg en de medewerkers van de afdeling Orthopedie, zullen er alles aan doen om complicaties te voorkomen. Een aantal mogelijke risico s en complicaties zijn: Anesthetische complicaties Uw anesthesist zal mogelijke complicaties en de verschillende mogelijkheden van verdoving vóór de operatie met u doorspreken. Heeft u in het verleden complicaties ervaren met verdovingen? Zorg dat u uw anesthesist hiervan op de hoogte brengt. www.havenziekenhuis.nl Have_Inprintfolders_Def.indd 2-12 van 43-1. Medische informatie 31-10-11 14:55
Infectie Na het plaatsen van een nieuw kniegewricht loopt een klein percentage van de patiënten een infectie op (1 à 2%). Dit kan een oppervlakkige infectie zijn, maar ook een diepe infectie rond de delen van de prothese. Diepe infecties kunnen ernstige gevolgen hebben, waardoor de ziekenhuisopname verlengd wordt. Behandeling van dergelijke infecties kan op verschillende manieren plaats vinden. U kunt via een infuus antibiotica krijgen toegediend, maar ook een operatieve ingreep kan noodzakelijk zijn om de wond te reinigen. Bij een diepe infectie kan uw orthopedisch chirurg besluiten de prothese geheel te verwijderen. Infectie komt vaker voor bij diabetici, patiënten met reumatoide-artritis, patiënten met overgewicht en bij patiënten met aandoeningen van het immuunsysteem. Bloeduitstorting/zwelling De operatie wordt meestal onder bloedleegte uitgevoerd. Dit betekent dat het bloed uit het operatiegebied wordt weggemasseerd. Met een opgepompte bloeddrukband wordt het gebied 'bloedleeg' gehouden. Hierdoor is het mogelijk dat na de operatie een bloeduitstorting met zwelling van het hele been ontstaat. Dit is een normaal verschijnsel na een knieprothese en zal in de loop van enkele maanden weer verdwijnen. Breuken Breuken van het dijbeen, scheenbeen en/of de knieschijf komen soms voor tijdens de operatie. Dit kan vooral gebeuren als de botten zacht of broos zijn. Breuken kunnen ook ontstaan als u na de operatie hard valt. Meerdere chirurgische ingrepen kunnen nodig zijn om het probleem te verhelpen. Soms zijn extra implantaten nodig. Beschadiging van bloedvaten en zenuwen Meerdere bloedvaten en zenuwen lopen in de omgeving van uw kniegewricht. Deze structuren lopen kans om uitgerekt of beschadigd te raken tijdens de operatie. Dit kan gevoelloosheid en/of slapheid in delen van het geopereerde been tot gevolg hebben. Dit is www.havenziekenhuis.nl - 13 van 43-1. Medische informatie
een uiterst zeldzame complicatie, maar gezien de potentiële ernst wel noemenswaardig. Trombose van diepgelegen ader Het ontstaan van bloedstolsels in de aderen van de benen is een bekende complicatie. Al het mogelijke wordt gedaan om het ontstaan ervan te voorkomen. Een voorzorgsmaatregel kan bijvoorbeeld zijn het toedienen van medicijnen (in tabletvorm of via een injectie) die het bloed verdunnen en de kans op stolsels verminderen. Een andere preventieve maatregel is vroege mobilisatie (zo snel mogelijk uit bed). Longembolie Bloedstolsels die in de beenader ontstaan, kunnen soms losraken, meegevoerd worden in de bloedbaan en in de longen terechtkomen. Dit heet een longembolie. Dit kan een zeer ernstige complicatie zijn. Vetembolie Vet van het beenmerg kan in de bloedbaan terechtkomen en zelfs uw longen bereiken. Dit heet een vetembolie. Ook deze complicatie kan zeer ernstig zijn. We doen al het mogelijke om deze complicatie te voorkomen. Wondcomplicaties Ook wondnecrose (de wondranden zijn donker gekleurd) of het steeds weer open gaan van de operatiewond kan voorkomen. Om problemen op lange termijn te voorkomen dienen deze complicaties vroegtijdig te worden gesignaleerd en behandeld. Dit kan gebeuren door het gewricht operatief te reinigen of door de wond opnieuw te hechten. Doorliggen Doorligplekken, vooral rond de hiel, kunnen al na 24 uur bedrust ontstaan. Neem daarom regelmatig de druk weg van uw hielen en zitvlak. Als u een brandend gevoel of pijn ervaart rond deze lichaamsdelen dient u het verplegend personeel hiervan op de www.havenziekenhuis.nl - 14 van 43-1. Medische informatie
