mens en techniek Jaarverslag

1 2014 mens en techniek Jaarverslag

2

1 2014 mens Jaarverslag e n techniek

Jaarverslag 2014 Dit jaarverslag verschijnt in gedrukte en in digitale vorm. De pdf is te downloaden via www.strukton.nl/jaarverslag en is eveneens in het Engels beschikbaar. Strukton publiceert bovendien een publieksverslag met daarin de belangrijkste ontwikkelingen van 2014. Als u niet op onze verzendlijst staat, kunt u via internet het publieksverslag inzien of een gedrukt exemplaar aanvragen via het bestelformulier. Strukton Groep nv Westkanaaldijk 2, Utrecht Postbus 1025, 3600 ba Maarssen Nederland Telefoon +31 (0)30 248 69 11 E-mail: info@strukton.com www.strukton.nl Ingeschreven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nummer 30004006.

Inhoudsopgave Bericht van de directie 4 Profiel 8 Infographic De technologische wereld van Strukton 10 Overzicht bedrijfsonderdelen van Strukton 12 Samenstelling bestuur 13 Kengetallen 14 Kernactiviteiten en specialismen van Strukton 16 Financiële resultaten 18 Maatschappelijk verantwoord ondernemen 24 Railsystemen 28 Civiele infrastructuur 36 Techniek en gebouwen 42 Internationale infrastructuur en railsystemen 48 Corporate governance 52 Risicobeheersing 54 Jaarrekening 59 Controleverklaring 150 Namen en adressen 156 Begrippenlijst 164 Bijlage 1: Totstandkoming van het jaarverslag 166 Bijlage 2: gri 167 Colofon 174

4 Bericht van de directie Strukton heeft als technologiebedrijf een unieke positie in de markt. De focus ligt op railgerelateerde werkzaamheden en door technologie gedreven specialismen. De missie is bijdragen aan de kwaliteit en veiligheid van spoorvervoer, weginfrastructuur en technische installaties en gebouwen.

Voorzichtig laat de markt tekenen van herstel zien. Strukton is daarom positief gestemd over de toekomst en de kansen die in het verschiet liggen. Een zware periode vraagt immers niet om somberheid, maar om sterke schouders. 5 Resultaat en omzet Het nettoresultaat over 2014 is eur 32,8 miljoen negatief. Dit is teleurstellend. Er zijn ook positieve resultaten van vooral Strukton Rail, maar ook van de regiobedrijven van Strukton Worksphere en Ooms Civiel. Het negatieve resultaat is vooral veroorzaakt door aanvullende projectvoorzieningen binnen Strukton Civiel, ter grootte van eur 61 miljoen, met name voor de projecten A15 Maasvlakte-Vaanplein (eur 33 miljoen) en Ondertunneling A2 Maastricht (eur 16 miljoen). Strukton is in overleg met opdrachtgever Rijkswaterstaat over de afwikkeling van onder andere het meerwerk en claims en is ervan overtuigd dat dit een positief effect zal hebben op het toekomstig resultaat. Daarmee zal het resultaat per saldo minder negatief uitvallen dan nu in de cijfers is verantwoord. Daarnaast zijn er reorganisatiekosten ter grootte van eur 15 miljoen. De omzet is in 2014 verder gestegen naar eur 1,8 miljard. Strukton voldeed in 2014 niet aan de bankconvenanten. Inmiddels is er in mei 2015 een nieuwe financiering overeengekomen met een looptijd tot eind april 2017. De aandeelhouder versterkte het vermogen van Strukton met eur 25 miljoen. Aanpassing strategie Strukton: meer rail, technologie en specialismen Strukton zal zich nog verder technologisch ontwikkelen en zich meer concentreren op railgerelateerde werkzaamheden. Stap voor stap wordt verder focus aangebracht en groei gerealiseerd in die werkzaamheden waar de kracht van Strukton ligt, namelijk bij railgerelateerde werken en technologisch gedreven specialismen. Assetmanagement is een belangrijke kerncompetentie. Daarbij worden alle relevante systemen en kennis geleverd om state of the art onderhoud te realiseren zodat de hoogste performance wordt geleverd. Met de aangescherpte strategie beoogt Strukton het risicoprofiel van de onderneming te laten dalen. Strukton kiest bewust voor minder grote projectrisico s en alleen gecombineerd met zijn specialismen en niches, gericht op het onderscheidend vermogen. De strategie voor Strukton Rail blijft ongewijzigd, zoals deze al meerdere jaren met succes wordt uitgevoerd. Strukton International zal zich nog meer op railgerelateerde werken en civieltechnische specialismen richten, alsook op projecten die vragen om een combinatie van rail- en civiel technische kennis waarbij tevens de specialismen kunnen worden ingezet. De aandacht is primair gericht op het Midden-Oosten. Voor Strukton Civiel en Strukton Worksphere komt, naast railgerelateerde werken, de nadruk meer te liggen op projecten van beperkter omvang, op regionale projecten, op beheer en onderhoud en specialismen. Foto: close-up module tractieomvormer voor in de trein

6 Markten en bedrijfsonderdelen Railsystemen Strukton Rail heeft in 2014 goede resultaten gerealiseerd, zowel financieel als werkinhoudelijk. Met name de resultaten in Nederland en Italië vallen in positieve zin op en ook in Zweden en België is 2014 redelijk goed afgerond. De project- en onderhoudskwaliteit van de opdrachtgevers in Zweden, Nederland en Italië wordt als zeer goed beoordeeld door opdrachtgevers. Een opsteker voor de Nederlandse organisatie is het feit dat ProRail Strukton Rail in het derde kwartaal van 2014 weer heeft aangewezen als beste van de spoorbouwbedrijven. Dit geldt zowel op de projectprestatieladder als voor de afgesproken reductie van onregelmatigheden in het onderhoud, over de periode september 2013 tot en met september 2014. Ook positief is de nieuwe vestiging in het Australische Perth, waar Strukton Rail klanten zal adviseren over onderhoud en railinfrastructuur. De projecten in Algerije zijn nu volop in productie. De specialistische onderdelen Strukton Systems, Eurailscout en A1 Electronics (printplaatfabricage) hebben eveneens goede resultaten gerealiseerd in 2014. De producten van Strukton Rolling Stock techniek voor in treinen kennen een lange ontwikkeltijd, waardoor het financieel resultaat nog negatief is, maar de producten zijn innovatief en veelbelovend. Eurailscout heeft de stijgende lijn te pakken, mede ook dankzij de werkzaamheden in Frankrijk. Civiele infrastructuur Strukton Civiel bevindt zich in een fase van consolidatie en rendementsverbetering. Daarvoor zijn in 2014 opnieuw stappen gezet. Voor 2014 valt dat resultaat aanzienlijk negatief uit, met name door de projecten A15 Maasvlakte-Vaanplein en Ondertunneling A2 Maastricht. Voor deze projecten zijn in 2014 aanvullende verliesvoorzieningen genomen. Ook bij enkele decentrale eenheden in de weg- en betonbouw heeft Strukton Civiel te maken met verlies. De producten van Strukton Civiel, zoals afzinken en het versterken van bruggen, hebben in 2014 goede resultaten gehaald. Techniek en gebouwen Strukton Worksphere combineert installatietechnische activiteiten met bouwkundige activiteiten. Een belangrijke basis van de onderneming vormen het onderhoudswerk en beheer. De overige installatietechnische en bouwkundige activiteiten omvatten ontwerp, realisatie en ontwikkeling. Daarbij richt de organisatie zich op een aantal speerpuntmarkten: zorg, industrie, mobiliteitsknooppunten, verkeerstechnische en tunneltechnische installaties en datacenters. In deze markten maakt de techniek het verschil, omdat continuïteit cruciaal is. De kennis van Strukton Worksphere wordt ook steeds vaker ingezet gezamenlijk met Strukton Rail en Strukton Civiel. Het resultaat over 2014 is licht positief. Internationale infrastructuur en railsystemen Strukton International kan terugkijken op een goed eerste jaar. Er is winst gemaakt en de werkzaamheden voor de aanleg van drie metrolijnen in Riyadh verlopen goed. Naast dit grote project werkt Strukton International aan een betrouwbaar internationaal netwerk. De aandacht is primair gericht op het Midden-Oosten, met name Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Oman, Qatar en Koeweit. In die landen is sprake van een forse economische groei, wat leidt tot een groeiende behoefte aan verbetering van de infrastructuur en uitbreiding daarvan. De belangstelling van Strukton International gaat met name uit naar projecten die vragen om een combinatie van rail- en civieltechnische kennis, waarbij vooral de specialismen van Strukton bij geïnteresseerde partijen over het voetlicht gebracht worden.

