Archief van de Belgische Technische Coöperatie. Voorbereidend studiedossier van de archiefselectielijst



Vergelijkbare documenten
ARCHIEF VAN DE BELGISCHE TECHNISCHE COÖPERATIE VOORBEREIDEND STUDIEDOSSIER VAN DE ARCHIEFSELECTIELIJST 2010

Archief van de Belgische Technische Coöperatie (BTC) Landenkantoren in het buitenland. Archiefselectielijst

Algemene Administratie van de Belastingen (en de Invordering) van de FOD Financiën

Archief van de provinciale registratiecommissies voor aannemers. Archiefselectielijst [2012]

Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO)

ARCHIEF VAN DE COMMISSIE TOT BESCHERMING VAN DE MAATSCHAPPIJ ARCHIEFSELECTIELIJST 2008

INTERN REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITÉ VAN DE FEDERALE PARTICIPATIE- EN INVESTERINGSMAATSCHAPPIJ ( FPIM )

de Belgische Mededingingsautoriteit

Koninklijk besluit van 30 mei 1997 houdende de versterking van de doeltreffendheid van de instrumenten voor financiële steun aan de export

Stafdienst P&O. Archiefselectielijst

Intern reglement van de raad van bestuur van Enabel

Archief van de FOD Sociale Zekerheid Stafdienst Budget en Beheerscontrole. Archiefselectielijst

ARCHIEF VAN DE COMMISSIE VOORWAARDELIJKE INVRIJHEIDSTELLING ARCHIEFSELECTIELIJST 2008

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

ARCHIEF VAN HET INTERFEDERAAL KORPS VAN DE INSPECTIE VAN FINANCIËN ARCHIEFSELECTIELIJST 2010

FOD FINANCIËN. Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie. Comités tot aankoop van onroerende goederen. Archiefselectielijst.

TITEL I OPRICHTING VAN EEN INTERN VERZELFSTANDIGD AGENTSCHAP "INTERNE AUDIT VAN DE VLAAMSE ADMINISTRATIE"

FOD Mobiliteit en Vervoer. Stafdienst Budget, Beheerscontrole en Logistiek & begrotingsverantwoordelijken. Archiefselectielijst

27 APRIL Koninklijk besluit betreffende de kwalitatieve toetsing van de verpleegkundige activiteit in de ziekenhuizen

Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp (DGD) DGD EN DE ONTWIKKELINGSACTOREN

FEDERALE OVERHEIDSDIENST BINNENLANDSE ZAKEN EN FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

Reglement Auditcommissie Raad van Commissarissen MN

REGLEMENT AUDIT, RISK & COMPLIANCE COMMISSIE PGGM N.V. 26 november 2013

A D V I E S Nr Zitting van dinsdag 26 juni

KONINKLIJK BESLUIT VAN 28 MAART 2007 BETREFFENDE EEN FEDERAAL KENNISCENTRUM VOOR DE CIVIELE VEILIGHEID. (B.S )

Akte Oprichting gecoördineerde versie

Nieuwe statuten - Naamswijziging

De Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer,

ARCHIEF VAN PROBATIECOMMISSIE ARCHIEFSELECTIELIJST

Reglement. Auditcommissie Raad van Commissarissen Mn Services N.V.

Betreft: aanvraag van het Departement Financiën en Begroting tot aanpassing van de beraadslaging RR nr. 45/2009 van 15 juli 2009 (RN-MA )

Dossier erkenning NGO

Archief van de Belgische Technische Coöperatie - zetel. Archiefselectielijst

Koninklijk besluit van 10 augustus 1998 tot goedkeuring van het huishoudelijk reglement van de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling

Circulaire 2018/C/37 betreffende de invoering van een nieuwe vrijstelling van de taks op de beursverrichtingen

Gecoördineerde statuten per 12 juni Hoofdstuk I - Naam, zetel, doel. Naam

Sector Programme Manager (Landbouwsector)

CHARTER VAN HET AUDITCOMITE

Toelichtende nota: Omschrijving van de voorgestelde wijzigingen aan de statuten van bpost, NV van publiek recht

GEMEENTERAAD. Ontwerpbesluit. Bestemd voor: Commissie Algemene Zaken, Intercommunales en Bevolking

1. 25 MEI Wet betreffende de Belgische internationale samenwerking (1)

De Algemene Vergadering

BXL 1278 ERP BEHEERSTOOL

Statuten. Artikel 1. Artikel 2

STATUUT VAN DE HAAGSE CONFERENTIE VOOR INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT

S T A T U T E N W I J Z I G I N G goedgekeurd op AV 08/04/2014 TITEL I: NAAM - ZETEL - DOEL - DUUR

BELGIAN DISABILITY FORUM VZW (BDF) Vereniging zonder winstoogmerk (vzw) 150, 1000 BRUSSEL

S T A T U T E N. FEDERATIE van TOERISTISCHE GIDSENGROEPERINGEN vzw afgekort " F T G " Vossekotstraat Zichem

FOVIG V.Z.W. ONDERNEMINGSNUMMER: Statuten volgens de wet van 27 juni 1921 zoals gewijzigd door de wet van 2 mei 2002.

VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

Bijlage 3. Intern reglement van het Auditcomité

ARCHIEF VAN HET ALGEMEEN BEHEERSCOMITÉ VOOR HET SOCIAAL STATUUT DER ZELFSTANDIGEN ARCHIEFSELECTIELIJST 2010

SOLVAY NV HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN HET AUDITCOMITE. De leden van het Auditcomité worden benoemd voor een hernieuwbare termijn van twee jaar.

REGLEMENT VOOR DE AUDIT, COMPLIANCE EN RISICO COMMISSIE VAN PROPERTIZE B.V.

WETBOEK VAN ECONOMISCH RECHT. Boek XIII

Ontwerp van samenwerkingsakkoord

VERENIGING VOOR DE VERENIGDE NATIES BRUSSEL Identificatienummer 7401/77

INLEIDING. Wat is het Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting?

Statuten. Diensten van de Eerste minister

WERKPLUS WAREGEM FUNCTIE- EN COMPETENTIEPROFIEL ADJUNCT - DIRECTEUR

KONINKLIJK BESLUIT VAN 10 AUGUSTUS 1998 TOT OPRICHTING VAN DE COMMISSIES VOOR DRINGENDE GENEESKUNDIGE HULPVERLENING. (B.S

Statuten VIRBO vereniging zonder winstoogmerk (ondernemingsnummer )

Jongeren meer bij de politiek te betrekken en hen mondiger te maken door middel van talrijke activiteiten die burgerschapsvormend zijn.

GECOÖRDINEERDE STATUTEN PER 8 JUNI 2018

FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk.

Oprichting van een gemeenschappelijke interne dienst voor preventie en bescherming op het werk

Intern reglement van het Auditcomité van Compagnie du Bois Sauvage nv

Algemene Administratie van de Belastingen (en de Invordering) van de FOD Financiën

Hoofdstuk 1. - Naam, zetel, doel

VR DOC.1037/1

COMMISSIE VOOR HET BANK- EN FINANCIEWEZEN Prudentieel toezicht op de beleggingsondernemingen

F L U X Y S Naamloze Vennootschap. Zetel van de vennootschap: Kunstlaan 31 te 1040 Brussel BTW BE RPR Brussel

OPRICHTING EN DOELSTELLINGEN

Mededeling Vlaamse Regering. Vlaams statistisch programma: samenstelling en goedkeuringsproces

Reglement voor de Audit Commissie Woonstichting Vooruitgang

Internationaal codirecteur ziekteverzekering PERU

Archief van de FOD Sociale Zekerheid Directie-generaal Zelfstandigen. Archiefselectielijst

ARCHIEF VAN DE BELGISCHE TECHNISCHE COÖPERATIE ARCHIEFSELECTIELIJST 2010

Verzelfstandiging in het Gemeentedecreet

A. Inleiding. De Hoge Raad had zijn advies uitgebracht op 7 september 2017.

Reglement voor de Audit Commissie Stichting WSW

BTC als werkgever. Resultaten van het onderzoek. Feiten en cijfers. Arbeidsvoorwaarden

FSMA_2011_01 dd. 27 april 2011

GEMEENTE EDEGEM ontwikkelingssamenwerking III. r e g l e m e n t

PRIVACY TRAINING CENTER Oprichtingsakte

GECOÖRDINEERDE STATUTEN

Corporate Governance Charter

12 AUGUSTUS Koninklijk besluit houdende de organisatie van de informatieveiligheid bij de instellingen van sociale zekerheid.

