OVERZICHT LOSSE STUDIEONDERDELEN SPO à 400 euro per vak (met ingang van studiejaar 2014-2015 410 euro per vak). Vakken HBO-pedagogiek Pedagogiek 1 1 Inleiding in de pedagogiek en haar basisconcepten, zoals natuurlijke ontwikkeling, vorming, autonomie, burgerschap en kindgerichtheid. De student verwerft kennis van en theoretisch inzicht in deze elementaire pedagogische concepten, en plaatst de ontwikkeling ervan in historisch perspectief. Pedagogiek 2 1 Vanuit relevante pedagogische theorieën leert de student kijken naar actuele ontwikkelingen en vernieuwingen in het veld van opvoeding, onderwijs en jeugdzorg. Tevens een oriëntatie op het pedagogisch beroepenveld. Sociologie 1 Bestudering van de sociologische benaderingswijze van de samenleving, zijn maatschappelijke instellingen en het sociale handelen vanuit een theoretisch perspectief, waarbij 3 hoofdvragen worden onderscheiden: het ongelijkheidsvraagstuk, het cohesie- en ordeprobleem en de rationaliseringsprocessen. Sociologie 2 8 ects Het bestaan van cultuur(verschillen) op nationaal niveau, en het belang ervan in het verklaren van menselijk gedrag komen aan de orde, met onderwerpen als machtsafstand, collectivisme tegenover individualisme, feminiteit tegenover masculiniteit, onzekerheidsvermijding, en lange termijngerichtheid tegenover korte termijngerichtheid.
Filosofie 1 Kennismaking met de geschiedenis van de filosofie en met oefening in filosofisch vragen en redeneren (logica, epistemologie en ethiek). Filosofie 2 (Wetenschapsfilosofie) Behandeld worden de aard en de problemen van wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke theorievorming, met name die van gedrags- en maatschappijwetenschappelijk(e) onderzoek en theorievorming. Filosofie van opvoeding en onderwijs 10 ects Aan de orde komt het ontwikkelen van normatief (ped)agogisch denken en handelen door kennis te maken met verschillende mensbeelden en de implicaties ervan voor opvoeding en onderwijs. De student leert kritisch te kijken naar onderscheidingen zoals lichaam-geest, nature-nurture, mens-dier, kind-volwassene en individu-gemeenschap. Psychologie (introductie en toegepast) 13 ects Studie van de geschiedenis van de psychologie en basisstromingen in de psychologie, zoals: behaviorisme, cognitieve psychologie, psychoanalyse, humanistische psychologie, systeemtheorie, omgevingspsychologie, ontwikkelingspsychologie, sociale psychologie, persoonlijkheidspsychologie, klinische psychologie en (onderdelen van) functieleer. De student leert om aan de hand van psychologische theorievorming praktische situaties en concrete vraagstukken te analyseren en bespreken. Andragogiek 10 ects Kennis nemen en leren hanteren van veranderkundige begrippen en modellen ten dienste van het ontwikkelen en verbeteren van eigen professioneel methodisch handelen als (ped)agoog, waarbij de student leert om een adequate interventie te kiezen bij een sociaal probleem en deze interventie te verantwoorden. Onderwijskunde 10 ects Algemene introductie op de wetenschappelijke grondslagen en de geschiedenis van de onderwijskunde, een oriëntatie op de centrale vraagstellingen en probleemstellingen in het onderwijs en van het hedendaags onderwijsonderzoek, zoals: samenleving en zeggenschapsverhoudingen, onderwijsbestel, onderwijsbeleid en de relatie tussen leren, ontwikkeling en onderwijzen.
