Voortgangsrapportage juli-december 2015 PASIFIK Providing Analytical Services for Informed Farming In Kenya (PASIFIK) 2013-2017 Nederlandse boeren laten regelmatig hun bodem en ruwvoer analyseren. Dat stelt hen in staat heel gericht te bemesten en bij te voeren, waardoor de productie hoog is tegen relatief lage kosten. Het PASIFIK project is een Publiek Privaat Partnerschap dat tot doel heeft de productiviteit van landbouw en melkveehouderij in Kenia te verhogen door boeren toegang te geven tot diezelfde technologie. Heifer Kenia en Heifer Nederland voeren dit project uit in samenwerking met SoilCares 1 en SNV Kenia. Rondreizende laboratoria komen bij boerencoöperaties langs om veevoer- en bodemanalyses uit te voeren voor kleinschalige boeren en tuinders. Op basis van deze analyses en van hun teeltplannen ontvangen zij specifieke bemestingsadviezen. In het project worden vier van deze mobiele laboratoria ontwikkeld en krijgen zo n 12.000 boeren en boerinnen voorlichting over het nut van bodemanalyses, bodemkundige principes en het toepassen van bemestingsadviezen. Zes bestaande melkcoöperaties in de Rift Valley, die samenwerken met Heifer Kenia, worden betrokken bij dit project. Het doel is dat na vier jaar 25.000 analyses zijn uitgevoerd. Toepassing van de adviezen moet vervolgens leiden tot een productiestijging van 25% voor gewassen en 10% voor melk. Hogere productie en lagere kosten moeten leiden tot een inkomensstijging van 25% uit gewassen en 10% uit de melkveehouderij. De uiteindelijke impact van dit project is echter vele malen groter. De rondrijdende laboratoria bieden kansen voor lokale ondernemers. Het streven is dat deze laboratoria uiteindelijk door lokale ondernemers via franchise worden voortgezet. Zij zullen eigenaar worden en de testen uitvoeren. Zo is het bereik van dit project groter dan alleen de boeren die gebruik maken van de diensten die de rijdende laboratoria aanbieden. 1 Bedrijf en onderzoeksinstituut expert op het gebied van bodemanalyses
Belangrijkste geplande activiteiten van deze periode Activiteit voltooid Versterken van het voorlichtingssysteem Trainen van voorlichters en voorbeeldboeren Trainen van boeren Bodemmonster inzameldagen Bodemanalyses Opstarten demonstratievelden Uitgesteld tot 2016 Start veevoeranalyse Contracteren franchise ondernemingen Jaarlijkse stuurgroep vergadering Activiteiten: Trainingen: Om het onderdeel capaciteitsversterking duurzamer te maken is er nagedacht door de hub besturen over een beter organisatiemodel (zie piramide). Elke boerengroep kiest een voorbeeldboer uit hun midden die met extra trainingen opgeleid wordt tot facilitator. Een groep van deze facilitators (voorbeeldboeren) worden gelinkt aan een voorlichter, die een professionele achtergrond heeft. Deze voorlichters staan op de loonlijst van de hub, maar zullen in de toekomst betaald worden uit het spaarfonds van de boerengroepen en commissie per verzamelde bodemmonster. De voorlichters staan in contact met de landbouwvoorlichters van de lokale overheid en kunnen hun hulp inroepen voor specifieke vragen. HUB Contact met Voorlichters overheidsvoorlichters en andere Voorbeeldboeren Boerengroepen Boerengroepen Het trainingsteam is uitgebreid met 3 voorlichters en 32 voorbeeldboeren. In totaal zijn er nu 22 voorlichters en 86 voorbeeldboeren, die de afgelopen maanden (herhalings)cursussen hebben gevolgd over bodemvruchtbaarheid en bodemanalyses. Zij hebben hun kennis doorgegeven aan 1.071 boeren in trainingen en op 10 gehouden bodemmonster inzameldagen. Vanaf de start van dit project hebben nu 10.064 boeren van Heifer en SNV hun kennis vergroot op het gebied van bodemvruchtbaarheid en bodemanalyses in samenwerking met SoilCares.