Strukton Integrale Projecten Binnen de markten railsystemen, civiele infrastructuur en techniek en gebouwen als ook marktoverstijgend werkt Strukton Integrale Projecten aan pps-concessieprojecten, nieuwe concepten, financieringsoplossingen, contractvorming en management van tenderprocessen. Met ervaring en expertise steunt Strukton Integrale Projecten de andere divisies. In 2014 had Strukton Integrale Projecten een belangrijk aandeel in het pps-project voor de nieuwbouw voor het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (rivm) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (cbg), dat zal worden gebouwd op het Science Park in Utrecht. Daarnaast is Strukton Integrale Projecten verantwoordelijk voor het management van de andere pps-projecten die Strukton in portefeuille heeft. Strukton kiest voor een terughoudende en selectieve benadering als het gaat om nieuwe ppsprojecten. Bij projecten die Strukton reeds in portefeuille heeft, is namelijk gebleken dat de risico s van dit soort projecten groter zijn dan partijen vooraf hebben ingeschat. De kans op forse financiële tegenvallers voor de opdrachtnemer is daardoor groot. 7 Duurzaamheid Al jarenlang staat duurzaamheid hoog op de agenda bij Strukton. In 2014 is het mvo-beleid op diverse punten aangescherpt en zijn stevige doelen geformuleerd. Denken in levensduur blijft de kern van het beleid. Strukton geeft invulling aan maatschappelijk verantwoord ondernemen door te werken aan de levensduurverlenging van zijn producten en energiebesparing door zijn diensten. Goede businessconcepten moeten deze producten en diensten bovendien betaalbaar maken. Op deze manier draagt Strukton zijn steentje bij aan het hogere, wereldwijde doel: schadelijke stoffen terugdringen en een niet-milieubelastend alternatief zoeken voor fossiele brandstoffen. Daarnaast werkt Strukton aan de duurzame inzetbaarheid van zijn personeel. Vooruitblik De samenstelling van de orderportefeuille is meer en meer opgebouwd met projecten, onderhoudscontracten en levering van specialismen waarin technologie cruciaal is. Strukton neemt een unieke positie in de markt in als het gaat om kennis van hoogwaardige technologieën. Voorbeelden zijn tractieomvormers voor treinen en assetmanagement voor het spoor, met de meettreinen en software die daarvoor worden ingezet. Voorzichtig laat de markt tekenen van herstel zien. Strukton is daarom positief gestemd over de toekomst en de kansen die in het verschiet liggen. Een zware periode vraagt immers niet om somberheid, maar om sterke schouders. Ik ben mijn medewerkers dan ook dankbaar dat ze zich met zoveel toewijding blijven inzetten voor Strukton en al hun kennis en kunde elke dag weer inzetten om opdrachtgevers zo goed mogelijk van dienst te zijn. Gerard Sanderink Utrecht, 1 juni 2015

8 Profiel Strukton wordt gedreven door technologie en legt de focus op railgerelateerde werkzaamheden en door technologie gedreven specialismen. Het bedrijf onderscheidt zich met een aantal unieke specialismen voor de markten railsystemen, civiele infrastructuur en gebouwtechniek. Opdrachtgevers bevinden zich zowel binnen Europa als ook steeds meer daarbuiten. Markten Strukton is actief in drie markten: railsystemen: onderhoud, vernieuwing en nieuwbouw van railinfrastructuur en elektrische treinsystemen, zowel heavy rail als light rail (Strukton Rail) civiele infrastructuur: ontwerp, realisatie, beheer en onderhoud van infrastructurele projecten in Nederland (Strukton Civiel) techniek en gebouwen: ontwerp, realisatie, maintain, ontwikkeling en exploitatie van technische installaties en gebouwen in Nederland. De focus ligt steeds meer op specialistische speerpuntmarkten zoals zorg, industrie, mobiliteitsknooppunten, verkeerstechnische en tunneltechnische installaties en datacenters (Strukton Worksphere) Strukton International realiseert geïntegreerde rail- en civiele infrastructurele projecten buiten Europa. Strukton International beschikt over alle capaciteiten en know-how van Strukton Rail en Strukton Civiel. Binnen elk van deze markten als ook marktoverstijgend werkt Strukton Integrale Projecten aan pps-concessieprojecten, nieuwe concepten, financieringsoplossingen, contractvorming en management van tenderprocessen. Visie In Europa vragen spoor- en weginfrastructuur om goede beschikbaarheid. Zowel reizigers als vervoersbedrijven willen kunnen rekenen op veilig en betrouwbaar vervoer. De markt techniek en gebouwen vraagt om hoogwaardige kennis van technische installaties. Met name daar waar technologie een cruciale rol speelt voor de continuïteit, zoals in de speerpuntmarkten datacenters, industrie, zorg en alle voorzieningen rondom mobiliteitsknooppunten en vervoer. Buiten Europa specifiek in delen van het Midden-Oosten bevinden zich steden die zich verder kunnen ontwikkelen als de stedelijke infrastructuur verbetert. Tevens zijn er meerdere heavy rail spoorverbindingen geprojecteerd, die de komende jaren aangelegd moeten worden. Strukton zal zich daarnaast ook sterk maken voor het onderhoud. Daarnaast wordt de markt verkend in Colombia, Peru en Chili. Het ontsluiten van mijn- en havengebieden via betrouwbare infrastructuur kan een belangrijke impuls geven aan de economische ontwikkeling van deze landen. Missie Het is de missie van Strukton om bij te dragen aan de kwaliteit en veiligheid van spoorvervoer, weginfrastructuur, technische installaties en gebouwen. Dat betekent technologieën ontwikkelen en oplossingen integreren. Het betekent ook opdrachtgevers prikkelen tot het kiezen voor contractvormen met ruimte voor innovatie.