Selectielijst PACKED vzw

Intergemeentelijke samenwerking in kader van wijk-werken

Reglement auditcommissie NSI N.V.

FUNCTIEBESCHRIJVING. Directeur van de sociale departementen A7 Directeur. Sociale departementen Hoofdzetel

"ECODIS" in vereffening Naamloze vennootschap. Brechtsebaan Schoten. RPR (Antwerpen) BTW BE (de "Vennootschap")

STATUTEN. DE WARANDE VZW ZINNERSTRAAT 1, 1000 BRUSSEL Ondernemingsnummer

MINISTERIE VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST

STAP 4: Bekendmakingen: neerlegging & publicatie

Coordinatie--Rechten--patient--Samenstelling-werking--KB doc

Functiekaart. Functie. Doel van de entiteit. Plaats in de organisatie. Voor kennisname. Functienaam: afdelingshoofd Omgeving. Dienst: Subdienst:

Uittreksel uit het verslag van de algemene vergadering van 11 april Art. 1. De vereniging zonder winstoogmerk draagt als naam Zevenbunder.

Titel. Inhoudstafel Tekst Begin

Transcriptie:

ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIËN ARCHIVES GÉNÉRALES DU ROYAUME ET ARCHIVES DE L ÉTAT DANS LES PROVINCES ARCHIEFBEHEERSPLANNEN EN SELECTIELIJSTEN TABLEAUX DE GESTION ET TABLEAUX DE TRI 155 Archief van de Belgische Technische Coöperatie Voorbereidend studiedossier van de archiefselectielijst 2014 door Geert LELOUP Brussel Bruxelles 2015

ARCHIEF VAN DE BELGISCHE TECHNISCHE COÖPERATIE VOORBEREIDEND STUDIEDOSSIER VAN DE ARCHIEFSELECTIELIJST 2014

ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIËN ARCHIVES GÉNÉRALES DU ROYAUME ET ARCHIVES DE L ÉTAT DANS LES PROVINCES ARCHIEFBEHEERSPLANNEN EN SELECTIELIJSTEN TABLEAUX DE GESTION ET TABLEAUX DE TRI 155 Naamsvermelding - Niet Commercieel - Geen Afgeleide Werken CC BY-NC-ND http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/nl/ Attribution - Pas d Utilisation Commerciale - Pas de Modification CC BY-NC-ND http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/fr/ Algemeen Rijksarchief Archives générales du Royaume Identificatienummer Numéro d identification: Publ. 5467 Algemeen Rijksarchief Archives générales du Royaume Ruisbroekstraat 2 rue de Ruysbroeck 1000 Brussel Bruxelles

ALGEMEEN RIJKSARCHIEF EN RIJKSARCHIEF IN DE PROVINCIËN ARCHIVES GÉNÉRALES DU ROYAUME ET ARCHIVES DE L ÉTAT DANS LES PROVINCES ARCHIEFBEHEERSPLANNEN EN SELECTIELIJSTEN TABLEAUX DE GESTION ET TABLEAUX DE TRI 155 Archief van de Belgische Technische Coöperatie Voorbereidend studiedossier van de archiefselectielijst 2014 door Geert LELOUP Brussel Bruxelles 2015

DANKWOORD De opmaak van archiefselectielijst is altijd een collectief proces en dat gold ook in het geval van de Belgische Technische Coöperatie (BTC): de realisatie van de voorliggende archiefselectielijst was nooit mogelijk geweest zonder de hulp en medewerking van talloze anderen. De auteur wenst dan ook graag van dit woord vooraf gebruik te maken om hen hiervoor te bedanken. Hij wenst in de eerste plaats Carl Michiels te bedanken, die als Voorzitter van het Directiecomité van de BTC het nut van een archiefselectielijst voor zijn organisatie inzag en de medewerking van zijn instelling aan de opmaak ervan toegezegde. Voorts ook een woord van dank van de auteur voor Luc Laloo, Logistiek Coördinator en contactpersoon van de auteur, voor zijn inspanningen om hem in contact te brengen met de collega s van de verschillende diensten en cellen in Brussel, én voor zijn opvolger Philippe Van Goethem, die dezelfde rol vervulde bij de opmaak van de selectielijst voor de landenkantoren. De auteur wenst uiteraard ook alle medewerkers van de BTC te bedanken die hij in het kader van de opmaak van de archiefselectielijst heeft gesproken. Niet alleen hebben zij hem te woord gestaan, de nodige informatie bezorgd en actief mee gediscussieerd over geschikte beschrijvingen, bewaartermijnen en definitieve bestemmingen, velen onder hen hebben na afloop ook nog nuttige feedback verleend. Het feit dat zij allen overtuigd waren van het nut van een goed archiefbeheer speelde daarin een belangrijke rol. Tot slot mag ook de cruciale ondersteuning en hulp van een aantal collega s van de auteur binnen het Rijksarchief niet onvermeld blijven. Zijn dank gaat uit naar zijn afdelings- en diensthoofden Rolande Depoortere en Kathleen Devolder en naar zijn collega s bij wie hij altijd terechtkon voor feedback en toetsing van selectiebeslissingen. 5

INHOUDSTAFEL DANKWOORD... 5 INHOUDSTAFEL... 7 LIJST VAN BRONNEN EN WERKEN... 9 LIJST VAN AFKORTINGEN... 11 DE VOORBEREIDING VAN DE STUDIE... 13 GESCHIEDENIS EN WERKING VAN DE INSTELLING... 15 ORGANOGRAMMEN... 25 DE ARCHIEVEN VAN DE INSTELLING EN HUN SELECTIE... 29 7

LIJST VAN BRONNEN EN WERKEN A. GEDRUKTE BRONNEN Annuaire administratif et judiciaire. Administratief en gerechtelijk jaarboek, 1994-2010. Belgisch Staatsblad, 1998-2010. Parlementaire stukken Kamer van Volksvertegenwoordigers, 1998. B. WERKEN BAETEN S., De BTC: enkele bemerkingen bij gedeeltelijk onterechte kritiek, in: Tijdschrift voor Bestuurswetenschappen en Publiekrecht, 2000, pp. 114-119. LOZE P., Espace Jacqmotte. Brussel De Marollen De stad herbeleven - Bruxelles Les Marolles Réinvestir la ville, Leuven, Lannoo, 2007, 260 p. TALLIER P.-A., YANTE J.-M.,, CARNEL S., COPPIETERS G., PIRLOT V., PLISNIER FL., Guide des organismes d intérêt public en Belgique / Gids van de instellingen van openbaar nut in België. Deel 1. Le phénomène parastatal en Belgique, 19e-21e siècle. Partie introductive / Parastatalen in België, 19de-21ste eeuw. Inleiding; Deel 2. Notices des parastataux soumis à la loi du 16 mars 1954 et de ceux supprimés auparavant / Notities van de parastatalen onderworpen aan de wet van 16 maart 1954 en van diegene die daarvoor afgeschaft werden; Deel 3. Notices des parastataux non soumis à la loi du 16 mars 1954 / Notities van de parastatalen niet onderworpen aan de wet van 16 maart 1954, Brussel, Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën, 2008 (Gidsen / Guides 70). VANDENHOLE W., De Belgische Technische Coöperatie N.V. van publiek recht met sociaal oogmerk als alternatief voor 'parastatalisering' en privatisering, in: Tijdschrift voor Bestuurswetenschappen en Publiekrecht, 1999, 54, nr. 5, pp. 339-351. C. WEBSITES BIO: www.bio-invest.be. BTC: www.btcctb.org. FOD Buitenlandse Zaken: www.diplomatie.be. FOD Buitenlandse Zaken, Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking: www.dgci.be. Kamer van Volksvertegenwoordigers: www.dekamer.be. 9

