Rapportage uitvoering van de schuldhulpverlening voor de gemeenten Harderwijk en Ermelo.

Rapportage uitvoering van de schuldhulpverlening voor de gemeenten Harderwijk en Ermelo. Verslag over 2012

1. Inleiding...3 2. Ons klantenbestand...4 2.1 Aanmeldingen...4 2.2 Aanmeldingen naar Inkomensbron...5 2.3 Aanmeldingen naar leeftijd...5 2.4 Huisvesting...7 2.5 Burgelijke staat...7 2.6 Gezinssituatie...8 2.7 Wijze van Aanmelding...8 3. Problematische financiële situaties...9 3.1 Vervolg op de aanmelding...9 3.2 Crisissituaties...10 3.3 Eenmalig advies...10 4. De intake...11 4.1 Vervolgstappen...11 4.2 Vervolgstappen in aantallen en percentages...11 5. Na de intake...12 5.1 Stabilisatie als tussenstap...12 5.2 Stabilisatie eindproduct...12 5.3 Schuldenregeling minnelijk...13 5.4 Wettelijke sanering (WSNP)...13 5.5 Budgetbeheer...14 5.6 Overname Stadsbank...14 5.7 Budgetcursussen...14 6. Huidige stand van zaken...15 6.1 Huidige cliëntenbestand...15 6.2 Beëindigde dossiers naar reden...16 7. Overig...17 7.1 Personeel...17 7.2 De nieuwe Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening...17 7.3 Klachten...18 8. Conclusies en aanbevelingen...19 Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 2

1. Inleiding Westerbeek voert sinds september 2009 de schuldhulpverlening uit voor de Gemeenten Harderwijk en Ermelo. Samen met Maatschappelijke Dienstverlening Veluwerand (MDV) vormen wij het FenS: steunpunt Financiën en Schulden. Het FenS loket is het portaal van de schuldhulpverlening bij MDV. Hier vindt het eerste gesprek plaats en de selectie wie wel en wie niet aangemeld wordt bij Westerbeek. In het FenS loket wordt bekeken of er sprake is van een problematische schuldenlast en/of er nog andere problematiek speelt. De andere problematiek wordt (eventueel in samenwerking met andere hulpverlenende instanties) opgepakt door AMW en bij problematische schulden wordt cliënt doorverwezen naar Westerbeek. Na aanmelding bij Westerbeek wordt het vervolgtraject opgestart. In dit deze rapportage vindt u allerlei informatie over aantallen, trends, mogelijke knelpunten, aanbevelingen en conclusies. De cijfers van het FenS loket bij Maatschappelijke Dienstverlening Veluwerand maken geen onderdeel uit van deze rapportage. De kern van deze rapportage betreft de informatie over de verschillende doelgroepen. Deze informatie kan gebruikt worden om te zien of bepaalde doelgroepen meer of minder onder de aandacht moeten komen. Els Huisman Project coördinator Adriaan Karssen Projectleider Harderwijk/Ermelo Februari 2013 Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 3

2. Ons klantenbestand In dit hoofdstuk staan we stil bij de aanmeldingen in 2012. Wie zijn onze klanten, welke leeftijd, welke inkomensbron, etc. Op deze manier ontstaat een beeld van het klantenbestand en eventuele doelgroepen die over- dan wel ondervertegenwoordigd zijn. Ook wordt in dit hoofdstuk over de aard van de problematiek een beeld gegeven. 2.1 Aanmeldingen Aanmeldingen per gemeente 2011 2012 2011 2012 2011 2012 Kwartaal 1 35 23 51 58 86 81 Kwartaal 2 13 11 39 43 52 54 Kwartaal 3 17 16 55 47 72 63 Kwartaal 4 24 24 53 62 77 86 Totaal 89 74 198 210 287 284 gemiddeld per maand 7,4 6,2 16,5 17,5 23,9 23,7 In totaal hebben zich 284 cliënten aangemeld in 2012 tegenover 287 in 2011 (en 293 in 2010). Het aantal aanmeldingen over de jaren bezien is dus stabiel. Gemiddeld melden zich bijna 24 cliënten per maand aan. Opvallend is dat zowel in 2011 als in 2012 in het tweede kwartaal het aantal aanmeldingen 30% lager ligt dan in de andere kwartalen. Op basis van het totaal aantal inwoners in beide gemeenten (ongeveer 26.000 in Ermelo en 45.000 in Harderwijk) melden zich vergeleken met Harderwijk relatief weinig inwoners uit Ermelo aan bij Westerbeek. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 4