Orthopedagogiek 10 ects Inleiding in de denkrichtingen, gangbare theorieën en begrippen binnen de orthopedagogiek. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan een aantal opvallende problemen bij kinderen en jongeren (zoals delinquent gedrag, verstandelijke beperking, dyslexie, dyscalculie, autisme, zintuiglijke beperking) en de rol van de opvoeders in het hulpverleningsproces. Onderwijsbegeleiding 9 ects Schets van veranderingen in het onderwijs en het ontstaan van de onderwijsbegeleiding, van de Nederlandse onderwijsverzorgingsstructuur en de primaire processen in de school, waarbij interne begeleiding en coaching binnen de l-zorgroute een belangrijk onderdeel zijn. Lerarenvariant 9 ects Het verwerven of verdiepen van didactische vaardigheden en begeleidingsvaardigheden die nodig zijn voor het lesgeven op het gebied van pedagogische en aanverwante vakken op tweedegraads niveau (VMBO, MBO). Jeugdzorg 9 ects Kennismaking met het werkveld van de jeugdhulpverlening en jeugdbescherming, waarbij het accent ligt op het belang van professionalisering en de relatie, respectievelijk de kloof tussen theorie en praktijk. Multiculturaliteit in onderwijs en jeugdzorg Omdat de Nederlandse samenleving een multicultureel karakter heeft zullen veel pedagogische leerkrachten en hulpverleners achtergrondkennis moeten hebben van de grootste groepen allochtonen in Nederland. Behandeld wordt o.a. de migratiegeschiedenis, verschillen in culturele normen en waarden, specifieke opvoedings- en onderwijsproblemen en interculturele communicatie. Gespreksvoering en rapportage Kennismaking met de verschillende vormen van gespreksvoering en rapportage. Inzicht in en zich bewust worden van de gelaagdheid van (interpersoonlijke) communicatie en de rol en verantwoordelijkheid als pedagogisch professional daarin. Visie en profilering Kennismaking met het proces van visie- en identiteitsontwikkeling van een school en deze visie en identiteit leren vertalen naar profileringsitems en een profiel. Inzicht krijgen in het
belang van interne communicatie voor draagvlakontwikkeling en het voorbereiden en houden van een gedegen interview. Beleid en organisatie In deze cursus worden organisatie, verandering en management in een organisatie behandeld waarbij de dynamiek centraal staat waarin mensen samenwerken aan een doel en hoe je dat kunt beïnvloeden vanuit verschillende posities. Advisering en begeleiding De student krijgt een beeld van advisering en begeleiding in de jeugdzorg (waaronder ook de jeugdbescherming en de geestelijke gezondheidszorg) in samenwerking met het (speciaal) onderwijs, waarbij aan de hand van praktijkvoorbeelden enkele theoretische begeleidingsinvalshoeken worden behandeld. Vakken Algemeen Pedagogische Wetenschappen (universitair niveau) Jeugd en gezinspedagogiek - Het onderdeel Jeugd behandelt de sociale ontwikkeling en opvoeding van jongeren in de context van de belangrijkste veranderingen die zich de afgelopen decennia hebben voorgedaan in het gezin, de school en de vrije tijd. - Het onderdeel Gezinspedagogiek besteedt aandacht aan uiteenlopende theoretische perspectieven op de opvoeding en ontwikkeling van het kind. Aan de orde komen o.a. opvoedingsstijlen en interventies bij opvoedings- en ontwikkelingsproblemen zoals verwaarlozing, mishandeling, adoptie en de gevolgen van traumatische ervaringen voor het kind. Lifelong learning in context Het vak richt zich op het kennen en begrijpen van het (aanzetten tot) leren van volwassenen in de context van werk en organisatie, en de rol van de professionele opleider daarbij. Vakken Onderwijskunde (universitair niveau) Effectiviteit van onderwijs en levenslang leren Studenten krijgen inzicht in de wijze waarop onderwijs en educatie kan worden geëvalueerd en het effect ervan kan worden vastgesteld. Wat leert men op school of in de opleiding en
wat kunnen scholen, programma s en leerkrachten doen om betere resultaten bij de lerenden te bereiken. Leerpsychologie 2 ects In de cursus wordt aandacht besteed aan de verschillende theorieën over leren en aan de vraag hoe het onderwijs op microniveau moet worden ingericht ten behoeve van het optimaliseren van leerprocessen van leerlingen. Vakken Orthopedagogiek (universitair niveau) Inleiding Orthopedagogiek 9 ects Inleiding in de denkrichtingen, gangbare theorieën en begrippen binnen de orthopedagogiek. Er wordt uitgebreid aandacht besteed aan een aantal opvallende problemen bij kinderen en jongeren (zoals delinquent gedrag, verstandelijke beperking, dyslexie, dyscalculie, autisme, zintuiglijke beperking) en de rol van de opvoeders in het hulpverleningsproces. Ontwikkelingspsychologie Dit vak behandelt de basiskennis van de psychologie over ontwikkeling en leren gedurende de levensloop en geeft een overzicht van de ontwikkelingsdomeinen van en de theorieën over (zeer) jonge kinderen, adolescenten en volwassenen. Gedrags- en opvoedingsproblemen 1 Kennisverwerving van wetenschappelijke begrippen en definities bij gedrags- en opvoedingsproblemen en de wijze waarop deze in de praktijk worden toegepast. Ook worden de structuur en de doelgroepen van de jeugdzorg in Nederland toegelicht. Diagnostiek en behandeling In dit vak komen de volgende onderdelen aan bod: - Het leren analyseren van (opvoedings)problemen aan de hand van het model van de diagnostische cyclus - Het kiezen van de beste interventie (behandeling) - Het systematisch en kritisch kunnen reflecteren op de hulpverlening.