LIJST VAN AFKORTINGEN ABOS ALC BFVZ BIO BOC BOF BTC Algemeen Bestuur van de Ontwikkelingssamenwerking Annoncer la Couleur Belgisch Fonds voor de Voedselzekerheid Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden basisoverlegcomité Belgisch Overlevingsfonds Belgische Technische Coöperatie COGEO (département) Coordination Géographique - (departement) Geografische coördinatie CMO CTB DBE DCD DGD DGIS DGOS DIRCOM DOP DTF EMAS Convention Mise en Œuvre Coopération technique belge Dienst Bijzondere Evaluatie van de Ontwikkelingssamenwerking Development Cooperation Directorate Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking Directie-Generaal Internationale Samenwerking Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking Directiecomité Demande d Ouverture de Poste Document Technique et Financier Environmental Management and Audit Scheme EST (département) Expertise Sectoriel et Thématique - (departement) Sectoriële en Thematische Expertise ETR FF FOD FTC End-of-Term Review Formuleringsfonds Federale Overheidsdienst Fair Trade Centre 11

GLOS ICM IS ISP KLB LAF L&A LeA MINTH MIP MM MTR MVO NGO NV OCZAA OESO Parl. st. R&D RDF Resrep RR SMCL SPOC TA TDC TER VDOS Gemengde Lokale Overlegstructuur Information and Communication Management International Services indicatief samenwerkingsprogramma Kleur Bekennen Local Administration and Finance Officer Logistiek & Aankopen Logistiek en Aankopen Maison Internationale - Internationaal Huis micro-interventieprogramma middle manager / middle management Mid-Term Review Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen niet-gouvernementele organisaties Naamloze Vennootschap (Desk) Oost, Centraal, Zuidelijk Afrika & Azië Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling parlementaire stukken Research and Development Rapport de Formulation resident representative(s) représentations résidentes Structure Mixte de Concertation Locale Single Point of Contact Technische Assistenten Trade for Development Centre Travel Expenses Reports Vrijwillige Dienst Ontwikkelingssamenwerking 12

DE VOORBEREIDING VAN DE STUDIE DE CONTEXT VAN DE PUBLICATIE In november 2009 nam de Belgische Technische Coöperatie contact op met het Rijksarchief, met de vraag of er voor instelling een archiefselectielijst opgesteld zou kunnen worden, waarbij verwezen werd naar eerdere, gelijkaardige initiatieven van het Rijksarchief. Deze vraag was perfect in te passen in de planning van het Rijksarchief, dat ernaar streeft om systematisch archiefselectielijsten op te (laten) stellen voor alle federale diensten en instellingen. Bovendien bood het ook de uitgelezen kans om een ontwerp van generieke archiefselectielijst voor parastatalen te toetsen aan de praktijk en te vertalen naar een concrete instelling. De opmaak werd toevertrouwd aan Geert Leloup, assistent bij de afdeling Toezicht en advies. HET AFGELEGDE PARCOURS Geert Leloup had op 26 februari 2010 een eerste onderhoud met Luc Laloo, Logistiek Coördinator, en Nathan Jamar, Junior procesmanager van de dienst Kwaliteitsbeheer, om de opmaak de archiefselectielijst toe te lichten en reeds enkele vragen te stellen. Tijdens dit overleg werd onder meer beslist dat de door de dienst Kwaliteitsbeheer ontwikkelde procesnomenclatuur gebruikt zou worden als basis voor de functionele indeling van de archiefselectielijst aangezien de BTC op vrij korte termijn gereorganiseerd zou worden en een op basis van het organogram ingedeelde selectielijst vrijwel onmiddellijk achterhaald zou zijn. Wel werden de hoofdrubrieken herschikt op basis van de archivistische basisprincipes, waarbij van algemeen naar bijzonder wordt gewerkt en de ondersteunende taken als eerste worden vermeld. Ook de subrubrieken werden naargelang de noden aangepast omdat deze geen een-op-eenrelatie vormden met de archiefvorming. Vervolgens bracht Geert Leloup in de maanden april-juli 2010 in totaal 35 verschillende bezoeken aan de zetel van de BTC in Brussel. Voor elke dienst werden de taken en de daaruit voortvloeiende archiefreeksen besproken, evenals de bewaartermijnen en de definitieve bestemmingen. De contactpersonen ontvingen kort na het gesprek een eerste ontwerpversie van de archiefselectielijst voor hun dienst, met de vraag om deze af te toetsen en zo nodig te corrigeren. Parallel werd de geschiedenis, de bevoegdheden en activiteiten én de organisatie en de werking van de BTC bestudeerd op basis van wet- en regelgeving, jaarverslagen, literatuur, enz. De opmaak van de archiefselectielijst voor de zetel nam in totaal ongeveer anderhalve maand in beslag. De archiefselectielijst voor de zetel werd uiteindelijk midden juli 2010 volledig afgerond en voor nazicht voorgelegd aan Rolande Depoortere, hoofd van de afdeling Toezicht en advies van het Rijksarchief. Tegelijkertijd werd deze voor een laatste maal ter controle voorgelegd aan de medewerkers van de BTC. Na enkele correcties werd de archiefselectielijst in december 2010 definitief bekrachtigd door de ondertekening van een overeenkomst door de Algemeen Rijksarchivaris en de Voorzitter van het Directiecomité van de BTC. Tot slot diende hierbij aansluitend nog een afzonderlijke selectielijst opgesteld te worden voor de landenkantoren in het buitenland. Een eerste in het Nederlands opgestelde ontwerpversie werd in het voorjaar van 2011 door Geert Leloup opgesteld op basis van de op de zetel in Brussel bewaarde archieven van de opgeheven landenkantoren in Tunis en Ouagadougou. Door de drukke agenda s van alle betrokkenen kon deze versie pas in de loop van 2013 en de eerste maanden van 2014 bij enkele landenkantoren afgetoetst, op enkele punten aangepast en zowel naar het Frans, het Engels als het Spaans vertaald worden. Finaliter volgde in april 2014 de goedkeuring door het hoofd van de dienst Toezicht en advies Kathleen Devolder en 13

de bekrachtiging door de ondertekening van een overeenkomst door de Algemeen Rijksarchivaris en de Voorzitter van het Directiecomité van de BTC. Tegelijkertijd werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om conform een beleidswijziging van het Rijksarchief de bestaande selectielijst voor de zetel op te splitsen in enerzijds een studiedossier voor zowel de zetel als de landenkantoren en anderzijds een selectielijst voor de zetel. De inhoud van dit laatste document bleef evenwel ongewijzigd. 14

