JAARVERSLAG 2012 CKG MOLENBERG vzw Molenberg - Lanaken Molenhof - Beringen Het Spoor - Maasmechelen Kadans - Genk 1
INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 4 BESTUUR Algemene Vergadering 5 Raad van Bestuur 6 Externe Beleidscontacten 7 PERSONEEL Personeel en organogram 9 Vorming 10 DEEL 1. KORT GRASDUINEN IN DE WERKVORMEN VAN HET CKG MOLENBERG 1.1 Algemene situering 11 1.2 Korte historiek 11 1.3 Wie kan er terecht in een CKG? 12 1.4 De drie werkvormen van het CKG 13 1.5 Situering binnen Integrale Jeugdhulpverlening 14 1.6 Opnamevoorwaarden (indicaties) 15 1.7 De drie werkvormen, vertaald in typemodules 17 1.7.1 De mobiele begeleiding 17 1.7.2 Residentiële opvang met begeleiding 18 1.7.3 Ambulante begeleiding 19 DEEL 2. VOORSTELLING VAN HET CKG MOLENBERG 2.1 Algemene informatie 21 2.2 CKG Molenberg te Lanaken-Rekem 23 2.3 CKG Molenhof te Beringen 27 2.4 Dagcentrum Het Spoor te Maasmechelen 29 2.5 Thuisbegeleidingsdienst Kadans te Genk 30 2.6 STOP 4-7 te Genk 31 2.7 Crisisjeugdhulpverlening 33 DEEL 3. STATISTISCH MATERIAAL 3.1. Evolutie van het aantal begeleidingsdagen 35 3.2 Begeleidingsdagen per leeftijdscategorie 37 3.3 Nationaliteit van de moeder 37 3.4 Geslacht van de kinderen 37 3.5 Domicilie van de gezinnen 38 3.6 Kansarmoede 39 3.7 Gezinssituatie 39 3.8 De aanmelding volgens type verwijzer 40 3.9 Soort aanmelding 40 2
3.10 Aanmelding volgens probleemcategorie 41 3.11 Aanmelding volgens module 41 3.12 Begeleidingsdagen per begeleid.vorm 41 3.13 Begeleidingsdagen per module 42 3.14 Begeleide kinderen per link BJZ 42 ANALYSE EN EVALUATIE VAN DE EIGEN WERKING 43 TOEKOMSTPERSPECTIEVEN 44 WOORD VAN DANK 46 3
VOORWOORD Het CKG Molenberg en de afdelingen Molenhof, Kadans en Het Spoor hebben in 2012 hard gewerkt om een gepast antwoord te bieden op de vele hulpvragen die op hun af kwamen. In 2012 werden 149 nieuwe gezinnen met een totaal van 283 unieke kinderen geholpen door een of meer medewerkers van het CKG. De raad van bestuur van de vzw Molenberg wil daarom iedere medewerker die vanuit zijn functie, vanuit welke dienst dan ook, bijgedragen heeft aan de verwezenlijking van de missie van de organisatie, van harte danken voor hun blijvend enthousiasme en engagement. Wij hebben er dan ook alle vertrouwen in dat de nieuwe uitdagingen die ons in 2013 en 2014 te wachten staan bij de implementatie van de nieuwe regelgeving voor de CKG s, met de teams die we hebben, op de beste manier zullen aangepakt worden. De missie van het CKG Molenberg is na ruim zestig jaren nog steeds onveranderd gebleven: het bieden van steun aan gezinnen bij de opvoeding van hun jonge kinderen, en dit vanuit een christelijk geïnspireerde mensvisie. De raad van bestuur zal al het mogelijke doen om de medewerkers hierin te steunen en te stimuleren. Ten slotte wil ik u, als lezer van dit jaarverslag, danken voor het vertrouwen dat u stelt in de werking van het CKG. Namens de raad van bestuur van Molenberg vzw Michel Tuerlinckx, voorzitter 4
BESTUUR Algemene Vergadering Het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning wordt bestuurd door de V.Z.W. Molenberg, waarvan de maatschappelijke zetel gevestigd is te Lanaken, Daalbroekstraat 120. Op 31.12.2012 telde de vereniging 26 leden, in alfabetische volgorde gerangschikt als volgt: 1. Dr. Beckers Isi, Ladderstraat 50, 3620 LANAKEN. 2. Bertrand Hilde, Hoogstraat 113, 3600 GENK. 3. Beerden Clara, Oudestraat 39, HERK DE STAD 4. Bloemen Rik, Paalsteenstraat 51, 3500 HASSELT 5. Brouwers Jacques, Huiskensweier 32, 3600 GENK 6. Buckinx Kris, Kruisvindingsstraat 72, 3700 TONGEREN-Mal 7. Caers Karel, Genenbemdestraat 25 a 3945 HAM 8 Drijkoningen Mathieu, Eekhoornlaan 36 3650 DILSEN 9. Feys Louisa, Hoogstraat 62 bus 12, 3600 GENK 10. Dr. Geusens Paul., Hasseltsepoort 2, 3740 BILZEN. 11. Dr. Horrix Marie-Josée, Dr. Haubenlaan 119, 3630 MAASMECHELEN. 12. Dr. Jacobs Mia, Engelenstraat 14, 3621 LANAKEN. 13. Jans Vera, Winevenstraat 47, 3620 LANAKEN 14. Dr. Lenskens Henny, Hengelhoefstraat 101, 3600 GENK. 15. Ooms Judy, psychologe, Zuidstraat 86, 3581 BERINGEN 16. Roebben Maria, Tongersesteenweg 10, 3720 KORTESSEM 17. Sas Arie, Lourdeskapelstraat 15 b 25, 3600 GENK 18. Dr. Schraepen Gilbert, Boudewijnlaan 150, 3630 MAASMECHELEN 19. Timmers Katrien, Jeugdstraat 4A, 3740 BILZEN 20. Tuerlinckx Michel, Tervantstraat 159, 3583 BERINGEN 21. Dr. Van Hootegem Sabine, Sleeuwstraat 8, 3600 GENK 22. Vandebrouck Adelain, Dorpsstraat 33, 3720 KORTESSEM. 23. Vanderhoeven L., Raamstraat 52, 3621 LANAKEN. 24. Vandenput Kathleen, Schreverland 11,3550 HEUSDEN-ZOLDER 25. Vanpeteghem Adrienne, Dieplaan 85 bus 6, 3600 GENK. 26. Wijnen Pierre, Rijksweg 582, 3630 MAASMECHELEN De jaarlijkse statutaire algemene vergadering der vereniging werd gehouden op donderdag 22 mei 2012 in Molenberg te Lanaken - Rekem. 5
Raad van bestuur De raad van bestuur was op 31.12.2012 als volgt samengesteld: Voorzitter, Ondervoorzitter - schatbewaarder Secretaris, Bestuurders De heer Michel Tuerlinckx De heer Adelain Vandebrouck Dr. Mia Jacobs Mevrouw Louisa Gielen - Feys Mevrouw Clara Geerdens- Beerden Dr. Sabine Van Hootegem De heer Karel Caers De heer Rik Bloemen De Raad vergaderde in principe iedere eerste donderdag van de maand in het centrum "Molenberg" te Lanaken. De algemene en de administratieve directies woonden de vergaderingen bij. Omwille van de vele veranderingen en evoluties waaraan onze organisatie onderhevig was in 2012, werden extra bijeenkomsten georganiseerd in diverse commissies zoals personeelscommissie, bouwcommissie, financiële commissie, syndicaal overleg, personeelsvergadering en werkvergadering. Leden van de bouwcommissie volgden eveneens de werfvergaderingen, elke dinsdag voor Maasmechelen en elke vrijdag voor Bilzen. Vergaderingen waren er op volgende data: Januari: 3 + 7 + 19 + 26 Februari: 1 + 2 + 22 + 27 + 29 Maart: 1 + 8 + 12 + 16 + 22 + 29 April: 26 Mei: 3 + 14 + 22 + 30 Juni: 6 + 7 + 21 Juli: 3 + 9 + 12 Augustus: 31 September: 4 + 5 + 13 + 25 + 26 Oktober: 3 + 24 November: 7 + 8 + 15 + 21 + 30 December: 4 + 5 + 6 + 13 + 18 6