2.2 Aanmeldingen naar Inkomensbron Aanmelding naar inkomensbron 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Leeg 1 4 1 9 2 0,7% 13 4,6% Cliënt geniet een uitkering overig (niet WWB). 33 14 51 68 84 29,3% 82 28,9% Cliënt heeft AOW 3 3 3 6 6 2,1% 9 3,2% Cliënt heeft een 1-mans-zaak 1 1 3 3 4 1,4% 4 1,4% Cliënt heeft WWB 16 25 72 62 88 30,7% 87 30,6% Cliënt is (deel) eigenaar BV 0 1 0 1 0 0,0% 2 0,7% Cliënt is in loondienst 34 26 68 59 102 35,5% 85 29,9% Cliënt is ZZP-er 1 0 0 2 1 0,3% 2 0,7% Totaal (aantal) 89 74 198 210 287 100% 284 100% De verdeling naar inkomstenbron in 2012 verschilt nauwelijks van de verdeling in 2011. Vergeleken met de percentages ten opzichte van alle inwoners in beide gemeenten (CBS gegevens) zijn er relatief veel cliënten met een WWB-uitkering en relatief weinig met een AOW-uitkering. 2.3 Aanmeldingen naar leeftijd Aanmelding naar leeftijd 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % 19 en jonger 1 1 2 4 3 1,1% 5 1,8% 20-29 10 16 42 52 52 18,8% 68 24,3% 30-39 24 13 68 63 92 33,2% 76 27,1% 40-49 30 20 44 47 74 26,7% 67 23,9% 50-59 15 13 27 30 42 15,2% 43 15,4% 60-69 4 8 5 6 9 3,2% 14 5,0% 70 en meer 3 2 2 5 5 1,8% 7 2,5% Totaal (aantal) 87 73 190 207 277 100% 280 100% We zien ten opzichte van 2011 een toename van het percentage van de categorie 20-29 jaar en een afname bij de categorie 30-39 jaar. Tevens zien we een stijging in de categorie 60 plus. In de andere leeftijdscategorieën zien we geen grote verschillen ten opzichte van 2011. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 5

Grafiek geeft het percentage weer ten opzichte van alle leeftijden vanaf 20 jaar (jonger dan 20 jaar dus uitgesloten aangezien dat niet de doelgroep van schuldhulpverlening is); blauw is Ermelo; groen is Harderwijk; licht is percentage van totaal aantal inwoners per gemeente; donker is percentage van aantal aanmeldingen per gemeente. Ten opzichte van de bevolkingsopbouw in Harderwijk en Ermelo (gegevens CBS) zien we binnen ons cliëntenbestand een oververtegenwoordiging van de categorieën 20-49 jaar. Vanzelfsprekend is de groep t/m 19 jaar ondervertegenwoordigd, maar ook 60 plussers melden zich relatief weinig. Dit correspondeert met het hogere besteedbare inkomen van 60 plussers zoals recent onderzoek laat zien (Harry van Dalen, Kène Henkens, Het beeld van de arme oudere op de snijtafel, Me Judice, 11 februari 2013.). Cliënten uit Ermelo zijn gemiddeld wat ouder dan die uit Harderwijk; dit komt overeen met de gemiddeld hogere leeftijd van inwoners in Ermelo vergeleken met inwoners van Harderwijk. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 6

2.4 Huisvesting Aanmelding naar huisvesting 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Leeg 1 3 1 4 2 0,7% 7 2,5% Dakloos 0 0 2 3 2 0,7% 3 1,1% Huurwoning 62 47 144 130 206 71,8% 177 62,3% Inwonend 8 6 29 25 37 12,9% 31 10,9% Kamerhuur 2 5 1 9 3 1,0% 14 4,9% Koopwoning 6 6 12 28 18 6,3% 34 12,0% Recreatiewoning 6 4 4 1 10 3,5% 5 1,8% Sociaal Pension/Begeleid Wonen 4 3 4 10 8 2,8% 13 4,6% Woonboot 0 1 1 0,3% 0 0,0% Totaal 89 74 198 210 287 100% 284 100% We zien ten opzichte van 2011 bijna een verdubbeling van het aantal cliënten met een koopwoning. 2.5 Burgelijke staat Aanmelding naar huisvesting 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Leeg 1 4 1 4 2 0,7% 8 2,8% Gehuwd 22 24 39 40 61 21,3% 64 22,5% Gescheiden 14 12 37 56 51 17,8% 68 23,9% Gescheiden partnerschap 0 2 0 0,0% 2 0,7% Ongehuwd 45 27 100 80 145 50,5% 107 37,7% Partnerschap (Geregistreerd) 2 0 1 3 3 1,0% 3 1,1% Samenwonend (ongeregistreerd) 5 6 16 21 21 7,3% 27 9,5% Weduwe/weduwnaar 0 1 4 3 4 1,4% 4 1,4% Weduwe/weduwnaar partnerschap 0 1 0 0,0% 1 0,4% Totaal 89 74 198 210 287 100% 284 100% Het percentage cliënten dat gescheiden is laat een stijging zien ten opzichte van 2011, terwijl het percentage ongehuwden gedaald is. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 7