GESCHIEDENIS EN WERKING VAN DE INSTELLING Dit onderdeel behandelt de geschiedenis, de bevoegdheden en activiteiten en de organisatie en de werking van de Belgische Technische Coöperatie. Het moet de lezer de nodige achtergrondinformatie bieden over de historische en institutionele context van de archiefvorming. A. BEKNOPTE GESCHIEDENIS VAN DE INSTELLING De Belgische ontwikkelingssamenwerking werd eind 20 ste eeuw grondig gereorganiseerd zodat deze over meer vrijheid en soepelheid zou kunnen beschikken om interventies op het terrein uit te voeren. De Belgische Technische Coöperatie (BTC) -Coopération technique belge (CTB) werd met de wet van 21 december 1998 1 opgericht als naamloze vennootschap (NV) van publiek recht met sociaal oogmerk. 2 Het daarbij aansluitend uitgevaardigde koninklijk besluit van 15 februari 1999 bevatte tal van bijkomende bepalingen met betrekking tot de organisatie en de werking. 3 BTC nam een deel van de bevoegdheden over van het Algemeen Bestuur voor Ontwikkelingssamenwerking (ABOS) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, meer bepaald deze inzake de uitvoering van interventies in het zuiden en sensibilisering in het noorden. De uitstippeling van het beleid werd toevertrouwd aan de hervormde Directie- Generaal Internationale Samenwerking (DGIS) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, het huidige Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (voorheen DGOS, sinds kort DGD) van de FOD Buitenlandse Zaken. De Belgische hulp werd toegespitst op een aantal landen, sectoren en thema's. De partnerlanden werden gekozen omdat ze bij de armste landen in de wereld horen of omdat België er een jarenlange ervaring heeft op het vlak van ontwikkelingssamenwerking. De wet van 1999 heeft voorts de volgende sectoren en thema s vastgelegd: basisgezondheidszorg, onderwijs en opleiding, landbouw en voedselzekerheid, basis-infrastructuur, goed bestuur, gelijke rechten voor mannen en vrouwen, zorg voor het milieu, sociale economie, de strijd tegen aids en kinderrechten. Bovendien voorzag de oprichtingswet dat BTC interventies in het zuiden voor derden kan uitvoeren. Het voorbije decennium heeft de BTC zich gestaag ontwikkeld en - zowel in het zuiden als het noorden - talloze initiatieven gelanceerd. Zo maakten latere wijzigen aan de wet van 1998 mogelijk dat BTC ook acties kon ondernemen voor de eerlijke handel 4 en voor de inzet van jongeren in het zuiden 5. Het actieterrein van de organisatie werd ook meermaals verruimd. Een in 2006 doorgevoerde wetswijziging 6 bepaalde dat BTC ook interventies voor derden mag uitvoeren in landen die geen partnerland zijn en een wetswijziging in 2009 7 versoepelde de lijst van programma s en actieterreinen die in aanmerking komen voor een bijkomende 1 Wet van 21 december 1998 tot oprichting van de «Belgische Technische Coöperatie» in de vorm van een vennootschap van publiek recht (BS, 30/12/1998, p. 41810). Zie ook de wet van 28 december 1998 (BS, 30/12/1998, p. 41824). 2 Zie VANDENHOLE W., De Belgische Technische Coöperatie N.V. van publiek recht met sociaal oogmerk als alternatief voor 'parastatalisering' en privatisering, in: Tijdschrift voor Bestuurswetenschappen en Publiekrecht, 1999, 54, nr. 5, pp. 339-351 en BAETEN S., De BTC: enkele bemerkingen bij gedeeltelijk onterechte kritiek, in: Tijdschrift voor Bestuurswetenschappen en Publiekrecht, 2000, pp. 114-119. 3 Koninklijk besluit van 15 februari 1999 tot uitvoering van artikel 13 van de wet van 21 december 1998 tot oprichting van de 'Belgische Technische Coöperatie' in de vorm van een vennootschap van publiek recht (BS, 27/02/1999, p. 5987). 4 Programmawet van 30 december 2001 (BS, 31/12/2001, p. 45708). 5 Wet van 27 december 2005 houdende diverse bepalingen (BS, 30/12/2005, p. 57359). 6 Wet van 20 juli 2006 houdende diverse bepalingen (BS, 28/07/2006, p. 36940). 7 Wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen (BS, 31/12/2010, p. 82925). 15

opdracht aan de BTC. Nog andere aanpassingen aan de wet waren erop gericht om het beheer te optimaliseren. 8 Tot slot nog opmerken dat BTC naast een hoofdzetel in Brussel ook beschikt over een uitgebreid netwerk van landenkantoren in het buitenland. B. BEVOEGDHEDEN EN ACTIVITEITEN VAN DE INSTELLING De instelling bezit verschillende bevoegdheden, die opgesplitst kunnen worden in drie grote taakgebieden: interventies in het zuiden voor de Belgische overheid, interventies in het noorden voor de Belgische overheid en interventies toegewezen door derden. Eerst komen echter de interne bevoegdheden aan bod, met name het bestuur, de controle en de administratieve ondersteuning. Het bestuur van de BTC berust bij een aantal organen en personen: de Algemene Vergadering, de Raad van Bestuur, de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer en het Directiecomité. De Algemene Vergadering oefent geen andere bevoegdheden uit dan die welke haar zijn voorbehouden door de bepalingen van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen die van toepassing zijn op de naamloze vennootschappen: de belangrijkste hiervan zijn het wijzigen van de statuten, de goedkeuring van de jaarrekening, het benoemen en ontslaan van bestuurders en het toekennen van een bezoldiging. De Raad van Bestuur bezit uitgebreide bevoegdheden, aangezien deze volgens de inrichtingswet bevoegd is om alle handelingen te verrichten die nodig of nuttig zijn voor de verwezenlijking van het maatschappelijk doel van de BTC. De oprichtingswet specificeert voorts dat de raad de strategie van de BTC bepaalt op voorstel van de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer en elk jaar een ondernemingsplan goedkeurt 9 waarin de doelstellingen en de strategie van de BTC op middellange termijn worden vastgesteld, alsmede het in artikel 164bis, 1, 6 van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen bedoelde bijzonder verslag. Nog volgens de wet kan de raad bevoegdheden geheel of gedeeltelijk overdragen aan de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer, al zijn er ook belangrijke uitzonderingen. 10 De Raad van Bestuur houdt collegiaal toezicht op de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer, die regelmatig verslag moet uitbrengen aan de raad. De verantwoordelijke voor het dagelijks beheer is belast met de door de Raad van Bestuur overgedragen bevoegdheden alsmede met de uitvoering van diens beslissingen. Hij wordt uitgenodigd op alle vergaderingen van de Raad van Bestuur en heeft er een raadgevende stem. Hij kan op zijn beurt, na akkoord van de raad, sommige van zijn bevoegdheden overdragen aan één of meerdere leden van het Directiecomité of aan personeelsleden van de BTC. De Raad van Bestuur besliste echter in 2004 om de taken en bevoegdheden van de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer voor onbepaalde tijd toe te vertrouwen aan een Voorzitter van het Directiecomité. 11 Het 8 De reeds aangehaalde programmawet van 30 december 2001 en de wet houdende diverse bepalingen van 20 juli 2006 voerden een aantal aanpassingen door met betrekking tot het financieel beheer en/of het personeelsbeheer. 9 De onderdelen van het ondernemingsplan die de uitvoering van de taken van openbare dienst betreffen worden voor toetsing aan de bepalingen van het beheerscontract ter goedkeuring voorgelegd aan de minister onder wie de BTC ressorteert. De andere elementen worden hem ter informatie medegedeeld. 10 Meer bepaald: 1 de goedkeuring van het beheerscontract evenals van elke wijziging hiervan; 2 het vaststellen van de strategie en de goedkeuring van het ondernemingsplan alsmede van het bijzonder verslag bedoeld in artikel 164bis, 1, 6 van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen; 3 het toezicht op de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer, inzonderheid wat de uitvoering van het beheerscontract betreft; 4 de goedkeuring van de inventaris en de jaarrekeningen, met inbegrip van de balans, de resultatenrekening en de toelichting alsmede van het beleidsverslag, bedoeld in artikel 77 van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen; 5 de participatie in bestaande of op te richten publiek- of privaatrechtelijke vennootschappen, groeperingen, verenigingen of instellingen, bedoeld in artikel 9, alsmede de voordracht van vertegenwoordigers van de BTC in de beheersorganen van die vennootschappen, groeperingen, verenigingen of instellingen; 6 de bijeenroeping van de algemene vergadering; 7 de andere bevoegdheden die door deze wet, door de krachtens deze wet aangenomen statuten en door de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen, uitdrukkelijk aan de raad van bestuur worden toegewezen. 11 Website www.btcbtc.org, geraadpleegd op 01/03/2010. 16

