duizend Achmea Investment Management - Investment Strategy Investment Highlights week 44 Datum: 6 november 2017 Bank of England verhoogt de beleidsrente De Bank of England verhoogde afgelopen week de beleidsrente met 25 basispunten vanwege de oplopende inflatie. Dit was de eerste renteverhoging in het Verenigd Koninkrijk in meer dan 10 jaar. De Amerikaanse en Japanse centrale bank hielden hun beleid constant afgelopen week. De verwachting is wel dat de Fed de beleidsrente in december weer verhoogt. Vanaf februari 2018 zal Jerome Powell het voorzitterschap van Janet Yellen overnemen bij de Fed. President Trump kiest hiermee voor continuïteit, want Powell is al bestuurder bij de Fed en volgde in het verleden de lijn van Yellen. Naast al het monetaire nieuws, kwamen veel macroeconomische cijfers uit. Voor zowel de Verenigde Staten als de eurozone komt een beeld van sterke economische groei en gematigde inflatie naar voren. De voorgestelde belastinghervorming kan de Amerikaanse economie nog een extra impuls geven. Ondanks al het nieuws waren de uitslagen op de financiële markten beperkt. De renteverhoging van de Bank of England werd uitgelegd als een dovish hike, waarna de Britse kapitaalmarktrente en munt daalden. Per saldo sloten de meeste beleggingscategorieën de week in het groen af. Belangrijkste Economische data week 44 Verbetering Amerikaanse arbeidsmarkt zet door (zie grafiek 1) Sterke economische groeicijfers in de eurozone (grafiek 2) < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 44 BoE verhoogt de beleidsrente (zie grafiek 4) Fed en BoJ handhaven beleid Jerome Powell wordt de nieuwe Fed-voorzitter Belastingplannen VS bekend gemaakt < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 44 Kleine plussen voor de meeste beleggingen Brits pond onder druk Olieprijs loopt verder op < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 45 Consumentenvertrouwen in de Verenigde Staten Economische verwachtingen Europese Commissie Grafiek 1 Amerikaanse werkloosheid daalt verder 1 1 8% 6% dec-07 dec-09 dec-11 dec-13 dec-15 Grafiek 2 Economische groei in de eurozone zet door 3% 1% -1% Nieuwe banen VS (nonfarm payrolls, RA) Werkloosheidspercentage VS Economische groei eurozone (j-o-j) Tabel 1 Selectie economische cijfers week 44 Act. Exp. Prev. VS: ISM manufacturing 58,7 59,5 60,8 VS: ISM non-manuf. 60,1 58,5 59,8 VS: Fed beleidsrente (up) 1,25% 1,25% 1,25% VS: Nieuwe banen 261k 313k 18k VS: Werkloosheids% 4,1% 4, 4, EZ: CPI (j-o-j) 1, 1,5% 1,5% EZ: Groei bbp Q3 (j-o-j) 2,5% 2, 2,3% EZ: Werkloosheids% 8,9% 9, 9, VK: BoE beleidsrente 0,5% 0,5% 0,25% JP: BoJ beleidsrente -0,1% -0,1% -0,1% Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode 600 400 200 0-200 -400-600 -800-1000 - mrt-11 mrt-13 mrt-15 mrt-17 Achmea Investment Highlights
Sterke groei, gematigde inflatie ( ) the labor market has continued to strengthen and that economic activity has been rising at a solid rate despite hurricane-related disruptions. Uit de verklaring van de Fed in november Macro-economische data blijft positief in de VS Een drukke week wat betreft macro-economische cijfers in de Verenigde Staten. Diverse leidende indicatoren duiden op aanhoudende groei. De ISM manufacturing index daalde in oktober van 60,8 naar 58,7. De daling was groter dan verwacht. Ondanks de daling blijft het niveau nog steeds hoog en dit duidt op aanhoudende groei. De ISM non-manufacturing index steeg van 59,8 naar 60,1, waar op een kleine daling gerekend werd. Ook enkele lokale inkoopmanagerindices verrasten positief. De Chicago PMI steeg naar 66,2 in oktober en ook de Dallas PMI kwam boven verwachting uit. Het consumentenvertrouwen steeg naar 125,9 in oktober. Ook dit was sterker dan verwacht en het consumentenvertrouwen ligt nu op het hoogste niveau sinds 2000. Al met al blijven de vooruitzichten gunstig en houdt het positieve economische momentum aan in het vierde kwartaal. Ook andere macro-economische data waren overwegend gunstig. De orders voor duurzame goederen namen toe in september en de huizenprijzen, gemeten via de Case- Shiller composite index, stegen met 5,9% jaar-op-jaar in augustus. Het arbeidsmarktrapport over oktober pas positief. Het aantal nieuwe banen (payrolls) steeg in oktober met 261.000 (zie grafiek 1). Dit sterke cijfer was een reactie op de forse daling van vorige maand dat vertekend was door de effecten