Iedereen kan zijn leefstijl verbeteren. Doet u mee? Fotografie: DigiDaan Uw leefstijl
2
Uw leefstijl Mensen die het psychisch zwaar hebben, vinden het vaak extra lastig om gezond te leven. Denken aan en doen wat goed voor u is: dat lukt gewoon niet altijd. GGZ ingeest ziet het als een belangrijke taak om u ook te ondersteunen op dit vlak en helpt u met deze brochure op weg naar een gezonde leefstijl. > Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van een gezonde leefstijl. We weten inmiddels dat mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen korter leven dan andere mensen. Zij ontwikkelen vaker hart- en vaatziekten, ernstig overgewicht, diabetes en andere lichamelijke ziektes. We weten inmiddels ook dat mensen met ernstig psychiatrische aandoeningen vaker een ongezondere leefstijl hebben. Als u daarentegen lichamelijk goed voor uzelf zorgt, heeft dat positieve consequenties voor uw geestelijk welzijn. Psychische en lichamelijke klachten, soma en psyche heet dat in vaktermen, gaan vaak samen. Om de draad weer op te pakken, de regie te hervinden en uw leven opnieuw inhoud en richting te geven, is het belangrijk dat uw geestelijk en lichamelijk herstel hand in hand gaan. Iedereen kan zijn leefstijl verbeteren. Zodat u zich weer een stukje beter gaat voelen. Veel anderen gingen u al voor. Doet u mee? > 3
Je goed voelen: daar moet je wat voor doen Een gezonde leefstijl nastreven, betekent niet dat u niks meer mag. Als u erg houdt van snoepen, dan wilt u dat wellicht niet zomaar opgeven. Maar dat hoeft ook niet. U kunt ook aan een gezonde leefstijl werken door bijvoorbeeld te gaan sporten. Of door te stoppen met roken. Door kleine stapjes te zetten, kan het resultaat heel groot zijn. GGZ ingeest begeleidt u graag met een stappenplan dat voor u goed werkt en dat voor u grote resultaten kan betekenen. Het belangrijkste is dat u onderkent dat een gezonde leefstijl belangrijk is. En dat u daarvoor wat wilt gaan doen. Om u weer prettiger te gaan voelen, moet u dus in actie komen. Het initiatief ligt bij u, maar GGZ ingeest zal zoveel mogelijk doen om u daarin te ondersteunen en te motiveren. Er is veel onderzoek gedaan naar de invloed van een gezonde leefstijl. Voordelen van een gezonde leefstijl Een betere conditie en een prettiger en fitter gevoel Hogere kwaliteit van leven Een regelmatig dag- en nachtritme Beter slapen, ontspannen zijn Contact met andere mensen (door activiteiten te ondernemen) Afstand leren nemen van dagelijkse beslommeringen Psychisch gezonder voelen Invulling kunnen geven aan intimiteit en seksualiteit 4
Een gezonde leefstijl: wat is dat? Iedereen heeft wel een idee van wat een gezonde leefstijl inhoudt. Bij GGZ ingeest onderscheiden we vijf verschillende gebieden. Daarover vertellen we u hieronder graag wat meer. Niet alles hoeft u aan te spreken. Zoals gezegd: ook door maar een deel te doen van wat wij u hier vertellen, kunt u al veel bereiken. U bepaalt dat zelf, GGZ ingeest begeleidt u daarbij. Zodat u zich (weer) goed gaat voelen. 5
Medicijnen Medicijnen die u zijn voorgeschreven voor uw psychische klachten, hebben over het algemeen een positief effect op hoe u zich voelt. Het is niettemin belangrijk om regelmatig met uw behandelaar van gedachten te wisselen of u nog steeds de goede medicijnen gebruikt. Roken, alcohol en drugs Dat roken, alcohol en drugs niet goed voor u zijn, dat weet u wel. Maar omdat veel mensen met een psychische aandoening roken, drinken en/of drugs gebruiken, kunnen we het niet onbesproken laten. Misschien denkt u nu wel dat nemen ze me niet ook nog af! Wat wij u over roken willen vertellen, is dat mensen die zijn gestopt zich veelal enorm bevrijd voelen. Mensen die niet meer roken, gaan zich bovendien fitter voelen. Er zijn veel succesverhalen van mensen die zijn gestopt met drugs of drank, sigaren of sigaretten. Ook mensen met een psychische aandoening. Stoppen is echter niet gemakkelijk en goede begeleiding en een steuntje in de rug kunnen wel verschil uitmaken. > 6 Fotografie: Dreamstime Winst: Fit en mentaal sterker voelen Bevrijd zijn van de verslaving Langer gezond blijven Een completer mens voelen
