Eerste!bijeenkomst!van!de!! Suriname!REDD+!Projectgroep!

Vergelijkbare documenten
Vierde bijeenkomst van de Suriname REDD+ Projectgroep

Werksessie van de Suriname REDD+ Projectgroep

Kennismakingsworkshop

Training REDD+ Assistenten

Vijfde bijenkomst van de Suriname REDD+ Projectgroep

3 e Dag consultatie meeting

Lokale Dialogen - 4. Beschrijving van de krutu in Kwamalasamutu

Het Nationaal REDD + Programma Suriname DE BESTURING. Mw. Ellen Naarendorp 10 april 2015

Lokale Dialogen - 2. Beschrijving van de krutu in Apoera

Lokale Dialogen - 1. Beschrijving van de krutu in Cottica

2 e Training REDD+ Assistenten

INHOUD. Werkwijze maken PRODOC. Strategie & Begeleidende Principes. Inhoud PRODOC

Tweedaagse consultatie met inheemsen en tribale volken

Het Major Groups Collectief (MGC)

Wat zijn de belangrijkste doelen en resultaten van de Readiness fase voor REDD+?

R-PP PROCES IN SURINAME AUG 12 JUN March 2013, Washington D.C.

Plenaire dialoog met stakeholders

2 e Nationale Dialoog met stakeholders

Wij danken allen die het mogelijk hebben gemaakt om deze Conferentie te houden.

economische mogelijkheden sociale omgeving ecologisch kapitaal verborgen kansen

Christiaankondre / Langamankondre, Galibi District Marowijne Rep. Suriname

PRESIDENT van de REPUBLIEK SURINAME

Bos en klimaatverandering

3 e Nationale Dialoog met stakeholders

Groene Suriname Strategie

SURINAME REDD+ PROJECT BOARD MEETING. NOTULEN: AK COMMUNICATION CONSULTANCY (Finaal)

Rapport. Informatiesessie m.b.t de Call for Proposals Implementation of REDD+ groundtruth projects on sustainable economic development opportunities

SHORT REPORT BEZOEK REDD+ Assistenten Collectief (RAC) 26 JANUARI 2017

SURINAME REDD+ PROJECT BOARD MEETING

BESTUURSVERGADERING VNG AFDELING GELDERLAND

Beknopte algemene informatie over Suriname

BIJLAGE. bij de MEDEDELING VAN DE COMMISSIE AAN HET EUROPEES PARLEMENT, DE EUROPESE RAAD EN DE RAAD

Vlaams Fonds voor Tropisch Bos

AANMELDINGSFORMULIER EEPA 2018

STRATAEGOS CONSULTING

SURINAME REDD+ PROJECT BOARD MEETING

NL In verscheidenheid verenigd NL B8-1043/8. Amendement. Giovanni La Via, Peter Liese namens de PPE-Fractie

Medezeggenschap van Vrijwilligers

Launch post-deforestation Land Use Land Cover (LULC) map. Forest Cover Monitoring Unit 03 Augustus Paramaribo, Suriname

Validatie sessies Suriname R-PP project

Leuvens klimaatforum. Eco cultuur Lokale netwerken. Leuven Klimaatneutraal 2030

PERSMEDEDELING VAN DE VLAAMSE OVERHEID 7 november 2012 VLAAMSE REGERING KIEST VOOR BREED OVERLEG BIJ UITVOERING PLANNEN HAVEN VAN ANTWERPEN

GOUD sector. Nederlands


How to support an occupational hygienist in Paramaribo? A GOLDEN OPPORTUNITY

Leiderschap is alleen leuk als er nog iets te leiden valt

Denktank duurzaamheid

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend

Europees Plattelands Parlement 2017 Nederland, Noord-Brabant, Venhorst

Civic economy; de hype voorbij

LOP Antwerpen Basisonderwijs ALGEMENE VERGADERING

Verslag bijeenkomst Stedelijke Alliantie

Aanwezig: Jannet de Graaf, Claudia Verbaas, Pieter Bas Rebers, Rudi Logtenberg, Mariëlle Oldenbeuving, Monique Lentelink

Spanningsvelden bij toegankelijkheid van zorg : We hebben gezocht naar een titel die meteen naar de kern van de zaak gaat en die omvattend is voor de

EU SPEAKERS CONFERENCE De h. Danny PIETERS, Voorzitter van de Senaat

Plangroep AnnA. Programma Plangroep #2

Programma van Eisen voor de Call Verkenning Nationale Museale Voorziening Slavernijverleden

Nieuwe strategieën voor mondiale biodiversiteit. Prof. dr. Maarten Hajer

Samenstelling bestuur

Gezamenlijk voorstel voor een BESLUIT VAN DE RAAD

MASTERCLASS STRATEGIE IN DIGITALE TRANSFORMATIE

AFKONDIGINGSBLAD VAN SINT MAARTEN

Rotary & Nyenrode. Cursus voor Surinaamse ondernemers

samen werken aan een lokale voedselstrategie

Zorg en Welzijn. Introductie. April 2016

Hoe wij uw organisatie verjongen! Anders Denken Anders Doen. Speelruimte Energie Trots

Verslag REDD+ MEETING te Kwamalasamutu

MR De Meie. Vragen, besluiten en actiepunten MR De Meie

Het traditioneel gezag en het Decentralisatieprogramma in Suriname

REDD+ en Klimaatsverandering: Een handleiding voor binnenlandbewoners van Suriname

Sustainable Development

BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE

Vergaderingen 2016 Soort vergadering Uitgeschreven Voortgang Geen voortgang/ uitgesteld/geen quorum

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011

Nieuw Nederlands Peil Nieuwsbrief 18 6 mei 2014

Project: Duurzaamheid

Business Case depressiepreventie in Zuid- Holland Noord. Nicolette van der Zouwe 29 mei 2012

hier niet, maar wel bijvoorbeeld in de USA.

