2016 Jaarrapportage aanvullende financiering Gemeente Leiden is een werkwijze van
Halfjaar rapportage wijkgerichte gezondheidsbevordering Gemeente Leiden Verantwoordingsperiode 1-1-2016 t/m 31-12-2016 Publicatiedatum 9 januari 2017 Inleiding In het kader van de subsidie Gezondheidsbevordering CTC 2016 (registratienummer opdrachtgever 465482) en subsidie aanvullende dienst Hara gezondheidsbevordering ontvangt u de jaarlijkse gemeentelijke rapportage gezondheidsbevordering. Deze rapportage biedt u inzicht in de inspanningen in uw gemeente in 2016. Met deze extra financiering is een vervolg gegeven aan de samenwerking in de wijken Noord, Zuid- West en het Morskwartier. Uitgaande van de subsidieaanvraag loopt het wijkgericht werken zoals beoogd. Leiden Noord De relatieopbouw van de afgelopen jaren vraagt in Leiden Noord veel tijdsinvestering. Een positieve uitkomst van de investering van de afgelopen jaren is dat er, in samenwerking met het MT van Het Gebouw, begonnen is met het opstellen van een pedagogische visie. Hiervoor heeft GGD Hollands Midden alle pedagogische stukken van de organisaties in Het Gebouw opgevraagd en geanalyseerd. Dit vormde een startpunt voor het gezamenlijk vaststellen van een pedagogische visie. Vervolgens heeft GGD Hollands Midden stellingen geformuleerd, waarmee elke organisatie de medewerkers kan uitdagen om na te denken over pedagogische grondhouding. In afwachting van vervolg initiatieven vanuit Het Gebouw investeert GGD Hollands Midden momenteel meer tijd in de andere wijken van Leiden. Bplus C CJG Basisschool De Singel Basisschool de Springplank Basisschool de Viersprong Floreo Kids JES Libertas SPL Activiteit Inventarisatie protocollen en beleidsstukken omtrent sociale veiligheid Analyse protocollen en beleidsstukken omtrent sociale veiligheid MT-overleg Het Gebouw 3x aansluiten bij MT overleg Planvorming omtrent vorming gebouw-breed pedagogische grondhouding Stellingen ontwikkeld Leiden Zuid-West In de eerste helft van 2016 is de samenwerking met de wijkpartners op het gebied van voeding geconcretiseerd. De aandachtsweek omtrent voeding, september 2015, vormde hiervoor het startpunt. Het voedingsbeleid van zowel kinderopvang als basisscholen is geanalyseerd door GGD Hollands Midden. De kinderopvang heeft de geleverde feedback ter harte genomen en, waar nodig, het beleid aangescherpt. Met de individuele scholen is een meerjarenplan opgesteld, zodat voeding structureel in het beleid ingebed wordt. Elke school had andere wensen, waardoor het opgestelde plan aansluit bij de wensen en behoeftes van de individuele school. De uitwerking zal in het nieuwe schooljaar vervolg krijgen. 1
Tegelijkertijd is er een begin gemaakt met het verkennen van het onderwerp sociale veiligheid. Hiervoor zijn gesprekken gevoerd met scholen, kinderopvang, breedtesportcoördinator, jongerenwerk, TOS, moeders (bloeiend Zuid-West) en de wijkregisseur. Begin 2016 kwam het JUP negatief in het nieuws. Om het probleem te verkennen heeft GGD Hollands Midden deelgenomen aan de projectgroep rondom het JUP. Hierin is verkend wat diverse partijen, zowel preventief als curatief, doen om de veiligheid te vergroten. Er zijn samenwerkingsafspraken gemaakt om de (sociale) veiligheid te verbeteren. Er zijn ook momenten om de positieve dingen die in de wijk gebeuren te vieren. Zo is prinses Beatrix bij de opening van het Nationaal Schoolontbijt geweest, samen met leerlingen van de Teldersschool. Er werd gezamenlijk ontbeten en de leerlingen lieten zien hoe vaardig ze in verschillende spellen zijn. Uitvoering Er Risèlèh Teldersschool Activiteit 1 overleg school Sleutelbloem Daltonschool Leiden Apolloschool Smallsteps (kinderopvang) SPL (kinderopvang) Wijkregisseur Verkenning sociale veiligheid Jongerenwerk Verkenning sociale veiligheid TOS Verkenning sociale veiligheid 2 overleggen kinderopvang Analyse voedingsbeleid 2 overleggen kinderopvang Analyse voedingsbeleid Breedtesport Verkenning sportverenigingen Leiden Zuid-West coördinator Moedergroep Kennismaking (Bloeiend Zuid-West) Projectgroep JUP 2 overleggen: 1. Kennismaking en verkenning problematiek 2. Afstemmen diverse werkzaamheden Wijkoverleg Veilig opgroeien 3 overleggen Planning Zuid-West Leiden overstijgend is een training voor professionals georganiseerd (zie hoofdstuk: wijk overstijgend). In 2017 wordt een vervolg gegeven aan de georganiseerde training. De samenwerkingslijnen die tijdens de training opgestart zijn, worden verdiept in 2017. Daarnaast zal per instelling of organisatie bekeken worden hoe het beleid hieromtrent aangescherpt kan worden. De koppeling met de gemeente brede campagne veilig opgroeien Opgroeien en Opvoeden; in Zuid- West doen we dat samen zal gemaakt blijven worden. 2
