Het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen

Leren, weten, doen voor een gezonde wereld Tropische ziekten, hiv/aids, tuberculose en gebrekkige gezondheidszorg beïnvloeden het leven van miljarden mensen. Het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen werkt via fundamenteel en toegepast onderzoek, gevorderd onderwijs en deskundige dienstverlening aan de vooruitgang van de medische wetenschap om het lot van deze mensen te verbeteren.

Leren Onderzoekers, artsen, dierenartsen en verpleegkundigen uit de hele wereld specialiseren zich aan het ITG in tropische geneeskunde en volksgezondheid. In een stimulerende internationale omgeving volgen ze een postgraduaat- of masteropleiding, doctoraatstudie of korte expertcursus in het Engels of Frans. Onze cursussen leggen een sterke focus op onderzoek, zelfstandig studeren en de uitwisseling van ervaringen. Weten Ons innovatief en interdisciplinair onderzoek gaat uit van 3 P s : Pathogenen, Patiënten en Populaties. ITG-onderzoekers werken aan een beter begrip van tropische ziekten en ontwikkelen hiervoor verbeterde diagnose-, behandelings- en preventiemethoden. Anderen bestuderen de organisatie en het management van de gezondheidszorg en ziektebestrijding in regio s waar de nood hoog is maar de middelen beperkt zijn. Ook de gezondheid van dieren krijgt onze aandacht en we concentreren ons daarbij vooral op ziektes die op de mens overdraagbaar zijn. Doen Jaarlijks vaccineren we tienduizenden reizigers en bieden we preventieve en klinische zorg aan terugkerende reizigers. Als referentiecentrum voor tropische ziekten, volksgezondheid en hiv/aids geven we niet enkel expertadvies in België, maar werken we ook wereldwijd samen met partnerorganisaties. We ontwikkelen en valideren diagnostische tests voor besmettelijke ziekten en voeren klinische testen uit van nieuwe of verbeterde behandelingen. Dertien ITG-laboratoria zijn erkend als nationaal of internationaal referentiecentrum.

focus Vlaanderen steunt innovatief onderzoek In 2014 financierde het Vlaams Ministerie van Wetenschap en Innovatie acht nieuwe onderzoeksprojecten die zullen bijdragen tot de basiskennis en de bestrijding van belangrijke infectieziekten. Wat is de oorzaak van de knikkebolziekte? * een beter inzicht verwerven in de ziekte De knikkebolziekte is een slopende neurologische aandoening die vooral voorkomt bij kinderen in Oost- en Centraal-Afrika. Momenteel is de oorzaak nog onbekend en bestaat er geen diagnostische test, remedie of vaccin. De ziekte gaat gepaard met zeer specifieke epileptische aanvallen en in sommige gevallen ook cognitieve achteruitgang en onomkeerbare groeistoornissen. Er zijn aanwijzingen dat er een verband bestaat tussen onchocerciasis (rivierblindheid veroorzaakt door microfilariae overgebracht door zwarte vliegen) en de knikkebolziekte. Deze multidisciplinaire studie tracht de oorzaak van de ziekte op te sporen door sociaal-gedragsmatige, epidemiologische en entomologische gegevens te vergelijken. Hoe kunnen we hiv/hepatitis C-co-infecties behandelen in ontwikkelingslanden? * Hepatitis C treft veel patiënten in ontwikkelingslanden en kan ernstige leverziekte en zelfs de dood veroorzaken. Een groot aantal van deze patiënten zijn bovendien hivpositief. De behandeling wordt bemoeilijkt door de hoge behandelingskosten, het gebrek aan hoogtechnologische diagnostische apparatuur en een tekort aan klinische expertise. Het pilootbehandelingsproject in Cambodja produceert een repliceerbaar zorgmodel. De gegevens zullen gebruikt worden bij het ontwikkelen van hulpmiddelen voor eenvoudige klinische besluitvorming waardoor de behoefte aan kostbaar materiaal en dure testen omzeild wordt. een repliceerbaar zorgmodel ontwikkelen