BOOST YOUR CAREER, COMPANY AND KNOWLEDGE.

Proces MRA agenda II. 28 juni 2018 Ilknur Dönmez

Aanwezig: mevrouw Graven (Ria), de heer Statema (Bert), mevrouw Vrolijks (Dorien), mevrouw White-Roga (Jovanka) en mevrouw Willems (Christine)

Realiseer je ambities! Verenigingsondersteuning vanuit de Rabobank

5 oktober Voor de digitale economie

European Rural Parliament 2017 Nederland, Noord-Brabant, Venhorst

In de week van november gaan er drie funnels online in Amerika. (zie onderstaande linken)

moedigen. We streven immers naar een beleid dat de grenzen van de verschillende organisaties binnen de Vlaamse overheid overstijgt.

Dank u wel voorzitter. Mevrouw de Voorzitter! Onder uw hamer liggen de begrotingen over het dienstjaar 2016, en deze begrotingen zijn de eerste

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

Het Minamata Verdrag:

Welkom bij de break-out sessie Samen grenzen verkennen op nieuwe markt Iran

DE TOEKOMST VAN KATWIJK. Verslag Meet-up #4. Burgt Rijnsburg. detoekomstvankatwijk.nl

11 mei Voor de digitale economie

a) de beleidsvisie en over de initiatieven die er op gemeentelijk vlak kunnen genomen worden.

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding

Europees Forum voor Sociaal Toerisme. Sociaal Toerisme: Welke toekomst in Europa?

Impressie van de grote workshop commissie professionalisering van 1 december 2017

Grensoverschrijdende territoriale samenwerking: België Duitsland Ierland Frankrijk Luxemburg Nederland Verenigd Koninkrijk Zwitserland

Van idee naar congres

Deelnemersbijeenkomst Veldhovens Ondernemers Contact Donderdag 21 februari 2013 Welkom

Transcriptie:

Eerstebijeenkomstvande SurinameREDD+Projectgroep InstallatievandeledenvandeSurinameREDD+Projectgroep EersteProjectgroepbijeenkomst 3Oktober2012 ToraricaBanquethal

Inhoud' Inleiding...3 Agenda...4 Uitgenodigden...5 Presentaties&discussies...8 A.Opening&Installatie EllenNaarendorp...8 B.PresentatieNJohnGoedschalk...10 C.Presentatie LisaBest...12 Conclusion...15 2

Inleiding' Op 3 Oktober 2012 heeft het Bureau Natoinale Veiligheid, met coördinatie door het Climate Compatible Development Agency, de eerste bijeenkomst van aspirant projectgroepledengeorganiseerd.debijeenkomstwerdgehoudenindebanquethalvan Toraricavan9.00N14.00u. HetdoelvandezebijeenkomstwasdeformeleinstallatievandeledenvandeSuriname REDD+ Projectgroep. REDD+ staat voor het Verminderen van Uitstoot door Ontbossing enbosbeschadiging(reducingemissionsfromdeforestationandforestdegradation). De bijeenkomst van de Projectgroep op 3 Oktober is de eerste van een serie bijeenkomstengedurendezesmaandenvanhetrnppprojectinsuriname.dereadiness Preparation Proposal (RNPP) is een document en voorstel dat Suriname s strategie omschrijftinrelatietotdeverschillendeaspectenvandevoorbereidingopredd+. Deze aspecten houden o.a. in: informatie uitwisseling en dialoog, opties voor een nationale strategie, en technische aspecten. Het doel van het RNPP project is om dit documentafteronden,navorigepogingenhiertoein2009en2010,enomhetdocument intedienenbijdewereldbankinfebruari2013. OpdeeerstebijeenkomstvandeProjectgroepzijnvertegenwoordigersvanverschillende groepen uit de maatschappij uitgenodigd, onder andere vertegenwoordigers van de inheemse en marron gemeenschappen, vertegenwoordigers van de particuliere sector, NGO s en overheidsinstanties. Op deze bijeenkomst zijn de basis concepten van klimaatverandering en REDD+ uitgelegd. Daarnaast zijn ook de logistieke aspecten van hetrnppprojectuitgelegd. GedurendedehelebijeenkomstheeftdeRNPPprojectcoördinatordeconceptenvertaald naar het Surinaams en simpel uitgelegd zodat alle aanwezigen de presentaties kunnen begrijpenenmeedoenaandediscussies. Formeel zijn er 34 leden geïnstalleerd in de Suriname REDD+ Projectgroep. De bijeenkomst is beëindigd met een lunch, waarna de nieuwe leden van van de ProjectgroepnaarhuisgingenmetachtergrondinformatieoverREDD+,hetRNPPproject enhetconsultatieenparticipatieproces. 3