2.6 Gezinssituatie Aanmelding naar gezinssituatie 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Leeg 1 3 1 5 2 0,7% 8 2,8% (Echt)paar met kinderen 19 17 35 45 54 18,8% 62 21,8% (Echt)paar zonder kinderen 15 9 18 18 33 11,5% 27 9,5% Alleenstaand 45 37 108 112 153 53,3% 149 52,5% Alleenstaande ouder 9 8 36 30 45 15,7% 38 13,4% Totaal 89 74 198 210 287 100% 284 100% Verdeling is ongeveer gelijk aan die in 2011. Alleenstaanden zijn oververtegenwoordigd ten opzichte van de gehele bevolking in beide gemeenten. 2.7 Wijze van Aanmelding Doorverwijzing via 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Onbekend 0 2 0 1 0 0,0% 3 1,1% Anders, namelijk: 4 4 9 6 13 4,5% 10 3,5% Klant aangemeld door MDV 61 52 142 132 203 70,7% 184 64,8% Klant zelf rechtstreeks aangemeld bij Westerbeek in Fens 22 15 44 54 66 23,0% 69 24,3% Via de sociale dienst 0 0 1 2 1 0,3% 2 0,7% Via bewindvoerderskantoor 1 0 0 4 1 0,3% 4 1,4% Via de ontmoeting 0 0 0 1 0 0,0% 1 0,4% Via Iriszorg 0 0 1 8 1 0,3% 8 2,8% Via Meerkanten 1 1 1 2 2 0,7% 3 1,1% Totaal (aantal) 89 74 198 210 287 100% 284 100% Het merendeel van de cliënten wordt via Maatschappelijk werk (dus het FenS loket) aangemeld. Ongeveer 24% van de cliënten melden zich rechtstreeks bij Westerbeek aan. Ten opzichte van 2011 zijn er wat meer cliënten via andere ketenpartners (zoals Iriszorg) dan via MDV aangemeld. Onder Anders vallen o.a.. aanmeldingen via GGZ Centraal, Interakt Contour en Stichting Mee. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 8

3. Problematische financiële situaties 3.1 Vervolg op de aanmelding Wanneer cliënt zich meldt in het FenS loket wordt gekeken of cliënt in aanmerking komt voor een traject bij Westerbeek. Indien de vragen relatief eenvoudig zijn wordt cliënt geholpen in het FenS loket. Indien de situatie complexer lijkt wordt cliënt doorverwezen naar Westerbeek. Daar wordt na het eerste gesprek bepaald of cliënt middels een advies geholpen kan worden (twee, drie gesprekken), of dat er sprake is van een problematische schuldensituatie. In dat geval wordt een integrale intake gehouden waarna in een plan van aanpak (PVA) wordt besloten met cliënt wat de stappen zullen zijn. Onderstaande tabel maakt duidelijk in hoeveel gevallen een advies, en in hoeveel gevallen een intake wordt geïndiceerd. Met andere woorden: in hoeveel gevallen was er sprake van een problematische schuldsituatie? Komt er een vervolg? 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Nog niet bepaald 1 5 0 11 1 0,3% 16 5,6% Crisisinterventie 5 1 17 17 22 7,7% 18 6,3% Ja, 1-maligadvies 25 17 47 41 72 25,1% 58 20,4% Ja, Integrale intake 45 43 121 125 166 57,8% 168 59,2% Nee, hulpvraag afgevangen in FenS 1 1 2 0,7% 0 0,0% Nee, uitval 11 8 11 14 22 7,7% 22 7,7% Nee: hulpvraag paste niet bij FenS 0 0 2 0 0,0% 2 0,7% Nee: traject via FenS niet mogelijk 1 1 2 0,7% 0 0,0% Totaal (aantal) 89 74 198 210 287 100% 284 100% Ten opzichte van 2011 zijn er geen grote veranderingen. Voor bijna 60% van de aanmeldingen volgt een integrale intake. Voor 20% volgt een advies. Bijna 8% valt uit; dit zijn vooral no-shows. In 2012 was er in 6,3% sprake van crisisinterventie. Als gevolg van de in 2012 ontstane werkvoorraad was er eind 2012 bij 5,6% van de cliënten nog geen vervolg bepaald. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 9

