De wonderbare wereld onder water Annemieke van Wamel Stefanie Gahn Linda Bol Veldwerkopdracht Serooskerke, 2010
Inleiding Welkom in de haven van Burgsluis. Kijk even om je heen en richt dan je aandacht op het water. We gaan nog niet verklappen waarom we deze plek hebben gekozen, dat gaan jullie zelf ontdekken. Jullie mogen hier op ontdekkingstocht naar de schatkamers van de zee. Je zoekt straks een levend wezen dat woont in de haven, kijkt in groepjes naar de 4 V s van dat organisme en maakt er een mooie set kwartetkaarten van. Hierdoor leer je te denken over de vier V's. Welke planten en dieren verwacht je in het zeewater van de haven te zien?....... Doelen Je hebt op school je eigen levend wezen ontworpen. Je weet nu dat er vier belangrijke aspecten zijn voor het voortbestaan van een organisme/ soort. Schrijf hier de vier V s op. Het doel van de volgende opdracht: Je kijkt je ogen uit. Je leert dat de vier V's nodig zijn om niet (uit) te sterven.
Hoe doe je dat? Bij planten en dieren denk je meestal aan een bepaald beeld. Schrijf drie kenmerken op, waarin plant en dier van elkaar verschillen. plant dier Loop naar de gele vlag op de steiger. Kijk dan het water in op de voor jouw groep gemarkeerde plek. Wat groeit er aan de steiger? Als je onder water wilt kijken vraag dan een periscoop aan je begeleider. Kies met je groep een spannend organisme uit. Je wordt nu expert over dit organisme. o Bekijk het organisme eerst heel goed. Raak je organisme dus niet aan! o Bedenk een leuke naam die de opvallendste kenmerken van het organisme beschrijft. Bijvoorbeeld: groen kwakertje als je een naam zou geven aan een kikker. Roep de begeleider. Wijs je organisme aan en geef de naam door. Je begeleider zal je vertellen hoe je het organisme moet bestuderen. En de naam die door de eerste ontdekkers is bedacht. Nu ga je informatie verzamelen over de vier V s van jouw organisme. Daarvoor ga je het organisme heel goed bestuderen. Gebruik daarvoor alleen je ogen! De organismen zijn heel kwetsbaar. Maak een eenvoudige schets in het linkervak hieronder. Let daarbij op vorm en kleur. Teken ook de onderdelen die je ziet. Bijvoorbeeld: openingen, uitsteeksels, ogen enzovoorts.
Bedenk bij elk van de onderdelen wat de functie daarvan zou kunnen zijn. Trek in de tekening een lijntje van het onderdeel naar de rechterkant van het vak. Beschrijf aan de rechterkant de functie van het onderdeel. Tekening onderdelen/ functie Beschrijf de omgeving waarin het organisme leeft (waar/ waarop/ wat eromheen, )
En nu de terug naar de vier Vs:.. Vul het schema hieronder zo goed mogelijk in. Ja of nee alleen is niet genoeg. Beschrijf heel precies wat je ziet. Vraag Heeft jouw organisme iets waarmee het kan lopen, kruipen of zwemmen? iets waarmee het kan zien? Antwoord iets wat lijkt op een mond? iets waarmee het kan grijpen? iets waarmee het zich kan verdedigen? nog iets anders wat je opvalt? iets unieks? Maak een mooie foto van je organisme, neem afscheid van dit prachtig wezen en pak je fiets en ga terug naar het studiecentrum. Je hebt 17 minuten voor de weg terug. Gered? Heel goed!! Zoek een geschikte werkplek en verzamel nu nog meer informatie over de vier V s van jouw organisme. Bronnen: boeken van veldstudiecentrum en internet Het eindproduct: een boeiend kwartet dat we straks met z'n allen gaan spelen. Je maakt als groepje een set kwartetkaarten over jullie organisme. Per kaart beschrijf één van de vier V's. Er zijn dus vier verschillende kaarten over één organisme. Haal de blancokaarten bij je begeleider (vier per groep). Zet ook een mooie tekening (ev. ook foto) van je organisme op de kwartetkaart. Wees hierbij creatief. Lever je ingevulde werkblad en de vier kwartetkaarten in bij je begeleider. Je bent nu expert over je organisme, nu de anderen nog. Voila het doel van het kwartet ;-)
De volgende les... Nu mag je kennis maken met de geweldige organismen van je medeleerlingen. Dat doe je door het kwartet te spelen. Maak nieuwe groepjes door af te tellen van 1 tot 4 binnen de oude groepjes. Alle nummers 1 verzamelen, 2 bij elkaar enzovoorts. In dat nieuwe groepje ga je het door jullie net gemaakte originele kwartetspel spelen. In elk groepje zit dus één expert per organisme. Zo worden allemaal marine biologen. Veel plezier.
Feedback Deze opdracht wordt als echt heel leuk ervaren, omdat het een avontuurlijke ontdekkingsopdracht is. `Explorerend origineel, Uitnodigend en gestructureerde verwerking. Daarnaast wordt de opdracht als zinvol ervaren. De opdracht is uitnodigend om echt goed te kijken naar de dieren en de verbinding te leggen met de vier V s. De opdracht lijkt alleen geschikt voor een zeehaven lokatie. Met enige aanpassingen zou de opdracht ook gebruikt kunnen worden ter verwondering over andere wat onbekende diersoorten en planten. Hoewel deze opdracht bedoeld is ter verwondering over dieren én planten, krijgen we als feedback dat de opdracht meer gericht is op dieren. Een kritische blik op dat gebied is daarom gewenst. Een volgend verbeterpunt is het gebruik van taal in de opdracht. De zinnen kunnen korter, en er kan meer humor in verwerkt worden. Veiligheid is een nog niet uitgewerkt punt van aandacht. Uitgebreide begeleiding is gewenst. De opdracht is naar believen uit te breiden met een mini-onderzoek naar licht, temperatuur en zoutgehalte.