Inhoudsopgave 1. BELEIDSVERKLARING... 3 2. ZELFEVALUATIE... 4 2.1 DE AFBAKENING... 4 2.2 DE EISEN VAN HET HANDBOEK... 4 2.3 CO 2 -BEWUST CERTIFICAAT... 4 2.4 DE AMBITIE... 4 3. WAARDEKETEN... 5 4. INVALSHOEK A: INZICHT IN ENERGIEVERBRUIK... 6 SCOPE 1 EN 2 EMISSIEBRONNEN... 6 SCOPE 3 EMISSIEBRONNEN... 6 CO 2 -EMISSIE: UPSTREAM EN DOWNSTREAM... 6 MEEST MATERIËLE SCOPE 3 EMISSIES... 8 5. INVALSHOEK B: REDUCTIE VAN CO 2 -EMISSIES... 11 KETENANALYSE... 11 GUNNINGSVOORDEEL... 11 6. INVALSHOEK C: TRANSPARANTIE... 12 COMMUNICATIEPLAN... 12 DIALOOG MET KETENPARTNERS... 13 BUDGET... 14 7. INVALSHOEK D: PARTICIPATIE IN CO 2 -INITIATIEVEN... 15 ONTWIKKELINGSPROJECT STUREN OP CO2... 15 MVO BEDRIJVENNETWERK DRECHTSTEDEN, COMMUNITY OF PRACTICE... 15 2
1. Beleidsverklaring Groen is geen modewoord Verheij Integrale groenzorg in Sliedrecht verzorgt buitenruimten. Onze aanpak is integraal en ons werkterrein heel Nederland. We werken voor overheden, onderwijs- en zorginstellingen, vastgoed en bedrijven, industrie-, nuts- en recreatiesector. Als familiebedrijf, dat al meer dan 25 jaar bestaat, zijn wij sterk betrokken bij organisatie, klant en omgeving. Groen ondernemen is bij ons geen modewoord. Duurzaam en sociaal verantwoord ondernemen vinden wij belangrijk. Verheij Integrale groenzorg onderscheidt zich door persoonlijke, professionele maar ook karakteristieke aanpak. Dat blijkt vooral uit de doeners-die-denken-mentaliteit met maatwerk voor iedere doelgroep. Kan niet bestaat niet, is ons credo. Wat is onze aanpak? Klanten actief en open benaderen, oog voor het personeel en belang hechten aan veiligheid, gezondheid en milieu. We willen graag verantwoord groeien en duurzame relaties onderhouden met personeel, klanten, leveranciers en overheden. In onze sector werken we met certificaten. Verheij Integrale groenzorg is gecertificeerd volgens de normen: ISO 9001, VCA** incl. BTR Branchegerichte Toelichting Railinfrastructuur, ISO 14001, Groenkeur Groenvoorziening, Tuinaanleg en Tuinonderhoud, Boomverzorging en BDT Barometer Duurzaam terreinbeheer. De directie formuleert jaarlijks doelen die we willen bereiken als het gaat om kwaliteit, werkomstandigheden, milieu, CO 2-emissie en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dit alles stelt hoge eisen aan de kennis en kunde van onze medewerkers, de manier van werken en het materieel. Daarom investeren we in opleidingen, nascholing, bedrijfsmiddelen en verbetering van onze organisatie. Ook hebben we oog voor mensen met een beperking of achterstand op de arbeidsmarkt. We ondersteunen deze mensen door ze een stage of werkplek aan te bieden. Groen staat symbool voor alles wat goed is voor onze omgeving, voor het klimaat, voor planten en dieren. Het is onze taak om als goed rentmeester actief te zijn. We investeren dan ook in milieuvriendelijke apparaten, toepassen van duurzaam onkruidbeheer en het terugdringen van schadelijke CO 2-uitstoot. Directie en management realiseren dit alles. Het is de taak van alle medewerkers om dit uit te dragen en er naar te handelen. Namens de directie en het management, D. Verheij, Algemeen directeur. 3
2. Zelfevaluatie 2.1 De afbakening De organisatorische afbakening is gemaakt conform het Greenhouse Gas Protocol. Onder de grootste aanbieders van het bedrijf, de zogenaamde A-aanbieders, bevinden zich geen C-aanbieders (concernaanbieders). De organisatorische begrenzing voor deze CO 2-prestatieladder is bepaald tot de onderneming Verheij Integrale groenzorg. Dit houdt in dat in de CO 2-emissie inventaris uitsluitend de CO 2-uitstoot wordt opgenomen voortkomend uit de bedrijfsactiviteiten welke door Verheij Integrale groenzorg worden uitgevoerd. De operationele begrenzing omvat het brandstofgebruik van machines en bedrijfswagens, het energiegebruik van het bedrijfspand, het zakelijk verkeer met privé vervoermiddelen, woon-werkverkeer, afvalverwerking, uitbestede emissies en overige emissies (scope 1 t/m 3). Tot op heden zijn er nog geen projecten waarop CO 2-gerelateerd gunningsvoordeel is verkregen. Verdere uitsplitsing van de CO 2-gegevens op projectniveau heeft daarom niet plaats gevonden. De CO 2-uitstoot van het bedrijfspand, bestaande uit kantoren en bedrijfsruimten, ligt beneden de 500 ton per jaar. De totale CO 2-uitstoot bedraagt minder dan 2.000 ton per jaar. Derhalve valt het bedrijf qua CO 2-emissie in de categorie klein. Voor de categorie kleine bedrijven gelden de eisen 5A, 4C, 5C, 4D en 5D niet. Aan deze eisen is dan derhalve fictief voldaan. Kleine bedrijven dienen bij eis 4A1 in plaats van twee ketenanalyses slechts één ketenanalyse te maken. 