EXTERNE BELEIDSCONTACTEN EN NETWERKEN 1. Vlaams Welzijnsverbond Guimardstraat, 1 1040 Brussel tel. 02/511.44.70 - KV directies CKG s (1ste dinsdag) - Ad hoc werkgroepen 2. Kind en Gezin (K&G)- Hallepoortlaan, 27 1060 Brussel tel. 02/533.12.11 - Erkenning en Subsidiëring - H. Van Veldekesingel, 150/15 3500 Hasselt tel. 011/87.09.71 - Platform K&G - Integrale Jeugdhulp Limburg 3. Caritas Limburg Witte Nonnenstraat, 32 B2 3500 Hasselt tel. 011/23.37.62 - Diocesane Pastorale Werkgroep 4. Integrale Jeugdhulp - Regionale stuurgroep IJH - Limburg - Netwerkstuurgroepen Maasland - Netwerkstuurgroep Zuid - Netwerkteams Maasland en Zuid - Netwerkstuurgroep crisishulp - Kerngroep crisishulpverlening IJH - Coördinatieplatform crisispunt -18 5. Opvoedingswinkel Maasland: Netwerk Opvoedingsondersteuning Maasmechelen, Koning Albertlaan 35 bus 2 3630 Maasmechelen 6. Opvoedingswinkel Genk vzw Pas Grotestraat 31 3600 Genk (algemene vergadering) 7. Opvoedingswinkel West-Limburg, voorzitter stuurgroepen, Geiteling 13, Beringen 8. Opvoedingswinkel Zuid-Limburg, voorzitter stuurgroepen, Hospitaalstraat, Bilzen 9. Agendacommissie zorgcircuit West-Limburg 10. Werkgroep ADHD-Genk. Grotestraat 31 3600 Genk. 11. Overleg Welzijnswerk West-Limburg 12. Gezinsraad Beringen 13. Lokaal Overleg Kinderopvang Beringen 14. Lokaal Overleg Opvoedingsondersteuning Heusden-Zolder 7
15. Lokaal overleg Opvoedingsondersteuning Lanaken 16. Overleg crisisopvang Politiezone Beringen-Ham-Tessenderlo 17. Clustergroep Lokaal Sociaal Beleidsplan 18. Lokaal overleg opvoedingsondersteuning + werkgroepen. 19. Limburgs overleg opvoedingsondersteuning 20. Gezinsraad Lanaken Algemene vergadering 21. Coördinatieplatform STOP 4-7 22. Werkgroep Hechting Limburg project observatorium 23. Diverse stuur- en werkgroepen vanuit de CKG s. 24. Provinciaal overleg BJZ CWL- CKG Kind en Gezin 8
PERSONEEL (situatie per 31.12.2012) Per 31.12.2012 waren er 80 personeelsleden in dienst waarvan 52 deeltijds. In fulltime equivalenten uitgedrukt stemt dit overeen met 61.77 tewerkgestelde werknemers. 1werknemer valt onder het statuut van Gesco en er zijn 5 Wep-plus personeelsleden actief. Van de 80 leden zijn er 70 vrouwen en 10 mannen. Organogram. 9
VORMING, TRAINING EN OPLEIDINGEN (VTO), GEVOLGD IN 2012 Maatschappelijk verantwoorde zorg in Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Hoe doe je dat? Introductie in de contextuele hulpverlening Intervisie Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Depressieve gevoelens van moeders met jonge kinderen. Regionaal info- en communicatiemoment IJH Limburg Omgaan met agressie Basisvorming vertrouwenspersonen Vormingsmodule ontwikkeling Waimh Allemaal praatjes? Omgaan met rouw en verlies bij kinderen. Infonamiddag Ter Dennen Introductie VIT/VHT Symposium: Kraamzorg en kwetsbaarheid, onze zorg. Infodag Eigen Kracht Conferentie Goede preventie begint in de wieg. Nog betere preventie begint in de buik. Opleiding Stop 4-7 programma Gezinsgerichte hulpverlening bij autismespectrumstoornissen Ouders empowerend met bijzondere kinderen begeleiden 2-daagse opleiding autisme en hulpverlpverlening bijautismespectrumstoornissen. Efficiënt holistisch vergaderen Opleiding time-management Onderzoek naar werkzame methodieken binnen de Bijzondere Jeugdbijstand ter continuering van de hulpverlening die door agressie bedreigd wordt. Van personeelsbeleid naar personeelsplan De zin en onzin van competentiemanagement Eigenkrachtconferentie EKC Netwerknamiddag voor preventie adviseur Radar op zelfevaluatie Vergaderitis Veerkracht bij kinderen (z)onder stress Goed gevoeld Depressieve gevoelens van moeders met jonge kinderen onderkennen en begeleiden Eten van fruit en groenten bij kinderen Tatervuur: peuters warm maken voor taal Introductiecursus videohometraining en videointeractiebegeleiding Signs of safety Algemene opleiding management in de non- profit Veranderingsmanagement HRM 10
Deel 1. Kort grasduinen in de werkvormen van het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Molenberg. 1.1. Algemene situering. De afkorting CKG staat voor Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning. De CKG s worden erkend en gesubsidieerd door het agentschap Kind & Gezin en vertegenwoordigen een nog jonge sector. Er zijn ongeveer 1500 plaatsen, verdeeld onder de CKG s, waar ouders kunnen beroep op doen. Er zijn 23 erkende CKG s in Vlaanderen met heel wat afdelingen. Onderstaand schema geeft weer waar deze te vinden zijn. De rode stippen geven aan waar onze organisatie actief is. 1.2. Korte historiek Reeds lang voordat de Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning in het leven werden geroepen (1995), namen de meeste van de nu bestaande centra reeds een taak op zich die te maken had met zorg voor gezinnen met noden. Doorheen de tijd evolueerde die opdracht, hierbij de geest en de noden van de tijd volgend. - begin 20ste eeuw en periode tussen de twee wereldoorlogen: er was vooral aandacht voor weeskinderen en kinderen uit arme gezinnen: om de kindersterfte en ondervoeding tegen te gaan werden kinderen in kolonies tijdelijk opgevangen om daar aan te sterken. 11
- na 2de wereldoorlog: er kwam stilaan een einde aan de schrijnende toestanden van armoede: de sociale zekerheid was ingevoerd, kindergeld, ziekenkas, vakantiegeld, stempelgeld zorgden ervoor dat meer gezinnen zelf beter materieel in de zorg voor hun kinderen konden voorzien. Toch bleef er nog ruime aandacht voor de opvang en opvoeding van kinderen uit kansarme gezinnen, voornamelijk binnen de kinderopvangcentra en de kinderdag- en nachtverblijven. Het Kinderdorp Molenberg vzw werd opgericht in 1946. Eind 20ste eeuw verschoof de klemtoon terecht nog meer naar opvoedingsondersteuning : de overheid gaat er van uit dat opvoeden een taak is die het meest wenselijk door de ouders wordt opgenomen. In de huidige tijdsgeest, waarin families, dorpen, wijken, minder samenhangend zijn dan vroeger én waarin de maatschappij steeds hogere en wisselende eisen stelt aan gezinnen en individuen, hebben vele ouders in de opvoeding van hun kinderen baat bij een duwtje in de rug. De centra voor kinderzorg en gezinsondersteuning werden in 1995 in het leven geroepen. Ze hebben als opdracht gezinnen vroegtijdig bij te staan en te steunen bij de opvoeding van de kinderen. Dit via verschillende werkvormen en met verschillende intensiteit, maar steeds vanuit een zelfde doelstelling: ervoor zorgen dat ouders de nodige steun krijgen, die hen helpt om de opvoeding van hun kind zelf verder op te nemen en tot een goed einde te brengen. Binnen deze opdracht wordt zorg voor het kind en de ondersteuning van de ouders naadloos gecombineerd. 