KMarMagazine Personeelsblad van de Koninklijke Marechaussee Nummer 5, mei 2012 Motorrijden voor gevorderden KMar in Kunduz en Zuid-Soedan Grenzenloze samenwerking
Inhoud Van Putten reageert 6-11 Op bezoek bij de checkpoints Colofon Mijn laatste column na ruim 4 jaar Politietrainers van de KMar leiden in de provincie Kunduz agenten op. De eerste resultaten worden voorzichtig zichtbaar. De ene week volgen ze les, de andere week werken ze op een checkpoint. Wij kijken of ze de lessen al in de praktijk brengen. 14-17 Grensoverschrijdende slagkracht Grenscriminelen opgepast! De KMar bundelt in Noord-oost Nederland de krachten met de Landespolizei en de Bundespolizei. Duitse en Nederlandse opsporingsambtenaren werken vanaf Bad Nieuweschans samen in het tweede grensoverschrijdend politieteam. 18-19 Eindoefening UNMISS De eindoefening voor de nieuwe VN-missie UNMISS (United Nations Mission in the Republic of South Sudan) vond eind maart plaats. Veertien marechaussees vertrokken in april naar Afrika om de Zuid-Soedanezen te helpen met het opbouwen van hun nieuwe staat. En verder 04 KMarKort 12 Drie vragen aan de CDS 13 Bijzetting verzetsstrijder in Ede 20 Reorganisatie R&I 22 Ervaringen vanuit Mazar-e-Sharif 24 In de praktijk 25 Ceremonieel in beeld 28 KMarren met 29 KMar in de media 30 Mensen 31 Groeten uit Cover Motorrijden voor gevorderden Tijdens een pilotproject Motor-IBT in Budel werden de beperkingen geoefend, die je hebt als motorrijder op het moment dat je in een gevaarlijke situatie komt. Foto: Bart Nijs Fotografie (AVDD) KMarMagazine is een uitgave van de Afdeling Voorlichting & Communicatie, Staf Commandant Koninklijke Marechaussee Hoofdredactie: Wilfried Goos Eindredactie: Robert den Hartog Redactie: Dienstencentrum Defensiemedia/ sectie Bladen Redactieraad: Ellen Beernink, Amanda de Boer-Bijl, Fanny Geurts, Benjamin Hol, Martijn van de Klok, Anouk Meijer, Arvid Staarink, Eva Stapper Telefoon: (070) 441 46 95 MDTN: *06-600-14695 Redactieadres: Van Alkemadelaan 85, postbus 90615, 2509 LP Den Haag E-mailadres: kmar.magazine@mindef.nl Vormgeving: Grafische Dienst AVDD Fotografie: AVDD e.a. Druk: OBT bv, Den Haag Adreswijzigingen: Voor medewerkers van de Koninklijke Marechaussee wordt het postadres dat in PeopleSoft staat gebruikt. Dit is uitsluitend via PeopleSoft te wijzigen. Adreswijzigingen kunt u niet doorgeven aan de redactie. Abonnees die niet (meer) werkzaam zijn bij de Koninklijke Marechaussee kunnen adreswijzigingen doorgeven via kmar.magazine@mindef.nl Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Eigenlijk heeft mijn hele leven in het teken gestaan van de Koninklijke Marechaussee. Ik ben geboren in 1955 als tweede zoon van een wachtmeester van het Wapen; mijn wieg stond in één van de dienstwoningen naast de brigade t Harde. Als 4-jarig kind heb ik een enorme kameraadschap en steun vanuit de KMar ervaren, toen mijn moeder tot mijn grote verdriet al op 35-jarige leeftijd overleed. Het brigadepersoneel behoorde tot onze familie. Opa Van Putten en zijn vijf broers waren politiemannen. Echte kerels, recht door zee, met een groot gevoel voor rechtvaardigheid en bereid om onrecht te bestrijden. De strijdbare oom Gerrit was medeoprichter van de Nederlandse Politiebond, die opkwam voor een goede opleiding en voor de kwaliteit van de politie, als een zelfstandig en gerespecteerd beroep. In mijn jonge jaren voelde ik een roeping om later ook een bijdrage te leveren aan de veiligheid en rechtvaardigheid. Omdat mijn vader me ontraadde zijn voetsporen te volgen, heb ik één jaar econometrie gestudeerd. In die tijd kwam ik tot mijn besluit om naar de KMA te gaan. Omdat de KMar in 1975 nog geen eigen officiersopleiding had, is de basis van mijn carrière gelegd bij de Koninklijke Luchtmacht. Kort nadat mijn vader als kapitein/vakofficier onze organisatie met leeftijdsontslag verliet, ben ik als eerste luitenant in 1982 begonnen aan de omscholing naar de KMar. Ik heb veel functies mogen vervullen: bij de parate/groene MP, bij de opleidingen, diverse operationele functies in district West, op Schiphol en op Sint Maarten, C-BBEK, hoofd Werving & Selectie, beleidsfuncties op Staf KMar en Defensiestaf, en vanaf 2002 als brigadegeneraal in Den Haag, met een geweldige uitstap in 2004/2005 naar het KLPD. Vanaf april 2008 mocht ik leiding geven aan het Wapen. Ik beloofde bij mijn aantreden - waar mogelijk - rust in de organisatie. Is dat gelukt? De verplichte functietoewijzing naar Schiphol vanwege ondervulling heeft helaas tot veel onrust geleid; door de positieve veranderingen op Schiphol en de gunstige effecten op de carrière is het district Schiphol nu de beste gevulde eenheid. De Ontwikkelagenda 2009, gebaseerd op een evaluatie door Margo Vliegenthart, is prima opgepakt. We zijn de beste grensbewaker van Europa, expert in beveiligen en hebben het Mobiel Toezicht Vreemdelingen verbreed naar Veiligheid. Mede door de financiële crisis kregen we te maken met discussies over onze taken en positie, en met bezuinigingen. Het Regeerakkoord van het kabinet Rutte met bezuinigingen op Defensie, maar ook met extra taken voor ons, en met de voorgenomen oprichting van de Nationale Politie hebben geleid tot herijking van onze Ontwikkelagenda 2012: een goede koers voor de komende jaren. Ons optreden bij incidenten, als het erop aankomt, zal ik nooit vergeten. Dat geldt voor Koninginnedag 2009 bij de Naald (met dank aan Renaldo en Dimitry), de crash van Turkish Airlines begin 2009 bij Schiphol, etc. Dat geldt ook voor onze inzet in Afghanistan, Bosnië, Kosovo, in het Caribisch gebied en voor Frontex. Met veel genoegen kijk ik terug op het jaar 2010 waarin ik voorzitter was van de organisatie van gendarmeriekorpsen uit de hele wereld. Juist het politiewerk, dus staan voor rechtvaardigheid en veiligheid, maar met een militair profiel, past bij mij en bij de Koninklijke Marechaussee. Graag wil ik u allen danken voor de grote inzet voor de veiligheid van de Staat en voor uw steun en kameraadschap. Mijn opvolger generaal-majoor dr. Hans Leijtens wens ik veel succes en arbeidsvreugde. Hij kan - net als ik - niet zonder uw steun. Ik wens u veel geluk voor de toekomst. Het ga u allen goed. Uw Commandant Luitenant-generaal mr. Dick van Putten KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 3
KMarkort NIMH krijgt boek met wortels KMar Het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) heeft onlangs een uniek exemplaar van een voorschrift van de Franse keizerlijke Gendarmerie gekregen van een anonieme schenker. Dit 200 jaar oude protocol, het Manuel de la Gendarmerie Impériale, bevat een bonte verzameling aan wetten, besluiten en circulaires. Hierop waren de vroegste reglementen van de Koninklijke Marechaussee gebaseerd. De handgeschreven tekst op het blad tegenover de titelpagina, gedateerd 19 februari 1813, maakt het boek extra bijzonder. Het betreft een begeleidend schrijven van de commandant van het luitenantschap (district) Breda van de Franse Gendarmerie, luitenant J. Clairfont. Het is gericht aan de waarnemend commandant van de gendarmeriebrigade Rijsbergen, Gendarme à Cheval (gendarme te paard) Jean De Veaux. Hoogvliegersdag op Eindhoven Airport Driemaal goud voor KMar-judoka s Laatste opleiding VCN afgerond Alle deelnemers van de opleiding Vreemdelingenstromen Caribisch Nederland zijn geslaagd. Begin april is de laatste opleiding op Bonaire afgerond. Deze werd gegeven door docenten van het LOKKMar. In de drieweekse cursus wordt de wet Toelating en Uitzetting BES (Bonaire, Sint Eustatius en Saba) en DOC1 onderwezen. Aan de opleiding namen drie medewerkers van de vreemdelingenpolitie Korps Politie Caribisch Nederland (KPCN) uit Aruba en Curaçao deel. Zij kunnen, naast hun militaire politietaak, nu ook grensbewakingstaken uitvoeren. De KMar en KPCN zullen in de toekomst gezamenlijk het toezicht vreemdelingen gaan uitoefenen in Caribisch Nederland. Rectificatie In de apriluitgave van het KMarMagazine is in het verhaal over toekomstig leiderschap (pag. 12) een fout geslopen. In de tweede paragraaf wordt abusievelijk vermeld dat er douanebeambten bij het congres aanwezig zouden zijn geweest. Dit was niet het geval. KMar neemt deel aan dodenherdenking Ook dit jaar was de Koninklijke Marechaussee weer vertegenwoordigd bij diverse herdenkingen in