hoogte te brengen. Losraken Uw knieprothese is een mechanisch werkend geheel en is daarom onderhevig aan wrijving en slijtage. Bijna alle knieprothesen functioneren echter 15 jaar na operatie nog naar volle tevredenheid. Dit geldt echter alleen bij normaal gebruik. Als de knieprothese overmatig wordt belast, zoals uitzonderlijk veel traplopen, rennen, hurken en andere activiteiten met een grote belasting, kan de knieprothese vroegtijdig losraken. Als u rekening houdt met de belasting op uw knie door deze activiteiten te vermijden, dan heeft uw knieprothese een langere levensduur. Stijfheid van het gewricht U moet er rekening mee houden dat u na de operatie enige bewegingsbeperking ondervindt. Over het algemeen is het resultaat zodanig dat u uw knie voldoende kunt buigen om de meeste dagelijkse activiteiten te verrichten. Het streven is om de knie minstens 110 te kunnen buigen. Algemene medische problemen Na een ingrijpende operatie kan een aantal algemene medische complicaties ontstaan. Gelukkig komen deze zelden voor. Mensen met een grotere kans op deze complicaties zullen van tevoren medisch worden onderzocht. Deze complicaties zijn: hartaandoeningen, beroertes, longontsteking, ingeklapte long, blaasinfecties, nieraandoening etc. Uiteraard zal al het mogelijke worden gedaan om bovenstaande complicaties te voorkómen. 1.9 Meest gestelde vragen Hoe lang blijft mijn kunstknie goed? Over het algemeen blijft een kunstknie langer dan 15 jaar goed functioneren. Sommige gewrichten verslijten al voor die tijd en gaan loszitten. Hoe lang uw knieprothese goed blijft is afhankelijk van www.havenziekenhuis.nl - 15 van 43-1. Medische informatie
allerlei factoren zoals, uw fysieke conditie, uw gewicht en hoe actief u bent. Het is nuttig om te bedenken dat prothetische gewrichten anders zijn dan een natuurlijk, gezond gewricht. Tegenwoordig is het operatief implanteren van een knieprothese een veelvoorkomende en voorspelbare ingreep geworden. Jaarlijks worden maar liefst 700.000 knieprotheses geïmplanteerd. Veel patiënten ervaren verlichting van pijn en functieverbetering, vergeleken met de situatie van voor de operatie. De onderdelen van de prothese kunnen echter slijten, omdat ze tegen elkaar schuiven en rollen bij het bewegen. De mate van slijtage van de kniedelen is gedeeltelijk afhankelijk van hoe ze worden gebruikt. Activiteiten die veel druk uitoefenen op de implantaten, wat het geval is bij zwaardere en actievere patiënten, kan de levensduur van de prothese verkorten. Losraken en slijtage van de implantaten kan ertoe leiden dat een revisie-operatie nodig is. Dit onderwerp kunt u het beste verder bespreken met uw orthopedisch chirurg. Sinds ik op de wachtlijst sta heb ik minder pijn in mijn knie. Wat moet ik doen? Als de pijn minder is geworden, kan dat betekenen dat u niet geopereerd hoeft te worden. Mocht u om welke reden dan ook twijfelen, dan dient u dit te bespreken met uw eigen huisarts of orthopedisch chirurg. Wat is de gemiddelde leeftijd waarop mensen een kunstknie krijgen? De gemiddelde leeftijd is 65-72 jaar. Welke problemen kan ik verwachten in het ziekenhuis? Verwardheid Verwarring in de eerste paar dagen na een operatie komt vrij vaak voor. Dit wordt meestal veroorzaakt door een combinatie van de narcose en het verblijf in een vreemde omgeving. Tegen de tijd dat u naar huis gaat is dit normaal gesproken weer helemaal verdwenen. www.havenziekenhuis.nl - 16 van 43-1. Medische informatie
De ene patiënt heeft meer kans om verward te raken dan de andere. Bij verwardheid kan het van belang zijn voor uw begeleider om persoonlijke spullen mee te brengen. Denk hierbij aan foto s of kalender van thuis. Duizeligheid en misselijkheid Dit is een veel voorkomend probleem, vooral de eerste drie dagen na de operatie. Dit is normaal gesproken een bijwerking van de narcose. Obstipatie (= moeilijke stoelgang) Een ander veel voorkomend probleem na operaties is obstipatie. Dit wordt meestal veroorzaakt door verandering van leefritme, geneesmiddelen en zelfs door het voedsel. Obstipatie kan vrij snel worden verholpen als het vroeg wordt ontdekt. Het is belangrijk dat u de verpleegkundigen informeert als u vaker last heeft van obstipatie of als u denkt dat het na de operatie het geval is. Gebrek aan eetlust Dit is niet ongebruikelijk en kan tot een aantal weken na de operatie aanhouden. Toch is het belangrijk dat u gezond eet en voldoende vocht (minimaal 1,5 liter) binnenkrijgt om uw herstel te bespoedigen. Heb ik na de operatie geen pijn meer? Tijdens de operatie wordt de oorzaak van uw pijn weggenomen. U