Voorzitter, leden van de raad, college, inwoners van onze stad en dorpen, Ik begin met een citaat. Een citaat van Charles de Gaulle. Hij zei ooit: Regeren is kiezen tussen nadelen. En hoe waar lijkt dit vandaag. We hebben allemaal de plannen van het nieuwe kabinet gehoord. 16 miljard bezuinigen. Met volgens experts een vooruitzicht van nulgroei voor de komende 10 jaar. Dat betekent dat we veel maatregelen mogen verwachten die we allemaal in onze portemonnee gaan voelen. Een fors hogere zorgpremie, lagere kinderbijslag, zelf de schoolboeken van je kinderen weer betalen. Voor onze gemeente betekent het zo n 4 ton aan extra bezuinigingen. En de verantwoordelijkheid voor de complete jeugdzorg, een deel van de AWBZ en dat alles moeten doen met minder geld dan er nu voor beschikbaar is. Voorzieningen vanuit onze gemeente zullen, hoe dan ook, versoberen of stoppen. Voorzitter, hoe houd je er dan nog de moed in, als inwoner van onze gemeente, maar zeker ook als raadslid. Het gevaar is groot om vooral als een boekhouder, zakelijk het bestuur van onze gemeente te gaan voeren. Dat is voor CDA Zaltbommel echter niet de koers. Begrijp me goed, zakelijkheid is absoluut nodig. Maar wij laten ons voor alles leiden door ons christelijke gedachtengoed: mensen komen alleen tot hun recht in relatie tot andere mensen en behandel de ander zoals jij behandeld zou willen worden. Nu de overheid nog meer gaat snijden in allerlei voorzieningen zal die levenshouding meer en meer nodig worden. Als CDA vertalen we die manier van samenleven in publieke gerechtigheid, solidariteit, gespreide verantwoordelijkheid en rentmeesterschap. Publieke gerechtigheid betekent allereerst dat onze inwoners ons als politici op ons woord moeten kunnen vertrouwen. Ons devies is daarom heel eenvoudig: zeggen wat je doet en doen wat je zegt. Onze kiezers mogen ons daarop afrekenen. Algemene beschouwingen CDA Zaltbommel, 8 november 2012 1
Daar hoort bij dat we gewoon die besluiten durven nemen die nodig zijn voor onze gemeente. En dat hebben we het afgelopen jaar ook gedaan. Met het beëindigen van de subsidie aan Orion om de weg vrij te maken voor de inzet van combinatiefunctionarissen. En door stevig te bezuinigen op ons unieke theater. Voorzitter, publieke gerechtigheid betekent voor ons ook dat onze dorpen en onze stad gelijk worden behandeld. Het gevoel in onze dorpen leeft dat zij minder belangrijk zijn dan de stad Zaltbommel. Zo niet bij ons, de helft van onze inwoners woont immers in onze dorpen. Wij stellen daarom met regelmaat ook de belangen van onze dorpen aan de orde. Door bijvoorbeeld vragen te stellen over de gsm-ontvangst in onze dorpen. College, hoe staat het met het door ons gevraagde actieplan hiervoor? Door te blijven aandringen op realisatie van het derde veld voor VV Kerkwijk. Iets waarvoor we al in 2010 een motie indienden. Gelukkig lijkt dat veld er nu te gaan komen, waarvoor dank aan het College. Door te blijven aandringen op sloop van de voormalige gemeentewerf in Bruchem, die vandalismegevoelig en brandgevaarlijk was, met name tijdens oud & nieuw. Iets dat inmiddels is gerealiseerd, College, dank daarvoor. Door op te komen voor het behoud van onze dorpshuizen en er bij het College op aan te dringen dat de tarieven voor lokale verenigingen niet de pan uit rijzen. Essentieel om het samen leven in onze dorpen te stimuleren. College, bent u bereid om de tarifering van het gebruik van dorpshuisvoorzieningen op te gaan nemen in het accommodatiebeleid dat u gaat ontwikkelen? Publieke gerechtigheid heeft voor het CDA ook alles te maken met openbare orde. Er op aan kunnen dat gemeente en politie je gelijk en rechtvaardig behandelt. En hoe vaak ervaar je dat tegenwoordig anders. Je woont bijvoorbeeld in wijk de Vergt en je voelt je al langer onveilig en dan krijg je een boete omdat je 10 km te hard rijdt. Of je fiets is pas gejat en je neemt al niet meer de moeite om aangifte te doen, de politie heeft daar toch geen tijd voor, en je krijgt dan een parkeerboete omdat je net 10 minuten te laat bij je auto bent. Algemene beschouwingen CDA Zaltbommel, 8 november 2012 2