1.3. Wie kan er terecht in een CKG? Gezinnen met kinderen van 0 tot en met 12 jaar (zolang ze basisonderwijs volgen, met bijzondere aandacht voor 0-6jarigen). in al hun diversiteit (ras, stand, godsdienst, herkomst,.) die een hulpvraag stellen omdat het opvoedingsgebeuren voor ouder en/of kind vastloopt of dreigt vast te lopen en waarvoor met een tijdelijk hulpaanbod voldoende perspectief is op verandering. Belangrijk is het perspectief. De situatie in het gezin moet van die aard zijn dat er nog verbetering mogelijk is (perspectief naar huis staat centraal). Mits tijdelijke ondersteuning kan het gezin terug op weg geholpen worden. Het is vanzelfsprekend dat de gezinnen zelf bereid zijn om mee te werken. Ook het preventieve karakter van de hulpverlening is een bepalend kenmerk van de ondersteuning. Door samenwerking met het CKG wordt er naar gestreefd om escalatie of crisis binnen het gezin te voorkomen. Waar nodig wordt met de ouders, een netwerk uitgebouwd (steun van familie, vrienden, hulpverleners) rond het gezin om het gezin te ondersteunen naar de toekomst toe. Ook hulp aan gezinnen met kinderen in acute crisissituaties en bij maatregelen van hoogdringendheid, met name waar onmiddellijk een oplossing nodig is, zijn een opdracht/doel voor het CKG. Doelstelling is hier de verdere toename van de gezinsproblemen te vermijden door 12
vroegtijdig te werken aan het probleem. CKG s zijn dan ook 24 u/24 bereikbaar, elke dag van het jaar. Enkele voorbeelden Opvoeden loopt niet altijd van een leien dakje. Niet alle kinderen zijn gelijk. Het ene kind heeft een andere aanpak nodig dan het andere. Maar hoe kan je weten welke aanpak? Meestal raak je er als ouder zelf wel uit, vind je voldoende steun bij vrienden of familie. Zo ontdek je wat er wel allemaal nog goed gaat in jouw gezin. Maar soms lijkt het stilaan boven je hoofd te groeien en weet je niet goed hoe het nu verder moet. Dan kan het nodig zijn dat iemand je gezin weer mee op weg helpt. Al weken houdt je baby het hele gezin wakker met zijn gehuil. Je familie ziet het niet meer zitten om hem nog op te vangen. Je bent ontzettend moe. Je bent aan het eind van je Latijn. De adviezen die bij andere kinderen wel lijken te werken, leveren jou niet het gewenste resultaat op. Je wil graag dat iemand met jou bekijkt hoe jij best kan omgaan met de noden van je kind. Je hebt het gevoel dat niets van wat je doet of zegt iets verandert aan het gedrag van je kind. Elke keer als jij iets verbiedt, loopt het uit de hand. Bij je andere kinderen ging alles zo vlot, maar nu lijkt niets aan te slaan. En ook de andere kinderen hebben last van de ruzies. Je hebt het gevoel dat je voor hen weinig tijd en energie overhoudt. Je wil deze situatie ombuigen, maar weet niet goed waar te beginnen. Je staat er alleen voor. Je probeert je vorige relatie te vergeten, alle schulden af te lossen en de ruzie met je moeder bij te leggen. Je kan er niet echt zijn voor je kinderen. Je hebt het gevoel dat je op een meer betrokken manier ouder zou willen zijn en zoekt hierbij begeleiding. Je zou de tijd willen krijgen om voor jezelf eens alles op een rijtje te kunnen zetten. Je was erg jong toen de baby geboren werd. Zolang hij klein was, lukte het je wel. Maar nu hij groter wordt, kan je aan niemand vragen hoe je hem leert luisteren, hoe je hem leert praten, leert eten, leert slapen, enz. Er is zo veel dat je hem wil leren, maar je twijfelt er sterk aan of dit allemaal wel zal lukken. Je hebt zelf psychische problemen en de opvoeding van je kind wordt zwaar om te dragen en dreigt uit de hand te lopen. Je hebt tijd nodig om voor jezelf een oplossing te zoeken, maar je wil de opvoeding van je kind niet verwaarlozen. Je angst om je kind te verliezen is groot. Je zoekt hulp om dit te voorkomen 1.4. De drie werkvormen De begeleiding kan op verschillende manieren gebeuren. Met de ouders worden de vragen en behoeften besproken. In overleg met de ouders wordt beslist welke hulpverleningsvorm het best past bij de situatie en het minst ingrijpend is voor het kind. Bij de mobiele begeleiding gaat een begeleider aan huis om samen met het gezin uit te zoeken hoe de opvoedingssituatie weer hanteerbaar kan worden. De begeleider bevraagt hoe de problemen ervaren worden en maakt een sterkte-zwakte-analyse op van het gezin. Vervolgens wordt samen met de ouder(s) nagegaan hoe het komt dat de dingen niet lopen zoals ze zouden willen. 13
Tijdens het hulpverleningsproces wordt de ouder begeleid in het zoeken naar, en het ontwikkelen van, andere opvoedingsvaardigheden waardoor de ouder de verzorging en/of de opvoeding als minder problematisch ervaart en waardoor haar/zijn kind een optimale ontwikkeling kent. Indien aangewezen kan het kind voor een korte tijd overdag in het CKG verblijven. Dit noemt men de ambulante werkvorm. De begeleiding aan het kind en/of de ouders gebeurt dan intensief vanuit de leefgroep i.s.m. pedagoge en sociale dienst. Mogelijke ambulante werkvormen zijn ook: - met opvang:het kind komt een stuk van de dag naar het centrum, alleen of samen met de ouder. Het kind (of de kinderen) kan voor een korte tijd bij ons overdag of s nachts verblijven. Deze opvang heeft plaats in een huiselijke sfeer. Tijdens dit verblijf kan er intensief met het kind gewerkt worden en kan er gezocht worden hoe thuis de situatie anders kan aangepakt worden. - oudertraining: ouders komen naar een training in ouderlijke vaardigheden Voorbeelden van ambulante hulpverlening zijn: Triple P, Het Spoor (tuimelmodule) en STOP 4-7. Residentiële begeleiding. Wanneer de situatie van die aard is dat het kind voor korte tijd niet thuis kan blijven, kan hij of zij terecht in één van de drie leefgroepen van het CKG en dit in combinatie met een begeleiding van zowel het kind als van het gezin. Deze opvang heeft plaats in een huiselijke sfeer. Tijdens dit verblijf kunnen de medewerkers in de leefgroep intensief met het kind bezig zijn en wordt intussen gezocht met de pedagoge en/of de maatschappelijk werker hoe de moeilijkheden kunnen aangepakt worden. 1.5. Situering binnen Integrale Jeugdhulpverlening. In Vlaanderen zijn er heel wat diensten zich richten op kinderen en/of hun opvoeders. Al deze diensten vallen onder de integrale jeugdhulp. Hieronder vallen alle diensten die hulp verlenen aan kinderen en/of hun opvoeders, gaande van zeer eenvoudige hulp tot zeer specialistische hulp. Er zijn diensten die zich richten op heel brede preventie: zij bieden heel vrijblijvend advies, informatie, aan iedereen die dit zou kunnen gebruiken. Bv. consultatiebureau Kind en Gezin, opvoedingswinkels Aan de andere kant van het continuüm is er de zeer specialistische hulp voor een beperkt aantal kinderen of gezinnen. Bv. gesloten jeugdhulp voor jongeren die zware gedragsproblemen stellen De CKG s bieden intensieve preventie voor gezinnen met kinderen tussen 0 en 12 jaar Ze worden erkend en gesubsidieerd door Kind en Gezin en richten zich op gezinnen die aanvoelen dat de algemene adviezen die ze vinden niet volstaan om een probleem in de opvoeding op te lossen, maar waar de problemen ook nog niet zo ernstig zijn dat ze niet op korte tijd (1 tot 6 maand) kunnen opgelost of verbeterd worden. 14