moet er echter wel rekening mee houden dat uw nieuwe gewricht en de wond tot 12 weken na uw operatie behoorlijk pijnlijk kunnen zijn. Om deze pijn te verminderen kan het ziekenhuispersoneel verschillende vormen van pijnverlichtende technieken toepassen, zoals zenuwblokkades, orale pijnstillers (pillen om door te slikken) en beenoefeningen. Vraag gerust om medicijnen tegen de pijn als u dat nodig vindt. De verpleegkundige kan altijd met een arts overleggen over extra medicijnen. Pijnloos zal niet lukken, wel moet de pijn voor u te hanteren zijn en u niet beperken in uw herstelproces. De pijn zal in de loop der tijd langzaam maar zeker afnemen naarmate uw lichaam zich verder herstelt. De meeste mensen vinden dat de pijn na drie maanden te verwaarlozen is en sommigen melden dat de pijn www.havenziekenhuis.nl - 17 van 43-1. Medische informatie
tot een jaar later steeds verder afnam. Hoe lang zal ik in het ziekenhuis blijven? U gaat (meestal) 2 dagen na uw operatie terug naar huis. Hoe succesvol is deze operatie? Na de operatie ondervindt u een belangrijke toename in de beweeglijkheid van de geopereerde knie en een duidelijke vermindering van de pijn. Onderzoek heeft aangetoond dat vrijwel alle knieprotheses met succes zijn geplaatst. 85% tot 90% van de patiënten is tevreden tot zeer tevreden over de operatie. Ongeveer 10% is minder tevreden, door bijvoorbeeld de stijfheid die is opgetreden na de operatie, of door andere complicaties. Hoe goed kan ik mijn knie na de operatie bewegen? Over het algemeen is na de operatie de beweeglijkheid van het betreffende gewricht iets minder. Toch wordt de beweeglijkheid van de knie, die nodig is om de meeste dagelijkse activiteiten te doen, door te oefenen hersteld. Sommige patiënten melden dat ze na hun operatie last hebben van een ander soort stijfheid en beschrijven dat hun knie vooral na langer zitten of s ochtends stijf is. Dat gevoel gaat weg nadat u een paar stappen heeft gelopen. Dit komt vrij vaak voor en kan eventueel verdwijnen, maar is niet al te ernstig. Het is ook belangrijk om de instructies hoe om te gaan met een nieuwe knie op te volgen. 1.10 Voorbereiding Richt u op het slagen van uw operatie Het is van belang dat u, uw orthopedisch chirurg, het ziekenhuispersoneel en uw familie als een team samenwerken en een positieve houding hebben ten aanzien van het slagen van de operatie. Dankzij goed onderling overleg krijgt u beter inzicht in de doelen en verwachtingen van alle betrokken partijen. www.havenziekenhuis.nl - 18 van 43-1. Medische informatie
Voeding Voeding is een belangrijk element in tijden van stress, zoals voor een operatie. Zorg dat, indien uw dieet dit toelaat, u zoveel mogelijk voedingsmiddelen binnenkrijgt die rijk zijn aan ijzer. Bijvoorbeeld: rood vlees, lever, bonen, noten en gedroogde vruchten. Voorkom overgewicht Omdat overgewicht extra belasting betekent van de toch al beschadigde gewrichten, is afvallen een van de beste manieren om de toestand van uw knie te verbeteren en de resultaten van de operatie te optimaliseren. Vraag advies aan uw huisarts voordat u begint met uw dieet. Stop met roken Als u nog niet was gestopt, is het misschien een goed moment om dat nu te doen. Dit vermindert namelijk de kans op complicaties tijdens en na uw operatie. Heeft u behoefte aan advies en ondersteuning, dan kunt u terecht bij uw huisarts. Zorg dat alle infecties vóór de operatie genezen zijn Hieronder vallen o.a.: tandabcessen, blaasinfecties, ontstoken beenzweren, verkoudheid en griep. De reden hiervoor is dat infecties zich tijdens de operatie door uw lichaam kunnen verspreiden en uw nieuwe gewricht kunnen besmetten. Daarom moet u uw orthopedisch chirurg zo snel mogelijk op de hoogte brengen als u vermoedt of zeker weet dat u een infectie heeft. Dit kan namelijk betekenen dat uw operatie naar een later tijdstip verschoven moet worden. Huid Het is belangrijk dat uw huid geen problemen vertoont (zoals geïnfecteerde likdoorns, eeltknobbels, insectenbeten, wondjes, krabwonden van dieren) en vrij van infectie is voordat u geopereerd wordt. Dit is vooral belangrijk als u huidproblemen heeft zoals eczeem of psoriasis. Als zich aandoeningen ontwikkelen zoals een zweer op uw been of huiduitslag dient u uw huisarts te raadplegen. www.havenziekenhuis.nl - 19 van 43-1. Medische informatie