We zijn een dienstverlener die innoveert vanuit inzicht en kennis van technologie. We hechten waarde aan eerlijk, oprecht en integer ondernemen, in binnenen buitenland, in alle lagen van de onderneming. We willen bijdragen aan een sector die instaat voor kwaliteit en veiligheid van spoorvervoer, weginfrastructuur en technische installaties en gebouwen. 9 Strukton staat voor een eerlijke, oprechte en integere manier van ondernemen en wil de sector daarin stimuleren. Deze manier van ondernemen combineert Strukton met aandacht voor functionaliteit, kwaliteit, duurzaamheid en een goede prijs-kwaliteitverhouding. Strategie Strukton brengt steeds meer focus aan in zijn werkzaamheden en concentreert zich op die werken waar zijn kracht ligt, met name railgerelateerde werkzaamheden. Assetmanagement, onderhoudswerk en beheer op basis van hoogwaardige technologie en vakmanschap vormen de basis van de onderneming. Dit zorgt voor stabiliteit. Daarnaast voert Strukton projecten uit, op regionaal, nationaal en internationaal niveau. Het aanleggen van spoor en wegen, het ontwikkelen van treinsystemen en het onderhouden van installaties en gebouwen blijft belangrijk, maar Strukton maakt het verschil door de hoogwaardige technologie en het uitstekende vakmanschap dat erachter zit. Niet alleen spoor aanleggen, maar ook assetmanagement gebaseerd op geavanceerde data-informatiesystemen voor slim onderhoud. Niet alleen een brug bouwen, maar ook techniek aanbrengen voor monitoring. Niet alleen een tunnel aanleggen, maar ook de tunneltechnische installaties plaatsen en deze monitoren vanuit de controlekamer. Kennis van deze technologieën maakt Strukton uniek. Met deze ontwikkelingen kan Strukton de klant echt verder helpen. De focus en groei ligt met name op de technologisch georiënteerde specialismen, in Europa en enkele selectief gekozen landen wereldwijd. Mentaliteit Medewerkers van Strukton zijn vakinhoudelijk goed onderlegd. Ze nemen zelf telkens weer initiatieven om met innovatieve oplossingen te komen. De leidinggevenden hebben brede managementcompetenties. Ze bekijken een vraag vanuit het perspectief van de opdrachtgever en stellen vervolgens nieuwe en duurzame concepten en oplossingen voor samen met de ervaren topspecialisten van Strukton. De medewerkers werken vol overgave en tonen betrokkenheid en passie. Duurzaam ondernemen Strukton onderneemt maatschappelijk verantwoord en heeft hierin een voortrekkersrol binnen de sector. Hoog in het vaandel staat de veiligheid: voor spoorinfrastructuur, weginfrastructuur, technische installaties en gebouwen dringt Strukton aan op kwaliteit, door zorg te dragen voor veilige ontwerpen en veilige producten. Daarnaast draagt Strukton actief bij aan het terugdringen van CO2-uitstoot, bijvoorbeeld door het gebruik van groene stroom van eigen bodem en een duurzaam mobiliteitsbeleid. Ook beschikt Strukton over inmiddels beproefde technieken om klanten te helpen energiebesparing te realiseren. Zo verlaagt Strukton niet alleen zijn eigen CO2-uitstoot, maar ook die van derden. Daarnaast richt de organisatie zich steeds meer op hergebruik en recycling van materialen en grondstoffen, zoals asfalt en beton.

Railsystemen 10 De technologische wereld van Strukton Railsystemen Strukton ontwikkelt, bouwt, installeert en onderhoudt spoorsystemen en treinsystemen en maakt deze optimaal beschikbaar, betrouwbaar, veilig en meetbaar. Railinfrastructuur: beheer, onderhoud, vernieuwing en nieuwbouw van heavy rail en light rail Treinsystemen: oplossingen voor elektrische treinsystemen zoals boordnetomvormers, aandrijf- en voertuigbesturingssystemen Machines: moderne werktreinen voor nieuwbouw, vernieuwing en onderhoud van spoorsystemen Spoorbeveiliging: implementeren van beveiligingssystemen in treinen en op het spoor Operationeel assetmanagement: voorkomen van storingen en opsporen van problemen vóórdat ze ontstaan Energiesystemen: ontwerp en realisatie van energiecentrales en onderstations en bijbehorende systemen voor opwekking, transport en distributie van elektrische energie Civiele infrastructuur Strukton ontwikkelt, bouwt en beheert infrastructurele projecten, waarbij technische grenzen worden verlegd en vindingrijkheid het verschil maakt. Kunstwerken: bruggen, tunnels en viaducten in wegennet en spoorwegennet Wegenbouw: hoogwaardige asfaltering, betonwegen, straatwerk, riolering, grondwerk, onderhoud en verstevigen kades Ontwerp, realisatie, beheer en onderhoud van infrastructurele projecten: 'regisseur' van complexe infrastructurele projecten met lange doorlooptijden Ondergronds bouwen: boren van tunnels, afzinken van tunnelelementen en caissons

Civiele infrastructuur Techniek en gebouwen 11 Techniek en gebouwen Strukton creëert een gezonde, veilige, comfortabele en duurzame omgeving waarin mensen kunnen verblijven, werken en reizen. Dit door de gehele zorg voor gebouwen en technische installaties op zich te nemen met een integrale aanpak van ontwerp, ontwikkeling, realisatie, onderhoud en exploitatie. Beheer en onderhoud: bouwkundig, installatietechnisch en energie Projectontwerp en realisatie: nieuwbouw en renovatie van technische installaties en gebouwen, waaronder verduurzaming van vastgoed via innovatieve contractvormen Projectontwikkeling: het creëren van mogelijkheden om te wonen, te werken, gezond te zijn, te leren. Kortom: om de kwaliteit van leven te verbeteren Exploitatie: integrale facilitaire dienstverlening en beheer van vastgoed

12 Overzicht bedrijfsonderdelen van Strukton Strukton Rail Strukton Rail: Zweden, Denemarken, Nederland, België, Italië (via CLF S.p.A.), Australië, Duitsland (via Eurailscout) en Frankrijk (via Eurailscout) Strukton Rail Equipment Strukton Rolling Stock Strukton Systems Eurailscout CLF S.p.A. (60% belang) Strukton Civiel Afvalbank Nederland Colijn Geocon Grondbank Nederland Molhoek Ooms Civiel Rasenberg Wegenbouw Reef Infra Strukton Asset Management Civiel Strukton Civiel Projecten Strukton Infratechnieken Strukton Milieutechniek Strukton Prefab Beton Strukton Verkeerstechnieken Tensa Terracon Tubex Van Rens mobiliteit Strukton Worksphere Noordwest/Midden Zuidwest Zuid (w.o. Van Straten) Noordoost Businessunit Projecten Strukton Projectontwikkeling Strukton Integrale Projecten PPS Projecten PPS Assets Strukton International DMI Strukton Immersion Projects Strukton Sustainable Energy

