Sparen & Prijsbewust kopen PAV Naam: Naam:.................... Leerjaar:................. jaar:.............. Schooljaar:
1. Sparen 1.1. Wat is sparen? Sparen is het opzij leggen van geld dat je momenteel niet nodig hebt. Je doet het meestal om iets te kunnen kopen. Waarvoor kan je zoal sparen? Waar kan je je gespaarde geld bewaren? 1.2. De bank en zijn mogelijkheden De beste plaats om je geld te bewaren is waarschijnlijk de bank. Het is ook de meest veilige plaats. Waarom gaan we naar de bank? Wat kan je er doen?............ 1
Heb je zelf een bankrekening? Zo ja, bij welke bank?... Waarom heb je voor deze bank gekozen? 1.3. De bankrekening Iedereen heeft tegenwoordig wel een bankrekening. Vanaf 12 jaar mag je al een eigen rekening hebben. Er bestaat voor iedereen een rekening die het best bij hem of haar past. Welk soort rekeningen ken je? 2
Een zichtrekening is een betaalrekening. De betaalrekening wordt gebruikt voor het dagelijks beheer van geld. Vooral geld storten of geld afhalen en overschrijvingen doen (betalingen). Je krijgt ook een bankkaart om dit te kunnen doen. Een spaarrekening is een rekening waarmee klanten kunnen sparen. Door hun geld aan de bank te geven (lenen), krijgen ze hiervoor geld in ruil. Dit noemen we rente. Veel mensen beginnen ook al vroeg aan pensioensparen. Hierbij zetten ze geld aan de kant, zo hebben ze later een appeltje voor de dorst. Als ze dan op pensioen gaan hebben ze nog genoeg geld om alles te kopen wat ze nodig hebben. Welk soort rekening(en) heb je zelf?. Hieronder zie je een bankkaart. Elke bank heeft zo zijn eigen bankkaart, maar tegenwoordig kan je ook zelf bepalen hoe de bankkaart eruit ziet. Maar de gegevens die erop staan geschreven zijn altijd dezelfde Plaats deze benamingen bij de juiste pijl: naam van de klant, rekeningnummer, kaartnummer, vervaldatum, naam van de bank. 3
Tegenwoordig is het ook mogelijk om via internet te bankieren oftewel internetbankieren. Je hebt er enkel een bankkaart, een computer met internetverbinding en een kaartlezer voor nodig. Deze kaartlezer krijg je van je bank. Deze nieuwe technologie is zeer populair. Je kan zo gewoon thuis betalingen uitvoeren (overschrijvingen). Ook kan je altijd te weten komen hoeveel geld nog op je rekening staat en je uittreksels bekijken. 1.4. Beleggingen Je kan je gespaarde geld op een rekening zetten, maar je kan het ook beleggen. Als je zeker bent dat je je gespaarde geld niet meteen nodig zal hebben, dan is een belegging misschien wel een goed idee. Je kan voor een bepaalde periode je geld wel niet gebruiken, maar je krijgt er wel meer rente (extra geld) voor in de plaats. Welke soorten beleggingen ken je? Bekijk onderstaande tabel: periode (in tijd) belegging rente een belegging van 1 jaar 1,75 % een belegging van 2 jaar 2,00 % een belegging van 3 jaar 2,80 % een belegging van 4 jaar 3,00 % een belegging van 5 jaar 3,50 % een belegging van 6 jaar 3,60 % Hoe langer je je geld vast zet (aan de bank geeft waardoor je het een tijd niet kan gebruiken), hoe... de rente (het geld dat je ervoor in ruil krijgt). 4