3.2 Crisissituaties Wanneer er sprake is van crisis (dreigende afsluiting gas/elektra, huisontruiming en dergelijke) worden cliënten met spoed naar ons doorverwezen. Ook tijdens het traject kan er een crisis ontstaan. Resultaat crisisinterventie 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Crisis afgewend middels moratorium 2 0 2 1 4 11,4% 1 3,2% Crisis afgewend minnelijk 6 3 21 20 27 77,1% 23 74,2% Crisis afgewend WSNP 0 0 0 1 0 0,0% 1 3,2% Crisis afwenden niet mogelijk overig 0 0 0 3 0 0,0% 3 9,7% Crisis afwenden was niet mogelijk wegens onvoldoende inkomen 1 0 1 2 2 5,7% 2 6,5% Crisis niet afgewend wegens uitval client 0 0 2 1 2 5,7% 1 3,2% Totaal (aantal) 9 3 26 28 35 100% 31 100% Ook in 2012 werd een ruime meerderheid van de crises op minnelijke wijze afgewend. 3.3 Eenmalig advies Wanneer er geen sprake is van een problematische situatie, of dat een traject nog niet mogelijk is, kan een eenmalig adviesgesprek worden ingezet. Resultaat Advies 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Hulpvraag (deels) beantwoord: geen vervolg mogelijk 11 12 20 17 31 50,8% 29 45,3% Hulpvraag cliënt beantwoord, geen vervolg nodig 7 5 14 17 21 34,4% 22 34,4% Hulpvraag deels beantwoord, cliënt wel doorverwezen 2 6 1 5 3 4,9% 11 17,2% Hulpvraag deels beantwoord, preventief ondersteuning vanuit FenS nodig 1 0 5 2 6 9,8% 2 3,1% Totaal (aantal) 21 23 40 41 61 100% 64 100% In 65% van de gevallen wordt een advies weliswaar ingezet, maar is de hulpvraag daarmee (nog) niet opgelost. In 35% van de gevallen is de hulpvraag wel beantwoord en kan het traject worden gesloten. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 10

4. De intake 4.1 Vervolgstappen Wanneer met cliënt een integrale intake wordt gehouden, wordt met cliënt aan het eind van deze fase (meestal 2 gesprekken) een plan van aanpak (PVA) opgesteld. Hierin staat welke mogelijke vervolgtrajecten zijn geïndiceerd. De volgende trajecten kunnen worden geïndiceerd: 1. Stabilisatie als voortraject. Schuldsanering is waarschijnlijk nodig, maar eerst dienen andere stappen te worden gezet, zoals inkomensreparatie, wegwerken van niet saneerbare vorderingen, etc. 2. Schuldenregeling minnelijk. Alleen als cliënt schuldsaneringsrijp is en het dossier op orde kan direct worden gestart met de minnelijke schuldsanering: 3. WSNP. Wettelijke sanering kan in de regel alleen wanneer een minnelijke regeling is geprobeerd (en dus mislukt). Er zijn echter uitzonderingen waarbij een WSNP direct aangevraagd kan worden na (of zelfs tijdens) de intakefase. 4. Stabilisatie als eindtraject. Denk aan betalingsregelingen bijvoorbeeld. Of: de verwachting is dat sanering van de schulden ook na het stabilisatietraject niet mogelijk is. Uiteraard vallen er ook wel eens cliënten tijdens de intakefase uit. In een enkel geval is een vervolg niet mogelijk, of wil cliënt niet aan de voorwaarden voldoen van een traject. 4.2 Vervolgstappen in aantallen en percentages Resultaat intake 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Regeling via Westerbeek niet mogelijk 1 1 1 2 2 1,2% 3 2,4% Regeling via Westerbeek niet nodig 1 1 1 1 2 1,2% 2 1,6% SR minnelijk 19 3 44 15 63 38,0% 18 14,4% Stabilisatie als eindproduct 4 8 15 27 19 11,4% 35 28,0% Stabilisatie als tussenstap 21 15 54 48 75 45,2% 63 50,4% WSNP (minnelijk niet mogelijk) 1 1 4 3 5 3,0% 4 3,2% Totaal (aantal) 47 29 119 96 166 100% 125 100% In 50 procent van de gevallen is het nodig om eerst een stabiele situatie voor de klant te creëren voordat deze door kan gaan richting een schuldenregeling. Dit kan in verschillende oorzaken liggen zoals toeslagen die nog aangevraagd dienen te worden of niet-saneerbare vorderingen die eerst weggewerkt moeten worden etcetera. Ook kan het zijn dat cliënt nog niet klaar is voor een schuldenregeling, en dient eerst een vorm van begeleiding of doorverwijzing naar andere instanties plaats te hebben. Hierin zien we nauwelijks verschil met 2011. Het totaal aantal voor 2012 ligt lager dan het aantal geïndiceerde intakes doordat van een groot aantal cliënten aangemeld in het vierde kwartaal eind 2012 nog geen vervolgtraject is vastgesteld. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 11