Agenda' Agendavoorkennismakingeninstallatievande SurinameREDD+ProjectGroep Woensdag03oktober2012 BanquethalTorarica ParamariboSuriname Tijd Onderdeel Spreker 08.30-09.00 Inloop en registratie 09.00-09.05 Welkom en volkslied MC (Jerrel Pinas) 09.05-09.10 Agenda overzicht en doelstelling van de dag MC 09.10 09.30 Spreker 1 Coordinator milieu nationale veiligheid Ellen Naarendorp 09.30 09.50 Zelfintroductie naam en organisatie MC 09.50 10.10 Spreker 2 Directeur Bureau Nationale Veiligheid Installatie SRPG en opening Melvin Linscheer 10.10 10.15 Sluiting officieel gedeelte MC 10.15 10.30 Break 1 10.30 10.45 Spreker 3 Directeur CCDA John Goedschalk 10.45 11.00 Opmerkingen vanuit de groep 11.00 11.20 Spreker 4 Project Assistent CCDA Lisa Best 11.20 11.40 Opmerkingen vanuit de groep 11.40 12.00 Break 2 12.00 12.10 Resume van de dag John Goedschalk 12.10 12.50 Open forum MC 12.50 13.00 Afsluiting, slot mededelingen John Goedschalk 13.00 Lunch 4

Uitgenodigden' Intotaalzijner56personenuitgenodigdopdebijeenkomst,waarvan26afwezigwaren (zieooktabel1).ineenaantalgevallenwareneranderevertegenwoordigersaanwezig vanuitdeuitgenodigdeorganisaties(zieooktabel2voorpresentie).intotaalwarener41 personenaanwezig. Table1.LijstvanuitgenodigdenvoordeeerstebijeenkomstvandeSurinameREDD+projectgroep Type Achternaam Naam Organisatie BG (16) Acd (5) PS (5) NGO (2) GN (4) Ovh (22) 1 Ashongo Alalaparoe Trio Granman 2 Babel Hendrik Paamaka - deskundige 3 Bergstroom Robinson Aluku vertegenwoordiger van de Granman 4 Clemens Rudi Kwinti - deskundige 5 Karwofodi Michel Kapitein van Matta 6 Koeronkare Aiai Trio - Deskundige 7 Lewis Carlo Kapitein van Apoera 8 Tawadi Pildas Trio vertaler van de Granman 9 Valentijn Lesley Matawai Granman 10 Miep Kapitein van de Wayana 11 Awankaroe George Commission for Landrights of Indigenous peoples Lower- Marrowijne 12 Jabini Hugo Vereniging van Saramaccaanse Authoriteiten 13 Jubithana Theo Hollandse Kamp 14 Jubithana Sergio Hollandse Kamp 15 Kajoeramare Ramses Vereniging van Inheemse Dorpshoofden Suriname 16 Reed Lloyd Arowak - deskundige 17 Poetisi Ewald Antone de Kom Universiteit van Suriname 18 Sheikkariem Achmed Anton de Kom Universiteit van Suriname 19 Tawjoeram Jan Academicus Ex- Coordinator Inheemse Aangelegenheden ACTO 20 Fong Poen Imro Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek in Suriname 21 Tjon Kenneth NARENA 22 Olivieira Cornelly Women s Business Group 23 Rozenhout Wesley Stichting Platform Binnenlandse Ondernemers / Vereniging van Kleinschalige Gouddelvers in Suriname 24 Gesser Alwin Platform Hout Sector 25 Toney Claudetta Sarafina (goud sector) 26 Wood Tony Greenheart Group (hout sector) 27 Drakenstein Bryan UNDP Suriname 28 Van Kanten Rudi Tropenbos International Suriname 29 Vrede Ifna Saamaka Marron Vrouwen Netwerk 30 Pintoe Monique Vrouwenvereniging Uma Holi Taanga 31 Van Daal Brenda Vrouwenvereniging Uma Holi Taanga 32 Bromet Minouche Vrouwen Parlement Forum 33 Castillion-Elder Theresa Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu 34 Pinas Bryan Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond en Bosbeheer 35 Relyveld Steven Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu 36 Taus Idris Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen 37 Uiterloo Henna Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu 5

38 Hausil Farzia Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling 39 Matai Rewiechand Stichting Bosbeheer en Bostoezicht 40 Naarendorp Ellen Kabinet President 41 Vieira Johan Kabinet President 42 Breinburg Gerrit Ministerie van Landbouw, Visserij en Veeteelt 43 Becker Cor Meteorologische Dienst (Ministerie van Openbare Werken) 44 Corinde Genia Ministerie van Regionale Ontwikkeling 45 Grootfaam Nielton Ministerie van Regionale Ontwikkeling 46 Linscheer Melvin Kabinet President 47 Misiekaba Andre Nationale Assemblee Commissie voor Klimaatverandering 48 Nelom Cedric Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling 49 Polak Joan Kabinet President 50 Rudi Rozeval Kabinet President 51 Ramnandanlal Henk Nationale Assemblee Commissie voor Klimaatverandering 52 Roeplal Rudi Kabinet President 53 Schillevoort Rudi Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen 54 Nana Naltus District Commissaris BG=Binnenlandgemeenschappen Acd=Academici PS=ParticuliereSector NGO=NietNGouvernmenteleOrganisatie GN=Genderorganisatie Ovh=Overheidsinstaties DC=DistrictCommissaris 6

