Investment Highlights week 37 Datum: 19 september 2016 Nerveus Financiële markten kenden een nerveuze week. De meeste beleggingscategorieën gaven terrein prijs. Risicovrije renteniveaus waren overwegend vlak en de risicovollere beleggingen deden een stap terug. De macro-economische cijfers waren per saldo wisselend: zwak in de Verenigde Staten en relatief gunstig in China. De komende week zullen de ogen gericht zijn op de centralebankvergaderingen in de Verenigde Staten en Japan. De kans dat de Fed de beleidsrente verhoogt, is klein. Belangrijkste Economische data week 37 Consumentenprijsinflatie in de Verenigde Staten loopt wat op (zie grafiek 1) Bank of England maakt pas op de plaats Chinese cijfers verrassen positief; detailhandelsverkopen hoger dan verwacht (zie grafiek 2) < Lees verder op pagina 2> Overig Nieuws week 37 Dovish geluiden Fed-leden IEA verwacht dat overaanbod van olie langer aanhoudt ECB-lid ziet geen redenen om beleid verder te verruimen < Lees verder op pagina 3> Ontwikkelingen financiële markten week 37 Redelijk nerveuze week op de financiële markten Risicovollere beleggingen doen een stapje terug Olieprijs daalt na IEA-uitspraken < Lees verder op pagina 4> Vooruitblik op week 38 In de Verenigde Staten zullen de ogen gericht zijn op de Fed-vergadering. Daarnaast huizenmarktdata en de voorlopige inkoopmanagersindex In Europa de voorlopige Markit inkoopmanagersindices en bbp-cijfers Frankrijk Vergadering Japanse centrale bank (BoJ) met mogelijk nieuwe verruimende maatregelen Grafiek 1 Inflatie Verenigde Staten loopt op VS inflatie (CPI) VS kerninflatie (CPI) 6% 4% 2% -2% -4% jan-97 jan-01 jan-05 jan-09 jan-13 Grafiek 2 Chinese detailhandelsverkopen China detailhandelsverkopen j-o-j 25% 2 15% 1 5% feb-07 feb-09 feb-11 feb-13 feb-15 Tabel 1 Selectie economische cijfers week 37 Act. Exp. Prev. VS: CPI j-o-j 1,1% 1, 0,8% VS: PPI j-o-j 0, 0,1% -0,2% VS: Detailhandelverk. m-o-m -0,3% -0,1% 0,1% VS: Consumentenvertrouwen 89,8 90,6 89,8 EZ: CPI j-o-j 0,2% 0,2% 0,2% EZ: Industriële productie mom -1,1% -1, 0,8% NL: Werkloosheidspercentage 5,8% 6, 6, JP: PPI j-o-j -3,6% -3,4% -3,9% CH: Detailhandelverk. j-o-j 10,6% 10,2% 10,2% CH: Industriële productie j-o-j 6,3% 6,2% 6, Act. = Actual = meest recente cijfer, Exp. = Expectation = marktverwachting, Prev. = Previous = cijfer vorige periode Achmea Investment Highlights
China verrast positief Macro-data Verenigde Staten vallen wat tegen Uit de nieuwe cijfers van het Amerikaanse Census Bureau blijkt dat het mediane reële huishoudinkomen met 5,2% is gestegen naar $56.516 in 2015 (zie grafiek 3). Dit is het hoogste niveau sinds 2007. De stijging werd breed gedragen onder de verschillende bevolkingsgroepen. De inkomensstijging is vooral te danken aan het herstel op de arbeidsmarkt. De recente macro-cijfers uit de Verenigde Staten zijn per saldo zwakker. De NFIP indicator voor kleine bedrijven daalde licht in augustus van 94,6 naar 94,4. De importinflatie daalde met 2,2% j-o-j, terwijl de producentenprijsinflatie (PPI) vlak was. De kern PPI liep wel wat op. De consumentenprijsinflatie (CPI) steeg met 1,1% j-o-j in augustus terwijl de stijging van de kerninflatie 2,3% bedroeg. De detailhandelsverkopen vielen tegen. De verkopen daalden in augustus met 0,3% m-o-m. De daling werd breed gedragen. Exclusief de volatielere componenten daalden de verkopen met 0,1% m-o-m. Ook de industriële productie kwam lager uit dan verwacht. M- o-m was sprake van een krimp van 0,4%. Gecombineerd met de tegenvallende detailhandelsverkopen lijkt de economische groei in het derde kwartaal onder druk te staan. Enkele lokale vertrouwens-indicatoren (Empire State en Philly Fed survey) verbeterden licht ten opzichte van vorige maand. Onderliggend verslechterde de werkgelegenheids-component. Het consumentenvertrouwen bleef onveranderd. BoE maakt pas op de plaats De industriële productie in de eurozone daalde in juli. Er was sprake van een krimp van 1,1% m-o-m. Het cijfer van vorige maand werd wel