Tanden en tandvlees In ongezonde tanden en tandvlees kan een infectie verborgen zitten die zijn weg zou kunnen vinden naar een heupprothese. Indien u een infectie waarschijnlijk acht, dient u een afspraak met de tandarts te maken. Bestaande medische aandoeningen Om te voorkomen dat uw operatie wordt uitgesteld is het belangrijk dat bestaande aandoeningen, zoals diabetes, in de gaten worden gehouden en dat eventuele problemen zo snel mogelijk worden behandeld. Een van de meest voorkomende problemen die om behandeling vragen voor de operatie is hoge bloeddruk (hypertensie). Als u weet dat u last heeft van een hoge bloeddruk, kan het nuttig zijn om uw bloeddruk in de periode vóór uw operatie een paar keer te laten controleren door uw huisarts. Het gebruik van geneesmiddelen Heeft u vragen over het voortzetten van het gebruik van bepaalde geneesmiddelen? Bel dan uw huisarts of vraag dit aan de anesthesist bij uw bezoek aan de Pre-operatieve Poli (POP). 1.11 Hoe om te gaan met uw nieuwe knie U kunt uw knie beschermen door een aantal eenvoudige stappen te nemen: Voorkom infectie en let op de symptomen ervan Omdat uw nieuwe knie zo gevoelig is voor infecties, moet u besmetting zien te voorkomen. Mocht u ergens in uw lichaam een infectie krijgen (bijvoorbeeld: huid, blaas, longen, keel of gebit), dan kan deze infectie in de bloedbaan terechtkomen en zich verspreiden naar uw knie. Breng uw huisarts en tandarts hiervan op de hoogte. Nazorg www.havenziekenhuis.nl - 20 van 43-1. Medische informatie
Als u het ziekenhuis verlaat krijgt u een afspraak mee voor poliklinische controle. Uw orthopedisch chirurg zal u het eerste jaar meerdere malen willen controleren, en daarna minder frequent. Voor elke controle worden er röntgenfoto s genomen om de stand van de prothese te controleren. Lichaamsgewicht Door uw lichaamsgewicht op pijl te houden wordt de druk en kracht op uw nieuwe knie verminderd. Vermijd sporten met hoge belasting en doe vooral activiteiten met toestemming van uw arts, zoals wandelen, zwemmen, golfen of fietsen. Dit is een uitstekende manier om uw nieuwe knie te versterken en om voldoende training te krijgen om fit te blijven. Chirurgische ingrepen Als u in de toekomst nogmaals geopereerd gaat worden, dient u uw chirurg of betrokken verpleegkundige vooraf te informeren over uw knieprothese. Ook als het maar een kleine operatie is, moet u dit melden. Bijvoorbeeld bij het verwijderen van een moedervlek, ingegroeide teennagels, een oogoperatie of tandheelkundige ingrepen. www.havenziekenhuis.nl - 21 van 43-1. Medische informatie
2.1 Wat u mee moet brengen naar het ziekenhuis Wij hebben een controlelijst opgesteld om u te helpen bij het inpakken van uw tas voor het ziekenhuis: Gemakkelijk zittende kleding Goed ingelopen, platte schoenen met antislipzool Sokken en ondergoed Nachtkleding Het loophulpmiddel dat u mogelijk nu gebruikt Krukken Toiletartikelen Alle geneesmiddelen die u normaal inneemt. Het is belangrijk om deze in de originele verpakking mee te nemen of in een baxterrol van de apotheek. Een apotheekoverzicht van uw medicijnen. Deze mag maximaal 1 week oud zijn. Eventueel deze voorlichtingsmap, met extra papier en een pen om notities te maken en vragen op te schrijven Ingevulde vragenlijsten die u op de poli heeft ontvangen Telefoonnummers van familie, vrienden of verzorgers die u ophalen uit het ziekenhuis en naar huis brengen Boeken of tijdschriften om te lezen Gehoorapparaat en extra batterijen (indien van toepassing) Gebitsprothese(n) en opbergdoosje (indien van toepassing) Bril / contactlenzen (indien van toepassing) Oordopjes indien u snel wakker wordt van allerlei geluiden Nog een paar tips: - Breng a.u.b. geen waardevolle spullen mee naar het ziekenhuis. - Laat al uw sieraden thuis of geef ze in bewaring bij familieleden. - Breng slechts een klein geldbedrag mee naar het ziekenhuis. - Een mobiele telefoon is toegestaan. - Televisie en radio zijn standaard en gratis bij ieder bed aanwezig. 2.2. Controlelijst vóór de operatie Zorg dat u vóór uw operatie het volgende heeft gedaan: Het verstrekte voorlichtingsmateriaal lezen Vragenlijsten invullen en meenemen bij opname www.havenziekenhuis.nl - 22 van 43-2. Verpleegkundige informatie