Kan varkenslintworm geëlimineerd worden in Sub-Sahara Afrika? * De eitjes van de Taenia solium-varkenslintworm kunnen na ingestie cysten veroorzaken en het menselijk brein aantasten. Het is één van de belangrijkste oorzaken van verworven epilepsie in ontwikkelingslanden. Onze onderzoekers bekijken of Taenia solium op korte termijn kan uitgeroeid worden via een multidisciplinaire aanpak waarbij de focus zowel ligt op de behandeling van mensen en varkens als op gezondheidsvoorlichting. Zij spitsen zich ook toe op de economische haalbaarheid en de culturele aanvaardbaarheid van de bestrijdingsmiddelen. de geschatte kostprijs van uitroeiings- versus bestrijdingsopties bepalen Malariavrije gebieden door hotspots te identificeren en te elimineren? * In Cambodja brengt het onderzoeksteam malaria-hotspots in kaart, dat wil zeggen geografische locaties waar malariaparasieten in staat zijn te overleven en van waaruit ze zich verspreiden naar andere gebieden. Het uiteindelijke doel is een malariavrije regio te creëren. Op basis van bestaande gegevens en met behulp van gespecialiseerde software, trachten onze wetenschappers de unieke kenmerken van specifieke parasietlocaties te bepalen. De resultaten laten gezondheidswerkers toe de resterende transmissiehaarden te identificeren en uit te roeien. zoeken naar de efficientste manier om malaria uit te roeien Hoe viscerale leishmaniasis screenen en behandelen? * Viscerale leishmaniasis (VL, ook wel kala-azar genoemd) is een levensbedreigende parasitaire ziekte, die vooral voorkomt op het Indische subcontinent, in Oost-Afrika en Zuid-Amerika. VL is bijzonder ernstig en heeft een hoge mortaliteit bij seropositieve patiënten. Tot dusver probeerde men via klinisch onderzoek vooral de respons op de behandeling te verbeteren. In Ethiopië testen we momenteel een nieuwe benadering, namelijk het aanpakken van de infectie voordat deze zich verder verspreidt. Op basis van klinische en laboratoriagegevens, zullen we klinische instrumenten ontwikkelen die kunnen voorspellen wie er een hoog risico op VL loopt. Dit kan uiteindelijk leiden tot een screening- en behandelingsstrategie, waarbij hoogrisicoseropositieve patiënten in VL-endemische gebieden regelmatig gescreend en behandeld worden. de infectie behandelen voor ze zich verspreidt

Kan preventieve geneeskunde een rol spelen bij het voorkomen van hiv? ** Recent internationaal onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van het aidsmedicijn Truvada in hiv-negatieve personen effectief de seksuele overdracht van het virus kan voorkomen. Verder onderzoek is nodig om te begrijpen hoe dit geneesmiddel in een specifieke, levensechte context gebruikt kan worden. Onze onderzoekers voeren momenteel een pilootproject uit in Antwerpen bij mannen die seks hebben met mannen, om na te gaan of een preventieve behandeling met Truvada aanvaardbaar en veilig is, en geïntegreerd kan worden in bestaande preventiestrategieën. uitzoeken of preventieve behandeling anvaardbaar is Hoe kan een reeks arbovirussen gelijktijdig opgespoord worden? ** Dit project heeft tot doel een diagnostische sneltest te ontwikkelen voor het gelijktijdig opsporen en identificeren van een breed scala medisch belangrijke virussen overgedragen door insecten. Deze arbovirussen, zoals het dengue- (knokkelkoorts) en chikungunyavirus, verspreiden zich wereldwijd en veroorzaken onvoorspelbare epidemies. Met meer dan honderd miljoen infecties per jaar en een risicogroep groter dan 2,5 miljard mensen, vormen arbovirussen een belangrijk probleem voor de volksgezondheid. Wij willen een pan-arbovirale test op de markt brengen in samenwerking met een industriële partner. en pan-arbovirale sneltest op de markt brengen Kunnen we replicatie van het hiv-virus voorkomen zonder behandeling? ** ITG-onderzoekers werken al lang aan een functionele remedie tegen hiv-infectie. Ze hebben onlangs een reeks analyses gevalideerd waarmee zij patiënten kunnen identificeren bij wie het viraal reservoir laag genoeg is om de antivirale behandeling veilig te onderbreken. Dit kan derhalve leiden tot een natuurlijke bestrijding van de hiv-infectie. Op dit moment testen we deze potentiële doorbraak in de hiv-behandeling uit in een fase I/IIklinische studie. een belangrijke doorbraak in de hiv-behandeling nastreven * SOFI-project (Structurele Onderzoeksfinanciering ITG) met de steun van het Vlaams Ministerie voor Wetenschap en Innovatie ** IWT-project met de steun van het Vlaams Agentschap voor Innovatie door Wetenschap en Technologie (IWT)

