RAPPORT PERIODIEK KWALITEITSONDERZOEK DE BURGEMEESTER MARNIXSCHOOL TE SCHOTEN School : de Burgemeester Marnixschool te Schoten Plaats : SCHOTEN - BELGIË BRIN-nummer : 00KN Onderzoeksnummer : 121206 Datum schoolbezoek : 17 Datum vaststelling : 16 maart 2011
Inhoud 1 Inleiding 5 2 Kwaliteitsprofiel 7 3 Beschouwing 9 4 Vervolg van het toezicht 13 pagina 3 van 13
1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs bezocht de Burgemeester Marnixschool te Schoten in het kader van een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar de indicatoren van kwaliteitsaspecten op grond van het door de inspectie gehanteerde Waarderingskader PO/VO 2009. Bij dit PKO doet de inspectie onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs door zich te richten op de kern van goed onderwijs op de school. Het gaat hierbij om indicatoren die betrekking hebben op de kwaliteitszorg, het aanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch handelen van leraren, het didactisch handelen van leraren, de afstemming op de onderwijsbehoeften van leerlingen, de actieve rol van leerlingen, het schoolklimaat, de begeleiding, de zorg, de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen. Op grond van het kwaliteitsprofiel van de school dat naar aanleiding van een vorig inspectiebezoek is opgemaakt, op basis van risicofactoren die bij de inspectie bekend zijn of afspraken die met de school zijn gemaakt, of op basis van de informatie die door de school is toegestuurd kan de inspectie besluiten om niet alle indicatoren bij het onderzoek te betrekken. Dit is bij uw school aan de orde geweest. Indien de school in het kader van zelfevaluatie over een bepaalde indicator of over een bepaald kwaliteitsaspect voldoende betrouwbare en valide gegevens heeft verzameld kan in overleg tussen school en inspectie besloten worden om de oordelen uit de zelfevaluatie alleen te verifiëren en deze niet zelf opnieuw te onderzoeken. Zo sluit de inspectie niet alleen aan bij de specifieke situatie van de school, maar wordt de school bovendien niet onnodig belast. Uw school heeft naast de schoolgids en het schoolplan diverse documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben. Het betrof onder andere de volgende documenten: - Analyses van tussentijdse opbrengsten en eindopbrengsten van de afgelopen vier jaren; - Analyses van leerlingenpopulaties; - Analyse leesonderwijs BMS (mei 2009); - Resultaten Tevredenheidsonderzoek 2009-2010 (7 juni 2010). De inspectie heeft de resultaten van deze activiteiten betrokken bij dit onderzoek. De opzet van het onderzoek Het periodiek kwaliteitsonderzoek bestond uit de volgende activiteiten. Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn. Analyse van documenten die betrekking hebben op zelfevaluatieactiviteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Schoolbezoek, waarbij in alle (tien) groepen is geobserveerd door het bijwonen van lessen. Bovendien heeft de inspectie over de kwaliteit van de indicatoren gesprekken gevoerd met de directeur, één van de zorgcoördinatoren en een lid van het kernteam. Op uw school is verder een gesprek gevoerd met leerlingen, leraren, ouders en een vertegenwoordiging van het bestuur. pagina 5 van 13
Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de kwaliteitsoordelen en de conclusies van het schoolbezoek besproken met de directeur en het team. Daarbij was een vertegenwoordiging van het bestuur aanwezig. De inhoud van het rapport Het onderzoek naar de kwaliteit van het onderwijs levert een kwaliteitsprofiel op van de school (hoofdstuk 2). In hoofdstuk 3 wordt een beschouwing gegeven over de geconstateerde kwaliteit en wordt deze onder andere bezien in relatie tot de context of uitgangssituatie van de school. Indien van toepassing worden in deze beschouwing ook de toegevoegde indicatoren betrokken. In hoofdstuk 4 is het vervolgtoezicht aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet. pagina 6 van 13
