Demografische ontwikkeling Gemeente Koggenland 211-225
Inhoud blz. Colofon 1. Bevolkingsontwikkeling 1 1.1 Aantal inwoners 1 1.2 Componenten van de groei 3 2. Jong en oud 6 3. Huishoudens 8 Uitgave I&O Research BV Van Dedemstraat 6c 1624 NN Hoorn tel. (229) 282555 Rapportnummer 211-181 Datum Oktober 211 Opdrachtgever De zeven Westfriese gemeenten
1. Bevolkingsontwikkeling 1.1 Aantal inwoners In Koggenland wonen per 1 januari 211 22.82 inwoners. De opbouw van de bevolking in de gemeente lijkt in sterke mate op die van Westfriesland. Momenteel is 26% van de bevolking jonger dan 2 jaar en 14% is 65 jaar of ouder. Dit is vergelijkbaar met Westfriesland, maar de jongste groep is in Koggenland met 26% wat breder dan de 24% van de regio. Figuur 1.1 Bevolkingspiramide Koggenland (211) 95 eo 9-94 85-89 8-84 75-79 7-74 65-69 6-64 55-59 5-54 45-49 4-44 35-39 3-34 25-29 2-24 15-19 1-14 5-9 -4 1. 75 5 mannen 25 25 5 75 1. vrouwen Figuur 1.2 Bevolkingspiramide Westfriesland (211) 95 eo 9-94 85-89 8-84 75-79 7-74 65-69 6-64 55-59 5-54 45-49 4-44 35-39 3-34 25-29 2-24 15-19 1-14 5-9 -4 1. 7.5 5. mannen 2.5 2.5 5. 7.5 1. vrouwen 1
Vanaf 2 is in Koggenland het aantal inwoners constant toegenomen. De Koggenlandse bevolking is gemiddeld over de afgelopen tien jaar met 9,6 gegroeid. Dit is relatief veel ten opzichte van de meeste andere Westfriese gemeenten. In Westfriesland als geheel groeide de bevolking de afgelopen tien jaar met gemiddeld 6,5. Het prognosemodel Pearl prognosticeert dat de bevolking van Koggenland de komende 1 jaar evenals in Westfriesland toeneemt. In 225 wonen er naar verwachting ruim 23. mensen in Koggenland. Ook de jaren erna wordt een groei verwacht. De groei is voornamelijk het gevolg van natuurlijke aanwas; ofwel het aantal geboorten zal steeds groter blijven dan het aantal overledenen. Achtergrond Pearl Prognose Sinds 26 stelt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) regionale prognoses op samen met het Planbureau voor de Leefomgeving. De prognoses worden gemaakt met behulp van het model PEARL, wat staat voor 'Projecting population Events At Regional Level'. De Pearl prognose is consistent met de nationale Nederlandse bevolking prognoses van het CBS. Hierbij wordt rekening gehouden met de volgende factoren: geboorte en sterfte; vestiging en vertrek; binnenlandse en buitenlandse migratie; het regionale woningbouwprogramma; economische factoren. Figuur 1.3 Bevolkingsontwikkeling Koggenland (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 24. 23. 22. 21. 2. 19. 18. Figuur 1.4 Bevolkingsontwikkeling Westfriesland (aantal inwoners) Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 215. 21. 25. 2. 195. 19. 185. 18. Tabel 1.1 Gemiddelde groei bevolking Koggenland per 1. inwoners, 21-21 21 6,4 22 12,2 23 12,7 24 7,6 25 6, 26 1,3 27 13,3 28 13,9 29 8,2 21 5,2 gem. 1 jaar 9,6 Tabel 1.2 Gemiddelde groei bevolking Westfriesland per 1. inwoners, 21-21 21 6,3 22 9,3 23 7,3 24 5,3 25 4,1 26 2,4 27 6,7 28 9,3 29 9, 21 4,9 gem. 1 jaar 6,5 2
1.2 Componenten van de groei Natuurlijke groei Er zijn diverse aspecten verantwoordelijk voor de bevolkingsontwikkeling van een gemeente. Dit wordt enerzijds bepaald door de natuurlijke aanwas; ofwel het saldo van geboorte en sterfte. Anderzijds speelt het migratiesaldo een rol; het verschil van het aantal mensen dat zich in de gemeente vestigt en vertrekt naar een andere gemeente. Het aantal geboorten in Koggenland schommelde de laatste jaren licht. Over het algemeen is echter een dalende trend zichtbaar. Deze ontwikkeling doet zich in heel Westfriesland