Samenstelling bestuur 13 Vlnr: Gerard Sanderink, Jos Hegeman, Erik Hermsen en Aike Schoots Directievoorzitter Gerard Sanderink Groepsdirectie Gerard Sanderink Strukton Groep Jos Hegeman Strukton Civiel en Strukton International Erik Hermsen Strukton Integrale Projecten Aike Schoots Strukton Rail Centrale Ondernemingsraad (COR) Henk van der Meijden Wim Buist Rinus Trip Harold Wijgers Roland Stoekenbroek Piet Molendijk Jeroen Schrader Menco Wierda Management Strukton Rail Aike Schoots Diederik Schonebaum Pieter Pijper Hijlke Huijzer Strukton Civiel Frank Bekooij Jos Hegeman Strukton Worksphere Geert Hoek Evert Lemmen Strukton International Bert Hoekstra Jos Hegeman Strukton Integrale Projecten Erik Hermsen

Kengetallen (bedragen in miljoenen euro s) 14 2014 2013 2012 * 2011 2010 Bedrijfsopbrengsten 1.774,9 1.583,0 1.315,5 1.318,0 1.437,5 Operationeel resultaat (EBITDA) * * (6,8) 15,9 39,7 55,3 57,6 Bedrijfsresultaat (EBIT) (40,9) (10,4) 16,3 24,1 (6,4) Nettoresultaat (32,8) (15,9) 18,2 14,4 (15,5) Kasstroom Operationeel > Regulier 27,1 53,9 (18,0) (10,6) 38,5 > Pps-projecten - (17,3) (1,3) (29,1) (76,3) Investeringen (24,9) (38,4) (33,8) 13,0 (5,8) Financieringen > Regulier 9,2 8,2 (9,1) (9,2) (9,4) > Pps-projecten (0,4) 5,7-28,5 62,7 Koersverschil - - - - (0,1) Totale kasstroom 11,0 12,1 (62,1) (7,4) 9,6 Investeringen materiële vaste activa 23,3 19,8 19,4 19,7 16,7 Afschrijving / waardevermindering op vaste activa 33,9 31,9 23,3 27,4 64,0 Balanstotaal 1.186,1 1.052,6 782,3 803,5 968,2 Totaal eigen vermogen 141,0 190,6 204,2 186,8 166,7 Geïnvesteerd vermogen 134,6 229,4 175,0 249,4 365,7 Netto kas (schuld) 6,4 (38,8) 29,1 (62,6) (198,9) Solvabiliteit (%) * * * 16,3 20,9 26,1 23,2 17,2 Nettoresultaat in % gemiddeld eigen vermogen (19,8) (8,1) 9,3 8,1 (9,1) Nettoresultaat in % van de bedrijfsopbrengsten (1,8) (1,0) 1,3 1,1 (1,1) Orderportefeuille ultimo 2.983,9 3.012,9 1.946,0 1.985,0 2.065,0 * * * * * * Vanaf 2012 is IFRS 11 ( Gezamenlijke overeenkomsten ) toegepast. EBITDA inclusief resultaat uit niet-geconsolideerde deelnemingen conform stelselwijziging. Solvabiliteit 2013/2014 berekend incl. put-optie en kapitaalinjectie van 6 maart 2015.

15 2014 2013 2012 2011 2010 Niet-financiële indicatoren Gemiddeld aantal fte s * 6.550 6.201 5.758 5.906 6.159 Ziekteverzuim (%) 3,0 3,5 4,4 4,6 5,4 Ongevallenfrequentie (IF-index) 7,7 7,8 7,0 7,5 8,4 Uitgaven managementdevelopment en opleidingen 6,4 7,4 8,0 6,9 8,7 Medewerkers beoordeeld (%) 97,3 97,7 98,0 95,2 92,6 CO 2 -uitstoot (in tonnen) * * 53.984 57.617 53.399 63.818 70.146 Gerecycled afval in tonnen * * * 11.755 26.486 18.822 - - * * * * * * Voor het gemiddeld aantal fte s is gekeken naar het hele bedrijf. De andere getallen hebben alleen betrekking op de 5.055 fte s in Nederland. In 2014 zijn de CO2 -cijfers met terugwerkende kracht in het financiële boekhoudsysteem ingevoerd. Hierdoor zijn de cijfers nog nauwkeuriger. Wel kunnen er afwijkingen plaatsvinden ten opzichte van hetgeen in eerdere jaarverslagen is gepubliceerd. De absolute CO2 -uitstoot is afgenomen en Strukton ligt op koers om de CO2 -reductiedoelstelling van 15% t.o.v. 2009 gerelateerd aan de bedrijfsopbrengsten te halen. De emissie bevat scope 1 en 2, plus een deel van scope 3, namelijk woon-werkverkeer en vliegreizen. De afvalcijfers omvatten het bouw- en sloopafval en het afval van de kantoren. Het omvat niet grond, grondstromen en ballastmateriaal. In het jaarverslag van 2013 zijn bij de hoeveelheid afval deze laatste wel meegenomen. Omdat deze stoffen opnieuw als grondstof worden ingezet, is besloten dit niet meer mee te nemen in de afvalcijfers. De hoeveelheid afval fluctueert sterk per jaar, omdat de aard van de werkzaamheden op projecten per jaar sterk verschilt.

16 Kernactiviteiten en specialismen van Strukton Railsystemen Civiele infrastructuur Techniek en gebouwen www.struktonrail.nl www.struktonciviel.nl www.struktonworksphere.nl Onderhoud, vernieuwing en nieuwbouw van rail(systemen) en treinsystemen, zowel heavy rail als light rail Ontwerp, realisatie, beheer en onderhoud van infrastructurele projecten in Nederland Ontwerp, ontwikkeling, realisatie, onderhoud en exploitatie van technische installaties en gebouwen in Nederland Kernactiviteiten Spoor Tractie en bovenleiding Seinwezen Telecommunicatie Informatie- en besturingssystemen Elektrische systemen voor treinen Data-acquisitie en datamanagement Systeemintegratie Kernactiviteiten Ontwerp, realisatie, beheer en onderhoud van infrastructurele projecten Kunstwerken Wegenbouw Ondergronds bouwen Kernactiviteiten Installatietechniek en bouwkunde Beheer en onderhoud Projectontwerp en realisatie Exploitatie Projectontwikkeling Specialismen Assetmanagement Hooggemechaniseerde werkmethodes en machines Monitoringsystemen Meet- en inspectietreinen Energiesystemen Tractie-elektronica en boordnetsystemen voor treinen Installatie en integratie ertms Specialismen Funderingstechnieken Bitumen Assetmanagement Renovatie bruggen en sluizen Verkeerstechnieken (verkeers- en tunneltechnische installaties) Prefab beton Milieutechniek Geluidsschermen Grond- en afvalstoffenbeheer Industriebouw Verkeersgeleidingen Specialismen Risicogestuurd onderhoud Technisch beheer op afstand Monitoringsystemen System Engineering Energiemanagement Datamanagement Elektrotechniek en werktuigbouw Assetmanagement Dbmo-contracten Exploitatiemanagement (w.o. ESCo s)