het kader van 4 en 5 mei. Net als vorig jaar is CKMar op 4 mei bij de kranslegging tijdens de Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam. Collega s van de brigade Brabant Zuid hebben geholpen met het organiseren van een geslaagde Hoogvliegersdag in Eindhoven. Deze dag is speciaal voor chronisch en terminaal zieke kinderen en hun familie. De marechaussee gaf een static show en uitleg over hun werkzaamheden. De kinderen en hun familie konden zich verkleden als echte ME ers en voertuigen van de KMar bekijken. Verder konden de kinderen meevliegen in een éénmotorig vliegtuigje en waren de brandweer en een aantal sportauto s uit de film The fast and the furious aanwezig. De KMar is bij deze herdenking onder andere aanwezig als onderdeel van het interservice erecouloir, als kranswacht en met diverse dubbelposten. Bij het ter perse gaan van dit nummer was de KMar volgens de planning ook vertegenwoordigd bij diverse andere herdenkingen, waaronder de herdenking op de Grebbeberg, het Ereveld in Loenen en bij de herdenking van het Englandspiel. Drie KMar-judoka s hebben de eerste prijs gewonnen tijdens het Nationaal Militair Kampioenschap Judo. Wachtmeester Sander Schoen van het LOKKMar werd eerste in de categorie tot 81 kg. Wachtmeester Kevin ten Hoeve van district West won de eerste prijs in de categorie tot 90 kg. Adjudant Peter Wolfs (zie foto) - eveneens district West - pakte goud in de categorie boven 100 kg. Minister-president Mark Rutte heeft de familiedag van Police Training Group 2 bezocht. Tot grote waardering van de aanwezigen had de minister-president voor elke PTG-relatie tijd om een praatje te maken. Ook hield hij gespreken met de thuisfrontafdelingen en was er tijd om foto s te maken. De organisatie en uitvoering van de familiedag werd in gezamenlijkheid gedaan door de Thuisfrontafdeling van 43 Gemechaniseerde Brigade en het Thuisfrontcomité (TFC) KMar. Na de uitreiking van de prijzen van het NMK Judo en die van het Nationaal Politie Kampioenschap Judo dat tegelijkertijd werd gehouden, werd de ZKH Prins Bernhard wisselbokaal uitgereikt. Deze beker is voor de KMar-medewerker die zich de afgelopen jaren op bijzondere wijze voor het judo bij de KMar heeft ingezet. De eer ging dit jaar naar judoka Peter Wolfs, werkzaam in district West. Minister-president Rutte bezoekt familiedag PTG 2 KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 45
Politietrainers KMar in Kunduz Door te praten ontstaat vertrouwen Politietrainers van de KMar leiden in de Afghaanse provincie Kunduz agenten op. De eerste resultaten worden voorzichtig zichtbaar. >> Tekst: kapitein Corné Dalebout Foto s: sergeant Eva Klijn (AVDD) KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 7
Wachtmeester Rianne in gesprek met de enige vrouwelijke agent op het checkpoint. Rechts: Tot medio 2014 richten de Nederlanders zich op kwaliteitsverbetering van de politiemensen in de provincie Kunduz. Dure Toyota Landcruisers, aftandse brommers, vrachtwagens met kromme assen van de zware lading en karren voortgetrokken door ezels. Bij het checkpoint van de Highway Police van de Afghan Uniformed Police (AUP) aan de belangrijkste weg van Kunduz-stad richting Imam Sahib is het een continu komen en gaan van verkeer. Vanwege de ligging van Kunduz dichtbij de grens met Tadjikistan is de stad een belangrijke doorvoerplaats voor smokkelwaar. Twee Afghaanse agenten houden in deze hectiek steekproefsgewijs auto s aan om de kofferbak te inspecteren. Hij maakt duidelijke handgebaren. Dat heeft hij bij ons geleerd, zegt opperwachtmeester Frans. De politietrainer bezoekt vandaag met twee marechausseecollega s het checkpoint. Op deze post werken Afghaanse agenten die sinds kort bij ons in opleiding zijn. De ene week volgen ze les, de andere week werken ze op een checkpoint. We gaan kijken of ze de eerste geleerde lessen al in de praktijk brengen. Tweede luitenant Mohamed Sadir, chef van het checkpoint, is verrast door het onverwachte bezoek maar heet het gezelschap van harte welkom in het aangrenzende slaap- en woonverblijf van de agenten. De bevolking moet beseffen dat de politie er voor hen is Sorry dat ik u verras. We komen soms langs om te kijken hoe het met de agenten gaat, licht de opper zijn bezoek toe. Blij u te ontmoeten, reageert de chef gastvrij. Suggesties Frans praat met Sadir, die aan de politieacademie in Kabul heeft gestudeerd, over de inhoud van de opleiding en vraagt of hij nog suggesties heeft. Les in searching en arresteren, zou heel wenselijk zijn. Dat zit al in het cursuspakket. Net als ZHKH, drugsopsporing, interviewtechnieken voor verhoren en vehicle- en bodysearch, legt de politietrainer uit. Frans: Ik weet zeker dat wanneer u mensen naar onze opleiding stuurt, er betere agenten terugkomen. Daarom komen we langs om ze aan het werk te zien en onze lessen eventueel verder te verbeteren. Tot medio 2014 richten de Nederlanders zich op kwaliteitsverbetering van de circa 1500 politiemensen in de provincie Kunduz. Hoe doen we het als Highway Police aan de toegangswegen van de stad?, is de chef nieuwsgierig naar Frans mening. Jullie maken stappen. Maar een aantal agenten gedraagt zich soms nog als militairen, vindt de opper. Dat komt door de veiligheidssituatie in het land. Ze denken ook aan hun eigen veiligheid, reageert Sadir die voordeel ziet in de lessen van de Nederlanders. Jullie zijn meer ervaren. We kunnen veel van elkaar leren. Door betere scholing kunnen Afghanen leren lezen en schrijven. Veel agenten kunnen dat niet en maken zo weinig kans op promotie. >> KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 9
Links: Impressie van het dagelijkse leven in Kunduz. De checkpoints worden bezocht om de Afghanen aan het werk te zien en lessen eventueel te verbeteren. Community policing De agenten moeten meer contact maken met de burgers, het zogenaamde community policing, legt Frans uit. Door met elkaar te praten ontstaat er vertrouwen. De bevolking moet beseffen dat de politie er is voor hen en er geen angst voor hebben. Wachtmeester Rianne raakt intussen in gesprek met de enige vrouwelijke agent op het checkpoint. Door te praten met de vrouwen kan ineens veel loskomen. In Afghanistan is de rol van de vrouw duidelijk anders. De agente zei dat ze het prettig vindt om op deze post te werken. Ze vroeg of het mogelijk was om meer onderwijs te krijgen. De politietrainers verplaatsen zich in Bushmasters en beveiligd door infanteristen van 44 Pantserinfanteriebataljon van de landmacht naar het volgende checkpoint aan de andere kant van de stad. Wachtmeester Jeffrey, de derde politietrainer van het gezelschap, herkent bij de poort naar Kabul één van zijn cursisten. Op de T-splitsing is het zoals overal in Kunduz-stad een kakofonie van verkeersgeluiden met bijbehorende hectiek. Jeffrey observeert bij het checkpoint hoe de Afghanen hun taken uitvoeren. Hij vraagt waarom ze bepaalde handelingen uitvoeren en geeft aanwijzingen; het mentoren van Afghaanse agenten in volle gang. Welke auto s houd je aan en welke niet? Wat doe je als je iets vindt?, vraagt Jeffrey aan de agent die de kofferbak van een passerende auto inspecteert. Ik let op de inzittenden en het kenteken van de auto. Daaraan kun je zien waar deze vandaan komt. Als we iets vinden bellen we het politiehoofdkwartier en komen er collega s om de auto grondiger te doorzoeken. Vooruitgang We maken nu vooral kennis met de Afghanen. Deze groep is nog maar net begonnen aan de vervolgopleiding. Opperwachtmeester Frans is realistisch over de vooruitgang. Het is de eerste keer dat ik op beide controleposten de chef aantref. Dat is goed voor de contacten, omdat hij de agenten moet vrijgeven voor de opleidingen naast hun reguliere werk op de politiepost. Het is nu zaak momentum te houden. De missie is goed op stoom. Onze opvolgers zullen het verder gaan uitbouwen. Over een jaar zullen de resultaten duidelijk zichtbaar zijn. Daar ben ik van overtuigd. < KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 11