Switching the Poles Onder het motto Switching the Poles leidt het ITG, met steun van de Belgische Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD), een uitgebreid programma voor duurzame wetenschappelijke, medische en veterinaire capaciteitsopbouw in het Zuiden. Budget 2014: 14.684.000 Video s en meer informatie op switchingthepoles.itg.be 1 2 3 10 6 12 11 13 7 8 9 15 14 18 22 19 20 23 21 24 4 5 17 16 Lijst van institutionele partners (zie kaart): 1. Instituto Nacional de Higiene, Epidemiologia y Microbiologia (INHEM), Havana, Cuba 2. Instituto Pedro Kourí (IPK), Havana, Cuba 3. Institute of Public Health, Pontificia Universidad Católica del Ecuador (PUCE), Quito, Ecuador 4. Instituto de Medicina Tropical Alexander von Humboldt (IMTAvH), Universidad Cayetano Herredia, Lima, Peru 5. Post-Graduate Medical School, Universidad Mayor de San Simon (UMSS), Cochabamba, Bolivia 6. École Nationale de Santé Publique (ENSP), Rabat, Morocco 7. Institut National de Recherche Biomédicale (INRB), Ministère de la Santé Publique, Kinshasa, RD Congo 8. Programme National de Lutte contre la Trypanosomiase Humaine (PNLTHA), Kinshasa, RD Congo 9. École de Santé Publique (ESP), Université de Lubumbashi, Lubumbashi, RD Congo 10. Laboratoires de Virologie, Bactériologie et Parasitologie, Université de Dakar, Dakar, Senegal 11. Laboratoire de Référence de Mycobactéries (LRM), Cotonou, Benin 12. Clinical Research Unit of Nanoro (CRUN), including Centre Muraz, Burkina Faso 13. École Nationale Supérieure de Statistique et d Economie Appliquée (ENSEA), Abidjan, Ivory Coast 14. College of Medicine and Health Sciences, University of Gondar, Gondar, Ethiopia 15. School of Public Health, Makerere University College of Health Sciences (SPH - MUCHS), Kampala, Uganda 16. School of Public Health, University of Western Cape (UWC), Cape Town, South Africa 17. Department of Veterinary Tropical Diseases (DVRD), University of Pretoria (DVTD), Pretoria, South Africa 18. Institute of Public Health (IPH), Bangalore, India 19. Sihanouk Hospital Center of HOPE (SHCH), Phnom Penh, Cambodia 20. National Centre for HIV/Aids, Dermatology and STD s (NCHADS), Phnom Penh, Cambodia 21. National Centre for Parasitology, Entomology and Malaria Control (NMC), Phnom Penh, Cambodia 22. B.P. Koirala Institute of Health Sciences (BPKIHS), Dharan, Nepal 23. National Institute for Malaria, Entomology and Parasitology, Hanoi, Vietnam 24. Centre for Tropical Medicine, Gadjah Mada University, Yogyakarta, Indonesia

