Branche in Cijfers 2011 2012
Colofon Branche in Cijfers 2011-2012 is een uitgave van Innovam. Tekst Innovam drs. Ellen Dankers, drs. Bella Makatini, drs. Willem Sander van Dalfsen en drs. Marlou Slaghuis Vormgeving Innovam Marketing & Communicatie, Etske Mounier-Molijn Fotografie istockphoto 2012 Innovam Alle gegevens zijn zo nauwkeurig mogelijk geactualiseerd tot op de dag van ter perse gaan. Wijzigingen voorbehouden. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. Mei 2012.
Inhoud Voorwoord > 4 1. Bedrijven > 6 Deelbranches > 7 Omvang motorvoertuigen- en tweewielerbranche > 7 Aantal bedrijven per deelbranche > 8 Ontwikkeling van het aantal bedrijven per deelbranche > 9 Aantal bedrijven per provincie > 10 Bedrijfsmobiliteit > 11 Bedrijfsomvang > 11 Omzet van de deelbranches > 12 Ontwikkeling van de omzet van de deelbranches > 12 2. Werknemers > 14 Aantal werknemers > 15 Aantal werknemers per deelbranche > 15 Personeelsbehoefte > 16 Personeelsbehoefte per deelbranche > 17 Arbeidsmobiliteit gehele branche > 17 Arbeidsmobiliteit deelbranches > 18 De duur van het dienstverband bij uitstroom > 18 De omvang van het dienstverband > 19 Leeftijd werknemers > 20 Verhouding mannen en vrouwen > 21 3. Onderwijs > 22 Aantal vmbo-leerlingen Voertuigtechniek > 23 Aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek > 24 ROC s met opleiding(en) Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek > 24 Aantal mbo-leerlingen per uitstroom > 25 Leerbedrijven > 28 Stagebehoefte van bedrijven > 28 Stagebereidheid van bedrijven > 29 Voorkeur van bedrijven voor type stagiair > 29 Type stageplaatsen voor vmbo ers > 30 Type stageplaatsen voor BOL-leerlingen > 30 4. Onderzoeken Innovam > 32
Voorwoord Voor u ligt de zesde editie van Branche in Cijfers. In dit compacte boekje vindt u actuele cijfers over de motorvoertuigen- en tweewielerbranche, ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en onderwijscijfers. Handige informatie dus, zowel voor ROC s, bedrijven als beleidmakers! De cijfers zijn voornamelijk afkomstig Innovam Innovam is dé kennis- en opleidingspartner voor de mobiliteitsbranche. Innovam helpt (toekomstige) werknemers en organisaties zich verder te ontwikkelen: Innovam moves you forward. Deskundig, betrokken, bevlogen en praktisch zijn onze kernwaarden en vormen de basis voor onze activiteiten. Met onze kennis en praktijkgerichte aanpak verzorgen wij trainingen en examens op het gebied van o.a. (bedrijfs)autotechniek, tweewielertechniek, (after)sales, management en HRM. Examens worden uitgevoerd door IBKI, het onafhankelijke instituut voor examinering en certificering voor de mobiliteitsbranche. Branche in Cijfers 2011 2012 4 Voorwoord uit onderzoek van OOMT en daarom hoofdzakelijk representatief voor bedrijven die bij OOMT zijn aangesloten. Daarnaast zijn gegevens van Innovam en BOVAG opgenomen. In opdracht van het ministerie van OCW, overheidsinstellingen en OOMT is Innovam betrokken bij diverse activiteiten gericht op het opleiden van vakmensen. Zo werft Innovam leerbedrijven, werkt het nauw samen met het onderwijs en beschrijft het de kwalificatiedossiers voor het beroepsonderwijs. Innovam is een onmisbare schakel tussen onderwijs en bedrijfsleven.