CDS over de militaire kant van de marechaussee KMar heeft juiste attitude voor missies Internationaal Militair Politieoptreden. Het is een speerpunt in de Ontwikkelagenda. De afgelopen jaren heeft de KMar al steeds meer aandacht geschonken aan haar militaire kant en in de toekomst wordt dat dankzij de Ontwikkelagenda nog meer. KMarMagazine stelde daarom drie vragen over de militaire kant van de KMar aan de hoogste militair van Nederland: Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm. Verzetsstrijder krijgt laatste rustplaats De stoffelijke resten van verzetsstrijder en voormalig wachtmeester van de marechaussee, Christiaan Hollebrands, zijn bijgezet in het mausoleum aan de Vossenakker in Ede. De plek waar zijn naam al 66 jaar in steen gegrift staat. Tekst: Ellen Beernink Foto: korporaal Rob van Eerden Foto: AVDD Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm: De KMar draagt bij aan de integriteit van de krijgsmacht. Dat maakt de krijgsmacht sterk. De KMar wil de afstand tot de militair verder verkleinen door nog meer op de kazernes aanwezig te zijn. Wat vindt u van dit plan? De afstand tussen militairen onderling, dus ook de KMar, kan niet klein genoeg zijn. We treden gezamenlijk op en moeten elkaar kennen. De KMar is onderdeel van de militaire cultuur en kent de specifieke situatie van een militair in relatie tot discipline, voorbereiding, uitvoering en nazorg in missies en in Nederland. Uiteraard is professionele afstand wel gepast in haar rol in de bekende militaire politietaak. Een rol die bijdraagt aan de integriteit van de krijgsmacht. Dat maakt de krijgsmacht ook sterk. Nederland moet op de integriteit van haar krijgsmacht kunnen vertrouwen. Momenteel neemt Defensie deel aan een aantal missies waarin de KMar een grote rol speelt, zoals de politietrainingsmissie in Kunduz en UNMISS in Zuid-Soedan. Denkt u dat de bijdrage van de KMar nog groter kan worden? De inzet van de krijgsmachtdelen in de internationale rechtsorde is geworteld in onze democratie. Het kabinet en de Tweede Kamer besluiten hierover. Defensie voert dat besluit uit. In de invulling hiervan wordt gekeken naar alle krijgsmachtdelen, dus ook de Koninklijke Marechaussee. De KMar heeft de militaire vaardigheden en attitude om in missiegebieden goed te kunnen functioneren. Voor veiligheid en stabiliteit is een goed werkend politie- en justitieapparaat belangrijk. In Kunduz bijvoorbeeld is de KMar de aangewezen eenheid om hieraan een bijdrage te leveren. Het zijn militairen met politiële expertise. Ze treden geïntegreerd op met de andere krijgsmachtdelen, politiefunctionarissen van Veiligheid en Justitie en diplomaten van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De KMar doet een aantal civiele politietaken onder gezag van andere ministeries dan het ministerie van Defensie. Zijn dit wel defensietaken? Defensie heeft als derde hoofdtaak de nationale veiligheid. De KMar levert daaraan een belangrijke bijdrage, maar ook de andere defensieonderdelen. Defensie is er voor de veiligheid van de Staat. Defensie en daarbinnen ook de KMar staan voor betrouwbaar, flexibel, loyaal en een organisatie die er staat als het erop aankomt en indien nodig met gebruik van geweld. De KMar hoort qua rechtspositie bij Defensie en is wereldwijd en onder moeilijke en extreme omstandigheden inzetbaar. Meer weten over het speerpunt Internationale en Militaire politietaken? Kijk op de speciale intranetpagina over de Ontwikkelagenda die te bereiken is via de homepage van de Koninklijke Marechaussee. Christiaan Hollebrands was wachtmeester bij de marechaussee toen hij in 1943 besloot om niet langer dienst te doen onder de bezetter. Hij dook onder en sloot zich aan bij het verzet. In september 1944 kwam Hollebrands in de Biesbosch bij een vuurgevecht met Duitse troepen om het leven. Hij wilde de bezetter aanvallen, maar zijn wapen weigerde en hij werd zelf doodgeschoten. Drie weken later werd Nederland bevrijd. Na de oorlog werd hij begraven op de Algemene Begraafplaats in Ede. Nu, ruim 67 jaar later, is hij op verzoek van zijn familie alsnog bijgezet in het mausoleum. Het mausoleum in een uniek verzetsmonument. Het is in 1945 gebouwd met hulp van de Canadese bevrijders. In 1947 heeft prins Bernhard het beeld op het mausoleum onthuld. Op de muur staan 44 namen van omgekomen verzetsstrijders vermeld. De meesten liggen er ook daadwerkelijk begraven. De laatste bijzetting vond plaats op 23 augustus 1946. Aparte ervaring Studenten van het Landelijk Opleidings- en Kenniscentrum KMar droegen de kist met stoffelijke resten naar de laatste rustplaats van Hollebrands. De uitvoering ging perfect, vertelt commandant Draagploeg, wachtmeester der eerste klasse Hielke Hilberink. Normaal oefenen we elke week een half uur. Voorafgaand aan deze bijzetting hebben we twee hele dagen alles doorgelopen. Je wilt het goed doen, want het is tenslotte heel bijzonder om draagploeg te mogen zijn. Drager marechaussee der eerste klasse Linda Boerma sluit zich hier helemaal bij aan: Dit is een aparte ervaring en een hele eer. Hilberink werd vooral geraakt toen dichter Ben Verduijn in zijn toespraak de leeftijd noemde waarop Hollebrands stierf. Hij was pas 26, zegt de wachtmeester. Ik ben nu 27. Dat zet je echt wel even aan het denken. Verduijn sprak namens de nabestaanden en de Nationale Federatieve Raad Voormalig Verzet District Ede. Ook burgemeester Cees van der Knaap en CKMar, luitenantgeneraal Dick van Putten, spraken de genodigden en het publiek toe. CKMar: Christiaan Hollebrands bracht het grootste offer dat van iemand kan worden gevraagd. Hij vervulde een heldenrol binnen het verzet. Met herdenken blijft de geschiedenis levend en dat is nodig voor onze huidige vrede en veiligheid, hier maar ook ver weg. Ik vind het dan ook bijzonder dat ik hier als CKMar mag staan. Zonder vrees en zonder blaam maakte hij waar en ook vandaag de dag willen we dat als Koninklijke Marechaussee elke dag waarmaken. Na alle mooie woorden werden de stoffelijke resten van Hollebrands in zijn nis in het mausoleum gedragen. Er was al een plaquette met zijn naam op het mausoleum. Nu komt hij er daadwerkelijk ook te liggen. De ceremonie werd afgesloten met het leggen van kransen. De brigade Veluwe ondersteunde de ceremonie met een dubbelpost. Het Trompetterkorps leverde een trompettist en een tamboer. De Harmonie Ede verzorgde de muziek en militairen van het Korps Nationale reserve vormden een erewacht. Leden van de Edese scoutinggroepen de Langenberg en de Pieter Maritz zorgden voor ondersteuning. Voor de draagploeg, bestaande uit studenten van de sector Initiële Opleidingen van het Landelijk Opleidings- en Kenniscentrum, was het een eer om te worden ingezet bij de bijzetting. KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 13
Polizei. Bitte Folgen. Je ziet het goed: een Duitse politieauto die je staande houdt in Nederland. Aan de andere kant van de grens kunnen de Oosterburen geconfronteerd worden met een Nederlands stopbord. Met het officieel in dienst stellen van het tweede grensoverschrijdend politieteam vergroten de KMar en Duitse politie hun slagkracht aan weerszijden van de grens. >> Tekst: Ingmar Kooman Foto s: Jaap Spieker (AVDD) Tweede grensoverschrijdend politieteam vergroot mogelijkheden tot optreden Grenzenloze waakzaamheid KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 15
Grensoverschrijdende delicten Met de ondertekening van een convenant in Bad Nieuweschans is het tweede grensoverschrijdende politieteam (GPT) officieel in het leven geroepen. De Koninklijke Marechaussee, de Duitse Landespolizei en Bundespolizei werken voortaan nauw samen om grenscriminaliteit te bestrijden. Na het GPT Bad Bentheim is GPT Bad Nieuweschans het tweede officiële operationele team. Hierin werken vier KMar-collega s van district Noord-Oost, twee politiemensen van de Landespolizei Osnabrück en twee politiemensen van de Bundespolizei Hannover samen. Ze voeren in het grensgebied van het Waddengebied tot de lijn Hoogeveen-Emmen/Meppen gemengde Duits-Nederlandse patrouilles uit om grensoverschrijdende delicten zoals mensenhandel, drugssmokkel en voertuigcriminaliteit effectiever te bestrijden. Binnen het GPT leggen de Duitsers en de Nederlanders elk hun eigen accenten. Voor de Duitsers ligt het zwaartepunt op drugscriminaliteit. De taakstelling van de KMar is vooral gespitst op mensensmokkel en identiteitsfraude. Sawatski en Van Dijk controleren een Russisch voertuig. Rechts: Kommissar Andreas Groenewold en wachtmeester-1 John Molenhuis. Een wasbeurt en een spuitbeurt zouden niet misstaan. Zoveel is wel te zien, ook al rijdt de