Provinciale Staten van Noord-Holland Voordracht 36 Haarlem, 23 april 2002 Onderwerp: Advies plan van scholen voortgezet onderwijs 2003-2005 Bijlagen: 2 Inleiding De laatste jaren adviseren de provincies over diverse veranderingen in de infrastructuur in het voortgezet onderwijs. Deze advisering betreft de volgende onderdelen: 1. een integrale beoordeling van de beslissingen die de scholen nemen met betrekking tot hun aanbod in het VMBO (een advies aan de scholen en een rapportage van deze beslissingen aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen); 2. advisering aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen over de aanvragen voor verplaatsing, omzetting, splitsing en nevenvestiging (toepassing van artikel 75 van de Wet op het voortgezet onderwijs, WVO); 3. advisering over de aanvragen voor intrasectorale programma s in het VMBO; 4. advisering over de aanvragen voor samenwerking tussen scholen met betrekking tot het aanbieden van beroepsgerichte programma s in het VMBO; 5. advisering over de aanvragen tot omzetting van voorzieningen voor speciaal voortgezet onderwijs (SVO) in leerwegondersteunend onderwijs en/of praktijkonderwijs en van voormalig IVBO in praktijkonderwijs; 6. advisering over de aanvragen voor het Plan van scholen voor nieuwe voorzieningen. Dit betekent dat de provincies adviseren over alle wijzigingen in de infrastructuur van het voortgezet onderwijs waarvoor goedkeuring van de Minister van OCenW nodig is. Evenals vorig jaar is vaststelling van het provinciale advies bij al deze soorten aanvragen in één integraal advies niet mogelijk, doordat zowel de data van indiening van de verschillende soorten aanvragen waarover de provincie moet adviseren als de data waarop de Minister van OCenW in het bezit wilde zijn van het provinciale advies hierover, ver uiteenlagen. Omdat bovendien de aanvragen voor het plan van scholen de enige aanvragen zijn waarvoor een advies van provinciale staten vereist is, hebben wij besloten alleen het advies bij de aanvragen voor het plan van scholen aan uw staten ter vaststelling voor te leggen. Het provinciaal advies bij de overige aanvragen hebben wij opgenomen in het Integraal advies voortgezet onderwijs 2002. Dit is in ontwerp vastgesteld op 15 januari 2002, op 31 januari behandeld in de vergadering van de Commissie O.O.P.O. en op 7 februari van dit jaar definitief vastgesteld. Het Integraal advies voortgezet onderwijs 2002 ligt op de gebruikelijke wijze voor u ter inzage. Het plan van scholen voortgezet onderwijs wordt jaarlijks vastgesteld door de Minister van OCenW en bevat de voorzieningen voor voortgezet onderwijs die in de drie jaren volgend op het jaar van vaststelling voor bekostiging uit s Rijks kas in aanmerking zullen worden gebracht. Verzoeken tot opneming van voorzieningen in het plan kunnen tot 1 januari van het jaar van vaststelling worden ingediend door de bevoegde gezagsorganen van de scholen voor voortgezet onderwijs. De advisering door de provincies over deze aanvragen vindt plaats op grond van artikel 66, vijfde lid, van de WVO. Hierin wordt bepaald dat het provinciale advies moet worden vastgesteld door Provinciale Staten. 1
De aanvraag voor het plan van scholen 2003-2005 De enige aanvraag uit Noord-Holland voor het plan van scholen 2003-2005 is die van het AOC Clusius College voor een school voor VBO met een afdeling landbouw en natuurlijke omgeving te Anna Paulowna. Het Clusius College is een algemeen bijzondere school, die VBO en MBO in de sector landbouw verzorgt in het hele gebied ten noorden van het Noordzeekanaal. VBO-vestigingen zijn er in Schagen, Alkmaar, Heerhugowaard, Hoorn, Grootebroek, Castricum, Purmerend en Amsterdam-Noord; MBO wordt aangeboden in Alkmaar en Hoorn. Motivering van de aanvraag De vestiging in Schagen is de meest noordelijke vestiging van het Clusius College; Schagen is tevens de meest noordelijke plaats in Noord-Holland waar