Leer- en onderwijsproblemen 1 Aan de orde komen leerproblemen en leerstoornissen in de schoolse vakken lezen, spellen, stellen en rekenen, en recente theorieën over normale en afwijkende ontwikkeling in deze leerdomeinen. Personen met beperkingen 1 De relevante begrippen, modellen en theorieën worden in dit vak toegelicht in relatie tot de beschrijving van het probleem van het opvoeden en ondersteunen van een persoon met een beperking (verstandelijk, lichamelijk en zintuiglijk). Psychopathologie kind en jeugdige Psychopathologie is de ziekteleer betreffende psychische afwijkingen. Het ontstaan en de verschijnselen van psychische ziektes bij kinderen en jeugdigen worden behandeld alsmede het diagnostisch proces en globaal ook behandelmogelijkheden. Diagnostische vaardigheden In dit vak zal enige theorie worden gepresenteerd rond het diagnostisch proces (diagnostische cyclus): observatie, tests en rapportage, waarna deze vaardigheden worden getraind in de werkcolleges en naderhand in de vorm van opdrachten worden uitgewerkt. Neuropsychologie De theoretische achtergronden die ten grondslag liggen aan de neuropsychologische stoornissen bij kinderen met zowel aangeboren als niet-aangeboren hersenletsel worden behandeld in deze cursus: genetische afwijkingen, leer- en leesstoornissen, taal- en spraakontwikkelingsstoornissen, gedragsstoornissen, neuropsychiatrische aandoeningen en hersentrauma. Opvoeden Personen met Beperkingen: Evidence based intervention 1 In dit vak worden een aantal interventieprogramma s voor gezinnen met jonge kinderen (0-6 jaar) gepresenteerd, met als afsluiting een korte praktijkoefening in een gezin uit de eigen kennissenkring en een rapportage hierover. Opvoeden Personen met Beperkingen: Evidence based intervention 2 8 ects De relevante begrippen, modellen en theorieën uit het vak Personen met beperkingen 1 worden gerelateerd aan algemene inzichten betreffende interventie, toepassen van en onderzoek doen naar de effecten van behandeling in specifieke situaties (ernstig
meervoudige beperkingen, verstandelijke beperkingen en probleemgedrag, en zintuiglijke beperkingen). Leerproblemen: Diagnostiek en interventie leerproblemen 1 De cyclus van diagnostiek en interventie van leerproblemen in de praktijk van het onderwijs komt aan de orde, maar ook het onderwerp intelligentie, waarna de problemen met technisch lezen en spelling worden besproken. Leerproblemen: Diagnostiek en interventie leerproblemen 2 Dit vak bestaat uit onderdelen over de diagnostiek en interventie van rekenproblemen en problemen met begrijpend lezen. Vervolgens komt het onderwerp sociaal-emotionele problemen op school aan de orde en wordt de samenhang met leren en ontwikkeling besproken. Jeugdzorg: Gedrags- en opvoedingsproblemen: interventie Kennisname van aard en onderzoek naar varianten van orthopedagogische interventie in de verschillende werkvelden van jeugdzorg: preventie interventie, (intensieve) ambulante zorg, pleegzorg en residentiële zorg. Kwaliteit en effectiviteit van de jeugdzorg De cursus biedt inzicht en actuele kennis m.b.t. de vraag welke factoren van invloed kunnen zijn op de kwaliteit en effectiviteit van de orthopedagogische hulpverlening aan jeugdigen met ernstige gedrags- en opvoedingsproblemen. Vakken Statistiek en Methodologie (universitair niveau) Wiskunde Voorbereiding op het gebruik van wiskunde (algebra) zoals dat aan de orde komt bij Statistiek en Methodologie. Statistiek 1 De volgende onderwerpen binnen de beschrijvende statistiek en kansrekeningen worden behandeld: het meten van eigenschappen, verdelingen van variabelen en hun grafische voorstelling, centrum- en spreidingsmaten, het transformeren van scores, coëfficiënten voor de samenhang tussen twee variabelen, enkelvoudige lineaire regressie, SPSS en de
beginselen van kansrekening die van belang zijn voor de toegepaste statistiek binnen de sociale wetenschappen. Statistiek 2 Statistiek 2 volgt na Statistiek 1 en behandelt een aantal onderwerpen uit de inferentiële statistiek: kansverdelingen, steekproefverdelingen, schatten, SPSS en toetsen. Statistiek 3 De student verwerft kennis over enkelvoudige en multiple regressieanalyse, een- en tweeweg ANOVA, logistische regressie, non-parametrische statistiek en SPSS. Methodologie Centraal staat het verkrijgen en toepassen van inzicht in de methoden van sociaalwetenschappelijk onderzoek, met onderwerpen als onderzoeksproces, probleemstelling, theorie en conceptueel model, onderzoekselementen, dataverzamelingsmethoden, validiteit en betrouwbaarheid en verwerking van gegevens. Onderzoekspracticum Het oefenen van kennis en vaardigheden bij het opzetten en uitvoeren van empirisch onderzoek en het analyseren van onderzoeksresultaten. Methoden en technieken van onderzoek 3 ects In deze cursus gaat het om de basisvaardigheden in belangrijke onderzoeksstrategieën: waarnemen van gedrag (naturalistische observatie, case studies en systematische observatie), survey-onderzoek (vragenlijsten, interviews, steekproeftechnieken, nonresponse), experimenteel en quasi-experimenteel onderzoek. Testtheorie Het verwerven van kennis en vaardigheden op het terrein van testconstructie en testgebruik, met thema s als: testkenmerken, betrouwbaarheid, validiteit, beslissen. Grondslagen van onderzoek 3 ects Inzicht verkrijgen in de belangrijkste termen en ideeën van de empirische methodologie en de methoden en technieken van (ortho)pedagogisch interventieonderzoek (met een preventief karakter).