Bewegen Van bewegen en sporten is wetenschappelijk bewezen dat het een groot positief effect heeft op hoe u zich voelt. U voorkomt door te sporten niet alleen overgewicht, hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte. Uw lichaam maakt door bewegen en sporten ook bepaalde stoffen aan, waarvan u zich beter gaat voelen. Of u nou gezond bent, of iets minder gezond: door meer te bewegen en te gaan sporten gaat u beter slapen, voelt u zich meer ontspannen en zult u zich minder moe voelen. > Winst: Beperken/voorkomen van overgewicht Meer ontspannen zijn en beter slapen Meer energie Algeheel verbeteren van de lichamelijke conditie De norm De norm die het Nederlandse Instituut voor Sport en Bewegen hanteert, is dat iedere volwassene 30 minuten per dag matig intensief zou moeten bewegen. Alleen de hond uitlaten in het parkje bij uw huis voldoet dus niet aan die norm. Maar iedere avond met de hond een flink stuk wandelen, waarbij de zweetdruppels op uw voorhoofd staan, wel. Overigens is het natuurlijk ook prima als u vier keer per dag een kwartiertje actief beweegt. 7
Fotografie: Dreamstime Fotografie: Shutterstock Persoonlijke verzorging en welzijn Onder persoonlijke verzorging verstaan we alles wat u kunt doen om ervoor te zorgen dat u uw lichaam goed verzorgt. Van tandenpoetsen tot douchen. En van mondhygiëne tot schone kleding aantrekken. Een goede verzorging van de tanden is nodig in relatie tot medicatiegebruik. Verzorgt u zichzelf minder goed door ongewassen kleding te dragen, ongewenste lichaamsgeurtjes en vuile nagels te hebben, dan kan dat mensen weerhouden met u in contact te komen. Ook voor een gezonde nachtrust kunt u het een en ander doen. Heeft u er wel eens aan gedacht om s avonds een wandeling te maken? > Fotografie: Dreamstime Winst: Fris en schoon voelen Makkelijker in contact komen met andere mensen Mogelijk weer invulling geven aan intimiteit en seksualiteit 8
Gezonde voeding Je bent wat je eet, is een gevleugelde uitspraak. Daarmee wordt bedoeld dat wat u eet en drinkt van grote invloed is op hoe u zich voelt. Mensen die veel groente en fruit eten, leven langer en gezonder dan mensen die dat niet doen. Dat is inmiddels veelvuldig wetenschappelijk bewezen. Ook regelmatig eten volgens een vast patroon, is van groot belang voor hoe u zich voelt. GGZ ingeest heeft diëtisten in dienst die u hierbij kunnen begeleiden. Als u het fijn vindt om samen met anderen uw eten te bereiden en te eten, dan is een kookclub voor u wellicht een uitkomst. > GGZ ingeest heeft diëtisten in dienst die u kunnen begeleiden Winst: Fit en energieker voelen Beperken/voorkomen van overgewicht 9
Maatschappelijke participatie Het is voor iedereen belangrijk om te werken, een opleiding te volgen of andere activiteiten gedurende de dag te doen. Voor zowel mensen met als zonder psychische aandoening: een vast dag- en nachtritme is voor iedereen goed. Werken of andere vormen van dagbesteding zijn daarom voor ieder mens belangrijk. Het zorgt ervoor dat u zich gewaardeerd en nuttig voelt. Het biedt u structuur en invulling van uw dagelijks leven en schept mogelijkheden om sociale contacten aan te gaan. Van daaruit is het ontwikkelen van waardevolle verbintenissen met anderen een logische stap die voor veel mensen bijdraagt aan een goed gevoel over zichzelf en hun leven. Dat weten we uit verschillende onderzoeken. Dat kan meedoen in de maatschappij u brengen. Werken of andere vormen van participatie zijn voor ieder mens belangrijk. 10
Winst: Structuur in het dagelijks leven Sociale contacten opdoen Waardevolle verbintenissen aangaan Gewaardeerd worden Structuur en invulling van uw dagelijks leven. 11
Wat biedt GGZ ingeest? Voor iedereen die bij GGZ ingeest in behandeling is, bieden wij leefstijlbegeleiding aan. Binnen GGZ ingeest zijn leefstijlcoaches aanwezig die hiervoor geschoold zijn. U staat aan het roer: als u dat wil, dan staan we u bij met advies en begeleiding. Een ander kan niet voor u naar de sportschool gaan, maar wij kunnen u wel op heel veel verschillende manieren ondersteunen. Wat wilt u op welk vlak bereiken? Aan de hand daarvan stellen we samen weer nieuwe doelen vast. Hoe doen we dat? Onderdeel van de behandeling kan zijn een somatische screening. We kijken dan onder andere naar uw bloeddruk, gewicht, buikomvang, bloedsuiker- en cholesterolwaarden. We brengen bovendien uw leefstijl in kaart. Daarbij kijken we naar vijf gebieden: roken, alcohol en drugs; bewegen; persoonlijke verzorging en welzijn; gezonde voeding; en maatschappelijke participatie. Indien u dat wenst maken wij vervolgens afspraken met elkaar: wat wilt u op welk vlak bereiken? Daarover houden wij regelmatig een evaluatiegesprek met u. Aan de hand daarvan stellen we samen weer nieuwe doelen vast. Als u het moeilijk vindt om het bereiken van uw doelen vol te houden, dan kijken we wat voor begeleiding of ondersteuning u nodig heeft en kijken we of we dit kunnen realiseren. 12