Een gekende vorm van beleggen zijn kasbons. Als je je geld voor een langere tijd niet nodig hebt kan je het beleggen bij de bank. In ruil krijg je een effect (bewijs), met dit bewijs kan je op het einde van de periode je geld terugkrijgen. Je kan ook je geld lenen aan de staat, in plaats van aan een bank. Dit zijn staatsbons. Een andere populaire vorm van beleggen is een termijnrekening. Het is een soort spaarrekening waarbij je je gespaarde geld laat vastleggen voor kortere tijd. Je krijgt bij kasbons en termijnrekeningen ook intrest (rente). Deze ligt natuurlijk hoger dan bij een gewone spaarrekening of zichtrekening omdat je je geld niet meer kan gebruiken. 1.5. Intrestberekening Wat is intrest/rente? Intrest (of rente) is meestal weergegeven als een percentage (zoals je in de tabel op de vorige bladzijde kan zien). Maar hoe bereken je eigenlijk deze intrest? Dat hangt af van de tijd. Als de tijd in... JAREN is uitgedrukt: MAANDEN is uitgedrukt: k = het kapitaal k x p x t k x p x t = i = i 100 100 x 12 p = de rentevoet t = de tijd i = de intrest Voorbeeld: Op je zichtrekening staat 2500 (k) en je krijgt van je bank een rentevoet van 0,50% (p). Hoeveel intrest (i) krijg je na 1 jaar (t)? 2500 x 0,50 x 1 100 = 12,5 5
Op je spaarrekening staat 7000 (k) en je krijgt van je bank een rentevoet van 1,50% (p). Hoeveel intrest (i) krijg je na 10 maanden (t)? 7000 x 1,50 x 10 100 x 12 = 87,5 Probeer het nu zelf: Op je zichtrekening staat 1750 (k) en je krijgt van je bank een rentevoet van 0,40% (p). Hoeveel intrest (i) krijg je na 2 jaar (t)? Op je spaarrekening staat 5680 (k) en je krijgt van je bank een rentevoet van 1,70% (p). Hoeveel intrest (i) krijg je na 15 maanden (t)? Ik beleg 10000 (k) in een kasbon. Ik zet het geld vast voor 4 jaar (t). Hoeveel intrest krijg ik aan een rentevoet van 3,00% (p)? Ik beleg 10000 (k) op een termijnrekening. Ik zet het geld vast voor 6 maanden (t). Hoeveel intrest krijg ik aan een rentevoet van 2,75% (p)? Hoeveel geld staat er op mijn termijnrekening na die 6 maanden?.. 6
In deze tabel kan je de rentevoet terugvinden die je van deze 9 banken krijgt. Deze heb je nodig bij het maken van de oefeningen: -zichtrekening: 0,10 % -spaarrekening: 1,00 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,75 % 2 jaar: 2,00 % 3 jaar: 2,80 % 4 jaar: 3,00 % 5 jaar: 3,50 % -zichtrekening: 0,25 % -spaarrekening: 1,25 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,85 % 2 jaar: 1,95 % 3 jaar: 2,00 % 4 jaar: 2,25 % 5 jaar: 3,00 % -zichtrekening: 0,50 % -spaarrekening: 0,95 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,70 % 2 jaar: 2,00 % 3 jaar: 2,50 % 4 jaar: 2,75 % 5 jaar: 3,15 % -zichtrekening: 0,25 % -spaarrekening: 1,50 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,65 % 2 jaar: 1,95 % 3 jaar: 2,35 % 4 jaar: 3,00 % 5 jaar: 3,75 % -zichtrekening: 0,55 % -spaarrekening: 1,85 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,85 % 2 jaar: 2,00 % 3 jaar: 2,15 % 4 jaar: 2,30 % 5 jaar: 2,65 % -zichtrekening: 0,45 % -spaarrekening: 0,75 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,50 % 2 jaar: 2,00 % 3 jaar: 2,50 % 4 jaar: 3,00 % 5 jaar: 3,50 % -zichtrekening: 0,50 % -spaarrekening: 1,45 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,75 % 2 jaar: 1,85 % 3 jaar: 2,00 % 4 jaar: 2,75 % 5 jaar: 3,35 % -zichtrekening: 0,40 % -spaarrekening: 1,35 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 1,65 % 2 jaar: 1,90 % 3 jaar: 2,45 % 4 jaar: 2,95 % 5 jaar: 3,25 % -zichtrekening: 0,15 % -spaarrekening: 1,75 % -kasbon/termijnrekening: 1 jaar: 2,00 % 2 jaar: 2,75 % 3 jaar: 3,15 % 4 jaar: 3,35 % 5 jaar: 3,65 % 7