1.6. Opnamevoorwaarden (indicaties) Na de intakefase, waarbij vraagverheldering centraal staat, wordt elk gezin besproken op een multidisciplinair opnameteam. De vraag en de eigenheid van het gezin wordt dan geplaatst tegenover de mogelijkheden van onze organisatie. Dan wordt geoordeeld welke module het best aansluit bij de vraagstelling. Het is ook mogelijk dat bepaalde kenmerken van het kind, het gezin, de omgeving of de situatie maken dat het aanbod van andere instanties/voorzieningen beter zou aansluiten bij wat dit gezin nodig heeft. Dan wordt een gerichte doorverwijzing georganiseerd. De gezinnen kunnen terecht bij het CKG voor volgende hulpvragen: 1.Er wordt een hulpvraag rond het opvoedingsgebeuren ervaren. Er is sprake van een noodsignaal. Op basis van een grondige vraagverheldering stelt men vast dat het gezin een probleem ervaart rond de opvoeding van de kinderen (de ouder kan de situatie niet meer aan, heeft een gevoel van incompetentie, er is behoefte aan acute hulp). Meerdere levensdomeinen lijken problematisch, maar binnen het geheel van problemen wordt de rode draad onderkend van opvoeding en ontwikkeling (cfr Belsky). 2. De ouders slagen er niet in om adequaat om te gaan met de hierna genoemde stressfactoren. Men heeft de hulp van een buitenstaander nodig met de bedoeling om de opvoedingssituatie te verbeteren. De opvoeding geeft moeilijkheden die te maken hebben met stressfactoren op een of meer van de volgende terreinen: Ouder en gezin: gezondheid/fysisch functioneren algemene ouderlijke (persoons)kenmerken geschiedenis van ouder en gezin gezinsinteracties gezinsstructuur communicatie in het gezin de mate waarin de sociale steun ervaren wordt Interactie tussen ouder en kind: verwachtingen belevingen opvoedingsvaardigheden/opvoedingscompetenties opvoedingsklimaat opvattingen over opvoeding Kind: gezondheid/fysisch functioneren temperament gedrag en emoties 15
Context van het gezin: financiële draagkracht huisvesting verblijfsstatuut gezinsvorm(vb: éénoudergezin, hersamengesteld gezin,..) professioneel netwerk informeel/sociaal netwerk 3. De leeftijd van de kinderen is tussen 0 en 12 jaar (zolang ze basisonderwijs genieten). 4. Het betreft een plotse, acute situatie (er is nood aan snelle interventie), een maatregel hoogdringendheid of het gaat om problemen in wording. 5. De hulpvraag betreft een probleem waarbij een aantal prioritaire werkpunten op het vlak van verzorging, basisvoeding, uitbreiding van het sociaal netwerk, kunnen worden aangewezen. 6. In de leefsituatie zijn nog een aantal gezonde krachten te onderkennen waarmee kan gewerkt worden (empowerment) om op korte termijn tot verbetering te komen. 7. De ouders tonen een minimale bereidheid om mee te investeren in het begeleidingsproces. 8. De ouders geven een mandaat aan het CKG om hulp te bieden. 9. Het sociale netwerk rond het gezin volstaat niet om het probleem op te lossen, het is ontoereikend, het gezin leeft mogelijk geïsoleerd. 10. De externe betrokken diensten- en/of hulpverleners vermoeden of stellen vast dat er een opvoedingsprobleem is en achten het wenselijk dat een grondige observatie en/of complementaire ondersteuning wordt geboden (vb verpleegkundigen- K&G, CLB-medewerkers, diensten CAW, sociale diensten OCMW, kleuter- en lagere school medewerkers, sociale diensten,.) 11. Andere hulpverleners achten, complementair aan hun eigen aanbod, de opvoedingsondersteuning vanuit het CKG noodzakelijk, zonder dat het CKG de gezinsbegeleiding, waarvoor de betrokken hulpverleners verantwoordelijk zijn, overneemt: vb volwassenenpsychiatrie, thuisbegeleiding Vlaams Fonds, vluchthuis, Centrum voor Integrale Gezinszorg., ziekenhuis, huisarts, 16
1.7. De 3 werkvormen, vertaald in typemodules. 1.7.1 De mobiele begeleiding. Deze werkvorm noemen we ook al eens pedagogische begeleiding aan huis. Deze werkvorm biedt een viertal modules. 1. Mobiele pedagogische diagnostiek voor gezinnen met kinderen tussen 0 en 12 jaar. Deze typemodule richt zich tot gezinnen waarbij een vraag leeft met betrekking tot het helder krijgen van het pedagogisch functioneren van hun gezin. B.m.v. observaties, gesprekken en testing wordt na een maand een diagnose gesteld, een sterkte-zwakteanalyse opgemaakt van het opvoedingsgebeuren waardoor hulpvraag en hulpverleningsplan van meet af aan duidelijk is. 2. Mobiele intensieve gezinsbegeleiding voor baby s en hun gezin. De Ambermodule staat voor een intensieve, pre- en/of postnatale, kortdurende begeleiding aan huis. Bij deze hoog intensieve begeleiding wordt gewerkt rond hechting, sociaal netwerk en het verhogen van opvoedingsvaardigheden. Participatie van ouders is uiterst belangrijk. De begeleidster gaat driemaal per week aan huis gedurende twee à drie uren. Deze begeleiding kan maximaal 6 maanden duren en start ten vroegste één maand voor de geboorte tot vijf maanden erna. 3. De praktisch pedagogische training voor jonge kinderen en hun ouder(s). PPT. De praktisch Pedagogische Training van ouders met zeer jonge kinderen is een intensieve begeleiding van moeder en het zeer jonge kind (0 6j). Focus ligt hier op het aanleren van praktische opvoedingsvaardigheden waardoor de ouders op een meer adequate wijze met hun kind kunnen omgaan. De begeleidster gaat twee- à driemaal per week aan huis. 4. Integrale mobiele pedagogische begeleiding en/of training voor kinderen en hun gezin. Deze begeleiding gebeurt aan huis, éénmaal per week, en benadert de opvoedingsmoeilijkheden van het gezin op een systemische en contextuele wijze. Focus ligt op het bevorderen van een positieve opvoedingsinteractie. Hulpverlening vertrekt vanuit de problemen die door de ouders zelf worden aangegeven en vanuit de vraag van het kind. Diverse levensdomeinen worden betrokken: ouder en gezin, kind, context, De ontwikkeling en de evolutie van het kind alsook de opvoedingssituatie worden opgevolgd. 17