van de orkanen. Het aantal nieuwe banen was wel lager dan verwacht, maar het cijfer van vorig maand werd fors naar boven bijgesteld (van -33k naar +18k). Het werkloosheidspercentage daalde naar 4,1%. Dit werd mede veroorzaak door de gedaalde participatiegraad. De stijging van de uurlonen viel tegen. De lage werkloosheid leidt nog niet tot sterk stijgende lonen. Ook de employment cost index (ECI) stijgt in een gematigd tempo met 0,7% kwartaal-opkwartaal. Jaar-op-jaar bedroeg de stijging 2,5%. Mede door de beperkte loonstijging blijft de inflatie gematigd. Dit was ook terug te zien in de PCE deflator, de inflatiemaatstaf die de Fed belangrijk vindt. De PCE deflator steeg met 1,6% jaar-op-jaar in september. De kerninflatie steeg met 1,3%. Deze cijfers waren volgens verwachting. Dit geeft de Amerikaanse centrale bank de ruimte om de beleidsrente in een zeer geleidelijk tempo te verhogen. Sterke macro-economische cijfers in de eurozone Het economische sentiment in de eurozone verbeterde verder in oktober. De economic confidence index, die de stemming bij consumenten en bedrijven meet, steeg naar 114. Dit is het hoogste niveau in 17 jaar (zie grafiek 3). De verbetering kwam op het conto van de bedrijven waar het vertrouwen verbeterde. Het consumentenvertrouwen bleef stabiel. Naast de vertrouwenscijfers bevestigen ook andere data de positieve ontwikkelingen in de eurozone. De economische groei trok in het derde kwartaal aan tot 2,5% ten opzichte van een jaar geleden (zie grafiek 2). Kwartaal-op-kwartaal was sprake van 0,6% groei en deze wordt breed gedragen. Het werkloosheidspercentage daalde naar 8,9%; het laagste niveau sinds eind 2008. Ondertussen blijft de inflatie zeer gematigd. De consumentenprijsinflatie kwam in oktober uit op 1,. Dit was licht lager dan in september en de kerninflatie bedraagt 0,9% jaar-op-jaar. De gematigde inflatiecijfers blijven reden voor de ECB om het monetaire beleid ruim te houden en het opkoopprogramma maar in een zeer geleidelijk tempo af te bouwen. De Britse inkoopmanagersindex voor de industrie steeg harder dan verwacht. De index steeg naar 56,3 in oktober. Ondanks het negatieve nieuws over de brexit-onderhandelingen profiteert de Britse industrie van het zwakke pond en de wereldwijde economische opleving. Maar ook de vooruitzichten voor de dienstensector blijven positief, want de inkoopmanagersindex voor deze sector steeg van 53,6 naar 55,6. BoJ handhaaft beleid De Chinese inkoopmanagersindex voor de industrie daalde van 52,4 naar 51,6. Dit was lager dan verwacht. Ook de dienstensector liet een daling zien. Deze index daalde van 55,4 naar 54,3. Deze niveaus duiden nog steeds op groei van de industriële activiteit en binnen de dienstensector. De Bank of Japan (BoJ) verraste niet. De BoJ handhaaft het ingezette beleid waarbij de 10- jaarsrente op gestuurd wordt. De inflatieprognose voor 2017 stelde de BoJ naar beneden bij (van 1,1% naar 0,8%). Ook voor 2018 werd de verwachting neerwaarts aangepast. Ondanks dat de afgelopen jaren het moment waarop de BoJ denkt de inflatiedoelstelling van te bereiken steeds verder naar de toekomst wordt geschoven, verwacht de BoJ dat dit nog steeds in 2019 gaat plaatsvinden. Grafiek 3 Vertrouwen in de eurozone stijgt verder 130 120 110 100 90 80 70 Eurozone economisch vertrouwen 60 dec-99 dec-02 dec-05 dec-08 dec-11 dec-14 Achmea Investment Highlights 2/5
Renteverhoging in het Verenigd Koninkrijk We in fact need those two additional rate increases in order to get that return of inflation to target BoEvoorzitter Mark Carney verwacht de beleidsrente nog verder te verhogen Bank of England verhoogt de beleidsrente Voor het eerst in meer dan 10 jaar heeft de Bank of England (BoE) de beleidsrente verhoogd (zie grafiek 4). Volgens verwachting verhoogde de BoE de Bank Rate met 25 basispunten naar 0,5%. Zeven van de negen leden van het beleidscomité stemden voor de verhoging. Belangrijkste reden voor de verhoging is de oplopende inflatie die in september op 3% uitkwam. Mogelijk volgen nog enkele renteverhogingen, maar dit zal een zeer geleidelijk proces zijn en beperkt qua omvang. Er wordt nog gerekend op een renteverhoging in 2018 en 2019. De stijging van de inflatie wordt momenteel vooral gedreven door het zwakke Britse pond en de gestegen energieprijzen. Er is momenteel geen sprake van een oververhitte economie en de toekomstige