17 Internationale infrastructuur en railsystemen www.struktoninternational.com Strukton Integrale Projecten www.struktonpps.nl Geïntegreerde rail- en civiele infrastructurele projecten buiten Europa (delen van het Midden-Oosten, verkenning markten, Chili, Peru en Colombia) Binnen elk van deze markten als ook marktoverstijgend werkt Strukton Integrale Projecten aan pps-concessieprojecten, nieuwe concepten, financieringsoplossingen, contractvorming en management van tenderprocessen Kernactiviteiten Vervoersystemen in dichtbevolkte gebieden Ontsluiting van havens, luchthavens en mijnbouwgebieden Opwekking en distributie van (duurzame) energie Kernactiviteiten Contractvorming Management van tenderprocessen Projectmanagement Financiering Specialismen Tractiesystemen Assetmanagement Monitoringsystemen Energiesystemen Afzinken en onderwatertechnieken Funderingstechnieken Polymeer Modified Bitumen (pmb) Sustainable Energy Specialismen Pps-concessieprojecten Eigen initiatieven Nieuwe concepten

18 Financiële resultaten Nettoresultaat van EUR 32,8 miljoen negatief (2013: EUR 15,9 miljoen negatief) Verlies op project A15 Maasvlakte-Vaanplein van EUR 33,0 miljoen Verlies op project Ondertunneling A2 Maastricht van EUR 15,8 miljoen Historisch hoge omzet van EUR 1.775 miljoen (2013: EUR 1.583 miljoen) Operationeel resultaat EUR 6,8 miljoen negatief (2013: EUR 15,9 miljoen positief) Goed operationeel resultaat in de markt railsystemen van EUR 38,3 miljoen Reorganisatiekosten, afvloeiingskosten en integratiekosten van EUR 15,0 miljoen Dividendvoorstel: geen dividenduitkering Solvabiliteit gedaald naar 16,3% (2013: 20,9%) Orderportefeuille gelijk gebleven aan 2013 Gang van zaken Strukton heeft opnieuw een moeilijk jaar achter de rug met een operationeel verlies van eur 6,8 miljoen. Het resultaat werd in negatieve zin gedomineerd door aanvullende verliesvoorzieningen op de civiele infraprojecten A15 Maasvlakte-Vaanplein en Ondertunneling A2 Maastricht. Strukton is in overleg met opdrachtgever Rijkswaterstaat over de afwikkeling van onder andere het meerwerk en claims en is ervan overtuigd dat dit een positief effect zal hebben op het toekomstig resultaat. Daarmee zal het resultaat per saldo minder negatief uitvallen dan nu in de cijfers is verantwoord. Daarnaast is in boekjaar 2014 eur 15 miljoen ten laste van het resultaat gebracht als gevolg van reorganisatiekosten, afvloeiingskosten en integratiekosten (met name de integratiekosten als gevolg van de overgenomen railactiviteiten van Balfour Beatty in Scandinavië). De markt railsystemen liet een bevredigend resultaat zien en ook in de markt techniek en gebouwen heeft Strukton in 2014 een positief operationeel resultaat gerealiseerd.

Bedrijfsopbrengsten De omzet is in 2014 gestegen met eur 191,8 miljoen naar eur 1.774,9 miljoen. Deze omzetstijging wordt met name verklaard door het metroproject in Riyadh, de acquisitie van Balfour Beatty Rail Scandinavia en de omzettoename in Italië. De daling van de omzet in de markt techniek en gebouwen is het gevolg van gemaakte strategische keuzes voor deze markt. De omzet in Nederland in de markt civiele infrastructuur is ook licht afgenomen (eur 13 miljoen). De nadruk komt meer te liggen op railgerelateerde projecten, de specialismen en daarnaast op regionale projecten van een meer bescheiden en beheersbare omvang. 19 Bedrijfsopbrengsten In eur miljoen 2014 2013 Railsystemen 812,8 645,8 Civiele infrastructuur 617,6 562,9 Techniek en gebouwen 344,5 374,4 Totaal 1.774,9 1.583,1 Operationeel resultaat Het operationele resultaat in 2014 is met eur 6,8 miljoen negatief teleurstellend. Het jaar 2014 werd in negatieve zin gedomineerd door twee projecten in de markt civiele infrastructuur: A15 Maasvlakte-Vaanplein en Ondertunneling A2 Maastricht. Op het project A15 Maasvlakte-Vaanplein namen in 2014 de verliezen voor het consortium A-Lanes (Ballast Nedam, Strabag en Strukton) verder toe tot boven de eur 300 miljoen. Voor Strukton betekende dit dat er aanvullende voorzieningen moesten worden getroffen ten laste van 2014 ter grootte van eur 33 miljoen, terwijl er ultimo 2013 reeds eur 42 miljoen aan voorzieningen getroffen was. De totale verliesvoorziening op dit project is inmiddels opgelopen tot eur 75 miljoen. Strukton is in overleg met opdrachtgever Rijkswaterstaat over de afwikkeling van o.a het meerwerk en claims en is er van overtuigd dat dit een positief effect zal hebben op het toekomstig resultaat. Daarmee zal het resultaat per saldo minder negatief uitvallen dan nu in de cijfers is verantwoord. Tevens werd het project Ondertunneling A2 Maastricht geconfronteerd met tegenvallers bij de afbouw van de tunnel. Daarnaast is er een tegenvaller bij het bestek voor de tunneltechnische en verkeerstechnische installaties in de tunnel. Dit leidde tot verliezen ter grootte van eur 16 miljoen ten laste van het verslagjaar 2014. In de markt railsystemen heeft Strukton in 2014 een goed resultaat geboekt. De daling ten opzichte van 2013 kent een aantal oorzaken. In 2013 was in Zweden een eenmalige bate verantwoord van eur 7,2 miljoen uit hoofde van een afgewikkelde claim. In 2014 zijn in Scandinavië integratiekosten ten laste van het resultaat gebracht als gevolg van de integratie van de begin 2014 overgenomen railactiviteiten van Balfour Beatty, in de reeds bestaande railactiviteiten. De railactiviteiten in de traditionele spoorbouw in Duitsland zijn in december 2014 gestaakt als gevolg van een gebrek aan perspectief met als gevolg een negatief resultaat van eur 3,3 miljoen.

20 De markt techniek en gebouwen laat een klein positief operationeel resultaat zien, een substantiële verbetering ten opzichte van 2013. Wel waren er bijstellingen op enkele majeure projecten en contracten. De installatietechnische activiteiten laten bevredigende en stabiele resultaten zien. Operationeel resultaat In eur miljoen 2014 2013 Railsystemen 38,3 49,1 Civiele infrastructuur (45,5) (17,8) Techniek en gebouwen 0,4 (15,4) Totaal (6,8) 15,9 Orderportefeuille De orderportefeuille is in 2014 nagenoeg gelijk aan 2013. De orderportefeuille voor de markt civiele infrastructuur in Nederland is gedaald. Deze daling is het gevolg van het feit dat Strukton Civiel Projecten, die de grote landelijke projecten voor zijn rekening neemt, terughoudender is geweest in het aangaan van grote contractuele risico s. Dit met het oog op het risicoprofiel in relatie tot de marge en de beperktere financiële mogelijkheden van de onderneming. De orderportefeuille van het landelijke weg- en betonbouwnetwerk, dat regionaal actief is, is eveneens licht afgenomen ten opzichte van 2013. De orderportefeuille voor de markt railsystemen is met eur 154 miljoen gestegen. De stijging van deze orderportefeuille wordt voornamelijk veroorzaakt door de acquisitie van Balfour Beatty Rail Scandinavia, met een goed gevulde orderportefeuille. De orderportefeuille voor de markt techniek en gebouwen kent een stabiele basis met een groot aantal langlopende opdrachtgevers en contracten. In totaal is de orderportefeuille wel iets gedaald. Dit wordt met name verklaard doordat Strukton Worksphere zijn orderportefeuille selectief vult door te kiezen voor projecten die aansluiten bij de gekozen strategie en het onderscheidend vermogen van de onderneming. Orderportefeuille In eur miljoen Nederland Buitenland Totaal Railsystemen 235 962 1.197 Civiele infrastructuur 380 952 1.332 Techniek en gebouwen 455-455 Totaal 1.070 1.914 2.984