2 Kwaliteitsprofiel Het kwaliteitsprofiel geeft een overzicht van de waarderingen die de inspectie heeft toegekend aan indicatoren die betrekking hebben op belangrijke kenmerken van goed onderwijs. In de waardering is tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren bijdragen aan de kwaliteit van het onderwijs: 1. draagt niet of nauwelijks bij; 2. draagt onvoldoende bij; 3. draagt voldoende bij; 4. draagt in hoge mate bij; 5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen). Deze waardering is gegeven indien de school over bepaalde indicatoren geen betrouwbare en valide gegevens beschikbaar heeft. Het kwaliteitsprofiel van de Burgemeester Marnixschool te Schoten Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden. 5 1.1 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht. 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen zich naar hun mogelijkheden Kwaliteitsaspect 2: De aangeboden leerinhouden bereiden de leerlingen voor op het vervolgonderwijs en de samenleving. 2.1 * Bij de aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde betrekt de school de kerndoelen als te bereiken doelstellingen. 2.2 * De leerinhouden voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde worden aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8. 2.3 De leerinhouden in de verschillende leerjaren sluiten op elkaar aan. Kwaliteitsaspect 3: De leraren geven de leerlingen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken. 3.1 De leraren maken efficiënt gebruik van de geplande onderwijstijd. pagina 7 van 13
Kwaliteitsaspect 4: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door veiligheid en respectvolle omgangsvormen. 4.1 Ouders zijn betrokken bij de school door de activiteiten die de school daartoe onderneemt. 4.2 De leerlingen voelen zich aantoonbaar veilig op school. 4.3 Het personeel voelt zich aantoonbaar veilig op school. 4.7 Het personeel van de school zorgt ervoor dat de leerlingen op een respectvolle manier met elkaar en anderen omgaan. Kwaliteitsaspect 5: De leraren leggen duidelijk uit, organiseren de onderwijsactiviteiten efficiënt en houden de leerlingen taakbetrokken 5.1 De leraren geven duidelijke uitleg van de leerstof. 5.2 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer. 5.3 De leerlingen zijn actief betrokken bij de onderwijsactiviteiten. Kwaliteitsaspect 6: De leraren stemmen aanbod, instructie, verwerking en leertijd af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen 6.1 De leraren stemmen de aangeboden leerinhouden af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.2 De leraren stemmen de instructie af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. 6.3 De leraren stemmen de verwerkingsopdrachten af op verschillen in ontwikkeling tussen de leerlingen. Kwaliteitsaspect 7: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen. 7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. 7.2 De leraren volgen en analyseren systematisch de voortgang in de ontwikkeling van de leerlingen. Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg. 8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig hebben. 8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. 8.3 * De school voert de zorg planmatig uit. 8.4 De school evalueert regelmatig de effecten van de zorg. Kwaliteitsaspect 9: De school heeft een systeem voor kwaliteitszorg. 9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. Naleving N1B De door of namens het bestuur vastgestelde schoolgids bevat de verplichte onderdelen. N2B Het door of namens het bestuur vastgestelde schoolplan bevat de verplichte onderdelen ja nee pagina 8 van 13
3 Beschouwing Dit hoofdstuk beschrijft het oordeel van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op de Burgemeester Marnixschool in Schoten, België, en geeft een toelichting op het kwaliteitsprofiel. Daarbij legt de inspectie zo mogelijk verbanden tussen de verschillende onderzochte indicatoren onderling en - voor zover relevant - tussen de indicatoren en de schoolcontext en de specifieke doelstellingen van de school. 