Leiden Morskwartier De in 2015 opgestarte samenwerking is in 2016 verder vormgegeven. Hiervoor zijn overleggen gevoerd met schooldirecteuren, leiding van de kinderopvang, Jongerenwerk, TOS, Buurthuis Morschwijck en breedtesport coördinator gemeente Leiden en is het wijkoverleg bezocht. In 2016 is het voedingsbeleid van de verschillende kinderopvang en de vier scholen uit de wijk onder de loep genomen. Hierover is, per instelling, een advies uitgebracht, waarbij rekening is gehouden met de wens om het voedingsbeleid van de scholen en de kinderopvang op elkaar af te stemmen. Het advies is in persoonlijke gesprekken met de scholen en de verschillende kinderopvang besproken. De instellingen hebben het advies verwerkt in hun beleid. Om het nieuwe voedingsbeleid kenbaar te maken aan de wijk is aan het begin van het schooljaar 2016/2017 een gezamenlijke aandachtsweek gezonde voeding Morskwartier georganiseerd. De aftrap is gedaan door wethouder Roos van Gelderen en vond plaats op de Pacellischool. Van elke wijkpartner was er, voor zo ver mogelijk, een kleine afvaardiging aanwezig. Arjen Kooiman, combinatiefunctionaris TOS, heeft een activiteit over gezonde voeding met alle aanwezigen gedaan. Vanuit JOGG zijn gruitboxjes beschikbaar gesteld voor alle kinderen van de scholen en kinderopvang (excl. BSO). De eerste gruitboxjes zijn door wethouder Roos van Gelderen uitgedeeld. Na afloop van de week is het thema voeding geëvalueerd door de scholen en de kinderopvang. Hieruit kwam naar voren dat de ondersteuning van GGD Hollands Midden als voldoende tot goed is beoordeeld en dat de wens met betrekking tot het speerpunt voeding is uitgewerkt. Op de vraag in hoeverre de instellingen het idee hebben dat het nieuwe beleid bijdraagt aan het tegengaan/terugdringen van overgewicht in de wijk werd aangegeven dat dit neutraal tot voldoende is (op een schaal van slecht tot goed). De instellingen gaven hierbij aan dat zij kennis, adviezen en voorbeelden geven, maar het aan de ouders is wat zij er nu en in de toekomst mee doen. Tot slot is gevraagd in hoeverre de instellingen het idee hebben dat er één lijn is tussen het voedingsbeleid van de kinderopvang en de scholen. Hierop werd aangegeven dat dit ruim voldoende tot stand is gekomen. Na de zomervakantie is een eerste stap gemaakt met het tweede speerpunt: sociale veiligheid (lichamelijk en relationele ontwikkeling in relatie met de sociaal-emotionele ontwikkeling). Er is een overleg geweest met de directeuren van de Pacellischool, Morskring en Auris de Weerklank en later met de directeur van de E.L.S.. Hierin zijn de wettelijke kaders besproken en zijn wensen geïnventariseerd als het gaat om sociale veiligheid. Auris de Weerklank en E.L.S. hebben aangegeven graag ondersteund te willen worden in de ontwikkeling van een sociaal veiligheidsbeleid wat voldoet aan alle wettelijke eisen. Op Auris de Weerklank heeft hiervoor een eerste docententraining plaatsgevonden (zie voor het aantal bereikte docenten de gemeentelijke rapportage). In het voorjaar van 2017 wordt ook een (tweede) verdiepende training gegeven en zullen ouders voorgelicht worden. Het beleid van de E.L.S. zal worden geanalyseerd. En aan de hand van de uitkomsten zullen vervolgstappen worden bepaald. De andere twee scholen hebben aangegeven op dit moment geen vragen en wensen te hebben ten aanzien van sociale veiligheid. Dit komt mede doordat zij in een verbouwing zitten. In onderstaande tabel is te lezen welke activiteiten er per instelling hebben plaatsgevonden. Alle activiteiten worden gekoppeld aan de lokale variant van de campagne Veilig Opgroeien: Opgroeien en Opvoeden; in het Morskwartier doen we dat samen. Om hier meer zichtbaarheid aan te geven is een poster ontwikkeld die bij alle wijkpartners in de wijk komt te hangen. Voor op de poster is een foto gemaakt op de Morskring van een gezond eetmoment. Zo wordt de koppeling gemaakt tussen wat er in de wijk gebeurt en de campagne. Pacelli Activiteit Analyse voedingsbeleid school Adviesgesprek naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek 3