1.7.2. Residentiële opvang (dag en nacht) met begeleiding 1. Kortstondige aaneensluitende residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Draagkracht van het gezin is van die aard dat verblijf in de thuissituatie tijdelijk onmogelijk is. Oorzaken kunnen zowel allerlei stressituaties (armoede, conflicten, psychische problemen, ) zijn, alsmede een opvoedingscrisis. 2. Kortstondige residentiële noodopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar) naar aanleiding van occasionele moeilijke leefomstandigheden (focus op kwetsbare doelgroepen). Het betreft hier een noodsituatie (plotse hospitalisatie van de ouder, dringende rustkuur, ) waardoor ouders gedurende een korte tijd niet kunnen instaan voor de opvoeding van hun kinderen en geen gepaste hulp vinden, noch in de reguliere opvang noch in het eigen netwerk. 3. Onderbroken residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Draagkracht van het gezin is van die aard dat er periodisch of sporadisch beroep dient gedaan te worden op een opvang in het CKG. Oorzaken kunnen zowel allerlei stresssituaties (armoede, conflicten, psychische problemen, ) zijn, alsmede een opvoedingscrisis. 4. Acute residentiële crisisopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar) in familiale probleemsituaties, aangestuurd door het crisisteam Integrale JeugdHulpverlening. Het betreft acute crisisopvang waarbij men een beroep kan doen op de 24/24u permanentie van het CKG. 5. Acute residentiële crisisopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), aangestuurd door politionele overheid, Jeugdrechtbank of Comité Bijzondere Jeugdzorg. Het betreft een beslissing waarbij, ondanks het minder vrijwillige tot onvrijwillige karakter van de doorverwijzing, aan het gezin nog kansen wordt geboden binnen de vrijwillige hulpverlening. Op korte tijd wordt nagegaan of de hulpverlening: noodzakelijk blijft, in een vrijwillig of gedwongen kader zal worden georganiseerd. 18
6. Residentiële wachtkamer in een leefgroep voor kinderen (0 tot 12 jaar), in afwachting van een definitieve oriëntatie in Bijzondere Jeugdzorg, Vlaamse Fonds of andere voorziening. Een (tijdelijke) oriëntatie van het kind buiten het gezin is duidelijk. De nodige stappen zijn gezet maar er dient een wachttijd overbrugd te worden in het CKG. 1.7.3 Ambulante begeleiding. Semi-residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. De bedoeling is om tijdelijk een deel van de zorg en opvoeding met de ouders mee op te nemen teneinde de draaglast te verminderen en het kindfunctioneren te optimaliseren. Het opzet hierbij is om gezinsbegeleiding aan te bieden aan gezinnen waar een hulpvraag is inzake het aanleren van pedagogische vaardigheden en zo het gezinsfunctioneren in het algemeen verbeteren. In het Dagcentrum Het Spoor wordt de methodiek van de Tuimelmodule gehanteerd. Bij deze module worden ouders samen met hun kinderen opgevangen en begeleid. Ouders participeren aan het groepsgebeuren. De begeleiding is zeer intensief. 19
Deel 2. Voorstelling van het Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning Molenberg. Het Spoor Kadans Molenberg Molenhof 20
2.1 Algemene informatie. Het CKG Molenberg is erkend als een voorziening met een capaciteit van 95 plaatsen. Deze plaatsen worden verdeeld als volgt: Residentieel en ambulant: Mobiel Crisis IJH (art.17) 42 plaatsen 50 plaatsen 3 verzekerde plaatsen Het CKG Molenberg organiseert eveneens volgende bijkomende activiteiten: STOP 4-7 Crisis 12-18j Meldpunt crisis IJH 5 plaatsen 1 plaats 3 plaatsen Inzet van de drie hulpverleningsvormen residentieel ambulant mobiel 21
Verdeling van de modules. ped diagn ppt amber integraal tuimel leefgroep crisis -ijh Verdeling cap. per team Verdeling cap. per afdeling spoor kadans mobiel mol mobiel ber leefgroep mol leefgroep ber stop 4-7 Molenhof Molenberg Kadans 't Spoor crisis IJH crisis 12-18 22
C.K.G. MOLENBERG te Lanaken-Rekem Adres: Daalbroekstraat 120 Lanaken Rekem Telefoon: 089 / 73.00.80 e-mail: secretariaat@ckgmolenberg.be Het CKG Molenberg te Rekem is het moederhuis van de organisatie. In dit centrum worden de drie hulpverleningsvormen aangeboden: residentieel, ambulant en mobiel. Directie: Rudi Gerrits, algemeen directeur Patrick Hoekx, administratief directeur Directieoverleg: Heidi Braeken, coördinator Molenhof Joke Loysch, coördinator Kameleon, Kadans, TB Bilzen en TB Maasmechelen Agnes Vankriekelsvenne, coördinator Kangoeroe Algemeen en administratieve directie Administratie: Nadine Willemse (secretariaat) Ronny Messina (boekhouding) Logistiek: Agnes, Lilianne, Gerda, Loubna, Sonja, Miranda, Nathalie, Linda, Josephine, Lutgarde, William en Leon Preventieadviseur en kwaliteitscoördinator: Mark Bex 23
Voorstelling teams en hun modulair aanbod per dec. 2012 Leefgroep Kangoeroe : ped./coördinator Agnes sociale dienst Sylvie hoofdbegeleider Nathalie Leefgroep Kameleon : Team: Yolanda Annette Anke Nicole Chloë Annelies Hilde An ped./coördinator Joke sociale dienst Angele hoofdbegeleider Els team: Lydia Linda Veerle Christine Hilde An Emanuella Virginie Nadia 24
Beide leefgroep-teams kunnen volgende modules aanbieden: 1 Residentiële opvang (dag en nacht) met begeleiding Kortstondige aaneensluitende residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Kortstondige residentiële noodopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar) naar aanleiding van occasionele leefomstandigheden en gericht naar kwetsbare doelgroepen. Onderbroken residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Acute residentiële crisisopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar) in familiale probleemsituaties, aangestuurd door het crisisteam Integrale Jeugdhulpverlening. Acute residentiële crisisopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), aangestuurd door politionele overheid, Jeugdrechtbank of Comité Bijzondere Jeugdzorg. Residentiële wachtkamer in een leefgroep voor kinderen (0 tot 12 jaar), in afwachting van een definitieve oriëntatie in Bijzondere Jeugdzorg, Vlaamse Fonds of andere voorziening. Ambulante opvang (dag of nacht) en begeleiding Ambulante (Semi-residentiële) opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Mobiele begeleiding integraal (team Bilzen en Genk): ped./coördinator Joke sociale dienst Bernadette team: Carine Jetty Marij Steffi 1 Bij de digitale versie kan je bij elke vermelding van module dmv CTRL+click terecht bij de officiële website van de CKG s voor meer informatie. 25
Mobiele begeleiding (team Maasmechelen): ped./coördinator Joke sociale dienst Sylvie team: Daisy Carine Wilfried Beide teams bieden volgende modules aan: Vroegtijdige training en/of begeleiding van ouders en kinderen (0-12 jaar) bij de opvoedingsinteractie, met aandacht voor het integrale.: a. De amber module: intensieve begeleiding van moeder met baby b. P.P.T.: intensieve Praktisch Pedagogische Training van ouders met jonge kinderen. 26