OOMT OOMT maakt zich sterk voor het vakmanschap in onze branche. Op allerlei terreinen: dat er voldoende instroom van jongeren is, dat werknemers en werkgevers bijblijven en dat het een aantrekkelijke branche met toekomstmogelijkheden is en blijft voor iedereen. OOMT doet dit op vele manieren: door concrete producten en praktische diensten aan te bieden, door subsidies te verstrekken, door campagnes en wervingsactiviteiten op te starten en door onderzoek te doen. Ook op de achtergrond is OOMT actief op het gebied van onderwijs en opleidingen. Zo zorgt OOMT er via het examencentrum IBKI voor dat mbo-leerlingen landelijke examens kunnen afleggen. Daarnaast maakt OOMT beroepsprofielen, zodat scholen daar hun opleidingen op kunnen afstemmen en leerlingen dus beter beslagen ten ijs komen in de praktijk. BOVAG BOVAG is de brancheorganisatie van auto- en truckdealers, onafhankelijke autobedrijven, truck- en trailerbedrijven, caravanen camperbedrijven, verhuurbedrijven, aanhangwagenbedrijven, tankstations, fietsbedrijven, gemotoriseerde tweewielerbedrijven, rijscholen, revisiebedrijven en autowasbedrijven. BOVAG dient als platform, nieuws-, voorlichtings- en informatiecentrum voor de branche en adviseert de verschillende afdelingen. Daarnaast is BOVAG een werkgeversorganisatie die zich bezig houdt met arbeidsvoorwaardenbeleid, arbeidsvoorziening, arbeidsomstandig heden en onderwijs. Bovendien zorgt BOVAG als netwerkorganisatie voor inkoopbundeling. Voor de consument is BOVAG een breed geaccepteerd kwaliteitskeurmerk. Dit doet OOMT allemaal niet alleen: samen met partners als BOVAG, FNV Bondgenoten, CNV Vakmensen, De Unie, Innovam en natuurlijk werkgevers en werknemers, zorgt ze ervoor dat de branche sterk staat en blijft staan. Zo is OOMT van en voor iedereen! Branche in Cijfers 2011 2012 5 Voorwoord
1. Bedrijven
Deelbranches De motorvoertuigen- en tweewielerbranche bestaat uit bedrijven die onder te verdelen zijn in de volgende deelbranches: Aanhangwagens Autorijscholen Autowas Bedrijfsauto s Caravans Fietsen Gemotoriseerde Tweewielers Personenauto s Revisie Takel en Berging Tankstations Verhuur Omvang motorvoertuigen- en tweewielerbranche De meerderheid van de bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche is aangesloten bij OOMT en/of bij de branchevereniging BOVAG. In 2010 zijn 10.401 bedrijven met personeel bij OOMT aangesloten. Dit is een stijging van 103 bedrijven ten opzichte van 2009. BOVAG telt 11.023 leden verdeeld over de verschillende deelbranches (inclusief Autowas, Autorijscholen en Tankstations) (BOVAG Ledenadministratie, 2011). Al deze bedrijven zorgen dit jaar tezamen voor een gezamenlijke geschatte omzet van 68,5 miljard euro (inclusief Autowas, Autorijscholen en Tankstations) (Stichting BOVAG-RAI Mobiliteit, 2011). Op 31 december 2010 werken in totaal 81.017 mensen in deze branche. Autowas, Autorijscholen en Tankstations In deze uitgave vindt u beperkte informatie over de deelbranches Autowas, Autorijscholen en Tankstations. Reden hiervoor is dat deze deelbranches niet zijn aangesloten bij OOMT en de Branche in Cijfers grotendeels gebaseerd is op onderzoek uitgevoerd in opdracht van OOMT 1. Waar onderzoeksgegevens ook de deelbranches Autowas, Autorijscholen en Tankstations betreffen, is dit specifiek vermeld. 1 Sinds december 2009 zijn de deelbranches Autowas en Tankstations niet langer aangesloten bij OOMT. Branche in Cijfers 2011 2012 7 1. Bedrijven
Aantal bedrijven per deelbranche Fig. 1 Het aantal bij OOMT aangesloten bedrijven (met personeel) per deelbranche in 2010 Fig. 2 Het aantal bij BOVAG aangesloten bedrijven per deelbranche in 2011 7.432 3 185 373 218 79 1.972 85 54 Bedrijfsauto's Caravans en Aanhangwagens Detachering Personenauto's Revisie Takel en Berging Tweewielers Verhuur Vrijwillige deelnemers 288 202 373 1.097 2.522 139 3.403 1.051 855 353 64 601 75 Aanhangwagenbedrijven Autodealers Autowasbedrijven Caravan- en Camperbedrijven Fietsbedrijven Gemotoriseerde Tweewielerbedrijven Onafhankelijke Autobedrijven Revisiebedrijven Rijscholen Tankstations Truckdealers Truck- en trailerbedrijven Verhuurbedrijven Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Bron: BOVAG Ledenadministratie (peildatum: 01-11-2011) Branche in Cijfers 2011 2012 8 1. Bedrijven