Presentie Intotaalwarener41personenaanwezigopdeeerstebijeenkomstvandeprojectgroep. Ineenaantalgevallenbetrefthetnietdespecifiekuitgenodigdepersonen,maarwel vertegenwoordigersvandeuitgenodigdeorganisaties. Table2Presentielijstvandebijeenkomstop3Oktober Type Achternaam Naam Organisatie BG (15) Acd (3) PS (4) 1 Ashongo Alalaparoe Trio Granman 2 Babel Hendrik Paamaka - deskundige 3 Bergstroom Robinson Aluku vertegenwoordiger van de Granman 4 Clemens Rudi Kwinti - deskundige 5 Elam Freddy Matawai Kapitein 6 Forster Esme Paamaka - Apensa (organisatie) 7 Jacobi Ivy Matawai Secretaris van de Granman 8 Karwofodi Michel Kapitein van Matta 9 Koeronkare Aiai Trio - Deskundige 10 Lafantie Andre Lijfwacht van Granman Valentijn 11 Lewis Carlo Kapitein van Apoera 12 Tawadi Pildas Trio vertaler van de Granman 13 Tempiko Robert Trio Secretariaat van de Granman 14 Valentijn Lesley Matawai Granman 15 Valentijn Alma Echtgenote van Granman Valentijn 16 Poetisi Ewald Anton de Kom Universiteit van Suriname 17 Sheikkariem Achmed Anton de Kom Universiteit van Suriname 18 Tawjoeram Jan Academicus Ex-Coordinator Inheemse Aangelegenheden ACTO 19 Lemmop Steven Sarafina (goud sector) 20 Olivieira Cornelly Women s Business Group 21 Rozenhout Wesley Stichting Platform Binnenlandse Ondernemers / Vereniging van Kleinschalige Gouddelvers in Suriname 22 Toney Armida Sarafina (goud sector) NGO (3) GN (3) Ovh (13) 23 Drakenstein Bryan UNDP Suriname 24 Van Kanten Rudi Tropenbos International Suriname 25 Ramdin Madhawi Tropenbos International Suriname 26 Pintoe Monique Vrouwenvereniging Uma Holi Taanga 27 Van Daal Brenda Vrouwenvereniging Uma Holi Taanga 28 Vrede Ifna Saamaka Marron Vrouwen Netwerk 29 Castillion-Elder Theresa Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu 30 Kromoreso Karmen Ministerie van Landbouw, Visserij en Veeteelt 31 Uiterloo Henna Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu 32 Pinas Bryan Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond en Bosbeheer 33 Sotong Patrick Ministerie van Regionale Ontwikkeling 34 Sumter Mayra Ministerie van Regionale Ontwikkeling 35 Taus Idris Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen 36 Babb Yolanda Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling 37 Hausil Farzia Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling 38 Matai Rewiechand Stichting Bosbeheer en Bostoezicht 39 Sallons Sukarni Meteorologische Dienst / Ministerie van Openbare Werken 40 Naarendorp Ellen Kabinet President 41 Vieira Johan Kabinet President 7

Presentaties'&'discussies' A. Opening'&'Installatie' 'Ellen'Naarendorp' De bijeenkomst is geopend door mevrouw Ellen Naarendorp, Nationaal Coördinator Milieu van het Bureau Nationale Veiligheid, Kabinet President van de Republiek Suriname.Inhaartoespraaklegdezijdenadrukopbehoedzaamheidtijdenshetproject. Hetisbelangrijkomelkestapteevaluerenalvorensnaardevolgendestapovertegaan. OpdezemanierkanergeïdentificeerdwordenwatbelangrijkisvoorSuriname. Er volgde een korte samenvatting van het vorige RNPP proces in Suriname. In het voorgaandeprocesin2010isernietgenoegaandachtbesteedaanledenvandeproject groep.deprojectgroepisniethetzelfdealseenconsultant,nochgeefthetleidingaanhet project. De projectgroep bevat de kennis en expertise in Suriname. De rol van deze projectgroepisvangrootbelangvoorhetsuccesvanhethuidigernppproject. Tijdensdetoespraakisooknadrukgelegdophetsamenwerken.Hetisbelangrijkomop hetzelfde niveau met elkaar te kunnen praten en discussiëren over de inhoud van het project.wanneerdezecommunicatieplaatsvindtmoetmenrijkeruithetgesprekkunnen komen. Eriseenkorteuitleggegevenoververlaagdeuitstootvankooldioxide.Daarnaastisook de Surinaamse realiteit met betrekking tot de uitstoot van kooldioxide uitgelegd en de roldiehetbosdaarbijspeelt. AlslaatstishetRNPPprojectgeïntroduceerd.HetproceswordtgeleidvanuithetBureau Nationale Veiligheid en word uitgevoerd door de Climate Compatible Development Agency. Het succes van het project hangt af van de inhoud ervan en de blijvende resultaten. Om deze reden bedankt mevrouw Naarendorp de aspirant leden van de project groep namens het Kabinet van de President voor hun aanwezigheid en hun bereidwilligheidomdeeltenemen. De opening door de Nationaal Coördinator Milieu werd gevolgd door de formele installatievandesurinameredd+projectgroep(zieooktabel3*). *BG=Binnenlandgemeenschappen Acd=Academici PS=ParticuliereSector NGO=NietNGouvernmenteleOrganisatie GN=Genderorganisatie Ovh=Overheidsinstaties DC=DistrictCommissaris 8