CKG MOLENHOF te Beringen Adres: Geiteling 13, Beringen Telefoon: 011 / 45.08.90 e-mail: mark.bex@ckgmolenberg.be / heidi.braeken@ckgmolenberg.be Het CKG Molenhof te Beringen is een afdeling van het CKG Molenberg. In dit centrum worden de drie hulpverleningsvormen aangeboden: residentieel, ambulant en mobiel. Residentieel en ambulant = 15 kinderen; mobiel = 15 gezinnen. Voorstelling van de teams en hun modulair aanbod per dec. 2012. Leefgroep Molenhof. ped./coördinator Heidi sociale dienst Mark hoofdbegeleider Lize team: Yvo Caroline Hilde Stijn Carine Anja Carla 27
Dit leefgroepteam kan volgende modules aanbieden: Residentiële opvang (dag en nacht) en begeleiding 2 Kortstondige aaneensluitende residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Kortstondige residentiële noodopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar) naar aanleiding van occasionele leefomstandigheden en gericht naar kwetsbare doelgroepen. Onderbroken residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Acute residentiële crisisopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar) in familiale probleemsituaties, aangestuurd door het crisisteam Integrale JeugdHulpverlening. Acute residentiële crisisopvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), aangestuurd door politionele overheid, Jeugdrechtbank of Comité Bijzondere Jeugdzorg. Residentiële wachtkamer in een leefgroep voor kinderen (0 tot 12 jaar), in afwachting van een definitieve oriëntatie in Bijzondere Jeugdzorg, Vlaamse Fonds of andere voorziening. Ambulante opvang (dag of nacht) en begeleiding Ambulante (Semi-residentiële) opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding. Naast deze bovenstaande CKG-modules biedt de afdeling Molenhof, buiten hun kernopdracht, ook een residentieel aanbod voor jongeren 12 18 jaar in crisissituaties. De opvang is zeer beperkt in tijd, meestal gaat het om een 24-uren opvang. Dit aanbod komt tot stand met de bijkomende steun van de locale gemeentebesturen van 7 omliggende gemeentes. Mobiele begeleiding (team Molenhof): ped./coördinator Heidi sociale dienst Ann team: Andre, Steffi en Annelies Team mobiele begeleiding Molenhof kan volgende module aanbieden: Vroegtijdige training en/of begeleiding van ouders en kinderen (0-12 jaar) bij de opvoedingsinteractie, met aandacht voor het integrale. Medewerkers logistiek: Ann, Belgin en Gulnur 2 Bij de digitale versie kan je bij elke vermelding van een module dmv CTRL+click terecht bij de officiële website van de CKG s voor meer informatie. 28
Dagcentrum Het Spoor te Maasmechelen. Adres: Ringlaan 88, Maamsmechelen Telefoon: 089 / 77.24.76 e-mail: hetspoor@ckgmolenberg.be Het Spoor is in april 2012 verhuisd naar: RINGLAAN 88 te Maasmechelen Nieuwe locatie sedert april 2012 In dit centrum wordt enkel ambulante hulpverlening aangeboden, meer specifiek de Tuimelmodule. pedagoge: Kathleen hoofdbegeleider Chantal team: Paula, Sarah en Daisy Semi-residentiële opvang voor kinderen (0 tot 12 jaar), gekoppeld aan een integrale gezinsbegeleiding 3. Het is een ambulante pedagogische begeleiding en training voor ouders samen met hun kinderen, ook gekend als Tuimel-module. De leeftijd is in het Spoor beperkt tot 6j. 3 Bij de digitale versie kan je bij elke vermelding van een module dmv CTRL+click terecht bij de officiële website van de CKG s voor meer informatie. 29
KADANS Genk In dit centrum wordt de mobiele hulpverleningsvorm aangeboden alsook een ambulante hulpverlening (STOP 4-7). Adres: E. Vandorenlaan 30bus 3, 3600 Genk Telefoon: 089 / 38.38.50 Kadans is een afdeling van het CKG Molenberg. Mobiel, lang licht. Vanuit Kadans worden 10 gezinnen mobiel begeleid. Voorstelling van het team (opgenomen in team Bilzen): Ped./coördinator Joke Sociale dienst Bernadette Team: Marij Steffi Hun modulair aanbod: 1. Analyse van de pedagogische vraag van een gezin met kinderen tussen 0 en 12 jaar. 2. Vroegtijdige training en/of begeleiding van ouders en kinderen (0-12 jaar) bij de opvoedingsinteractie, met aandacht voor het integrale. 30
STOP 4 7 GENK Vanuit Kadans wordt ook een ambulante module aangeboden: STOP 4-7 Stop 4-7 Genk is een samenwerkingsinitiatief tussen CKG De Stap en CKG Molenberg. STOP 4-7 is een trainingsprogramma voor kinderen tussen 4 en 7 jaar, die thuis en/of op school ernstige gedragsproblemen vertonen. Het team Genk geeft 2.5 trainingen per jaar voor telkens maximaal 10 kinderen, hun ouders en hun leerkrachten. STOP 4-7 -team Genk. Vanuit CKG Molenberg: Mieke Heene Ceres Velle Vanuit CKG De Stap: Greet Loeners Karin Unger Coördinator: Mieke Heene Het STOP 4-7 aanbod ligt vooralsnog buiten de reguliere werking van het CKG en wordt door Kind en Gezin apart betoelaagd. De statistische gegevens worden niet opgenomen in het CKGregistratiesysteem. Vandaar dat we ze hier apart vermelden. Statistische gegevens Aantal kinderen per trainingsperiode. 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 nov-feb ma.-juni sept-dec De drie trainingsperiodes waren in 2012 voor 100% bezet. 31
Verwijzers: 3 7 8 CLB SCHOOL 10 DIENSTEN OUDERS CKG Leeftijd van de kinderen. 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 4 JAAR 5 JAAR 6 JAAR 7 JAAR 8 JAAR Geslacht: Gezinssamenstelling 7 jongens meisjes 23 0 10 20 30 De werking van STOP 4-7 is intussen 6 jaar oud. De werkvorm is ambulant. De trainingen gebeuren in het trainingscentrum De Apestaart te Genk. Voor en na de trainingen zijn er huisbezoeken met als doel de geleerde en geoefende opvoedingsvaardigheden te implementeren in de concrete thuissituatie. Naast training aan ouders en kind wordt veel aandacht gegeven aan psycho-educatie van de leerkrachten. 32
