Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 23 september 2003 Nummer voorstel: 2003/76 Voor raadsvergadering d.d.: 7-10-2003 Agendapunt: 8B Onderwerp: Categorale bijzondere bijstand/regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003 Aan de raad van de gemeente Steenwijkerland wordt voorgesteld te besluiten: Conceptbesluit - De Regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003 vaststellen - Voor de uitvoering van deze regeling een bedrag van 177.189,00 beschikbaar stellen. Samenvatting Het Rijk biedt de gemeenten mogelijk dit jaar voor het laatst nog de mogelijkheid een categoraal bijzonder bijstandsbeleid te ontwikkelen en heeft hiervoor gelden beschikbaar gesteld. In 2002 is door de gemeenteraad in het kader van de categorale bijzondere bijstand een eenmalige uitkering vastgesteld. Deze regeling was een succes. Aan 751 personen met een minimum inkomen is een uitkering toegekend. In de financiële positie van de meerjarige minima is de afgelopen jaren geen duidelijke verbetering opgetreden en nu het economisch slechter gaat met ons land is de noodzaak om ook dit jaar een eenmalige uitkering aan de minima te verstrekken mogelijk nog groter dan de afgelopen jaren. Dit jaar zijn aan de gemeenten extra middelen beschikbaar gesteld in aanvulling op de in het gemeentefonds beschikbare middelen voor gemeentelijk inkomensbeleid, ten einde aan langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief een aanvulling op het sociaal minimum te verstrekken, hetgeen is overeengekomen in het najaarsoverleg tussen de minister en sociale partners. Middels de "Regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003" kan aan de minima in de gemeente een eenmalige uitkering van maximaal 227,00 per huishouden worden verstrekt, waarbij voor de doelgroep langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief de uitkering wordt opgehoogd tot de door het ministerie vastgestelde bedragen. Op deze wijze kan zowel voor de langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief als voor de overige minima een financiële ondersteuning worden gegeven. De totale kosten van deze regeling worden geraamd op 177.189,00. Ten einde de door het Rijk aan de gemeente voor de minima bedoelde middelen zoveel mogelijk te doen toekomen aan deze minima, kunnen deze kosten gedekt worden uit het budget Onvoorziene lasten van Financiën en Belastingen van de reguliere begroting, zijnde nog aan te wenden hogere algemene uitkering bijzondere bijstand en uit de van het ministerie ontvangen compensatie voor de uitvoering van de financiële ondersteuning van langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief. Bijlagen bij het voorstel Regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003
Ondertekening voorstel 2003/76 De griffier De burgemeester R.G.H.P. Moonen drs. H.H. Apotheker Betrokken partijen Afdeling Adviseur Behandeld in commissie WIZ G. Walstra / (0521) 53 86 55 / gerrit.walstra@steenwijkerland.nl ja, nl. Commissie MWC nee Toelichting Met de invoering van de Wet Werk en Bijstand ophanden, biedt het Rijk de gemeenten dit jaar nog de mogelijkheid een categoraal bijzonder bijstandsbeleid te voeren. Categorale inkomen ondersteunende maatregelen kunnen worden toegepast, indien groepen burgers zijn aan te wijzen van wie de gemeente vindt dat zij bepaalde uitgaven moeten kunnen doen, maar die naar de mening van het gemeentebestuur niet uit hun eigen middelen kunnen doen. Het Rijk heeft aan de gemeenten gelden beschikbaar gesteld om categoraal bijstandsbeleid te ontwikkelen. In 2002 is door het gemeentebestuur, net als in de voorgaande jaren, een eenmalige uitkering vastgesteld in het kader van de categorale bijzondere bijstand. Deze regeling is met succes uitgevoerd. Aan 751 personen met een minimum inkomen is een uitkering toegekend. In het najaarsoverleg met de sociale partners heeft de minister afgesproken, dat de gemeenten aan langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief een aanvulling op het sociaal minimum zullen verstrekken. Met deze financiële ondersteuning van langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief wordt vooruitgelopen op de regeling zoals die wordt opgenomen in de Wet Werk en Bijstand. De uitkering voor deze langdurige minima is vastgesteld op 450 voor gezinnen, 400 eenoudergezinnen en 320 voor alleenstaanden. Voor de hoogte van deze zogenaamde langdurigheidtoeslag is aansluiting gezocht bij de hogere uitkeringsnorm voor gehuwde personen van 65 jaar en ouder. Derhalve kunnen personen van 65 jaar en ouder geen aanspraak maken op de