2.2 De eisen van het Handboek Dit rapport is opgesteld aan de hand van het Handboek van SKAO, versie 2.2. Specifiek heeft de indeling van deze eisen, geleid tot de hoofdstukindeling van dit rapport. In bijlage 1 is een tabel opgenomen waarin is weergegeven per eis waar deze beschreven en behandeld wordt in dit rapport. Niveau Niveau 1 Niveau 2 Niveau 3 Niveau 4 Niveau 5 Beschrijving eisen Het bedrijf heeft haar energiestromen kwalitatief in kaart gebracht en beschikt over een lijst potentiële opties voor energiebesparing en duurzame energie. Het bedrijf communiceert intern op ad hoc basis over haar beleid m.b.t. energiebesparing en duurzame energie en is op de hoogte van sector- en keteninitiatieven op het gebied van CO 2-reductie. Het bedrijf heeft haar energiestromen kwantitatief in kaart gebracht en heeft een kwalitatieve doelstelling geformuleerd voor energiebesparing en duurzame energie. Het bedrijf communiceert intern structureel over haar energiebeleid en neemt passief deel aan tenminste één sector- en keteninitiatief op het gebied van CO 2-reductie. Het bedrijf beschikt over een officiële CO 2 emissie-inventaris die volgens de ISO (of GHG) standaard is opgesteld en door een onafhankelijke instelling is geverifieerd. Het bedrijf beschikt over kwantitatieve doelstellingen voor haar eigen (scope 1 en 2) CO 2-uitstoot. Het communiceert structureel intern en extern over haar CO 2-footprint en neemt actief deel aan tenminste één sector- en keteninitiatief op het gebied van CO 2-reductie. Het bedrijf heeft haar ketenemissies op hoofdlijnen in kaart gebracht en voor twee relevante ketens zijn ketenanalyses uitgevoerd (bedrijven met een kleine CO 2 uitstoot kunnen volstaan met 1 ketenanalyse). Het gaat nu om innovatief CO 2 bewust handelen en reductie van de indirecte scope3 emissies, gebaseerd op een klimaatvriendelijke en duurzame waardeketen benadering. Het bedrijf beschikt over kwantitatieve haalbare doelstellingen voor haar ketenemissies. Het bedrijf onderhoudt een dialoog met belanghebbenden (overheden en maatschappelijke organisaties) en kan aantonen dat zij initiatiefnemer is van een sector- en keteninitiatief op het gebied van CO 2-reductie. Het bedrijf beschikt over een CO 2-emissie-inventaris van haar belangrijkste leveranciers. Het bedrijf toont aan dat de doelstellingen zoals geformuleerd op niveau 3 en 4 worden gerealiseerd. Het bedrijf committeert zich publiekelijk aan een CO 2- reductieprogramma van - of met - overheid of maatschappelijke organisatie en kan aantonen dat het een relevante bijdrage levert aan een innovatief CO 2-reductieproject. 2.3 CO 2 -bewust Certificaat Sinds 5 oktober 2013 is Verheij Integrale groenzorg gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2-Prestatieladder voor het toepassingsgebied: aanleg en onderhoud van groenvoorzieningen in buitenruimten, tuinaanleg en tuinonderhoud, boomverzorging en kleinschalige GWW. 2.4 De ambitie De ambitie van Verheij is om stapsgewijs de CO 2-Prestatieladder verder te beklimmen, waarbij de aansluiting met de praktijk leidend is. Uiteindelijk willen we niveau 5 van de ladder behalen. 4
3. Waardeketen Verheij Integrale groenzorg presenteert zich in de markt als dé dienstverlener voor aanleg en onderhoud van buitenruimten, waarbij kennis en vakmanschap garant staan voor een professionele en persoonlijke aanpak. De bedrijfsactiviteiten worden georganiseerd en gefaciliteerd vanuit één bedrijfsvestiging te Sliedrecht. Projecten met een bovenregionale werkaanpak worden bediend vanuit een landelijk netwerk van operationele steunpunten. In het speelveld van Verheij Integrale groenzorg doen zich ontwikkelingen voor die van invloed zijn op de aard en wijze van de dienstverlening. Burgers gaan steeds meer belang hechten aan rust, ruimte en groen. De toenemende invloed van burgerparticipatie op de inrichting en gebruikswaarde van Openbaar Groen richt zich niet alleen op doelmatigheid. Ook de beleving en de duurzaamheid van groenvoorzieningen en buitenruimten in het algemeen spelen een grote rol. Inspelen op het recreatiegedrag van burgers vraagt om een innovatief en economisch gezond groenbeheer, dat bijdraagt aan een duurzame kwaliteit van de Groene Ruimte. Er dienen zich nieuwe waardeketens aan, die uiteraard van invloed zijn op de marktomgeving van