gele Audi uit Vorpommern 120 op de A7. Kommissar Andreas Groenewold en wachtmeester-1 John Molenhuis knikken naar elkaar: dit is de gelukkige. Het stopbordje gaat aan en bij de eerste afrit dirigeren ze de wagen aan de kant. Groenewold vertelt de inzittenden, twee gezette bebaarde hardrocktypes, dat zijn Nederlandse collega en hij gezamenlijk controles uitvoeren aan de grens. Kein Problem, bast de bestuurder. Ze komen net terug uit Groningen, vertelt de stevige Duitser. Terwijl Groenewold de identiteitsbewijzen en de kofferbak Grenzenloze achtervolging Tijdens een patrouille in de grensstreek viel een GPT-patrouille een Oost- Europees voertuig op. We besloten het staande te houden, maar de bestuurder negeerde ons stopteken en sloeg op de vlucht, vertelt opperwachtmeester Bert Klappe. Het draaide uit op een wilde achtervolging tot in Duitsland. Normaal gesproken is het negeren van een stopteken alleen geen reden om verdachten tot in Duitsland na te jagen. Voor het GPT is het passeren van de grens geen bezwaar. Klappe: In Duitsland probeerde de bestuurder ons tot drie keer toe van de weg te drukken. Uiteindelijk wisten we het voertuig met behulp van Duitse collega s op de A31 klem te rijden. Het voorgevoel van Klappe en zijn collega bleek te kloppen; de auto zat vol met pc s en laptops, geroofd uit een bedrijfspand in Winschoten. Eén verdachte werd aangehouden, de bestuurder wist te ontkomen. doorzoekt, houdt Molenhuis het overzicht. Alles in orde, geeft Groenewold aan. De heren mogen hun weg vervolgen. Duimen omhoog. Tschüss! Informatie van de straat De grensoverschrijdende politieteams geven de opsporingsdiensten een extra wapen in handen. Binnen de Europese Unie mogen de grenzen dan open zijn, in het politiewerk merken we nog wel degelijk dat de grens er ligt, geeft Molenhuis aan. Zo zijn de antecedenten van een Duitse bestuurder meestal niet bekend in Nederland. Die moeten ze normaal gesproken voor je opvragen in Duitsland. Nu doet mijn Duitse collega dat terwijl hij naast me in de auto zit. De informatie-uitwisseling gaat zo veel sneller en wij kunnen makkelijker en veiliger ons werk doen. Informatie van de straat, daar leven we van, vult zijn GPT-collega Polizeioberkommissarin Heidi Küwen aan. Deze nieuwe samenwerking is spannend en bovendien ook erg leuk. Molenhuis is het daar helemaal mee eens. Je leert nieuwe collega s kennen, wisselt ervaringen uit. We kunnen nu in het hele grensgebied werken en opereren ook een stuk zelfstandiger dan in ons reguliere brigadewerk. In de auto neem je samen de beslissing: deze houden we staande, deze niet. De lijntjes zijn heel kort. Ook bij de klanten valt dit goed, constateert Kommissar Groenewold. De bewoners in de grensstreek zijn blij met meer controles. Het GPT draagt echt bij aan hun gevoel van veiligheid. Bevoegdheden afdekken De Nederlandse en Duitse collega s delen niet alleen hun informatie, maar ook elkaars bevoegdheden. Nederlandse marechaussees mogen in Duitsland volgens het Verdrag van Enschede optreden (zie kader). Omgekeerd kunnen Duitse politieagenten in Nederland worden ingezet langs de richtlijnen van de marechaussee. Op de grens heb je te maken met regionale politiekorpsen, de Bundespolizei, het KLPD, de Nederlandse en de Duitse douane en de spoorwegpolitie, somt opperwachtmeester Bert Klappe op. De grond waar je staat bepaalt nog steeds in welk rechtsgebied je opereert. Als GPT werken we complementair, we versterken elkaar. Onze ketenpartners moeten nu ook weten dat ze gebruik van ons kunnen maken, aan beide zijden van de grens. Door samen op te treden dekken we alle bevoegdheden af, bevestigt Molenhuis. Het is niet langer belangrijk of een strafbaar feit in Nederland of in Duitsland geconstateerd wordt. We functioneren als team en treden op als team. Groenewold: Criminaliteit houdt niet op bij de grens, maar wij als GPT evenmin. < Verdrag van Enschede Grensoverschrijdende politiële samenwerking tussen Nederland en Duitsland is geregeld in het Verdrag van Enschede uit 2005. Duitse en Nederlandse opsporingsambtenaren mogen de grens overschrijden ter handhaving van de openbare orde en veiligheid of om strafbare feiten te voorkomen en bestrijden. Het verdrag stelt regels voor spoedeisende situaties, het leveren van bijstand en het recht van overpad. Zo moet de gaststaat geïnformeerd worden en zijn de bevoegdheden van de opsporingsambtenaar altijd ondersteunend aan die van de collega in het gastland. KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 17
KMar hofleverancier VN-missie UNMISS Bijdragen aan betere wereld in Zuid-Soedan Veertien marechaussees vertrokken in april naar Afrika voor hun missie in Zuid-Soedan. De nieuwe VN-missie UNMISS (United Nations Mission in the Republic of South Sudan) helpt de Zuid-Soedanezen met het opbouwen van hun nieuwe staat. De Koninklijke Marechaussee is hofleverancier namens de Nederlandse krijgsmacht voor de nieuwe missie. Eind maart vond de eindoefening plaats. Tekst: tweede luitenant Joost Ploegmakers Foto: sergeant-majoor Maartje Roos (AVDD) monitoren. Ze werken daarbij intensief samen met Nederlandse politiemensen, die ook deelnamen aan de eindoefening op de Harskamp. Een van hen is Alex: Tijdens de eindoefening bleek dat ik als politieman prima kan samenwerken met de collega s van de marechaussee. We zijn allemaal politiemensen, steekt hij de loftrompet over zijn KMar-collega s. Eindelijk gaan De Zuid-Soedanezen helpen met het opbouwen van hun land is een belangrijke reden voor eerste luitenant Angela om zich in te zetten namens de VN. Het is niet zo dat ik denk dat wij daar even de wereld zullen veranderen, maar ik wil wél graag een steentje bijdragen aan een betere wereld. Al is het maar een fractie. Ook het avontuur, het opereren en wonen in een land met een compleet andere cultuur spreken mij aan. In eerste instantie zou luitenant Angela deelnemen aan de UNMIS-missie, totdat het zuiden van Soedan onafhankelijk werd van de rest van het Afrikaanse land. Dat gaat nu over in UNMISS. We staan al anderhalf jaar klaar, maar telkens werd het uitgesteld. Nu gaan we dan eindelijk!, zegt ze. De Nederlandse militairen komen op functies terecht waarbij ze opgewapend op zullen treden. Alleen de militaire eenheden binnen UNMISS zijn gewapend, maar daar levert Nederland geen mensen aan. Wachtmeester-1 Maarten: Het voelde in eerste instantie vreemd om ongewapend te zijn. Dat zijn wij niet gewend. Maar het heeft uiteindelijk een positieve uitwerking op onze missie. Ik zie het als voordeel, want zonder wapen kom je veel vriendelijker over. Mensen zullen eerder op je afkomen om met je te praten. Een goede band met de samenleving is essentieel voor ons werk. Nee, onveilig voel ik me niet. Als we een gevaarlijk gebied in zouden moeten, kunnen we altijd nog rekenen op force protection. De KMar en de politie beschikken in Zuid- Soedan over een breed palet aan taken. De intensieve samenwerking kwam tijdens de eindoefening op de Harskamp aan bod. De Ik patrouille vind de mariniers houdt halt heel bij praktisch, een oude sociaal loods in en de flexibel, Gelderse plaats vertelt Harskamp. marechaussee-majoor In het oefenscenario Rob Jacobs. doet Kenmerken het pand dienst wij als mare-chaussees Zuid-Soedanese ook gevangenis. hebben, want De twee ook marechaussees moeten in zetten ons dagelijks hun blauwe werk VN-helm continu anticiperen op en stappen op uit de wij hun gegeven witte omstandigheden. terreinwagen. Hartelijk Ja, eigenlijk ontvangen lijken worden we meer ze niet, op elkaar maar dan na wat we aandringen vooraf dachten, mogen beaamt ze alsnog naar binnen. marechausseecollega Het gesprek met luitenant-kolonel de gevangenisdirecteur Frank Rippens. verloopt verre Binnen van PGT-3 soepel. is Jacobs Terwijl commandant hij stug volhoudt van dat de POMLTcompagnie is binnen zijn alle gevangenismuren, bijbehorende specialisten, vertellen onder wie alles paas en vree geluiden explosieven die door opruimings-dienst, het gebouw klinken genie, een ander fire support verhaal. Schreeuwende teams, medische en afvoerploegen krijsende mensen het en elektronisch klappen op muren en oorlogsvoeringsteam. materialen overstemmen Rippens de conversatie. staat als senior De police Nederlandse advisor marechaussees naast commandant willen De graag Jong: een Ik kijkje adviseer nemen over in en het bewaak gevang, de voortgang maar de directeur van de doelstellingen geeft aan dat dat binnen zonder de toestemming politiële en justitiële van een keten. hoge heer echt niet zal gaan. Beide heren waren al snel positief over de samenwerking met hun collega s van het Korps Mariniers. Iedereen Republiek Zuid-Soedan beseft zich dat we deze missie samen als team moeten Zuid-Soedan (officieel doen, de Republiek van uitvoerders Zuid-Soedan) tot stafmedewerkers, is een land in het zegt oosten Jacobs. van Afrika. De bevolking We van hebben Zuid-Soedan wederzijds sprak respect zich in voor januari elkaars 2011 uit voor onafhankelijkheid. Bij mogelijkheden het referendum en stemde onmogelijkheden. 