Ontwikkeling van het aantal bedrijven per deelbranche Ten opzichte van 2009 daalde het aantal bedrijven in de Verhuur, Caravans en Aanhangwagens en Revisie licht. In de overige deelbranches steeg het aantal bedrijven in 2010. Hoewel het aantal personenautobedrijven in 2009 sterk daalde, is in 2010 weer een lichte stijging zichtbaar van ruim 0,5%. De grootste toenames zijn zichtbaar in de Tweewielerbranche en de Verhuur. Het aantal tweewielerbedrijven nam sinds 2000 toe met maarliefst 30% en het aantal verhuurbedrijven met 20% (van 66 naar 79 bedrijven). Fig. 3 De ontwikkeling van het aantal bij OOMT aangesloten personenautobedrijven (met personeel) 2000-2010 7.600 7.500 7.400 Fig. 4 De ontwikkeling van het aantal bij OOMT aangesloten bedrijven (met personeel) per deelbranche (excl. Personenauto- en Tweewielerbranche) 2000-2010 500 450 400 350 300 250 Takel en Berging Verhuur Caravans en Aanhangwagens Bedrijfsauto's Revisie 7.300 7.200 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 200 150 100 50 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Branche in Cijfers 2011 2012 9 1. Bedrijven
Aantal bedrijven per provincie In alle provincies is een daling van het aantal bedrijven zichtbaar ten opzichte van vorig jaar. Fig. 5 De ontwikkeling van het aantal bij OOMT aangesloten tweewielerbedrijven (met personeel) 2000-2010 Fig. 6 Het aantal bij OOMT aangesloten bedrijven (met personeel) per provincie in 2010 2.200 2.100 2.000 Flevoland Zeeland Drenthe Groningen 198 289 381 382 1.900 Friesland 537 1.800 1.700 Utrecht Limburg Overijssel 706 722 822 Branche in Cijfers 2011 2012 10 1. Bedrijven Noord-Holland 1.366 1.600 Gelderland 1.525 1.500 Noord-Brabant 1.720 Zuid-Holland 1.752 1.400 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400 1.600 1.800 2.000 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011)
Bedrijfsmobiliteit In de deelbranches Bedrijfsauto, Caravans en Aanhangwagens, Revisie en Takel en Berging stromen in 2010 meer bedrijven uit dan in. De instroom bij de personenauto- en tweewielerbedrijven is groter dan de uitstroom. Fig. 7 In- en uitstroom van bedrijven per deelbranche in 2010 Bedrijfsomvang Ruim tweederde van de bedrijven heeft één tot en met vijf werknemers. Het aandeel van deze kleine bedrijven blijft groeien, terwijl dat van de middelgrote bedrijven, van zes tot en met 50 werknemers, de laatste jaren is teruggelopen. Over de jaren daalt het gemiddelde aantal medewerkers per verhuurbedrijf sterk, terwijl dit voor de bedrijfsauto- en takel en bergingbedrijven stijgt. Bedrijfsauto's 4% 3% Uitstroom Instroom Fig. 8 De ontwikkeling van de gemiddelde bedrijfsomvang per deelbranche 2000-2010 Caravans en Aanhangwagens Personenauto's 6% 6% 5% 5% 40 30 Bedrijfsauto's Takel en Berging Tweewielers Revisie Caravans en Aanhangwagens Personenauto's Verhuur Revisiee Takel en Berging 5% 3% 6% 4% 20 Tweewielers 4% 5% 10 Verhuurr 5% 5% 0 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Branche in Cijfers 2011 2012 11 1. Bedrijven