Verheij Integrale groenzorg. Van belang is om te weten welke betekenis en gevolgen dit heeft voor de bedrijfsstrategie en de interacties met partners. De waardeketen voor ontspannen en verblijven in het groen in een functioneel buffergebied tussen stad en platteland, waarbij natuurbeleving voorop staat, interpreteert Verheij Integrale groenzorg als zorgen voor buitenruimten die natuurlijk, inspirerend en veilig zijn. Dit kunnen zowel openbaar toegankelijke gebieden zijn, als besloten private en publieke ruimten van instellingen en organisaties. Fusie en bestuurlijke samenwerking van de opdrachtgevers in de openbare ruimte zorgen voor schaalvergroting. De wensen nemen toe terwijl de budgetten slinken. Er moet meer worden gepresteerd met minder middelen. Dit vraagt om een transparante en integrale aanpak van de groenprojecten. Naast de taken die Verheij Integrale groenzorg zelf uitvoert, worden er werkzaamheden uitbesteed aan gespecialiseerde bedrijven, zoals: grasmaaien, afvalverwerking, boomverzorging en graafwerk. Deze bedrijven worden mede geselecteerd op het kunnen voldoen aan de MVO-eisen. Tegen deze achtergrond is de waardeketen opnieuw in kaart gebracht, waarbij rekening is gehouden met de volgende verschuivingen: contractvorming: van prestatiegericht (input) naar meer resultaatgericht (output). Zoals het in stand houden van een goede beeldkwaliteit, het ontzorgen van de klant, de samenwerking met competente partners, het waarborgen van publieke waarden, etc. toegevoegde waarde: accentuering van de proactieve benadering van de projectopdrachten. Het inspelen op duurzaamheid en MVO-ambities van de klanten manifesteert zich meer en meer in de plannen van aanpak m.b.t. de projecten. innovaties en technieken: de focus op de competenties (regie/procesrol) die moeten worden doorontwikkeld. Inzet van nieuwe toepassingen en technieken, omgevingsontwikkelingen bekijken en vergelijken (benchmarken). vakbekwaamheid: naast de ontwikkeling van de vaktechnische competenties wordt het klantgericht functioneren van de medewerkers gestimuleerd. uitbesteding werkzaamheden: het inhuren van specialisaties. Het selecteren van competente partners op basis van inzetbaarheid van specifiek materieel. logistieke planning: beperking van de aanrijdtijd van leveranciers en dienstverleners. ketenparticipatie: het benutten van de kansen voor ketensamenwerking en MVO-input. De geactualiseerde waardeketen van Verheij Integrale groenzorg wordt dan als volgt geformuleerd: Het bijdragen aan de totstandkoming van (multi)functionele groenvoorzieningen welke esthetisch voldoen, publieksvriendelijk zijn en veiligheid uitstralen. De realisatie wordt gewaarborgd door de inzetbaarheid van moderne bedrijfsmiddelen en vakbekwame medewerkers vanuit de eigen bedrijfsvestiging en een landelijk netwerk aan professionele steunpunten. Bij de projectaanpak wordt de belangenafweging gemaakt tussen de economische, sociale en milieuprestaties in overeenstemming met ketenpartners en stakeholders. De analyse van de waardeketen van Verheij Integrale groenzorg doet de volgende categorieën ketenpartners naar voren treden: 1) Opdrachtgevers (uit de verschillende doelgroepen) 2) Leveranciers van materiaal, materieel en personeel 3) Inzamelaars/verwerkers van afvalstoffen 5
4. Invalshoek A: Inzicht in energieverbruik Scope 1 en 2 emissiebronnen In het kader van de niveau 3 certificering heeft Verheij Integrale groenzorg haar scope 1 en 2 emissies over de jaren 2012 en 2013 geïnventariseerd. Daarbij gaat het ten eerste om de directe CO 2-uitstoot van de verbruikte brandstoffen voor bedrijfswagens, installaties, mobiele apparatuur en het zakelijk verkeer met privéauto s. Ten tweede gaat het om de indirecte CO 2- uitstoot als gevolg van de productie van de ingekochte duurzame elektriciteit. Deze scope indeling is analoog aan de footprint van het milieubarometer rapport van Stimular. Deze rapportage wordt door Verheij Integrale groenzorg gebruikt als input voor de emissie-inventaris. Scope 3 emissiebronnen Vervolgens is Verheij Integrale groenzorg er toe overgegaan om op grond van normeis 4.A.1. van het Handboek haar meest materiële scope 3 emissies over het jaar 2013 in kaart te brengen. Voor de indeling van de emissies per scope wordt aangesloten bij de indeling aangegeven in het figuur rechtsboven. Dit betreft alle overige indirecte CO 2-emissies als gevolg van de activiteiten van het bedrijf, zoals: de uitstoot van transporten, woon-werk