Table&3&Leden&van&de&Suriname&REDD+&Projectgroep& Type Achternaam Naam Expertise Organisatie BG 1 Ashongo Alalaparoe Binnenland gemeenschappen Trio Granman (13) 2 Babel Hendrik Binnenland gemeenschappen Paamaka - deskundige 3 Bergstroom Robinson Binnenland gemeenschappen Aluku vertegenwoordiger van de Granman 4 Clemens Rudi Binnenland gemeenschappen Kwinti - deskundige 5 Forster Esme Binnenland gemeenschappen Paamaka - Apensa (organisatie) 6 Jacobi Ivy Binnenland gemeenschappen Aluku Secretaris van de Granman 7 Jabini Hugo Binnenland gemeenschappen Vereniging van Saramaccaanse Gezagdragers 8 Karwofodi Michel Binnenland gemeenschappen Kapitein van Matta 9 Koeronkare Aiai Binnenland gemeenschappen Trio - deskundige 10 Lewis Carlo Binnenland gemeenschappen Kapitein van Apoera 11 Tawadi Pildas Binnenland gemeenschappen Trio vertaler van de Granman 12 Valentijn Lesley Binnenland gemeenschappen Matawai Granman 13 Valentijn Alma Binnenland gemeenschappen Echtgenote van Granman Valentijn Acd 14 Poetisi Ewald Geologie/ Binnenland gemeenschappen Anton de Kom Universiteit van Suriname (3) 15 Sheikkariem Achmed Bosbouw Anton de Kom Universiteit van Suriname 16 Tawjoeram Jan Boslandgemeenschappen Academicus Ex-Coördinator Inheemse Aangelegenheden ACTO PS (3) NGO (1) GN (3) 17 Olivieira Cornelly Duurzame inkomstengeneratie Women s Business Group 18 Rozenhout Wesley Ondernemerschap/ Kleinschalige goudwinning Stichting Platform Binnenlandse Ondernemers / Vereniging van Kleinschalige Gouddelvers in Suriname 19 Toney Armida Goudwinning Sarafina (goud sector) 20 Van Kanten Rudi Agrobosbouw Tropenbos International Suriname 21 Pintoe Monique Gender Vrouwenvereniging Uma Holi Taanga 22 Van Daal Brenda Gender Vrouwenvereniging Uma Holi Taanga 23 Vrede Ifna Gender Saamaka Marron Vrouwen Netwerk Ovh (11) 24 Castillion-Elder Theresa Beleid Milieu/klimaat Ministerie van Arbeid, Technologische Ontwikkeling en Milieu 25 Kromoreso Karmen Beleid Agrarisch Ministerie van Landbouw, Visserij en Veeteelt 26 Pinas Bryan Beleid Bosbeheer Ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond en Bosbeheer 27 Sotong Patrick Beleid Binnenland gemeenschappen Ministerie van Regionale Ontwikkeling 28 Sumter Mayra Beleid Binnenland gemeenschappen Ministerie van Regionale Ontwikkeling 29 Taus Idris Beleid Natuurlijke Hulpbronnen Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen 30 Babb Yolanda Milieu Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling 31 Hausil Farzia Milieurecht Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling 32 Matai Rewiechand Bosbouw-economie Stichting Bosbeheer en Bostoezicht 33 Sallons Sukarni Beleid Meteorologie Meteorologische Dienst / Ministerie van Openbare Werken 34 Vieira Johan Beleid Kabinet President

B."Presentatie"+"John"Goedschalk" De presentatie door de R.PP project manager, John Goedschalk, heeft de concepten van klimaatverandering,redd+enhetr.ppprocesuitgelegd. Depresentatiegafuitlegover: 1. Watklimaatveranderingis 2. Watdeeffectenvanklimaatveranderingopdemenselijkesamenlevingzijn 3. Hoedeinternationalegemeenschapdeeffectenvanklimaatveranderingtegengaat 4. WatREDD+is,hoehetwerktenwaaromSurinamemetdeWereldBankwerkt 5. DerealiteitvanSurinameinrelatietotdemogelijkhedenmetREDD+ Klimaatveranderingisinfeiteeenblijvendeveranderinginhetklimaatsysteemovereenlangeretijd periode.effectenvanklimaatveranderingzijnbijvoorbeeldstijgingvandegemiddeldetemperatuur, zeespiegelstijgingenveranderingeninneerslag.deimpactsvankimaatveranderingzijnmerkbaarin alle aspecten van de menselijke samenleving: voedsel en watervoorziening, gezondheid, werkgelegenheid en ontwikkeling. In Suriname zijn bepaalde impacts ook merkbaar zoals afkalving vandekustincoronieenrukwinden. Dewereldheeftgereageerdopklimaatveranderingdoorhetsluitenvanhetklimaatverdrag(United NationsFrameworkConventiononClimateChange)in1992. In2005ishetKyotoProtocolinwerkinggesteld.Ditprotocolheeftverplichteuitstootvermindering opgelegdaanontwikkeldelanden.derolvanhetbosinklimaatveranderingwerdeenbelangrijkpunt opinternationaalniveautijdensde13 e bijeenkomstvanlidlandenonderhetklimaatverdraginbali, 2007.In2008isREDD+ontstaan. REDD+ staat voor Reduction of Emissions from Deforestation and forest Degradation oftewelhet verminderenvanuitstootdoorontbossingenbosbeschadiging.hetbetekentdatontwikkelingslanden financielecompensatiekunnenontvangenvoorhetverminderenvanhunuitstootdoorontbossingen beschadiging. Financiering is o.a. beschikbaar vanuit de Verenigde Naties (UN.REDD) en vanuit de Wereld Bank (FCPF). Deze fondsen zijn om landen te ondersteunen in het opbouwen van de capaciteit ter voorbereidingopredd+implementatieindetoekomst.surinamehoudtzichbezigmethetaanvraag procesvandewereldbank.hiervoormoetsurinameeenvoorstel(readinesspreparationproposalof R.PP) inleveren waarin haar REDD+ voorbereidingsstrategieen zijn uitgewerkt. Als de R.PP is goedgekeurd kan het fondsen ontvangen van de Wereld Bank om de voorbereidingsstrategie uit te gaanvoeren. Suriname heeft in 2009 en in 2010 de R.PP al ingediend, maar deze was nog niet goedgekeurd. REDD+ is een ontwikkelingsinstrument waarmee Suriname haar economie kan sturen naar een groenere toekomst. Situaties zoals illegale goudwinning in het Brownsberg natuurpark zouden dan voorkomenkunnenwordenenbeterindegatengehouden. Vragen'en'opmerkingen:' Vragen/opmerkingen Idris Taus (legt in simpelere woorden uit wat het verschil is tussen de natuurlijke en menselijke koolstof cyclus) Er is koolstof in de grond, in de planten en in de lucht. Daar is niks slecht aan, maar wel Reacties Ellen Naarendorp: Het enige levend wezen op deze planeet dat koolstof kan opnemen is de plant. Het systeem van fotosynthese is een uniek proces. Toen de plant op aarde is verschenen