1.6. Oefeningen 1. Jeroen is een bakkersgast, hij werkt al 2 jaar bij bakkerij Vangrootloon. Tijdens die 2 jaar heeft hij elke maand 100 op zijn spaarrekening gestort. Momenteel staat op zijn spaarrekening bij Dexia bank een kapitaal van 2500. Hoeveel intrest zal hij van de bank krijgen na 3 jaar? 2. Marleen wil voor haar beste vriendin een geschenk kopen. Op haar zichtrekening bij AXA bank staat 145 euro, maar het geschenk kost 150 euro. Zal ze door de intrest die ze krijgt binnen één jaar genoeg geld hebben? Ja / Nee 3. Sofie is superblij! Ze heeft 2 000 000 gewonnen met de Lotto en gaat dit kapitaal beleggen in een kasbon. Vermits ze al klant is bij ING zal ze ook daar haar geld beleggen voor de komende 5 jaar. Hoeveel intrest zal ze ontvangen? 4. Jonathan is zakenman. Hij heeft voor zijn bedrijf al veel goed werk geleverd. Zijn baas geeft hem een bonus van 10 000. Maar Jonathan heeft het geld niet meteen nodig en zet het geld op een termijnrekening bij Argenta. Hoeveel intrest zal hij krijgen na 2 jaar? 5. Zamora is stewardess bij SN Brussels Airlines, een Belgisch luchtvaartmaatschappij. Vermits ze vaak van huis weg is zet ze haar spaargeld op een spaarrekening bij Citibank. Hoeveel intrest zal ze krijgen na 4 jaar op een bedrag van 7500? 8
6. Anke is verpleegster. Ze is heel vriendelijk voor haar patiënten, zo ook voor een rijke dame. Toen deze genezen was, was ze zo dankbaar voor de goede zorgen van Anke dat ze haar 500 gaf. Anke zet het geld op haar zichtrekening bij KBC. Hoeveel intrest ontvangt ze na 10 maanden? 7. Ken is fotograaf. Zijn fotocamera is stuk, hij heeft al een nieuwe camera gevonden die hij wil kopen. Maar deze kost 999, op zijn spaarrekening bij BNP Paribas Fortis staat 975. Zal Ken binnen 2 jaar genoeg geld op zijn rekening hebben om deze te kopen? Ja / Nee 8. Jantje is dol op voetbal, hij kan er maar niet genoeg van krijgen. Voor zijn verjaardag krijgt hij van zijn oma 40. Hij wil graag een nieuwe bal kopen, maar degene die hij wil kost 45. Zal hij genoeg geld hebben als hij zijn geld 2 jaar op zijn zichtrekening bij Centea zet? Ja / Nee 9. Meester Brecht wil graag 6500 beleggen in een kasbon voor 5 jaar. Maar hij twijfelt nog over de bank die hij zou kiezen. Hij twijfelt tussen 3 banken die hem wel bevallen: KBC, ING en AXA. Kan jij hem helpen de juiste keuze te maken? Waar zal hij dus de meeste intrest krijgen? KBC: ING: AXA: Welke bank zou je meester Brecht aanraden om te beleggen?. 9
10. Op de dag dat je afstudeert krijg je van je opa 1000. Je krijgt ze wel niet meteen, je moet van je opa het geld minstens 3 jaar beleggen op een termijnrekening. Je mag wel zelf kiezen bij welke bank je dit zal doen. Bij welke bank zal je de meeste intrest krijgen? Argenta: Bank v/d Post: KBC: Centea: ING: AXA: BNP Fortis: Dexia: Citibank: Van welke bank zal je na 3 jaar de meeste intrest ontvangen?. 10
11. Cowboy Ken heeft een grote ranch in Texas. Door een tornado is zijn schuur weggeblazen! Hij wil een nieuwe schuur bouwen maar dat kost 10 000. Op zijn spaarrekening bij Centea staat 9750. Zal hij binnen 2 jaar genoeg geld hebben om de schuur te kunnen bouwen? Ja / Nee 12. Zamora werkt als telefoniste in een callcenter. Op een dag krijgt ze een speciaal telefoontje: Proficiat, mevrouw! U wint 250 000! Zamora is superblij. Zet wil het geld beleggen in een kasbon van 3 jaar. Maar welke van deze banken zal haar de meeste intrest geven? AXA: BNP Fortis: Dexia: Citibank: De bank die haar de meeste intrest zal geven na 3 jaar is..... 13. Juf Anke heeft lang gespaard, er staat nu 12 500 op haar zichtrekening bij BNP Paribas Fortis. Maar ze denkt eraan om het geld op een spaarrekening te zetten. Daarop krijgt ze immers een hogere rentevoet. Hoeveel intrest zal juf Anke hebben na 15 jaar? Hoeveel geld staat er na die 15 jaar op haar spaarrekening?.... 11