verkeer, uitbesteed werk en afvalverwerking. Niet alle scope 3 emissies zijn in kaart gebracht, omdat dit een disproportionele inspanning zou vergen. Het streven is om op termijn meer scope 3 emissies in kaart te kunnen brengen. Om dit te realiseren zal gekeken worden naar de mogelijkheden om over meer gegevens te beschikken. CO 2 -emissie: Upstream en Downstream De waardeketen wordt gevormd door twee stromen: de upstream en de downstream. De upstream is het geheel aan schakels dat tezamen het realisatieproces van de onderneming uitmaakt. Het gaat hier om alle activiteiten die plaats vinden voordat een product of dienst wordt opgeleverd. Voor Verheij Integrale groenzorg betekent dat globaal: de inzet van personeel, transportmiddelen en machines, het gebruik van materialen en de verwerking van afvalstromen. In de downstream gaat het om de schakels die gebruik maken van het opgeleverde product: de opdrachtgevers en gebruikers van de groenvoorzieningen. Bij Verheij Integrale groenzorg gaat het echter uitsluitend om de oplevering van aangelegde groenvoorzieningen of gerealiseerde onderhoudscontracten. Een vervolgtraject met betrekking tot distributieen verwerkingsprocessen, end-of-life behandelingen, franchises e.d. is verder niet aan de orde. 6
DOWNSTREAM UPSTREAM Rapportage Als startpunt voor het in kaart brengen van de scope 3 emissies is gekozen voor het analyseren van CO 2-genererende activiteiten, op basis van de waardeketen, die relevant zijn voor het bedrijf en de projecten en waarover betrouwbare informatie beschikbaar is of gemaakt kan worden. Tabel 1: Waardeketen analyse scope 3 emissie 1. Ingekochte goederen en diensten [purchased goods & services] 2. Kapitaalgoederen [capital goods] 3. Uitbestede emissie [fuel and energy related activities] 4. Transport en distributie [transportation and distribution] 5. Gegenereerd afval [waste generated in operations] 6. Zakentransport [business travel] 7. Woon-werkverkeer [employee commuting] 8. Geleasede producten [leased assets] 9. Transport en distributie [transportation and distribution] 10. Verwerken van verkochte producten [processing of sold products] 11. Gebruik van verkochte producten [use of sold products] 12. End-of-life behandeling van verkochte producten [end-of-life treatment of sold products] 13. Geleaste assets [leased assets] 14. Franchises [franchises] 15. Investeringen [investments] Ingekochte goederen en diensten die direct gerelateerd zijn aan de productie van het bedrijf, zijn: bouwmaterialen (zand, grond, hout, stenen), beplantingsmateriaal, tuinmaterialen (divers van aard), bestrijdingsmiddelen, personeel (inleenkrachten) en kantoorartikelen. Brandstoffen en elektriciteit worden ook ingekocht, maar deze emissies vallen onder respectievelijk scope 1 en 2 en worden daarom niet meegenomen in deze analyse. Onder kapitaalgoederen wordt verstaan de bedrijfswagens, machines, werktuigen, gereedschappen, apparatuur en kantoorvoorzieningen (milieuvriendelijk inkoopbeleid). Betreft brandstofgebruik door ingehuurde organisaties, bij het realiseren van werkzaamheden op projectlocaties. Ingekochte goederen worden door de leveranciers op de bedrijfsvestiging te Sliedrecht of op diverse projectlocaties afgeleverd. Transport van ingekochte goederen van de bedrijfsvestiging naar de projectlocaties vindt plaats met inzet van eigen transportmiddelen, o.a. vrachtwagens en BE-combinaties. Het brandstofverbruik is onderdeel van scope 1. Distributie van geproduceerde goederen is niet aan de orde. Aard en omvang van de afvalstromen zijn divers. Ze worden door het bedrijf gescheiden bewaard en afgevoerd naar erkende verwerkers. Groen- en puinafval vormen de aanzienlijkste stromen. Het groenafval wordt grotendeels afgeleverd voor de verwerking van biomassa. Betreft transport van goederen en personen van en naar de verschillende projectlocaties. Dit gebeurt met de bedrijfswagens. Het brandstofverbruik is onderdeel van scope 1. Dit onderdeel is daarom niet van toepassing. Betreft de verkeersbewegingen van het personeel vanuit huis naar het bedrijf en weer terug. Het bedrijf is niet met openbaar vervoer bereikbaar. Het bedrijf maakt geen gebruik van geleasede producten. Dit onderdeel is daarom niet van toepassing. Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing Niet van toepassing 7