licht naar boven bijgesteld. De inflatiecijfers over augustus kwamen overeen met de marktverwachting. De inflatie steeg met 0,2% j-o-j. De kerninflatie liep met 0,8% op. Deze cijfers zijn gelijk aan die van vorige maand. Het overschot op de handelsbalans kwam lager uit dan verwacht in juli. De Duitse ZEW index daalde ten opzichte van vorige maand van 57,5 naar 55,1. Het Nederlandse werkloosheidspercentage kwam lager uit dan verwacht en daalde naar 5,8%; het laagste niveaus sinds 2012 (zie grafiek 4). De Bank of England (BoE) heeft volgens verwachting geen wijzigingen aangebracht in het monetaire beleid. De beleidsrente bleef constant op 0,25% en het bestaande opkoopprogramma wordt gehandhaafd. Wel wordt de beleidsrente mogelijk in de toekomst nog verder verlaagd. Tot nu toe vallen de negatieve effecten van de toekomstige Brexit mee. In augustus kwamen de Britse detailhandelsverkopen hoger uit dan verwacht. Er was sprake van een krimp van 0,2% m-o-m. De Zwitserse centrale bank heeft het monetaire beleid ongewijzigd gelaten. Wel heeft de centrale bank direct na het referendum ingegrepen op de valutamarkt om appreciatie van de Zwitserse frank tegen te gaan. Chinese cijfers boven verwachting De macrocijfers uit China kwamen licht boven verwachting uit. De industriële productie steeg jaar-opjaar met 6,3% in augustus (zie grafiek 5). Dit was hoger dan verwacht en hoger dan de maand ervoor. Het was de grootste stijging in 5 maanden. Ook de detailhandelsverkopen overtroffen de verwachting. In augustus was sprake van een stijging van 10,6% j-o-j. Naar verwachting bedraagt de Chinese economische groei tussen de 6,5% en 7% op jaarbasis in het derde kwartaal. Op korte termijn houdt de economische groei stand en lijkt er zelfs sprake van een lichte versnelling. Grafiek 3 Mediaan huishoudinkomen gestegen 60000 55000 50000 45000 40000 jan-70 jan-78 jan-86 jan-94 jan-02 jan-10 Grafiek 4 Nederlands werkloosheidspercentage daalt 1 8% 6% 4% 2% Reëel mediaan inkomen Amerikaans huishouden (in $) jan-03 jan-05 jan-07 jan-09 jan-11 jan-13 jan-15 Grafiek 5 Industriële productie China 2 15% 1 5% Nederland werkloosheidspercentage China industriële productie j-o-j feb-07 feb-09 feb-11 feb-13 feb-15 Achmea Investment Highlights 2/5
Langer laag In today's new normal, the costs to the economy of greater-than-expected strength in demand are likely to be lower than the costs of significant unexpected weakness. Lael Brainard, Fed Governor Dovish geluiden Fed-leden Zoals vorige week in de highlights werd aangegeven, wisselen de signalen die de Amerikaanse centrale bank afgeeft tussen hawkish (snelle renteverhoging) en dovish (geen snelle renteverhoging). Nu lieten de duiven weer van zich horen. Vooral Lael Brainard, lid van de Board of Governors, betoogde tijdens een toespraak in Chicago dat het monetaire beleid in de Verenigde Staten langer ruim moet blijven. Ze refereerde aan de aanhoudend lage inflatie, de slack op de arbeidsmarkt en de fragiele en onzekere wereldwijde situatie. Ook gaf ze aan dat het neutrale niveau voor de beleidsrente nu lager ligt dan voor de crisis. Volgens haar is het risico van een te snelle normalisatie groter dan van een te trage normalisatie. Bij een negatieve schok heeft de Fed maar beperkte middelen om opnieuw in te grijpen. Vanwege deze asymmetrie is prudentie wenselijk. Kortom, een renteverhoging deze week is onwaarschijnlijk. Financiële markten prijzen een kleine kans van circa 2 in op een verhoging deze week (zie grafiek 6). In tegenstelling tot de dovish geluiden van diverse Fed-leden, liep de toekomstige verwachte inflatie wat op. De mediane verwachte inflatie over 3 jaar steeg van 2,5% naar 2,7%. Stabiele inflatieverwachtingen zijn een positief signaal voor de Fed. De langetermijninflatieverwachtingen gemeten door de Universiteit van Michigan bleef constant op 2,5%. Overaanbod van olie houdt langer aan Het energieagentschap IEA verwacht dat het overaanbod op de wereldwijde oliemarkt langer zal aanhouden dan eerder