Kasstroom en financiering De totale netto kasstroom in 2014 is eur 11,0 miljoen positief (2013: eur 12,1 miljoen positief ). 21 Ondanks de negatieve ebitda van eur -6,8 miljoen is de kasstroom uit gewone bedrijfsvoering in 2014 eur 27,1 miljoen positief (2013: eur 53,9 miljoen positief ). Deze positieve kasstroom wordt onder andere veroorzaakt door de vooruitbetalingen op het metroproject in Riyadh. De investeringskasstroom is eur 24,9 miljoen negatief (2013: eur 38,4 miljoen negatief ). Hierin zijn de verwervingen van Balfour Beatty Rail Scandinavia en Siebens Spoorbouw BVBA verwerkt. Daarnaast zijn hierin de verkopen van het 90% belang van spc ise bv, het 2% belang van Delfluent bv en het 1% belang van Safire bv verwerkt. Per saldo bedraagt het cashflow-effect van deze acquisities en verkopen eur 0,1 miljoen positief. In 2014 is in materiële vaste activa eur 23,3 miljoen geïnvesteerd (2013: eur 20,1 miljoen). De kasstroom uit financieringsactiviteiten is eur 8,8 miljoen positief (2013: eur 13,9 miljoen positief ). In 2014 is er eur 10,2 miljoen aan langlopende lening opgenomen door Costruzioni Linee Ferroviarie. Daarnaast is er door Costruzioni Linee Ferroviarie een langlopende leaseverplichting aangegaan van eur 5,0 miljoen. In 2014 is er eur 5,0 miljoen afgelost op de langlopende lening in Nederland. Per 1 augustus 2013 heeft Strukton nieuwe financieringsovereenkomsten afgesloten met de banken Rabobank, abn amro en nibc. De financieringsarrangementen hebben een looptijd van vier jaar en eindigen op 31 juli 2017 en zijn afgesloten tegen marktconforme voorwaarden. Strukton was gedurende 2014 en ook op 31 december 2014 niet compliant ten aanzien van de met de banken overeengekomen convenanten als gevolg van de verliezen op het project A15 Maasvlakte-Vaanplein en Ondertunneling A2 Maastricht. Op 12 mei 2015 is een herfinanciering overeengekomen met de Struktonbanken. Per die datum is een waiver ontvangen voor alle non compliances uit de leningdocumentatie. De hoofdlijnen van de financiering zijn: Looptijd tot en met 30 april 2017 Geen verplichte aflossingen tot de einddatum Term Loan van eur 40 miljoen, kredietmarge 3,35% Werkkapitaalfaciliteit van eur 75 miljoen, kredietmarge 3,25% Gecommitteerde bankgarantielijnen ter grootte van eur 400 miljoen, waarvan voor het metroproject in Riyadh Saoedi-Arabië eur 248 miljoen Vermogenspositie Op 6 maart 2015 is door de aandeelhouder een agiostorting ter grootte van eur 10 miljoen geëffectueerd en is een achtergestelde lening ter grootte van eur 15 miljoen verstrekt. Inclusief deze vermogensversterking en de put-optie bedraagt de solvabiliteit per 31 december 2014 16,3% (2013: 20,9%). De 40% minderheidsaandeelhouder Unieco Societa Cooperativa heeft een optie om de resterende 40% in Costruzioni Linee Ferroviarie S.p.A. te verkopen aan Strukton Railinfra Projecten bv. Voor de reële waarde van de verplichting voortkomend uit een eventuele uitoefening van deze put-optie dient, op grond van ifrs, een langlopende verplichting te worden verantwoord en wordt het respectievelijke aandeel derden niet meer als onderdeel van het groepsvermogen verantwoord.

22 De optie kan uitgeoefend worden in de periode tussen 9 april 2015 en 9 april 2018. Het is niet de verwachting dat de optie wordt uitgeoefend. De put-optie is daarom toegevoegd aan het garantievermogen bij de berekening van de vermogenspositie. De verslechtering van de vermogenspositie wordt voornamelijk veroorzaakt door het negatieve resultaat van eur 32,8 miljoen. Daarnaast heeft een balansverlenging plaatsgevonden van ca. eur 149 miljoen als gevolg van de overgenomen railactiviteiten van Balfour Beatty in Scandinavië en het metroproject in Riyadh. Acquisities, desinvesteringen en beëindigde activiteiten Acquisities In 2014 is een tweetal acquisities geëffectueerd. In december 2013 is overeenstemming bereikt over de overname van de railactiviteiten van Balfour Beatty Rail Scandinavia (Zweden, Denemarken, markt railsystemen). De financial closing van deze laatste acquisitie heeft op 8 januari plaatsgevonden. De overnamesom bedroeg eur 2,4 miljoen. Op 7 april 2014 heeft Strukton Rail nv (België) een 100%-belang verworven in Siebens Spoorbouw BVBA. Deze overname past in de strategie van Strukton Rail om zijn marktpositie in België verder uit te breiden. De overnamesom bedroeg eur 1,3 miljoen. Siebens Spoorbouw heeft in 2014 een jaaromzet behaald van eur 3,4 miljoen en had eind 2014 18 fte s in dienst. De met de overnames samenhangende verplichting terzake aankoop van aandelen bedraagt eur 3,7 miljoen. Desinvesteringen De Groep participeerde tot 30 juli 2014 voor 100% in spc ise bv. Op 30 juli 2014 heeft Strukton 90% van het belang in ise bv verkocht aan dif Infra 3 Finance bv. De Groep participeerde tot 31 juli 2014 voor 2% (2013: 2%) in Delfluent bv. Op 31 juli 2014 is het belang verkocht aan dif Infra 3 Finance bv. De Groep participeerde tot 30 juli 2014 voor 1% (2013: 1%) in Safire bv. Op 30 juli 2014 is het belang verkocht aan dif Infrastructure Capital Holdings (Netherlands) Sàrl. (Voor meer details wordt verwezen naar paragraaf 28 dienstverlening uit hoofde van concessies en pps in de jaarrekening.) Beëindigde activiteiten Eind 2014 is besloten de traditionele spoorbouwactiviteiten in Duitsland te staken. Reeds langere tijd was sprake van een structurele verliessituatie. Aangezien het marktperspectief onduidelijk en zelfs negatief is, is besloten om te stoppen. Het resultaat over 2014, inclusief noodzakelijke afboekingen op leningen en vorderingen, was ca. eur 3,0 miljoen negatief. In de jaarrekening 2014 is een latent liquidatieverlies gewaardeerd van eur 4,1 miljoen als gevolg van de staking van de activiteiten van Duitsland. Op 18 december 2014 is het faillissement van de Duitse vennootschappen aangevraagd.