agrarisch VBO wordt aangeboden. Het aantal leerlingen op de vestiging in Schagen vertoont de laatste jaren een gestage groei van ongeveer 5% per jaar. Deze groei heeft geleid tot een aanzienlijk ruimtegebrek op deze vestiging. Het Clusius College heeft geprobeerd een naastgelegen gebouw aan te kopen van de gemeente Schagen, maar overeenstemming over de koopprijs bleek niet mogelijk. Het Clusius College huurt nu, voor een periode van 3 jaar, een ander gebouw van de gemeente Schagen dat verder van de huidige vestiging verwijderd is. Het Clusius College is daarna voor de langere termijn op zoek gegaan naar andere mogelijkheden. Een groot deel van de leerlingen op de vestiging in Schagen komt uit het noordelijkste deel van de regio, nl. de gemeenten Den Helder, Anna Paulowna en Wieringen. Als gevolg van de invoering van de nieuwe dienstregeling voor het streekvervoer per 10 juni 2001 is de bereikbaarheid van de school in Schagen per bus aanzienlijk verslechterd. Hierdoor zijn sommige leerlingen, die eerst helemaal per bus de school konden bereiken, nu genoodzaakt voor een deel van de reis of de hele reis gebruik te maken van de trein. Dit heeft voor de ouders van sommige leerlingen geleid tot een aanzienlijke stijging van de reiskosten van hun kinderen. Bij de vorming van een vestiging in Anna Paulowna zou tevens een relatie gelegd kunnen worden met het project Hollands Bloementuin. Bij een vestiging voor agrarisch VBO zal een inhoudelijke relatie met het project Hollands Bloementuin slechts beperkt aanwezig zijn, omdat gemiddeld slechts 30% van de leerlingen van het VBO van het Clusius College doorstroomt naar het eigen MBO. De beroepsopleiding krijgen de jongeren in het MBO, het VBO is slechts beroepsvoorbereidend. Een combinatie met Hollands bloementuin brengt ook met zich mee dat de vestiging in Anna Paulowna niet dicht bij het NS-station kan komen, maar op een paar kilometer daar vandaan. Een en ander heeft het Clusius College doen besluiten te streven naar een nieuwe vestiging in Anna Paulowna. Dit kan alleen worden gerealiseerd door via het Plan van scholen een nieuwe school voor VBO met een afdeling landbouw en natuurlijke omgeving aan te vragen, en deze school na de opneming in het plan als nevenvestiging samen te voegen met het Clusius College. Reacties van andere scholen in de regio De andere scholen voor voortgezet onderwijs in de regio, de scholengemeenschap Nieuwediep en het Etty Hillesum College in Den Helder, de Gemeentelijke Scholengemeenschap (GSG) Schagen in Schagen en de scholengemeenschap Wiringherlant in Wieringerwerf hebben ons laten weten dat zij zich ernstige zorgen maken over de gevolgen van de stichting van een vestiging van het Clusius College in Anna Paulowna. Dit betreft vooral de GSG Schagen, omdat ongeveer 80% van de leerlingen uit Anna Paulowna op Schagen is georiënteerd. De bezorgdheid heeft vooral betrekking op de gevolgen voor de bezetting van de leerjaren 3 en 4 van de VBO-afdelingen aan deze scholen. 2
Vooral de scholen in Den Helder hebben de laatste jaren ingrijpende maatregelen genomen om de levensvatbaarheid van hun VBO te versterken door het aanbod per sector te concentreren. Men kan nu nog de kleine afdelingen overeind houden door de sterke bezetting van een aantal grotere, maar men vreest dat dit straks onmogelijk wordt wanneer als gevolg van de stichting van een VBOgroenschool in Anna Paulowna een aantal leerlingen niet meer naar Den Helder zal gaan. Het VBO in Schagen kent nu een over de hele linie sterke bezetting. Men vreest dat dit sterk zal afnemen wanneer er een VBO-groenschool in Schagen komt. In het VBO heeft de school 132 leerlingen uit de gemeente Anna Paulowna en 5 uit de gemeente Wieringen. Omdat het Clusius College ook de gemengde leerweg aanbiedt, kan een nieuwe vestiging van het Clusius College ook gevolgen hebben voor de toestroom van leerlingen in het MAVO (theoretisch leerweg) vanuit