Noteer alle vragen die u nog wilt stellen Uw woning zo nodig aanpassen voor uw thuiskomst Uzelf voorbereiden op de operatie Iemand inschakelen voor assistentie of hulp Benodigdheden voor het ziekenhuis inpakken www.havenziekenhuis.nl - 23 van 43-2. Verpleegkundige informatie
3.1 Wat kunt u doen na ontslag? De meeste patiënten met een nieuw gewricht kunnen na ontslag uit het ziekenhuis het volgende doen: - U bent in staat om te lopen met een loophulpmiddel zonder hulp van iemand anders. - U bent in staat om zelfstandig een bed in en uit te stappen, op een stoel te gaan zitten en er weer uit op te staan. U kunt op het toilet gaan zitten en weer opstaan. - U bent in staat om u te wassen en aan te kleden met eventueel de nodige hulpmiddelen en/of wat hulp van iemand. - U bent in staat om voor ontslag uw knie minimaal 70 graden te buigen. 3.2 Dagelijkse activiteiten en verder herstel Bij thuiskomst zult u waarschijnlijk de eerste paar weken hulp nodig hebben. U zult uw normale medicijnen verder gebruiken en uw oefeningen blijven doen zoals door uw fysiotherapeut en orthopedisch chirurg aangegeven. Actief blijven en de voorgeschreven oefeningen doen zijn de snelste manier om volledig te herstellen. U heeft alle redenen om te verwachten dat u uw kniegewricht weer volledig zult kunnen gebruiken. Dit vraagt echter wel tijd. Wissel rust en activiteiten regelmatig af. Hieronder treft u een aantal adviezen om de overgang van ziekenhuis naar thuis wat gemakkelijker en veiliger te maken. Autorijden Uw persoonlijke veiligheid staat voorop. Meestal mag u zes weken na uw operatie weer autorijden. Dit moet u zelf nakijken in uw eigen polis. Het is mogelijk dat uw verzekeringsmaatschappij extra regels heeft met betrekking tot de dekking en vergoeding als u nu een ongeval krijgt/veroorzaakt. We adviseren u om dit eerst na te vragen bij uw verzekeraar. Weer aan het werk www.havenziekenhuis.nl - 24 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
U mag pas weer aan het werk als uw orthopedisch chirurg u daar toestemming voor heeft gegeven. Dit is afhankelijk van het soort werk dat u verricht. De reden hiervoor is dat iedereen in zijn eigen tempo herstelt na een operatie. Reizen U mag zo lang als u wilt buitenshuis zijn. Vergeet niet eventuele hulpstukken mee te nemen, zoals uw helping hand of een verhoogd stoelkussen en uw krukken. Voeding Wat betreft uw voeding zijn er geen beperkingen. Houdt er wel rekening mee dat u een zware operatie hebt ondergaan. Zorg er dus voor dat u veel fruit, groente en mager vlees (of een alternatief hiervoor) eet voor proteïne en ijzer. Seksuele activiteit Zodra u er behoefte aan heeft kunt u weer seksueel actief zijn. Laat uw partner een actieve rol spelen. Waarschijnlijk zijn bepaalde houdingen comfortabeler dan andere. Uw fysiotherapeut, orthopedisch chirurg of verpleegkundige kunnen eventuele vragen beantwoorden. Sport en activiteiten Uw nieuwe knieprothese is ontworpen voor activiteiten in het dagelijks leven, niet voor sporten met hoge belasting. Lopen, zwemmen en fietsen wordt aangeraden. Intensieve sporten, zoals joggen en rennen kunnen het functioneren en langdurig succes van uw gewricht belemmeren of in gevaar brengen en moeten daarom vermeden worden. Metaaldetectors Uw nieuwe prothese bevat metaal dat metaaldetectors en beveiligingsapparaten zou kunnen activeren. U kunt daarom, als u dit wilt, een brief krijgen die bevestigt dat bij u een knieprothese is geïmplanteerd en dat deze van metaal is. www.havenziekenhuis.nl - 25 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
3.3 Hoe om te gaan met uw nieuwe knie U kunt uw knie beschermen door een aantal eenvoudige stappen te nemen: Voorkom infectie en let op de symptomen ervan Omdat uw nieuwe knie zo gevoelig is voor infecties, moet u besmetting zien te voorkomen. Mocht u ergens in uw lichaam een infectie krijgen (bijvoorbeeld: huid, blaas, longen, keel of gebit), dan kan deze infectie in de bloedbaan terechtkomen en zich verspreiden naar uw knie. Breng uw huisarts en tandarts hiervan op de hoogte. Nazorg Als u het ziekenhuis verlaat krijgt u een afspraak mee voor controle op de polikliniek. Van tevoren moet u dan een röntgenfoto laten maken. Lichaamsgewicht Door uw lichaamsgewicht op pijl te houden wordt de druk en kracht op uw nieuwe knie verminderd. Vermijd sporten met hoge belasting en doe vooral activiteiten met toestemming van uw arts, zoals wandelen, zwemmen, golfen of fietsen. Dit is een uitstekende manier om uw nieuwe knie te versterken en om voldoende training te krijgen om fit te blijven. Chirurgische ingrepen Als u in de toekomst nogmaals geopereerd gaat worden, dient u uw chirurg of betrokken verpleegkundige vooraf te informeren over uw knieprothese. Ook als het maar een kleine operatie is, moet u dit melden. Bijvoorbeeld bij het verwijderen van een moedervlek, ingegroeide teennagels, een oogoperatie of tandheelkundige ingrepen. 3.4 Fysiotherapie www.havenziekenhuis.nl - 26 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