Directiecomité is dan weer belast met de door de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer overgedragen bevoegdheden en de leden helpen de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer bij de uitoefening van diens bevoegdheden, met name door diens beslissingen uit te voeren. Tot slot nog signaleren dat er met een in 2003 uitgevaardigd ministerieel besluit een Basisoverlegcomité (BOC) voor het overleg met de vakbonden is opgericht, dat wordt voorgezeten door de verantwoordelijke voor het dagelijks bestuur. 12 De inrichtingswet bevat ook bepalingen met betrekking tot de organisatie van de controle. Voor wat het administratief toezicht betreft, staat de BTC onder de controlebevoegdheid van de minister onder wie de BTC ressorteert en van de Minister van Begroting: deze controle wordt uitgeoefend door bemiddeling van twee regeringscommissarissen, die moeten waken over de naleving van de wet, de statuten van de BTC, het beheerscontract en de overeenkomsten inzake de toekenning van taken van openbare dienst. Zij worden uitgenodigd op alle vergaderingen van de raad van bestuur en hebben er een raadgevende stem. Elke regeringscommissaris kan beroep aantekenen bij de minister aan wie hij verslag uitbrengt tegen elke beslissing van organen van de BTC, die hij strijdig acht met de wet, met de statuten van de BTC, met het beheerscontract of met de overeenkomsten inzake de toekenning van taken van openbare dienst. Dit beroep is eveneens mogelijk tegen elke beslissing die erop gericht is taken die de BTC zelf kan uitvoeren, toe te wijzen aan derden. De controle op de financiële toestand, op de jaarrekeningen en op de regelmatigheid van de financiële verrichtingen wordt dan weer toevertrouwd aan een College van Commissarissen. Naast de externe controle zijn er ook interne controlemechanismen (zie verder). Verschillende medewerkers, cellen en diensten verrichten een aantal belangrijke ondersteunende taken. Het secretariaat van de Voorzitter van het Directiecomité en het secretariaat van de Raad van Bestuur zijn verantwoordelijk voor de praktische administratieve ondersteuning, het beheer van de briefwisseling, het opstellen en bewaren van notulen van de bestuurs- en interne overlegorganen, enz. Kwaliteitsbeheer beoogt de ontwikkeling van policies, guidelines, templates en checklists, brengt alle processen in kaart via de procesnomenclatuur en -beschrijvingen en is verantwoordelijk voor de uitvoering van process reviews en (half)jaarlijkse management reviews. Research & Development (R&D) focust zich op de aanpassingen van de organisatiestructuur en het beheer van een aantal verbeteringsprojecten. Andere, meer ondersteunende taakgebieden zijn het personeelsbeheer, financieel beheer, ICTbeheer, logistiek en aankopen en, tot slot, interne en externe communicatie. Het financieel beheer en het ICT-beheer worden momenteel toevertrouwd aan het departement Financiën en Information and Communication Management (ICM), het personeelsbeheer aan het departement Human Resources (HR). Het financieel beheer omvat onder meer de opmaak van de begroting en de begrotingswijzigingen, het bijhouden van de boekhouding en de opmaak van de jaarrekening. Het ICT-beheer behelst de ontwikkeling van programma s en de ondersteuning van de collega s. Het personeelsbeheer omvat onder meer de rekrutering en selectie van nieuwe medewerkers, het beheer van de personeelsdossiers, de organisatie van individuele vormingen en groepsvormingen, enz. Daarbij moet overigens steeds in het achterhoofd gehouden worden dat de medewerkers door het statuut van de BTC als NV van publiek recht niet onder het klassieke statuut van het rijkspersoneel vallen. De organisatie van reizen en visa voor de medewerkers van de zetel, het terrein en de stagiairs en beursstudenten zijn uiteraard een belangrijke opdracht en ressorteren onder een cel van de directie HR. De logistiek en de aankopen ressorteren momenteel onder het departement Geografische 12 Ministerieel besluit van 11 februari 2003 houdende de oprichting van een basisoverlegcomité voor de Belgische Technische Coöperatie en aanwijzing van haar voorzitter (BS, 21/02/2003, p. 8608). 17

Coördinatie. De logistieke diensten zijn verantwoordelijk voor het beheer van het gebouw in Brussel, voor het voorraadbeheer in Brussel en bij de vertegenwoordigingen in het buitenland en voor sommige openbare aanbestedingen. Het beheer van deze openbare aanbestedingen wordt echter steeds meer gecentraliseerd bij hun collega s van de cel Openbare Aanbestedingen, die de gunning van openbare aanbestedingen moeten opvolgen. De aan deze cel verbonden juristen verlenen de vertegenwoordigingen in het buitenland ondersteuning op dit vlak, maar verlenen daarnaast ook meer algemeen juridisch advies en juridische ondersteuning bij rechtsprocedures. De interne en externe communicatie zijn toevertrouwd aan twee verschillende diensten. De medewerkers van de horizontale stafdienst voor interne communicatie verspreiden informatie binnen BTC door de terbeschikkingstelling van processen-verbaal van het directiecomité met geanonimiseerde en geschrapte gegevens, de opmaak en verzending van interne nieuwsbrieven en de ontwikkeling van de intranetsite. Ook de vertalingen en het onthaal behoren tot het takenpakket. De collega s van de cel Externe Communicatie en Marketing zijn verantwoordelijk voor de opmaak van jaarlijkse communicatieplannen, de coördinatie van de communicatie en ontwikkeling van een huisstijl, het beheer van verschillende communicatiekanalen, zoals de perscommuniqués, persconferenties en -reizen, de internetsite, nieuwsbrieven, publicaties, promomateriaal, enz. Ook de opmaak van het jaarverslag ressorteert onder deze dienst. Voorts vormt de ontwikkeling van een beleid voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) momenteel een belangrijke prioriteit voor de BTC. Concreet gaat het daarbij om de ontwikkeling van een intern integriteits-, aids- en genderbeleid, het behalen en behouden van milieulabels en de uitvoering van interne audits. De strategische aansturing en de coördinatie van het eerste aandachtspunt wordt toevertrouwd aan de betrokken experts in de verschillende departementen: integriteit wordt aangestuurd door de directeur Financiën, gender en aids door de directeur HR. De betrokkenen ontwikkelen niet alleen een beleid inzake deze thema s binnen de organisatie van de BTC, maar komen ook tussen bij de formulering van projecten. De milieulabels vallen onder de bevoegdheid van de EMAS-coördinator. De interne audit verricht dan weer audits op de zetel en op het terrein. De auditoren evalueren op basis van een jaarlijks intern auditplan en een jaarlijkse risicoanalyse de doeltreffendheid van het risico- en controlebeheer en de beleidsprocessen. Van elke audit wordt verslag uitgebracht aan de geauditeerden en aan het auditcomité, een emanatie van de raad van bestuur. Zowel het kennisbeheer als het beheer van partnerschappen moeten tot slot nog uitgebouwd worden. De interventies in het zuiden voor de Belgische overheid omvatten projecthulp, begrotingshulp, basket hulp en studie- en stagebeurzen. Hoewel België de principes van de Verklaring van Parijs 13 volledig onderschrijft, verloopt een aanzienlijk deel van de ontwikkelingshulp nog steeds via concrete projecten. Een project is een geheel van middelen (geld, materiaal, expertise ), activiteiten en resultaten waar donorland en partnerland het over eens zijn. Een project wil in een bepaalde tijdspanne, in een bepaalde geografische zone en met een bepaald budget specifieke doelstellingen bereiken. De procedure van een dergelijk project voorziet doorgaans in de afsluiting van een Convention Mise en Œuvre (CMO), de opmaak van een Document Technique et Financier (DTF) en een Rapport de Formulation (RDF), de opvolging door een Gemengde Lokale Overlegstructuur (GLOS), de rapportering over de vorderingen van het project via jaarrapporten en de evaluatie via een Mid-Term Review (MTR) en een eventuele End-of-Term Review (ETR). Na afloop van het project volgt een inhoudelijke en financiële afsluiting. De duurtijd van een dergelijk project bedraagt gemiddeld drie tot vier jaar. Een ander type interventie is de begrotingshulp, waarbij het geld van de donoren direct op de staatsbegroting van het begunstigde land wordt ingeschreven. Het 13 De Verklaring van Parijs is een internationaal akkoord dat in maart 2005 in Parijs werd goedgekeurd door meer dan honderd regeringen van donor- en ontwikkelingslanden en door meerdere multilaterale instellingen. In de Verklaring van Parijs engageren al de ondertekenaars zich om ontwikkelingshulp doeltreffender te maken. De vijf principes die de Verklaring van Parijs naar voor schuift zijn: eigenaarschap (ownership), afstemming (alignment), harmonisering (harmonization), resultaatgericht beheer (managing for results) en wederzijdse verantwoordelijkheid (mutual accountability). 18