voor. Naar verwachting neemt het aantal geboorten in Koggenland na 215 echter weer wat toe. De jaarlijkse sterfteaantallen in Koggenland fluctueerden de afgelopen jaren tussen de 1 en 14. Afgelopen jaar nam dit toe tot 15. Naar verwachting blijft dit aantal de komende jaren stijgen. Dit hangt samen met de veroudering van de bevolking. Toch overtreft het aantal overledenen op geen enkel moment het aantal geboorten. Dit betekent ook voor de toekomst een natuurlijke groei, hoewel deze tegen 225 wel kleiner wordt. Op regionaal niveau zal er rond 225 nauwelijks meer natuurlijke groei zijn. Figuur 1.5 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Koggenland Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 35 3 25 2 15 1 5 aantal sterfte aantal geboorten Figuur 1.6 Ontwikkeling aantal geboorten en de sterfte in Westfriesland Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 3. 2.5 2. 1.5 1. 5 aantal sterfte aantal geboorten Tabel 1.3 Natuurlijke aanwas Koggenland, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21 8, 22 7,1 23 7,2 24 5,8 25 6,9 26 4,2 27 4,6 28 5, 29 4,9 21 3,5 gem. 1 jaar 5,7 Tabel 1.4 Natuurlijke aanwas Westfriesland, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21 6,4 22 5,8 23 6, 24 5, 25 4,9 26 4,1 27 3,5 28 4,1 29 4,5 21 4,4 gem. 1 jaar 4,9 3
Migratie Naast de natuurlijke groei is ook de migratie van invloed op de omvang van de bevolking. Koggenland kende de afgelopen jaren een positief migratiesaldo; het aantal mensen dat uit de gemeente vertrekt, is lager dan het aantal nieuwe vestigers. De jaren 21 en 25 vormen hierop een uitzondering met een groter aantal vertrekkers dan vestigers. De piek in het vestigingsaantal in 28 hangt waarschijnlijk samen met het grotere aantal gebouwde woningen in dat jaar en in het jaar daarvoor. Na 28 is het vestigingsoverschot weer afgenomen. In de komende jaren wordt voor de gehele regio een beperkt positief migratiesaldo verwacht. Voor Koggenland is het vooruitzicht wat minder positief. Er wordt geen vestigingsoverschot meer geprognosticeerd. Figuur 1.7 Ontwikkeling vestiging en vertrek Koggenland Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 1.1 1. 9 8 7 6 5 Tabel 1.5 Migratiesaldo Koggenland, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21-1,6 22 5,1 23 5,5 24 1,8 25-1, 26 6,1 27 8,7 28 8,9 29 3,2 21 1,7 gem. 1 jaar 3,8 aantal vestigers aantal vertrekkers Figuur 1.8 Ontwikkeling vestiging en vertrek Westfriesland Feitelijke cijfers 2-21, prognose 211-225 1. 9.5 9. 8.5 8. 7.5 7. 6.5 6. Tabel 1.6 Migratiesaldo Westfriesland, per 1. van de gemiddelde bevolking, 21-21 21 -,1 22 3,5 23 1,2 24,3 25 -,7 26-1,7 27 3,3 28 5,2 29 4,5 21,5 gem. 1 jaar 1,6 aantal vestigers aantal vertrekkers 4
Herkomst vestigers en vertrekkers De mensen die zich de afgelopen tien jaar in Koggenland hebben gevestigd, zijn vooral afkomstig uit de overige gemeenten in Noord-Holland en uit Westfriesland. Ook de vertrekkers blijven veelal in de provincie of regio. Er is met name veel migratie van en naar de gemeenten Hoorn, Opmeer en Medemblik. Dat de gemeenten buiten Westfriesland hier een relatief grote rol spelen, is te verklaren uit de ligging aan de rand van het gebied. Op regionaal niveau zien we dat een groter deel van de verhuisbewegingen (ruim 4% van het totaal) zich binnen Westfriesland afspeelt. Figuur 1.9 Locatie van vestiging en vertrek in Koggenland (gemiddeld in de laatste 1 jaar) Westfriesland Amsterdam Overig Noord-Holland Overig Nederland Buitenland 66 6 55 43 113 125 232 251 292 385 1 2 3 4 5 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? Figuur 1.1 Locatie van vestiging en vertrek in Westfriesland (gemiddeld in de laatste 1 jaar) Westfriesland Amsterdam Overig Noord-Holland Overig Nederland Buitenland 847 798 835 68 214 1783 1617 184 3748 3748 1 2 3 4 Waar komt men vandaan? Waar gaat men heen? 5