3.1 Uitgangssituatie De Burgemeester Marnixschool is voor het laatst door de inspectie onderzocht in 2007. De school beschikt over een eigentijds, goed ingericht schoolgebouw. In 2010 zijn in de sporthal op de speelplaats twee lokalen (voor groep 7 en 8) gerealiseerd en een voorziening voor de voor- en naschoolse opvang. Daardoor is in het hoofdgebouw meer ruimte gekomen voor de overige groepen en heeft de school daar nu de beschikking over een lerarenkamer. De aanpassingen leiden tot meer rust voor leraren en leerlingen. In de context van de school zijn sinds 2007 betrekkelijk weinig veranderingen opgetreden. Het aantal leerlingen is stabiel, tijdens het inspectieonderzoek 238, en zal in de loop van het schooljaar door de toename van leerlingen in de onderbouw oplopen tot 250. De leerlingen zijn verdeeld over tien groepen: twee aanvangsgroepen (voor twee en een half- tot vierjarigen) en de groepen 1 tot en met 8. De leiding van de school is in handen van een directeur. Verder bestaat het team uit leraren, twee zorgcoördinatoren, roulatieleraren en een aantal onderwijsassistenten (stagiaires van onderwijsopleidingen). Het team is stabiel. Er vinden weinig mutaties plaats en in de afgelopen jaren is geïnvesteerd in de professionalisering van de leraren. Het bestuur en een werkgroep oriënteren zich op scenario's voor de toekomst. De inspectie beschouwt, het bovenstaande overziend, de context van de school als gunstig voor de schoolontwikkeling. 3.2 Algemeen beeld In het onderzoek van de inspectie stond de vraag centraal of het onderwijs van de Burgemeester Marnixschool van tenminste voldoende kwaliteit is. De inspectie stelt vast dat dit het geval is. Zij beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs als goed. Er is sprake van een eigentijdse school die onderwijs verzorgt in een prettige werksfeer. Het onderwijs steunt op een eigen, duidelijke visie en de school werkt deze in de praktijk uit met actuele methodes. De eindopbrengsten zijn goed en het beleid van de school is helder vastgelegd in diverse documenten. In vergelijking met het inspectieonderzoek van 2007 ziet het kwaliteitsprofiel er op hoofdlijnen hetzelfde uit. De school heeft de kwaliteit van toen weten vast te houden en de eindopbrengsten weten te verbeteren. De conclusie van het onderzoek is daarom dat de school een basisarrangement voor het inspectietoezicht krijgt. Dat betekent dat de inspectie vertrouwen heeft in de verdere ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs. De school blijft opgenomen in de reguliere toezichtplanning en wordt in principe over vier jaar opnieuw door de inspectie onderzocht. pagina 9 van 13
3.3 Toelichting Opbrengsten De inspectie beoordeelt twee soorten opbrengsten van het onderwijs: eindopbrengsten (leerresultaten van leerlingen aan het eind van het basisonderwijs) en tussentijdse opbrengsten (leerresultaten tijdens de schoolloopbaan van leerlingen). De eindopbrengsten voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde zijn goed. Deze liggen de afgelopen drie jaar boven het verwachte niveau. Dat wil zeggen dat de leerresultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool boven het gemiddelde liggen van leerlingen van vergelijkbare scholen in Nederland. De inspectie baseert deze waardering op toetsresultaten van leerlingen op de Cito Eindtoets en de Vlaamse Eindtoets. Het inspectieoordeel op de tussentijdse opbrengsten is voldoende. De leerresultaten van leerlingen liggen op het niveau dat men mag verwachten op basis van de kenmerken van deze leerlingen. Onderwijspraktijk De inspectie beoordeelt veel indicatoren die te maken hebben met de onderwijspraktijk als 'goed'. In vergelijking met het profiel van 2007 ziet de onderwijspraktijk er op hoofdlijnen hetzelfde uit. De inspectie constateerde ook toen geen onvoldoende aspecten. De school hanteert eigentijdse methodes voor de diverse leer- en vormingsgebieden. De leraren gebruiken de beschikbare tijd op een efficiënte wijze, waardoor deze volledig ten goede komt aan het onderwijsleerproces. De lessen zijn strak gepland en gedegen voorbereid. De uitleg in de lessen is duidelijk en vindt plaats in een goede werksfeer. Directe en verlengde instructie zijn goed herkenbaar. De leerlingen zijn actief betrokken. Tijdens de instructies en