De roep om een veilige leefomgeving je eigen straat, wijk of dorp is ook in onze gemeente groot. En de neiging bij veel van ons is dan om naar de gemeente en de politie te wijzen. Die moeten zorgen voor meer veiligheid. Maar dat is niet realistisch met alle bezuinigingen die er aan zitten te komen. Gemeente en politie kunnen en zullen niet alles voor ons op gaan lossen. Voorzitter, we zullen hier samen de schouders onder moeten willen zetten. Samen moeten willen zorgen voor een veiliger straat, wijk of dorp. En gelukkig lezen we al regelmatig berichten dat onze inwoners de politie heel concreet helpen (winkeldiefstal centrum Zb, NS). Natuurlijk moeten we geen eigen rechter gaan spelen. Maar als we vaker de handen ineen durven te slaan. Dan zijn we er als CDA van overtuigd dat we samen kunnen zorgen voor meer veiligheid in onze eigen straat, wijk of dorp. Een goed voorbeeld hiervan is de inzet van onze straatcoaches. Zij gaan samen met ouders, buurtbewoners en de jongeren zelf die overlast veroorzaken aan de slag om samen het gevoel van veiligheid te verbeteren. Samen werken dus aan veiligheid en het niet over de schutting gooien bij de gemeente of bij de politie. College, welke concrete maatregelen hebt u nog meer in de planning om onze inwoners een actievere rol te geven om de eigen buurt veiliger en leefbaarder te maken (bv inzet van burgerrechercheurs)? Voorzitter, ik kom dan vanzelf op solidariteit en gespreide verantwoordelijkheid. Wat het CDA betreft de vanzelfsprekendheid dat je vooral eerst samen met anderen verantwoordelijkheid neemt voor wat er om je heen gebeurt. Oog hebben voor eenzaamheid en behoefte aan zorg bij mensen in je eigen straat. En dan niet afschuiven naar instanties, maar eerst dat doen wat je zelf kunt doen. Veel vrijwilligers in onze gemeente brengen die solidariteit gelukkig al in praktijk. Ook de kerkgenootschappen in onze gemeente leveren een belangrijke bijdrage aan die onderlinge solidariteit. We vinden als CDA dat we de waarde hiervan niet vaak genoeg kunnen onderstrepen. College, bent u bereid om extra initiatieven te nemen die concreet aan onze vrijwilligers gaan laten merken dat zij de onmisbare smeerolie van onze gemeentelijke samenleving zijn? Algemene beschouwingen CDA Zaltbommel, 8 november 2012 3
Want met alle bezuinigingen op komst zal de inzet van vrijwilligers voor onze gemeente steeds belangrijker worden. Ook op een heel ander niveau, en dan bestuurlijk, zullen we solidair moeten zijn. Een voorbeeld hiervan is De Poorterij en de nieuwe zwemvoorziening die we over een paar jaar nodig hebben. Maasdriel heeft te maken met een exploitatie van De Kreek die niet rond te krijgen is. Onze gemeente heeft te maken met De Poorterij die het zwaar heeft om te overleven. Wij willen daarom als CDA één gezamenlijk zwembad en één gezamenlijk theater voor de hele Bommelerwaard. Daarvoor zullen we als gemeenten de handen ineen moeten slaan, solidair zijn dus. En dat is voor dit soort voorzieningen ook heel logisch. Bezoekers van De Poorterij en van een nieuw zwembad trekken zich immers niets aan van de grenzen van onze gemeente Zaltbommel. Als we dit soort voorzieningen willen behouden, dan moeten we op een grotere schaal gaan denken en handelen dan de schaal van onze gemeente alleen. Voorzitter, samenwerking met andere gemeenten gaat vanzelfsprekend verder dan een theater en een zwembad. De doorgaande overdracht van taken van het rijk aan de gemeenten noodzaakt ons daartoe. Dan gaat het bijvoorbeeld over de overdracht van de complete jeugdzorg en uitbreiding van de WMO met AWBZ onderdelen, zoals activiteiten op het gebied van ondersteuning, begeleiding en verzorging. En de plannen van onze nieuwe regering om gemeenten met minimaal 100.000 inwoners te vormen. Laten we duidelijk zijn: CDA Zaltbommel zit niet te wachten op gemeentelijke herindeling. Maar als 100.000+ ons lange termijn perspectief is, dan lijkt het ons wijs dat het College dit inwonersaantal als richtlijn gaat hanteren voor de te bereiken schaalgrootte bij het uitbouwen van al onze vormen van samenwerking. College, tijdens de voorjaarsnota hebt u het CDA toegezegd om met een overzicht van al onze gemeentelijke samenwerkingsvormen te komen. Wanneer kunnen we dit overzicht verwachten? Ondertussen moeten wij in onze gemeente gewoon hard doorbouwen aan onze dorps- en wijkplatforms. Algemene beschouwingen CDA Zaltbommel, 8 november 2012 4