Omzet van de deelbranches Bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche hebben gezamenlijk een geschatte omzet van 68,5 miljard euro (inclusief Autowas, Autorijscholen en Tankstations). Ontwikkeling van de omzet van de deelbranches Fig. 10 De ontwikkeling van geschatte omzet (in miljarden euro s) per deelbranche 2005-2010* Fig. 9 De totale geschatte omzet per deelbranche (in miljarden euro s) in 2010 38,8 1,0 0,8 0,2 1,0 0,2 2,1 20,9 3,5 Autobedrijven Autoverhuurbedrijven Autowasbedrijven Caravan- en aanhangwagenbedrijven Motorenrevisiebedrijven Tankstations Truckdealerbedrijven Tweewielerbedrijven Verkeersopleidingen 50 40 30 20 Caravan- en aanhangwagenbedrijven Autobedrijven Autoverhuurbedrijven Autowasbedrijven Motorenrevisiebedrijven Tankstations Truckdealerbedrijven Tweewielerbedrijven Verkeersopleidingen Branche in Cijfers 2011 2012 12 1. Bedrijven Bron: Mobiliteit in Cijfers, Auto s 2011-2012 (Stichting BOVAG-RAI Mobiliteit, 2011) 10 0 2005 2006 2007 * Vergelijking met jaren vóór 2007 is niet mogelijk voor Autobedrijven, vanwege aangepaste berekeningssystematiek. 2008 2009 2010 Bron: Mobiliteit in Cijfers, Auto s 2011-2012 (Stichting BOVAG-RAI Mobiliteit, 2011)
Branche in Cijfers 2011 2012 13 1. Bedrijven
2. Werknemers
Aantal werknemers Het aantal werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche is in 2010 met 5% gedaald ten opzichte van 2008. Ten opzichte van 2009 is weer een lichte stijging van 0,6% zichtbaar. In 2010 werken in totaal 81.017 personen in de motorvoertuigenen tweewielerbranche. Het grootste deel hiervan, bijna 58.000 werknemers, is werkzaam in de Personenautobranche. Aantal werknemers per deelbranche Fig. 12 Het aantal werknemers per deelbranche in 2010 Detachering 10 Fig. 11 Het aantal werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in 2000-2010 90.000 88.000 86.000 84.000 82.000 80.000 Revisie Takel en Berging Caravans en Aanhangwagens Verhuur Vrijwillige deelnemers 481 681 1.176 1.530 2.849 78.000 Bedrijfsauto's 8.067 76.000 Tweewielers 8.233 74.000 72.000 Personenauto's 57.990 70.000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 0 10.000 20.000 30.000 40.000 50.000 60.000 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Branche in Cijfers 2011 2012 15 2. Werknemers
Personeelsbehoefte Iets meer dan een vijfde van de bedrijven zoekt extra personeel voor uitbreiding, vervanging van vertrekkend personeel of heeft vanaf 1 september 2011 nieuw personeel aangenomen. De personeelsbehoefte is daarmee lager dan die in voorgaande schooljaren. De meeste vacatures zijn ter uitbreiding van personeel (14%). Fig. 13 Het aandeel bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche dat behoefte heeft aan nieuw personeel in 2011-2012 (n=2.433) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 78% 80% van de ondervraagde bedrijven heeft behoefte aan één nieuwe medewerker. 13% heeft behoefte aan twee nieuwe medewerkers. Het gaat hier om bedrijven die de komende 12 maanden behoefte hebben aan extra personeel of per 1 september nieuw personeel hebben aangenomen (n=503). Fig. 14 De mate waarin bedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche behoefte hebben aan nieuw personeel sep. 2011 - sep. 2012 (uitgedrukt in aantal medewerkers) (n=503) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 80% Branche in Cijfers 2011 2012 16 2. Werknemers 40% 30% 20% 10% 0% 14% Ja, voor uitbreiding 9% Ja, voor vervanging Nee * Meerdere antwoorden mogelijk Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2011) 2% Weet niet/ geen antwoord 40% 30% 20% 10% 0% 13% 3% 2% 0% 0% 1 persoon 2 personen 3 personen 4 personen 5 personen Weet niet / geen antwoord Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2011)
Personeelsbehoefte per deelbranche Fig. 15 Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan nieuw personeel in 2011-2012 uitgesplitst naar bedrijfstype (n =2.433) Revisiebedrijf Motorbedrijf Scooterbedrijf Fietsbedrijf Merkdealer bedrijfsauto's 4% 7% 11% 6% 12% 5% 8% 21% 26% 34% Ja, voor vervanging Ja, voor uitbreiding Arbeidsmobiliteit gehele branche Met arbeidsmobiliteit wordt de in-, door- en uitstroom van werknemers aangegeven. De instroom en uitstroom van werknemers is sinds 2000 gedaald. De doorstroom binnen de branche is gestegen. Dit betekent dat er minder werknemers van andere branches in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche komen