de verwerking houden de leraren voldoende rekening met de verschillen tussen de leerlingen. Leerlingen die extra aandacht nodig hebben krijgen die onder andere via tijd aan de instructietafel. Voor leerlingen die meer aan kunnen is er een zinvol aanbod. Intensieve aandacht besteedt de school aan Nederlandse taal en rekenen en wiskunde. De aanpak van het lezen is duidelijk. Er worden hoge eisen gesteld. De resultaten van leerlingen worden nauwgezet gemonitoord. Bij uitval worden direct maatregelen genomen. Daardoor is het aantal leerlingen dat extra aandacht nodig heeft beperkt. Na analyses van de resultaten voor rekenen en wiskunde constateerde het team dat deze tegenvielen. Dat heeft in 2009 geleid tot de aanschaf van een nieuwe methode met veel structuur en duidelijke inhouden. Uit recente metingen blijkt dat resultaten van leerlingen zijn verbeterd. De school heroriënteert zich momenteel op de extra zorg. Na een, volgens het team, geslaagde scholing wil de school nu komen tot groepsplannen die niet alleen moeten leiden tot een passend aanbod voor zorgleerlingen, gemiddelde leerlingen en bovengemiddelde leerlingen, maar ook tot een reductie van het aantal handelingsplannen. Door duidelijke groepsplannen zijn uitsluitend handelingsplannen nodig voor 'zware' zorgleerlingen en komt tijd die nu wordt besteed aan het schrijven van plannen beschikbaar voor direct werken met leerlingen in de klas. De inspectie wees in dit verband op de noodzaak van het formuleren van concrete doelstellingen in de nieuwe handelingsplannen. In de huidige plannen zijn deze soms te globaal, waardoor een gedegen evaluatie wordt belemmerd. Een sterk punt van de school is het pedagogisch klimaat. Leraren en leerlingen gaan op een respectvolle, duidelijke manier met elkaar om. Tijdens het onderzoek sprak de inspectie met enkele ouders. Zij zijn het unaniem eens over de goede sfeer in de groepen en individuele aandacht voor de leerlingen. De ouders worden goed geïnformeerd over de ontwikkeling van hun kinderen en kunnen te allen tijde met vragen bij de leraren terecht. Zij kwalificeren hen als laagdrempelig. pagina 10 van 13
De leerlingen, met wie de inspectie sprak, geven aan, dat ze goed les krijgen en dat de leraren open staan bij onduidelijkheden. Zij gaan graag naar school en voelen zich daar thuis. Kwaliteitszorg De inspectie constateerde in 2007 dat de school haar kwaliteitszorg op orde had. De school heeft dat goede niveau weten te behouden. Opbrengsten worden systematisch in kaart gebracht en geanalyseerd. Er worden lessen uit getrokken, zoals bijvoorbeeld de extra aandacht voor het lezen en rekenen en wiskunde. De directeur observeert met een vaste regelmaat de kwaliteit van de onderwijspraktijk. De resultaten van de observaties worden met de leraren besproken en leiden waar nodig tot afspraken. Inmiddels heeft de school de competenties van leraren in kaart gebracht en de beschikbare gegevens verwerkt in persoonlijke ontwikkelingsplannen. De geplande verbeteractiviteiten worden regelmatig geëvalueerd. Waar nodig vinden bijstellingen plaats. De school houdt daardoor de ontwikkeling van de kwaliteit van het onderwijs zelf goed in de gaten. pagina 11 van 13
4 Vervolg van het toezicht Bij dit PKO heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften, zoals die voor scholen in Nederland gelden. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de door het bestuur vastgestelde schoolgids en het schoolplan. Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze voorschriften voldoet. De bevindingen van dit PKO leiden tot het volgende arrangement voor het vervolg van het toezicht (toezichtarrangement): De aangetroffen kwaliteit van het onderwijs op de school vraagt geen aanpassing van de reguliere onderzoeksplanning van de inspectie. De school krijgt een basisarrangement. Dat betekent dat de inspectie in beginsel over vier jaar opnieuw een periodiek kwaliteitsonderzoek uitvoert. In de tussenliggende periode vindt jaarlijks een digitaal onderzoek naar de eindopbrengsten (= leerresultaten van leerlingen uit groep 8) plaats. pagina 13 van 13