Iets wat overigens goed vordert (Nederhemert Noord, nu Nieuwaal, dec Zuilichem). Want goed functionerende dorps- en wijkplatforms zijn de beste garantie om direct contact te houden met onze inwoners, zeker in een 100.000+ gemeente. Tot slot voorzitter, rentmeesterschap. Rentmeesterschap betekent voor CDA Zaltbommel in z n algemeenheid dat we zorgvuldig omgaan met alles wat we van onze schepper in beheer hebben gekregen. Dan gaat het bij ons over verantwoorde besteding van onze gemeentelijke fondsen, onze gezondheid en de noodzaak van sport om bijvoorbeeld overgewicht tegen te gaan en over een duurzame economie. Allereerst dienen onze gemeentelijke financiën gewoon goed op orde te zijn. En hier is echt een compliment op z n plaats aan het College. Tegelijkertijd weten we dat er zo n 4 ton aan extra bezuiniging noodzakelijk zal zijn. Bepaald niet leuk, maar wel iets waarvoor we onze verantwoordelijkheid willen en zullen nemen. Dan onze economie. Hoe zorg je voor vitale bedrijvigheid in onze gemeente. Want dat is de beste garantie dat ook onze gemeente als geheel vitaal blijft. We zien dat de wereld om ons heen veranderd. Veel verkoop verloopt inmiddels online en niet meer via normale winkels. We zien de leegstand in onze binnenstad toenemen. En het wordt steeds moeilijker om de winkels in onze dorpen te behouden. Hoe lastig ook, wij zijn als CDA Zaltbommel van mening dat we niet moeten proberen om de oude wereld vast te houden. We zullen creatief de toekomst in moeten durven kijken. En dan inderdaad een pilot durven doen met een deels autovrije binnenstad. Gewoon testen en meten of dit een economische impuls geeft aan onze binnenstad. En we zouden, meer dan nu, onze prachtige historische stad moeten uitnutten. We zijn tenslotte de 5 e monumentenstad in heel Gelderland. Waarom is er bijvoorbeeld nog geen App die toeristen kunnen downloaden en die hen verteld wat er allemaal aan prachtigs te zien is in onze stad en dorpen en die je bijvoorbeeld helpt om die mooie gootspokenroute te lopen. College, bent u bereid om zo n App te laten ontwikkelen? Algemene beschouwingen CDA Zaltbommel, 8 november 2012 5
En zouden we onze prachtige Waal meer dan nu toeristisch kunnen benutten? Bijvoorbeeld door in de buitenstad, langs de Waal, terrassen met horeca te creëren naar Nijmeegs model. En laten we alles op alles zetten om Loevestein als toeristische attractie te behouden en uit te bouwen. We zullen hiervoor een motie indienen. Voorzitter, onze boodschap aan het College en aan onze ondernemers is om creatief te zijn en om de mogelijkheden van nu te benutten. Koester onze waardevolle landbouw, tuinbouw en logistieke bedrijven en ga de toeristische en recreatieve mogelijkheden van onze gemeente meer benutten. Rentmeesterschap heeft voor ons tenslotte alles te maken met duurzaamheid. De economie, ook onze lokale economie, moet in z n algemeenheid toegroeien naar een duurzame, cyclische economie. Een economie die draait op hergebruik van grondstoffen, met zo min mogelijk afval. Het plan van de waterschappen om grondstoffen uit afvalwater terug te gaan winnen is zo n goed voorbeeld daarvan. Wij zijn van mening dat we, ook als kleine gemeente Zaltbommel, aan deze ontwikkeling dienen bij te dragen. Daarom steunen we als CDA de komende plaatsing van windturbines. Evenals de initiatieven om plaatsing van zonnepanelen te bevorderen. (zelf 30) Verder vinden we dat het College actiever moet werken aan het energieneutraal maken van de gehele gebouwde omgeving in onze gemeente Ook hier een vraag aan het College. Wat gaat u doen om energieneutraal bouwen binnen onze gemeente te bevorderen, bijvoorbeeld voor de woningbouw in de Waluwe, die door de deal met Sachem weer in zicht komt. En hoe staat u tegenover de plaatsing van oplaadpunten voor elektrische auto s? Voorzitter, ik begon met het citaat Regeren is kiezen tussen nadelen. En helaas lijkt dat vaak de werkelijkheid. Maar als we aan de slag gaan vanuit publieke gerechtigheid, gezamenlijke verantwoordelijkheid, solidariteit en rentmeesterschap, dan durven wij te zeggen: regeren is niet kiezen tussen nadelen, regeren is kiezen uit mogelijkheden! Algemene beschouwingen CDA Zaltbommel, 8 november 2012 6
Mogelijkheden om leven en werken in onze mooie dorpen en prachtige stad nog veiliger, nog aantrekkelijker en nog duurzamer te maken. Ik dank u wel. Algemene beschouwingen CDA Zaltbommel, 8 november 2012 7