Morskring Weerklank E.L.S. De Schavuiten (kinderopvang) Wonderland (BSO) Joepie (kinderopvang) SPL (peuterspeelzalen) TOS (Combinatiefunctionarissen) Evalueren en bespreken uitkomsten evaluatie aanpak voeding Toelichten wettelijke kaders en wensen inventariseren Analyse voedingsbeleid school Adviesgesprek naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek Evalueren en bespreken uitkomsten evaluatie aanpak voeding Toelichten wettelijke kaders en wensen inventariseren Analyse voedingsbeleid school Adviesgesprek naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek Evalueren en bespreken uitkomsten evaluatie aanpak voeding Toelichten wettelijke kaders en wensen inventariseren Plan van aanpak gemaakt over hoe sociale veiligheid binnen de school op te pakken Basistraining Relaties en Seksualiteit gegeven aan alle docenten Kennismakingsgesprek nieuwe directeur: toelichten wijkgezondheidsprofiel en wijkaanpak Analyse voedingsbeleid school Advies naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek Evalueren en bespreken uitkomsten evaluatie aanpak voeding Toelichten wettelijke kaders en wensen inventariseren Plan van aanpak gemaakt over hoe sociale veiligheid binnen de school op te pakken Analyse voedingsbeleid kinderopvang Adviesgesprek naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek Evalueren en terugkoppelen evaluatie aanpak voeding Analyse voedingsbeleid BSO Adviesgesprek naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek Analyse voedingsbeleid kinderopvang Adviesgesprek naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek Evalueren en terugkoppelen evaluatie aanpak voeding Analyse voedingsbeleid kinderopvang Adviesgesprek naar aanleiding van analyse voedingsbeleid Verschillende contactmomenten over de voortgang in het proces Afstemming over de aandachtsweek Evalueren en terugkoppelen evaluatie aanpak voeding Kennismaken nieuwe directeur: toelichten Wijkgezondheidsprofiel en wijkaanpak. Afstemmen hoe TOS kan aansluiten in de wijkaanpak 4
Afstemming over de aandachtsweek. Jongerenwerk Kennismaking en opbouw samenwerking Buurthuis Morschwijck Kennismaking en opbouw samenwerking Afstemming over de aandachtsweek Breedtesport coördinator Kennismaking en opbouw samenwerking Wijkoverleg Veilig Opgroeien. 1 overleg Planning Morswijk Leiden overstijgend is een training voor professionals georganiseerd (zie hoofdstuk: wijk overstijgend). In 2017 wordt een vervolg gegeven aan de georganiseerde training. De samenwerkingslijnen die tijdens de training opgestart zijn, worden verdiept in 2017. Ook zal de reeds opgestarte ondersteuning aan de basisscholen doorgezet worden en zullen er gesprekken gevoerd worden met sportverenigingen, in samenwerking met Rik van der Geest (breedtesport coördinator), en de Marentekerk om te kijken hoe ook zij betrokken kunnen worden. De koppeling met de lokale variant van de campagne Veilig Opgroeien: Opgroeien en Opvoeden; in het Morskwartier doen we dat samen zal gemaakt blijven worden. 5
Wijk overstijgend Zoals aangegeven heeft GGD Hollands Midden in 2016 in het Morskwartier en Zuid-West het onderwerp sociale veiligheid verkend. Hiervoor zijn professionals vanuit de kinderopvang, basisscholen, jongerenwerk, en Thuis op Straat bevraagd. Ook zijn de breedtesport coördinator en wijkregisseur en moeders uit Zuid-West bevraagd. Uit deze verkenning bleek dat er bij deze professionals een behoefte ligt in de gezamenlijke verkenning van het onderwerp, maar ook uitwisseling tussen de verschillende organisaties omrent het onderwerp. Om aan deze behoefte tegemoet te komen heeft GGD Hollands Midden in Leiden een training Sociale veiligheid georganiseerd. Doel van de training was om met alle professionals de theorie te verkennen, kennis te delen omtrent best practices, de dialoog te voeren en de ketenaanpak te versterken omtrent sociale veiligheid. Voor de training zijn deelnemers van de betreffende wijkoverleggen uitgenodigd, met daarbij de vraag of ze de uitnodiging naar relevante partners willen doorsturen. Bij aanmelding konden professionals aangeven welke onderwerpen omtrent sociale veiligheid zij graag besproken zouden willen zien. Door deze vraaggerichte aanpak sloot GGD Hollands Midden aan op de behoefte van de professional. Uiteindelijk is voor de volgende onderwerpen gekozen: - Wettelijk kader rondom de Meldcode en sociale veiligheid - Sociaal-emotionele ontwikkeling - Seksuele ontwikkeling In totaal zijn 39 professionals van 11 verschillende organisatie getraind. In 2017 wordt onderzocht op welke manier vervolg gegeven kan worden aan de training. Aantal deelnemers Bredeschool Merenwijk 1 De Schavuiten 1 GGD HM 2 JES Rijnland 3 Jeugd en jongerenwerk 1 JGT Merenwijk 4 JGT Roomburg 1 JGT Stevenshof 1 JGT West 2 KDV Joepie 4 Libertas 3 SWT Zuid-West 1 Schavuiten 4 Smallsteps 4 SPL 2 SWT Morskwartier 1 Teldersschool 3 TOS 3 Totaal 41 6