2. Jong en oud Het aantal tot en met 19 jarigen in Koggenland is de afgelopen jaren afgenomen. Naar verwachting zet deze ontgroening van de bevolking zich door; een trend die zich ook in heel Westfriesland voordoet. Evenals in de rest van Westfriesland krijgt Koggenland te maken met vergrijzing van de bevolking. Het aantal 65-plussers zal sterk toenemen. Na 225 zijn er naar verwachting meer 65-plussers dan jongeren tot 2 jaar. Er is op regionaal en landelijk niveau sprake van een dubbele vergrijzing; niet alleen het aantal senioren neemt toe, het is vooral de groep oudere senioren (8+) die relatief sterker stijgt. Figuur 2.1 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Koggenland Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % -19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder Figuur 2.2 Ontwikkeling bevolkingsopbouw Westfriesland Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 16% 211 27% 225 Van de inwoners is 65 jaar of ouder 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % -19 jaar 2-64 jaar 65 jaar en ouder 6
Groene en grijze druk De groep ouderen zal in Westfriesland als gevolg van de vergrijzing toenemen. Voor de gemeente Koggenland voorziet de Pearl prognose dat de grijze druk tussen 211 en 225 sterk toeneemt. Dit resulteert in een stijgende demografische druk; per werkende zullen er steeds meer niet-werkers zijn. Zo zullen er in 225 op elke 1 werkenden, 85 niet-werkenden zijn. De afgelopen jaren is de groene druk gedaald. Naar verwachting zet deze trend zich in de toekomst verder door. Groene druk = de verhouding van het aantal personen van tot 2 jaar en de zogenaamde productieve leeftijdsgroep van 2 tot 65 jaar. Grijze druk = de verhouding tussen het aantal personen van 65 jaar of ouder ten opzichte van de personen in de leeftijd van 2 tot 65 jaar. Demografische druk = de som van het aantal personen van tot 2 jaar en 65 jaar of ouder in verhouding tot de personen van 2 tot 65 jaar. Figuur 2.3 Ontwikkeling groene en grijze druk Koggenland Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 1 8 6 4 2 Groene druk Grijze druk Demografische druk Figuur 2.4 Ontwikkeling groene en grijze druk Westfriesland Feitelijke cijfers 2-211, prognose 212-225 1 8 6 4 2 Groene druk Grijze druk Demografische druk 7
3. Huishoudens Koggenland telt per 1 januari 21 8.7 huishoudens. Dit aantal is de afgelopen jaren gestegen en zal dit naar verwachting blijven doen. Dit geldt voornamelijk voor de eenpersoonshuishoudens. Omdat het aantal huishoudens sneller groeit dan de bevolking, neemt de gemiddelde huishoudengrootte af. In 21 is deze in Koggenland 2,5 en in 225 zal dit 2,3 zijn. Figuur 3.1 Ontwikkeling aantal huishoudens in Koggenland Feitelijke cijfers 2-29, prognose 21-225 12.5 1. 7.5 5. Voor Westfriesland wordt een vergelijkbare ontwikkeling verwacht. Het aantal huishoudens zal toenemen; voor de komende 15 jaar wordt een groei van 2% verwacht. Daarbij neemt het aantal eenpersoonshuishoudens het sterkst toe. 2.5 2. 2.1 215 22 225 eenpersoonshuishoudens meerpersoonshuishoudens Figuur 3.2 Ontwikkeling aantal huishoudens in Westfriesland Feitelijke cijfers 2-29, prognose 21-225 12 5. 1. 75. 5. 2,5 21 2,3 225 Is de gemiddelde huishoudgrootte in Koggenland 25. 2. 2.1 215 22 225 eenpersoonshuishoudens meerpersoonshuishoudens 8