98,83 procent Ondanks van de kiezers dat we voor afscheiding van de in rest het begin van Soedan. afwachtend Het referendum waren, zijn was we er onderdeel open van het vredesakkoord uit ingegaan, 2005, dat een einde maakte aan een langdurige burgeroorlog met het weet noorden. Rippens Sinds nog. 9 juli 2011 is het onafhankelijk. De hoofdstad is Juba. Nederland heeft inmiddels een ambassade in de nieuwe staat, waar ook een Defensie-attaché Twee verschillende is geplaatst. culturen die heel nauw moeten gaan Onverrichter samen-werken, zake daar verlaat wilden VN we het onze gevangenisterrein. uiterste best voor Een doen. dag later komt die toestemming alsnog, maar blijkt het En pand die goede inmiddels samenwerking leeg kwam snel van de grond, reageert Jacobs. We werden meteen heel gastvrij Accent ontvangen van en merkten de missie snel dat we wederzijds veel van Zuid-Soedan elkaar konden werd leren. op We 9 juli gaan 2011 onafhankelijk van Soedan. De s avonds VN Veiligheidsraad regelmatig wat richtte drinken een dag samen voor en de delen onafhankelijkheid slaap-vertrekken van Zuid-Soedan met elkaar. de missie Dat gaat UNMISS heel op, goed. om de ook de Zuid-Soedanese Sommigen denken overheid zelfs te al assisteren over om bij elkaars het opbouwen buddy te van worden, staatsstructuren dat is echt een en teken het versterken dat het goed van zit. vrede en veiligheid. Het accent van de missie ligt op staatsopbouw, mensenrechten, bescherming van de burgerbevolking, de beheersing van interne conflicten door aanwezigheid van militaire capaciteit, vredesopbouw activiteiten en de versterking van de veiligheidssector. Dit alles om de overheid in staat te stellen om effectief en democratisch te regeren. Het is een geïntegreerde missie, waarin militaire en civiele inspanningen worden samengebracht. De Nederlandse bijdrage geldt voor een duur van twee jaar, mits de VN Veiligheidsraad het mandaat van UNMISS na 9 juli 2012 verlengt. De Nederlandse collega s beschikken in Zuid-Soedan over een breed palet aan taken. De veertien marechaussees zijn straks actief in de vier zuidelijke provincies. Zij gaan zich onder andere bezighouden met het geven van training aan lokale politieagenten en ze zullen het werk van de politie KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 19
Recherche gebundeld in één brigade Bundelen, ontkoppelen en herbeleggen Recherche en Informatie in een nieuw jasje De voorlopige reorganisatieplannen voor Recherche en Informatie zijn begin april definitief vastgesteld. Dit betekent dat de nieuwe organisatiedelen kunnen worden gevuld. Wat gaat er precies veranderen in Recherche & Informatie-land? De vijf rechercheafdelingen van de vijf districten komen te vallen onder één brigade Recherche. Deze centraal geleide brigade wordt onderdeel van het district Landelijke en Buitenlandse Eenheden. De brigade wordt opgebouwd uit een Staf en de afdelingen Tactische Opsporing (Luchthavens, Migratiecriminaliteit en Algemene Recherche/Defensie) en Specialistische Opsporing (Recherche Advies, Financieel Economische Criminaliteit, Forensische Techniek, Jeugd en Zeden, Analyse en Informatie). Door de vijf afzonderlijke rechercheafdelingen samen te voegen kunnen de schaarse opsporingscapaciteit en -middelen op een effectieve en efficiënte wijze worden ingezet, zodat de KMar zich beter kan richten op haar belangrijkste doelen. Daarnaast kan de Incidentele opsporing op Schiphol naar brigade Politie en Beveiliging De brigade R&I binnen het district Schiphol is anders opgebouwd dan binnen de districten Zuid, Noord-Oost, West en DLBE. Doordat de projectmatige recherche en de specialistische opsporingsondersteuning naar de landelijke brigade Recherche van het DLBE vertrekken en Informatie wordt ondergebracht bij de sectie Intelligence onder het districtscommando, blijft op Schiphol de Eerste Lijnsdrugsbestrijding (ELDB) over. De ELDB bestaat uit het Schipholteam en het Recherche Team Drugsbestrijding en heeft de aanpak van drugscriminaliteit in de passagierslijn in het pakket. Deze ELDB-collega s worden ondergebracht bij de brigade Politie en Beveiliging als sectie ELDB en zijn straks medeverantwoordelijk voor de incidentele onderzoeken. kwaliteit van het opsporingsapparaat worden versterkt door meer te investeren in het gewenste specialisme in de verschillende takken van opsporing en de capaciteit uit te breiden. Het aantal tactische teams krimpt wel. Van de zeventien blijven er dertien over. Bijkomend voordeel van de nieuwe organisatieopbouw is dat de kennis van de tactische en specialistische opsporing kunnen worden samengevoegd. Werd er in het verleden bij de verschillende districten gewerkt in vaste teams. Door de centralisering van de Recherche is het straks voor een teamleider van een projectmatig onderzoek mogelijk om uit een poule van diverse specialisten te putten en zo zijn ideale team samen te stellen. De incidentgerichte opsporing op Schiphol, die na de reorganisatie dus volledig onder de brigade Politie en Beveiliging valt, wordt van extra ondersteuning voorzien om de taken uit te kunnen voeren. De gewenste situatie is namelijk dat de incidentgerichte opsporing er voor zorgt dat straks alle incidenten op Schiphol kunnen worden opgepakt en afgehandeld. Incidenten die voor wat betreft de omvang en inhoud de brigade Politie en Beveiliging overstijgen kunnen samen met de nieuw te vormen brigade Recherche worden opgepakt. Bij incidenten die grote maatschappelijke of politieke impact hebben kan spoedondersteuning uit het DLBE worden gevraagd en kan de samenwerking met de brigade Recherche worden gezocht. Tekst: Robert den Hartog Foto: adjudant Richard Frigge Ik (AVDD) vind de mariniers heel praktisch, sociaal en flexibel, vertelt marechaussee-majoor Rob Jacobs. Kenmerken die wij mare-chaussees ook hebben, want ook wij moeten in ons dagelijks werk continu anticiperen op de gegeven omstandigheden. Ja, eigenlijk lijken we meer op elkaar dan we vooraf dachten, beaamt marechausseecollega luitenant-kolonel Frank Rippens. Binnen De aanleiding PGT-3 voor is Jacobs de reorganisatie commandant R&I van dateert de POMLTcompagnie Toen stemde en de alle KMar bijbehorende in met het meerjaren specialisten, Programma onder wie uit 2007. de Versterking explosieven Opsporing opruimings-dienst, (PVO). Daaruit genie, voortvloeiend fire support is in teams, 2009 de medische Ambitie afvoerploegen Opsporing KMar en opgesteld. het elektronisch oorlogsvoeringsteam. De doelstelling van dit document Rippens staat is de als kwaliteit senior police en profesadvisor sionaliteit naast binnen commandant het opsporingsproces De Jong: Ik adviseer te versterken, over en bewaak zodat de de criminaliteit voortgang daadkrachtig van de doelstellingen en effectief binnen kan de politiële worden bestreden. en justitiële keten. Beide heren waren al snel positief over de samenwerking met De complete hun collega s reorganisatie van het Korps R&I bestaat Mariniers. uit drie Iedereen delen. Het beseft eerste deel zich betreft dat we deze Centralisatie missie samen Rechercheorganisatie. als team moeten doen, Deel twee van voorziet uitvoerders in de tot Herinrichting stafmedewerkers, Informatiehuishouding zegt Jacobs. We en het hebben laatste wederzijds deel gaat over respect de Incidentgerichte voor elkaars Opsporing op mogelijkheden Schiphol. In huidige en onmogelijkheden. situatie hebben de Ondanks districten dat we in Noord-Oost, het begin afwachtend West, Zuid, LBE waren, Schiphol zijn we er allemaal open een ingegaan, brigade R&I. Deze vijf afzonderlijke brigades worden