Fysiotherapie begint na uw operatie. Patiënten krijgen op de dag van de operatie zelfs al fysiotherapie. De fysiotherapeut zal u dagelijks blijven bezoeken en in overleg met de orthopedisch chirurg uw revalidatieprogramma begeleiden. U wordt gestimuleerd om te beginnen met de knieversterkende oefeningen en beweeglijkheidoefeningen die u soms al vóór de operatie hebt gekregen. Een van de eerste dingen die u met behulp van uw fysiotherapeut leert, is hoe u veilig in en uit bed kunt stappen. Ook leert u hoe u moet gaan zitten en staan. U begint te lopen met een looprekje. Dit wordt dagelijks onder toezicht van de fysiotherapeut geoefend. www.havenziekenhuis.nl - 27 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
Naarmate u vooruitgang boekt en u meer vertrouwen krijgt, zult u in staat zijn om zelfstandig te lopen met behulp van een loophulpmiddel. Uw fysiotherapeut zal u, indien mogelijk en van toepassing, leren om trappen op en af te lopen. Tegelijkertijd zal uw fysiotherapeut ook uw knieoefeningen beoordelen. Deze oefeningen zijn bedoeld om uw spieren zo te trainen dat u optimaal profijt heeft van uw operatie. De eerste paar maanden na de operatie vragen veel inzet, motivatie en fysieke inspanning van uw kant om de knie weer goed te laten functioneren. Hoe actiever u meedoet, hoe sneller u herstelt. 3.5 Tips en richtlijnen Na de operatie zult u merken dat het buigen van de nieuwe knie niet meteen volledig mogelijk is, omdat de knie nog stijf is. Dit heeft tijd nodig om te herstellen. Er is slechts één beperking waar u rekening mee moet houden en welke consequenties heeft voor de uitvoering van dagelijkse activiteiten. De geopereerde knie mag nooit verder dan 125 graden buigen, dus u mag niet meer gehurkt zitten! www.havenziekenhuis.nl - 28 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
Algemene tips en richtlijnen Hieronder is een aantal adviezen voor u op een rijtje gezet die u kunt gebruiken bij de uitvoering van allerlei dagelijkse handelingen. Deze adviezen zijn vooral gericht op energiebesparing en zorgen ervoor dat u uw nieuwe knie niet teveel belast. - Gebruik zoveel mogelijk een hoge kruk of stoel bij het uitvoeren van activiteiten die u voor de operatie staand uitvoerde, zoals afwassen en strijken. - Probeer tijdens activiteiten het staan/lopen met zitten af te wisselen. Dit om de spieren weer geleidelijk aan het belasten te laten wennen en om de nieuwe knie niet langdurig te belasten. - Zorg ervoor dat u niet te ver hoeft te reiken. De kans om uw evenwicht te verliezen is dan groter. Doe liever een stapje erbij, zodat u steeds zoveel mogelijk midden voor u werkt. - Plan uw activiteiten per dag. Stel prioriteiten en wissel zware en lichte taken af en laat voldoende ruimte voor pauzes. - Richt uw woon- en werkomgeving zo praktisch mogelijk in. Zorg dat de spullen die u vaak nodig heeft tussen heup- en schouderhoogte opgeborgen zijn. - Bereid uw werkplek voor voordat u ergens aan begint. Verzamel alles wat u nodig heeft van tevoren. 3.6 Traplopen Bij het oplopen van de trap zet u altijd uw niet-geopereerde been eerst op de volgende trede. Daarna zet u uw geopereerde been samen met de kruk op de trede. Dit zal tijdens opname met u geoefend worden door de fysiotherapeut. www.havenziekenhuis.nl - 29 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
Bij het aflopen van de trap dient u altijd eerst uw geopereerde been samen met de kruk op de volgende trede te zetten, gevolgd door uw niet-geopereerde been. www.havenziekenhuis.nl - 30 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