werd gedacht. Het overaanbod houdt naar verwachting aan tot ver in 2017. Dit wordt dan het vierde jaar waarin de productie de vraag overstijgt. Het IEA schaalde de vraag naar olie voor volgend jaar naar beneden vanwege de inzakkende vraag in China en India. De wereldwijde vraag naar olie komt volgens het IEA uit op gemiddeld 97,3 miljoen vaten per dag in 2017; 200.000 vaten per dag minder dan de vorige verwachting. De vraag naar olie stijgt nog steeds maar minder dan eerder werd verwacht (zie grafiek 7). Tegelijkertijd pompen olieproducenten in het Midden-Oosten recordhoeveelheden olie op. verdere renteverlagingen als het vergroten van het opkoopprogramma. Zij wil geduld betrachten in plaats van steeds extremere maatregelen aan te kondigen. Tijdens de vorige vergadering, bijna 2 weken geleden, maakte de ECB een pas op de plaats. De marktverwachting is echter dat nieuwe maatregelen aangekondigd gaan worden omdat de ECB tegen de limieten van het huidige opkoopprogramma aanloopt. Conditions on the financial markets have significantly improved and economic growth is back on track. Against this background I have my doubts about the benefits of further interest rate cuts -- especially when we compare the benefits with the costs. Grafiek 6 Kans op renteverhoging deze week is klein 10 8 6 4 2 mei-16 jun-16 jul-16 aug-16 sep-16 Grafiek 7 Zwakkere groei van vraag naar olie Bron: Bloomberg, IEA Ingeprijsde kans op renteverhoging Fed in september 2016 Lautenschläger is terughoudend met nieuwe maatregelen Sabine Lautenschläger, executive board member van de ECB, ziet geen redenen om het monetaire beleid in de eurozone verder te verruimen. Dit geldt zowel voor Achmea Investment Highlights 3/5
Basispunten Achmea Investment Management - Investment Strategy Omlaag In afwachting van de centralebankvergaderingen deze week, vonden markten niet echt richting. Per saldo eindigden de meeste beleggingscategorieën in het rood afgelopen week. Renteniveaus waren redelijk vlak en aandelenmarkten stonden onder druk, vooral in de opkomende landen. Ook het rendement op schuldpapier uit opkomende landen was negatief. De olieprijs leverde ruim $2 in. Aandelenmarkten onder druk Wereldwijde aandelenmarkten daalden met 0,6% afgelopen week. De Amerikaanse aandelenmarkt noteerde een kleine plus terwijl de andere regio s in de min eindigden. De daling bedroeg circa 2% voor Europa, Japan en de opkomende markten. In Europa stonden de financiële waarden onder druk. Deutsche Bank daalde afgelopen week met meer dan 12%. Er hangt voor dit bedrijf een boete van $14 miljard in de lucht. Renteniveaus grotendeels vlak Renteniveaus uit de kernlanden waren nagenoeg stabiel. De Duitse 10-jaarsrente schommelde rond 0,01%. In Italië liep de kapitaalmarktrente wel op. Deze steeg met ruim 9 basispunten naar 1,34% (zie grafiek 8). Per saldo daalde de iboxx euro sovereign index met 0,1%. De Amerikaanse 10-jaarsrente steeg licht naar 1,69%. Minnen voor de kredietcategorieën Investment Grade credits noteerden een minnetje van 0,1% (iboxx Non-sovereign). High Yield daalde met 0,7% opgelopen week. De risico-opslag steeg met circa 20 basispunten. Ook obligaties uit opkomende markten gaven terrein prijs. Obligaties in harde valuta (EMD HC) daalden met 1,1%. De risico-opslag steeg van 330 naar 345 basispunten (zie grafiek 9). De lokale valuta variant (EMD LC) noteerde een min van 0,6%. Olieprijs omlaag na IEA De prijs voor een vat Brent olie daalde met meer dan $2. Vooral de neerwaartse bijgestelde verwachting van het IEA zette de prijs onder druk. De laatste maanden beweegt de olieprijs per saldo zijwaarts (zie grafiek 10). Het rendement voor de S&PGSCI grondstoffenindex kwam uit op -2,2%. Ook de edelmetalen deden een stapje terug. Het rendement op basismetalen en agrigrondstoffen waren licht positief. Amerikaanse dollar daalde de euro licht. De wisselkoers bedraagt nu circa 1,116. In aanloop naar de centralebankvergadering van de BoJ apprecieerde de Japanse yen afgelopen