Meest materiële scope 3 emissies De analyse van de waardeketen met betrekking tot de onderwerpen en activiteiten die voor Verheij Integrale groenzorg van toepassing zijn, hebben geleid tot het in kaart brengen van een aantal scope 3 emissies. Tabel 2: Meest materiële scope 3 emissies Scope 3 emissies Upstream CO 2-emissie per ton Rangorde op emissiegroep Elektra bij klanten Niet van toepassing 0 6 Zakelijk OV Niet van toepassing 0 6 Afvalverwerking Afvalwater Olieslib Groenafval Overig afval Puin/sloopafval Uitbestede emissie Gladheidbestrijding Loonwerk Groenwerk Kolken zuigen Transport groenafval Gegenereerd afval 577,42 0,12 1,94 312,2 14,8 248,4 Uitbestede emissies 289,57 24,6 66,5 153,8 1,2 43,47 1 2 Overig gebruik Drinkwater Ingekochte goederen en diensten 0,09 5 Papiergebruik Ingekochte goederen 0,66 4 en diensten Transport en distributie Woon-werkverkeer Woon-werkverkeer 64,0 3 Totaal 931,74 Om een idee te hebben wat het aandeel van de scope 3 emissies is in het bedrijf, zijn in tabel 3 alle CO 2-emissies per scope weergegeven. Hieruit blijkt dat brandstof (scope 1 emissie) het allergrootste aandeel heeft. Tabel 3: Overzicht CO 2-emissies per scope Scope CO 2-emissie (ton) Percentage 1 2.002,96 68% 2 2,02 0,0007% 3 931,74 32% Totaal 2.936,72 100% Vervolgens zijn de 6 meest materiële emissies gekwantificeerd met behulp van de criteria uit het GHG protocol Corporate Value Chain (Scope 3) Accounting and Reporting Standard. Tabel 4: Toelichting gebruikte criteria Criteria Omschrijving 1. Omvang Ze vormen een aanzienlijk deel van de scope 3 emissies 2. Invloed Er is reductie of beïnvloeding van de emissie mogelijk 3. Risico Ze vormen een risico m.b.t. klimaat, financieel belang, compliance 4. Stakeholders Ze zijn van kritisch belang voor belanghebbenden 5. Outsourcing Het betreft uitbesteed werk 8
Omvang Invloed Risico Stakeholders Outsourcing Eind score Rangorde Rapportage Tabel 5: Kwantificering waardeketen emissies UPSTREAM 1. Ingekochte goederen en diensten 1 3 4 4 2 14 4 2. Kapitaalgoederen 1 3 5 5 1 15 3 3. Uitbestede emissies (brandstof gerelateerd) 5 3 5 5 5 23 1 4. Transport en distributie 3 2 4 2 2 13 5 5. Gegenereerd afval 5 3 4 3 5 20 2 6. Zakentransport Niet van toepassing 0 0 7. Woon-werkverkeer 3 1 2 2 1 9 6 8. Geleaste assets Niet van toepassing 0 0 DOWNSTREAM 9. Transport en distributie Niet van toepassing - - 10. Verwerken van verkochte producten Niet van toepassing - - 11. Gebruik van verkochte producten Niet van toepassing - - 12. End-of-life behandeling verkochte producten Niet van toepassing - - 13. Geleaste assets Niet van toepassing - - 14. Franchises Niet van toepassing - - 15. Investeringen Niet van toepassing - - De scope 3 emissies zijn geïdentificeerd en op grove wijze gekwantificeerd, door bepaling van de materialiteit met behulp van de criteria uit de Corporate Value Chain (Scope 3) Accounting and Reporting Standard. In tabel 6 zijn de twee tussenrangordes aangegeven op basis van enerzijds de bepaling van materialiteit emissie (zie ook tabel 2) en anderzijds de bepaling naar aanleiding van de waardeketen (zie ook tabel 5). Uit deze twee tussenrangordes volgt de eindrangorde. Deze rangorde geeft aan voor welke emissies in scope 3 het voor de hand ligt om een reductieaanpak te ontwikkelen. Tabel 6: Rangorde scope 3 emissies Tussenrangorde Bepaling materialiteit emissie Tussenrangorde Bepaling waardeketen Eindrangorde Keuze ketenanalyse 1. Afvalverwerking Uitbesteding emissie Uitbestede emissie 2. Uitbestede emissie Gegenereerd afval Afvalverwerking 3. Woon-werkverkeer Kapitaalgoederen Kapitaalgoederen Kwaliteitsmanagement plan Het Handboek CO 2-prestatieladder 2.2 stelt als normeis dat de organisatie beschikt over een kwaliteitsmanagement plan voor de CO 2 emissie-inventaris. Dit plan beoogd om een accurate rapportage van de inventaris te waarborgen. Waarbij gestreefd wordt naar een voortdurende verbetering van de betrouwbaarheid van de emissie-inventaris. In het door Verheij Integrale groenzorg opgestelde kwaliteitsmanagement plan wordt aangegeven hoe, wanneer en door wie de voor de emissie-inventaris benodigde gegevens worden aangeleverd. Tabel 7: Activiteitencyclus emissie-inventaris CO 2-prestatieladder Wat Hoe Product Planning Wie Kwaliteitsmanagement Analyseren van gegevens Rapport 1 e kwartaal KAM-coördinator Energiestromen Aangeleverde gegevens Factuur 1 e kwartaal Administratie Afvalstromen Aangeleverde gegevens Facturen 1 e kwartaal Administratie Brandstoffen (inkoop) Aangeleverde gegevens Facturen 1 e kwartaal Administratie Brandstofverbruik Analyseren van gegevens Rapport 1 e kwartaal Administratie Woon-werkverkeer Aangeleverde gegevens Overzicht 1 e kwartaal Administratie Uitbestede emissies Analyseren van gegevens Rapport 1 e kwartaal Administratie Papierverbruik Aangeleverde gegevens Factuur 1 e kwartaal Administratie Overig verbruik Aangeleverde gegevens Factuur 1 e kwartaal Administratie Interne audit Controle gehele systeem Verslag Maart/april Externe auditor 9