wanneer het evenwicht wordt verstoord. In Suriname is de + van REDD+ vooral relevant: de opslag van kooldioxide in het bos. Als Suriname ervoor kan zorgen dat de kooldioxide daar blijft, kan de wereld Suriname helpen. Maar daarvoor moet men eerst weten wat de waarde is van deze opslag. Cornelly Olivieira: Het R-PP proces kan leiden tot fondsen voor Suriname als het aan de criteria voldoet. - Wat gaat Suriname doen met deze fondsen? - Het is belangrijk om aandacht te besteden aan bewustwording, vooral in Paramaribo waar men 24 uur per dag in de airco zit en de auto neemt om naar de hoek te rijden. - Guyana heeft al een overeenkomst voor fondsen. Kunnen we schriftelijk een kijkje nemen naar hun proces en leren hoe zij dit hebben gedaan? heeft het de hele aarde veranderd. Het absorbeert overdag kooldioxide en s nachts zuurstof. Het verschil is dat het meer kooldioxide absorbeerd dan zuurstof. John Goedschalk: Ten eerste is het belangrijk om te begrijpen dat wanneer we het hebben over mogelijke strategieen, dat het niet de bedoeling is dat mensen de riem strakker gaan trekken. Wanneer wij u vragen om ons te helpen bij dit project, willen we niet opnemen dat mensen negatief worden beinvloed. Ik denk alleen aan de zaken die ontwikkeling kunnen bevorderen, bijvoorbeeld eletriciteit voor een school. Als en wanneer we de fondsen zullen gebruiken is het de bedoeling dat er altijd wordt gezocht naar een evenwicht tussen de mensen, de ontwikkeling en de natuur. Dat is in feite waarom de projectgroep er is: om ervoor te zorgen dat er geen gekke dingen worden opgenomen in de R-PP. Met betrekking tot de bewustwording: dit is een zeer belangrijk onderdeel van het project. Het is een voortdurend proces. Het eind van dit project is het begin van REDD+ in Suriname. Bewustwording is heel belangrijk in dat aspect. In augustus is er een delegatie van Guyana geweest in Suriname om precies die reden. Maar wat werkt in Guyana hoeft niet in Suriname te werken. Deze dialoog tussen Suriname en Guyana is al een tijdje aan de gang. Wij kunnen van Guyana leren en zij van ons. Ellen Naarendorp: Guyana was met de rug tegen de muur door de vervuiling van de rivier. Daardoor waren zij genoodzaakt om voor REDD+ te kiezen. Het verschil is dat zij een top-down proces hebben gekozen, terwijl wij in Suriname voor een bottom-up proces kiezen. Wensley Rozenhout: Los van het krijgen van fondsen van de Wereld Bank. Wat is er bekend in Suriname John Goedschalk: Het voorstel dat we gaan schrijven met zijn allen is een voorstel van de Surinamers over 11

