12 In Beeld Fotografie is als dansen Danny Van der Elst Het jaar 2012 was succesvol voor de jonge fotograaf Danny Van der Elst. Met zijn reeks Girls won hij een QEP-award, en één portret uit die reeks werd bekroond met een prijs op het fotofestival Bourbon-Lancy in Frankrijk. De reeks schitterde ook op fotofever in Brussel en op Art Gent. Vanaf februari reist de fotoreeks Vlaanderen rond in het kader van het Fotografiecircuit Vlaanderen. Tijd voor een kennismaking! Danny Van der Elst ( 1985) studeerde af als Master in de Letteren aan de KU Leuven in 2009. In het laatste jaar van mijn studie was ik heel veel met fotografie bezig. Ik begon volop te experimenteren en er op uit te trekken met de camera. Toen heb ik, voor het eerst in mijn leven, beseft dat ik iets gevonden had dat ik echt graag deed. Iets waar ik eventueel mijn beroep wou van maken. Want ik heb literatuur gestudeerd uit interesse, niet noodzakelijk omdat ik wou lesgeven of er mijn beroep wou van maken. De fotografie bleek een onontdekte passie te zijn, iets waar ik zeker wel een aantal jaar mee bezig wou zijn. Dat ben ik nu ondertussen (lacht). Na zijn studie vestigde hij zich als zelfstandig fotograaf. Momenteel werkt hij als assistent van kunstfotograaf Pascal Baetens, als persfotograaf en als zelfstandig artistiek fotograaf. Op dit moment ben ik vooral met portretten bezig. Ik wil me natuurlijk niet beperken tot dat genre, maar dat is wel waar ik nu voornamelijk mee bezig ben. Ik ben op zoek naar het menselijke element in mijn beelden, en probeer ook altijd een empathische relatie te hebben met mijn modellen. Als ik iemand fotografeer probeer ik altijd te kijken naar de gevoelens die de persoon heeft, de gevoelens die ik heb en hoe we daar samen iets kunnen mee doen. In zijn artistiek werk ontstond de portretreeks Girls, in juni 2012 bekroond met een QEP-award. De QEP (Qualified European Photographer) award wordt uitgereikt door de Europese Federatie van Professionele Fotografen(FEP), onder toezicht van een internationale jury. Uit de 63 Europese inzendingen werden 24 panelen weerhouden in verschillende categorieën. Tijdens deze zitting van de jury werden 3 Belgische QEPs toegekend. Dit keer was Van der Elst de enige Belg in het genre portret. Steven Massart en Filip Santens kregen een award in de genres architecture en fine art. Een portret uit de reeks werd ook bekroond op het fotofestival in Bourbon- Lancy. De prijs Coup de coeur du Président werd toegekend door de voorzitter van de jury, Davide Cerati, een gelauwerd Europees fotograaf. De prijs werd speciaal in het leven geroepen door de voorzitter omwille van het uitzonderlijke gebruik van licht en de evocatieve zeggingskracht van het portret, aldus Cerati. Girls De fotoreeks toont 12 jonge vrouwen die terugdenken aan een gebeurtenis die een bepalende invloed heeft gehad op hun persoonlijk leven. De meisjes uit mijn project Girls zijn mensen die ik in het dagelijks leven ben tegengekomen. Ik zie hen op straat, in een winkel of in de bioscoop, eender waar. En op een of andere manier vallen ze mij op. Ik vraag me af welke verhalen ze met zich meedragen en hoe ze daar uitdrukking aan zouden geven mocht ik hen dat vragen. De meisjes die me raken nodig ik heel vrijblijvend uit voor een voorsessie, voor een portret. Ze komen naar de studio en ik babbel met hen. De insteek van mijn reeks Girls is dat ze gewoon in hun hart kijken en aan een persoon of gebeurtenis denken die een grote impact op hun leven heeft gehad, om dan op een heel natuurlijke, authentieke