Kennisdag MOW workshop Stakeholdersmanagement Lieve Verfaillie Gent 24 oktober 2017
1. Voorstelling 2. De overheid en het individueel belang 3. De rol van communicatie 4. Toepassing : Project Gentse kanaalzone 5. Decreet complexe projecten
1. voorstelling Ambtenaar Vlaamse overheid : * Departement Mobiliteit en Openbare Werken als bemiddelaar (mei 2009- december 2015) werkveld : onteigeningen om grootschalige infrastructuurprojecten te realiseren = uitleggen project (plan en belang), procedures, nazorg bij herhuisvesting en bedrijfsverplaatsing * Departement Financiën en Begroting als commissaris Vastgoedtransacties (december 2015 -. ) = optreden als instrumenterend ambtenaar voor een overheid bij aankoop, verkoop, overdracht en onteigeningen (het schatten van de waarde, het onderhandelen van de vergoeding en opmaak eigendomsoverdragende akte)
1. voorstelling Opdracht VR 11.09.2009 : opstellen diverse milderende maatregelen om maatschappelijke gevolgen voor de bewoners (incl. landbouwers) beter te kunnen opvangen = opstellen sociaal begeleidingsplan Bewoners (eigenaars en huurders) Landbouw : verderzetten flankerend beleid via grondenbank + aantal nieuwe maatregelen - vergoeding voor grondreductie - vergoeding voor reconversie - optimalisatie van bedrijfsverplaatsing - ondersteuning via erkende bedrijfsadviesdiensten.
1. voorstelling VR 27.04.2012 goedkeuring sociaal begeleidingsplan EU 14.09.2013 en 18.01.2014 = 3 de in zijn soort www.mow.vlaanderen.be/bemiddelaar Maatregelen landbouwers uit SBP opgepikt in het decreet van 28 maart 2014 houdende de landinrichting (BS 22.08.2014) Ook gebruikt als flankerende maatregelen bij Programmatorische Aanpak Stikstof (PAS) als reactie op algemeen protest
2. de overheid en het individueel belang Conflict = 2 of meer partijen streven doel na, hebben belangen/waarden die >< zijn
2. de overheid en het individueel belang De overheid staat in voor de realisatie van projecten in het kader van het algemeen belang Wat is het algemeen belang? = term uit politiek/politieke filosofie en duidt op datgene dat voor het welzijn van het volk in het algemeen nuttig, gewenst of nodig is = de belangen van een ruime(re) gemeenschap, het belang van het algemeen welzijn van de bevolking. Elke overheidstaak is gericht op het algemeen belang (uit www.vlaanderen.be/bbb/woordenlijst)
2. de overheid en het individueel belang
2. de overheid en het individueel belang
2. de overheid en het individueel belang Grootschalige infrastructuurprojecten en projecten voor openbaar nut hebben meestal een uitermate gevoelige impact op burger Vaststelling : NIMBY fenomeen (individueel belang >< algemeen belang) Conflict = 2 of meer partijen streven doel na, hebben belangen/waarden die >< zijn Escalatie van conflicten (Glasl)
Escalatieladder Glasl (bewerkte versie uit: Praktijkboek Conflictcoaching. Uitg.Nelissen Soest 2005)
3. de rol van communicatie Burger voelt zich vaak niet begrepen overheid is één pot nat
3. de rol van communicatie Hoeksteen voor maatschappelijk draagvlak van het project = duidelijke en correcte communicatie Inschakelen van communicatiebureau s bij - opmaak nieuwsbrieven - specifieke project-website - houden van informatievergaderingen Aanwenden communicatie- en bemiddelingstechnieken
3. de rol van communicatie
3. de rol van communicatie
3. de rol van communicatie Valkuilen : - eenmalige communicatie - dezelfde communicatie op herhaalde wijze - eigen invulling van nuttige informatie - weinig betrokkenheid opdrachtgever Wanneer? Hoe? = dansen op een slappe koord Verzamelen van good practices
4. Project Gentse Kanaalzone European Sea Ports Organisation award 2009 duurzaam overleg tussen publieke en private actoren Sterke integratie van de haven met de omringende kanaaldorpen
4. Project Gentse Kanaalzone Mogelijk conflicten tussen - algemeen belang (ontwikkeling haven Gent) - privaat belang (rechten individu) Diverse projecten en meerdere opdrachtgevers : MOW (AMT), AWV, Havenbedrijf Gent, VLM, Gent kent al lang een cultuur van betrokkenheid middels bewonersgroepen, stuurgroepen, netwerken...