14. Garagist Jeroen heeft zopas 3 tweedehands auto's verkocht. De verkoop heeft hem 37 899 opgebracht. Hij heeft het geld niet meteen nodig daarom besluit hij het voor 1 jaar op een termijnrekening te zetten. Maar welke van deze banken zal hem de meeste rente geven? KBC: Argenta: ING: Bank v/d Post: De bank die hem na 1 jaar de meeste rente zal geven is...... Na dat jaar zal hij bij die bank in het totaal.. hebben staan. 15. Mariette is patissier in een sterrenrestaurant. Ze moet veel werken maar ze krijgt er wel een goed loon voor in de plaats. Daardoor heeft ze al 4578 bijeen gespaard. Ze wil het geld beleggen in een kasbon voor 2 jaar. Welke van deze banken zal haar de meeste intrest geven? Dexia: Centea: Hoeveel geld zal ze in het totaal ontvangen van Dexia?..... Hoeveel geld zal ze in het totaal ontvangen van Centea?....... Welke bank zal haar na die 2 jaar de meeste intrest geven?.... 12
16. John is een fantastische kunstschilder. Er zijn zelf mensen die heel veel geld willen geven voor zijn schilderijen. Zo koopt iemand één van zijn kunstwerken voor 1275. Jonathan wil het geld op een spaarrekening zetten voor 4 jaar. Welke bank zal hem de meeste intrest geven? Argenta: Bank v/d Post: KBC: Centea: ING: AXA: BNP Fortis: Dexia: Citibank: Van welke bank zal je na 4 jaar de meeste intrest ontvangen?. Na die 4 jaar zal hij bij die bank in het totaal.. hebben staan. 13
17. Helena is agente bij de politie van Landen. Ze heeft zopas een gevaarlijke inbreker kunnen oppakken. Ze krijgt van de burgemeester een bonus op haar loon, 4250. Ze wil het geld op een spaarrekening zetten voor 6 maanden. Welke van deze banken zal haar de meeste rente geven? KBC: Citibank: AXA: Hoeveel geld zal op haar rekening bij KBC staan na die 6 maanden?. En bij Citibank?. En bij AXA? cc Welke van deze 3 banken zou je agente Sofie aanraden?. 18. Verbind de woorden met de bijhorende zin: Termijnrekening Sparen Rente Bankkaart Kasbon Spaarrekening Internetbankieren Deze hoort bij een zichtrekening, je kan het gebruiken om betalingen te doen. Het opzij leggen van geld, meestal om later iets te kopen. Je kan van thuis uit betalingen doen, je uittreksels controleren en zie hoeveel geld nog op je zichtrekening staat. Deze rekening gebruik je voor geld dat je wil sparen. Maar je wil het geld toch nog gebruiken als je het nodig hebt. Een ander woord voor intrest. Een bewijs dat je krijgt voor het beleggen van je geld voor een langere periode. Je geld kan je tijdens die periode wel niet gebruiken. Soort spaarrekening die je gebruikt om geld voor kortere tijd te beleggen. Maar je kan je geld niet gebruiken tijdens die periode. 14
2. Prijsbewust Kopen 2.1. Wat is prijsbewust kopen? Het overkomt iedereen wel eens. Je bent in een supermarkt om inkopen te doen maar als je aan de kassa staat merk je pas dat je niet genoeg geld bij je hebt. Of je koopt ergens een product en een week later zie je in een reclameblaadje hetzelfde product staan, maar aan een lagere prijs. Heb je ook al eens zoiets meegemaakt? Wat? Zulke situaties kan je gemakkelijk vermijden door prijsbewust te kopen. Maar wat is prijsbewust kopen eigenlijk? Ben jij zelf prijsbewust? Wat doe je zoal?............ Op de volgende bladzijden zie je enkele reclamebladen. De eerste 4 zijn reclamebladen van supermarkten. De 4 volgende zijn reclamebladen van 4 multimediazaken en de laatste 4 zijn reclamebladen van doe-het-zelfzaken. Bekijk ze goed want deze zal je nodig hebben om de oefeningen te maken... 15