weet uiteengevlochten Rippens nog. en op een andere plek binnen de KMar-organisatie ondergebracht. Twee verschillende culturen die heel nauw moeten gaan samen-werken, daar wilden we onze uiterste best voor doen. En die goede samenwerking kwam snel van de grond, reageert Jacobs. We werden meteen heel gastvrij ontvangen en merkten snel dat we wederzijds veel van elkaar konden leren. We gaan s avonds regelmatig wat drinken samen en delen ook de slaap-vertrekken met elkaar. Dat gaat heel goed. Sommigen denken er zelfs al over om elkaars buddy te worden, dat is echt een teken dat het goed zit. Informatie verder bij districten In tegenstelling tot de bundeling van de recherchetaken binnen één landelijke brigade, blijven de vijf informatieafdelingen achter bij de districten. De sectie Intelligence, zoals de nieuwe i gaat heten, komt in de nieuwe organisatie direct onder het districtscommando te vallen. Dit is op gelijk niveau als bijvoorbeeld de sectie P&O en de sectie Operaties. Bij Staf CKMar wordt de directie Operaties uitgebreid met Intelligence (DOPS/ INTELL). Deze directie heeft tot doel de Marra een goede strategische informatiepositie te geven op het gebied van intelligence. Strategisch, tactisch en operationeel dat zijn de drie termen waar de nieuwe informatiehuishouding binnen de KMar op draait. De strategische visie wordt bepaald aan de hand van studies. Wat brengt de toekomst en met welke veranderingen in de wereld moet rekening worden gehouden? Bij de districten vertaalt de sectie Intelligence deze plannen naar tactische en operationele activiteiten. Zij geeft ook inzicht in de trends en ontwikkelingen op het gebied van criminaliteit. De sectie Intelligence vormt dus de interactieve schakel tussen het strategische beeld en de operaties. Onmisbaar binnen het proces van informatiegestuurd optreden. Voordeel van de nieuwe ophanging van Intelligence is ook dat de i-keten niet enkel van boven naar beneden door de organisatie loopt. De informatie stroomt ook van beneden naar boven. Informatie die een collega bijvoorbeeld op straat invoert in de informatiesystemen kan zo via de sectie Intelligence weer bijdragen aan het inzicht in nieuwe trends en ontwikkelingen. Met behulp van deze nieuwe inzichten kunnen de brigades nog beter worden ondersteund. KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 21
Kolonel Egon Hoppe, commandant 1 (NLD) Contingent Afghanistan Als leider moet je dienstbaar zijn Terwijl Nederlandse jachtvliegtuigen en ander vliegverkeer voortdurend voorbijscheren, werkt kolonel Egon Hoppe aan de overdracht van zijn taken. Na ruim zes maanden als commandant van het Nederlandse Contingent in Afghanistan verruilt hij zijn kantoor aan de vliegstrip in het Noord-Afghaanse Mazar-e-Sharif voor zijn vertrouwde thuis in Nederland. Een terugblik. Tekst: kapitein Corné Dalebout Foto: sergeant Eva Klijn (AVDD) Helemaal vreemd is het vele vliegverkeer niet, voor de voormalig brigadecommandant op Schiphol. Sterker nog: de KMar-kolonel voelde zich onmiddellijk thuis in de paarse werkomgeving in Afghanistan. Ik heb me niet hoeven aanpassen aan de militairen van de Air Task Force, infanteristen van de Police Training Group of andere Nederlandse eenheden in Afghanistan. Dat moet je ook niet willen. Deze missie is voor de Koninklijke Marechaussee heel belangrijk, omdat het opleiden en trainen van Afghaanse politieagenten binnen een stabiele justitiële keten centraal staat. Daar leren wij als marechaussee ook van. Ruim een half jaar was Hoppe de commandant van het Nederlandse Contingent (contco). Een belangrijke functie voor de Nederlandse aanwezigheid en inzet in Afghanistan met vier belangrijke taken. Ik ben de officiële vertegenwoordiger van de Commandant der Strijdkrachten in Afghanistan en daarmee zijn ogen en oren in het gebied. Daarnaast ben ik de schakel als het gaat om informatie over de missie tussen Afghanistan en Nederland. Het feit dat ik marechaussee ben, voegde iets toe Red card holder Een andere voorname taak is als red card holder het bewaken van de zogenoemde caveats. Bij de goedkeuring van deze missie is bepaald wat Nederlandse eenheden specifiek wel of niet mogen doen. Deze beperkingen, caveats genoemd, bepalen bijvoorbeeld dat Nederlandse jachtvliegtuigen niet vooraf gepland offensief ingezet mogen worden. De Nederlandse F-16 s die op Mazar-e-Sharif zijn gestationeerd, worden primair ingezet voor de beveiliging van de eigen troepen in Kunduz, voor luchtverkenningen en het maken van luchtfoto s door middel van RecceLite. Ik werd gebeld om toestemming als tijdens zo n vlucht een andere inzet noodzakelijk was. Bijvoorbeeld om grondtroepen luchtsteun te geven. Heel duidelijk. Ik heb veel vertrouwen in dit systeem. Ten slotte heeft de commandant een overkoepelende rol voor het uitgezonden Nederlandse personeel in het gebied. Van eenheden in Kunduz tot de individueel uitgezonden militair in Kabul; mijn taak is het om cohesie te creëren zodat iedereen zich prettig voelt. Het contingentscommando biedt een luisterend oor voor iedereen. Het pikt signalen op en geeft die door aan Nederland. Dat kan gaan over operationele inzet, maar ook over welzijn. Het feit dat ik marechaussee ben, voegde iets toe aan de geïntegreerde politietrainingsmissie die centraal staat bij de Nederlandse inzet. Mijn KMar-achtergrond kwam daarbij van pas. Hoppe legt uit: Veel van het werk en de Veel van het werk en de ontwikkelingen van de missie hebben raakvlakken met de marechaussee ontwikkelingen met betrekking tot de politietrainingsmissie hebben raakvlakken met de marechaussee en daar heb ik natuurlijk een gevoel bij. De Nederlandse aanpak in Kunduz heeft veel indruk gemaakt op Hoppe. Onze geïntegreerde aanpak werkt. Het tonen van het enthousiasme en de effecten die we genereren zijn heel belangrijk. Het is belangrijk om dit enthousiasme over te brengen vanwege het draagvlak voor deze missie. Het contingentscommando heeft daarbij echt een meerwaarde. Door het voorbereiden van allerlei bezoeken, maar ook ten aanzien van het personeel zelf. Mensenmens Kolonel Egon Hoppe wordt beschouwd als benaderbaar, iemand die altijd een luisterend oor biedt. Ik ben een mensenmens, dat klopt. De Movecon, de eenheid die verplaatsingen binnen het inzetgebied coördineert, spreekt vaak over paxen. Heel onpersoonlijk. Ik spreek liever van passagiers. Als leider moet je dienstbaar zijn. De missie staat centraal hier in Afghanistan, maar het zijn de mensen die deze uitvoeren. Oog hebben voor het welzijn van je mensen hoort bij goed leiderschap. Aandacht is cruciaal. Ook voor die ene individueel uitgezonden militair. Ook hij moet zijn NAVO-medaille officieel uitgereikt krijgen, net als degenen die in groter verband samen op uitzending zijn. Het zijn kleine dingen, maar wel degelijk belangrijk. Zingeving is cruciaal voor elke deelnemer aan een missie. Kern van de missie in Kunduz is het opleiden en trainen van politieagenten binnen een stabiele en verbeterde justitiële keten. Een proces dat tijd nodig heeft, volgens Hoppe. Ik hoop dat we blijven leren en bouwen. Afghanistan is een land dat tijd nodig heeft. Deze missie is voor de KMar heel belangrijk, omdat de politie centraal staat. De missie is daarom goed voor de ontwikkeling van Afghanistan, maar ook voor onszelf. We moeten met z n allen dezelfde richting uit blijven gaan. Kolonel Egon Hoppe was in het Noord-Afghaanse Mazar-e-Sharif een half jaar de schakel als het gaat om informatie over de missie tussen Afghanistan en Nederland. KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 23