5. Na de intake Na de intake wordt er gestart met de uitvoering van het eerder genoemde plan van aanpak. Budgetbeheer en budgetcoaching kunnen tevens onderdeel uitmaken van het traject, als flankerende of ondersteunende diensten/producten. Onderstaande cijfers betreffen in 2012 afgeronde stabilisatie- en schuldregelingstrajecten. Aangezien deze trajecten doorlooptijden kennen van enkele maanden zijn deze cijfers niet een op een te vergelijken met het aantal nieuwe aanmeldingen in 2012. 5.1 Stabilisatie als tussenstap Ermelo Harderwijk Totalen Resultaat Stabilisatie 2011 2012 2011 2012 2011 2012 Geslaagd 15 13 29 22 44 35 Vervolg op stabilisatie 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % SR aanvragen 12 9 24 18 36 85,7% 27 77,1% Sta als eindproduct (100% regelingen) 1 1 2 2 3 7,1% 3 8,6% WSNP aanvragen 1 2 2 3 3 7,1% 5 14,3% Totaal (aantal) 14 12 28 23 42 100,0% 35 100,0% Na de stabilisatie volgt conform verwachting in meerderheid een schuldenregeling. In enkele gevallen wordt direct een WSNP aangevraagd of wordt alsnog gekozen voor een andere oplossing zoals 100% betalingsregelingen. 5.2 Stabilisatie eindproduct Ermelo Harderwijk Totalen Resultaat Sta-E 2011 2012 2011 2012 2011 2012 Geslaagde STA, hulpvraag cliënt beantwoord 3 4 20 17 23 21 Geslaagde STA, hulpvraag deels beantwoord 2 3 10 9 12 12 Totaal (aantal) 5 7 30 26 35 33 In 2012 zijn 21 stabilisaties afgerond als geslaagd. In deze gevallen is dus geen vervolg nodig. Wel kan budgetbegeleiding nog voortgezet of gestart worden. In 12 gevallen is de hulpvraag deels opgelost. Wellicht dat deze cliënten in een later stadium toch nog terugkomen voor een vervolg, meestal schuldsanering. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 12

5.3 Schuldenregeling minnelijk Resultaat SR-minnelijk 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % nog in behandeling 4 3 10 6 14 13,7% 9 25,7% SR mislukt, dwangakkoord is volgende stap 2 2 5 3 7 6,9% 5 14,3% SR mislukt, regelingen overig is volgende stap 1 0 0,0% 1 2,9% SR mislukt, WSNP is volgende stap 13 2 27 7 40 39,2% 9 25,7% SR is geslaagd (bemiddeling) 3 2 19 4 22 21,6% 6 17,1% SR is geslaagd (SK) 5 4 3 9 8,8% 3 8,6% SR mislukt, vervolg niet mogelijk 2 6 2 8 7,8% 2 5,7% SR mislukt, vervolg niet nodig/gewenst 1 1 2 2,0% 0 0,0% Totaal (aantal) 30 9 72 26 102 100% 35 100% In 2012 is 34,6% van de in 2012 afgeronde schuldenregelingen afgerond met een geslaagde regeling (bemiddeling of saneringskrediet); in 2011 was dat 35,2%. Cliënten waarvoor een schuldbemiddeling slaagt blijven nog drie jaar in traject; jaarlijks vindt een heronderzoek plaats. Van de afgeronde regelingen is 65,4% mislukt (2011: 64,8%) en wordt gevolgd door een WSNP, dwangakkoord of alternatieve oplossing. In enkele gevallen is er geen vervolg mogelijk. Eind 2012 is 25,7 % van alle in 2012 gestarte en afgeronde schuldenregelingen nog in behandeling bij onze afdeling Schuldregeling. Deze zullen in 2013 afgerond worden. 5.4 Wettelijke sanering (WSNP) Resultaat WSNP 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Aanvraag WSNP afgewezen 0 0 7 4 7 14,0% 4 13,8% Aanvraag WSNP toegewezen 15 9 25 10 40 80,0% 19 65,5% Client is uitgevallen 1 1 0 0 1 2,0% 1 3,4% Dwangakkoord toegekend (SR alsnog geslaagd) 1 1 1 2 2 4,0% 3 10,3% Moratorium toegekend 0 1 0 0,0% 1 3,4% Na voorlopige voorziening toegelaten WSNP 0 0 0 1 0 0,0% 1 3,4% Totaal (aantal) 17 11 33 18 50 100% 29 100% Wat opvalt is dat in 2012 69% van de gevallen is toegewezen. Bovendien werd bij 10,3% van de bij de rechtbank ingediende verzoeken een dwangakkoord toegekend waarmee de minnelijke schuldenregeling alsnog geslaagd is. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 13