langdurigheidtoeslag. De gemeente mag echter bij deze financiële ondersteuning van langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief rekening houden met categoriale verstrekkingen die aan deze doelgroep op grond van bestaand gemeentelijk beleid worden verstrekt. Anticiperend op de criteria van deze financiële ondersteuning van langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief, stellen wij u voor een regeling vast te stellen voor het kalenderjaar 2003, waardoor aan de minima in de gemeente, die langer dan vijf jaar ononderbroken aangewezen zijn geweest op een inkomen op het sociale minimum, een eenmalige uitkering van maximaal 227,00 per huishouden kan worden verstrekt, waarbij voor de doelgroep langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief de uitkering wordt opgehoogd tot de door het ministerie vastgestelde bedragen. Op deze wijze kan zowel voor de langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief als voor de overige minima een financiële ondersteuning worden gegeven.
Ten einde de vertrekkingen ten goede te laten komen aan de echte minima en de kosten, met het oog op de veel hogere uitkering voor de langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief, beheersbaar te houden, adviseren wij u om de draagkrachtregels voor deze eenmalige bijdrage, in afwijking van de regels, opgenomen in de Leidraad sociale zaken, als volgt vast te stellen. Voor de bepaling van de draagkracht wordt het gehele inkomen boven de bijstandsnorm als draagkracht aangemerkt, met dien verstande, dat in aansluiting op de in de Wet Werk en Bijstand genoemde criteria, men voor de langdurigheidtoeslag in aanmerking komt, indien men uitsluitend beschikt over een inkomen op bijstandsniveau. De uitvoering zal geschieden door de afdeling Maatschappelijke Zaken (in de vorm van overwerk). Bij de uitvoering wordt uitgegaan van een eenvoudige procedure. Aangezien de minister in het najaarsoverleg heeft afgesproken, dat de financiële ondersteuning van langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief nog dit jaar gerealiseerd zal worden, is het wenselijk dat deze eenmalige bijdrage voor 1 januari 2004 is uitbetaald. Een en ander houdt in, dat de minima nog voor de Kerstdagen over de uitkering kunnen beschikken. Derhalve dient de sluitingsdatum voor het aanvragen van een uitkering op grond van de Regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003 vastgesteld te worden op 1 december 2003. Aangezien de regeling een éénmalig karakter heeft, kan men na de sluitingsdatum voor het aanvragen van een uitkering krachtens deze regeling, te weten 1 december 2003, hieraan geen rechten meer ontlenen. Op basis van ervaringscijfers van de eenmalige uitkering 2002 en gelet op de gewijzigde criteria ten opzichte van dat jaar, wordt de omvang van de doelgroep geschat op maximaal 555 personen, waarvan circa 298 in aanmerking kunnen komen voor een langdurigheidtoeslag. De uitvoering leidt derhalve tot een raming van 177.189,00, waarbij de uitvoeringskosten, ad 10.000,00 zijn inbegrepen, omdat de uitvoering van de eenmalige uitkering een extra taak is, waarmee in de begroting van 2003 geen rekening is gehouden. Gezien het feit dat de regeling in een relatief korte periode moet worden uitgevoerd, dient er namelijk extra personele inzet te worden geleverd. De totale kosten ad. 177.189,00 kunnen op de volgende wijze worden gedekt. Het Rijk heeft structureel een bedrag voor bijzondere bijstand en armoedebestrijding aan de algemene uitkering toegevoegd, welke in 1999 door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid voor onze gemeente is becijferd op een bedrag van 757.200,00. In de reguliere begroting van dit jaar is bij het budget Financiën en Belastingen onder 6.922.1.01.0 Onvoorziene lasten, een bedrag opgenomen, zijnde nog aan te wenden hogere algemene uitkering bijzondere bijstand, waarvan nog 138.212,00 resteert (ECL code: 00.150). Daarnaast is nog een bedrag van 40.000,00 ontvangen ter compensatie van de uitvoering van de financiële ondersteuning van langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief. Ten einde de door het Rijk aan de gemeente voor de minima bedoelde middelen zoveel mogelijk te doen toekomen aan deze minima, kan derhalve dit bedrag, totaal 178.212,00, beschikbaar gesteld worden ten behoeve van de uitvoering van de Regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003. Een en ander sluit aan bij het actiepunt uit het collegeprogramma voor een ruimhartig gebruik van inkomensondersteunende voorzieningen ten einde het minimabeleid te optimaliseren.
