TKI-KIEM WP1 - Methode voor integrale Energie- en Milieuprestatie Erik Alsema, David Anink, W/E adviseurs 1 april 2015
Doel Ontwikkeling van integrale methodiek om de milieueffecten als gevolg van energiegebruik en materiaalgebruik te bepalen over de complete levenscyclus van een gebouw
Twee genormeerde methodes EPG- bepaling van referentie energieverbruik in gebruiksfase van gebouw MPG- Bepaling van milieu-effecten van de materialen voor de constructie van het gebouw
Aggregratie EPG/MPG - aandachtspunten Extra evaluatie bovenop de bestaande genormeerde methodes; Verschil in systeemgrenzen EPG-MPG; Eén indicator nodig voor milieuprestatie over levensduur; Aansluiten bij Europese ontwikkelingen; Praktisch uitvoerbare methodiek;
EPG- Energie Prestatie Gebouw Beschouwt energieverbruik van gebouw tijdens gebruik: Verwarming Warm tapwater Koeling gebouwinstallaties Gekoppeld aan Europese EPBD richtlijn Systeemgrens = perceelgrens (energiemeters) Standaard conversiefactoren voor primaire energie en CO 2 -emissie Functionele eenheid: m 2 verwarmd gebruiksoppervlak
MPG Milieu Prestatie Gebouw Beschouwd milieu-impact van alle materialen die worden gebruikt voor het gebouw; Hele levenscyclus: Materiaalproductie + gebouwconstructie + onderhoud + sloop Gebaseerd op methode van Life Cycle Assessment (LCA) Systeemgrens = mondiale economie Functionele eenheid = m 2 bruto vloer oppervlak
LCA methode van wieg tot graf
MPG: 11 milieueffecten -> 1 score Uitputting grondstoffen ( fossiel + niet-fossiel ) Broeikaseffect Ecotoxiciteit water ( zoet + zout ) Ecotoxiciteit bodem Ozonlaagaantasting Verzuring Smogvorming Vermesting Humane toxiciteit Schaduwprijs
Aggregatie van MPG en EPG Basis is levenscyclusbenadering van MPG. Bepaling van de integrale schaduwprijs gebouw: DPG = MPG + EPG* Waarin: DPG MPG EPG* totale milieuprestatie bouwwerk [S /m 2 bvo] materiaalgebonden milieuprestatie bouwwerk [S /m 2 bvo] energiegebonden milieuprestatie bouwwerk [S /m 2 bvo], deze wordt berekend uit energieverbruikscijfers volgens EPG
Omrekening van EPG naar EPG* Stel milieu-impact factor per energiedrager vast (S /kwh, S /m 3, S /GJ) Ontleen verbruikscijfers per energiedrager (, elektriciteit, warmte) uit EPG-berekening; Sommeer milieu-impacts van energieverbruik; Deel door functionele eenheid (m 2 BVO) -> EPG*-score (eenheid S /m 2 /jr)
Impactfactoren per energiedrager Elektriciteit: Winning en aanvoer van brandstoffen; emissies vanuit elektriciteitscentrales; materiaalgebruik voor netwerk; Aard: winning en vervoer van aard, materialen in leidingnetwerk emissies vanuit warmtetoestel (cv-ketel) Externe warmte: Warmteproduktie (allocatie!) transportverliezen hulpketels distributienetwerk
KIEM-methode in GPR Gebouw
Voorbeeld Renovatie Duurzame renovatie van rijwoning 1979 Huidig Na ingreep Dichte gevel/dak Rc=1,25-1,55 Rc=7,5 Glas 50% enkel, 50% dubbel 3-voudig HR++ Verwarming HR- WP-lucht (all-electric) Zonne-energie - 34 m 2 zon-pv + Zonneboiler combi EPG EI=1,53 (label C) EI= -0,18 (label A++) MPG 1,12 1,42 Met dank aan Christian van Gruijthuijsen, Smits Vastgoedzorg
Voorbeeld Renovatie -2
Voorbeeld Renovatie - 3
Voorbeeld Renovatie - 4
Vergelijking van renovatie-opties
Conclusies Duurzaamheids Prestatie voor Gebouw, DPG, aggregeert MPG en EPG resultaten; DPG vormt goed hulpmiddel voor optimalisatie van renovatieconcepten; Zon-PV en zonneboiler geven relatief grote verbetering Milieu-impactfactor van externe warmte, hangt sterk af van bron en lokale situatie -> nader uit te zoeken (Idem externe koude en )
Vragen?
Europese normen levencyclus benadering MPG EPG Display of modular information for the different stages of the building assessment EN 15978
EPG en MPG: Systeemgrenzen Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Biomassaproduktie Gaswinning en transport in Kolen/oliewinning Systeemgrens voor energiedistributie Afvalproduktie in Biomassaproduktie en Gaswinning en en Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)
Impactfactor - Elektriciteit Impact Factor extern, elektriciteit Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Biomassaproduktie Gaswinning en transport in Kolen/oliewinning Systeemgrens voor energiedistributie Afvalproduktie in Biomassaproduktie en Gaswinning en en Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)
Materialisatie van energievoorziening Voorbeeld: levering Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Systeemgrens voor energiedistributie Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) Afvalproduktie in Biomassaproduktie Biomassaproduktie en Gaswinning en transport in Gaswinning en Kolen/oliewinning en Milieu-impact van energieinfrastructuur wordt bepaald: Gekoppeld aan energiedrager (o.b.v. EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Gekoppeld aan gebouw (MPG) Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)
Impactfactor aard Externe impacts Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Systeemgrens voor energiedistributie Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) Afvalproduktie in Biomassaproduktie Biomassaproduktie en Gaswinning en transport in Gaswinning en Impact Factor Extern, IF extern Kolen/oliewinning en Milieu-impact van energieinfrastructuur wordt bepaald: Gekoppeld aan energiedrager (o.b.v. EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Gekoppeld aan gebouw (MPG) Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)
Impactfactor aard Systeemgrens voor Milieu Prestatie Gebouwen (MPG) Systeemgrens voor energiedistributie Systeemgrens voor Energie Prestatie Gebouwen (EPG) Afvalproduktie in Biomassaproduktie Biomassaproduktie en Gaswinning en transport in Gaswinning en Impact Factor Extern, IF extern Kolen/oliewinning en Milieu-impact van energieinfrastructuur wordt bepaald: Gekoppeld aan energiedrager (o.b.v. EPG) kolen Warmteproduktie en distributie in stad of regio Impact Factor Intern, IF intern Gekoppeld aan gebouw (MPG) Projectgrens Warmteproduktie en distributie binnen project (collectief) Gebouwgrens / grens energiemeting Warmteproduktie binnen gebouw in of op het gebouw en distributie binnen project (collectief) Eindverbruik energie (ruimteverwarming, warm tapwater, huishoudelijke apparaten)