Intentieovereenkomst met Ballast Nedam Op 28 april 2015 heeft Strukton Groep nv een intentieovereenkomst bereikt met Ballast Nedam over de projecten A15 Maasvlakte-Vaanplein en Ondertunneling A2 Maastricht. Strukton heeft zijn economisch belang in het project A15 uitgebreid van 26 2/3% naar 45% en in het civiele deel van het project A2 van 50% naar 100%. De juridische deelname in de bouwcombinaties blijft ongewijzigd. Ballast Nedam neemt in het project A2 het gebieds- en planontwikkelingsdeel over van Strukton. Voor het vergroten van het economisch belang in de genoemde projecten ontvangt Strukton van Ballast Nedam een bedrag ter grootte van eur 28 miljoen voor verliescompensatie. Tevens betaalt Ballast Nedam Strukton voor het overnemen van grond- en vastgoedposities in het project A2. Rijkswaterstaat heeft toegezegd hieraan medewerking te zullen verlenen. Sanderink Investments (grootaandeelhouder van de moedermaatschappij van Strukton Groep nv) heeft daarnaast ertoe moeten besluiten om Ballast Nedam financieel te ondersteunen om daarmee de grootste risico s van de continuïteitsproblematiek in de bouwcombinaties voor deze projecten te mitigeren. 23

24 Maatschappelijk verantwoord ondernemen Strukton zette jaren geleden duurzaam ondernemen hoog op de agenda. Op vele manieren is de organisatie sindsdien duurzamer geworden. Maar de ambities reiken verder. Daarom is het mvobeleid in 2014 op diverse punten aangescherpt en zijn stevige doelen geformuleerd. Denken in levensduur blijft de kern van het beleid.

Een belangrijk people-aspect voor Strukton is veiligheid. Niet alleen de veiligheid van infrastructuur op de weg en het spoor heeft de volle aandacht, ook bij technische installaties en gebouwen dringt Strukton aan op kwaliteit, door zorg te dragen voor veilige ontwerpen en veilige producten. 25 Visie op mvo Denken in levensduur is de kern van de visie van Strukton op duurzaamheid. Dat betekent zoeken naar de beste oplossingen op lange termijn. Duurzaam ondernemen behelst veel meer dan alleen het terugdringen van schadelijke effecten voor het milieu. Het onderwerp omvat bijvoorbeeld ook welzijn en veiligheid van medewerkers en eindgebruikers, als ook mensen met achterstand op de arbeidsmarkt een plek geven in de organisatie. Strukton vindt het van groot belang om verder te kijken dan zijn eigen projecten en contracten en ook oog te hebben voor het grotere geheel. De drie pijlers people, planet, profit gelden daarbij als leidend en grijpen overal in elkaar. Mvo-beleid Duurzaamheid zit in het dna van Strukton. Op allerlei manieren komt het maatschappelijk verantwoorde karakter terug in de bedrijfsvoering: duurzame innovaties voor klanten, programma s om de CO2-uitstoot terug te dringen, energiebesparing bij de eigen gebouwen en afvalscheiding op de kantoren en bij projecten. Ook beschikt Strukton over inmiddels beproefde technieken om klanten te helpen energiebesparing in gebouwen, op de weg en op het spoor te realiseren. Zo verkleint Strukton niet alleen zijn eigen CO2-uitstoot, maar ook die van derden. Daarnaast richt Strukton zich steeds meer op hergebruik en recycling van materialen en grondstoffen, zoals asfalt en beton. Binnen de branche zijn er diverse initiatieven om duurzaam ondernemen naar een hoger plan te tillen, zoals de Green Deal Beton, de Duurzame Leverancier en de Governance Code Veiligheid in de bouw. Strukton heeft hierin een voortrekkersrol. Het mvo-beleid van Strukton is geborgd in de bedrijfsvoering. Op het gebied van energiemanagement is daartoe in 2014 de laatste stap gezet: de CO2-data worden sinds medio 2014 in hetzelfde systeem ingevoerd als de financiële data. Een ander bewijs van Struktons duurzame karakter is de certificering op het hoogste niveau trede 5 van de CO2-prestatieladder. Strukton was in 2010 de eerste in de branche die deze score voor het bedrijf als geheel wist te behalen. Ook in 2014 kreeg Strukton het certificaat voor trede 5. Het doel is uiteraard dit niveau ook in 2015 te handhaven. Daarnaast heeft Strukton zichzelf nog een aantal doelen gesteld voor 2015 en de jaren daarna. Zo bestaat in 2015 negentig procent van het stroomverbruik van Strukton uit groene stroom. Zestig procent van het bouw- en sloopafval wordt in 2015 hergebruikt als grondstof. Tot slot beoogt Strukton jaarlijks twee procent van de CO2-uitstoot te reduceren, gerelateerd aan de productie. Om die doelstellingen te kunnen realiseren, heeft Strukton in 2014 zijn mvo-beleid aangescherpt, zodat nog duidelijker is wat binnen de scope van het beleid valt en wat niet. Denken vanuit levensduur, voor projecten, mens en natuur, blijft de rode draad, met people, planet en profit als pijlers. Foto: nieuwe huisvesting van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (rivm) en het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (cbg)

26 People Een belangrijk people-aspect voor Strukton is veiligheid. Niet alleen de veiligheid van infrastructuur op de weg en het spoor heeft de volle aandacht, ook bij technische installaties en gebouwen dringt Strukton aan op kwaliteit, door zorg te dragen voor veilige ontwerpen en veilige producten. Lag in het verleden vooral de nadruk op werkinstructies en voorzorgmaatregelen, tegenwoordig is de aandacht verschoven naar veiligheidsbewustzijn. Binnen de werkmaatschappijen lopen diverse programma s om dat bewustzijn te vergroten. Op de Dag van de Duurzaamheid heeft Strukton een enquête over duurzaamheid gehouden onder medewerkers. De respons was hoog; een teken dat medewerkers veel waarde hechten aan het onderwerp. Uit de enquête blijkt dat wat medewerkers betreft de meeste aandacht moet uitgaan naar de reductie van de CO2-uitstoot, een veilige en gezonde werkomgeving, de inkoop van duurzame energie en tot slot gelijke kansen voor iedereen. In navolging van de uitkomsten van de enquête start Strukton een campagne om mvo zichtbaarder te maken binnen de organisatie en zo het mvo-bewustzijn bij medewerkers te verhogen. Bij veel medewerkers zit mvo in hun dagelijkse manier van handelen, maar daar zijn ze zich niet altijd van bewust. Door de campagne komen die duurzame aanpakken meer in beeld, zowel voor medewerkers zelf als voor klanten. Dat komt het duurzame imago van Strukton ten goede. Strukton wil zijn medewerkers de ruimte bieden om hun vaardigheden, competenties en vakmanschap te ontwikkelen en eigen initiatief te ontplooien. Binnen alle werkmaatschappijen wordt daarom elk jaar budget vrijgemaakt voor opleidingen. In het verlengde hiervan ligt de betrokkenheid van Strukton bij de samenleving. Strukton investeert in opleiding en scholing van studenten en zet personen met een achterstand tot de arbeidsmarkt in. Planet Het zit in de genen van Strukton om te zoeken naar duurzame oplossingen, die het beste resultaat geven op de lange termijn. Datzelfde geldt voor relaties met opdrachtgevers; Strukton is een bedrijf dat graag lang samenwerkt met klanten. Dat blijkt bijvoorbeeld uit het nieuwe ESCo-project in Rotterdam, waar Strukton gedurende tien jaar het beheer en onderhoud van gemeentelijke kantoren en werkplaatsen op zich neemt. Via een Energy Service Company (ESCo) ontwerpt en realiseert Strukton de energiebesparende maatregelen, verzorgt het met de expertise van Strukton Integrale Projecten de financiering ervan en garandeert het de energiebesparing. Verder worden het gebruikerscomfort en