land in kwestie kan zo meer activiteiten uitvoeren om de armoede te bestrijden, op basis van goedgekeurde meerjarenplannen. Begrotingshulp is minder tijdrovend en goedkoper dan projecthulp, maar verhoogt de kans op een slecht financieel beheer omdat de overheidsdiensten van de partnerlanden niet altijd over de nodige beheers- en controlemechanismen beschikken. Tussen projecthulp en begrotingshulp bestaan nog een aantal hybride hulpvormen, met als belangrijkste de zogenaamde basket funding, sectorale begrotingshulp waarmee dus een bepaalde sector wordt geholpen. Het grote verschil met begrotingshulp is dat het geld uit basket funding niet volledig volgens de procedures van het begunstigde partnerland wordt aangewend. Een laatste essentiële component van de Belgische ontwikkelingssamenwerking zijn de studie- en stagebeurzen voor onderdanen van de partnerlanden. Dankzij dergelijke beurzen kunnen zij hun competenties en beroepscapaciteiten verbeteren via universitaire studies (master en doctoraat), stages en studiereizen. De opleidingen vinden plaats in hun land van herkomst, in de andere partnerlanden of in België. De interventies in het noorden behelzen de sensibilisering, de organisatie van opleidingen, de bevordering van de eerlijke handel en de inzet van Junior Assistenten. De BTC is in België actief op het vlak van sensibilisering voor de Noord-Zuidrelaties en stimuleert, promoot en ondersteunt mondiale vorming en actief wereldburgerschap in het onderwijs en dit zowel voor de derde graad van het basisonderwijs, het secundair onderwijs als het hoger onderwijs: in Vlaanderen gebeurt dat door Kleur Bekennen (KLB), in het Franstalige landsgedeelte door Annoncer la Couleur (ALC). Concreet zorgen medewerkers voor advies op maat, educatief materiaal, nascholing en financiële ondersteuning en treden ze op als tussenpersoon wanneer scholen op zoek zijn naar begeleide activiteiten en coaching. Eigen websites worden gebruikt om ruchtbaarheid te verlenen en informatie te verspreiden. De Infocyclus is dan weer een opleiding omtrent de internationale samenwerking en de problematiek van de Noord-Zuidverhoudingen. Het initiatief heeft een lange traditie want werd reeds decennia geleden opgestart door het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Momenteel worden er elf cycli per jaar georganiseerd, telkens met een programma voor een vijftigtal Nederlandstaligen en een vijftigtal Franstaligen. De lesinhoud is gevarieerd en handelt onder meer microfinanciering, conflictpreventie, het Europese ontwikkelingsbeleid, gelijke kansen voor mannen en vrouwen, enz. Een belangrijke innovatie is de lancering van Claroline, een platform voor e-learning. De bevordering van de eerlijke handel is een verhoudingsgewijs vrij recent verworven bevoegdheid. Het Trade for Development Centre - dat tot 2008 de naam Fair Trade Centre droeg - is een programma dat instaat voor de promotie van eerlijke en duurzame handel met de ontwikkelingslanden, en dat zorgt voor handelshulp. Het wil een expertisecentrum vormen voor eerlijke handel, duurzame handel en handelshulp, verleent ondersteuning aan producentenorganisaties, en, tot slot, organiseert bewustmakingscampagnes en ontwikkelt instrumenten voor de sensibilisering van de consument, de economische actoren en de Belgische overheid. De meest zichtbare initiatieven zijn de Week van de Fair Trade, de aanwezigheid op beurzen en salons en een eigen website. De in 2006 gelanceerde Vrijwillige Dienst voor Ontwikkelingssamenwerking (VDOS) is het meest recente initiatief. Het werd opgestart toen na de tsunami-ramp van 2004 bleek dat heel wat jongeren ter plaatse in de getroffen landen wilden helpen, maar dat het ontbrak aan de nodige ondersteuning en begeleiding ter plaatse. Bovendien zou de inzet van jongeren in het zuiden toekomstige ontwikkelingswerkers de kans bieden de nodige ervaring op te doen én de Belgische bevolking kunnen sensibiliseren. 14 Het programma wil jongeren dus de kans bieden een eerste beroepservaring op te doen in de ontwikkelingssamenwerking: onder begeleiding van een coach werken jongeren minimum 1 en maximaal 2 jaar mee in een project van de 14 Parl. St. Kamer, 2005-2006, nr. 2097/1. 19

BTC, of in een project van een Belgische niet-gouvernementele organisatie. De BTC is verantwoordelijk voor de organisatie van het programma en voor de selectie van de jongeren die eraan deel willen nemen. Wegens verwarring omtrent het begrip vrijwilliger werd de Vrijwillige Dienst voor Ontwikkelingssamenwerking in 2010 omgedoopt tot het Juniorprogramma. Dankzij haar statuut en haar expertise op het terrein kan de BTC ook opdrachten uitvoeren voor rekening van andere nationale en internationale organisaties die werken aan duurzame menselijke ontwikkeling. Deze gedelegeerde samenwerking is een hulpvorm waarbij de donoren een deel van hun ontwikkelingsgeld toevertrouwen aan een andere donor. België kan bijvoorbeeld middelen krijgen van andere landen en instellingen om projecten in Congo uit te voeren omdat het wordt beschouwd als een ervaren expert in Centraal-Afrika. C. ORGANISATIE EN WERKING VAN DE INSTELLING De BTC bezit als naamloze vennootschap van publiek recht met sociaal oogmerk een voor Belgische overheidsorganisaties unieke organisatiestructuur. Zoals reeds in het vorige onderdeel is gesignaleerd, bepaalde de oprichtingswet van 1998 dat de BTC over een aantal bestuurs- en controleorganen beschikt, meer bepaald de Algemene Vergadering, de Raad van Bestuur, de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer, het Directiecomité, de regeringscommissarissen en het College van Commissarissen. De Algemene Vergadering groepeert alle aandeelhouders, maar haar enige aandeelhouder is de Belgische staat, vertegenwoordigd door de Minister van Ontwikkelingssamenwerking. De Raad van Bestuur bestaat uit twaalf leden en telt evenveel Nederlandstalige als Franstalige leden. De leden worden, bij een in ministerraad overlegd besluit, benoemd door de koning voor een hernieuwbare termijn van vier jaar, op basis van hun kennis van de internationale samenwerking of inzake beheer. De verantwoordelijke voor het dagelijks beheer wordt eveneens op basis van diens kennis van de internationale samenwerking of inzake beheer door de koning en bij een in ministerraad overlegd besluit benoemd, maar in zijn geval voor een hernieuwbare termijn van zes jaar. De Raad van Bestuur stelt op voordracht van de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer een Directiecomité samen, dat maximaal zes leden telt. De verantwoordelijke voor het dagelijks beheer maakt van rechtswege deel uit van dit directiecomité en zit het voor. Hij stelt ook de praktische regels inzake de werking van het directiecomité vast. De Raad van Bestuur heeft echter in 2004 beslist om de taken en bevoegdheden van de verantwoordelijke voor het dagelijks beheer voor onbepaalde tijd toe te vertrouwen aan een Voorzitter van het Directiecomité. 15 De regeringscommissarissen worden benoemd en afgezet door de koning, de ene op de voordracht van de minister onder wie de BTC ressorteert en de andere op de voordracht van de Minister van Begroting. Het College van Commissarissen telt tot slot vier leden. Twee van hen worden benoemd door het Rekenhof (en gekozen onder de leden van het Hof), de twee andere door de algemene vergadering. Naast de bestuurs- en controleorganen zijn er uiteraard ook de centrale administratieve diensten in Brussel. Sinds de oprichting van de BTC in 1999 zijn deze reeds een aantal maal ingrijpend gereorganiseerd, met als belangrijkste mijlpalen de jaren 2002 en 2004. 16 Vóór de oprichting van de BTC ressorteerden de bevoegdheden bij het Algemeen Bestuur voor Ontwikkelingssamenwerking (ABOS) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, dat midden jaren 1990 onderverdeeld was in een aantal ondersteunende diensten (meer bepaald 15 Website www.btcbtc.org, geraadpleegd op 01/03/2010. 16 Gebaseerd op basis van de in de verschillende jaarverslagen en beleidsverslagen gepubliceerde organogrammen en op basis van een door dhr. Goethals ter beschikking gestelde interne nota van de BTC met een overzicht van de evolutie organisatiestructuur en werkafspraken BTC. 20