Bodemanalyses: De techniek van bodemanalyse staat niet stil. SoilCares Research (de onderzoeksafdeling) heeft een röntgenfototest toegevoegd aan het huidige systeem. Hiermee is de methode nog meer verfijnd en kunnen er zelfs micronutriënten gemeten worden. Deze periode hebben 517 boeren van Heifer hun bodem laten analyseren, in totaal voor 2015 waren dit 941 monsters. Met de analyses van vorig jaar (223) en analyses van SNV boeren (71) staat de teller op dit moment op 1.012. SoilCares opereert ook buiten het projectgebied, waar deze periode ruim 2.700 monsters zijn onderzocht. Er is nog een lange weg te gaan om de geplande 25.000 monsters te halen. Dit doel is dan ook te ambitieus is in gesprek met FDOV ((Nederlandse Overheid voedselzekerheidsprogramma) om dit doel bij te stellen. Zoals eerder vermeld vinden de boeren de kosten nog altijd hoog en zijn ze nog erg afwachtend wat betreft deze nieuwe techniek. De demonstratievelden worden opgestart in 2016 net voor het regenseizoen. Deze velden zullen bijdragen aan het aantonen van het effect van bodemadvies. Maar dan nog zal het doel van 25.000 monsters bijgesteld moeten worden. Veevoeranalyses: SoilCares heeft, zoals besloten in de stuurgroepvergadering van juni 2015, het stokje overgenomen van AgriQ Quest. Na goedkeuring van de subsidieverstrekker FDOV is begonnen met het opzetten van een database voor de veevoeranalyse waartegen de verzamelde monsters zullen worden afgezet. Franchise ondernemingen SoilCares Kenia is op zoek gegaan naar private ondernemingen die de mobiele laboratoria willen overnemen op franchise basis. Dit is één van de gestelde doelen in het project. Het vinden van franchise ondernemers is niet gemakkelijk. Er is deze periode een contract gesloten met Farmer s Center in Meru. Dit is een zogenaamde lab-in-abox, aangezien zij geen interesse hadden in het lab in de terreinwagen. Stuurgroepvergadering Deze periode is de stuurgroepvergadering gehouden via Skype. Hierin is de voortgang besproken en de planning voor de komende maanden. Impact op de families: Ondanks dat velen nog de kat uit de boom kijken wat betreft deze techniek, zijn er ook boeren die wel de stap durven te zetten. Zo ook Nancy Chelegat uit Uasin Gishu. Al 10 jaar verbouwt zij maïs en houdt ze koeien. Ook staan er bonen op haar akker. De laatste tijd valt deze oogst tegen. Regelmatig gebruikt ze organische en kunstmest, maar Nancy vermoedde dat het niet goed gesteld was met de bodemvruchtbaarheid en dat de nodige mineralen en
nutriënten ontbraken. Maar wat ze hieraan moest doen, wist ze niet. Met dit probleem is ze naar de landbouwvoorlichter in haar dorp gestapt, die haar kennis liet maken met bodemtesten bij SoilCares. Zo leerde ze hoe ze een bodemmonster moest nemen en bracht deze naar het mobiele laboratorium. Nancy ontving dezelfde dag nog advies: stoppen met het gebruik van zure kunstmest en het toevoegen van kalk aan de grond en kunstmest rijk aan stikstof, fosfor en kalium. Na het opvolgen van het advies heeft Nancy resultaten geboekt: ze zag haar oogstopbrengst groeien van 5 naar 12 zakken bonen. Daarnaast hebben haar koeien nu ook genoeg te eten, wat weer zorgt voor hogere melkproductie. Meer melk en een grotere oogstopbrengst betekent meer inkomen en dus betere levensomstandigheden voor Nancy en haar familie. Leonard is de voorzitter van de hub Tanykina in Eldoret. Hij heeft zijn bodem laten testen om zijn maisproductie te verbeteren. Na het krijgen van advies en het opvolgen hiervan, heeft hij zijn maisoogst zien verdubbelen: van 5½ naar 11 zakken mais. Leonard is de voorzitter van de hub en heeft hierdoor veel aanzien. Hij gelooft in deze techniek en heeft geregeld dat de hub een kleine deel meebetaald aan elke bodemtest. Uitdagingen De doelen zoals gepland aan het begin van dit project zijn te ambitieus. Op dit moment zijn we ruim over de helft van de projectperiode en is duidelijk dat de geplande 25.000 bodemmonster niet gehaald gaat worden. De demonstratievelden zullen bijdragen aan het zien van resultaat als gevolg van de bodem test en het opvolgen van de gekregen adviezen. Maar ook dan zal het einddoel bijgesteld moeten worden. Boeren hebben weinig contact geld op zak en hebben een lopende rekening bij de melkhubs. De boeren brengen dagelijks hun melk naar de hub en krijgen aan het einde van de maand hun opbrengst uitgekeerd. Extra gekochte producten of diensten bij de hub worden van deze rekening afgetrokken. De aanschaf van de benodigde bemesting
zoals geadviseerd na de test, moet dus in de pas lopen met de uitkering van de rekening. Om te zorgen dat dit elkaar niet kruist, zijn de groepen begonnen met een spaarsysteem. Activiteiten komende periode Trainingen voorlichtingsteam Trainen van boeren door voorlichtingsteam Opzetten demonstratievelden Jaarlijkse stuurgroepvergadering