brexit brengt onzekerheid met zich mee. Daarom zal de BoE zeer voorzichtig omgaan met volgende renteverhogingen. De groeiprognoses voor de komende jaren zijn gematigd. Voor 2017 verwacht de BoE 1,6% groei, iets lager dan in eerdere ramingen. Voor de jaren daarna wordt 1,6% en 1,7% verwacht, maar deze cijfers zijn zeer onzeker. De inflatieverwachtingen voor de komende jaren liggen boven de doelstelling van de BoE. Naar verwachting piekt de inflatie in het vierde kwartaal van 2017 boven de 3% en daalt deze vervolgens gestaag tot net boven de. Op de financiële markten werd de renteverhoging geïnterpreteerd als een dovish hike door het gematigde tempo waarin toekomstige renteverhogingen zullen plaatsvinden. Fed laat beleidsrente ongemoeid De Amerikaanse centrale bank (Fed) heeft zoals verwacht de beleidsrente onveranderd gelaten. De Fed gaf aan dat de economie zich goed (solid) ontwikkelt en dat ze verwachten dat de inflatie op termijn naar tendeert. Fed-president Yellen vindt dat de economische ontwikkelingen geleidelijke renteverhogingen rechtvaardigen. Ze sorteert hiermee voor op een renteverhoging in december. Op de markt voor rentefutures wordt een kans van meer dan 9 ingeprijsd dat de beleidsrente medio december wordt verhoogd. Dit wordt dan de derde renteverhoging dit kalenderjaar. De inflatie bevindt zich wel nog steeds onder de doelstelling van de Fed. Dit verklaart waarom de beleidsrente nog steeds laag is en lager dan dat op lange termijn verwacht mag worden. De afbouw van de centralebankbalans is gestart in oktober en deze normalisering wordt doorgezet. Powell wordt de nieuwe Fed-voorzitter President Trump heeft bekend gemaakt dat Jerome Powell de nieuwe voorzitter wordt van de raad van bestuur van de Fed. Hij gaat de huidige voorzitter Janet Yellen opvolgen. Haar termijn loopt in februari 2018 af. De keuze voor Powell was geen verrassing, maar het is wel opmerkelijk dat Yellen geen tweede termijn krijgt. Powell is geen onbekende. Hij is momenteel al bestuurder bij de Fed en werd in 2012 aangesteld door toenmalig president Obama. Trump lijkt een veilige keuze gemaakt te hebben met de keuze voor Powell en te kiezen voor continuïteit. Hij staat bekend als voorstander van het beleid van Yellen. De andere kanshebbers op het voorzitterschap, waaronder Taylor en Warsh, werden als hawkisher gezien. Powell is in tegenstelling tot Yellen voor minder strenge regelgeving voor banken en dit sluit beter aan bij de dereguleringsagenda van Trump. In de dagen voor de bekendmaking zong de naam van Powell als grootste kanshebber al rond. Financiële markten reageerden dan ook nauwelijks op dit nieuws. Belastingplannen Verenigde Staten Afgelopen donderdag hebben de Republikeinen het wetsvoorstel voor belastinghervorming gepresenteerd. Kern van dit voorstel is dat de belasting voor bedrijven en huishoudens omlaag gaat en dat het systeem vereenvoudigd wordt. De vennootschapsbelasting gaat van 35% naar 2. Daarnaast worden het aantal belastingschijven teruggebracht en wordt een aantal aftrekposten verlaagd of afgeschaft. Het voorgestelde belastingplan is de grootste wijziging van de Amerikaanse belastingwetgeving sinds de jaren tachtig. De plannen moeten wel nog goedgekeurd worden door het Congres. Of dit lukt is niet helemaal zeker omdat binnen de Republikeinse partij de meningen over de plannen verdeeld zijn. Vooral het verwachte oplopende begrotingstekort is een doorn in het oog van sommige Republikeinen. Financiële markten sorteren al maanden voor op de plannen. De reactie op de financiële markten na bekendmaking was dan ook lauw. De plannen kunnen de economie een nieuwe positieve impuls bezorgen. Grafiek 4 Bank of England verhoogt beleidsrente 6% 5% 3% 1% Bank of England Base Rate dec-06 dec-08 dec-10 dec-12 dec-14 dec-16 Achmea Investment Highlights 3/5