week. Grafiek 8 Europese renteniveaus 2, 1,5% 1, 0,5% 0, Duitsland Spanje -0,5% Grafiek 9 Risico-opslag EMD HC Grafiek 10 Olieprijs omlaag afgelopen week 55 50 45 40 35 30 550 500 450 400 350 Spread EMD HC Nederland Italië 300 Brent olie ($ per vat) 25 Brits pond geeft terrein prijs Het Britse pond daalde met circa 1% ten opzichte van de euro. Deze daling vond in het begin van de week plaats terwijl de reactie op de BoE-vergadering beperkt was. Er gaan staan meer geluiden op dat het Verenigd Koninkrijk begin volgend jaar artikel 50 activeert om de uittreding uit de EU in gang te zetten. Ten opzichte van de Achmea Investment Highlights 4/5
Achmea Investment Management - Investment Strategy Postadres Postbus 866 3700 AW Zeist Bezoekadres Handelsweg 2 3707 NH Zeist www.achmeainvestmentmanagement.nl Chief Strategist Wim Barentsen willem.barentsen@achmea.nl Auteurs: Alex van den Berg alex.van.den.berg@achmea.nl Maurice Geraets maurice.geraets@achmea.nl Coen van de Laar coen.van.de.laar@achmea.nl Frank van Weegberg frank.van.weegberg@achmea.nl De auteurs van de Achmea Investment Highlights rouleren wekelijks over de afdeling Investment Strategy. De auteur van deze week: Maurice Geraets Disclaimer Achmea Investment Management B.V. ( Achmea IM ) heeft de informatie in dit document met zorg samengesteld. De informatie is alleen bestemd voor gekwalificeerde beleggers en/of professionele beleggers zoals bedoeld in de Wet op het financieel toezicht (Wft). Dit document is of bevat (i) geen aanbod of uitnodiging om financiële instrumenten te kopen, te verkopen of te verhandelen, (ii) geen beleggingsaanbeveling of beleggingsadvies, (iii) geen juridisch, fiscaal of ander advies. Achmea IM raadt u af een (beleggings)beslissing uitsluitend te baseren op de informatie in dit document. Raadpleeg in voorkomende gevallen een juridisch, fiscaal of andere adviseur. Achmea IM is niet aansprakelijk voor schade die het gevolg is van zo n (beleggings)beslissing. De informatie in dit document is (mede) gebaseerd op informatie die Achmea IM van betrouwbaar geachte informatiebronnen heeft verkregen. Achmea IM garandeert niet de betrouwbaarheid van die bronnen en de juistheid en volledigheid van de van die bronnen verkregen informatie. De informatie in dit document is puur informatief en u kunt daaraan geen rechten ontlenen. Alle informatie is een momentopname, tenzij uitdrukkelijk anders is aangegeven. Het verstrekken van dit document na de oorspronkelijke publicatiedatum is geen garantie dat de hierin opgenomen informatie op die latere datum nog juist en volledig is. Achmea IM heeft het recht om deze informatie zonder aankondiging te wijzigen. Het noemen van rendementen op beleggingen in dit document dient uitsluitend als uitleg en toelichting. Achmea IM spreekt daarmee geen verwachting uit over het rendement of koersverloop van die beleggingen. De waarde van uw belegging kan fluctueren en in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. U mag de informatie in dit document alleen voor eigen persoonlijk gebruik kopiëren. U mag de informatie niet overnemen, vermenigvuldigen, distribueren of openbaren zonder schriftelijke toestemming van Achmea IM. Alle informatie (teksten, foto s, illustraties, grafisch materiaal, handelsnamen, logo s, woord- en beeldmerken) blijft eigendom van of in licentie bij Achmea IM en wordt beschermd door auteursrecht, merkenrecht en/of intellectueel eigendomsrecht. Er worden geen rechten of licenties overgedragen bij gebruik van of toegang tot deze informatie. Uitgegeven door: Achmea Investment Management B.V., statutair gevestigd te Zeist en kantoorhoudende te Zeist (Handelsregister nr. 18059537). Achmea IM is geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ("AFM") in Amsterdam als een beheerder van beleggingsinstellingen als bedoeld in artikel 2:65a Wft en is onder deze vergunning bevoegd tot het verlenen van de beleggingsdiensten als opgenomen in het door Achmea Investment Highlights de AFM gehouden register. 5/5