Oefeningen Knie buigen (zit) - Doe alleen de oefeningen die uw fysiotherapeut heeft voorgeschreven. - Ga op een stoel zitten of op de rand van het bed. - Schuif uw voet zo ver mogelijk naar achteren, tot maximaal 125. - Herhaal dit 10 keer. Doe deze oefening 5 x per dag. Knie strekken (zit) - Doe alleen de oefeningen die uw fysiotherapeut heeft voorgeschreven. - Ga op een stoel zitten of op de rand van het bed. - Strek uw been vanuit gebogen stand langzaam en zo ver mogelijk. - Daarna buigt u uw been weer langzaam terug. - Herhaal dit 10 keer. Doe deze oefening 5 x per dag. www.havenziekenhuis.nl - 31 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
www.havenziekenhuis.nl - 32 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
Staande kniebuigingen (stand) - Doe alleen de oefeningen die uw fysiotherapeut heeft voorgeschreven. - Houd u ergens stevig aan vast voor de nodige steun. - Buig uw knie door uw hiel richting uw zitvlak te buigen (tot maximaal 125 ). Leun hierbij niet naar voren. - Herhaal dit 10 keer. Doe deze oefening 3 x per dag. 3.7 Ontslagcriteria Afhankelijk van uw toestand en mobiliteit zullen de fysiotherapeut en de arts u uit het ziekenhuis ontslaan. Voorwaarden voor ontslag Wij stellen als voorwaarde dat u uzelf kunt redden en in staat bent om: - zelfstandig in- en uit bed en stoel te komen; - zelfstandig naar de badkamer te gaan; - grotendeels in uw toilet- en wasbehoeften te voorzien; - minimaal 50 meter te lopen met behulp van een loophulpmiddel; www.havenziekenhuis.nl - 33 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
- trap op- en af te lopen met behulp van een loophulpmiddel; - u te houden aan de voorzorgsmaatregelen voor uw knie; - uw knie tot 70 kunnen buigen. www.havenziekenhuis.nl - 34 van 43-3. Revalidatie en fysiotherapie
Het is mogelijk dat u na uw ziekenhuisopname nog zorg nodig heeft. Deze zorg wordt in het Havenziekenhuis geregeld via de afdeling Transfer. De transferverpleegkundige is een verpleegkundige die zich heeft gespecialiseerd in de bemiddeling van nazorg van patiënten die uit het ziekenhuis worden ontslagen. Deze verpleegkundige is in dienst van het Havenziekenhuis. 4.1 Wat kan de transferverpleegkundige voor u doen? De transferverpleegkundige kan het volgende voor u doen: - u en/of uw naasten informeren over de mogelijkheden van thuiszorg; - contact opnemen met de thuiszorgorganisatie over de zorginzet; - aanvragen voor revalidatie; - adviseren en bemiddelen bij tijdelijke of vaste plaatsing in een verpleeghuis; - aanvragen van hulpmiddelen die u in de thuissituatie wilt gaan gebruiken; - aanvragen van een zorgindicatie bij CIZ; - u adviseren over mogelijkheid en aanvraag van maaltijdvoorziening. De transerverpleegkundige kan u helaas niet helpen bij het aanvragen van huishoudelijke hulp en bij huisvestingsproblemen. 4.2 Indicatie en eigen bijdrage De transferverpleegkundige werkt nauw samen met verschillende thuiszorgorganisaties, zorginstellingen en met het Centrum Indicatiestelling Zorg(CIZ). Het CIZ is verantwoordelijk voor het afgeven van het indicatiebesluit. Dit besluit is belangrijk, omdat u zonder indicatiebesluit geen AWBZ zorg kunt ontvangen. Bij veel aanvragen voor zorg is de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) van toepassing. De eigen bijdrage is afhankelijk van uw inkomen. Meer informatie over de eigen bijdrage is te vinden in de folder van het CAK of op de website www.hetcak.nl. www.havenziekenhuis.nl - 35 van 43-4. Transferverpleegkundige
4.3 Thuiszorg Wanneer u na ontslag uit het ziekenhuis thuiszorg nodig heeft, vraagt de transferverpleegkundige deze thuiszorg voor u aan. De transferverpleegkundige vraagt de indicatie aan bij het CIZ. U kunt aangeven of u een voorkeur heeft voor een bepaalde thuiszorgorganisatie. De transferverpleegkundige neemt dan contact op met deze organisatie en regelt de zorg. Wanneer u geen voorkeur heeft, of uw thuiszorgorganisatie van voorkeur kan de zorg niet opstarten, wordt er een thuiszorgorganisatie benaderd die direct de zorg kan leveren. De transferverpleegkundige regelt zo nodig vanuit het ziekenhuis de aanvraag van verpleegartikelen zoals hulpmiddelen of apparatuur. 