Reductiedoelstellingen Analyseren van gegevens Rapport Halfjaarlijks KAM-coördinator Communicatie Publiceren op website Voortgangsrapport Halfjaarlijks KAM-coördinator Directiebeoordeling Toelichting stand-van-zaken Overzicht PI s Per kwartaal Directie Emissie-inventaris www.skao.nl Rapport September KAM-coördinator Milieubarometer www.stimular.nl Rapport en footprint September KAM-coördinator CO 2-rapportage www.verheij.nl Rapport September KAM-coördinator Externe audit Beoordeling Verslag Oktober Externe auditor Borging van de cyclus Taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden met betrekking tot CO 2-procedures zijn vastgelegd in het bedrijfshandboek van Verheij Integrale groenzorg. De gegevens worden door de KAM-medewerker opgevraagd en verwerkt. 10
5. Invalshoek B: Reductie van CO 2 -emissies Door het inzicht in de energiestromen en emissies, is het mogelijk om reductiedoelstellingen op te stellen. De omvang van de doelstelling, in het licht van de uitgangssituatie, is dermate veelzeggend dat in redelijkheid van een serieuze uitdaging gesproken mag worden. Ketenanalyse Het uitvoeren van de ketenanalyse heeft als belangrijkste doelstelling het identificeren van CO 2-reductiekansen, het definiëren van een reductiedoelstelling en het monitoren van de voortgang. Daarnaast biedt de ketenanalyse handvaten om opdrachtgevers te adviseren over CO 2-besparingen in de te realiseren plannen van aanpak. Qua omvang van de CO 2- uitstoot wordt het bedrijf van Verheij Integrale groenzorg getypeerd als klein bedrijf. Om die reden kan worden volstaan met het uitvoeren van 1 ketenanalyse. Op basis van de scope 3 emissies en de ketenanalyse is een reductiedoelstelling opgesteld. Hierover zal Verheij Integrale groenzorg de betrokken ketenpartners informeren en deze voor zover nodig betrekken bij het behalen van de reductiedoelstelling. Er is, naar aanleiding van de scoring van de meest materiële emissies, gekozen voor een ketenanalyse gericht op het afvoeren en verwerken van het groenafval. Het afvoeren en verwerken van het groenafval beslaat 38% van de scope 3 emissies en heeft hiermee een grote bijdrage. De ketenanalyse is beschreven in het document Ketenanalyse groenafval. Deze bevat ook een plan van aanpak. Vanuit de ketenanalyse is de volgende reductiedoelstelling geformuleerd. Reductiedoelstelling I Het reduceren van de CO 2-emissie door 98% van het groenafval nuttig toe te passen voor bijvoorbeeld biomassa, uitgaande van het betreffende percentage in 2013. Naast de reductie van CO 2-emissie door middel van het nuttig toepassen van het groenafval, richten we ons ook op CO 2- reductie door middel van het transport van het groenafval. Hiervoor is nog niet voldoende inzicht in de CO 2-uitstoot, hier wordt door de ketengroep aan gewerkt. Voor de langere termijn is de volgende doelstelling geformuleerd. Doelstelling In 2017 wordt 70% van het vrijgekomen groenafval, dat door externe transporteurs wordt getransporteerd, aangeboden voor verwerking bij groenverwerkers binnen een straal van 40 km van de betreffende projectlocatie. Gunningsvoordeel Er is nog geen sprake van aangenomen opdrachten die verkregen zijn met gunningsvoordeel. Recentelijk wordt wel gunningsvoordeel opgemerkt in de aanbestedingen. Dit traject is nog lopend. Naar verwachting zal er volgend jaar wel sprake zijn van aangenomen opdrachten met gunningsvoordeel. 11