manier hun gevoelens weer te geven. Veel mensen vertellen me ook waar ze aan denken. Ik vind het interessant als mensen die dingen willen delen. Ik apprecieer dat vertrouwen enorm. En ik ben ook bereid om een stuk van mezelf bloot te geven, om een deel van mijn verhaal te vertellen. De meisjes uit mijn foto's zijn helemaal geen modellen. Ze willen enkel zichzelf zijn. Echt en doorleefd Van der Elst fotografeert op een heel natuurlijke manier: met daglicht, zonder make-up of styling. Ik ben vrij perfectionistisch. Ik zorg eerst voor de technische kant, want ik werk met natuurlijk licht voor de portretten. Ik moet de modellen zodanig positioneren dat het licht consistent is. Al mijn portretten hebben een vrij consistent licht, ook al zijn ze gemaakt langs een eenvoudig raam met eenvoudig invallend licht op verschillende tijdstippen van de dag. De positie van het model tegenover het raam zal wel elke keer wisselen. Ik zeg altijd: fotografie is een beetje dans, een beetje draaien en keren tot jij en het model juist staan. Als ik de juiste positie gevonden heb, laat ik het model even ontspannen. Ik leg uit wat ik wil doen, babbel een beetje met hen en dan breng ik hen opnieuw in de sessie. Hoelang duurt dat? Dat is voor iedereen anders. Ik heb ooit een keer 2 uur met iemand gepraat en 10 minuten foto s gemaakt, maar het omgekeerde gebeurt ook. Dat is voor iedereen anders. Veel mensen zijn snel op hun gemak, kunnen zich heel snel inleven. Andere mensen moeten een beetje langer opwarmen, hebben iets meer tijd nodig. En wat zijn zo de geheime ingrediënten voor een goed portret? Voor een goeie portretfoto heb ik iemand nodig die er zelf ook achter staat, die zich een beetje durft gooien. Ook al beginnen ze soms met een beetje scepsis. De meeste mensen zeggen: ik kan dat niet of ik ben daar niet geschikt voor, maar ze willen het wel proberen. Een zekere interesse is nodig. Ze moeten het doen omdat ze mee willen en omdat ze er zin in hebben. Zeker niet tegen hun zin. Ik zal nooit iemand fotograferen die zegt ik wil dat liever niet of proberen om zo iemand te overtuigen. Wat voor mij belangrijk is, is het feit dat het echt is en dat
In Beeld 13
14 In beeld ik voel dat het doorleefd is. En ook dat mensen zichzelf kunnen blijven. Niet te veel postproductie, niet te veel Photoshop. Ik hoorde onlangs een fotograaf praten die zei dat hij software gevonden had die het gezicht van modellen veranderde in porseleinen popjes, en dat hij dat fantastisch vond. Ik vind dat eerder een beetje denigrerend naar de personen die je fotografeert, want dat wil zeggen dat ze in feite niet goed genoeg zijn. Dat ze enkel mooi kunnen zijn door die postproductie, door die bewerking. Dus niet te veel bewerking voor mij! Maar dat is heel persoonlijk natuurlijk. Ik zie ook veel portretten die misschien wel mooi zijn of die wel werken, die commercieel sterk zijn net omdat ze zo bewerkt zijn. Voor mij moet het gewoon naturel zijn. Fotografie is voor mij de uitdrukking van een diep verlangen om niet alleen te zijn, zowel voor als achter de camera. Vandaar ook dat hij genoeg heeft aan enkel een camera. Een camera is het enige materiaal dat ik heb. Ik heb ook geen statief. Soms moet ik op mijn tippen staan of op mijn buik liggen om het juiste beeld te kunnen maken. Ik heb daar bewust voor gekozen omdat ik dat wel leuk vind. Als je een camera op een statief hebt staan wordt alles direct meer statisch. Ik heb gewoon een raam met invallend licht, een gordijn en een zwarte achtergrond. En mijn achtergrond is gewoon een