1 dozijn eieren 1kg bloem 6 x 33cl bier 1l melk 6 x 1,5l water 4 x 1,5l cola 0,79 1 x boter 0,89 1 x bakboter 4,99 1,04 1 tros bananen 3,79 1kg peren 5,39 3,99 3,19 1,85 1,20 1 dozijn eieren 1kg bloem 6 x 33cl bier 1l melk 6 x 1,5l water 4 x 1,5l cola 0,69 1 x boter 1,09 1 x bakboter 4,89 1,15 1 tros bananen 3,76 1kg peren 5,49 3,79 3,39 1,65 1,35 16
1 dozijn eieren 1kg bloem 6 x 33cl bier 1l melk 6 x 1,5l water 4 x 1,5l cola 0,67 1 x boter 0,86 1 x bakboter 4,69 1,02 1 tros bananen 3,69 1kg peren 5,35 3,75 3,09 1,35 1,18 1 dozijn eieren 1kg bloem 6 x 33cl bier 1l melk 6 x 1,5l water 4 x 1,5l cola 0,73 1 x boter 0,99 1 x bakboter 5,01 1,07 1 tros bananen 3,83 1kg peren 5,45 3,89 3,23 1,55 1,22 17
digitale camera GPS-toestel GSM Nintendo ds Sony PSP 365 199 275 149 189 Flatscreen Full HD LCD-TV Nintendo Wii Sony PS3 Blu-ray speler 182 263 229 899 digitale camera GPS-toestel GSM Nintendo ds Sony PSP 369 189 279 151 185 Flatscreen Full HD LCD-TV Nintendo Wii Sony PS3 Blu-ray speler 193 259 225 901 18
digitale camera GPS-toestel GSM Nintendo ds Sony PSP 358 179 281 145 191 Flatscreen Full HD LCD-TV Nintendo Wii Sony PS3 Blu-ray speler 185 255 236 879 digitale camera GPS-toestel GSM Nintendo ds Sony PSP 371 175 283 147 187 Flatscreen Full HD LCD-TV Nintendo Wii Sony PS3 Blu-ray speler 179 270 233 888 19
1m² laminaat 1m² glaswolisolatie 1 x gipsplaat 1l verf boormachine 7,99 5,89 4,99 13,5 120 cirkelzaag steekwagen kruiwagen ladder 25kg cement 110 34,5 45,5 85,5 13,5 1m² laminaat 1m² glaswolisolatie 1 x gipsplaat 1l verf boormachine 7,89 6,12 4,78 13,9 119 cirkelzaag steekwagen kruiwagen ladder 25kg cement 117 37,5 51,5 79,5 12,9 20
1m² laminaat 1m² glaswolisolatie 1 x gipsplaat 1l verf boormachine 7,45 5,99 4,87 13,2 122 cirkelzaag steekwagen kruiwagen ladder 25kg cement 120 34,9 43,9 77,5 13,9 1m² laminaat 1m² glaswolisolatie 1 x gipsplaat 1l verf boormachine 7,77 6,09 5,06 12,9 117 cirkelzaag steekwagen kruiwagen ladder 25kg cement 119 35,5 41,5 83,5 12,5 21
2.2. Oefeningen 1. Jeroen moet van zijn moeder naar de supermarkt om enkele inkopen te doen. Op het boodschappenlijstje staat: 5l melk, 1 dozijn eieren, 1 tros bananen en 4 flessen cola. De moeder van Jeroen wil wel dat hij naar de goedkoopste winkel gaat. Welke van de 4 supermarkten is de goedkoopste? GB: Delhaize: Colruyt: Spar: De goedkoopste supermarkt is... en de duurste is... Jeroen kreeg van zijn moeder een biljet van 20, komt hij daarmee toe in de goedkoopste winkel? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 2. Marleen werkt als bediende voor een rijk oud vrouwtje. Ze moet voor haar inkopen doen. Op het boodschappenlijstje staat: 12 flessen water, 8 flessen cola, 2 dozijn eieren, 3kg bloem en 1,5kg peren. In de buurt zijn 2 supermarkten. Welke van deze 2 is de goedkoopste? GB: Spar: De goedkoopste van de 2 supermarkten is... Komt Marleen toe met een biljet van 50 in de goedkoopste winkel? Ja / Nee Hoeveel geld heeft ze over/tekort?... 22
3. Sofie is een prijsbewuste huisvrouw. Elke week zoekt ze in de krant naar reclame om te kijken waar ze de goedkoopste prijs kan vinden. Welk supermarkt zou je haar aanraden als ze alle producten uit de advertentie zou kopen? Welke is dus de goedkoopste supermarkt? GB: Delhaize: Colruyt: Spar: De goedkoopste supermarkt is... en de duurste is... Zal Sofie toekomen met een biljet van 20 in de goedkoopste winkel? Ja / Nee Hoeveel geld heeft ze over/tekort?... 4. Marcel is de beste klusjesman van de stad. Voor zijn volgende opdracht heeft hij het volgend materiaal nodig: 25 gipsplaten, 10m² laminaat en 15m² glaswolisolatie. In de buurt zijn 3 doe-het-zelfzaken, maar welke van deze 3 is de goedkoopste? Brico: Gamma: Hubo: De goedkoopste van de 3 doe-het-zelfzaken is... Komt Marcel toe met een biljet van 100 in de goedkoopste zaak? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 23
