Belemmeringenwet Privaatrecht De actuele praktijk mr. drs. A. Divis-Stein (advocaat CD RWS) Seminar VVOR 23 januari 2014
Indeling presentatie Rechtsbescherming, toetsing rechter Wettelijke toetsingscriteria opleggen gedoogplicht BP - formele toetsingscriteria - materiële toetsingscriteria Hoofdlijnen jurisprudentie 2 BP gedoogplicht
Rechtsbescherming Rechtsbescherming Vertrekpunt: besluit tot opleggen gedoogplicht aanleg en/of instandhouding werk Onderscheid: - klassieke procedure (geen rcr) - niet klassieke procedure art.3.36a Wro (rcr) 3 BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure Klassieke procedure: Vernietigingsprocedure Gerechtshof (art. 4 lid 1 BP) en Bezwaar, beroep en hoger beroep bij Rechtbank, sector bestuursrecht en Afdeling bestuursrechtspraak Raad van State Voorlopige voorziening Rechtbank, sector bestuursrecht Kanton procedure (art. 1 jo 14 BP) 4 BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure Gerechtshof-procedure = verzoekschriftprocedure Doel: vernietiging gedoogbeschikking Art. 4 lid 1 BP toetsingsgronden uitsluitend: - in gebruik onroerende zaak wordt niet meer belemmering gebracht dan redelijkerwijs voor de aanleg en instandhouding van het werk nodig is - de belangen van rechthebbenden vorderen redelijkerwijs niet onteigening Hof toetst beperkt, verzoeker niet ontvankelijk op andere punten 5 BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure Bestuursrechter (rechtbank sector bestuursrecht, ABRvS) toetst rechtmatigheid besluit: Is voldaan aan formele criteria? Is voldaan aan materiële criteria; - werk nodig ten behoeve van openbaar werk - minnelijk overleg Toetsing a.b.b.b 6 BP gedoogplicht
Rechtsbescherming; klassieke procedure Procedure kanton art. 1 jo art. 14 BP Onderwerp: vordering tot schadevergoeding Systeem: recht op volledige schadevergoeding, bewuste loskoppeling opleggen gedoogplicht Vergoeding telkens wanneer schade blijkt zie HR d.d. 6 dec. 1963, NJ 1965, 56 7 BP gedoogplicht
Niet klassieke procedure art. 3.36a Wro Geen Gerechtshof vernietigingsprocedure Geen bezwaar, direct beroep Afdeling Bestuursrechtspraak Raad van State Evt. voorlopige voorziening voorzitter ABRvS Toetsing beslissing door ABRvS aan alle (formele en materiële) toetsingscriteria + a.b.b.b. Kanton procedure art. 1 jo 14 BP 8 BP gedoogplicht
Wettelijke formele toetsingscriteria Verzoeker is dengene wien het werk aangaat (art. 2 lid 1 BP) Ruime interpretatie ABRvS d.d. 3 juli 2013 (201204476/1/A3) ABRvS d.d. 22 januari 2014 (201302374/1/R1) 9 BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria Een werk nodig ten behoeve van een openbaar werk In het gebruik van de onroerende zaak wordt niet meer belemmering gebracht dan redelijkerwijs voor de aanleg en instandhouding van het werk nodig is De belangen van rechthebbenden vorderen redelijkerwijs niet onteigening Minnelijk overleg Zie art. 1 BP 10 BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria Een werk nodig ten behoeve van een openbaar werk Twee aspecten: a) een werk nodig b) ten behoeve van een openbaar werk Rb s-hertogenbosch d.d. 9 september 2010 (AWB 09/1429) 11 BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria Openbaar werk rubricering openbare werken zie art. 1 BP vijf categorieën, o.a.: - concessie + erkenning openbaar belang Kroon - algemeen nut bij wet erkend niet vereist: werk voor derden toegankelijk ABRvS d.d. 6 febr. 2008, LJN:BC3610 12 BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria Wordt in het gebruik van de onroerende zaak niet meer belemmering veroorzaakt dan redelijkerwijs voor de aanleg en instandhouding van het werk nodig is Qua gebruiksbeperking en veiligheidsaspecten Aandachtspunten jurisprudentie: bundeling leidingen? breedte werkstrook reëel? tegen perceelsgrens (geen diagonale doorsnijding) etc. 13 BP gedoogplicht
14 BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria Indien de belangen van rechthebbenden redelijkerwijs onteigening niet vorderen Uitgangspunt: huidige gebruik (bestemming) en omstandigheden Aandachtpunten jurisprudentie: huidige gebruik perceel in belangrijke mate verminderd/ onmogelijk gemaakt verdere bedrijfsvoering (on-)mogelijk toekomstige mogelijkheden niet relevant welk percentage van totale perceel belemmerd in gebruik Hof s-hertogenbosch d.d. 16 juni 2009 (HV 200.020.371) 15 BP gedoogplicht
Wettelijke materiële toetsingscriteria Plicht voeren minnelijk overleg (art. 2 lid 1 en lid 5 BP) Toetsing rechter: voorstel tot schadevergoeding is op voorhand niet onwerkelijk of onredelijk? heeft Minister onderzocht of overleg serieus en redelijk is en de juiste conclusies getrokken? ABRvS d.d. 30 mei 2012, LJN:BW6968 ABRvS d.d. 18 december 2013 (201302782/1/R1) ABRvS d.d. 22 januari 2014 (201302374/1/R1) 16 BP gedoogplicht
Vragen? 17 BP gedoogplicht