5.5 Budgetbeheer Budgetbeheer totaal Openstaand BBH einde jaar geopend gesloten 2010 135 72 17 2011 123 32 44 2012 77 16 62 In 2010 werd gestart met een groot aantal cliënten in budgetbeheer; dit betrof voor een groot deel cliënten waarvoor het budgetbeheer werd overgenomen van de Stadsbank. In 2011 en met name ook in 2012 werd voor veel cliënten budgetbeheer beëindigd. Er wordt ook budgetbeheer gestart voor nieuwe cliënten; in 2012 is in slechts 16 gevallen budgetbeheer gestart. Budgetbeheer wordt door ons alleen ingezet als cliënten ondanks begeleiding niet zelfstandig in staat zijn om, als hun inkomsten op orde zijn, hun vaste lasten te betalen en met hun leefgeld de maand door te komen. 5.6 Overname Stadsbank We zijn in 2010 gestart met een grote groep overgenomen cliënten van de Stadsbank; grotendeels betrof dit cliënten in budgetbeheer ; voor een deel is door ons een schuldhulpverleningstraject gestart. Inmiddels zijn er 122 cliënten uitgestroomd waarvan 24 in 2012 en zitten er eind 2012 nog 23 cliënten in traject. Van deze 23 cliënten zitten er 10 in een minnelijke schuldenregeling. Voor 13 cliënten is nooit een schuldhulpverleningstraject gestart; deze zitten in budgetbeheer met budgetbegeleiding. Er zitten nog 22 cliënten van de oorspronkelijke overname groep in budgetbeheer. In 2013 zullen deze naar verwachting grotendeels uitstromen richting onderbewindstelling of zelfstandig beheer. Voor enkele cliënten zal budgetbeheer voorgezet worden om enige stabiliteit te waarborgen tijdens de schuldenregeling. 5.7 Budgetcursussen In 2012 zijn er drie budgetcursussen georganiseerd. De opkomst was relatief goed; ruim 50% doorloopt de gehele cursus; veel van degenen die de cursus niet volgen zeggen af vanwege het niet kunnen combineren met werk/kinderopvang. Cliënten waren zeer tevreden over inhoud en vormgeving van de cursus. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 14

6. Huidige stand van zaken 6.1 Huidige cliëntenbestand Totalen Status actieve cliënten 2010 2011 2012 Aanmeldfase 25 34 62 Adviesfase 0 0 5 Intakefase 33 33 31 Stabilisatiefase 59 58 85 SR-fase 95 73 44 WSNP 11 19 13 Heronderzoekfase 3 18 23 Alleen nog BBH 12 44 39 Alleen BGL SMN 67 31 13 Totaal 305 310 315 Het totaal aantal actieve casussen aan het einde van het jaar is stabiel over de loop van het project. Als gevolg van de in 2012 ontstane werkvoorraad zit een grotere groep in de aanmeldfase. Ook zit een grotere groep in de stabilisatiefase; dit is een gevolg van de personele wisselingen gedurende 2012 waardoor trajecten langer duren. De groep in heronderzoekfase stijgt in de loop van de jaren doordat meer en meer schuldbemiddelingen slagen waarna cliënten nog drie jaar in traject blijven. De groep cliënten die oorspronkelijk overgenomen waren van de kredietbank en waar geen schuldhulpverleningstraject voor opgestart is, is in 2012 verder gedaald tot 13. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 15

6.2 Beëindigde dossiers naar reden Beeindigingsreden 2011 2012 2011 2012 2011 % 2012 % Aanmeldfase uitval (no show e.d.) 12 7 19 10 31 10,6% 17 7,4% Aanmeldfase, afgemeld, geen hulp wenselijk 1 3 3 3 4 1,4% 6 2,6% Afgerond na 1-malig advies 22 21 39 45 61 20,9% 66 28,7% Beëindiging dossier overig 8 3 33 21 41 14,0% 24 10,4% Geslaagd SK secundaire diensten afgerond 4 0 7 4 11 3,8% 4 1,7% Geslaagde SB, secundaire diensten afgerond 5 1 11 1 16 5,5% 2 0,9% Geslaagde STA, secundaire diensten afgerond 7 9 26 26 33 11,3% 35 15,2% Geslaagde WSNP, secundaire diensten afgerond 13 9 23 15 36 12,3% 24 10,4% Intake fase, geen vervolg mogelijk 1 2 0 2 1 0,3% 4 1,7% Intake fase, geen vervolg nodig 1 1 2 0,7% 0 0,0% Intakefase uitval 1 3 2 9 3 1,0% 12 5,2% Minnelijk mislukt, vervolg niet mogelijk/nodig/ongewenst 4 0 3 2 7 2,4% 2 0,9% Na Crisisinterventie beeindigd 1 0 2 3 3 1,0% 3 1,3% Stabilisatie mislukt, vervolg niet mogelijk/nodig/ongewenst 1 1 5 4 6 2,1% 5 2,2% Uitval tijdens traject, reden onbekend 7 6 15 11 22 7,5% 17 7,4% Uitval tijdens traject: ziekte, detentie, verhuizing, overlijden 3 3 5 3 8 2,7% 6 2,6% Wettelijk mislukt, vervolg niet mogelijk/nodig/ongewenst 2 0 5 3 7 2,4% 3 1,3% Totaal (aantal) 93 68 199 162 292 100% 230 100% Van de beëindigde zaken is 62,6% een geslaagd traject. 37,4% is niet geslaagd; de redenen hiervoor zijn uiteenlopend. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 16