een Juridisch Bureau, een Bureau Algemene Zaken en een Afdeling Voorlichting), een Bestuursdirectie van de Beleidsbepaling en een Bestuursdirectie voor de Bilaterale Betrekkingen. De eerste bestuursdirectie was verder onderverdeeld in een Planningsdienst, een Beoordelingsdienst en een Dienst Internationale Organisatie, de tweede in een Dienst Algemene Zaken, Maghreb en Midden-Oosten, een Dienst Centraal-Afrika, een Dienst Andere landen van Afrika en een Dienst Azië, Oceanië, Latijns-Amerika. 17 Bij de start van de BTC in 1999 werd de nieuwe organisatie in een aantal diensten en steundirecties georganiseerd die weinig overeenkomst vertoonde met deze van het ABOS (zie organogram p. 25). De overkoepelende diensten omvatten op dat moment het secretariaat van de Voorzitter van het Directiecomité, het secretariaat van de Raad van Bestuur en een dienst Kwaliteitsmanagement. Het personeelsbeheer werd toevertrouwd aan een directie Human Resources, terwijl het financieel beheer en de juridische opvolging van de overheidsopdrachten tot het takenpakket behoorden van een directie Administratie en Financiën. De Operationele Directie (OPS) was tot slot verantwoordelijk voor de algemene ondersteuning en coördineerde de samenwerkingsprogramma s, de administratieve, financiële en operationele opvolging van de interventies in het zuiden en alle interventies in het noorden. Voor de studiebeurzen werden binnen deze directie een afzonderlijke cel opgericht. Er was ook sprake van een dienst Ondersteuning Privé-sector, die de daaropvolgende jaren echter niet meer werd vermeld. Een eerste reorganisatie volgde echter al in 2002 (zie organogram p. 26). Een nieuwe Algemene Directie ondersteunde het management en groepeerde de administratieve ondersteuning, de juridische adviseur, de cel Vertegenwoordigers (Resrep) en de Dienst Kwaliteit en Methode. De directies Human Resources en Financiën werden dan weer samengevoegd tot één enkele directie Administratie, met daarbinnen vier departementen met elk hun middle manager (MM): Financiën, Logistiek, ICT en Human Resources. Binnen de Operationele steundirectie werden drie afzonderlijke departementen opgericht, die respectievelijk verantwoordelijk waren voor de geografische coördinatie, voor de sectorale ondersteuning en voor de bijzondere programma s (de interventies in het noorden). Naast de bestaande studiebeurzen werd BTC ook verantwoordelijk voor twee andere programma s, de Infocycli en Kleur Bekennen (KLB) - Annoncer la Couleur (ALC). De Infocycli werden door DGOS overgedragen, 18 Kleur Bekennen en Annoncer la Couleur door de vzw Maison Internationale - Internationaal Huis (MINTH). 19 Vervolgens werd in 2004 een tweede reorganisatie doorgevoerd die de grondslag zou leggen voor het huidige organogram (zie organogram p. 27). De Algemene Directie werd opnieuw afgeschaft en vervangen door verschillende horizontale diensten. Op dit niveau werd tegelijkertijd een nieuwe stafdienst Interne Communicatie opgericht. De directie Administratie werd opnieuw opgesplitst in twee afzonderlijke entiteiten, met enerzijds een directie Financiën en Information- en Communication Management voor het financieel beheer, de ICT en de logistiek en anderzijds een steundirectie Human Resources voor het personeelsbeheer en voor de nieuwe Vrijwillige Dienst Ontwikkelingssamenwerking (VDOS). De Operationele Directie verdween en werd opgevolgd door twee nieuwe directies. De directie Geografische Coördinatie (GEO) was voortaan verantwoordelijk voor de 17 Administratief en gerechtelijk jaarboek voor België, Brussel, 1994-1995, pp.121-122. 18 Interview met mevr. El Keffi, 25/05/2010. 19 Parl. Hand. Senaat, 10/10/2002, 2-230. De vzw MINTH werd in 2000 opgericht op initiatief van de toenmalige Staatsecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking en had volgens de statuten tot doel de internationale solidariteit te vergroten, de bestaande sensibiliseringsinitiatieven te versterken, voorwaarden te creëren die een effectieve en efficiënte werking toelaten van de organisaties die deze doelstellingen nastreven of ondersteunen en, tot slot, een ontmoetingscentrum te vormen voor organisaties en personen om permanent discussie, kennisvorming en meningsvorming rond internationale solidariteit te stimuleren. Statuten van de vzw Maison International - Internationaal Huis (Bijl. BS, 25/01/2000, p. 2359). Nieuwe, aangepaste statuten volgden in 2001. Nieuwe statuten van de vzw Maison International - Internationaal Huis (Bijl. BS, 30/01/2001, p. 916). De vzw werd uiteindelijk in 2005 opgeheven. Ontbinding van de vzw Maison International - Internationaal Huis (Bijl. BS, 27/12/2005). 21