4.4 Verpleeghuis Uw medische behandeling in het ziekenhuis is afgerond en uw ontslagdatum is bekend. Door uw conditie kunt u (voorlopig) niet naar huis. Er kan dan een (tijdelijke) plaats in een verpleeghuis worden aangevraagd. De transferverpleegkundige zal in overleg met u en indien nodig met uw familie een aanvraag voor (tijdelijke) opname in een verpleeghuis bij het CIZ indienen. Een indicatieadviseur belt naar het ziekenhuis of komt langs en beslist of u in aanmerking komt voor een (tijdelijke) opname in een verpleeghuis. U kunt aangeven of u een voorkeur heeft voor een bepaald verpleeghuis. U dient 3 locaties door te geven, zodat de ligduur in het ziekenhuis beperkt blijft. Dit is echter geen garantie dat u daar ook daadwerkelijk geplaatst kan worden. 4.5 Revalidatie Uw medische behandeling in het ziekenhuis is afgerond en uw ontslagdatum is bekend. Uw behandelaar/behandelaars heeft geadviseerd dat revalidatie nog noodzakelijk is om verder te kunnen herstellen tot het niveau van opname in het ziekenhuis. Revalidatie is voor het moment van opname in het ziekenhuis nog niet te regelen. www.havenziekenhuis.nl - 36 van 43-4. Transferverpleegkundige
Dit heeft te maken met de observaties die in het ziekenhuis gedaan worden om de indicatie voor revalidatie te verkrijgen. Zonder indicatie kunt u niet revalideren. U kunt aangeven of u een voorkeur heeft voor een bepaalde revalidatie mogelijkheid. U dient 3 locaties door te geven, zodat de ligduur in het ziekenhuis beperkt blijft. 4.6 Bereikbaarheid transferverpleegkundige Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, dan kunt u op werkdagen tussen 09.00 en 16.00 uur bellen met de afdeling Transfer. Het telefoonnummer is 010 404 37 66. U kunt ook een email sturen naar transfer@havenziekenhuis.nl. 4.7 Het regelen van verpleegartikelen Misschien heeft u na uw behandeling thuis verpleegartikelen nodig. U kunt bij de firma Vegro verschillende artikelen lenen. De contactgegevens van Vegro zijn: - Groenendaal 29-31, 3011 SK Rotterdam, tel. 0800-288 77 66. Naast de Groenendaal zijn er nog twee adressen in Rotterdam. Zie hiervoor de folder tijdens de informatiebijeenkomst. - Bermweg 69 C, 2906 LB Capelle a/d IJssel, tel. 0800-288 77 66. 4.8 Mensen inschakelen om u te helpen Het kan prettig zijn als u iemand in uw omgeving heeft, die u de weken na de operatie kan helpen bij huishoudelijk werk en persoonlijke verzorging, maar dat hoeft niet. Bijvoorbeeld een partner, familielid, vriend(in) of kennis. Dit kunnen overigens ook meerdere personen zijn die afwisselend begeleiding bieden. Het is raadzaam om alvast vóór de operatie te zorgen dat uw huis schoon is en er voldoende levensmiddelen en dergelijke in voorraad zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan diepvriesmaaltijden. www.havenziekenhuis.nl - 37 van 43-4. Transferverpleegkundige
Ruimte voor aantekeningen................................. www.havenziekenhuis.nl - 38 van 43 - Aantekeningen
.................................... www.havenziekenhuis.nl - 39 van 43 - Aantekeningen
... Ruimte voor aantekeningen.............................. www.havenziekenhuis.nl - 40 van 43 - Aantekeningen
.................................... www.havenziekenhuis.nl - 41 van 43 - Aantekeningen
... www.havenziekenhuis.nl - 42 van 43 - Aantekeningen
Wat is uw mening? Het Havenziekenhuis wil haar patiënten goede zorg mét persoonlijke aandacht bieden. Als u tevreden bent over onze zorg, dan horen we het graag. Maar ook ideeën voor verbetering van onze zorg en service zijn van harte welkom. U kunt uw suggesties doorgeven via onze website www.havenziekenhuis.nl bij 'patiënten' of uw mening delen via www.zorgkaartnederland.nl Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u deze stellen aan uw medisch specialist via ons algemene telefoonnnummer 010-404 33 00. Afspraak afzeggen of wijzigen Het wijzigen of afzeggen van een afspraak dient u minstens 24 uur van tevoren te doen. Een andere patiënt kan dan misschien eerder worden geholpen. Bij het niet tijdig annuleren van uw afspraak kan het Havenziekenhuis kosten in rekening brengen. Meer informatie Voor meer informatie kunt u kijken op www.havenziekenhuis.nl Deze folder is met de grootste zorg samengesteld. Het betreft algemene informatie waaraan geen rechten kunnen worden ontleend. Havenziekenhuis 119343 ORTH/16/12/zorgmap nieuwe knie POSTADRES Postbus 70031 3000 LN Rotterdam www.havenziekenhuis.nl Telefoon & fax 010-404 33 00 010-412 15 17 HOOFDLOCATIE buitenpolikliniek krimpen Haringvliet 2 Patrijzenstraat 59 Rotterdam Krimpen aan den IJssel - 43 van 43 - Zorgmap nieuwe knie