4. Project Gentse Kanaalzone Project Gentse kanaalzone met sociaal begeleidingsplan 2005-2018 = aanleg Kluizendok = wegwerken van onleefbare woon-situaties rond de kanaalzone door vrijwillige verwervingen tegen onteigeningsvergoeding via PROVAG = aanleg bufferzones en koppelingsgebieden rond de kanaaldorpen
4. Project Gentse Kanaalzone Historiek Gentse Kanaalzone t Zandeken Baggerwerken Kluizendok = 2 fasen specie wordt opgespoten op de terreinen rond het Kluizendok, op grondgebied Gent berging van de specie voorzien op het industrieterrein Moervaart-zuid
Problematiek gewestplanwijziging 1998: Moervaart-zuid wordt deels landschappelijk waardevol agrarisch gebied berging niet meer mogelijk
Potentiële oplossing zone tussen R4-west en reeds opgespoten gebied = ingekleurd als industriegebied én nog op te hogen
4. Project Gentse Kanaalzone Voordelen zone = ingekleurd industrieterrein maar nog op te hogen alvorens bruikbaar werk met werk combineren zone = vlakbij zowel economisch (kostendrukkend) als ecologisch interessant Nadelen zone = woon- en landbouwgebied met ook enkele kleinere bedrijven zone = niet in eigendom, noch van de Vlaamse overheid, noch van het Havenbedrijf Gent onteigeningen noodzakelijk!!
4. Project Gentse Kanaalzone Aanpak : beslissing VR 10 oktober 2003 : principieel akkoord met onteigeningen (293 woningen, 17 hoeves, 11 kmo s en zelfstandigen, 1 manège) mits o.a. regelmatig advies Subregionaal overlegorgaan (SRO), zowel voor de uitbreiding als flankerend beleid aanstelling bemiddelaar voor opmaak en implementatie sociaal begeleidingsplan de cultuur van betrokkenheid wordt in de praktijk toegepast
geplande en uitgevoerde werken zijn zonder noemenswaardige vertraging uitgevoerd
4. Decreet van 23 april 2014 inzake complexe projecten Bedoeling decreet : één geïntegreerd proces voor zowel bestemmingswijziging als voor nodige vergunningen In werking sinds 1 maart 2015 website www.complexeprojecten.be De nieuwe procesaanpak van complexe projecten bestaat uit vier fases (verkenningsfase, onderzoeksfase, uitwerkingsfase en uitvoeringsfase) met drie vaste beslismomenten (startbeslissing, voorkeursbesluit en projectbesluit) en twee openbare onderzoeken (ter voorbereiding van het voorkeurs- en projectbesluit).