Voorbeelden van wat GGZ ingeest u te bieden heeft: In kaart brengen leefstijl Stoppen met roken Wandelgroep Hardloopgroep Health4you (training) Eetadvies van diëtisten Ondersteuning bij het vinden van passend (vrijwilligers)werk Voor iedereen die bij GGZ ingeest in behandeling is, bieden wij leefstijlbegeleiding aan 13
Uit de praktijk Thea Thea is 79. Haar man is 3 jaar geleden overleden. Ze waren altijd samen en hadden niemand anders nodig. Eigenlijk ziet zij het leven nu niet meer zitten. Kinderen heeft zij niet en de buren spreekt ze vrijwel nooit. De hele dag zit Thea voor het raam, voelt zich lusteloos en slaapt slecht. Als avondeten doet zij een maaltijd in de magnetron of ze eet een boterhammetje. De enige die zij ziet is de schoonmaakhulp die iedere week een paar uurtjes komt. De huisarts heeft Thea antidepressiva voorgeschreven, maar hoewel ze zich daardoor minder neerslachtig voelt, is haar eenzaamheid niet verdwenen. Ze is ook wat aangekomen. Het lukt haar niet om zelf weer in beweging te komen en naar buiten te gaan. Gelukkig is er het Maatjesproject van Actenz, daar maakt huisarts haar op attent. Willeke (50) neemt Thea weer mee naar buiten. Eerst om te wandelen. Het helpt Thea om zelf dagelijks een half uur te gaan lopen. Thea heeft fijne gesprekken met Willeke. Willeke stelt voor om naar de spelletjesmiddag in het buurthuis te gaan. Dat is elke dinsdagmiddag. Langzamerhand ontstaat er weer structuur in het leven van Thea. Via het buurthuis hoort ze van een kookclub voor mensen als zij. Nu eet zij drie keer in de week met anderen. Gezellig, eerst samen de aardappelen schillen en later samen eten. > Thea, patiënt van GGZ ingeest: Gelukkig is er het Maatjesproject van Actenz, daar maakte mijn huisarts me op attent. 14
Farah patiënt van GGZ ingeest: Een steuntje in de rug bij het sporten vindt zij nog altijd enorm fijn. Daarom spreekt ze af en toe nog eens af met haar begeleider bij Actenz. Farah Farah is een vrouw van 46. Zij heeft drie kinderen en een lieve man. Toch was zij jarenlang depressief en angstig. Ze heeft veel meegemaakt in haar leven. Zij is daarvoor onder behandeling geweest bij GGZ ingeest. Zij is veel gaan eten in de tijd dat zij depressief en angstig was. Omdat zij daardoor veel is aangekomen, heeft de behandelaar haar tijdens haar ziekte doorverwezen naar Actenz voor een juiste sportbegeleiding. Farah was lange tijd te angstig om naar een gewone sportschool te gaan. Gelukkig heeft Actenz voor mensen zoals zij aangepaste sportbegeleiding. Er zijn ook uren voor alleen vrouwen. Farah ging zich door het sporten veel beter voelen. Niet alleen viel zij af, ze merkte ook een mentale opleving en voelde zich na een tijd weer de vrouw die zij ooit was geweest. Nu heeft zij de behandeling bij GGZ ingeest afgerond. Maar een steuntje in de rug bij het sporten, vindt zij nog altijd enorm fijn. Daarom spreekt ze af en toe nog eens af met haar begeleider bij Actenz. Dan merkt ze hoe goed het eigenlijk met haar gaat en is ze weer extra gemotiveerd om te blijven sporten. Meer informatie Wilt u meer informatie over leefstijl, meer praktijkvoorbeelden of een overzicht van het aanbod? Kijk dan op www.ggzingeest.nl/leefstijl of www.actenz.nl. 15
Bij GGZ ingeest kunnen mensen met psychische klachten rekenen op kwalitatief goede en betrouwbare zorg. Kenmerkend voor onze werkwijze is de persoonlijke aandacht voor patiënten. Binnen GGZ ingeest staan ruim 2.000 medewerkers klaar voor ruim 30.000 patiënten van alle leeftijden, ongeacht hun culturele achtergrond. GGZ ingeest is groot in kleinschaligheid, met meerdere locaties in Amsterdam, Amstelveen, Haarlem, Hoofddorp en Bennebroek. GGZ ingeest werkt samen met VUmc intensief aan een compleet zorgaanbod waarin lichamelijke en psychische zorg integraal wordt benaderd. Gezamenlijk verrichten de organisaties baanbrekend wetenschappelijk onderzoek op dit gebied. Door het toepassen hiervan wordt de kwaliteit van zowel de lichamelijke als psychische zorg verbeterd. Actenz van GGZ ingeest begeleidt en activeert mensen actief om de stap naar buiten te maken onder andere op gebied van bewegen en participatie. www.ggzingeest.nl www.actenz.nl maart 2014 Tekst: Ellen Kleverlaan Druk: Drukkerij Van Deventer Fotografie: Digidaan, tenzij anders vermeld