7. Overig 7.1 Personeel Binnen Westerbeek COD heeft in het management in 2012 een behoorlijke wijziging plaatsgevonden. Per 01 juli zijn Harm Nielsen (directeur) en Jenny Kombrink (kwaliteitsmedewerker) uit dienst getreden. Vanaf december 2011 is Els Huisman de plaatsvervanger van Harm Nielsen en heeft samen met Rob de Bruijn de dagelijkse leiding over Westerbeek COD. Ook op het kantoor in Harderwijk is een forse personeelswisseling geweest. Als gevolg van samenlopende omstandigheden is er halverwege het jaar een situatie ontstaan die het project behoorlijk aan het wankelen heeft gebracht. Door afwezigheid van al het personeel konden klanten niet meer terecht bij Westerbeek COD. Met inzet van bestaande medewerkers en het aannemen van nieuwe collega s hebben we getracht dit probleem zo snel mogelijk te verhelpen. Adriaan Karssen is als projectleider ingezet en twee nieuwe medewerkers hebben na de opleiding SHV in zeven stappen het project versterkt. Hiermee is na het afscheid van drie collega s het team weer op sterkte gebracht en is de achterstand die is ontstaan, met name in de bestaande dossiers zo goed als verholpen. In deze periode is gebleken dat zowel met de gemeente als ook met de ketenpartners de samenwerking goed was waardoor wij konden rekenen op hun begrip en steun. Waarvoor onze dank. 7.2 De nieuwe Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening Op 01 juli 2012 is de nieuwe wet schuldhulpverlening voor gemeentes in werking getreden. Deze kaderwet verlangt van de gemeente dat de schuldhulpverlening voor iedereen toegankelijk is binnen de gemeente en dat er voor iedereen die zich aanmeld binnen vier weken de hulpvraag van cliënt duidelijk is voor de schuldhulpverlening. Het uitgangspunt in deze wet is dat schulden een belemmering kunnen vormen voor maatschappelijke participatie. Dit wil de overheid zoveel mogelijk voorkomen. Het doel van deze wet is, om bij problematische schulden, die in eerste instantie de verantwoordelijkheid zijn van de schuldenaar en de schuldeiser, vanuit de gemeente de mogelijkheid tot ondersteuning te bieden. Dit moet laagdrempelig zijn, voor iedereen in de gemeente toegankelijk. En het liefst in een zo vroeg mogelijk stadium geboden worden. Omdat deze wet een kaderwet is, kan de gemeente zelf invulling geven aan de exacte regels hierin. De wet is vooral bedoeld om schuldhulpverlening effectiever te maken en niet als lapmiddel te blijven gebruiken. Dit vraagt meer van cliënten en van de gemeente. Vooral de mentaliteitsverandering die dit met zich meebrengt is voor veel cliënten wennen. De gemeente Harderwijk en Ermelo hebben in beleidsregels vast gelegd waaraan de schuldhulpverlening en de klant zal moeten voldoen. Al sinds twee jaar zijn wij als Westerbeek COD samen met de gemeente Harderwijk en Ermelo bezig om de schuldhulpverlening zowel effectief als integraal te maken. Deze werkwijze sluit aan bij de uitgangspunten van de wetgeving. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 17