werken en dat er ook minder werknemers vertrekken naar andere branches. Fig. 16 De arbeidsmobiliteit van werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in 2000 en 2010 100% 90% 80% 70% 60% 68 % 74% 2000 2010 Merkonafhankelijk truckbedrijf Merkdealer personenauto's Merkonafhankelijk autobedrijf 0% 10% 22% 13% 14% 6% 13% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2011) 50% 40% 30% 20% 10% 0% 14% 11% 13% 10% Doorstroom Instroom Uitstroom Tijdelijke werknemers Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) 4% 3% Branche in Cijfers 2011 2012 17 2. Werknemers
Arbeidsmobiliteit deelbranches Alleen in de deelbranches Personenauto en Tweewieler is de instroom van werknemers in 2010 groter dan de uitstroom. Fig. 17 In- en uitstroom van werknemers per deelbranche in 2010 De duur van het dienstverband bij uitstroom In 2008 stroomden relatief veel werknemers uit die 0 t/m 3 jaar werkzaam waren in de branche. Er stroomden relatief weinig werknemers uit die langer dan 10 jaar werkzaam waren. In 2010 stabiliseerden deze verhoudingen zich enigszins. Bedrijfsauto's 9% 9% Uitstroom Instroom Fig. 18 De procentuele duur van het dienstverband bij uitstroom uit de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Caravans en Aanhangwagens 13% 13% 100% 90% 2008 2010 Personenauto's 9% 11% 80% 70% Branche in Cijfers 2011 2012 18 2. Werknemers 16% Revisie 60% 10% 50% 13% Takel en Berging 13% 40% 13% 30% Tweewielers 15% 20% 14% Verhuur 10% 12% 0% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 44% 38% 34% 36% 27% 22% 0-3 jaar 4-9 jaar > 10 jaar Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011)
De omvang van het dienstverband De gemiddelde omvang van het dienstverband laat vanaf 2001 een stijgende lijn zien met een lichte terugval in 2005. De gemiddelde omvang van het dienstverband is 34,6 uren in 2010. Het aandeel mannen dat fulltime werkt (87%) is aanzienlijk groter dan het aandeel vrouwen dat fulltime werkt (25%). In 2000 werkte 63% van de vrouwen in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche parttime. In 2010 is dit aandeel gestegen tot 75%. Fig. 19 De gemiddelde omvang van het dienstverband (in uren) in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche 40 38 36 34 32 30 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Branche in Cijfers 2011 2012 19 2. Werknemers
Leeftijd werknemers De gemiddelde leeftijd van werknemers in de motorvoertuigenen tweewielerbranche ligt in 2010 op 36,8 jaar. Dit is een stijging van bijna 2 jaar sinds 2000. Deze stijging is in alle deelbranches zichtbaar, met uitzondering van Revisie. Werknemers bij Tweewielers hebben met 33,9 jaar de laagste gemiddelde leeftijd. De werknemers bij Takel en Berging zijn gemiddeld genomen ouder dan werknemers van andere branches. De gemiddelde leeftijd bedraagt bij hen 40,8 jaar. Het aandeel 55-plussers stijgt. In 2000 was ruim 6% van de werknemers 55-plusser. In 2010 is ruim 11% van de werknemers in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche 55 jaar of ouder. Opvallend is de daling van werknemers tussen de 25 en 34 jaar van 31% in 2000 naar 24% in 2010. Fig. 20 Het aantal werknemers per leeftijdscategorie in de motorvoertuigenen tweewielerbranche in 2000-2010 25.000 20.000 15.000 17.308 17.818 24.330 19.319 17.462 19.900 13.789 14.931 2000 2010 10.000 Branche in Cijfers 2011 2012 20 2. Werknemers 5.000 0 5.025 9.049 < 25 jaar 25-34 jaar 35-44 jaar 45-54 jaar > 54 jaar Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011)
Verhouding mannen en vrouwen De meerderheid van de beroepsbevolking in de motorvoertuigenen tweewielerbranche is man, slechts 14% is vrouw. Het percentage vrouwen in de branche is sinds 2000 stabiel. Wel zijn er verschillen te zien in het percentage vrouwen per deelbranche: in Verhuur en Caravans en Aanhangers werken verhoudingsgewijs meer vrouwen dan in de andere deelbranches. Fig. 21 De man vrouwverhouding van werknemers in de motorvoertuigenen tweewielerbranche in 2010 Man Vrouw 14% 86% Bron: Kengetallen Mobiliteitsbranche 2000-2010 (MarktMonitor in opdracht van OOMT, 2011) Branche in Cijfers 2011 2012 21 2. Werknemers