Raadsbesluit Steenwijk, 7 oktober 2003 Nummer: 2003/76 Regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003 De raad van de gemeente Steenwijkerland; Gelet op artikel 39, tweede lid Algemene bijstandswet; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 23 september 2003, nummer 2003/76; b e s l u i t : vast te stellen de Regeling eenmalige bijdrage langdurige minima 2003 en voor de uitvoering ervan 177.189,00 beschikbaar te stellen. Algemene bepalingen: Met deze regeling wordt beoogd een eenmalige bijdrage van maximaal 227 te verstrekken aan alleenstaanden, alleenstaande ouders en gezinnen die gedurende een periode van vijf jaar een inkomen hebben ontvangen op bijstandsniveau en op 1 januari 2003 de leeftijd van 18 jaar hebben bereikt; Deze bijdrage kan voor alleenstaanden, alleenstaande ouders en gezinnen, zonder arbeidsmarktperspectief en die jonger dan 65 jaar zijn, worden verhoogd tot respectievelijk 320, 400 en 450, indien tevens aan de aanvullende voorwaarden, die gelden voor deze ophoging, wordt voldaan; De bijdrage wordt geacht te zijn een eenmalige tegemoetkoming in 2003 in de kosten van de aanschaf of vervanging van duurzame gebruiksgoederen; 0330-1197-WIZ-GW Pagina 4 van 6 Referentie Algemene voorwaarden Deze regeling is gebaseerd op artikel 39, tweede lid Algemene bijstandswet (Abw); De bepalingen zoals vermeld in de Abw zijn onverkort van toepassing op deze regeling; Bij de vaststelling van de draagkracht, als bedoelt in artikel 40 Abw, gelden de volgende regels, in afwijking van de draagkrachtregels zoals neergelegd in de leidraad sociale zaken; Voor de bepaling van de draagkracht wordt het gehele inkomen boven de bijstandsnorm als draagkracht aangemerkt en tegoeden op bank/girorekeningen en spaarrekeningen voor zover deze het geldende vrij te laten bescheiden vermogen te boven gaat. Bepalend voor het recht en de draagkracht is de inkomenspositie over de periode van vijf kalenderjaren voorafgaande aan 31 december 2003; Belanghebbende dient aan te tonen dat het netto inkomen per jaar in de vier jaar voorafgaand aan 31 december 2002 niet hoger is geweest dan de geldende bijstandsnorm. Bij een meerinkomen in 2003 wordt rekening gehouden met een draagkracht, zoals bovenvermeld. Wanneer de belanghebbende alleen informatie kan verstrekken omtrent zijn bruto inkomen, zal dit inkomen door de gemeente worden herleid tot een netto inkomen.