De integrale werkwijze van Westerbeek COD werkt vanuit de visie dat er gedragsverandering plaats dient te vinden bij de schuldenaar. Hierbij speelt het inzien van de consequenties van zijn gemaakte keuzes op de schulden en het oplossen daarvan een grote rol. Om schulden effectief te kunnen oplossen zal de cliënt een bepaald doel voor ogen moeten hebben waarbij maatschappelijke participatie de hoofdrol speelt. Dit kan zijn op het gebied van werk maar kan ook in de maatschappelijke of persoonlijke sfeer te vinden zijn. Wil schuldhulpverlening effectief zijn dan leert de cliënt de bereidheid te hebben om zelf heel hard te werken aan zijn schulden waarbij het maken van de juiste keuzes een cruciale rol spelen. Dit omschrijven wij in de cirkel van acht. Het gaat erom dat cliënt weer grip op zijn leven en zijn financiële situatie krijgt. Daarnaast is een uitgangspunt van Westerbeek COD de drieslag leren theorie. Waarbij de uitspraak Het probleem is niet dat je niet weet wat je moet doen. Het probleem is dat je niet doet wat je weet. van de filosoof en organisatiedeskundige Chris Argyris het uitgangspunt is van de methodiek die Westerbeek hanteert Enkelslag leren Dit is leren op gedrag- en regelniveau met als doel betere antwoorden en oplossingen te genereren. Dit leren is gericht op het verbeteren van het bestaande gedrag en het beantwoorden van hoe-vragen. Met het leren op dit niveau worden oplossingen gezocht en vaardigheden aangeleerd binnen de bestaande denkkaders en principes. Dubbelslag leren Dit is leren op inzichtniveau met de bedoeling om juiste antwoorden en oplossingen te genereren. Dubbelslag leren is gericht op het vernieuwen en daarmee op het veranderen van de inzichten en denkkaders die ten grondslag liggen aan de bestaande gedragingen en regels, binnen de bestaande principes. Drieslag leren Drieslag leren is leren op principeniveau. Het doel hiervan is leren te leren, in het contact met anderen. Dit is gericht op het ter discussie stellen van de bestaande principes, waardoor de oorspronkelijke vragen op regel- en inzichtniveau kunnen transformeren tot geheel nieuwe leer- en ontwikkelgebieden. Door de cliënt zijn hulpvraag, die verder gaat dan alleen ik wil van mijn schulden af, te laten formuleren en gedurende het traject daar het referentiekader van klant te leggen kan er effectief gewerkt worden aan het oplossen van de schuldenproblematiek van cliënt door middel van een gedragsverandering en het maken van de juiste keuzes. Hierbij zal het zogenaamde draaideur effect minder worden. Westerbeek heeft als visie dat alleen indien de klant zelf bepaalde keuzes maakt in het proces dat dit leidt tot langdurige en effectieve oplossingen van het probleem. Gedwongen keuzes en het aan de hand meenemen van de klant is minder effectief. 7.3 Klachten Er zijn geen formele klachten geweest, dat wil zeggen: klachten waarbij de klachtenprocedure in werking diende te worden gezet. Uiteraard zijn wel eens klachten/vragen rondom budgetbeheer en cliënten die vinden dat het traject te lang duurt. In deze gevallen wordt soms onze kwaliteitsmedewerker ingezet om een traject weer op de rit te krijgen. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 18

8. Conclusies en aanbevelingen In het algemeen laat 2012 het zelfde beeld zien als 2011. Het meest in het oog vallende verschil is de stijging van het aantal cliënten met een koopwoning. Dit kan een aanwijzing zijn dat de gevolgen van de economische crisis steeds meer voelbaar worden bij eigenaren van een koopwoning. De afbouw van het aantal cliënten in budgetbeheer hebben we in 2012 sterk doorgezet. Ook zijn we gestart met budgetcursussen. In 2013 staan in elk geval de volgende zaken op de agenda: Verdere afbouw van het aantal cliënten in budgetbeheer; alle cliënten zijn nu op de hoogte dat budgetbeheer een tijdelijk instrument is. Bij alle cliënten in budgetbeheer wordt al gewerkt aan zelfredzaamheid en/of uitstroom; Budgetcursussen zullen ook in 2013 georganiseerd worden ook met het oog op bovenstaande. Preventieactiviteiten: met de ketenpartners zal onderzocht worden hoe we een gezamenlijk aanbod aan budgetcursussen kunnen gaan aanbieden. Profilering van Westerbeek binnen de ketenpartners. Middels voorlichtingsbijeenkomsten zal de bekendheid met (het werk van) Westerbeek bij de ketenpartners vergroot worden. Gezien onze eigen personele wisselingen is het ook van belang om de ketenpartners uit te nodigen om zich bij ons te presenteren. Wegwerken van de werkvoorraad. Door het aantrekken van een nieuw personeelslid per maart kunnen we inzetten op verkleinen van de werkvoorraad en zorgen dat de wachttijd voor nieuwe cliënten beperkt wordt tot hooguit twee weken. Westerbeek COD BV jaarverslag 2012 Harderwijk/Ermelo Pagina 19