3. Onderwijs
Aantal vmbo-leerlingen Voertuigtechniek 107 vmbo-scholen bieden de uitstroomrichting Voertuigtechniek aan. Het aantal vmbo ers Voertuigtechniek is in 2011-2012 met 8% gedaald ten opzichte van 2010-2011 en met de helft gedaald ten opzichte van 2005-2006. Tabel 1 Het aantal vmbo-leerlingen Voertuigtechniek 2005-2012 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 Assistent opleiding 32 15 7 17 33 31 n.v.t. Basisberoepsgerichte leerweg 3.366 3.057 2.530 2.083 1.820 1.639 1.466 Kaderberoepsgerichte leerweg 2.582 2.502 2.187 1.991 1.852 1.761 1.672 Gemengde leerweg 398 397 137 133 150 50 47 Bron: DUO Leerwerktraject 157 113 101 76 84 87 99 Totaal 6.535 6.084 4.962 4.300 3.939 3.568 3.284 Branche in Cijfers 2011 2012 23 3. Onderwijs
Branche in Cijfers 2011 2012 24 3. Onderwijs Aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek Innovam verzamelt jaarlijks bij alle ROC s met opleidingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek het aantal deelnemers per opleiding, per leerjaar en per leerweg. Deze cijfers zijn gebaseerd op het aantal inschrijvingen bij ROC s op 1 oktober. In totaal volgen in het schooljaar 2011-2012 14.488 mbo-leerlingen een opleiding in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. Het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek is dit schooljaar zeer licht gestegen ten opzichte van de twee voorgaande schooljaren. Deze lichte stijging breekt de dalende trend die sinds het schooljaar 2005-2006 zichtbaar was. 38 ROC s leiden op voor een beroep in de mobiliteitsbranche. Tabel 2 Het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek uitgesplitst naar leerweg 2005-2012 Leerweg 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 BBL 7.673 8.127 8.821 9.510 8.628 8.508 8.756 BOL 8.159 7.444 6.555 5.730 5.803 5.916 5.732 Totaal 15.832 15.571 15.376 15.240 14.431 14.424 14.488 Bron: Innovam ROC s met opleiding(en) Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek De volgende 38 ROC s leiden op voor een beroep in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche: Albeda College Alfa-college Amarantis Onderwijsgroep Da Vinci College Deltion College Drenthe College Friesland College Gilde Opleidingen Graafschap College Hoornbeeck College ID College Koning Willem I College Landstede Noorderpoort College Regio College Rijn IJssel ROC A12 ROC Arcus College ROC Aventus ROC De Leijgraaf ROC Eindhoven ROC Flevoland ROC Friese Poort ROC Horizon College ROC Kop van Noord-Holland ROC Leiden ROC Midden Nederland ROC Mondriaan ROC Nijmegen ROC Nova College ROC Rivor ROC Tilburg ROC van Amsterdam ROC van Twente ROC West-Brabant ROC Westerschelde ROC Zeeland Zadkine
Aantal mbo-leerlingen per uitstroom Het aantal leerlingen in niveau 1, 2 en 4 opleidingen laat een daling zien. Het aantal leerlingen in de opleidingen op niveau 3 is gestegen. Het aantal leerlingen in de opleidingen Eerste Autotechnicus en Technisch Specialist Personenauto s is met respectievelijk 7% en 8% toegenomen. Ook de interesse in de opleidingen Eerste Fietstechnicus en Eerste Motorfietstechnicus blijft groeien, evenals het aantal leerlingen Service Adviseur en Verkoopadviseur Mobiliteitsbranche. Daar tegenover staat dat de aantallen in de bedrijfsautosector en de opleidingen Werkplaatsmanager Motorvoertuigentechniek en Bedrijfsmanager Mobiliteitsbranche dalen. Branche in Cijfers 2011 2012 25 3. Onderwijs