6. Invalshoek C: Transparantie Communicatieplan Conform de normeis 4.B.2. van het Handboek 2.2 van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen heeft Verheij Integrale groenzorg dit communicatieplan opgesteld. In dit plan wordt inzicht gegeven in de wijze waarop Verheij Integrale groenzorg invulling geeft aan de communicatie met interne en externe doelgroepen over de CO 2-Prestatieladder. De interne doelgroep bestaat uit: directie medewerkers ingehuurd personeel De communicatiedoelstellingen met de interne doelgroep richten zich op de volgende acties: Publicatie van de beleidsverklaring op het mededelingenbord en de website Presentatie CO 2-footprint, beleid en reductiedoelstellingen in de toolboxmeetings CO 2-overleg van het managementteam en de projectleiders (MT-overleg, Uitvoeringsoverleg) Directiebeoordelingen m.b.t. de CO 2-prestaties Publicaties in het personeelsblad Het Groene Blaadje Nieuwsberichten via het eigen intranet De jaarlijkse Managementrapportage met betrekking tot evaluatie van energiestromen en CO 2-emissie Kwartaalevaluaties aan de hand van prestatie-indicatoren De externe doelgroep bestaat uit: opdrachtgevers onderaannemers leveranciers brancheorganisaties publieke instellingen private organisaties overheidsorganen De communicatiedoelstellingen met de externe doelgroep omvatten de volgende acties: De beleidsverklaring op de website Verheij Integrale groenzorg Specifieke aandacht voor CO 2-emissie (footprint) op de website Deelnemerschap aan de SKAO prestatieladder Publicatie footprint op de website van SKAO Sectorinitiatief Sturen op CO 2 van Cumela Nederland Lidmaatschap duurzame bedrijvennetwerk MVO Drechtsteden, Community of Practice Adverteerder op het portaal AllesDuurzaam.nl Met behulp van de beschikbare communicatiemiddelen zullen beide doelgroepen periodiek worden geïnformeerd. Met als doel een bijdrage leveren aan de bewustwording en bereidheid van betrokkenen om de CO 2-uitstoot te verminderen. Daarnaast moet de communicatie ervoor zorgen dat stakeholders en derden voldoende op de hoogte blijven van de CO 2- prestaties van Verheij Integrale groenzorg. Tabel 8 bevat per doelgroep: de boodschap, op welke wijze, door wie en wanneer deze zal worden gecommuniceerd. Tabel 8: Communicatieplan Communicatieplan intern Boodschap Wijze Wie Wanneer Resultaten reductiedoelstellingen mbt autobrandstof en lichtenergie Toolbox; overleg Management team, KAM-coördinator Voorlichting Het Nieuwe rijden; Toolbox Financieel manager, Werken met licht KAM-coördinator Vaststelling van het CO2 prestatiebeleid MT overleg Directie, Managementteam Energiemanagement en besparingen Toolbox Directie, KAMcoördinator Certificeringstraject CO 2-prestatieladder Website; overleg; Commercieel toolbox; personeels- manager, KAMcoördinator blad Groene Blaadje Publicatie carbon footprint Website Commercieel manager, KAMcoördinator jaarlijks jaarlijks jaarlijks halfjaarlijks jaarlijks halfjaarlijks 12
Communicatieplan extern Boodschap Wijze Wie Wanneer Energiebeleid en reductiedoelstellingen Website, overleg Management team, KAM-coördinator CO 2-actualiteiten m.b.t. het bedrijf Nieuwsbrief, relatiekrant, Commercieel website manager, KAMcoördinator Gerealiseerde CO 2-reducties Website; overleg Commercieel manager, KAMcoördinator Publicatie CO 2-footprint Website Commercieel manager, KAMcoördinator Ambities CO 2-Prestatieladder Website Bouwvergaderingen Leveranciersmeetings Directie, Management Team, KAM-coördinator Projectafspraken m.b.t. CO 2-reductie Offertetrajecten Commercieel manager, KAMcoördinator jaarlijks ad hoc jaarlijks halfjaarlijks jaarlijks ad hoc Evaluatie Controle op de realisatie van het communicatieplan vindt bij de kwartaalevaluatie plaats aan de hand van prestatieindicatoren. Deze stuurcyclus wordt standaard uitgevoerd in het kader van het KAM-systeem. Dialoog met ketenpartners Tabel 9: Overzicht contactmomenten met ketenpartners Ketenpartner Deelnemingsvorm Frequentie CO 2-agenda Documentatie Ministerie van Defensie Bouwvergadering 1 x per maand Prestatieladder, Notulen afvalstromen Alliander NV Bouwvergadering 1 x per maand Prestatieladder Notulen NUON Energy Kwartaaloverleg 1 x per kwartaal Prestatieladder Notulen Den Ouden Groenrecycling BV Leveringscontract 2 x per maand Reductie CO 2 in ton Certificaat MVO Drechtsteden CoP Werkgroep 5 x per jaar Reductiemogelijkheden Verslag CO 2-verbruik Belastingdienst Kwartaaloverleg 1 x per kwartaal Prestatieladder Notulen Joulz Kwartaaloverleg 1 x per kwartaal Prestatieladder Notulen CUMELA Werkgroep 3 x per jaar Reductie CO 2 Notulen PGGM Relatie Eenmalig MVI Verklaring Het aangaan van de dialoog met de onderaannemers en toeleveranciers ten aanzien van het energieverbruik en de CO 2- emissies bevindt zich in het beginstadium. Naar aanleiding van eis 4.D.2. zal halfjaarlijks gerapporteerd worden over de voortgang van de uit de dialoog voortgekomen punten van zorg met de verschillende ketenpartners. Naast de bovengenoemde contactmomenten met een aantal ketenpartners, geldt dat leveranciers (ketenpartners) van Verheij Integrale groenzorg benaderd worden voor een leveranciersbeoordeling. Er is besloten dat de uitvoering van de leveranciersbeoordeling gewijzigd gaat worden. Er wordt gezocht naar een andere uitvoering hiervan, gericht op een daadwerkelijk contactmoment met de leverancier. Dit houdt concreet in dat gedurende het jaar op verschillende tijdstippen, mogelijk aansluitend op een natuurlijk contactmoment, niet alleen een beoordeling wordt uitgevoerd maar tevens een dialoog wordt gevoerd met de leverancier. Met deze nieuwe aanpak wordt gezocht naar een uitvoering waarin de voortgang van de CO 2-reductie, evenals de voortgang van de reductiedoelstellingen, bespreekbaar gemaakt wordt. 13