van hoe wij denken over REDD+? We weten dat het verder ontwikkelde deel van de samenleving meer uitstoot dan gemeenschappen in het binnenland. Uitstoot verminderen betekent niet dat we terugmoeten naar de prehistorische tijd. Maar we moeten gaan kijken wat de binnenland gemeenschappen denken over REDD+ en wat zij willen in het kader van ontwikkeling. Zij leven en wonen in het bos en weten al hoe ermee om te gaan. Hoe gaat deze R-PP gepresenteerd worden aan de binnenlandgemeenschappen? Rudi van Kanten: Ik heb de gelegenheid gehad om het proces in Guyana te volgen. Wij kunnen van hun leren. Maar een voordeel wat Suriname heeft is SBB. Zij zijn de afgelopen jaren veel sterker geworden en dat moet zo verder gaan. Wanneer we het hebben over duurzaam bosgebruik: Er moet een duidelijk planning kader zijn voor de richting die we op willen. Dit moet ook op academisch niveau gebeuren, op het ADEK en NATIN. De link moet ook gelegd worden met gemeenschappen in het bos en traditionele kennis. Suriname en voor de toekomst van het land. Dit document is niet voor de Wereld Bank. Zij geven fondsen aan ons om te doen wat we moeten doen. Er zijn ook overeenkomsten tussen landen, zoals in het geval van Guyana en Noorwergen. We willen wel de ondersteuning van de Wereld Bank, maar het is aan ons om een samenvatting te maken over hoe wij denken een balans te vinden en hoe wij omgaan met onze rijkdommen. Dit ligt niet alleen bij de overheid. We moeten ook dingen creeren die de overheid overschrijdend zijn. Daarom vragen wij uw hulp. Yolanda Babb: Het is belangrijk om duidelijk te maken dat we praten over REDD+ en niet REDD. " C."Presentatie" "Lisa"Best" DezepresentatiegeefteenkortoverzichtvandelogistiekvanhetR.PPproject.Hetbevat: 1. Defundingpartnersvanhetproject 2. Dedoelstellingenaanpakvanhetproject 3. EenkortesamenvattingovervoorgaandeR.PPindieningen 4. Eenkortebeschrijvingvanhetprojectteam 5. Eenoverzichtvangeplandemeetingsgedurendehetproject DefundingpartnersvanhetprojectzijndeGuianaShieldFacilityendeUNDPSuriname.Deeersteis een regionale organisatie die fondsen verschaft voor het beschermen van het natuurgebied in de regio. De UNDP ondersteund Suriname in het halen van haar ontwikkelingsdoelen. Beide ondersteunenontwikkelinginsurinamenaareengroeneretoekomst. HetdoelvanhetprojectisomsuccesvolSuriname sr.ppintedienenbijdewereldbankinfebruari 2013. Om dit te bereiken zal het project incorporeren: brede en diverse participatie gedurende het 12

heletraject,hetverwerkenvandeterugkoppelingnadevoriger.ppindiening,dehoogsteexpertise aantrekkenomtewerkenaanhetprojecteneenbewustwordingscampagne. Het project team bestaat uit de project manager, de project coördinator en de project assistent. Dit Project Management Team is verantwoordelijk voor algemeen project beheer, coördinatie van dagelijkseactiviteitenenondersteuning. DeinternationaleconsultantszulleninputgevenenhettechnischschrijvenvandeR.PPverzorgen.De nationaleconsultzorgtervoordatallesinlijnblijftmetdesurinaamserealiteit.hetfacilitatieteamzal ervoor zorgen dat het hele traject op een sociaal en cultureel gepaste manier wordt uitgevoerd. De awarenessconsultantisverantwoordelijkvoordedocumentatievanhetheleprojectenzalzichbezig houdenmetdebewustwordingscampagne. De Suriname REDD+ Projectgroep zal vier bijeenkomsten hebben gedurende het project. Er zalook een dialoog plaatsvinden op nationaal niveau. Verder zullen er twee workshops georganiseerd wordenwaardeprojectgroephetwerkvandeconsultantszalevaluerenenbeoordelen. Vragen'en'opmerkingen:' Vragen en opmerkingen: Yolanda Babb: Ik zou graag alle documenten digitaal willen ontvangen, anders kan ik er niet mee werken. Reacties Jerrel Pinas: Op de inschrijflijst die bij Lisa gaat zijn, verzoek ik u om uw e-mail adres te zetten. Als u geen e-mail adres heeft, dan uw adres zodat we het desnoods met Blue Wing kunnen sturen. Ifna Vrede: Ik zie een overzicht van bijeenkomsten, dat betekent dat er activiteiten zijn waar we bij elkaar zullen komen. Krijgen we concreet de opdracht wat we moeten uitvoeren? Ik denk dat we ook gesprekken moeten hebben met de gemeenschappen in het binnenland. Als ik kijk naar ons rooster, hebben we de ruimte om dat te doen? Is dat haalbaar? Mag ik de organisatie vragen aangezien we vandaag officieel zijn geïnstalleerd als werkgroep, om dat ook officieel aan onze ministeries of hoofden van afdeling te door te geven, zodat we de ruimte krijgen om deze werkdagen bezig te zijn met deze mooie activiteit. Jerrel Pinas: U moet ervanuit gaan dat niets onduidelijk voor u mag zijn. Dus er is nog meer documentatie, er zijn nog meer dingen die we opsturen; de manier waarop we verwachten te gaan werken, wat we voorstellen. Wat we ook van u vragen is hoe ziet u dat we graag moeten werken. John Goedschalk: Zoals u al heeft gezien heeft u een uitnodiging ontvangen van de kennismakingsworkshop. Daar maken we kennis met de consultants. Die gaan ons vertellen wat we precies moeten gaan schrijven en aanvullen, en dan horen ze ook van u hoe we dat het beste denken te doen. Hoe gaan we de informatie uitwisselen? En ook een stukje verdieping in de hoofdstukken, de vragen, wat er ontbrak. Dat is aanstaande maandag, zelfde tijd en plaats. Daar zullen wat meer mensen aanwezig zijn. Daar kunt u veel vragen stellen en zullen er ook vragen aan u gesteld worden. Wat wel belangrijk is om aan te geven is dat we werken onder een behoorlijke tijdsdruk. Maar het document waar we aan werken is niet het einde, het is een begin. 13