CRISISJEUGDHULPVERLENING LIMBURG. Een samenwerkingsinitiatief tussen CAW, CKG De Hummeltjes en CKG Molenberg. Crisishulp bestaat in een onmiddellijke en aangepaste interventie in geval van een crisis. Crisis is een acuut beleefde noodsituatie die niet op voorhand kon worden ingeschat en waarin onmiddellijke hulp moet worden geboden. 1. Meldpunt crisisjeugdhulpverlening. Het meldpunt garandeert een 24/24u permanentie die kan reageren op elke oproep van een hulpverlener die geconfronteerd wordt met een gezin in crisis. De meldpuntmedewerker gaat na wat nog de mogelijkheden zijn tot onderhandeling of overleg zijn, en probeert te zoeken naar de minst ingrijpende maar tevens de meest aangewezen hulpverleningsvorm. 2. Crisisinterventie De functie van crisisinterventie is vraagverheldering en bemiddeling. De acties zijn het installeren van veiligheid, stressverlagend werken, bemiddelen, het verduidelijken van de crisisvraag, het voeren van individuele en contextgesprekken, gebruikmaken van crisismethodieken, oriënteren naar verdere hulp en intersectorale dispatching. 3. Crisisbegeleiding De functie van crisisbegeleiding is begeleiding. De acties zijn het bewaken van de veiligheid, het opmaken van een doelstellingenplan met het gezin binnen vijf dagen, het concretiseren van doelstellingen, het voeren van individuele gesprekken en contextgesprekken, het gebruik maken van crisismethodieken, het betrekken van significante hulpverleners, het zoeken naar en toeleiden tot gepaste vervolghulp, het starten van hulpcoördinatie. 4. Crisisopvang De functie van crisisopvang is residentiële opvang. De acties zijn het aanbieden van bed-bad-brood en een veilige omgeving, altijd gecombineerd met crisisinterventie en/of crisisbegeleiding. Het CKG Molenberg is partner in IJH en heeft een significante bijdrage in dit hulpverlenernetwerk. 33
Onze organisatie engageert zich op volgende terreinen: Het CKG doet mee aan het netwerk crisisopvang door drie residentiële plaatsen permanent ter beschikking te stellen (=verzekerd aanbod). Samen met CKG De Hummetjes te Hasselt bemannen we het meldpunt 24u/24u en 7dagen op 7 voor elke oproep voor kinderen tussen 0-12j. Voor de jongeren tussen 12-18j wordt het meldpunt verzekerd door de twee C.A.W. s. Voor de kinderen 12-18j hebben we een mogelijk aanbod van één bed te Molenhof - Beringen Voor het meldpunt en de opdracht crisisinterventie werkte Conny Maes vanuit het CKG Molenberg samen met de andere partners. Het crisisjeugdhulpverleningsprogramma ligt, net als STOP 4-7, buiten de reguliere werking van het CKG. Voor de subsidiëring van dit project zorgt de Vlaamse Gemeenschap voor de nodige middelen. 34
Deel 3. Statistisch materiaal 3.1 Evolutie van de begeleidingsdagen gedurende de laatste vier jaar Een aanwezigheidsdag is elke dag dat het kind in de voorziening aanwezig is. Een begeleidingsdag is elke dag vanaf de inschrijving tot de uitschrijving. Voor de berekening van de 80 % bezetting worden vanaf 01.01.1996 de begeleidingsdagen geteld : totaal in 2012 = 34.770 (=100%) verdeeld als volgt : Begeleidingsvorm 2009 2010 2011 2012 9.906 10.397 9.987 9.974 Residentieel (28.5%) (31.8%) (29.74%) (28.7%) Ambulant 5.285 (15.24%) 3.840 (11.4%) 3.701 (11.02%) 3.869 (11.2%) Mobiel 16.360 (47.2%) 15.692 (48%) 17.596 (52.40%) 16.283 (45.8%) Totaal 31.551 29.829 31.284 30.126 (86.64%) Art. 40 van het besluit van 6 april 1995 bepaalt dat het totaal aantal begeleidingsdagen minstens 80 % moet zijn van het maximaal aantal per erkend centrum in te vullen begeleidingsdagen. Indien de 80 % bezetting niet wordt gehaald, dan wordt de erkende capaciteit verminderd. Voor 2012 kan ons centrum de capaciteit behouden. 20000 15000 10000 5000 residentieel ambulant mobiel 0 2009 2010 2011 2012 35
Art. 2 4 voorziet in volgende percentages voor de begeleidingsvormen: minstens 25 % van de begeleidingsdagen op jaarbasis is residentieel. minstens 25 % van de begeleidingsdagen op jaarbasis is mobiel. de resterende 50 % van de begeleidingsdagen kan flexibel worden ingevuld naargelang van de behoefte. Het centrum behaalde volgend aantal gerealiseerde begeleidingsdagen en percentages: Begeleidingsdagen 2012 R 9.974 33.1% A 3.896 12.9% M 16.283 54% Totaal 30.126 100,00% Gemiddeld aantal begeleidingsdagen per opname : 30.126 : 283 kids = 106.45 dagen Art. 3 3 bepaalt dat bij ambulante begeleiding er gemiddeld éénmaal per week een begeleiding moet plaatsvinden, in principe in het gezin waartoe het kind behoort. Het centrum behaalde volgende cijfers in 2012: Aantal aanwezigheidsdagen 2.139 Aantal begeleidingsdagen 16283 Gemiddelde 1/7 = 0,1342 0.1314 Het aantal aanwezigheidsdagen zijn het aantal huisbezoeken die in werkelijkheden plaats vonden. Hierbij moet volgens de FID-parameters een gemiddelde van 1 bezoek per week en per gezin gehaald worden. Bezetting 2012. Het centrum realiseerde 30.126 begeleidingsdagen in 2012. Dit komt overeen met een totale bruto bezetting van 86.64%. In dit bezettingspercentage werd geen rekening gehouden met de begeleidingen met een hogere weging: Bijvoorbeeld: * module pedagogische diagnostiek wordt aan 1,5 gewogen. * module Amber wordt aan 2 gewogen. * praktisch pedagogische training. 36
3.2 Begeleidingen per leeftijdscategorie. Ckg's < 3 3 tot 6 6 tot 12 > 12 Niet ingevuld # dagen Kinderen 72 86 122 1 2 283 % kinderen 25.44% 30.39% 43.11% 0.35% 0.71% 100% 3.3 Nationaliteit van de moeder Nationaliteit Aantal gezinnen Aantal gezinnen Aantal gezinnen 2010 2011 2012 België 61 79 100 Dominikaanse Republ. 0 1 1 Duitsland 0 0 0 Filippijnen 0 1 1 Griekenland 1 0 0 Italië 1 1 2 Kongo 0 0 0 Kosovo 0 0 0 Marokko 0 4 4 Nederland 3 9 9 Kameroen 1 Polen Turkije 7 4 0 Togo 1 0 1 Roemenië 0 2 0 Onbekend 33 23 26 Totaal 111 124 149 De moeders van de opgenomen kinderen hebben vooral de Belgische nationaliteit. Vervolgens komen de Nederlandse, Turkse en Marokkaanse nationaliteit het meest voor. 3.4 Geslacht van de kinderen 2010 2012. Aantal Geslacht Kinderen % Aantal Kinderen % Aantal kinderen % 2010 2011 2012 Jongen 158 56.4% 191 57.5% 152 53.7% Meisje 122 43.6% 141 42.5% 131 46.3% Totaal 280 100.0% 332 100.0% 283 100.0% 37
Er worden nog steeds meer gezinnen met jongens dan meisjes begeleid. Dat er meer jongens begeleid worden dan meisjes kan toegeschreven worden aan het gegeven dat ouders vaker naar buiten komen met het moeilijke externaliserend gedrag van hun zonen dan met het internaliserend gedrag van hun dochters. Dat de kloof aan het dichten is kan mogelijks toegeschreven worden aan de reden van opname m.n. POS- situaties. 3.5 Domicilie van de gezinnen: woon- of verblijfplaats van de kinderen 2010 2012. 2010 2011 2012 2010 2011 2012 Maasland West-Limburg Maasmechelen 16 12 18 Beringen 8 11 13 Dilsen-Stokkem 6 11 7 Halen 1 0 1 Maaseik 4 5 0 Lummen 1 0 0 Lanaken 8 13 17 Herk-de-Stad 0 0 0 Kinrooi 0 4 3 Ham 2 4 2 Heusden-Zolder 4 2 2 Zuid-Limb. Tessenderlo 3 1 5 Riemst 3 10 8 Houth.-Helcht. 2 6 2 Tongeren 7 6 11 Leopoldsburg 2 2 0 Bilzen 4 6 9 Hoeselt 1 0 1 Regio Noord-Lim. Voeren 0 1 1 Hechtel-Eksel 1 0 0 Kortessem 1 0 0 Neerpelt 0 0 0 Borgloon 0 0 0 Peer 0 0 0 Nieuwerkerken 0 0 0 Hamont-Achel 2 1 0 Sint-Truiden 1 2 3 Bree 0 1 1 Wellen 0 0 0 Overpelt 0 0 1 Bocholt 0 0 1 Lommel 3 4 3 Meeuwen-Gruitr. 1 0 1 Regio Genk Genk 3 10 11 Regio Hasselt As 1 2 2 Hasselt 4 2 5 Opglabbeek 3 1 0 Zonhoven 3 0 0 Zutendaal 1 1 3 Alken 0 1 1 Diepenbeek 3 2 2 Mol 1 Geel 0 Onbekend 6 2 5 Totaal 111 124 149 Maasmechelen, Beringen en Lanaken zijn de gemeenten van waaruit de meeste gezinnen worden begeleid in 2012. 38