5. Koen heeft zopas een huis gekocht, er zijn nog veel kamers die moeten gerenoveerd worden. Hij heeft veel materiaal nodig: 5l verf, een boormachine, een cirkelzaag, 18 gipsplaten en 50kg cement. In welke doe-het-zelfzaak zal Ken het minst moeten betalen? Brico: Gamma: Mr. Bricolage: Hubo: De goedkoopste doe-het-zelfzaak is... Zal Koen toekomen met 150 in de goedkoopste winkel? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 6. Lisa is journaliste. Om haar job goed te kunnen doen heeft ze het volgende nodig: een digitale camera om foto s te kunnen nemen, een GSM om altijd bereikbaar te zijn en een GPS-toestel om overal de weg te vinden. In welke multimediazaak zal Zamora het minst moeten betalen? Eldi: Mediamarkt: Krëfel: De goedkoopste van de 3 multimediazaken is... Komt Lisa toe met een biljet van 500 in de goedkoopste zaak? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 24
7. Anke is moeder van maar liefst 4 kinderen! Binnenkort staan de feestdagen weer voor de deur en de kinderen hebben hun lijstje met kerstcadeaus al aan mama Anke gegeven: een Nintendo ds, een Sony PSP, een Nintendo Wii en een Sony PS3. Welke multimediazaak is het goedkoopst? Eldi: Vanden Borre: Mediamarkt: Krëfel: De goedkoopste zaak is... en de duurste is... Zal Anke toekomen met 800 in de goedkoopste zaak? Ja / Nee Hoeveel geld heeft ze over/tekort?... 8. Meester Piet mag voor de school nieuw materiaal aankopen. De school wil graag dat hij 2 LCD-TV s, 1 blu-ray speler en 2 digitale camera s koopt. Natuurlijk in de goedkoopste winkel. Kan jij hem helpen met het vinden van de goedkoopste multimediazaak? Eldi: Vanden Borre: Mediamarkt: De goedkoopste van de 3 multimediazaken is... Komt Meester Piet toe met 2500 in de goedkoopste zaak? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 25
3. Rekenen met rekenblad 3.1. Wat is een rekenblad? Een rekenblad wordt gebruikt om berekeningen te maken. Alle berekeningen die je met een gewone rekenmachine kan doen, kan je ook doen met dit rekenblad. Het meest gebruikte rekenblad is Excel uit het Microsoft Officepakket. We gaan daarom ook deze gebruiken. Het rekenblad van Excel ziet er zo uit: Om het programma te kunnen starten klik je op de startknop en selecteer je Alle programma s, dan selecteer je Microsoft Office en daar klik je op Microsoft Excel. Bekijk eens even de verschillende onderdelen van het rekenblad. Zoals je kan zien lijkt het wel een beetje op het gezelschapsspel Zeeslag. De letters zijn de kolommen en de cijfers zijn de rijen. 26
Typ de volgende woorden en bedragen in het juiste vakje. Kijk naar onderstaand voorbeeld: Een andere naam voor zo n vakje is een cel. Elke cel heeft een eigen adres. Bijvoorbeeld het adres van de cel waar Eldi geschreven staat is B4. Wat is het adres van de volgende cellen? Krëfel: GSM: 888: 199: Wii: 371: Nu je weet hoe je adressen van cellen kan vinden kunnen we starten met berekeningen te maken. Kijk even naar onderstaand voorbeeld, en probeer het ook uit: Voorbeeld: berekening van de som van de prijs van een camera en een GPS bij Eldi Druk nu op de enter-toets. Wat is het bedrag dat verschijnt?. 27