algemene ondersteuning en werd onderverdeeld in drie geografisch ingedeelde subentiteiten, meer bepaald een desk Noord- & West-Afrika (met inbegrip van Palestina), een desk Centraal- en Oost-Afrika en een desk Azië, Latijns-Amerika & Zuidelijk Afrika. De juridische opvolging van de overheidsopdrachten en het beheer van de studiebeurzen zouden eveneens onder deze directie ressorteren. De nieuwe directie Sectorale en Thematische Expertise (EST) werd bevoegd voor de sectorale en operationele ondersteuning van de interventies in het zuiden en overkoepelde ook de cellen voor de interventies in het noorden en de nieuwe dienst voor marketing en externe communicatie. Het organogram werd nadien nog een aantal malen aangepast en bijgestuurd. Bij de horizontale diensten werd in 2005 (opnieuw?) een cel opgericht voor de ondersteuning van de vertegenwoordigers, terwijl bij de Directie Financiën en ICM het departement Financiën werd opgesplitst in een dienst Boekhouding en een dienst Controlling. Nog datzelfde jaar werd de directie Sectorale en thematische expertise uitgebreid met het nieuwe Fair Trade Centre (FTC) voor de bevordering van de eerlijke handel, een initiatief dat voordien gelanceerd was onder auspiciën van de dat jaar opgeheven vzw MINTH en de Stichting Max Havelaar. 20 De laatste jaren zijn er nog enkele, kleinere wijzigingen doorgevoerd in het organogram. De aanstelling van een interne preventieadviseur in 2008 en de oprichting van een stafdienst Research and Development (R&D) in 2009 deden het aantal horizontale diensten verder aangroeien. De dienst Interne Communicatie was door de tijdelijke inzet van een informatiebeheerder in de periode 2006-2008 ook verantwoordelijk voor het informatiebeheer. De horizontale dienst Coördinatie Vertegenwoordigers verhuisde in 2007 naar het departement Human Resources en werd omgedoopt tot de cel Coördinatie Terrein. De cel Personeelsbeheer van dit departement was voordien al omgedoopt tot Payroll en Reizen. De desks van de directie Geografische Coördinatie werden in 2008 gereorganiseerd: de desk Azië, Latijns- Amerika & Zuidelijk Afrika werd opgeheven en de bevoegdheid inzake Azië verhuisde naar de desk Centraal- en Oost-Afrika en deze inzake Latijns-Amerika naar de desk Noord- & West-Afrika. Voortaan was er dus sprake van een desk Noord- & West-Afrika, Latijns- Amerika, Palestina en een desk Oost, Centraal, Zuidelijk Afrika & Azië. De logistieke diensten werden in 2007 ondergebracht bij de dienst Controlling, maar werden het daaropvolgende jaar overgeheveld naar de steundirectie Geografische Coördinatie, waar ze voortaan samen met de medewerkers voor de juridische opvolging van de overheidsopdrachten de cel Logistiek en Aankopen (LeA) vormden. Bij het departement Sectorale en Thematische Expertise werd in 2008 de cel Fair Trade Centre omgedoopt tot de cel Trade for Development Centre (TDC) en in 2010 de cel Vrijwillige Dienst Ontwikkelingssamenwerking tot de cel Juniorprogramma. De eerste naamsverandering was ingegeven door uitbreiding van de opdrachten van de cel, 21 de tweede door de vaststelling dat de benaming vrijwilliger niet zo geschikt was en problemen opleverde bij het verkrijgen van visa of de integratie van de betrokkenen in hun projecten. 22 De cellen Kleur Bekennen (KLB) en Annoncer la Couleur (ALC) werden tot slot vanaf september 2009 geleid door één enkele coördinator, daar waar er voordien twee actief waren. 23 De huidige organisatiestructuur vertoont als gevolg van deze aanpassingen nu de volgende indeling (zie organogram p. 28). De overkoepelende diensten omvatten het secretariaat van de Voorzitter van het Directiecomité, het secretariaat van de Raad van Bestuur, de cel Interne Communicatie, de cel Research & Development, de cel Kwaliteitsbeheer, en, tot slot, de preventieadviseur. Het departement Human Resources is onderverdeeld in de cel Payroll en Reizen, de cel Rekrutering en Selectie, de cel Opleiding en Competentiebeheer, de cel Juridisch Advies en de cel Juniorprogramma. Het departement Financiën & Information and 20 Interview met dhr. Poos, 15/04/2010. 21 Nieuwsbericht Trade for Development Centre vervangt Fair Trade Centre. Website www.befair.be, geraadpleegd op 01/03/2010. 22 Nieuwsbericht Vrijwillige dienst wordt Juniorprogramma. Website www.btcbtc.org, geraadpleegd op 01/03/2010. 23 Interview met mevr. Acke, 16/06/2010. 22

Communication Management (ICM) groepeert drie cellen, meer bepaald Controlling, Boekhouding en Information and Communication Management. Tot slot zijn er dus de twee departementen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de kerntaken van de BTC, waarbij de ene geografisch en de andere thematisch is georganiseerd. Het departement Geografische Coördinatie groepeert de verschillende geografische desks, de cel Studiebeurzen en stages en de cel Logistiek en Aankopen. Het departement Sectorale en thematische expertise is nu onderverdeeld in een gelijknamige cel Sectorale en thematische expertise, een cel Internationale Diensten, een cel Marketing en Communicatie, een cel Algemene Informatiecyclus, de cel Fair Trade Centre, en, tot slot, de cellen Annoncer la Couleur en Kleur Bekennen. De interne audit - die in dit verhaal nog niet aan bod is gekomen - heeft binnen het organogram van de BTC logischerwijze altijd een onafhankelijke positie bekleed en rapporteert rechtstreeks aan het Auditcomité. Wel dient er rekening mee gehouden te worden dat de auditoren eind 2007 in dienst zijn getreden en dat de uitvoering van interne audits voordien toevertrouwd was aan een externe consultant. 24 Tot slot nog signaleren dat er concrete plannen om het organogram opnieuw grondig te herzien met het oog op een meer performante organisatie en een geïntegreerd beheer van de projectcyclus. De hoofdzetel van de BTC is overigens van bij de start in 1999 gehuisvest in de Espace Jacqmotte, een tot kantoor- en woonzone herbestemde koffiebranderij aan de Hoogstraat, in het hart van de Brusselse Marollen. 25 De uitbreiding van het aantal medewerkers vereiste wel de ingebruikname van nieuwe, aanpalende kantoren in het gebouwencomplex. De BTC beschikt tot slot over een bescheiden vergader- en congrescapaciteit, die regelmatig door de sector wordt gebruikt. Voorts mag niet uit het oog verloren worden dat de BTC over een uitgebreid netwerk beschikt van vertegenwoordigingen in het buitenland, de zogenaamde landenkantoren of représentations résidentes (RR). Vanuit het landenkantoor ondersteunt de plaatselijk vertegenwoordiger, bijgestaan door een multidisciplinair team van internationale en nationale medewerkers, het samenwerkingsprogramma met het partnerland. De plaatselijk vertegenwoordiger vertegenwoordigt de BTC-directie bij de lokale (nationale of internationale) instanties, en vooral bij de attaché voor ontwikkelingssamenwerking van DGOS en de Belgische ambassade. De financieel en administratief manager (Local Administration and Finance Officer of LAF) is belast met het administratief, financieel en logistiek beheer van het landenkantoor en de projecten. Hij begeleidt de projecten van begin tot einde. De programme officer volgt de projecten en programma s van de BTC op en ondersteunt de technisch assistenten (TA) die op het project werken. Hij beheert de planning en de monitoring van de projecten. 26 Het landenkantoor of het project staat in voor de rekrutering van nationale medewerkers en beheert hun contracten. Het netwerk van in het buitenland wordt naargelang de noden aangepast, uitgebreid of ingekrompen. 27 Momenteel bestaat het uit 18 vertegenwoordigingen, verspreid over Afrika, Azië en Zuid-Amerika. De organisatie had eind 2008 ongeveer 650 medewerkers in dienst, waarvan 181 in Brussel. 28 BTC werkt uiteraard nauw samen met tal van andere Belgische overheidsdiensten en -instellingen. Het Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGOS) van de FOD Buitenlandse Zaken stippelt het beleid uit. De Dienst Bijzondere Evaluatie van de Ontwikkelingssamenwerking (DBE) is krachtens zijn oprichtingsbesluit van 17 februari 2003 belast met het plannen en uitvoeren van gerichte evaluaties die betrekking hebben op alle 24 Interview met mevr. Maciag, 15/06/2010. 25 LOZE P., Espace Jacqmotte. Brussel De Marollen De stad herbeleven - Bruxelles Les Marolles Réinvestir la ville, Leuven, Lannoo, 2007, 260 p. 26 Website www.btcbtc.org, geraadpleegd op01/03/2010. 27 Zo werden in 2008 de landenkantoren in Yaoundé (Kameroen) en Abidjan (Ivoorkust) gesloten. Belgische Technische Coöperatie. Jaarverslag 2008, Brussel, BTC, 2009, p. 9. Het kantoor in Tunis (Tunesië) sloot in april 2010 de deuren. 28 Website www.btcbtc.org, geraadpleegd op 01/03/2010. 23