Anna Paulowna naar de GSG Schagen. De bezetting van het VBO in Wieringerwerf, met name in de sector techniek, geeft nog steeds aanleiding tot zorg. De school vreest dat, wanneer er in Anna Paulowna een vestiging van het Clusius College komt, een deel van de leerlingen uit de gemeente Wieringen zal kiezen voor Anna Paulowna. Gesproken wordt van een mogelijke terugval van 20 tot 25%, op een totaal van 205 leerlingen (op 1 oktober 2001) in de leerjaren 3 en 4 van de vijf afdelingen in het VBO. Reacties van gemeenten De gemeenten Anna Paulowna ondersteunt de aanvraag van het Clusius College, en is bereid mee te werken aan het vinden naar een geschikte locatie. Ook de gemeente Wieringen heeft ons laten weten de aanvraag te ondersteunen. Burgemeester en wethouders van Wieringermeer zien kansen het draagvlak voor het VMBO in Wieringerwerf te versterken door daar VBO-groen te realiseren. Beoordeling van de aanvraag Bij de vaststelling van het plan van scholen wordt jaarlijks een toetsingskader vastgesteld voor de beoordeling van de aanvragen voor het daarop volgende plan. Het toetsingskader voor het plan van scholen 2003-2005 is derhalve vastgesteld bij het plan van scholen 2002-2004. Over een en ander vindt overleg plaats met de Tweede Kamer. Het doel van dit toetsingskader is vooraf duidelijkheid te verschaffen over de criteria die naast de wettelijke criteria worden gehanteerd bij de beoordeling van de aanvragen voor het plan van scholen, zodat schoolbesturen die overwegen een aanvraag in te dienen, van tevoren weten of een aanvraag enige kans maakt op honorering. De provincies en de landelijke besturenorganisaties in het onderwijs (die evenals de provincie adviseren over de aanvragen voor het plan van scholen) zijn in principe gehouden zich bij hun advisering te conformeren aan het toetsingskader. Voor een VBO-school met een afdeling landbouw en natuurlijke omgeving geldt een stichtingsnorm van 260 leerlingen. Met een prognose moet worden aangetoond dat het te verwachten aantal leerlingen aan deze norm zal voldoen. Bij deze prognose moet rekening worden gehouden met het aantal kinderen in de bevolking van de gemeenten die tot het voedingsgebied worden berekend, de belangstelling voor de betreffende onderwijssoort en de deelname aan het basisonderwijs van de betrokken richting (in dit geval algemeen bijzonder) in de gemeenten in het voedingsgebied. Bij de prognose die bij de aanvraag is gevoegd, is geen rekening gehouden met de deelname aan het algemeen bijzondere basisonderwijs in het voedingsgebied, maar is het gehele potentieel dat berekend kan worden voor een VBO-afdeling landbouw en natuurlijke omgeving, aan de te stichten school toegerekend. Op grond van het toetsingskader voor het plan van scholen 2003-2005 is dit alleen mogelijk wanneer er in het kader van een zogenaamd regionaal arrangement tussen de schoolbesturen in de regio overeenstemming bestaat over de stichting van de gevraagde voorziening en wanneer deze besturen schriftelijk verklaren dat zij de eerstkomende vijf jaren zullen afzien van het aanvragen van een soortgelijke voorziening. Een dergelijk regionaal arrangement is niet tot 3
stand gekomen, omdat het Clusius College hierover geen overeenstemming heeft kunnen bereiken met de andere scholen in de regio. Wij hebben begrip voor de argumenten van het Clusius College voor het streven naar een nieuwe vestiging. De aanvraag voldoet echter niet aan het toetsingskader. Het loslaten van het toetsingskader bij de advisering zou de geloofwaardigheid van de provinciale advisering, zowel in de richting van het Ministerie van OCenW als in de richting van de school- en gemeentebesturen in Noord-Holland, ernstig aantasten. In de richting van het ministerie geldt dit niet alleen voor de advisering door Noord-Holland maar ook die van de andere provincies, omdat het overleg hierover altijd in IPO-verband plaatsvindt. De gevolgen voor andere