Probeer het nu eens zelf en voer de volgende opdrachten uit: - Bereken in cel C10 de som van een GPS, een PSP en een camera bij Mediamarkt. - Bereken in cel C11 de som van een GSM, een Wii, een PS3 en een Blu-ray bij Eldi. - Bereken in cel C12 de som van een LCD-TV en een PSP bij Krëfel. Je kan ook meer berekeningen doen dan alleen maar optellen: =C4+D4 De inhoud van de cellen C4 en D4 optellen. =C4-D4 De inhoud van cel C4 verminderen door inhoud D4. =C4*D4 De inhoud van cellen C4 en D4 vermenigvuldigen. =C4/D4 De inhoud van cel C4 delen door die van D4. Probeer nu eens de volgende berekeningen uit: - Bereken in cel D10: prijs van LCD-TV verminderen door prijs PSP bij Eldi. - Bereken in cel D11: prijs Wii vermenigvuldigen met prijs PS3 bij Vanden Borre. - Bereken in cel D12: prijs LCD-TV delen door prijs GPS bij Mediamarkt. Tijdens de vorige lessen hebben we al berekeningen gemaakt rond prijsbewust kopen. Laten we nu eens proberen de berekeningen te doen via een rekenblad in plaats van met een rekenmachine. Voorbeeld: Je wint met de Lotto 2500. Je wil graag je geluk delen met de rest van je familie. Daarom wil je voor hen 3 GSM s, 2 LCD-TV s en 2 Blu-ray spelers kopen. Maar wat is de goedkoopste multimediazaak? Probeer het ook en druk daarna op de enter-toets. Wat is het bedrag?... 28
Doe nu de berekening voor de 3 andere multimediazaken. Wat is de goedkoopste multimediazaak?...... Hoeveel geld heb je over/tekort?... 3.2. Oefeningen 1. Kapitein Haddock heeft 4 kinderen. Maar hij is veel van huis, dus ziet hij zijn kinderen bijna niet. Hij wil voor hen alle 4 een GSM, een Wii en een PSP kopen, zo kunnen de kinderen zich bezig houden als hij er niet is. Maar wat is de goedkoopste Multimediazaak? De goedkoopste zaak is... en de duurste is... Zal kapitein Haddock toekomen met 3000 in de goedkoopste zaak? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 2. Meneer Hilton is hoteleigenaar. Hij wil graag enkele kamers voorzien van moderne multimedia-apparaten. Hij wil 10 kamers voorzien van een LCD- TV, een Bly-ray speler, een Nintendo Wii en een PS3. Welke multimediazaak zou jij Meneer Hilton aanraden? De goedkoopste zaak is... en de duurste is... Zal meneer Hilton toekomen met 15 000 in de goedkoopste zaak? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 3. Jean is brandweerman in het brandweerkorps van Landen. Als brandweerman moet je veel wachten. Daarom mag Jean voor het korps 2 LCD- TV s, 2 Wii-consoles en 2 Blu-ray spelers kopen. Zo zullen de brandweerlui zich niet vervelen. Maar wat is de goedkoopste multimediazaak? De goedkoopste zaak is... en de duurste is... Zal brandweerman Jean toekomen met 4750 in de goedkoopste zaak? Ja / Nee Hoeveel geld heeft hij over/tekort?... 29
4. Bekijk even het rekenblad op je computerscherm. Deze ziet er niet echt overzichtelijk uit. Daarom gaan we deze opmaken, oftewel mooier en duidelijker maken zodat ze er zo uitziet: Hoe kan je dit doen? Voer gewoon onderstaande stappen uit: - Maak alle cellen waar een naam in staat (zoals: Eldi, camera, ) en maak de achtergrond zwart via deze knop - Maak nu alle woorden wit via deze knop en maak deze vet gedrukt - Alle namen van multimediazaken gaan we rechts uitlijnen en alle namen van producten gaan we centreren - Selecteer nu alle cellen (zoals je in het voorbeeld kan zien) en omkader deze via deze knop en druk nu op deze knop om er een dikke buitenrand aan te geven. - Ten slotte gaan we duidelijk maken dat de getallen niet zomaar getallen zijn maar geldbedragen of valuta. Eerst selecteer je alle bedragen (zoals in het voorbeeld) en dan klik je met de rechtermuisknop op de geselecteerde cellen. Nu komt er een menu te voorschijn, daar klik je op Celeigenschappen en dan komt dit venster te voorschijn: 30