cijfers Onderzoek Wetenschappelijke excellentie en impact We publiceerden 440 artikels in wetenschappelijke tijdschriften 440 We voeren 16 innovatieve projecten uit met de steun van de Vlaamse Gemeenschap 16 25 studenten behaalden hun doctoraat 25 Het ITG in de Europese onderzoeksarena We leiden 10 onderzoeksconsortia gefinancierd door de Europese Unie 10 We coördineren wereldwijd 10 klinische studies 10 Open mondiale campus 132 internationale wetenschappers en doctoraatsstudenten werken bij het ITG 132 We nemen deel aan 30 nieuwe internationale onderzoeksprojecten 30 105 onderzoekers werken momenteel bij het ITG aan hun doctoraat 105 Opleiding Masterstudenten 66 Postgraduaatstudenten 121 Studenten in korte cursussen 209 Het ITG in de wereld We hebben 24 institutionele partners in Afrika, Azië en Latijns-Amerika 24 We herbergen 13 nationale en internationale referentielaboratoria 13 We leverden wereldwijd meer dan 2 miljoen diagnostische tests 2m

Medische diensten We verrichtten meer dan 37.930 medische consultaties in 2014 Hiv 18.2% Soa 4.2% Reisvoorbereiding 46.4% Helpcenter 6% Opvang terugkerende reizigers, pediatrie & dermatologie: 16.8% Radiografie 8.5% Reisgeneeskunde en tropische ziekten We dienden 38.604 vaccinaties toe CENTRAAL LABORATORIUM VOOR KLINISCHE BIOLOGIE 595.373 analyses voor 33.260 patiënten 17.618 personen kwamen voor reisadvies en vaccinaties 251.068 UNIEKE BEZOEKERS 6.362 personen keerden met ziekteverschijnselen terug van een reis 5.700 OPROEPEN 130.497 analyses als nationaal referentiecentrum voor de diagnose van infectieziekten en tropische aandoeningen op onze reisgeneeskunde-website naar onze Travelfoon Hiv en seksueel overdraagbare ziekten AIDSREFERENTIECENTRUM Hiv/aidspatiënten worden op regelmatige basis gevolgd en krijgen multidisciplinaire zorg 2.591 patiënten met regelmatige opvolging 26% Vrouwen 74% Mannen 197 nieuwe hiv-positieve patiënten geregistreerd 27% Sub-Sahara- Afrikanen 17% anderen HELPCENTER Biedt laagdrempelige consultaties voor seksuele gezondheid aan kwetsbare mensen en hoog-risicogroepen 1.638 bezoekers 1.422 hiv-tests Genderratio 56% Belgen Herkomst 18 nieuwe hiv-diagnoses

Departement Biomedische Wetenschappen Departement Klinische Wetenschappen Departement Volksgezondheid Financiën Inkomsten 57 miljoen euro (x1.000.000) * Definitieve cijfers op 2014.itg.be Onze gezamenlijke strijd tegen ebola in 2014 Bijna 40 jaar nadat het ebola-virus in het ITG geïdentificeerd werd, zetten onze drie wetenschappelijke departementen en ondersteunende diensten zich samen in voor een gemeenschappelijk doel: het bestrijden van de ebola-epidemie in West-Afrika. Als academische instelling en Belgisch referentiecentrum voor tropische ziekten steunden wij de ebola-respons met al onze middelen en expertise, in België en in de zwaarst getroffen landen. Onze collega Erika Vlieghe werd benoemd tot nationaal ebola-coördinator. Het ITG en het Ministerie van Volksgezondheid lanceerden een nationale ebola-website: www.info-ebola.be. De Europese Unie financierde een ITG-geleide studie in Guinee over de veiligheid en doeltreffendheid van een ebola-behandeling met bloedplasma van overlevenden. Het ITG werd het eerste Belgisch geaccrediteerd laboratorium dat de ebola-diagnose mag uitvoeren. We organiseerden regelmatig opleidingen voor gezondheidswerkers en onderzoekers en namen een ebola-module op in onze postgraduaatopleiding. Een aantal collega s namen onbetaald verlof om aan te sluiten bij de teams van partnerorganisaties op het terrein in Guinee, Liberia en Sierra Leone. Contact Keep in touch Instituut voor Tropische Geneeskunde Stichting van Openbaar Nut RPR 0410.057.701 IBAN BE 38 2200 5311 1172 Nationalestraat 155 2000 Antwerpen België Tel: +32 (0)3 247 66 66 Fax: +32 (0)3 216 14 31 E-mail: info@itg.be