LINKED DATA IN DE BOUW Kans of brug te ver? Bart Luiten
DISCUSSIE OVER NUT EN NOODZAAK VAN LINKED DATA VOOR DE BOUW Doel vandaag: Linked data, waarom wel? Waarom (nog) niet? Wat gaan we nu doen? Ter info: sheets over linked data NB Mijn perspectief is de GWW
GROEIENDE BEHOEFTE AAN ASSET INFORMATIE MANAGEMENT - AIM BIM (voor ontwerp en uitvoering) is volwassen aan het worden Maar wie B zegt moet ook A zeggen Asset Information Management AIM staat nog in kinderschoenen Constateringen in onderzoek (o.a. INTERLINK, bsi InfraRoom) Asset data zit nu verstopt in applicaties, achter bedrijfsmuurtjes Dit leidt tot hoge transactiekosten en sub-optimalisatie Voor asset management is BIM-IFC alleen niet voldoende
OP ZOEK NAAR DE DIGITAL TWIN A digital twin is a virtual model of a process, product or service (Marr, B., 2017) Voor de bouw: een up-to-date en nauwkeurig digitale copy van de asset, met zijn eigenschappen en condities, incl. o.a. vorm, positie, onderhoudsstatus, gedrag, van wieg tot graf Kan voor asset management gebruikt worden bij monitoring, diagnose en voorspelling om prestaties van een asset te optimaliseren 4 Linked data in de bouw
DIGITAL TWIN HEEFT VEEL VIEWS INSPIRED BY JAKOB BEETZ, PHIL JACKSON, CEDR-INTERLINK BIM standard Industry standard GIS standard 5 Linked data in de bouw IoT standard National regulations standard
BUSINESS VISION: DATA DRIVEN ASSET INFORMATION MANAGEMENT Completeness: Access to data from different sources, standards and views Heterogeneous: Semantically rich object data, geometry data and documents Consistency: Sharing data in stead of exchanging data Reliability: Data maintained by source / owner of the data Added value: Data from different sources connected Usability: Data is computer processable and interpretable 6 Linked data in de bouw Bron: INTERLINK
DATA MOET BEVRIJD WORDEN! Asset data nu verstopt in applicaties, achter bedrijfsmuurtjes Data moet bevrijd worden! (Bron: Phil Jackson, i.o.v. bsi InfraRoom) Data onafhankelijk maken van computer applicaties Data delen (of anders uitwisselen) tussen bedrijven Gebruik van open standaard of standaarden 7 Linked data in de bouw
ASSET MGT: MEERDERE STANDAARDS IFC is getting ready for modelling civil infrastructures and airports Via the Alignment extension (IFC4x1 version) Working on IFC Airport And in the near future road, rail, bridge, and maybe even tunnel However, IFC is only one ingredient in Infra Asset Information Management There is also: GIS, PLM/SE, Internet of Things, Big Data, Robotics, inspection data, monitoring data, 8 Linked data in de bouw Bron: bsi InfraRoom
HOE KUNNEN WE AIM REALISEREN? Met welke techniek kan je: Data centraal zetten in het asset management Data delen tussen bedrijven en levenscycli zonder alles onder beheer van één organisatie te hoeven brengen Zonder alles onder één data structuur te hoeven brengen Gebruik blijven maken van vigerende standaarden waar nuttig Vrijheid houden in keuze van standaarden (per land, bedrijf, project) => Linked data / semantic web 9 Linked data in de bouw
WAT IS LINKED DATA? subject predicaat object Bob url iseigenaarvan Golfje 12-XY-34 url Linked data type type Mens url subclassof Auto url subclassof Semantiek 10 Linked data in de bouw Zoogdier url Vervoermiddel url
DE TECHNIEK IS BESCHIKBAAR W3C Linked Data / Semantic Web technologie 100% web, gebaseerd op logica, wereldwijd ondersteund De meeste standaarden bewegen in deze richting 11 Linked data in de bouw
WAAROM LINKED DATA / SEMANTIC WEB? Data: vanuit business volgt behoefte aan focus op delen van data; data is de gemeenschappelijke deler in de keten; data bevrijd uit de applicaties Linked: verschillende data bronnen verbonden; data blijft bij de bron Web: W3C technologie is wereldwijd geaccepteerd; generieke tools beschikbaar; alle data bereikbaar door gebruik webadressen Semantic: betekenis toegevoegd zodat data computer-interpreteerbaar wordt 12 Linked data in de bouw
DIGITAL TWIN MET LINKED DATA REALISEERBAAR BIM standard Industry standard GIS standard 13 Linked data in de bouw IoT standard National regulations standard
WAAROM LINKED DATA VOOR BOUW? Maakt data delen mogelijk Data blijft bij de bron, maar is wel bereikbaar voor iedereen Wanneer echt nodig, kan je er ook gewoon data mee uitwisselen Bijv. in contract situaties of als de software het nog niet aan kan Helpt bij verbinden data standaards, zoals BIM, GIS, CB-NL, RWS-OTL Mogelijk hybride groei-aanpak: Verbinden met files in bestaande standaards Bestaande standaards vertalen naar linked data Groeien naar meer linked data functionaliteit Gebruikt generieke data tools gebaseerd op web technologie, i.p.v. bouwspecifieke tools 14 Linked data in de bouw
LINKED DATA IN NEDERLAND VOORBEELD 1: PUBLIEKE DATA
LINKED DATA IN NEDERLAND VOORBEELD 2: RIOOLDATA 16 Linked data in de bouw
VOORBEELDEN BOUW INTERNATIONAAL buildingsmart: bsi Linked Data Working Group (LDWG) Linked data versie van IFC Modelling & linking guidelines M.n. InfraRoom is geïnteresseerd in linked data Harmonisatie met externe initiatieven, bijv. GIS met OGC V-Con project RWS, TNO, Trafikverket, CSTB Hybride aanpak voor asset informatie management Twee LD Rooms ontwikkeld door de markt CEDR-INTERLINK voor EU Rijkswaterstaten Ontwikkelen EU Road OTL 17 Linked data in de bouw
National International BIJV. CEDR-INTERLINK AANPAK bsi / Interlink Modelling & Linking Guide EU Road OTL IL MLG bsi ifcowl OGC InfraGML Connecting national to international initiatives Ifc OWL+ Link setlink setlink set Infra GML OWL+ DE okstra OWL okstra OWL+ NL CB-NL (+ COINS + RWS-OTL) CB- NL+ SE CoClass (+ ANDA) Co Class+
NL CASE MET RWS IN INTERLINK Bron: RHDHV 19 Linked data in de bouw
WAT KAN DE MARKT DOEN? Aansluiten bij RWS en CB-NL met linked data voor communicatie in de keten Toepassen linked data voor interne data voorziening Bijvoorbeeld startend met een haalbaarheidsstudie Gebruik makend van Modelling en Linking Guides (recent: INTERLINK) Voor beide kan je inspiratie opdoen bij: buildingsmart, LD working group, Modelling & Linking Guide en ifcowl Het RWS project V-Con, met o.a. aanpak, modellen, voorbeelden en tools COINS 2.0 aanpak, i.c.m. RWS-OTL CEDR-INTERLINK project 20 Linked data in de bouw
BEDANKT VOOR UW AANDACHT Bart Luiten, bart.luiten@tno.nl Voor meer inspiratie: TIME.TNO.NL