stuk tapijt, voor mensen die dat willen weten (lacht). Heel basic allemaal. Danny is niet vaak ontevreden over een fotosessie en heeft daar een heel goeie reden voor: Ik zeg steeds tegen mijn modellen, en tegen mezelf, dat je fotograferen en poseren niet moet zien als een prestatie. Je kan het niet slecht doen. Als het niet verder gaat, dan is dat zo. Als je niet meer kan tonen, kan je niet meer tonen, en is dat geen probleem. Dan moet je dat accepteren. Ik ga ook geen manipulatie gebruiken om mensen toch aan het wenen te krijgen of om ze toch iets te laten tonen. Ik probeer gewoon mezelf in te leven in die persoon. Als mensen zich niet zo kwetsbaar willen opstellen, dan wil dat ook iets zeggen over de persoon die je fotografeert, en dan is dat ook mooi om in beeld te brengen. Maar wat betekent fotografie nu voor een jonge fotograaf als Van der Elst. Zou hij nog kunnen leven zonder? Nee, ik ben natuurlijk professioneel fotograaf en moet er mijn geld mee verdienen. Ik zit bij een agentschap, binnenkort hopelijk bij twee, ik werk voor de pers en af en toe verkoop ik kunstwerken. Daar haal ik mijn centjes uit. Die persfotografie is trouwens een heel andere wereld. Je moet heel snel beelden maken, soms van mensen die niet gefotografeerd willen worden. Voor mijn vrij werk ben ik daarnaast bezig aan de samenstelling van een boek rond de reeks Girls. Ik presenteer de reeks nu op een paneel met 20 foto s, 20 kaders van 50 op 50. Je moet je dat voorstellen als een wand. Ik stel die 20 foto s altijd als geheel voor. Ik werk aan meerdere wanden van 20. Ik ben de reeks dus nog aan het uitbreiden en ben steeds op zoek naar meisjes die willen meewerken aan Girls! Maar om terug te komen op de vraag wat fotografie voor mij betekent: voor mij is fotografie de uitdrukking van een diep verlangen om niet alleen te zijn, zowel voor als achter de camera. Een mooie quote om over na te denken! Tips voor amateurfotografen Om af te sluiten vraag ik nog of hij tips heeft voor amateurfotografen die willen starten met portretfotografie. Zijn er dingen die je absoluut niet over het hoofd mag zien? Ja: blijf jezelf. Dat is ook het advies dat ik gekregen heb van Pascal Baetens. Dat is ook wat wij in workshops leren. Werk vanuit een oprechte interesse in je onderwerp. Niet te veel overbodige technische dingen doen. Inhoud primeert boven materiaal en techniek. Inhoud en impact zijn voor mij zeer belangrijk. Veel mensen zeggen dat mijn portretten heel confronterend zijn, omdat de meisjes echt recht in de camera kijken en ook omdat er een aantal naakten inzitten die redelijk frontaal gefotografeerd zijn. Dat is heel bewust gedaan om die emotie nog scherper weer te geven. De reeks is zo opgebouwd. Het is heel consistent. De uitsnede en de verhouding zijn altijd dezelfde, of toch grotendeels. Iedereen heeft natuurlijk wel een andere vorm van gezicht. Dat maakt het heel herkenbaar. En als je ze dan als wand ziet, heb je echt een soort dambordpatroon en is het wel leuk om die verschillende huidtinten te zien. (je) n Een selectie uit de reeks Girls reist vanaf 4 februari 2013 rond langs 17 culturele centra in Vlaanderen in het kader van het Fotografiecircuit Vlaanderen. Meer lezen over Danny Van der Elst kan via zijn website www.dannyvanderelst.be. Danny Van der Elst vormt samen met Pascal Baetens en Frederik Haegeman een creatief team. Ze komen ook als galerij naar buiten onder de naam Salve Mater Art Gallery (www.salvemater-gallery.com). alle foto's p. 12-17 Danny Van der Elst
In Beeld 15
16 In beeld
In Beeld 17