Tabel 3 Het aantal mbo-leerlingen Motorvoertuigen- en Tweewielertechniek uitgesplitst naar opleiding 2005-2012 Niveau Opleidingsrichting 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 1 Assistent Mobiliteitsbranche 1.145 709 669 674 503 624 599 2 Autotechnicus 5.558 5.474 5.175 5.192 4.911 4.922 5.031 2 Bedrijfsautotechnicus 1.074 953 1.024 1.176 1.039 1.003 901 2 Motorfietstechnicus 89 94 125 170 188 162 122 2 Fietstechnicus 288 311 376 404 402 455 471 2 Scootertechnicus 102 155 149 192 214 188 135 2 Assemblagetechnicus Mobiliteitsbranche 33 28 33 28 12 27 42 2 Verbrandingsmotortechnicus 29 44 57 67 77 52 61 2 Revisietechnicus Verbrandingsmotoren 9 5 10 13 12 1 1 = 2 Verkoopmedewerker Tankstation 10 17 31 10 0 11 0 2 Logistiek Medewerker Mobiliteitsbranche 1 1 0 0 0 0 28 3 Eerste Autotechnicus 2.549 2.752 2.930 2.771 2.561 2.580 2.765 Branche in Cijfers 2011 2012 26 3. Onderwijs 3 Eerste Bedrijfsautotechnicus 548 598 679 721 720 658 625 3 Eerste Motorfietstechnicus 51 45 41 47 54 70 80 3 Eerste Fietstechnicus n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t n.v.t 55 81 3 Eerste Verbrandingsmotortechnicus 53 45 40 57 57 49 53 3 Serviceadviseur Mobiliteitsbranche 0 0 0 23 32 35 41 3 Verkoopadviseur Mobiliteitsbranche 83 87 60 86 105 109 153
Niveau Opleidingsrichting 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 4 Logistiek Supervisor Mobiliteitsbranche 0 0 0 0 0 0 4 4 Technisch Specialist Personenauto s 565 723 998 1.430 1.740 2.040 2.205 4 Technisch Specialist Bedrijfsauto s 99 103 154 158 194 209 188 4 Verkoopmanager Mobiliteitsbranche 364 359 314 173 172 160 177 4 Werkplaatsmanager Motorvoertuigentechniek 248 672 821 830 918 747 527 4 Bedrijfsmanager Mobiliteitsbranche 2.928 2.378 1.682 1.016 520 267 198 Totaal 15.832 15.571 15.376 15.240 14.431 14.424 14.488 = daling >20% = daling 1-20% = stijging Branche in Cijfers 2011 2012 27 3. Onderwijs
Leerbedrijven Innovam is wettelijk verantwoordelijk voor het werven, selecteren, kwalificeren en accrediteren van leerbedrijven. Per 1 oktober 2011 zijn er 10.660 leerbedrijven geaccrediteerd*. Fig. 22 Het aantal erkende leerbedrijven in de motorvoertuigen- en tweewielerbranche in 2002-2011 12.000 10.000 8.000 6.000 Stagebehoefte van bedrijven Iets meer dan een vijfde van de bedrijven geeft aan behoefte te hebben aan een stagiair in het schooljaar 2011-2012. De stagebehoefte is daarmee iets hoger dan in 2010-2011, maar is lager dan die in voorgaande schooljaren. Fig. 23 Het aandeel bedrijven dat behoefte heeft aan een stagiair 100% 90% 80% 70% 60% 62% 66% 68% 73% 76% 2007-2008 (n=2.503) 2008-2009 (n=2.532) 2009-2010 (n=2.649) 2010-2011 (n=2.500) 2011-2012 (n=2.433) 50% Branche in Cijfers 2011 2012 28 3. Onderwijs 4.000 2.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 * Waaronder bedrijven die niet bij OOMT zijn aangesloten. Bron: Innovam (2011) 40% 30% 20% 10% 0% 31% 29% 25% 20% 21% 8% 5% 7% 7% 2% Ja Nee Weet ik nog niet Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2010-2011)
Stagebereidheid van bedrijven 44% van de ondervraagde bedrijven geeft aan bereid te zijn tot het aannemen van een stagiair in 2011-2012. De stagebereidheid is daarmee lager dan die in 2010-2011 (59%), maar komt overeen met die in 2009-2010 (44%). Fig. 24 Het aandeel bedrijven dat bereid is tot het aannemen van een stagiair Voorkeur van bedrijven voor type stagiair Een meerderheid (86%) van de bedrijven die (misschien) bereid zijn tot het aannemen van een stagiair, biedt stageplaatsen voor BOL-leerlingen aan. 30% biedt (ook) stageplaatsen voor vmbo ers aan. Het aantal stageplaatsen voor BOL-leerlingen is toegenomen en het aantal stageplaatsen voor vmbo ers is afgenomen ten opzichte van vorig schooljaar. 100% 90% 80% 70% 2007-2008 (n=2.503) 2008-2009 (n=2.532) 2009-2010 (n=2.649) 2010-2011 (n=2.500) 2011-2012 (n=2.433) Fig. 25 Het aandeel bedrijven dat bereid is tot het aannemen van een stagiair in 2011-2012; uitgesplitst naar type stagiair* 100% 90% 80% 79% 86% 2010-2011 (n=1.528) 2011-2012 (n=1.111) 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 49% 51% 44% 59% 44% 45% 45% 50% 39% 54% 6% 4% 6% 2% 2% Ja Nee Misschien Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2010-2011) 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 43% 30% vmbo'ers BOL-leerlingen Biedt geen stageplaatsen aan voor vmbo- of BOL-leerlingen * Meerdere antwoorden mogelijk Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2010-2011) 1% 1% Branche in Cijfers 2011 2012 29 3. Onderwijs