3.6 Aanmeldingen volgens kansarmoede Bij gezinnen waarvan hun kind ambulant of residentieel in een van onze leefgroepen verbleef werd dieper ingegaan op hun sociaal-economische situatie voor de berekening van de ouderbijdrage. Hierdoor konden we bijkomende gegevens bekomen die meer zicht gaven op kans-armoede factoren. Eenzelfde gezin kan scoren op meerdere kansarmoedeparameters. Kansarmoede Arbeidssituatie ouders 44 Opleiding ouders 22 Gezondheid gezinsleden 34 Huisvesting 32 Maandinkomen 46 Ontwikkeling van het kind 55 Geen kansarmoede-indicaties 55 Onbekend 76 Totaal kinderen 283 Onze doelgroepgezinnen zijn dus vaak gezinnen met extra kwetsbaarheden. 3.7 Gezinssituatie Gezinssituatie Aantal gezinnen Aantal gezinnen Aantal gezinnen Aantal gezinnen 2009 2010 2011 2012 Natuurlijk gezin 83 47 65 71 Nieuw samengesteld gezin 21 16 13 16 Moeder alleenstaande 73 43 37 56 Vader alleenstaande 0 0 0 0 Familie 0 0 0 0 Pleeggezin 0 0 0 0 Tienermoeder bij ouders 0 0 0 0 Co-ouderschap 3 1 4 5 Andere 9 4 5 1 Totaal 190 111 124 149 Bij ongeveer de helft van al de gezinnen die beroep doen op onze hulpverlening, zijn vader en moeder van het betreffende kind nog samen. Verder zijn het vooral alleenstaande moeders die nood hebben aan ons hulpverleningsaanbod. 39
3.8 Aanmeldingen volgens verwijzers. AWW onderw 10% 20% 20% 3% 16% 20% 5% 5.5% 5% 3% 2.5% K&G GGZ BJZ VAPH gezondh politie client meldpunt Uit deze tabel blijkt dat de meeste gezinnen doorverwezen werden door Kind en Gezin (24%) en door een consulent bij Jongerenwelzijn (20%). Voor alle verwijzingen vanuit Jongerenwelzijn wordt zeer nauw samengewerkt met de Centrale Wachtlijst Limburg. 3.9 Soort aanmelding. 9% 18,00% crisis dringend 73,00% gewoon 40
3.10 Aanmelding volgens probleemcategorie. Algemeen. opvoeding kind ouders context situatie 2011 137 107 119 144 112 2012 154 111 146 152 112 Specifiek geregistreerd. dreigende verwaarlozing materieel/ped. dreigend geweld tov kind psychologische/ psychiatr. probl. verslaving ouders licht mentale handicap ouders kansarmoede 2011 17 9 26 11 9 29 2012 18 17 48 16 11 35 3.11 Aanmelding volgens module. amber integrl dagopv. tuimel crisis cr-ijh res. kort res. lang res. lang onbek. mob.beg. begel. W.K. P.H. 7 125 31 14 17 2 51 9 12 2 2,60% 46,20% 11,50% 5,10% 6,00% 0,70% 19,00% 3,30% 4% 1% Veel hulpvragen zijn vragen naar mobiele begeleiding (thuisbegeleiding, 48.8%). Deze hulpverleningsvorm is dan ook de minst ingrijpende voor het gezin en krijgt altijd voorrang, mits de situatie dit toelaat. De vraag naar residentiële opvang bij aanmelding is ook dit jaar nog steeds erg hoog: 34%. 3.12 Begeleidingsdagen. Begeleidingsvormen en dagen Ckg A M R Niet ingevuld # dagen CKG Molenberg 3869 16283 9974 0 30126 12.8% 54% 33.2% 100% 54% 33.2% 12.8% ambulant mobiel residentieel 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 8512 5746 5293 3142 1989 2375 1562 318 0 0 0 0 ambulant mobiel residentieel 41
3.13 Aantal begeleidingen en begeleidingsdagen per module amber integraal triple P tuimel ambulant cris ijh crisis korte res lang res mobiel 6 138 4 20 32 5 14 58 42 415 15844 48 1562 1985 58 48 3648 8721 Zoals al eerder werd aangetoond gaan de meeste begeleidingsdagen naar de integrale mobiele begeleiding. 3.14 Begeleide kinderen met een link met Bijzondere Jeugdzorg. Aantal kind. Geen Cbj-p Cbj-d Cbjckjrplckg Cbj- Jrb- Jrb-p Jrb-h Jrb- Jrb-d 194 2 63 0 2 27 4 2 4 7 geen Cbj-p Cbj-d Cbjckjrplckg Cbj- Jrb- Jrb-p Jrb-h Jrb- Jrb-d Molenberg 99 2 38 0 1 16 4 2 3 2 Molenhof 63 0 22 0 1 10 0 0 0 2 Kadans 16 0 2 0 0 0 0 0 1 1 Het Spoor 16 0 1 0 0 1 0 0 0 2 Aantal kind. 194 kind. 2 63 0 2 27 4 2 4 7 Van de 283 kinderen die in 2012 ingeschreven werden hebben 111 kinderen een link met Bijzondere Jeugdzorg waarvan 44 kinderen een link hadden met de jeugdrechtbank. Deze kinderen zijn vooral terug te vinden in de leefgroepen. Voor 67 kinderen was er aldus een link met een CBJ. Deze kinderen zijn al eens terug te vinden in de mobiele begeleiding maar toch hoofdzakelijk in de leefgroep. CBJ-P:in ckg wegens plaatsgebrek elders; CBJ-D: CBJ dossier; CBJ-CKG: CKG neemt contact op; JRB-PLB: plaatsing met beschikking 42
ANALYSE EN EVALUATIE VAN DE EIGEN WERKING Begeleidingsdagen en bezetting 2012 Begeleidingsdagen 2012 R 9.974 33.2% A 3.869 12.8% M 16.283 54 % Totaal 30.126 100,00% Met 30.126 begeleidingsdagen behaalde het CKG Molenberg in 2012 een gemiddelde bezetting van 87%. In dit bezettingspercentage werd geen rekening gehouden met de begeleidingen met een hogere weging: Bijvoorbeeld: * module pedagogische diagnostiek wordt aan 1,5 gewogen. * module Amber wordt aan 2 gewogen. * praktisch pedagogische training. De bereikte doelgroep, leeftijd van de kinderen In 2012 werden 149 gezinnen begeleid met 283 unieke kinderen. 25.44% van onze kinderen was geen drie jaar oud; 30.39% was tussen drie en zes jaar oud terwijl 43.11% tussen 3 en 6 jaar was. 43.11% was tussen 6 en 12 jaar oud waaruit blijkt dat de vraag naar begeleiding van gezinnen met kinderen tot 12 jaar blijft. De mobiele begeleiding kampt voortdurend met wachtlijsten. Ouders moeten vaak tot drie maanden wachten vooraleer onze mobiele begeleiding kan starten. Anderzijds zien we een verschil in de toeleiding van de gezinnen naar de mobiele begeleiding tav de gezinnen in de residentiële werkvorm. De gezinnen uit de residentiële modules zijn vaker gelinkt met Jongerenwelzijn dan de kinderen uit de andere modules. De werkvormen 54% van alle begeleidingsdagen waren mobiele modules, 12.8% ambulant en 33.2% residentieel. Op basis van het ondersteuningsplan wordt bij gelijkblijvend zorgeffect steeds de minst ingrijpende maatregel voorgesteld. Dit betekent dat wij, indien mogelijk, de mobiele begeleiding laten primeren op ambulante (semi-residentiële) en residentiële hulpverlening. De begeleidingsduur Als begeleidingsduur wordt het principe gehanteerd zo kort mogelijk, maar zo lang als nodig. In de meeste dossiers zijn ook andere hulpverleners bij het gezin betrokken en wordt de begeleidingsduur bepaald in het overleg met de ouders en de betrokken hulpverleners. Wanneer wij het aantal opnames delen door het aantal begeleidingsdagen dan komen wij in 2012 voor alle afdelingen en Molenberg zelf, uit op een gemiddelde begeleidingsduur van 106.45 begeleidingsdagen (alle dagen tussen opname en ontslag). 43