27 de prestaties in kaart gebracht. Daarnaast is de ESCo verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud. Met die lange adem onderscheidt Strukton zich van veel andere partijen in de markt. Binnen deze pijler valt ook het streven van Strukton naar minder CO2-uitstoot, gedurende de realisatie van objecten en installaties, en onderhoud en exploitatie. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de methodiek technisch beheer op afstand, die Strukton Worksphere steeds meer toepast. Doordat verstoringen op afstand, vanuit de meldkamer, kunnen worden opgelost, worden het aantal ritten naar de opdrachtgever en de CO2-uitstoot aanzienlijk verminderd. Het derde streven binnen deze pijler is afvalproducten recyclen naar nieuwe producten. Er zijn inmiddels grote stappen gezet bij het hergebruik van beton. Strukton neemt deel aan meerdere Europese onderzoeksprojecten. Daarnaast worden ontwikkelde technieken inmiddels toegepast in de praktijk, waarbij van oud beton nieuw beton wordt gemaakt. Naast de betonrecycling is Strukton ook actief in de productie van secundaire bouwstoffen, onder andere voor de wegenbouw en voor in het spoor. Profit Duurzame oplossingen zijn vaak aanzienlijk duurder dan de minder duurzame variant. Dat werpt een drempel op voor opdrachtgevers. Daarom werkt Strukton aan nieuwe businessmodellen voor objecten en installaties en aan nieuwe financieringsmodellen voor recycling van grondstoffen. Samen met ketenpartners heeft Strukton in 2014 gewerkt aan een verdienmodel voor het hergebruik van beton. Het streven is om dergelijke verdienmodellen ook voor andere afvalstromen uit te werken. Ook wil Strukton financiële opbrengsten generen via opwekking van duurzame energie. Dat gebeurt bijvoorbeeld bij het experiment SolaRoad, een fietspad bij Krommenie dat zonlicht omzet in elektriciteit. Ook blijft Strukton zoeken naar duurzame innovaties, ondanks de ontwikkelkosten. Zo onderzoekt het bedrijfsonderdeel Reef Infra samen met diverse partners naar mogelijkheden om composiet toe te passen bij de bouw van bruggen en viaducten. Het voordeel van deze toepassing is niet alleen gewichtafname, maar ook de langere levensduur ten opzichte van traditionele stalen en betonnen varianten. De ontwikkelkosten zouden daarmee op de langere termijn kunnen worden terugverdiend. Foto links: deze intelligente perronverlichting brandt alleen als er mensen aanwezig zijn Foto rechts: vanuit de controlekamer wordt de veiligheid op wegen en in tunnels bewaakt

28 Railsystemen Strukton Rail heeft in 2014 een goed resultaat geboekt. De totale omzet komt uit boven de eur 800 miljoen, deels door de overname in Zweden en Denemarken, deels door groei van bestaande bedrijfsonderdelen. Zowel het resultaat als de omzet is bevredigend. Desondanks zijn er ook in 2014 aanpassingen nodig geweest in de organisatie in de vorm van personeelsafbouw.

Het hoofddoel voor Strukton Rail is bijdragen aan attractief, veilig en betaalbaar spoorvervoer. Strukton Rail is als fullserviceprovider actief in zes Europese landen en in Australië, met ondersteuning van diverse specialismen zoals treinsystemen en energieoplossingen. Met de focus op Europa is het werkgebied groot genoeg voor een goede bezetting van de machines. 29 Resultaat In Zweden realiseerde Strukton Rail een positief resultaat, dat wel in negatieve zin is beïnvloed door de samenvoegings- en saneringskosten van het voormalige Balfour Beatty Rail Scandinavia. De project- en onderhoudskwaliteit wordt als zeer goed beoordeeld. In Denemarken is het resultaat nog negatief, maar de orderportefeuille is goed gevuld met winstgevende ertms- en cbtc-werken. Bovendien is er een goed marktperspectief. In Nederland heeft zowel het projectenbedrijf als het onderhoudsbedrijf een redelijk goed jaar achter de rug. De machinebezetting is goed en opdrachtgever ProRail heeft Strukton Rail in het derde kwartaal van 2014 weer als beste van de spoorbouwbedrijven aangewezen. Dit geldt zowel op de projectprestatieladder als voor de afgesproken reductie van onregelmatigheden in het onderhoud die de dienstregeling aantasten, over de periode september 2013 tot en met september 2014. Ook in België zijn goede resultaten neergezet en in Italië zijn de resultaten zowel financieel als wat betreft kwaliteit van de productie zelfs uitstekend, ondanks de moeilijke marktomstandigheden. De orderportefeuille is goed gevuld, zowel met werken in Italië zelf als met werken in Algerije, die onder de Italiaanse vestiging vallen. In 2014 is besloten om de kleinschalige spoorbouw- en spoorvernieuwingsactiviteiten in Duitsland te beëindigen, omdat de resultaten achterbleven en er te weinig perspectief was op verbetering. Strukton Rail blijft in Duitsland wel actief met de meer op technologie georiënteerde producten en diensten, zoals meet-, monitoring- en inspectiesystemen. In het Australische Perth opende Strukton Rail een nieuwe vestiging. Het resultaat is direct positief, wat mede te danken is aan de activiteiten die Strukton Rail in voorgaande jaren al in Australië heeft ontplooid. Strukton Systems leverde in 2014 een goed resultaat. De marktomstandigheden zijn goed en er ligt voldoende werk in het verschiet. Strukton Rolling Stock is een divisie in ontwikkeling. De kosten van die ontwikkeling drukken op het resultaat, maar de producten zijn innovatief en veelbelovend. Eurailscout heeft een positief resultaat geboekt, met name dankzij de werkzaamheden in Frankrijk, en heeft daarmee de stijgende lijn te pakken. Visie en strategie Het hoofddoel voor Strukton Rail is bijdragen aan attractief, veilig en betaalbaar spoorvervoer. Groei wordt met name voorzien in Scandinavië en Italië, de specialismen en in een aantal selectief gekozen landen wereldwijd. Voor Nederland verwacht Strukton Rail in de toekomst een lager omzetniveau te realiseren, maar wel met een goed resultaat. Strukton Rail bedient de markt van railsystemen en treinsystemen. Het bedrijf is als fullserviceprovider actief in zes Europese landen en in Australië, met ondersteuning van diverse specialismen, namelijk energieoplossingen, assetmanagement, rolling stock en hooggemechaniseerde machines, Foto: testopstelling van een tractiemodule voor monorail