Onder huishouden wordt verstaan de alleenstaande, alleenstaande ouder en gezin die vanaf 1 januari 2003 een zelfstandige bewoning voeren; Onder zelfstandige bewoning wordt verstaan een woning waarvoor huursubsidie kan worden verkregen, dan wel een door de eigenaar zelf of zijn gezin bewoonde woning; Wanneer belanghebbende in de periode van vijf jaar niet gedurende een onafgebroken periode, een uitkering heeft ontvangen op grond van de Algemene bijstandswet, Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers, of Wet Inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen dient hij zijn inkomenspositie te bewijzen door salarisspecificaties, uitkeringsspecificaties of bank- / giroafschriften dan wel jaaropgaven of belastingopgaven; Wanneer belanghebbende niet in staat is om over de vijf jaar, voorafgaande aan 31 december 2003 bewijzen te overleggen over zijn inkomenspositie kan door burgemeester en wethouders worden beoordeeld of belanghebbende dit voldoende aannemelijk kan maken; Zelfstandigen dienen de inkomenspositie te bewijzen door het overleggen van jaarcijfers over 1999, 2000, 2001 en 2002. Ten aanzien van het kalenderjaar 2003 wordt aangenomen dat het inkomen op het zelfde niveau is dan de vier jaar ervoor; De hoogte van de eenmalige bijdrage ter bestrijding van de kosten van aanschaf of vervanging van duurzame gebruiksgoederen wordt vastgesteld op een eenmalig bedrag van 227,00 per huishouden; Aanvullende voorwaarden voor de ophoging voor langdurige minima zonder arbeidsmarktperspectief: Belanghebbenden moeten jonger zijn dan 65 jaar, met dien verstande, dat bij gezinnen de beide partners jonger dan 65 jaar moeten zijn; Belanghebbenden mogen geen inkomen genieten uit of in verband met arbeid, zoals een werkloosheidsuitkering, wachtgeld, ziektewetuitkering of een wao-uitkering met een arbeidongeschiktheidspercentage lager dan 80-100%; Bij een inkomen boven de geldende bijstandsnorm komt men niet in aanmerking voor een ophoging; Belanghebbenden dienen vanaf 1 januari 2003 ononderbroken als werkzoekende bij het CWI te zijn ingeschreven; Belanghebbenden dienen te zijn ingedeeld in de categorie fase 3 of 4 en dit jaar geen arbeidsmarktperspectief te hebben; De verplichting van inschrijving bij het CWI en de voorgeschreven fase-indeling gelden niet voor personen met een wao-uitkering met een arbeidsongeschiktheidspercentage van 80-100%; Personen, die aaneensluitend de afgelopen vijf jaar een Abw, Ioaw of Ioaz-uitkering ter grootte van de voor hen geldende norm van de gemeente Steenwijkerland hebben ontvangen, worden geacht geen arbeidsmarktperspectief te hebben; De hoogte van de ophoging bedraagt voor alleenstaanden 93, voor alleenstaande ouders 173 en voor gezinnen 223. Aanvraag: Voor het aanvragen van categorale bijzondere bijstand gelden dezelfde vereisten als voor het aanvragen van individuele bijzondere bijstand; Aanvragen dienen voor 1 december 2003 te worden ingediend bij de afdeling Maatschappelijke Zaken van de gemeente Steenwijkerland; De aanvraag dient te worden ingediend middels de door de gemeente Steenwijkerland ontworpen aanvraagformulieren.
Werking van de regeling: De regeling heeft een éénmalig karakter, zodat men na de sluitingsdatum voor het aanvragen van een uitkering krachtens deze regeling, te weten 1 december 2003, hieraan geen rechten meer kan ontlenen. Verslaglegging: Via de managementrapportage van de afdeling Maatschappelijke Zaken over het vierde kwartaal 2003 en middels het op te stellen beleidsverslag over 2003 wordt verantwoording afgelegd door de afdeling Maatschappelijke Zaken en zorg aan het college van burgemeester en wethouder, respectievelijk de gemeenteraad van de gemeente Steenwijkerland. De raad voornoemd, de griffier, de voorzitter,