In de praktijk In de rubriek In de praktijk worden iedere maand twee vraagstukken behandeld. De onderwerpen variëren van ongebruikelijke situaties tot uitleg over wet- en regelgeving. Heeft u een vraag, waar u graag een deskundig antwoord op wilt? Stuur deze dan in naar: kmar.magazine@mindef.nl Snelheidsovertreding De Hoge Raad heeft in 2006 bepaald dat werkgevers de boetes voor snelheidsovertredingen kunnen verhalen op de betreffende werknemer, als er na correctie meer dan 10 kilometer per uur te hard is gereden. In 2008 heeft de Hoge Raad de mogelijkheid om boetes te verhalen verruimd. Ze heeft bepaald dat werkgevers alle boetes kunnen verhalen op de werknemer. Wat is nu de geldende regelgeving binnen Defensie? Als de bestuurder van het voertuig waarmee te hard is gereden niet bekend is, dan wordt de boete verstuurd naar de kentekenhouder. Dat is in dit geval de werkgever. De werkgever kan die boete vervolgens verhalen op de betreffende werknemer. Dat is immers degene die de overtreding heeft begaan. Op basis van de uitspraak van 2008 kunnen alle snelheidsovertredingen in principe worden verhaald op de werknemer. Uiteraard kan de werkgever er zelf voor kiezen niet alle boetes te verhalen. Defensie heeft als richtlijn dat snelheidsovertredingen worden verhaald op de werknemer als er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid (beleidsregel inzake schadeverhaal defensiepersoneel). Daarbij moet gedacht worden aan een snelheidsovertreding van meer dan 10 kilometer per uur na correctie. Maar omdat dit een richtlijn is, mag hier per geval gemotiveerd vanaf worden geweken. Bijvoorbeeld als iemand binnen korte tijd meerdere boetes krijgt voor snelheidsovertredingen van 7 à 8 kilometer per uur na correctie, kan worden besloten de boetes alsnog te verhalen op de werknemer. Ook de voorbeeldfunctie van de KMar kan een rol spelen bij de beslissing om ook kleinere overtredingen te verhalen. Look-a-like voertuig Soms zie je een auto rijden die opvallend veel lijkt op een marechaussee- of politievoertuig. Dat zijn meestal voertuigen van beveiligingsbedrijven, verkeersregelaars of sleepbedrijven. Maar wat is eigenlijk toegestaan? Mogen bedrijven en particulieren in voertuigen rijden die grote gelijkenissen vertonen met een marechausseevoertuig? Deze vraag kan vanuit drie gezichtspunten worden beantwoord: het merkenrecht, het strafrecht en de verkeerswetgeving. De meeste bedrijven en particulieren zijn er niet op uit om strafbare feiten te plegen of voor te bereiden met nagebootste politievoertuigen. Strafrechtelijk optreden ligt daarom meestal niet voor de hand. Wanneer een voertuig bijvoorbeeld vanwege verlichting of sirenes niet voldoet aan de voertuigvoorschriften, kan op basis van de verkeerswetgeving worden opgetreden. Interessant is het merkenrecht. De striping werd in 1993, in opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken, ontworpen door reclamebureau Studio Dumbar. Op grond van de auteurswet is het gebruiksrecht van het beeldmerk nu in handen van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Voor het aanbrengen van striping op voertuigen is dus altijd toestemming van die minister vereist. Dit geldt overigens ook voor andere toepassingen op boten, gebouwen of kleding. Door de minister wordt ook aangegeven welke kleurcombinatie door welke dienst wordt gebruikt. De KMar-striping bestaat uit oranje en witte strepen op onze nassaublauwe voertuigen. Wanneer zonder toestemming het beeldmerk striping gebruikt wordt, kan hiertegen civielrechtelijk worden opgetreden. In de praktijk wordt men eerst schriftelijk gesommeerd het ongeoorloofde gebruik te beëindigen. Wanneer hieraan geen gehoor wordt gegeven, kan worden besloten dat de landsadvocaat namens de Staat de partij laat dagvaarden voor de rechtbank. Voor meer informatie zie www.politiestriping.nl. Ceremonieel in beeld Collega s van de brigade Den Haag Beveiliging, het LOKKMar en de brigade Krijgsmacht en Operationele Ondersteuning van het DLBE hebben tijdens het staatsbezoek van de Turkse president Abdullah Gül en zijn echtgenote Hayrunissa een aantal belangrijke ceremoniële taken vervuld. Het echtpaar bezocht Nederland vanwege de viering van 400 jaar diplomatieke betrekkingen tussen beide landen. De KMar was ceremonieel betrokken bij de aankomst, de plechtigheden op de Dam, verplaatsingen door Nederland en het vertrek van het echtpaar vanuit Maastricht. >> Foto s: sergeant-majoor Maartje Roos, adjudant Remco Schoonderwoert en Bart Nijs Fotografie (AVDD) KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 25
Linksboven: De collega s in de erehaag zien koningin Beatrix en president Gül passeren. Rechtsboven: De door president Gül gelegde krans op de Dam met aan weerszijden een KMar-collega. Onder: Het groot motor ere-escorte van de KMar begeleidde president Gül en zijn vrouw vanuit het centrum van Maastricht naar de luchthaven. Boven: Een klein erecouloir was aanwezig bij de aankomst van de president en zijn echtgenote op Schiphol. Linksonder: Twee collega s van de brigade Den Haag Beveiliging stonden opgesteld bij de vliegtuigtrap. Rechtsonder: Voor het paleis op de Dam stond een erewacht van twee man sterk. KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 27
Een dagje kmarren met... KMar in de media Opperwachtmeester Mike van Ginderen werkt als senior medewerker bij de brigade Brabant Zuid. Hij heeft de rijopleiding VPV-A in 2007 afgerond en is daarna motorrijder geweest voor het Mobiel Toezicht Veiligheid. Momenteel rijdt hij wat minder vaak, maar hij houdt zijn rijvaardigheid op peil. Tijdens de IBT-dag werden de beperkingen geoefend, die je hebt als motorrijder op het moment dat je in een gevaarlijke situatie komt. Wij zijn scherp op alleen reizende ouders met kinderen. We zullen beoordelen of het kind mee mag, of de ouder toestemming heeft van de andere ouder en of er sprake is van ouderlijk gezag. Het is altijd handig dat als een vader of moeder een kind mee op reis wil nemen, ze aan kunnen tonen middels bijvoorbeeld geboorteakte dat het in orde is, aldus een woordvoeder van de marechaussee tegen het ANP. De collega gaf zijn reactie naar aanleiding van de nieuwe cijfers van het ministerie van Binnenlandse Zaken waaruit bleek dat de verwachte run op het kinderpaspoort vooralsnog is uitgebleven. Het Parool meldt dat minister Gerd Leers doorgaat met het uitzetten van asielzoekers, ondanks protesten van onder andere burgemeester Boot van Giessenlanden die haar agenten verbiedt een asielzoeker uit te zetten. Anton van Kalmthout, hoogleraar Straf- en Vreemdelingenrecht aan de universiteit Tilburg, denkt dat de minister, als het erop aankomt, aan het langste eind trekt. Als de politie weigert, kan Leers nog altijd de marechaussee de opdracht geven tot uitzetting over te gaan. De Volkskrant schrijft dat de Koninklijke Marechaussee op Schiphol verheugd is over de proef met de automatische paspoortcontrole. De poortjes nemen een deel van het routinewerk van de marechaussee over, die zich daardoor beter kan concentreren op het observeren van reizigers die zich verdacht gedragen, aldus de krant. RTL Nieuws meldt dat op Schiphol een 54-jarige Tsjech is aangehouden die zeven kilo cocaïne had verstopt in zijn gitaarkoffer. Tegen een Nederlandse militair, ingedeeld bij de marine op Curaçao, is aangifte gedaan van bedreiging, mishandeling en mogelijk bezit van een of meerdere vuurwapens. Zo meldt Radio Nederland Wereldomroep. Onder leiding van de rechter-commissaris zijn diverse woningen doorzocht op de mogelijke aanwezigheid van vuurwapens. Het Korps Politie Curaçao en de hondenbrigade van de douane Curaçao ondersteunden de KMar tijdens het onderzoek. Landelijke media-aandacht is er voor de grootste drugsvangst ooit gedaan op Schiphol. Na een controle werd bijna 300 kilo cocaïne in beslag genomen. De drugs zouden een straatwaarde hebben van ongeveer 12 miljoen euro. Er is nog niemand aangehouden. RTV Noord besteedt aandacht aan het tweede grensoverschrijdend politieteam in Bad Nieuweschans. Het grensoverschrijdend team zal van het Waddengebied tot aan de lijn Emmen-Meppen gemeenschappelijk surveilleren. Hiervoor werd een convenant ondertekend (zie ook pagina 14 t/m 17). Het schieten op de schietbaan met motoruitrusting. Je ervaart hoe het is om met een helm en zomer- of winterhandschoenen te schieten en wat de beperkingen zijn. Schieten vanaf de motor met simulatiewapens (verfpatronen). Het oefenen van aanhoudings- en zelfverdedigingstechnieken met complete motoruitrusting. Ook hier blijkt hoe kwetsbaar je kan zijn en waar je dus op moet letten in een dergelijke situatie. Omroep Brabant besteedt aandacht aan de aanhouding op de snelweg A67 bij Bladel van twee Eindhovenaren voor mensensmokkel. Bij de controle werd donderdag eerst een 44-jarige Eindhovenaar aangehouden. Bij hem in de auto zat een 48-jarige vrouw zonder identiteitspapieren. Later werd op dezelfde plek een 53-jarige Eindhovenaar aangehouden. Hij had een 30-jarige mannelijke passagier bij zich. Ook deze man had geen geldige