Markten profiteren van langzame beleidsnormalisatie Ondanks al het monetaire en macro-economische nieuws vielen de uitslagen per saldo mee. Financiële markten anticipeerden de afgelopen weken al op de bekendmaking van Powell als de nieuwe Fed-voorzitter en de aankondiging van de belastingplannen. De normalisering van het monetaire beleid wordt steeds verder doorgezet nu ook de BoE de beleidsrente heeft verhoogd. Maar door het zeer geleidelijke tempo van de normalisatie was de reactie op financiële markten tegengesteld. De Britse kapitaalmarktrente daalde en het Britse pond ging omlaag, ondanks dat er meer renteverhogingen in het verschiet liggen. Aandelen stijgen verder De wereldwijde aandelenindex sloot de week af met een winst van 0,6% in lokale valuta. Vooral aandelen opkomende markten deden het goed met een stijging van ruim 1% in zowel lokale valuta als in euro s gemeten. De Britse aandelenmarkt steeg na het rentebesluit van de BoE en sloot de week met een kleine plus af. Ondertussen blijft de volatiliteit zeer laag op de aandelenmark. Britse kapitaalmarktrente omlaag Het totaalrendement op de brede staatsobligatie-index was positief. De index steeg met circa 0,5%. De Duitse 10- jaarsrente daalde met 2 basispunten naar 0,36%. De Britse kapitaalmarktrente daalde na het rentebesluit. Per saldo daalde de Britse 10-jaarsrente van 1,35% naar 1,26% (zie grafiek 5). Ook de Amerikaanse 10-jaarsrente ging omlaag. Er was sprake van een daling van 8 basispunten naar 2,33%. De wisseling van het Fedvoorzitterschap en de belastingplannen werden ter kennisgeving aangenomen. De Italiaanse 10-jaarsrente daalde met 16 basispunten waardoor de risico-opslag ten opzichte van Duitsland naar het laagste niveau van het jaar daalde. Kleine uitslagen kredietcategorieën Ook de risicovollere obligaties kenden per saldo een rustige week met vlakke rendementen. Het totaalrendement op investment grade obligaties uit de eurozone bedroeg 0,3%. Het totaalrendement op schuldpapier uit opkomende landen in harde valuta en high yield bedroeg respectievelijk 0,1% en. Hetzelfde gold voor schuldpapier uit opkomende landen in lokale valuta (EMD LC). Maar in euro s gemeten was sprake van een min van 0,7% voor deze laatste categorie. Olieprijs loop verder op De grondstoffenindex (S&P GSCI) steeg per saldo met 2,1%. De stijging van de olieprijs van de afgelopen week zette door. De prijs van een vat Brent olie bedraagt nu ruim $62 (zie grafiek 6). Ook de prijzen van de basismetalen zetten de opwaartse trend door. Het Britse pond valt weer terug Ten opzichte van de euro leverde het Britse pond na het rentebesluit bijna in. Op de andere dagen won het pond weer terrein terug waardoor over de hele week gemeten er sprake was van een depreciatie van circa 0,5%. Ten opzichte van de Amerikaanse dollar was de euro nagenoeg stabiel. De EUR/USD-wisselkoers bedraagt nu ruim 1,16. Grafiek 5 Britse kapitaalmarktrente daalt na BoE-besluit 1,75% 1,5 1,25% 1,0 0,75% Grafiek 6 Olieprijs loopt verder op 70 60 50 10-jaarsrente VK 40 Grafiek 7 Euro stijgt ten opzichte van het Britse pond 0,95 0,9 0,85 Olieprijs (Brent in $) EUR/GBP 0,8 Achmea Investment Highlights 4/5
Achmea IM - Investment Strategy Postadres Postbus 866 3700 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 3707 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist - Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg - Senior Strategist alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets - Senior Strategist maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar - Senior Strategist coen.van.de.laar@achmea.nl Frank van Weegberg - Senior Strategist frank.van.weegberg@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Maurice Geraets Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de in dit document opgenomen informatie met zorg samengesteld. Deze informatie wordt aan u ter beschikking gesteld in uw hoedanigheid van gekwalificeerde belegger en/of professionele belegger zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht ( Wft ). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen (in de zin van 1:1 Wft), (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies (in de zin van 1:1 Wft), en (iii) geen juridisch of fiscaal advies. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch of fiscaal adviseur. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de in dit document opgenomen informatie. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van een dergelijke (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. De informatie in dit document is gebaseerd op door Achmea IM gemaakte aannames. Het is mogelijk dat andere aannames worden gemaakt dan de door Achmea IM gemaakte aannames. De door Achmea IM getrokken conclusies zijn daarom niet noodzakelijkerwijs juist en/of volledig. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door de AFM gehouden register. Achmea Investment Highlights 5/5