Wesley Rozenhout: Is het mogelijk om na de installatie een hardcopy krijgen dat we officieel zijn geïnstalleerd als Projectgroep? Theresa Castillion-Elder: Als er maandag al gesproken wordt over het project document inhoudelijk, wanneer krijgen we het document zodat we aan de slag kunnen gaan? En als er commentaren zijn gegeven, ik zie 24 Oktober eerste bespreking documenten, Hoe lang van te voren krijgen we de documenten om te kunnen lezen om commentaar te geven? Wat ik ook heb gemist: er worden fondsen aangevraagd met dit voorstel; Om hoeveel fondsen gaat het en hoe zal dat worden gebruikt? Achmed Sheikkariem: (geeft een samenvatting in het Surinaams van wat REDD+ is) REDD+ is een alternatief pad voor de ontwikkeling van het land. Voor zover ik bekend ben met de mensen is het mij opgevallen dat er geen vertegenwoordigers zijn van de VIDS, VSG, Surinaamse hout associaties, de bosexploitanten en de KKF. Bij de vorige R-PP die is ingediend, waar we het maandag ook over gaan hebben, waren deze vertegenwoordigers wel aanwezig. Ik vind het wel belangrijk om te weten waarom ze er niet zijn. Ik doe een beroep op de organisatie om er alles aan te doen dat de vertegenwoordigers van de organisatie hier zullen zijn maandag. Jerrel Pinas: Er zal ook een einddatum aan gekoppeld worden. Het zal niet oneindig zijn. Jerrel Pinas: De documenten worden altijd minimaal een week van te voren opgestuurd. Die data zijn nog onder voorbehoud. John Goedschalk: Misschien dat ik niet duidelijk was, maandag is wordt niet verwacht dat jullie zijn ingelezen in het technisch materiaal. Dan wordt het technisch standpunt uitgelegd door de consultants. Vanaf dat moment gaan de consultants ook op basis van jullie input het nieuwe document gaan ontwikkelen. M.b.t. de fondsen: er is nu 3.8 miljoen beschikbaar bij de Wereld Bank. Dat moet wel degelijk terugkomen in het document, middels een budget en schema. Het zal allemaal daarin moeten komen. Begroting en planning is een belangrijk hoofdstuk van het document. De aanmelding voor maandag blijft half 9. Jerrel Pinas: De uitnodiging is naar vele verzonden, maar het is een uitnodiging. John Goedschalk: Wij zijn hier als technische werkgroep. Het is geen politieke of standpunt nemende groep. Dat is hoe de selectie procedure is geschied; gebaseerd op expertise en kennis. Op de andere dialogen zullen meer mensen en andersoortige organisaties worden uitgenodigd. Vandaag zijn er meer mensen uitgenodigd dan zijn gekomen. We zullen mensen blijven uitnodigen in de juiste fora waar die thuishoren, we gaan mensen niet uitsluiten. We kunnen mensen niet dwingen om te verschijnen, maar we blijven ze uitnodigen. U zal er alles aan moeten doen om te zorgen dat u een gesprek heeft met de vertegenwoordigers om ze hier te halen. Ik zeg niet dat u het met kracht en geweld moet doen, maar men moet wel kunnen zien dat u de moeite heeft gedaan. Iedereen heeft kennis en expertise, ongeacht van waar je bent. Alles is politiek, en alles heeft met politiek te maken. Maar de uitdaging 14

is het toetsen van de samenwerking en samen praten; Dat is het principe van dialoog. De ervaring in Suriname wijst dat deze samenwerking niet altijd succesvol is geweest. Maar ik verzoek het PMT om alles wat redelijk en billijk is te doen om deze groepen erbij te krijgen. Mayra Sumter: Er zijn al een aantal initiatieven voor REDD+ geweest. Sommige dingen zijn goed gegaan, andere niet. Ik denk dat we wel best practices eruit kunnen halen; dat heb ik een beetje gemist in deze meeting. In hoeverre zullen de voorgaande documenten en initiatieven worden gebruikt om dit project tot een goed einde te brengen? Jerrel Pinas: Dat is precies waar de inhoud van de Kennismakingsworkshop op maandag over zal gaan. " " " Conclusie" JohnGoedschalksluitdemeetingafmeteenwoordvandankvoordeaanwezigheidvaniedereen.Er zijn al interessante punten naar voren gekomen op deze dag en het team hoopt dat zo steeds meer input te krijgen. Op deze manier kan er continue informatie uitwisseling plaatsvinden en vooral op eenconstructievemanier. Deze eerste bijeenkomst van de Suriname REDD+ Projectgroep heeft bij de leden voor een heroplevingvanhetredd+gezorgdinsuriname.nadezebijeenkomsthebbenzijeenkorteherhaling van alle concepten gehad, met een simpele uitleg in het Surinaams verzorgt door de project coordinator. De nieuwe leden zijn nu op de hoogte van het R.PP project en zullen binnenkort leren watervanhunverwachtwordtenhoezijkunnenbijdragen.tijdensdekennismakingsworkshopop maandag zullen zij het hele project team ontmoeten, inclusief de internationale consultants. Ook zullen zij verder ingaan op de inhoud van de vorige R.PP van 2010. De tweede bijeenkomst van de SurinameREDD+ProjectgroepisgeplandineindOktober. 15