scholen in de regio in kwantitatieve zin zijn moeilijk te schatten, maar die zullen er wel zijn. Een vestiging in Anna Paulowna zal voor veel ouders in het gebied aantrekkelijk zijn, omdat deze dichterbij is en omdat deze school kleinschaliger zal zijn dan de meeste andere VBO-vestigingen in de buurt. De opvattingen van de gemeenten in de regio lopen uiteen. De gemeenten Anna Paulowna en Wieringen ondersteunen de aanvraag; de gemeente Wieringermeer ziet het VBO in Wieringerwerf graag uitgebreid met VBO-groen. Besluit De aanvraag voldoet niet aan de criteria van het toetsingskader voor het Plan van scholen 2003-2005. Op grond hiervan stellen wij u voor de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen te adviseren de aanvraag van het Clusius College voor een school voor VBO met een afdeling landbouw en natuurlijke omgeving in Anna Paulowna niet te honoreren. Een ontwerpbesluit van deze strekking treft u hierbij aan. Na vaststelling door uw Staten zal dit advies worden toegezonden aan de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen en worden opgenomen in het reeds door ons college vastgestelde Integraal advies voortgezet onderwijs Noord-Holland 2002. Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, H.M. Meijdam, voorzitter H.W.M. Oppenhuis de Jong, griffier. 4
Besluit Nr 36 Provinciale staten van Noord-Holland; gezien de voordracht van Provinciale Staten; gelet op artikel 66, vijfde lid van de Wet op het voortgezet onderwijs; besluiten: De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen te adviseren de door de Stichting AOC Clusius College gevraagde school voor VBO met uitsluitend een afdeling landbouw en natuurlijke omgeving te Anna Paulowna, niet op te nemen in het Plan van scholen 2003-2005 en het advies vast te stellen conform het aan dit besluit gehechte overzicht. Haarlem, 10 juni 2002 Provinciale Staten voornoemd, H.M. Meijdam, voorzitter H.W.M. Oppenhuis de Jong, griffier 5
Provinciaal advies bij de aanvraag voor het Plan van scholen 2003-2005, provincie Noord-Holland. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- PvS-nr: 23005 Huidige situatie: Naam school: Brinnr: Richting: Adres: Plaats: Afsluitend onderwijs: AOC Clusius College 25EF ab hoofdvestiging Drechterwaard 10 Alkmaar VBO (LN) LWOO nevenvestiging De Binnenhof 22 Schagen VBO (LN) LWOO nevenvestiging Blauwe Berg 1 A Hoorn VBO (LN) LWOO nevenvestiging Elzenlaan 2 Grootebroek VBO (LN) LWOO nevenvestiging Deimoslaan 11 Heerhugowaard VBO (LN) LWOO nevenvestiging Oranjelaan 2 A Castricum VBO (LN) LWOO nevenvestiging Schipperslaan 4 Purmerend VBO (LN) LWOO nevenvestiging Rode Kruisstraat 40 Amsterdam-N VBO (LN) LWOO Beoogde situatie per 1 augustus 2003 Naam school: Brinnr: Richting: Adres: Plaats: Afsluitend onderwijs: AOC Clusius College 25EF ab hoofdvestiging Drechterwaard Alkmaar VBO (LN) LWOO nevenvestiging De Binnenhof Schagen VBO (LN) LWOO nevenvestiging Blauwe Berg Hoorn VBO (LN) LWOO nevenvestiging Elzenlaan 2 Grootebroek VBO (LN) LWOO nevenvestiging Deimoslaan Heerhugowaard VBO (LN) LWOO nevenvestiging Oranjelaan 2 A Castricum VBO (LN) LWOO nevenvestiging Schipperslaan 4 Purmerend VBO (LN) LWOO nevenvestiging Rode Kruisstraat 40 Amsterdam-NVBO (LN) LWOO AOC Clusius College ab hoofdvestiging nog niet bekend Anna Paulowna VBO (LN) Toelichting: Beoogd wordt de vorming van een nieuwe school voor VBO met uitsluitend een afdeling landbouw en natuurlijke omgeving in Anna Paulowna, die na opneming in het Plan van scholen als nevenvestiging zal worden samengevoegd met het Clusius College. Advies provincie: Negatief; de aanvraag voldoet niet aan het toetsingskader voor het plan van scholen 2003-2005. Om het potentieel voor alle richtingen in het voedingsgebied te mogen meerekenen is een regionaal arrangement nodig; dit is niet tot stand gekomen. 6
Titel:Vd 36: Advies plan van scholen voortgezet onderwijs 2003-2005 Datum:23-04-2002 Nummer:36 7