Type stageplaatsen voor vmbo ers Vrijwel alle bedrijven die in 2011-2012 stageplaatsen voor vmbo ers aanbieden, bieden één of meerdere stageplaatsen aan in de werkplaats. 7% biedt (ook) stageplaatsen aan in de verkoop. Dit komt overeen met de verdeling vorig schooljaar. Type stageplaatsen voor BOL-leerlingen Vrijwel alle bedrijven die stageplaatsen voor BOL-leerlingen aanbieden, bieden één of meerdere stageplaatsen aan in de werkplaats. 11% biedt (ook) één of meerdere stageplaatsen aan in de verkoop. Dit komt overeen met de verdeling vorig schooljaar. Fig. 26 Het type stageplaats voor vmbo ers in 2011-2012* Fig. 27 Het type stageplaats voor BOL-leerlingen in 2011-2012* 100% 90% 98% 98% 2010-2011 (n=659) 2011-2012 (n=329) 100% 90% 96% 94% 2010-2011 (n=1.207) 2011-2012 (n=959) 80% 80% 70% 70% 60% 60% 50% 50% 40% 40% Branche in Cijfers 2011 2012 30 3. Onderwijs 30% 20% 10% 0% 4% 2% 3% 1% Werkplaats Magazijn Receptie Verkoop Weet niet/ geen antwoord * Meerdere antwoorden mogelijk Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2010-2011) 7% 7% 1% 1% 30% 20% 10% 0% 4% 3% 4% 5% Werkplaats Magazijn Receptie Verkoop Weet niet / geen antwoord * Meerdere antwoorden mogelijk Bron: Vacatureonderzoek (Innovam, 2010-2011) 13% 11% 0% 1%
Branche in Cijfers 2011 2012 31 3. Onderwijs
4. Onderzoeken Innovam Het onderzoeksteam van Innovam houdt zich bezig met toegepast wetenschappelijk onderzoek voor de motorvoertuigen- en tweewielerbranche. Er wordt voortdurend gezorgd voor up-to-date kennis over de branche. Het team initieert zelfstandig onderzoeken en voert ook onderzoeken uit voor externe partijen zoals ROC s, het ministerie van OCW, stichting OOMT en BOVAG. Branche in Cijfers 2011 2012 32 3. Lorusipsum
Ons onderzoek richt zich met name op drie thema s: Onderwijs en arbeidsmarkt De toekomst van de motorvoertuigen- en tweewielerbranche Evaluatie- en tevredenheidsonderzoek Actuele publicaties U vindt onze publicaties op www.innovam.nl/onderzoek. Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche 2011-2012 In de Monitor Onderwijs en Arbeidsmarkt Mobiliteitsbranche 2011-2012 vindt u uitgebreide informatie over het aantal vacatures, leerwerkplekken, het opscholen van personeel en/of de inkrimping van personeel. Trendonderzoeken In de Trendonderzoeken Personenwagen-, Bedrijfswagen- en Tweewielerbranche in opdracht van OOMT brengen we niet alleen trends in beeld, maar richten we ons ook op de toekomst van deze deelbranches. Regiocijfers Deze rapportages bieden per ROC actuele cijfers over: de behoefte aan nieuw personeel het aantal opleidingsplaatsen (BBL) voor starters en zittend personeel het aantal vacatures voor vakervaren gediplomeerd personeel de stagebehoefte- en bereidheid van bedrijven de voorkeur voor type stagiairs van bedrijven het aantal beschikbare stageplaatsen voor vmbo ers en BOL-leerlingen Evaluatie- en tevredenheidsonderzoek Onze specialisten op het gebied van klanttevredenheidsonderzoek en beleidsevaluatie deden onder andere onderzoek naar de WRMstage in opdracht van IBKI. Doelmatigheids-atlas De Doelmatigheids-atlas laat zien hoe doelmatig de opleidingen van de motorvoertuigen- en tweewielerbranche zijn op regionaal en nationaal niveau. Wilt u meer informatie over onderzoek? Neem dan contact op met Joris de Rooij (projectleider Onderzoek) T 030 608 76 25 E onderzoek@innovam.nl I www.innovam.nl/onderzoek Branche in Cijfers 2011 2012 33 4. Onderzoeken Innovam
Structuurbaan 2, 8 & 19 postbus 2360 3430 DV Nieuwegein T (030) 608 76 25 onderzoek@innovam.nl www.innovam.nl/onderzoek