Budget Door het Managementteam van Verheij Integrale groenzorg werd begin 2014 besloten om over te gaan tot certificering van de CO 2-Prestatieladder, niveau 4. Daarmee werd impliciet het benodigde budget beschikbaar gesteld voor het behalen van het betreffende certificaat. Dit houdt in dat de interne werkzaamheden en verantwoordelijkheden voor de CO 2-Prestatieladder deel zullen uitmaken van het takenpakket van de KAM-coördinator. In het Bedrijfshandboek is het onderdeel Organisatiestructuur hierop aangepast. Specifieke begroting van de tijdbesteding voor de CO 2-Prestatieladder vindt verder niet plaats. Bestedingen met betrekking tot ingekochte goederen en diensten in het kader van de CO 2-certificering zijn wel in de budgetplanning opgenomen. Het budgetplan is opgesteld conform de eis 3.D.2. van het Handboek 2.2. In de volgende tabel is het besteedbare budget voor de CO 2-Prestatieladder niveau 4 als volgt gespecificeerd. Tabel 10: Overzicht beschikbare budget Budgetplan Certificatie Inrichten en beheer CO 2-portfolio 0 Evaluatie footprint gegevens 0 Implementatie-audit certificatie ladderniveau 4 4500 Opvolgingsaudit 1 4000 Opvolgingsaudit 2 4000 Hercertificeringsaudit 4000 Participatie Tarief SKAO, CO 2-Prestatieladder 950 MVO Drechtsteden, Community of Practice 200 Cumela Nederland, sectorinitiatief 500 Tarief AllesDuurzaam.nl (groene bedrijvengids) 250 Publicatie Aanpassen website Verheij Integrale groenzorg 300 Aanpassen websitepagina SKAO 150 Communicatie Uitvoeren communicatieplan 0 Media, relatiekrant en brochures 1000 Dialoog aangaan met ketenpartners (project) 0 CO 2-reductie Uitvoeren reductiedoelstellingen Gegevensverwerking en aanschaf middelen 5000 Totaal 25.000 14
7. Invalshoek D: Participatie in CO 2 -initiatieven Participatie is voor ons de manier om aan te tonen dat we investeren in samenwerking, het delen van eigen kennis en het waar mogelijk gebruikmaken van kennis die elders in het eigen bedrijf is ontwikkeld. Ontwikkelingsproject Sturen op CO2 Sinds september 2014 zijn we initiatiefnemer in een ontwikkelingsproject die door de sector, in dit geval Cumela Nederland, wordt gefaciliteerd. Het ontwikkelingsproject richt zich op het reduceren van CO 2 voor de meest significante CO 2-bronnen. De SKAO is betrokken bij het initiatief en was aanwezig op de eerste bijeenkomst. Door dit initiatief zal er voor een thema, welke nog nader bepaald moeten worden, een analyse worden uitgevoerd gericht op het CO 2-verbruik. Naar aanleiding van deze analyse zal er onderzocht worden welke maatregelen resultaat kunnen hebben op het reduceren van het CO 2-verbruik. Deze uitkomst zal besproken worden met mede-initiatiefnemers. De uitvoering van de maatregelen zal resulteren in een significante CO 2-reductie op het thema. Dit zal ook toepasbaar zijn voor andere organisaties uit dezelfde branche. MVO bedrijvennetwerk Drechtsteden, Community of Practice In 2013 is Verheij Integrale groenzorg gestart met actieve deelname aan het initiatief van MVO bedrijvennetwerk Drechtsteden, de Community of Practice. Er is een werkgroep gevormd, bestaande uit medewerkers van bedrijven uit diverse branches. Het doel van de bijeenkomsten is kennisdeling. Dit gebeurt onder andere door het roulerend inbrengen van een casus. Ieder bedrijf is op zijn eigen manier en niveau bezig met CO 2-reductie. Door middel van het halen-en-brengen-principe vindt informatie-uitwisseling plaats. Groenafval Binnen Verheij Integrale groenzorg komt veel groenafval vrij bij de uitgevoerde werkzaamheden. Dit wordt afgezet naar een erkend groenrecyclingsbedrijf die het groenafval omzet in biomassa. Door dit bedrijf worden jaarlijks certificaten afgegeven waarop de CO 2-reductie vermeldt staat die is gerealiseerd met de inname en verwerking van het groenafval. 15