VERKENNINGSFAS E ONDERZOEKSFASE UITWERKINGSFASE UITVOERINGSFASE Probleemstelling of opportuniteit Synthesenota en voorontwerp van voorkeursbesluit Synthesenota en voorontwerp van projectbesluit Geïntegreerde doelstelling Participatieen communicatie -traject Opstart actorenoverleg Motivatie voor procedure en bevoegdheid Detecteren of uitvoeren van voorstudies Geïntegreerd effectenonderzoe k (op strategisch niveau) Adviesverlening over alternatievenond er-zoeksnota Adviesverlening over voorontwerp van voorkeursbesluit Vaststellen ontwerp van voorkeursbesluit Geïntegreerd effectenonderzoe k (op projectniveau) Adviesverlening over projectonderzoek snota Adviesverlening over voorontwerp van projectbesluit Vaststellen ontwerp van projectbesluit Uitvoering rechtsgevolge n (grondtransac ties) Uitvoering projectbesluit Uitvoering flankerende maatregelen Processtructu ur Financiële afspraken Publieke raadpleging over alternatievenonderzoeksnota Openbaar onderzoek over ontwerp van voorkeursbesluit Publieke raadpleging over projectonderzoeksnota Openbaar onderzoek over ontwerp van projectbesluit Opmaak beheerplan Contract management Procesnota Opmaak alternatievenonderzoeksn ota Actualiseren financiële afspraken, procesnota en processtructuur Opmaak projectonderzoeksnota Actualiseren financiële afspraken, procesnota en processtructuur Actualiseren financiële afspraken, procesnota en processtructuur START- BESLISSING VOORKEURS -BESLUIT PROJECT- BESLUIT PROJECT- REALISATIE Bekendmaking Bekendmaking Bekendmaking Verval van voorkeurs-besluit en rechtsgevolgen Beroepsmogelijk heid Verval van projectbesluit en rechtsgevolgen Beroepsmogelijk heid Monitorring van projecteffecten Bijkomende maatregelen
4. Decreet van 23 april 2014 inzake complexe projecten Participatie van bij de opstart probleemstelling wordt uitgewerkt op basis van participatie Actieve bijdrage van burgers en belangengroepen Geïntegreerd onderzoek alle onderzoeken gelijktijdig en op gelijkwaardige basis Onderlinge afstemming mogelijk Projectgedreven planning bestemmingswijziging op basis van een uitgewerkt project Integratie van vergunning, bestemming, milderende maatregelen en flankerend beleid Besluitvorming door de bevoegde overheid ook bij private ontwikkelaars Opname van flankerend beleid
4. Decreet van 23 april 2014 inzake complexe projecten Projecten met startbeslissing Leefbaarheid van de woonwijk Klein-Rusland te Zelzate (VR 26.02.2016) Herinrichting stationsomgeving Kessel (CBS 03.05.2016) Extra containerbehandelingscapaciteit haven Antwerpen (VR 15.07.2016) Nautische toegankelijkheid haven Zeebrugge (VR 15.07.2016) Industrieterrein op de Berg te Maasmechelen (VR 14.10.2016)
Extra informatie Tijdschrift Mediation en conflictmanagement, 2015, nr. 3 artikel Bemiddelen in een context van grootschalige Vlaamse infrastructuurpojecten : zinvol of niet? http://www.bjutijdschriften.nl/tijdschrift/tijdschriftmediation/2015/3/tmd_1386-3878_2015_019_003_006 Havenkrant OHA 2015 nr. 3, september 2015 artikel Zonder inlevingsvermogen lukt het niet http://www.mow.vlaanderen.be/sph/antwerpen/docs/2015-09-havenkrant.pdf AVS reportage Bemiddelaar in Ronse - 20.08.2014 VILT - 08.07.2014 artikel Naar een volwaardige Vlaamse grondenbank http://www.vilt.be/naareen-volwaardige-vlaamse-grondenbank BUITENKANS (VLM) jaargang 4, nr.1 juni 2014 artikel Grondenbanken kampen met grondtekort Havenkrant - Vlaamse Havendag - 22.09.2013 artikel Ik respecteer ieders mening Boer en Tuinder 12.04.2013 artikel Flankerend beleid moet de bittere pil verzachten http://mow.vlaanderen.be/sph/antwerpen/docs/2013-04-12-artikel.pdf OHA- film 2013 uitleg rond flankerend beleid en sociaal begeleidingsplan BUITENKANS (VLM) jaargang 2, nr.4 december 2012 artikel Ik breng de boodschap zonder franjes KULeuven SBOV B-project als een van de 8 gebruikte Vlaamse cases in proactieve en probleemoplossende communicatie met burgers (2012) http://steunpuntbov.be/ned/onderzoek/sboviii_b04_2012_kul.htm LOKAAL (VVSG) november 2012 - artikel Onteigenen met een menselijke touch https://issuu.com/vvsg/docs/2012lokaal17-18?e=7414222/3592089