papieren. Landelijke media-aandacht is er voor de vondst van veertig bolletjes cocaïne in een toilet op Schiphol. De bolletjes werden ontdekt, omdat de wc verstopt was geraakt. De wc bevond zich achter de paspoortcontrole. Medewerkers van de reinigingsdienst van Schiphol ontdekten de drugs, toen ze de wc probeerden te ontstoppen. Op de website van RTV Rijnmond wordt melding gemaakt van de aanhouding door de KMar van een 27-jarige Albanees in Rotterdam. De man wilde twee landgenoten met de ferry naar Engeland smokkelen. Tijdens de rijvaardigheidstraining herhalen we de bijzondere verrichtingen en wordt het geleerde in praktijk gebracht. Je moet naar een melding rijden waarbij je in een gevaarlijke situatie terecht komt. Na een vermoeiende dag vullen we een evaluatieformulier in. De Motor-IBT is tot op heden nog een pilot, maar mijn inziens een zeer nuttige en belangrijke training. Met man en macht zoekt de marechaussee naar lekken op de luchthaven, aldus De Telegraaf. Volgens de krant zou er een mol zijn die cocaïne in vleugels van toestellen uit Curaçao en Bonaire verstopt. Op Schiphol zouden handlangers de drugs er weer uit halen. Minister Opstelten noemt de vleugelcoke in een reactie aan de Tweede Kamer een ernstig veiligheidsprobleem. Militair verdacht van brandstichting, zo meldt de NOS. Een 22-jarige Nederlandse militair zou worden verdacht van het stichten van brand op een marinebasis op Curaçao. De brand bij een toegangsdeur van de legerbasis Parera kon snel worden geblust. Na gesprekken met ooggetuigen en sporenonderzoek is de 22-jarige militair aangehouden. KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 29
Mensen De Groeten uit... Bevorderd (militair) Bevorderd (burger) Kolonel W. Koops (HQ SHAPE) Luitenant-kolonel J. van Duijvenbode (LOKKMar) Kapitein R.J.G. de Smit (Schiphol), H. Kooij (Schiphol) Eerste luitenant A. de Graaf (DLBE), J.H.M. Jeurissen (Schiphol), J. de Leeuw (Schiphol), M.F.M. Groothuis (Schiphol), M.H.H. Kasson (Schiphol), R.M. dos Santos (LOKKMar) Adjudant-onderofficier F.O. van der Schuijt (Schiphol), T. Klei (LOKKMar), A. Ronda (DLBE), W.C.H. Bernhards (DLBE), A.J. Wouters (LOKKMar), J.E. Speelman (DLBE), R.W. Heesen (DLBE) Opperwachtmeester J.A. Eising (DLBE), S.W.A. van Stiphout (DLBE), R.B. Eerens (DLBE), S. Overbeek (LOKKMar), H.J. van Manen (DLBE), J.R. Wiersum (DLBE), R. Bijker (DLBE), Q.J.L. Zaal (LOKKMar), H.A.C. van Wessel (DLBE), M. van Barneveld (DLBE), P. de Jong (DLBE), H. Westra (DLBE), P.J.A.M. Engel (DLBE), M.J.A.M. Dortmans (DLBE), D. van Oosten (DLBE), D. van den Heuvel (DLBE), G. Willink (DLBE), K.J. Stroes (LOKKMar), D.N.P. Vink (DLBE), R. van Ingen (West), M. Jansen (LOKKMar), L.J. van der Meer (West) Wachtmeester F.P. van den Belt (Zuid) Marechaussee der eerste klasse R. Zitman (West), B. Berg (West), I. Voermans (West), A.B. Bruijnooge (Schiphol), G.Y.P. van der Heijden (Schiphol), N. Knoors (West), Y. Annati (Noord-Oost), L.J.W. Jones (West), A. van den Brink (West), P.E. Barends (Noord-Oost), N.R. Vogelenzang (West), T. Hacken (Noord-Oost), K. Vastenburg (Noord-Oost), B.E.B. Verboekend (Noord-Oost), J. Steketee (West), J.G. Caspers (West), M. Verkade (West), L.L. Kaandorp (West), J.M. Khitanea (West) Marechaussee der tweede klasse M.A. de Kool (West) Schaal 10 N.E. van den Brink (LOKKMar) Schaal 9 A. Castanon Reglero (Schiphol) Schaal 6 H. Jonker (LOKKMar) Dienst verlaten (militair) Majoor R. Stoffers (CIMICBAT) Kapitein L. Faber (Schiphol) Adjudant-onderofficier L. Simon (DOC) Opperwachtmeester M. Niebeek (LOKKMar), M.A. van Riele (DLBE), P. van Schooten (West) Wachtmeester der eerste klasse L.E. Allen (Schiphol), M. Enkelaar (DLBE), B. Franssen (Schiphol), T. Nicolasen (Noord-Oost), G.J. Otter (Noord-Oost), S.W.M. Roodhuizen (Zuid), J.H.L. Rutten (Zuid), A.P.M. Stander (Zuid), J. Wijngaard (DLBE), L. Zondag (Zuid) Wachtmeester E. Negerman (Noord-Oost) Marechaussee der eerste klasse H.M. van Loo (LOKKMar), D. Rikkert (DLBE), K.B.G. Vroling (LOKKMar) Marechaussee der vierde klasse W.L. Bergman (LOKKMar), W. Bosz (LOKKMar), K. Kruidenberg (LOK- KMar), M.M.M.M. Kuipers (LOKKMar), C.L. Paauw (LOKKMar), J.A. Plaisier (LOKKMar) Dienst verlaten (burger) Schaal 7 E.J. Verweij (Schiphol) Schaal 3 P.W. Alkemade (Staf CKMar) De gegevens zijn onttrokken aan Peoplesoft. Indien een mutatie niet correct is dient u contact op te nemen met uw eigen P-dienst. Pristina, Kosovo Ik ben tot 20 juli 2012 werkzaam bij de EULEX, Rule of Law Mission in Kosovo. Naast mijn werk als advisor to mobile patrol in Lluzhane in het noordoosten, ben ik in het gebied ook de National Contingent Leader of the Netherlands. Een leuke, maar zware en drukke bijbaan. Mijn werkzaamheden in Lluzhane bestaat uit het MMA-en van de Kosovaarse Politie (KP). MMA staat voor: Monitoring, Mentoring and Advising. Zo bereiden we ze voor op de toekomst om zelfstandig hun taken en bevoegdheden uit te voeren. Dit valt niet mee, omdat Kosovo een zeer arm land is. Binnen de overheid is er weinig budget om een professioneel politiekorps op de been te brengen. Veel politiebureaus worden ingericht en uitgerust met financiële middelen vanuit de EU of door donaties. In Lluzhane werken we met een team van acht politiefunctionarissen die dagelijks met een tolk naar een deputy police station in de regio gaan om daar de MMA-taak uit te De Groeten uit... Kiev (Oekraïne) voeren. Samen met de KP gaan we dan op patrouille met hun en onze voertuigen, of we maken een voetpatrouille door het bergachtige gebied. Een van de meest erbarmelijke bureaus welke ik hier ben tegengekomen, is het deputy office in het gehucht Kerpimeh. Er werken daar zeven KP-officers onder zeer slechte omstandigheden. Er is geen elektriciteit in hun politiebureau. Het interieur is smerig en vervallen. Ik heb voor de aankomende periode dit bureau geadopteerd. Ik probeer er voor te zorgen dat ze er voor het einde mijn missie beter voor staan. Op het hoofdkwartier van EULEX probeer ik aandacht te vragen voor hun situatie. Met vriendelijk groeten, Eerste luitenant Bert EULEX, Rule of Law Mission KMAR MAGAZINE MEI 2012 Het maandblad voor medewerkers van de marechaussee pagina 31
...op de valreep Nieuw pand brigade BN/LN Het nieuwe pand van de brigade Brabant Noord/Limburg Noord aan de Columbusweg 57 in Venlo is officieel geopend. Met behulp van een YPR werden twee wapenschilden en een plaquette onthuld, waarna de officiële ingebruikname een feit was. Vanaf 1 januari wordt er feitelijk al gewerkt vanaf de nieuwe locatie. In zijn toespraak schetste CKMar de aanleiding en geschiedenis van de verhuizing. Hij benoemde het belang van samenwerking tussen de KMar en haar ketenpartners, die met name op deze locatie zo bijzonder naar voren komt. Naast de bijna honderd KMar-collega s zijn ook zo n 25 personeelsleden van de douane in het pand gehuisvest. PCKMar bezoekt Afghanistan De collega s in Afghanistan hebben bezoek gekregen van plaatsvervangend Commandant Koninklijke Marechaussee, generaalmajoor Hans Leijtens, Commandant Landstrijdkrachten, luitenantgeneraal Mart de Kruijf en de Kamerleden Ten Broeke (VVD) en Van Bommel (SP). De gasten lieten zich tijdens hun bezoek informeren over de de stand van zaken met betrekking tot de politietrainingsmissie. Ook waren de omstandigheden waaronder alle Nederlandse collega s hun taken uitvoeren onderwerp van gesprek. Tijdens de reis langs Mazar-e-Sharif, Kunduz en Kabul nam de delegatie uitgebreid de tijd om met de militairen, politiefunctionarissen en diplomaten te spreken. Generaal-majoor Leijtens (zie foto) nam zelf deel aan een opleidingsonderdeel. Wervingsactie op stations Onder het motto wij zoeken collega s deelden diverse KMarcollega s, waaronder PCKMar, samen met andere militairen en de Commandant der Strijdkrachten, generaal Peter van Uhm, een speciale wervingskrant uit bij 21 treinstations. Defensie is voor het komende jaar op zoek naar 3.000 nieuwe medewerkers. De actie via de Sp!ts komt op een moment dat Defensie te maken heeft met bezuinigingen. De huidige reorganisatie richt zich vooral op de staven, waardoor de operationele capaciteit zoveel mogelijk buiten schot blijft. Toch blijft de instroom van grote aantallen jonge mensen nodig. Defensie kiest daarbij voor een juiste mix tussen ervaren en niet ervaren personeel, jong en oud.